III część cyklu dramatycznego Mickiewicza powstała w Dreźnie w marcu 1932 roku, zaraz po klęsce powstania listopadowego;

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "III część cyklu dramatycznego Mickiewicza powstała w Dreźnie w marcu 1932 roku, zaraz po klęsce powstania listopadowego;"

Gabriel Małecki
7 lat temu
Przeglądów:

1 Adam Mickiewicz "Dziady" cz. III III część cyklu dramatycznego Mickiewicza powstała w Dreźnie w marcu 1932 roku, zaraz po klęsce powstania listopadowego; w stolicy Saksonii w ciągu kilku tygodni powstały najważniejsze sceny dramatyczne III części; Mickiewicz sam przyznawał, że był to owoc niezwykłego, fenomenalnego natchnienia, złożonego z ciężkich przeżyć duchowych; akcję utworu oparł na niezbyt odległych, autentycznych wydarzeniach, których sam był świadkiem; w odróżnieniu od części IV, która jest dramatem osobistym, część III jest - filmy edukacyjne on-line Strona 1/17

2 dramatem narodowym, nawiązującym do spisków na Litwie i powstania listopadowego Mickiewicz zadedykował dramat swoim przyjaciołom filomatom i filaretom, z którymi był więziony w Wilnie; część II i IV nazywamy Dziadami wileńsko-kowieńskimi powstały pod wpływem porażek osobistych poety; najpierw nie udało mu się zrealizować planów małżeńskich z Marylą Wereszczakówną, następnie zmarła jego matka; poeta postanowił więc napisać utwór, w którym świat żywych współistnieje z zaświatami o czym są Dziady cz. III? utwór jest dramatem romantycznym, czyli zrywa z antycznymi zasadami kompozycji; dzieło charakteryzuje - filmy edukacyjne on-line Strona 2/17

3 się otwartą kompozycją, fragmentarycznością akcji, brakiem ciągu przyczynowo-skutkowego; w Prologu obserwujemy walkę dobrych i złych duchów o duszę śpiącego Więźnia; dowiadujemy się, że jest nim Gustaw, bohater IV cz. Dziadów, który przeobraża się w Konrada; ta symboliczna zmiana imienia prezentuje przemianę wewnętrzną bohatera (podobnie jak w Panu Tadeuszu : Jacek Soplica - Ksiądz Robak); od tego momentu bohater poświęci się walce o wolność ojczyzny w scenie I, zwanej więzienną, poprzez rozmowy poznajemy obraz prześladowań polskiej młodzieży przez bezwzględnego zaborcę rosyjskiego; po wysłuchaniu opowiadania Sobolewskiego i Jankowskiego Konrad zaczyna śpiewać pieśń zemsty, a w odpowiedzi - filmy edukacyjne on-line Strona 3/17

4 na zarzuty księdza Lwowicza wygłasza Małą Improwizację II scena, nazywana Wielką Improwizacją, jest monologiem Konrada, któremu wydaje się, że jest równy Bogu, pragnie zostać przywódcą narodu, a w końcu zirytowany milczeniem Boga dopuszcza się bluźnierstwa i traci przytomność w kolejnej scenie Ksiądz Piotr przeprowadza egzorcyzmy, wypędza z jego duszy diabła i prosi Boga o odpuszczenie win bohaterowi; scena IV to Widzenie Ewy, dziewczyny odmawiającej modlitwę za poetę (prawdopodobnie Konrada) w następnej scenie Bóg zsyła na Księdza Piotra widzenie, w którym Polska jawi się jako Chrystus narodów, prezentując bliską Mickiewiczowi ideę mesjanizmu kolejna scena demaskuje podłość carskich urzędników, poprzez ukazanie snu senatora Nowosilcowa w scenie VII, tzw. Salonie Warszawskim, Mickiewicz krytykuje polskie społeczeństwo; ukazuje dwie postawy: stojących przy drzwiach młodych patriotów, dyskutujących żywo o losie kraju, a także arystokrację, której skrajny kosmopolityzm przeradza - filmy edukacyjne on-line Strona 4/17

