Temat szkolenia: Podatek należny: stawki podatku VAT, zwolnienia przedmiotowe i podmiotowe, faktury i e-faktury, kasy rejestrujące

Transkrypt

1 Temat szkolenia: Podatek należny: stawki podatku VAT, zwolnienia przedmiotowe i podmiotowe, faktury i e-faktury, kasy rejestrujące Wykładowca: Ewa Celuch Projekt: Profesjonalista rozliczeń VAT jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Stawka podatku VAT 22% Stawka podatkowa jest wyrażoną w procentach relacją między kwotą podatku a wielkością podstawy opodatkowania. W podatku od towarów i usług nie ma ona charakteru jednolitego, ponieważ stosowana jest stawka podstawowa i stawki obniżone. W Polsce stawka podstawowa wynosi 22% na mocy art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Oznacza to, że jej stosowanie ma charakter zasadniczy. Stawka 22% powinna być stosowana, jeżeli towar lub usługa nie są wymienione w przepisach szczególnych, czyli wtedy, gdy ustawa o VAT lub wydane na jej podstawie rozporządzenia wykonawcze nie przewidują wyraźnie niższej stawki podatku lub zwolnienia przedmiotowego dla danej czynności. Jeżeli towar lub usługa nie są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, to opodatkowane są stawką 22% (art.41 ust. 13).

3 Stawki podatku VAT obniżone Ustawa o VAT określa zasady stosowania stawek obniżonych. Także z przepisów tej ustawy wynika, że minister właściwy do spraw finansów publicznych może w drodze rozporządzenia obniżać stawki podatku do wysokości 7%, 3%, 0% dla dostaw niektórych towarów i usług. Jest przy tym zobligowany do uwzględniania przepisów Wspólnoty Europejskiej. Zmiany w podatku VAT obowiązujące od 01 grudnia 2008 roku, w zakresie możliwości zastosowania stawek obniżonych i zwolnienia z VAT, są w dużej mierze kontynuacją dotychczasowych rozwiązań. Stawka obniżona 7% jest jedną ze stawek preferencyjnych. Na podstawie ustawy o VAT podlegają jej: 1) dostawa i świadczenie towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, 2) czynności, które zalicza się do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym na podstawie art. 41 ust c ustawy,

4 Stawki podatku VAT obniżone c.d. c.d. dotyczący stawki obniżonej 7% wynikającej z ustawy: 3) dostawa dzieł sztuki, dokonywana przez ich twórcę lub spadkobiercę twórcy oraz wewnątrzwspólnotowe nabycie dzieł sztuki od twórcy bądź jego spadkobiercy będącego podatnikiem podatku od wartości dodanej (art. 120 ust.3 ustawy). Natomiast na podstawie rozporządzenia Min. Fin. Z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 97, poz.970) stawkę 7% stosuje się do: 1) dostaw i wewnątrzwspólnotowego nabycia oraz importu towarów a także świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 1 do w/w rozporządzenia, w tym usług gastronomicznych, 2) budownictwa mieszkaniowego w zakresie nie objętym tą stawką na podstawie art. 41 ust c ustawy ( od 01 stycznia 2008 r.), 3) dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia i importu produktów leczniczych.

5 Stawki podatku VAT obniżone c.d. Stawka 3% jest stawką preferencyjną i podlegają jej na podstawie ustawy o VAT: 1) towary i usługi związane z rolnictwem, głównie wymienione w załączniku do ustawy z dnia 11 kwietnia 2008 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 74, poz. 444), który obowiązuje od 01 maja 2008 r., do 30 kwietnia 2008 r. obowiązywał załącznik nr 6 do ustawy o VAT, 2) usługi taksówkarzy taksówek osobowych, którzy rozliczają VAT ryczałtowo (art. 114 ust. 1 ustawy. Na podstawie 5a rozporządzenia Min. Fin. z dnia 27 kwietnia 2004 r. stawkę 3% stosuje się do dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia i importu trzmieli, entomofagów (wyłącznie stawonogów i nicieni) oraz chlorku potasu przeznaczonego do stosowania jako nawóz ( z zachowaniem określonych warunków).

