KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA

Transkrypt

1 KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA Kierunek studiów Profil kształcenia (ogólnoakademicki, praktyczny) Rok / Semestr pielęgniarstwo praktyczny / Specjalność Przedmiot oferowany w języku: Kurs (obligatoryjny/obieralny) Godziny wykłady: 30 ćwiczenia: 30 samokształcenie: 5 Stopień studiów: pierwszy Pielęgniarstwo polskim obligatoryjny Forma studiów (stacjonarna/niestacjonarna) stacjonarne Status przedmiotu w programie studiów (podstawowy, kierunkowy, inny) Nauki podstawowe Jednostka prowadząca przedmiot: Instytut Nauk o Zdrowiu Wykładowca odpowiedzialny za przedmiot: dr n. biol. Witold Kaczmarek Witoldb.Kaczmarek@gmail.com Liczba punktów Obszar(y) kształcenia zakres nauk medycznych, nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej (ogólnouczelniany, z innego kierunku) ogólnouczelniany Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie, ul. Ks. Kard. St. Wyszyńskiego 38, Gniezno Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności, kompetencji społecznych: Wiedza: 2 Umiejętności: 3 Kompetencje społeczne Wymagania wstępne obejmują zakres wiadomości z biologii zgodnej z programem liceum ogólnokształcącego z uwzględnieniem wiedzy n.t. fizjologii i anatomii człowieka oraz genetyki Student potrafi logicznie myśleć i wyciągać wnioski. Posiada umiejętność samodzielnego poszukiwania oraz pogłębiania swojej wiedzy. Student powinien reprezentować takie wartości jak: uczciwość, odpowiedzialność, poszanowanie godności osobistej pacjenta, wytrwałość i ciekawość poznawcza, kreatywność oraz wysoka kultura osobista Cel przedmiotu: Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej podstawowych zjawisk fizjologii człowieka. Wyjaśnienie związków pomiędzy funkcjonowaniem poszczególnych układów a całością organizmu. Zapoznanie z zasadami prawidłowego funkcjonowania tkanek i narządów człowieka. Wskazanie dróg rozwoju oraz perspektyw korzystania z literatury fachowej Kształtowanie postawy studenta do: aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu fizjologii w praktyce pielęgniarskiej. Wiedza Efekty kształcenia Rozumie neurohormonalną regulację procesów fizjologicznych oraz procesów elektrofizjologicznych 2 Charakteryzuje specyfikację i znaczenie gospodarki wodnoelektrolitowej i kwasowo-zasadowej w utrzymaniu homeostazy ustroju 3 Określa podstawowe reakcje związków nieorganicznych i organicznych w roztworach wodnych oraz prawa fizyczne wpływające na przepływ cieczy, a także czynniki oddziałujące na opór naczyniowy przepływu krwi; 4 Wyjaśnia podstawy fizykochemiczne działania zmysłów wykorzystujących fizyczne nośniki informacji (fale dźwiękowe i elektromagnetyczne); A.W A.W4. ++ A.W5.++ A.W6.++