5 się w głupotę; kluczowym epizodem jest historia o ofierze carskich prześladowań - Cichowskim, która nawet nie zainteresowała towarzystwa stolikowego scena VIII to bal u Senatora - na balu spotykają się bezduszni i cyniczni Doktor, Pelikan i Bajkow, którzy pragną wzbogacić się dzięki znajomości z Nowosilcowem; bal przerywa niewidoma matka Rollisona (wspomnianego w scenie III), którą Senator okłamuje, że nic nie wie na temat jej syna, po czym planuje upozorować samobójstwo młodzieńca scena IX przedstawia Noc Dziadów; pojawia się aluzja, że Widmo z II części to duch Gustawa-Konrada; ukazują się cierpiące - filmy edukacyjne on-line Strona 5/17

6 męki widma Doktora i Bajkowa; później zjawiają się wozy z zesłańcami, wśród których prawdopodobnie znajduje się Konrad czego dowiadujemy się z Prologu? akcja Prologu rozgrywa się w Wilnie, w celi klasztoru Bazylianów; obserwujemy walkę duchów o śpiącego bohatera; motyw snu ma niezwykle istotne znaczenie, ponieważ symbolizuje nieograniczone ciałem możliwości duszy ludzkiej; najistotniejszym momentem Prologu jest przemiana romantycznego kochanka Gustawa w patriotę Konrada; tworzy się w ten sposób typ bohatera, który stanowi jedność z ojczyzną; nie potrafi zaznać szczęścia w miłości, w - filmy edukacyjne on-line Strona 6/17

7 ognisku rodzinnym, ponieważ musi służyć swojemu krajowi; romantyzm polski stworzył modelową, mającą liczne kontynuacje, literacką sytuację przemiany duchowej jednostki, która rezygnuje z osobistego szczęścia w imię obowiązku patriotycznego jak rozumieć Dziady? Adam Mickiewicz poprzez połączenie scen realistycznych z fantastycznymi ukazał skomplikowany świat wewnętrzny człowieka, walkę jego uczuć i emocji z rozumem; sceny realistyczne są aktem oskarżenia zaborców znęcających się nad bezbronnymi ofiarami, nad młodzieżą i dziećmi; wszechobecne fantastyka i irracjonalizm odwołuje się do - filmy edukacyjne on-line Strona 7/17

8 możliwości poznania pozarozumowego, intuicyjnego, do duchowych przeżyć bohaterów dramatu; metafizyka w Dziadach była najczęściej przedstawiona za pomocą motywu snu, widzenia lub podczas obrzędu tytułowych dziadów; przemiana Gustawa-Konrada to ukazanie wewnętrznej walki, widzenie Ewy ukazuje drogę do Boga, widzenie księdza Piotra mesjanizm narodu polskiego, jego ogromną rolę w historii w Noc Dziadów obserwujemy straszliwe męki Doktora i Bajkowa, karę za ich niegodne zachowanie; postacie realistyczne możemy - filmy edukacyjne on-line Strona 8/17

9 podzielić na dwie grupy: fikcyjne (Konrad, Ksiądz Piotr, Ewa), a także historyczne (Jakub, Żegota, Senator); w utworze pojawiają się także postacie metafizyczne, głównie w scenie więziennej: Anioł Stróż, dobre i złe duchy walczące o duszę Konrada, a także w Noc Dziadów - duchy Doktora i Bajkowa; do jakiej grupy zaliczymy Konrada?; czy Konrad żyje? jak wyglądała sytuacja Polaków w zaborze rosyjskim? galerii uorderowanych zbrodniarzy napiętnowanych piórem pełnym pogardy i żrącej ironii, Mickiewicz przeciwstawia młodych bohaterów, których jedyną winę stanowi bycie Polakami; poeta bezlitośnie - filmy edukacyjne on-line Strona 9/17

10 krytykuje postawę Nowosilcowa, Doktora, Bajkowa, Pelikana, polskiej arystokracji, która zachwyca się francuską modą i literaturą, nie zwracając uwagi na trudną sytuację własnego kraju; poeta podkreśla także rolę polskich, młodych patriotów, ich niezłomność, wolę walki; ci bohaterowie najczęściej nie występują bezpośrednio w utworze; jedynie opowiada się o ich wielkich czynach i ofierze, jaką ponieśli w imię patriotyzmu; przykładem mogą być losy Wasilewskiego czy Cichowskiego jak Mickiewicz przedstawił odwieczną walkę dobra ze złem? walka dobra ze złem jest dosyć mocno zaznaczona w utworze; - filmy edukacyjne on-line Strona 10/17