6 Stawki podatku VAT obniżone c.d. Stawka 0% jest stawką preferencyjną a właściwie jest ona zwolnieniem od podatku z prawem do odliczenia, bo tak określa się tę konstrukcję w prawie wspólnotowym. Na podstawie ustawy o VAT stawka 0% jest stosowana przede wszystkim: 1) w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów (po spełnieniu warunków wymaganych ustawą), 2) w eksporcie towarów (pod warunkiem, że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium wspólnoty) 3) w szczególnych przypadkach enumeratywnie wymienionych w art. 83 ustawy o VAT, jak na przykład: dostawa niektórych środków transportu armatorom morskim, import środków transportu morskiego (od ), dostawa i import części do środków transportu morskiego, import i dostawa środków transportu lotniczego, usługi związane z lotnictwem i wykonywane w portach morskich (wymienione w ustawie),

7 Stawki podatku VAT obniżone c.d. Stawka 0% na podstawie ustawy c.d.: usługi transportu międzynarodowego, usługi polegające na naprawie, uszlachetnianiu, przerobie lub przetwarzaniu towarow i inne czynności wymienione w tym artykule ustawy, które wymagają spełnienia określonych warunków, 4) w szczególnych przypadkach wymienionych w załączniku nr 8 do ustawy o VAT, który dotyczy art. 83 ust. 1 pkt 26 tej ustawy. Na podstawie rozporządzenia Min. Fin. Z dnia r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT stawkę 0% stosuje się do: 1) krajowej dostawy, importu i wewnątrzwspólnotowego nabycia książek oraz czasopism specjalistycznych, które były opodatkowane tą stawką do r. na podstawie ustawy o VAT, 2) pozostałych towarów i usług wymienionych w rozdziale 5 w/w rozporządzenia, w tym np. przy świadczeniu i imporcie usług sfinansowanych ze środków UE, przy niektórych usługach transportu towarów itd.

8 Stawka podatku VAT w budownictwie mieszkaniowym od roku Do dnia r., na podstawie art.146 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT stosowana była stawka 7% do robót budowlano-montażowych, remontów i robót konserwacyjnych związanych z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą a także do obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części z wyłączeniem likali użytkowych. Z dniem r., na podstawie art. 176 pkt 4 ustawy o VAT wszedł w życie art. 41 ust. 12 tej ustawy, który zobowiązywał do stosowania stawki 7% w przypadku czynności wymienionych w poz. 161(już uchylonej) załącznika nr 3 do ustawy (dostawa, budowa, remont lub przebudowa budynków mieszkalnych i ich części, realizowane w ramach budownictwa społecznego z wyjątkiem lokali użytkowych)

9 Stawka podatku VAT w budownictwie mieszkaniowym od r. c.d. Ponadto z dniem r. dodano w ustawie do art. 41 ustępy 12a-12c wprowadzając definicję budownictwa społecznego, która oczywiście nie obejmuje wszystkich obiektów budownictwa mieszkaniowego. Chodzi tu o obiekty mieszkaniowe lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowane w PKOB w dziale 12 a także obiekty sklasyfikowane w PKOB w klasie ex 1264 z zastrzeżeniem, że nie zalicza się do nich budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni użytkowej przekraczającej 300 m² oraz lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m².

10 Stawka podatku VAT w budownictwie mieszkaniowym od r. c.d. Jednocześnie do 5 rozporządzenia z dnia 27 kwietnia 2004 r. dodano ust. 1a, wg którego obniżoną 7% stawkę podatku VAT stosuje się do budownictwa mieszkaniowego w takim zakresie w jakim określone roboty, remonty, obiekty lub ich części oraz lokale nie są objęte tą stawką na podstawie art. 41 ust c ustawy. Konsekwencje zmian w przepisach są następujące: 1) nie ma znaczenia metraż domów i lokali mieszkalnych, gdyż w całym budownictwie mieszkaniowym wg nowej definicji (art. 2 pkt 12 ustawy o VAT) będzie można przyjąć stawkę 7%, 2) można zastosować stawkę 7% do wszelkich robót budowlanych i budowlano-montażowych dotyczących obiektów budownictwa mieszkaniowego oraz do robót konserwacyjnych tych obiektów.

11 Stawka VAT na produkty rolne od roku Na podstawie art.146 ust.1 pkt 1 ustawy o VAT do r. stosowana była stawka 3% na produkty rolne oraz usługi wymienione w załączniku nr 6 do ustawy z wyłączeniem wewnątrzwspólnotowej dostawy i eksportu tych towarów. Polska uzyskała zgodę UE na przedłużenie stosowania preferencyjnej stawki VAT do r. (art.1 pkt 6 Dyrektywy Rady 2007/75/WE z 20 grudnia 2007 r.). Z dniem r. weszła w życie ustawa z dnia r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 74, poz.444). Zgodnie z art.2 ust.1 w/w ustawy w okresie do r. stosuje się 3% stawkę w odniesieniu do czynności podlegających opodatkowaniu, których przedmiotem są produkty rolne wymienione w załączniku (z wyłączeniami j/w).

