Prawo o szkolnictwie wyższym

Transkrypt

1 Komentarze Becka Prawo o szkolnictwie wyższym Komentarz Pod redakcją prof. KUL dr hab. Magdaleny Pyter C H BECK

2 KOMENTARZE BECKA Prawo o szkolnictwie wyższym

3 Polecamy nasze publikacje z serii Komentarze Becka: Małgorzata Gersdorf, Beata Gudowska (red.) SPOŁECZNE UBEZPIECZENIA CHOROBOWE I WYPADKOWE. KOMENTARZ Piotr Zimmerman PRAWO UPADŁOŚCIOWE I NAPRAWCZE. KOMENTARZ, wyd. 2 Jerzy Naumann ZBIÓR ZASAD ETYKI ADWOKACKIEJ I GODNOŚCI ZAWODU. KOMENTARZ Marzena Czarnecka, Tomasz Ogłódek PRAWO ENERGETYCZNE. KOMENTARZ, wyd. 2 Paweł Smoleń (red.) USTAWA O FINANSACH PUBLICZNYCH. KOMENTARZ Jerzy Pieróg PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH. KOMENTARZ, wyd. 11 Wojciech Lis, Piotr Wiśniewski, Zbigniew Husak, PRAWO PRASOWE. KOMENTARZ

4 Prawo o szkolnictwie wyższym Komentarz Redaktor prof. KUL dr hab. Magdalena Pyter Autorzy dr Adam Balicki, dr Rafał Biskup, dr Michalina Duda, prof. KUL dr hab. Dariusz Dudek, dr Małgorzata Gałązka, dr Beata Kucia-Guściora, dr Paweł Nowik, prof. KUL dr hab. Magdalena Pyter, dr Piotr Telusiewicz, prof. KUL dr hab. Krzysztof Wiak WYDAWNICTWO C.H. BECK WARSZAWA 2012

5 Propozycja cytowania: A. Balicki, [w:] M. Pyter (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, Warszawa 2012 Poszczególne części komentarza opracowali: Adam Balicki: art. 4 44, , , 241, 246, , , b, Rafał Biskup: art. 1 3, 247, 260 Michalina Duda: art a, 234, 242 Dariusz Dudek: art , , 236, 240, 251, 259, 268, , 274 Małgorzata Gałązka: art , 266 Beata Kucia-Guściora: art , 235 Paweł Nowik: art , , , 245, , 267 Magdalena Pyter: art Piotr Telusiewicz: art c, , 239, , 258, 269, 273 Krzysztof Wiak: art Wydawca: Dagna Kordyasz Redakcja: Aleksandra Dróżdż Wydawnictwo C. H. Beck 2012 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H. Beck Druk: Elpil, Siedlce ISBN ISBN e-book

6 Spis treści Wprowadzenie Wykaz skrótów IX XI A. Komentarz Prawo o szkolnictwie wyższym Dział I. System szkolnictwa wyższego Art Rozdział 1. Przepisy ogólne Art Rozdział 2. Tworzenie i likwidacja uczelni Art Rozdział 3. Nadzór nad uczelniami Art Rozdział 4. Współpraca międzynarodowa uczelni w zakresie kształcenia i badań naukowych Art Rozdział 5. Rada Główna Nauki i Szkolnictwa wyższego Art Rozdział 6. Polska Komisja Akredytacyjna Art a Rozdział 7. Konferencje rektorów Art Dział II. Ustrój uczelni Art Rozdział 1. Statut uczelni Uwagi wstępne Art Rozdział 2. Organy uczelni Art V

7 Spis treści Rozdział 3. Organizacja uczelni Art Rozdział 4. Mienie i finanse uczelni Art Dział III. Pracownicy uczelni Art Rozdział 1. Przepisy ogólne Art Rozdział 2. Stosunek pracy pracowników uczelni Art Rozdział 3. Emerytury i renty nauczycieli akademickich Art Rozdział 4. Odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli akademickich Uwagi wstępne Art Rozdział 5. Wynagrodzenia i inne świadczenia dla pracowników uczelni Art Dział IV. Studia i studenci Art Rozdział 1. Organizacja studiów Art c Rozdział 2. Prawa i obowiązki studentów Art Rozdział 3. Studia doktoranckie Art Rozdział 4. Samorząd i organizacje studenckie Art Rozdział 5. Samorząd i organizacje doktorantów Art Rozdział 6. Odpowiedzialność dyscyplinarna studentów Uwagi wstępne Art Rozdział 7. Odpowiedzialność dyscyplinarna doktorantów Uwagi wstępne Art Dział V. Utrzymanie porządku i bezpieczeństwa na terenie uczelni Art VI