11 Mickiewicz podkreślił istotę walki odwołując się do kontrastów; walkę dobra ze złem możemy zobaczyć już w Prologu; jest ona przedstawiona w sposób dosłowny; dobre i złe duchy walczą o Gustawa-Konrada; kontrast, jaki stanowią dwie strony, przejawia się także w buntowniczej, porywczej postawie Konrada oraz pokorze księdza Piotra; konflikt reprezentuje też męka Rollisona zestawiona z bezdusznością Senatora jak interpretować język utworu? język Dziadów jest nacechowany licznymi wykrzyknieniami i pytaniami retorycznymi; służy to - filmy edukacyjne on-line Strona 11/17

12 podkreśleniu emocji bohaterów, ukazaniu, jak bardzo są zaangażowani w sprawy, o których mówią, o które walczą; najwięcej emocji możemy wyczytać w wypowiedziach Konrada; jest w pełni zaangażowany w walkę o ojczyznę; jest też całkowicie przekonany co do słuszności swoich sądów; z całym przekonaniem buntuje się przeciw Bogu podczas Wielkiej Improwizacji; zdecydowanie kieruje do Boga żądanie: Daj mi rząd dusz!; wiele emocji możemy także wyczytać z rozmów więźniów; nie potrafią opowiadać ze spokojem o - filmy edukacyjne on-line Strona 12/17

13 okrutnych losach swoich rodaków, stawiają liczne pytania, na które każdy zna odpowiedź, ale nikt nie chce jej wypowiedzieć na głos; są świadomi swojej bezsilności wobec panującej sytuacji co oznacza pojęcie prometeizm? Wielka Improwizacja jest przejawem postawy prometejskiej; Prometeusz to postać z greckiej mitologii, oznacza myślący wprzód; dobry tytan, mimo sprzeciwu Zeusa, wykradł mu ogień, aby pomóc ludziom, za co spotkała go straszliwa kara; bunt Konrada przeciw Bogu można nazwać buntem prometejskim, wznieconym w imię miłości wobec ludzi; jest - filmy edukacyjne on-line Strona 13/17

14 wynikiem troski o wolność, która zapewni im szczęście; postawa Prometeusza jest pełna humanitaryzmu, bezinteresownej miłości do człowieka i gotowości do poświęceń jaką funkcję pełni ostatnia scena trzeciej części Dziadów? szereg motywów III części Dziadów jest kontynuacją i uzupełnieniem wątków z poprzednich części; noc Dziadów jest nawiązaniem do poprzednich części utworu; ukazuje perfekcję struktury dramatycznej, jaką miał w zamyśle Mickiewicz; ostatnia scena łączy dzieło w jedną całość; ponownie pojawia się Guślarz; - filmy edukacyjne on-line Strona 14/17

15 tzw. otwarta kompozycja dramatu, czyli brak jednoznacznego zakończenia, pozwala na dopisanie dalszych losów bohatera; Mickiewicz planował napisać także I cz. Dziadów; otwarta kompozycja utworu, fragmentaryczność akcji i brak związku przyczynowo-skutkowego wprowadzają do utworu pewien chaos; ten chaos pozwala na poszerzenie możliwości interpretacji; poszczególne epizody każdy uważny czytelnik powinien złożyć w jedną całość budowa Dziadów drezdeńskich pozostawia szerokie pole do interpretacji; zerwanie z klasyczną zasadą trójjedności daje - filmy edukacyjne on-line Strona 15/17

16 możliwość przedstawienia świata w wielowymiarowy sposób; poszczególne sceny zdają się być ciągiem uzupełniających się wydarzeń, a także niezależnych od siebie epizodów; wprowadzenie na scenę duchów, tajemniczy nastrój utworu nakazuje pozarozumowo uzasadniać przedstawiane wydarzenia; stosując te różnorodne zabiegi Mickiewicz bardzo dokładnie przedstawia świat przeżyć wewnętrznych bohaterów; dzięki zachowaniu elementów realistycznych doskonale oddaje panoramę społeczeństwa - filmy edukacyjne on-line Strona 16/17

17 Powered by TCPDF ( Ściąga eksperta polskiego i rosyjskiego - filmy edukacyjne on-line Strona 17/17

Podobne dokumenty

DZIADY cz. III ADAMA MICKIEWICZA JAKO DRAMAT ROMANTYCZNY

DZIADY cz. III ADAMA MICKIEWICZA JAKO DRAMAT ROMANTYCZNY ROMANTYCZNA KONCEPCJA JEDNOSTKI Poeci romantyczni szczególnym kultem otaczali jednostkę. Oczywiście jednostka ta musiała być kimś nieprzeciętnym,