12 Stawka na produkty rolne od roku c.d. Po zmianach obowiązujących od dnia r. z opodatkowania stawką 3% została wykluczona dostawa roślin dla przemysłu perfumeryjnego i farmacji, wosków owadzich, skór futerkowych, produktów gospodarki leśnej, kredy mielonej nawozowej, wełny szarpanej, sznurka do maszyn rolniczych i innych. Usługi związane z rolnictwem, rybactwem, rybołówstwem i leśnictwem nie są już opodatkowane preferencyjną stawką 3%. Natomiast rolnikowi ryczałtowemu dokonującemu dostawy produktów rolnych dla podatnika VAT, rozliczającego ten podatek, przysługuje zryczałtowany zwrot podatku z tytułu niektórych środków produkcji dla rolnictwa (zał. Nr 2 do ustawy). Stawka zryczałtowanego zwrotu wynosi 6% kwoty należnej netto a kwota tego zwrotu wypłacana jest rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę produktów rolnych.

13 Stawki podatkowe w okresach przejściowych Przyjęcie wspólnego systemu VAT w Unii Europejskiej spowodowało ograniczenia dla polskiego ustawodawcy, które dotyczą między innymi poziomu stawek, przedmiotowego zakresu stawek obniżonych oraz zakresu zwolnień podatkowych. Stawki obniżone w zakresie niektórych czynności opodatkowanych zostały wynegocjowane z UE jeszcze przed akcesją na tak zwane okresy przejściowe i są objęte regulacjami przepisów przejściowych. Do r. okresem przejściowym na podstawie ustawy o VAT były objęte stawki: 7% w budownictwie i gastronomii, 0% na sprzedaż (import, wewnątrzwspólnotowe nabycie) książek i czasopism specjalistycznych. Do r. okresem przejściowym na podstawie ustawy objęta była stawka 3% na produkty rolne i usługi związane z rolnictwem, leśnictwem i rybołówstwem.

14 Stawki podatkowe w okresach przejściowych c.d. Polska uzyskała jednak zgodę Unii Europejskiej na przedłużenie okresów przejściowych. Możliwość stosowania dotychczasowych stawek obniżonych przez państwa członkowskie przedłużono do r. Niektóre towary i usługi zostały jednak wykluczone z opodatkowania preferencyjnymi stawkami. W ostatnim rozdziale rozporządzenia z dnia r. znajdują się przepisy przejściowe, które mogą mieć jeszcze zastosowanie w odniesieniu do pojawiających się stanów faktycznych objętych regulacjami przepisów przejściowych.

15 Towary i usługi a klasyfikacje statystyczne Ustawa o VAT nawiązuje kilkakrotnie do klasyfikacji statystycznych. W art.2 pkt 6 ustawy określona została definicja towarów. Przyjęto, że towary to rzeczy ruchome i wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej oraz grunty, które są przedmiotem czynności podlegających VAT. Natomiast w art.8 ust.3 ustawy o VAT zdefiniowane są usługi. Ustalono, że usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki (art. 119 ustawy). Rola klasyfikacji statystycznych jest szczególnie ważna w zakresie opodatkowania VAT, gdyż istnieje konieczność zidentyfikowania towarów i usług, które mogą korzystać z obniżonej stawki podatku lub ze zwolnienia podatkowego. Klasyfikacji dokonuje sam podatnik.

16 Towary i usługi a klasyfikacje statystyczne c.d. Z dniem r. weszła w życie klasyfikacja statystyczna PKWiU, wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 06 kwietnia 2004 r. (Dz. U. nr 89, poz. 844 ze zm.). Z tego rozporządzenia wynika, że dla celów podatku VAT należy stosować klasyfikację statystyczną PKWiU wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. (Dz. U. nr 42, poz. 264 ze zm.). Miała ona obowiązywać do r. Jednak nowe rozporządzenie RM z dnia r. w sprawie PKWiU, które wejdzie w życie z dniem r., ustala, że dla celów podatku VAT należy stosować klasyfikację z 1997 r. do końca 2009 roku. Podatnicy, którzy mają trudności z właściwym zastosowaniem klasyfikacji statystycznych mogą zwrócić się o pomoc do urzędu statystycznego. Opinie statystyczne wydaje Ośrodek Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi, ul. Suwalska 29, ŁÓDŹ.

17 Zwolnienia przedmiotowe art. 43 ustawy o VAT 1. Na podstawie art. 43 ustawy o VAT zwalnia się od podatku: Dostawę towarów używanych, jeżeli w stosunku do tych towarów nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (brzmienie obowiązujące od r. Dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej i świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego. Dostawę znaczków pocztowych, skarbowych itp. za cenę nominalną. Dostawę ludzkich organów i mleka kobiecego. Dostawę krwi, osocza, komórek krwi lub preparatów krwiopochodnych pochodzenia ludzkiego, które nie są lekami. Dostawę złota dla NBP.

