Protokół SIP w pigułce. Marek Średniawa

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Protokół SIP w pigułce. Marek Średniawa"

Transkrypt

1 Protokół SIP w pigułce Marek Średniawa

2 SIP: Session Initiation Protocol Protokół aplikacyjny (tekstowy): ustanawianie, modyfikacja, likwidacja i zarządzanie przebiegiem multimedialnych sesji komunikacyjnych rozwinięcie HTTP i SMTP opracowane przez IETF Multiparty Multimedia Session Control (MMUSIC) WG RFC 3261 (wcześniej 2543bis) stosowany do komunikacji partnerskiej (peer-to-peer) Alternatywa dla H.323

3 SIP: przesłanki Standard Internetowy IETF - RFC 3261 i wiele innych powiązanych norm RFC Wykorzystanie adresacji Internetowej URL, DNS, proxy Użycie bogactwa funkcjonalnego Internetu Wykorzystanie zasad kodowania HTTP Tekstowy protokół Niezależność od protokołów transportowych TCP, UDP, X.25, FR, ATM, Obsługa trybu multicast

4 Sieć wykorzystująca protokół SIP Punkty końcowe SIP urządzenia dołączone do Internetu lub sieci IP obsługujące SIP l Telefony stacjonarne i komórkowe z SIP UA Aplikacje na PC i PDA SIP UA Bramy sieciowe Serwery SIP węzły sieci realizujące zestaw funkcji na żądanie punktów końcowych SIP Mogą inicjować żądania Mogą być zlokalizowane w innej sieci

5 SIP - charakterystyka Typy adresacji: Internetowy adres sip adres Telefoniczny Numer telefoniczny E.164 Rejestracja Użytkownik może się zarejestrować wykorzystując swój ID w celu uzyskania dostępu do swoich danych i usług, niezależnie od rejestracji urządzenia

6 SIP:architektura Uogólnienie architektury internetowej pajęczyny WWW Prostota: model klient-serwer zasada żądanie-odpowiedź (Request - Response) Serwery Proxy, Redirect, Registrar Serwery aplikacji Konsekwencje: Upowszechnienie kreacji usług SIP Wiele SIP API (SIP servlets, CPL oparty na XML, JAIN) Rozwój narzędzi do projektowania usług (CGI)

7 Podstawowa architektura SIP trapez SIPowy Serwer DNS Serwer Lokalizacji DNS Serwer Proxy SIP Serwer Proxy SIP SIP SIP UA - Agent użytkownika A Media (RTP) UA Agent użytkownika B [Źródło: H.Sinnreich: VON 2001]

8 SIP: elementy architektury User Agent Client - UAC systemy końcowe wysyłają żądania SIP (np. żądanie ustanowienia połączenia) User Agent Server - UAS odbiera żądania połączeń wysyłane przez innych agentów wysyła odpowiedzi w imieniu użytkownika User Agent - Agent Użytkownika (typowy terminal) UAC + UAS Redirect Server Przekierowuje użytkownika na inny serwer Proxy Server reprezentuje żądanie do innego serwera. Może rozwidlić żądanie na wiele serwerów, budując drzewo przeszukiwania Registrar odbiera zgłoszenia rejestracyjne UA (User Agents) Location Server Baza danych o użytkownikach

9 SIP: adresacja Format zbliżony do formatu adresów lub SIP-URL = sip: ] hostport urlparameters [headers]:

10 SIP URI (Uniform Resource Indicators) Dwa warianty URI: (SIP URI) Najpopularniejsza forma wprowadzona w RFC 2543 sips:henry@siptest.wcom.com (Secure SIP URI) Nowa forma wprowadzona w RFC 3261 Wymaga TLS na TCP jako mechanizmu transportowego zapewniającego ochronę informacji Dwa typy SIP URI: Address of Record (AOR) (identyfikuje użytkownika) sip:henry@wcom.com (wymaga rekordów DNS SRV w celu lokalizacji serwerów SIP w domenie wcom.com) Fully Qualified Domain Name (FQDN) lub Contact (identyfikuje urządzenie) sip:henry@ lub sip:henry@cube43.lab.wcom.com (nie wymaga roztrzygania przy rutingu)