2 Wiedza Efekty kształcenia 5 Różnicuje budowę aminokwasów, nukleozydów, monosacharydów, kwasów karboksylowych i ich pochodnych, wchodzących w skład makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy zewnątrzkomórkowej i płynach ustrojowych, różnicuje witaminy A.W Opisuje budowę chromosomów oraz molekularne podłoże mutagenezy A.W.+ 7 Wylicza enzymy biorące udział w trawieniu i objaśnia podstawowe defekty enzymów trawiennych oraz określa skutki tych zaburzeń Umiejętności Wykazuje różnice w budowie i charakteryzuje funkcje życiowe człowieka dorosłego i dziecka; Kompetencje 2 Systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu Rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe A.W3 ++ A.U2. ++ ABCD.K2 + ABCD.K6 + 3 Przestrzega tajemnicy zawodowej; ABCD.K7 + Sposoby sprawdzenia efektów kształcenia Sprawdzanie założonych efektów kształcenia realizowane jest przez: Wykład ocenę wiedzy studenta wykazanej podczas egzaminu końcowego, które ma formę pisemną polegającą na odpowiedzi na krótkie ustrukturyzowane pytania oceniane ciągłe na wykładzie, poprzez premiowanie aktywnego uczestnictwa w zajęciach, przejawiającego się udziałem w dyskusjach inicjowanych przez wykładowcę, zgłaszaniem uwag umożliwiających udoskonalenia materiałów dydaktycznych; ocenę dojrzałości i odpowiedzialności studentów przejawiającej się obecnością na zajęciach podczas egzaminu końcowego niedozwolone jest korzystanie z materiałów pomocniczych Warunkiem uzyskania zaliczenia jest obecność na wykładach oraz przekroczenie 50% progu maksymalnej liczby punktów uzyskanych z egzaminu. Ćwiczenia ocenę wiedzy studenta wykazanej podczas kolokwiów organizowanych podczas ćwiczeń odnoszących się do wiedzy z wcześniejszych zajęć. Kolokwia mają formę pisemnej odpowiedzi na krótkie ustrukturyzowane pytania oceniane ciągłe na zajęciach, poprzez premiowanie aktywnego uczestnictwa w zajęciach, przejawiającego się udziałem w dyskusjach inicjowanych przez wykładowcę, ocenę dojrzałości i odpowiedzialności studentów przejawiającej się obecnością na wszystkich zajęciach podczas kolokwiów niedozwolone jest korzystanie z materiałów pomocniczych Samokształcenie: ocenę wiedzy i umiejętności nabytych w trakcie samokształcenia wykazanych w przygotowanym i wygłoszonym referacie lub eseju na wskazany przez wykładowcę temat dotyczący tematyki realizowanej na aktualnych ćwiczeniach.

3 Treści programowe Program przedmiotu obejmuje następujące zagadnienia realizowane w formie wykładów, ćwiczeń oraz w ramach samokształcenia: WYKŁADY Fizjologia - jako nauka zajmujaca się procesami życiowymi organizmu człowieka Homeostaza. Gospodarka wodna ustroju. Przedziały wodne w organizmie. Gospodarka kwasowo zasadowa. Typy sprzężeń wodnych Izotonia, izojonia, izohydria. Termoregulacja, Normotermia, hipotermia, hipertermia, gorączka.. Funkcja poszczególnych układów w zachowaniu homeostazy Podstawy fizjologii komórki: Struktura komórki. Rola organelli komórkowych. Rola błony komórkowej, Struktura błony komórkowej, Transport przez błonę komórkową, Jądro komórkowe, Ekspresja informacji genetycznej, Transkrypcja, Translacja, Reticulum Endoplazmatyczne, Aparat Goldiego, Mitochondria uzyskiwanie energii w komórce Fizjologia układu nerwowego. Czynność komórek nerwowych, Potencjał spoczynkowy, Pompa sodowo-potasowa, Potencjał czynnościowy, Rola synaps w przewodzeniu sygnałów w układzie nerwowym, Budowa i fizjologia synaps, Przeniesienie informacji do wnętrza komórki, Neurotransmitery i Modulatory Podstawy czynnościowe układu nerwowego, Łuk odruchowy, odruchy bezwarunkowe i warunkowe Fizjologia układu wegetatywnego część współczulna; część przywspółczulna; część jelitowa; włókna trzewno czuciowe. Kotransmisja w wegetatywnym układzie nerwowym. Czynność zwojów autonomicznych.. Receptory układu autonomicznego podział ze względu na: rodzaj transmitera; układ drugiego przekaźnika; efekty wywołane w komórce. Regulacja liczby receptorów. Antagonizm pomiędzy układem współczulnym i przywspółczulnym. Odruchy autonomicznego układu nerwowego. Wyższe funkcje nerwowe. Ośrodki motywacyjne w podwzgórzu, pamięć świeża i trwała. Uczenie się. Sen i czuwanie. Neurofizjologiczne podstawy zachowania się człowieka. Budowa i rola układu limbicznego. Fizjologia mięśni. Podział mięśni. Mięśnie szkieletowe. Płytka motoryczna Czynność bioelektryczna mięśni szkieletowych. Budowa mięśni szkieletowych układ białek kurczliwych; sarkom er; Błonowy system kontrolny; Mechanizm skurczu mięśnia szkieletowego; Typy włókien mięśniowych; Jednostka motoryczna. Podział czynnościowy mięśni szkieletowych. Rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Źródła energii pracujących mięśni, sprawność energetyczna. Utrzymanie i regulacja napięcia mięśniowego. Mięśnie gładkie. Budowa mięśni gładkich. Podział. Mechanizm skurczu mięśnia gładkiego. Plastyczność mięśni gładkich. Fizjologia narządów zmysłów. Receptory czuciowe. Podział receptorów. Potencjał generujący. Adaptacja receptorów. Rekrutacja receptorów. Czucie bólu. Receptory bólowe. Hamowanie czucia bólu. Zmysł słuchu. Budowa narządu słuchu. Metody badania słuchu metody subiektywne; metody obiektywne. Zmysły równowagi. Budowa narządu równowagi. Oczopląs Zmysł smaku. Receptory smaku. Rodzaje smaków. Zmysł węchu. Receptory węchowe. Pobudzanie receptorów węchowych. Narząd wzroku. Budowa narządu wzroku. Właściwości optyczne oka. Wady refrakcji. Siatkówka. Tworzenie obrazu na siatkówce. Widzenie dwuoczne i przestrzenne. Uszkodzenia drogi wzrokowej. Zaburzenia rozpoznawania barw.