18 Zwolnienia przedmiotowe art. 43 ustawy o VAT c.d. Dostawę (też pośrednictwo) walut, banknotów, monet używanych jako prawny środek płatniczy z wyłączeniem przedmiotów kolekcjonerskich. Dostawę terenów niezabudowanych innych niż budowlane, przeznaczone pod zabudowę. Czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni. Usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, otwartymi funduszami emerytalnymi, pracowniczymi programami emerytalnymi itd. Nieodpłatne udzielanie licencji itp. Na programy komputerowe na rzecz placówek oświatowych, jak szkoły, przedszkola, szkoły wyższe i placówki opiekuńczo-wych. Usługi techników dentystycznych w ramach ich zawodu i dostawa protez.

19 Zwolnienia przedmiotowe art. 43 ustawy o VAT c.d. 2. Ponadto od r. zwolniona od podatku jest: Dostawa budynków, budowli lub ich części z wyjątkiem, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim albo, gdy pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Dostawa budynków, budowli lub ich części nieobjęta w/w zwolnieniem, jeśli dokonującemu dostawy nie przysługiwało odliczenie podatku naliczonego; jeśli poniósł on wydatki na ich ulepszenie o wartości niższej od 30% wartości początkowej tych obiektów, co do których przysługiwało odliczenie podatku naliczonego; jeśli poniósł wydatki równe i wyższe od 30% i wykorzystywał te obiekty do czynności opodatkowanych przez okres co najmniej 5 lat.

20 Zwolnienia przedmiotowe art. 43 ustawy o VAT c.d. Działalność w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach itp., które podlegają podatkiem od gier (nie podlegały ustawie o VAT). Dostawa towarów spożywczych bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny dokonane przez producenta, które przekazywane są na rzecz organizacji pożytku publicznego na cele charytatywne (z uwzględnieniem wyjątków). 3. Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku budynków, budowli i ich części zasiedlonych przez okres co najmniej 2 lata, jeśli dostawca i nabywca są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni i złożą przed dokonaniem dostawy zgodne oświadczenie naczelnikowi urzędu skarbowego właściwego dla nabywcy, że wybierają opodatkowanie tej dostawy. (warunek - przysługiwało odliczenie VAT).

21 Usługi objęte zwolnieniem na podstawie załącznika nr 4 do ustawy: Usługi zakwaterowania w bursach, internatach i domach studenckich. Usługi świadczone przez pocztę państwową. Usługi w zakresie wynajmowania lub dzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek (tylko na cele mieszkaniowe). Usługi w zakresie administracji publicznej, obrony narodowej, obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Usługi w zakresie edukacji Usługi prywatnego nauczania świadczone przez nauczycieli (na poziomie podstawowym, średnim i wyższym). Usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej (bez usług weterynaryjnych).

22 Usługi objęte zwolnieniem na podstawie załącznika nr 4 do ustawy c.d. Usługi wykonywane przez statutowe organizacje członkowskie, gdzie indziej niesklasyfikowane. Usługi wykonywane przez duchownych oraz osoby zakonne kościołów i innych związków wyznaniowych wyłącznie w zakresie humanitarnym, charytatywnym, opiekuńczym, naukowym, oświatowym, wychowawczym, opieki medycznej. Usługi pośrednictwa finansowego z wyłączeniami wymienionymi w załączniku nr 4 do ustawy. Usługi związane z kulturą, w tym usługi twórców i artystów wykonawców oraz usługi związane z rekreacją i sportem (liczne wyłączenia wymienione są w załączniku nr 4 do ustawy).

23 Podatnicy zwolnieni z podatku VAT Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy zwalnia się od podatku VAT podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty złotych bez podatku VAT (do wartości sprzedaży nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów i usług zwolnionych z opodatkowania a także środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji u podatnika). Na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy zwolniony od podatku VAT jest podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności określonych w art. 5 ustawy w trakcie roku podatkowego, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy w/w limitu przeliczonego w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży. Na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy podatnicy mogą zrezygnować z w/w zwolnienia pod warunkiem pisemnego zawiadomienia właściwego naczelnika US.

24 Podatnicy zwolnieni z podatku VAT c.d. Wymienionych wyżej zwolnień nie stosuje się do importu towarów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostaw towarów, dla których podatnikiem jest ich nabywca. Wyżej wymienionych zwolnień nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw wyrobów z metali szlachetnych. dostaw towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym z licznymi wyjątkami, dostaw nowych środków transportu, dostaw terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod budowę, świadczących usługi prawnicze, doradztwa i jubilerskie, niemających siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju. Podatnicy zwolnieni od podatku VAT nie mają obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego do właściwego urzędu skarbowego.

25 Obowiązek wystawiania faktur VAT Zarejestrowani podatnicy VAT mają obowiązek dokumentowania obrotu fakturami, co wynika z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT oraz obowiązek dokumentowania fakturami otrzymanych zaliczek, który wynika z ust. 3 tego artykułu. Pojęcie podatnika zdefiniowane jest w art. 15 ustawy. Od podstawowego obowiązku wystawiania faktur istnieją wyjątki, np. dokonanie sprzedaży osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (chyba że zażąda faktury) W sytuacji, gdy dokonywane są czynności sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu istnieje obowiązek wystawiania faktury także dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (art. 106 ust. 4 i 5).