8 Spis treści Dział VI. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe Art B. Załączniki 1. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione, aby zajęcia dydaktyczne na studiach mogły być prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość z dnia 25 września 2007 r. (Dz.U. Nr 188, poz. 1347) Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków i trybu przenoszenia zajęć zaliczonych przez studenta z dnia 14 września 2011 r. (Dz.U. Nr 201, poz. 1187) Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie tytułów zawodowych nadawanych absolwentom studiów, warunków wydawania oraz niezbędnych elementów dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia studiów podyplomowych oraz wzoru suplementu do dyplomu z dnia 1 września 2011 r. (Dz.U. Nr 196, poz. 1167) Zarządzenie Nr 24/MON Ministra Obrony Narodowej w sprawie ustalenia warunków i trybu przyjęć na studia kandydatów na żołnierzy zawodowych do uczelni wojskowych na rok akademicki 2012/2013 z dnia 23 maja 2011 r. (Dz.Urz.MON Nr 11, poz. 148) Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie wzoru oświadczenia studenta o spełnianiu warunków do podjęcia i kontynuowania studiów stacjonarnych w uczelni publicznej bez wnoszenia opłat z dnia 29 września 2011 r. (Dz.U. Nr 207, poz. 1235) Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie wykazu kierunków związanych z dyscyplinami artystycznymi, na których można studiować w uczelni publicznej na studiach stacjonarnych drugi kierunek bez wnoszenia opłat z dnia 8 sierpnia 2011 r. (Dz.U. Nr 173, poz. 1033) Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie danych zamieszczanych w ogólnopolskim wykazie VII

9 Spis treści studentów z dnia 22 września 2011 r. (Dz.U. Nr 204, poz. 1201) Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków, jakim muszą odpowiadać postanowienia regulaminu studiów w uczelniach z dnia 19 lipca 2011 r. (Dz.U. Nr 160, poz. 958) Indeks rzeczowy VIII

10 Wprowadzenie Sprawne funkcjonowanie systemu nauki i szkolnictwa wyższego pozostaje głównie w zainteresowaniu szeroko pojętego środowiska akademickiego. Jednak z uwagi na doniosłość tego zagadnienia jest również przedmiotem dyskusji, polemik i analiz innych grup zawodowych i społecznych. Optymalizacji działań na płaszczyźnie nauki i szkolnictwa wyższego ma służyć reforma przygotowana i wdrażana przez resort Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz wszystkie uczelnie wyższe. Główne założenia reformy zmierzały w kierunku stworzenia lepszych warunków funkcjonowania szkół wyższych w Polsce. Podstawą tego nurtu było przekonanie, że potencjał tkwiący w polskich uczelniach powinien być pełniej wykorzystywany przy uwzględnieniu instrumentów zarządzania jakością. Stworzono mechanizm wyłaniania krajowych naukowych ośrodków wiodących. Położono nacisk na integrację uczelni z otoczeniem społeczno-gospodarczym i tworzenie regionów wiedzy oraz na poprawę jakości kształcenia. W sektorze nauki rozpoczęto realizację nowej polityki finansowania badań. Opisane założenia znajdują wyraz głównie w ustawach: Prawo o szkolnictwie wyższym, Ustawa o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, a także w aktach wykonawczych i wytycznych Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowisk akademickich, oddajemy do rąk Czytelników publikację, w której podjęliśmy próbę skomentowania obowiązujących przepisów prawnych z zakresu nauki i szkolnictwa wyższego. Niniejszy komentarz został opracowany przez zespół prawników-pracowników naukowych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Wyrażany przekonanie, że wydawnictwo to pozwoli przybliżyć wszystkim zainteresowanym problematykę funkcjonowania systemu nauki i szkolnictwa wyższego. Lublin, czerwiec 2012 r. Autorzy IX

11

12 Wykaz skrótów 1. Źródła prawa BadLekR BiegliRewidU.... DodWynRoczU... DostInfPublU.... rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69, poz. 332 ze zm.) ustawa z r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz.U. Nr 77, poz. 649 ze zm.) ustawy z r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek strefy budżetowej (Dz.U. Nr 160, poz ze zm.) ustawa z r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112, poz ze zm.) DyscplFinPublU.. ustawa z r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 ze zm.) DyscplStudR..... EKPC EmRFUSU FinPublU rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec studentów (Dz.U. Nr 236, poz. 1707) Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) ustawa z r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz ze zm.) ustawa z r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz ze zm.) XI

13 Wykaz skrótów GospNierU ustawa z r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) InBadU ustawa z r. o instytutach badawczych (Dz.U. Nr 96, poz. 618 ze zm.) KC ustawa z r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK ustawa z r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KKW ustawa z r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.) Konstytucja RP... ustawa z r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) KP ustawa z r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) KPA ustawa z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zm.) KPC ustawa z r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KPK ustawa z r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KPW ustawa z r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 ze zm.) KRO ustawa z r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) KSH ustawa z r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz ze zm.) KW ustawa z r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 ze zm.) NCBRU ustawa z r. o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (Dz.U. Nr 96, poz. 616 ze zm.) NCNU ustawa z r. o Narodowym Centrum Nauki (Dz.U. Nr 96, poz. 617 ze zm.) OchrDanOsU..... ustawa z r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.) PANU ustawa z r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz.U. Nr 96, poz. 619) PIPU ustawa z r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. Nr 89, poz. 589 ze zm.) XII