4 Treści programowe Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych. Ogólne zasady organizacji układu hormonalnego. Definicja hormonu. Molekularne mechanizmy działania hormonów. Kontrola wydzielania dokrewnego. Fizjologia podwzgórza. Hormony podwzgórza. Fizjologia przysadki. Hormony płata przedniego przysadki, hormony części pośredniej przysadki. Hormony tylnego płata przysadki mózgowej. Fizjologia szyszynki. Hormony wydzielania przez szyszynkę. Fizjologia Tarczycy, Fizjologia Trzustki, Fizjologia rdzenia i kory nadnerczy, Fizjologia Przytarczyc Fizjologia układu krążenia. Automatyzm serca. Układ bodźcoprzewodzący serca. Hemodynamika serca. Cykl serca. Rola aparatu zastawkowego. Autoregulacja serca. Charakterystyka układu krążenia. Podział układu krążenia podział anatomiczny; podział czynnościowy; zbiornik wysokociśnieniowy, zbiornik odżywczy, zbiornik niskociśnieniowy, Powrót żylny. Ciśnienie krwi w naczyniach krwionośnych. Krążenie obwodowe. Budowa naczyń krwionośnych. Rola naczyń sprężystych w zachowaniu przepływu krwi. Rola tętnic mięśniowych w dystrybucji krwi. Regulacja przepływu krwi miejscowa i humoralna. Tętno. Nerwowe i humoralne czynniki rozszerzające i zwężające naczynia krwionośne. Wybrane reakcje odruchowe układu krążenia. Elektrokardiografia. Fizjologia układu oddechowego. Funkcje układu oddechowego. Mechanika oddychania, rola mięśni oddechowych oraz opłucnej. Podział strukturalny i czynnościowy dróg oddechowych, Wentylacja płuc, Opory oddechowe. Rola surfaktantu. Podatność płuc. Pojemność i objętość oddechowe. Spirometria. Wymiana gazowa w płucach, skład powietrze w drogach oddechowych. Krążenie krwi w płucach. Nerwowa i chemiczna regulacja oddychania. Mięśnie oddechowe. Fizjologia układu moczowego. Czynność nerek. Budowa nerki. Nefron. Unerwienie nerek. Nerkowy przepływ krwi ( RBF). Regulacja przepływu krwi przez nerki. Mechanizm powstania moczu pierwotnego filtracja kłębuszkowa. Powstawanie moczu ostatecznego cewka proksymalna, pętla Henlego, cewka dystralna, cewka zbiorcza, układ RAA, diureza wodna i osmotyczna. Czynność wewnątrzwydzielnicza nerek. Udział nerek w gospodarce kwasowo zasadowej. Klirens nerkowy. Fizjologia przewodu pokarmowego. Regulacja przyjmowania pokarmu. Budowa układu pokarmowego. Obróbka pokarmu w przewodzie pokarmowym.podstawowy rytm elektryczny mięśniówki przewodu pokarmowego. Motoryka żołądka i jelit. Czynność zewnątrzwydzielnicza układu pokarmowego, Trawienie i wchłanianie węglowodanów, tłuszczów i białek. Czynność wewnątrzwydzielnicza przewodu pokarmowego. Fizjologia rozrodu. Determinacja i różnicowanie płci. Funkcja układu podwzgórze przysadka w regulacji rozrodu. Fizjologia jajnika, czynność rozrodcza i hormonalna jajnika. Przełomy hormonalne w życiu kobiety dojrzewanie; endokrynologia Ciąży i porodu.; Przekwitanie. Regulacja rozrodu u mężczyzn mechanizm działania gonadotropin u mężczyzn. Przełomy hormonalne u mężczyzn dojrzewanie; przekwitanie. Fizjologia krwi. Krew jako tkanka płynna, Rola krwi, Skład krwi. Elementy morfotyczne i niemorfotyczne, Hematopoeza, Szereg rozwojowy krwinek. Fizjologia krwinek czerwonych. Regulacja erytropoezy. Układ odpornościow. Antygeny i przeciwciała. Krwinki Białe. Czynność leukocytów granulocyty obojętno-chłonne; granulocyty kwasochłonne; granulocyty zasadochłonne; monocyty; makrofagi. Regulacja leukopoezy. Czynność limfocytów Limfocyty B i T Limfocyty cytotoksyczne, pomocnicze, supresorowe, NK i K. Hemostaza. Hemostaza naczyniowa, płytkowa i osoczowa. Fibrynoliza. Zaburzenia hemostazy.