26 Faktura elementy zasadnicze art. 106 ustawy Elementy faktury wymienione w ustawie mają charakter pierwszorzędny. Są to następujące dane: 1) potwierdzenie dokonania określonej sprzedaży, 2) data dokonania sprzedaży, 3) cena jednostkowa bez podatku (cena netto), 4) podstawa opodatkowania (wartość netto), 5) stawka podatku, 6) kwota podatku, 7) kwota należności, 8) dane dotyczące podatnika i nabywcy. Na podstawie art. 96 ust. 11 ustawy podatnik ma obowiązek podawać numer NIP na fakturach i ofertach. Faktury VAT nie muszą być podpisywane ani przez wystawcę ani przez odbiorcę z wyjątkiem, gdy wystawiane są przez nabywcę towarów i usług. Szczegółowe zasady wystawiania faktur określone zostały w rozporządzeniu Min. Fin. z dnia 25 maja 2005 roku w sprawie faktur (Dz. U. nr 95, poz. 798 ze zm.).

27 Obowiązek zamieszczania symbolu PKWiU na fakturze Jeżeli dostawa towarów lub świadczenie usług objęte są stawką preferencyjną, albo są zwolnione od podatku, to istnieje obowiązek umieszczania na fakturze symbolu towaru lub usługi, określonego w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Jeżeli ustawa lub przepisy wykonawcze do ustawy nie przywołują tego symbolu, to w takim przypadku należy podać przepis, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie lub obniżoną stawkę podatku.

28 Faktura dokumentująca sprzedaż paliw silnikowych Faktury dokumentujące sprzedaż paliw silnikowych benzynowych, oleju napędowego oraz gazu, wlewanych do baku samochodu i innych pojazdów samochodowych powinny zawierać numer rejestracyjny tego pojazdu. Wynika to z 9 ust. 5 rozporządzenia w sprawie faktur. Nie istnieją przeszkody, aby wystawiać jedną fakturę dokumentującą sprzedaż paliw silnikowych, wlewanych do baków kilku pojazdów jeżeli faktura ta zawiera ich numery rejestracyjne. Faktury dokumentujące sprzedaż paliw silnikowych, wlewanych do kanistrów nie muszą zawierać numeru rejestracyjnego pojazdu.

29 Kiedy fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego? Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w 13 ust.1 rozporządzenia w sprawie faktur, fakturę wystawia się nie później niż 7 dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Natomiast art.19 ust.10 i ust.13 pkt 1-5 i 7-11 ustawy określa przypadki, w których fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego. Taki termin ustalono dla faktur dokumentujących wymienione niżej towary i usługi: 1.Dostawa mediów faktura powinna być wystawiona nie później niż w dniu, w którym upływa termin płatności. 2.Czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni w związku z przysługującymi im prawami do lokali faktura powinna być wystawiona w terminie, jak w punkcie 1.

30 Kiedy fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego? cd 3.Świadczenie usług transportowych, spedycyjnych, przeładunkowych, budowlanych i budowlano-montażowych fakturę wystawia się z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 30 dnia od momentu wykonania usług. 4.Dostawa lokali i budynków faktura powinna być wystawiona z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 30 dnia od dnia wydania. 5.Wpłata całości lub części wkładu budowlanego lub mieszkaniowego fakturę wystawia się z chwilą otrzymania zapłaty. 6.Dostawa gazet, magazynów, czasopism i niektórych książek fakturę wystawia się z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty nie później niż w 60 dniu).. 7.Usługi polegające na drukowaniu wydawnictw faktura, jak w punkcie 6, ale nie później niż w 90 dniu.

31 Kiedy fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego? cd 8.Świadczenie usług najmu, dzierżawy leasingu lub umów o podobnym charakterze, usług ochrony osób, ochrony, dozoru i przechowywania mienia, pośrednictwa ubezpieczeniowego, stałej obsługi prawnej i biurowej - faktura powinna być wystawiona z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, lecz nie później niż z upływem terminu płatności. 9.Dostawa złomu (z wyłączeniami) faktura powinna być wystawiona z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty nie później niż 20 dnia (30 dnia). 10.Usługi sprzedaży praw, udzielania licencji, cesji praw autorskich, patentów do znaków fabrycznych, handlowych i innych pokrewnych praw faktura powinna być wystawiona z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż z upływem terminu płatności, określonym na fakturze lub w umowie.

32 Jak zaokrąglać? Na podstawie 9 ust.6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie faktur kwoty podatku należy wykazywać w złotych bez względu na to w jakiej walucie określona jest kwota należności w fakturze. Kwoty wykazywane w fakturze zaokrągla się do pełnych groszy, przy czym końcówki poniżej 0,5 grosza pomija się a końcówki w wysokości 0.5 grosza i wyższe zaokrągla się do 1 grosza.