11 Podstawowe wiadomości (metody) SIP INVITE BYE OPTIONS CANCEL ACK Inicjowanie ustanowienia sesji Zakończenie trwającej sesji Zapytanie o opcje i funkcjonalność serwera lub UA Anulowanie żądania w toku Potwierdzenie finalnej odpowiedzi na INVITE RFC 3261 RFC 3261 RFC 3261 RFC 3261 RFC 3261 REGISTER Rejestracja URI użytkownika w serwerze rejestrowym SIP (związanie URI urządzenia z AOR) RFC 3261

12 Dodatkowe wiadomości (rozszerzenia) SIP INFO PRACK UPDATE REFER SUBSCRIBE PUBLISH NOTIFY MESSAGE Transport sygnalizacji w trakcie sesji Potwierdzenie prowizorycznej odpowiedzi Aktualizacja informacji o stanie sesji Transfer użytkownika pod adres określony przez URI Żądanie zaabonowania powiadamiania o zdarzeniach Przekazanie informacji o zmianie statusu do serwera Transport powiadomienia o zaabonowanym zdarzeniu Transport treści wiadomości natychmiastowych RFC 2976 RFC 3262 RFC 3311 RFC 3515 RFC 3265 RFC 3903 RFC 3265 RFC 3428

13 SIP: odpowiedzi Kod Opis Przykłady 1xx 2xx 3xx 4xx 5xx 6xx Informacyjne żądanie odebrane, trwa kontynuacja przetwarzania żądania. Sukces akcja odebrana, zrozumiana i Zaakceptowana. Przekierowanie konieczne podjęcie dalszych działań w celu zakończenia żądania. Błąd klienta błędna postać żądania lub niemożność realizacji żądania przez dany serwer. Błąd serwera serwer nie był w stanie zrealizować żądania. Globalny błąd żądanie nie do zrealizowania przez dostępne serwery. 180 Ringing 181 Call is Being Forwarded 200 OK 300 Multiple Choices 302 Moved Temporarily 401 Unauthorized 404 Not found 408 Request Timeout 503 Service Unavailable 505 Version Not Suported 600 Busy Everywhere 603 Decline

14 Odpowiedzi (wybrane) 100 Continue 180 Ringing 181 call is being forwarded 182 queued 183 session progress 200 OK 300 Multiple choices 301 Moved permanently 302 Moved temporarily 305 use proxy 380 alternative service 400 Bad request 401 unauthorized 402 payment required 403 Forbidden 404 not found method not allowed 408 Request timeout Unsupported media type 480 Temporarily not available 481 Invalid Call-ID 482 Loop detected 5xx Server error 600 Busy 601 Decline 604 Does not exist 606 Not acceptable

15 Protokoły związane z SIP SDP Session Description Protocol Tekstowa notacja służąca do opisu sesji medialnych Dane przekazywane w treści wiadomości SIP Wykorzystuje profile RTP/AVP dla najczęściej spotykanych typów mediów Zdefiniowany w normie RFC 2327 RTP Real-time Transport Protocol Wykorzystywany do trasportu pakietów mediów po IP RTP dodaje nagłówek zawierający: Nazwę źródła mediów Stempel czasowy Typ kodeka Numer sekwencyjny Zdefiniowany w RFC 1889 (H. Schulzrinne i inni) Profile zdefiniowane w RFC 1890

16 Negocjacja mediów Negocjacja mediów przy ustanawianiu sesji Model oferta-odpowiedź UA proponuje jeden lub kilka typów mediów, a drugi UA odpowiadając akceptuje bądź odrzuca jeden lub więcej proponowanych typów mediów Sekwencja - INVITE/200/ACK Dalsze negocjacje i zmiana typu mediów za pomocą ponownego żądania INVITE w trakcie wcześniej ustanowionej sesji Wykorzystanie SDP do opisu mediów Wykorzystanie protokołu SAP do organizacji multimedialnych sesji komunikacyjnych w Internecie