5 Treści programowe Układy grupowe krwi. Charakterystyka krwi. Charakterystyka antygenów i przeciwciał. Układ grupowy ABO. Układ grupowy Rh. Inne układy grupowe krwinek czerwonych. Przetaczanie krwi i jej pochodnych. Diagnostyka konfliktu serologicznego konflikt w układzie ABO; konflikt w układzie Rh. Oznaczenie grup krwi w układzie ABO. Oznaczenie grup w układzie Rh. Fizjologia żywienia. Wartość energetyczna pożywienia. Podstawowa przemiana materii. Całkowita przemiana materii. Rola składników odżywczych białka; tłuszcze; węglowodany; witaminy; składniki mineralne. ĆWICZENIA Fizjologia - jako nauka zajmująca się procesami życiowymi organizmu człowieka Homeostaza. Zachowanie stałości środowiska wewnętrznego organizmu Gospodarka wodna przedziały wody w organizmie Podstawy fizjologii komórki Fizjologia układu nerwowego. Czynność komórek nerwowych, Fizjologia układu wegetatywnego Wyższe funkcje nerwowe. Fizjologia mięśni poprzecznie prążkowanychch i mięśni gładkich. Fizjologia narządów zmysłów. Fizjologia wzroku. Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych. Fizjologia serca, Układ bodźcoprzewodzący, automatyzm Fizjologia układu krążenia. Fizjologia układu oddechowego. Fizjologia układu moczowego. Fizjologia przewodu pokarmowego. Fizjologia rozrodu. Fizjologia krwi. Układ odpornościowy. Hemostaza. Układy grupowe krwi. Fizjologia żywienia. SAMOKSZTAŁCENIE Reakcja stresowa organizmu. Czynności układu nerwowego, udział hormonów. Spirometria, prężności gazów oddechowych. Rola witamin rozpuszczalnych w tłuszczach w żywieniu człowieka. Rola białych krwinek w procesach obronnych i odpornościowych organizmu. Energetyka, substraty energetyczne mięśni szkieletowych i mięśnia serca. Fizjologia wysiłku fizycznego

6 Literatura podstawowa:. Krauss H., Sosnowski P. (red) Podstawy fizjologii człowieka. Wydawnictwo UM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Michajlik A., Ramotowski W. Anatomia i Fizjologia Człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 2009 Literatura uzupełniająca:. Traczyk W.Z., Trzebski A. (red.), Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. PZWL, Ganong W.F. Fizjologia. PZWL, Traczyk W.Z. Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL, Obciążenie pracą studenta Forma aktywności godzin ECTS Łączny nakład pracy 75 2 Zajęcia wymagające bezpośredniego kontaktu z nauczycielem 60 Zajęcia wymagające samodzielnej pracy studenta 5