33 Sposób przeliczania kwot wykazywanych na fakturach w walutach obcych Zgodnie z art.31a ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług kwoty wyrażone w walucie obcej, wykazane na fakturze, co do zasady przelicza się na złote wg ogłoszonego przez NBP bieżącego kursu średniego tej waluty na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli na dzień wystawienia faktury bieżący kurs średni waluty obcej nie został ogłoszony, to do przeliczenia stosuje się kurs wymiany wyliczony i ogłoszony ostatnio.

34 Oryginał kopia faktury VAT Na podstawie 21 rozporządzenia w sprawie faktur, faktury i faktury korygujące są wystawiane co najmniej w dwóch egzemplarzach, z czego oryginał otrzymuje nabywca towaru, usługi a kopię zatrzymuje sprzedawca. Oryginał faktury i faktury korygującej powinien zawierać wyraz ORYGINAŁ a kopia faktury i faktury korygującej wyraz KOPIA. Te same zasady stosuje się do duplikatów faktur i faktur korygujących oraz do not korygujących.

35 Faktura VAT marża Ustawa o VAT przewiduje opodatkowanie sprzedaży towarów w tak zwanym systemie marży. Ten system może być stosowany przy dostawie usług i towarów, które zostały określone w art.119 ust.1 i art.120 ust.1 pkt 4 ustawy o VAT. Faktura dokumentująca sprzedaż towarów i usług na zasadzie marży zgodnie z 9 ust.8 rozporządzenia w sprawie faktur powinna zawierać oznaczenie Faktura VAT marża i jedynie część danych potwierdzających sprzedaż, określonych w 9 ust. 1 rozporządzenia w sprawie faktur, czyli: dane dotyczące sprzedawcy i nabywcy, datę sprzedaży i wystawienia faktury, nazwę towaru lub usługi, jednostkę miary, ilość sprzedanych towarów lub wykonanych usług oraz kwotę należności ogółem wraz z podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie. Faktury VAT marża nie zawierają: jednostkowej ceny netto towaru lub usługi, wartości netto, stawki podatku, sumy wartości sprzedaży netto i brutto z podziałem na poszczególne stawki, kwoty podatku VAT.

36 Faktura VAT RR W przypadku dostaw produktów rolnych oraz świadczenia usług rolniczych przez rolników ryczałtowych istnieje obowiązek dokumentowania ich przez nabywców, którzy są czynnymi podatnikami VAT. Faktura VAT RR powinna być wystawiona w dwóch egzemplarzach, z czego oryginał przeznaczony jest dla rolnika ryczałtowego. Na podstawie art.116 ust.2 ustawy o VAT taka faktura powinna zawierać co najmniej: imię i nazwisko lub nazwę dostawcy i nabywcy oraz ich adresy; NIP lub PESEL dostawcy i nabywcy; numer dowodu osobistego dostawcy, datę wydania i nazwę organu, który wydał ten dokument, jeśli rolnik ryczałtowy jest osobą fizyczną; datę dokonania nabycia oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury; nazwy nabytych produktów rolnych; jednostkę miary i ilość produktów oraz ich klasę lub jakość; cenę jednostkową nabytego produktu bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku, wartość nabytych produktów bez kwoty zwrotu;

37 Faktura VAT RR c.d. stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku; kwotę zryczałtowanego zwrotu; wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku; kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu, wyrażoną cyframi i słownie; czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury. Ponadto faktura VAT RR powinna zawierać oświadczenie dostawcy produktów rolnych w brzmieniu: Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym, zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art.43 ust.1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku umów kontraktacji lub o podobnym charakterze, powyższe oświadczenie rolnika powinno być sporządzone jako osobny dokument, który w oryginale otrzymuje nabywca.

38 Faktura VAT MP Wg art.2 ust.25 ustawy o VAT status małego podatnika przysługuje podmiotom, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty odpowiadającej EUR przy ustalaniu limitu na 2008 rok i EUR począwszy od ustalenia limitu na 2009 rok (na podstawie ustawy z dnia 07 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Zasady sporządzania faktur VAT przez małych podatników, którzy wybrali kasową metodę rozliczeń VAT określone są w 9 ust.2 rozporządzenia w sprawie faktur. Faktury VAT MP poza niezbędnymi elementami określonymi w 9 ust.1 w/w rozporządzenia muszą zawierać dodatkowe elementy, jak: oznaczenie Faktura VAT MP w miejsce Faktura VAT, termin płatności należności określonej w fakturze. W przypadku otrzymania zaliczki mały podatnik rozliczający się metodą kasową ma obowiązek wystawić fakturę z tym szczególnym oznaczeniem.