14 Wykaz skrótów PDOFizU ustawa z r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) PDOPrU ustawa z r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397) PolU ustawa z r. o Policji (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687) PostDyscyplR.... rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec nauczycieli akademickich (Dz.U. Nr 58, poz. 391) PrAut ustawa z r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) PrBud ustawa z r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz ze zm.) PrPostSAdm..... ustawa z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz ze zm.) PrSzkWyż ustawa z r. Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.) PrUSP ustawa z r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz ze zm.) PrZgr ustawa z r. Prawo o zgromadzeniach (Dz.U. Nr 51, poz. 297 ze zm.) PSPU ustawa z r. o Państwowej Straży Pożarnej (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68 ze zm.) RachunkU ustawa z r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz ze zm.) SamWojU ustawa z r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) StNaukU ustawa z r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.U. Nr 65, poz. 595 ze zm.) SwDziałGospU... ustawa z r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz ze zm.) SystOśwU ustawa z r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz ze zm.) XIII

15 Wykaz skrótów SystUbezpSpołU.. ustawa z r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz ze zm.) SzkWyżU ustawa z r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385 ze zm.) obecnie nie obowiązuje ŚwiadPienU ustawa z r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.) WarWynR rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z r. w sprawie warunków wynagrodzenia za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w uczelni publicznej (Dz.U. Nr 243, poz. 1447) WynNiewykPracR. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 62, poz. 289 ze zm.) VATU ustawa z r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz ze zm.) ZasFinNaukU.... ustawa z r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. Nr 96, poz. 615 ze zm.) ZasGospFinUczR. rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej uczelni publicznych (Dz.U. Nr 246, poz. 1796) ZasPodzDotR 2008 rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z r. w sprawie zasad podziału dotacji z budżetu państwa dla uczelni publicznych i niepublicznych (Dz.U. Nr 89, poz. 544 ze zm.) ZasPodzDotR 2012 rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z r. w sprawie sposobu podziału dotacji z budżetu państwa dla uczelni publicznych i niepublicznych (Dz.U. poz. 202) ZasUrlopR rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z r. w sprawie szczegółowych za- XIV

16 Wykaz skrótów ZwZawU sad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze zm.) ustawa z r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) 2. Organy, instytucje i organizacje KNF Komisja Nadzoru Finansowego KRS Krajowy Rejestr Sądowy NCBR Narodowe Centrum Badań i Rozwoju NCN Narodowe Centrum Nauki NIK Najwyższa Izba Kontroli NSA Naczelny Sąd Administracyjny PAN Polska Akademia Nauk PKA Polska Komisja Akredytacyjna RIO Regionalna Izba Obrachunkowa RPO Rzecznik Praw Obywatelskich SA Sąd Apelacyjny SN Sąd Najwyższy TK Trybunał Konstytucyjny WSA Wojewódzki Sąd Administracyjny 3. Publikatory i czasopisma Biul. Skarb Dz.U Dz.Urz FK KZS MoP MoPr M.P OSA OSG ONSAiWSA..... OSNAPiUS OSNC Biuletyn Skarbowy Dziennik Ustaw Dziennik Urzędowy Finanse Komunalne Krakowskie Zeszyty Sądowe Monitor Prawniczy Monitor Prawa Pracy Monitor Polski Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych Orzecznictwo w Sprawach Gospodarczych Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna XV

17 Wykaz skrótów OSNKW OSNwSK OTK-A PiP PiZS Pr. Gosp RPEiS SI ST ZNSA Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karna i Wojskowa Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Seria A Państwo i Prawo Praca i Zabezpieczenie Społeczne Prawo Gospodarcze Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny Studia Iuridica Samorząd Terytorialny Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 4. Inne skróty art artykuł CBOSA Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych cyt cytowany (-a, -e) cz część j.s.t jednostka samorządu terytorialnego KRK Krajowe Ramy Kwalifikacji lit litera m.in między innymi n następny (-a, -e) niepubl niepublikowany (-a, -e) Nr numer pkt punkt po pełniący obowiązki por porównaj post postanowienie poz pozycja t tom t.j tekst jednolity uchw uchwała ust ustęp w zw. z w związku z wyr wyrok ze zm ze zmianami XVI

18 A. Komentarz

19

20 Prawo o szkolnictwie wyższym z dnia 27 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 164, poz. 1365) Tekst jednolity z dnia 26 marca 2012 r. (Dz.U. poz. 572) (zm.: Dz.U. z 2011 r. Nr 84, poz. 455)