39 Faktura wewnętrzna Fakturami wewnętrznymi dokumentuje się między innymi następujące czynności: 1.W obrocie krajowym: przekazanie towarów i usług, które należą do przedsiębiorstwa podatnika na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem (np. darowizny, cele osobiste itp.); dostawa towarów, dla których podatnikiem jest ich nabywca; zwrot dotacji, subwencji itp. 2.W obrocie z zagranicą: wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów; impot usług. Zgodnie z 25 rozporządzenia w sprawie faktur, do faktur wewnętrznych stosuje się regulacje, które dotyczą zwykłych faktur VAT ( 9, 13-17, i 23 rozporządzenia) Faktury wewnętrzne można wystawiać w jednym egzemplarzu. Na podstawie art.106 ust. 7 ustawy o VAT podatnik ma prawo do wystawienia jednej faktury wewnętrznej za dany okres rozliczeniowy.

40 Faktura korygująca Zasady wystawiania faktur korygujących zostały sformułowane w 16 i 17 rozporządzenia w sprawie faktur. Takie faktury wystawia się w następujących przypadkach: udzielenie rabatów określonych w art.29 ust.4 ustawy po wystawieniu faktury oraz zwrot sprzedawcy towarów lub zwrot nabywcy kwot nienależnych, o których mowa w tym przepisie; zwrot nabywcy zaliczek, przedpłat zadatków lub rat podlegających opodatkowaniu; podwyższenie ceny po wystawieniu faktury; stwierdzenie pomyłki w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Faktura korygująca zawsze powinna zawierać: numer kolejny; datę jej wystawienia; dane zawarte w fakturze korygowanej, określone w 9 ust.1 pkt 1-3; wyraz KOREKTA albo wyrazy Faktura korygująca. Oryginał faktury powinien być oznaczony słowem ORYGINAŁ a kopia wyrazem KOPIA.

41 Faktura korygująca c.d. W zależności od okoliczności, których dotyczy faktura korygująca pozostałe jej elementy różnią się. Jeżeli faktura korygująca dotyczy rabatu albo związana jest z podwyższeniem ceny, to poza wymienionymi wcześniej elementami stałymi powinna zawierać: nazwę towaru lub usługi objętych rabatem, względnie podwyżką ceny; kwotę i rodzaj udzielonego rabatu albo kwotę podwyższenia ceny bez podatku; kwotę zmniejszenia lub zwiększenia podatku należnego. Jeżeli natomiast faktura korygująca dotyczy pomyłek w fakturze, to poza elementami stałymi powinna zawierać kwoty podane w omyłkowej wysokości oraz kwoty w wysokości prawidłowej. Sprzedawca jest obowiązany posiadać potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę z wyjątkiem: eksportu towarów; wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów; sprzedaży mediów; sprzedaży opodatkowanej poza terytorium kraju.

42 Czas przechowywania faktur Na podstawie art.112 ustawy o VAT podatnicy są obowiązani przechowywać wszelkie dokumenty związane z rozliczeniem podatku do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Ponadto 23 ust.1 rozporządzenia w sprawie faktur wyraźnie nakazuje podatnikom przechowywać oryginały i kopie faktur oraz faktur korygujących a także ich duplikaty do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Natomiast przepisy Ordynacji podatkowej nakazują przechowywać dokumentację księgową przez 5 lat licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku. Należy jednak pamiętać, że ustawa o VAT w art.91 ust.2 przewiduje 5 oraz 10-letni okres dokonywania korekt VAT naliczonego przy nabyciu środków trwałych służących czynnościom zwolnionym i opodatkowanym. Dokumenty związane z tą korektą należy przechowywać odpowiednio długo.

43 E-faktury Forma w jakiej powinna być wystawiana i przesyłana e-faktura jest uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 14 lipca 2005 roku w sprawie wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej a także przechowywania oraz udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej tych faktur (Dz. U. nr 133, poz. 1119). W rozporządzeniu tym brak jest szczególnych regulacji dotyczących zawartości tych faktur. W związku z tym dane jakie powinna zawierać e-faktura muszą być zgodne z art.106 ustawy o VAT oraz przepisami rozdziału 4 rozporządzenia w sprawie faktur. Na podstawie 4 rozporządzenia o e-fakturach autentyczność pochodzenia i integralność treści takich faktur muszą być zagwarantowane bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu art.3 ust.2 ustawy z dnia 18 marca 2001 o podpisie elektronicznym (Dz. U. nr 130, poz.1450 ze zmianami), który powinien być weryfikowany za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu albo poprzez

44 E-faktury c.d. wymianę danych elektronicznych (EDI) zgodnie z umową w sprawie europejskiego modelu wymiany danych elektronicznych gwarantującą autentyczność pochodzenia faktury i integralność danych. Faktury mogą być wystawiane i przesyłane w formie elektronicznej pod warunkiem uprzedniej akceptacji takiej formy przez odbiorcę faktury od dnia następnego po dniu, w którym nastąpiła akceptacja. Zgodnie z 6 ust.5 rozporządzenia w sprawie e-faktur, takie faktury powinny być przechowywane przez ich dostawcę i odbiorcę w formie elektronicznej w formacie, w którym zostały przesłane w sposób gwarantujący autentyczność ich pochodzenia i integralność ich treści jak również czytelność przez cały okres ich przechowywania. Ponadto musi istnieć możliwość wydrukowania ich w każdym momencie.

45 Kasy rejestrujące: Zwolnienia przedmiotowe z uwagi na obroty Na podstawie art.111 ust.1 ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych obowiązani są prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Jednakże na podstawie 3 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2008 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. nr 113, poz.720) podatnicy, u których kwota obrotu z działalności, o której mowa w art.111 ust.1 ustawy o VAT nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym złotych i jeżeli wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania, zwolnieni są z obowiązku ewidencjonowania do dnia r. Zwolnienia podmiotowe z ewidencjonowania obowiązują w zakresie całej prowadzonej przez podatnika działalności.

46 Zwolnienia podmiotowe z uwagi na obroty c.d. Zwolnienia podmiotowe określone w 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących dotyczą wyłącznie tych podatników, którzy nie mieli obowiązku stosowania kas fiskalnych w latach poprzednich. Zwolnienie podmiotowe, o którym mowa wyżej, traci moc po upływie dwóch miesięcy licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w 2008 roku przekroczenie kwoty obrotów w wysokości złotych z działalności, o której mowa w art.111 ust.1 ustawy o VAT. Podatnicy rozpoczynający sprzedaż w 2008 roku zwolnieni są z obowiązku ewidencjonowania do dnia r., z tym że w przypadku przekroczenia kwoty obrotów w wysokości złotych zwolnienie obowiązuje do dnia przekroczenia tej kwoty.

47 Czynności wyłączone ze zwolnienia bez względu na wysokość obrotów Na podstawie 4 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących nie stosuje się zwolnień z ewidencjonowania bez względu na wysokość osiąganych obrotów w następujących przypadkach: do podatników prowadzących działalność w zakresie sprzedaży gazu płynnego; przy świadczeniu usług przewozów pasażerskich w komunikacji samochodowej (z wyjątkami); przy świadczeniu usług przewozu osób i ładunków taksówkami; przy dostawie silników stosowanych w pojazdach mechanicznych, przyczep, naczep, części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych; przy dostawie sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego (z wyłączeniami); przy dostawie sprzętu fotograficznego; przy dostawie wyrobów z metali szlachetnych; przy dostawie nagranych płyt CD i DVD, kaset magnetofonowych, dyskietek, kart pamięci; przy dostawie paliw silnikowych; przy dostawie wyrobów tytoniowych i napojów alkoholowych.

48 Warunki skorzystania z odliczenia wydatków na zakup kas Na podstawie art.111 ust.4 ustawy o VAT (po zmianach obowiązujących od 01 grudnia 2008 r.) podatnicy, którzy rozpoczynają w obowiązujących terminach ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących mogą odliczyć od podatku kwotę wydatkowaną na zakup każdej kasy rejestrującej, zgłoszonej na dzień powstania obowiązku ewidencjonowania w wysokości 90% ceny zakupu netto, nie więcej niż 700 złotych (przed r. limity te wynosiły odpowiednio 50% i zł.) Szczegółowe warunki skorzystania z odliczenia wydatków na zakup kas rejestrujących zostały określone w rozporządzeniu w sprawie kas rejestrujących. Do tych warunków zalicza się; 1.Rozpoczęcie ewidencjonowania.

49 Warunki skorzystania z odliczenia wydatków na zakup kas c.d. 2.Posiadanie przez podatnika dowodu zapłaty całej należności za kasę rejestrującą. 3.Złożenie pisemnego zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania o liczbie kas rejestrujących i miejscu (adresie) ich używania, które mają być stosowane do ewidencjonowania. 4.Rozpoczęcie ewidencjonowania nastąpi nie później niż w obowiązujących terminach i przy użyciu kas rejestrujących spełniających wymagania techniczne, którym muszą odpowiadać kasy. Jeżeli podatnik rozpoczął ewidencjonowanie w obowiązujących terminach, lecz wykonuje czynności zwolnione lub jest podatnikiem zwolnionym ze względu na obroty, to zwrot wydatków na zakup kasy wymaga dodatkowo złożenia wniosku do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

50 Dziękuję za uwagę Biuro projektu: Advisor Consulting Daniel Budaj ul. Limanowskiego 25/4, Olsztyn tel/fax Projekt: Profesjonalista rozliczeń VAT jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 50