17 Normalizacja SIP w IETF

18 Pożegnanie z tradycyjnym telefonem?

19 SIP zasoby w Internecie

20 Architektura usługowa IMS Marek Średniawa UTE - zima 2013/2014

21 IMS - motywacja Zamiar: konkurowanie z Internetem przez likwidację jego braków Zapewnienie QoS, bezpieczeństwa i mechanizmów taryfikacji Zintegrowane usługi multimedialne IMS jako uniwersalna architektura usługowa Masowe aplikacje czy uniwersalna platforma usługowa Kluczowy problem elastyczne środki projektowana i udostępniania usług Otwartość dla niezależnych usługodawców kontrola udostępniania usług Integracja usług Bezproblemowy dostęp do usług mobilny i stacjonarny Problem: kto zapewni globalny IMS i do kogo należą klienci?

22 3GPP IP Multimedia Subsystem - IMS IMS zdefiniowany przez 3GPP jako część UMTS Release 5 / IMT2000 Wprowadzono rozszerzenia w Release 6 w celu pragmatycznej adaptacji do wymagań istniejących sieci - IPv4! ETSI TISPAN definiuje SDP dla NGN dla wszystkich sieci wykorzystujących sieci IP OMA (Open Mobile Alliance) definiuje usługi i mechanizmy usługowe (enablers) IMS IMS stanowi sieć nakładkową nad sieciami GPRS i udostępnia uniwersalne środowisko usługowe IP dla mobilnych usług multimedialnych VoIP, wideotelefonia, wideokonferencje, mobilne treści multimedialne IMS oparty na rodzinie protokołów IP SIP (Session Initiation Protocol) do sterowania sesjami Diameter dla AAA (Authentication, Authorisation & Accounting) Inne: SDP, RTP, RTCP, MEGACO/H.248,

23 R 99 R 4 R 5 R 6 R 7 R 8 Definicja UTRAN Separacja płaszczyzn Architektura IMS Druga faza IMS Uwzględnienie Podstawowe funkcje usługowe 3G Podstawa dla sterowania i użytkownika w sieci szkieletowej Usługi multimedialne wykorzystujące IP Dostęp HSDPA Dostęp HSUPA Wiele nowych funkcji usługowych przewodowego dost. szerokopasmowego Zachowanie ciagłości Common IMS wczesnych wdrożeń Pierwsze kroki ku realizujących w pełni połączenia (Voice Call sieci 3G oparciu działania na założenia sieci 3G Continuity) IP Usługi multimedialne wykorzystujące IMS 12/1999 3/2001 3/ / ? Wprowadzenie IMS Rok Szczegółowa definicja architektury Podstawowe usługi R OSS, dane użytk.ngn, kontrola przeciążeń, QoS, bezpieczeństwo R 2 12/2007 Emulacja PSTN/ISDN Usługi dostarczania treści: IPTV, strumieniowanie,.. Optymalizacja wykorzystania zasobów??? R 3

24 Od IETF SIP. Serwer SIP Proxy DNS AS - Serwer aplikacyjny SIP Żądanie Sieć IP/Internet Odpowiedź Agent użytkownika SIP - UA Agent użytkownika SIP - UA Agent użytkownika SIP UA Agent użytkownika SIP - UA

25 do 3GPP IMS SIP DNS AS serwer aplikacyjny SIP DNS HSS P-CSCF Sieć szkieletowa IP z QoS I-CSCF S-CSCF Agent użytkownika SIP Agent użytkownika SIP Serwer aplikacji SLF

26 Idea IMS: próba przejęcia kontroli nad usługami IP A B A B IP Sterowanie IMS Serwer aplikacyjn y Serwer aplikacyjn y Sieć IP umożliwia swobodną komunikację między punktami końcowymi IMS pozwala sterować usługami w sieci IP za pomocą protokołu SIP 26

27 IMS - sterowanie usługami IP/GPRS IMS Sygnalizacja SIP Transport RTP Sieć pakietowa GPRS Sieć z komutacją kanałów - GSM Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, PW 27

28 Motywacja IMS bogate usługi, np. VoIP Serwery aplikacyjne (AS) Serwer IM Serwer Obecnoś ci Serwer obsługi sesji/połączeń Inne AS IMS Sygnalizacja SIP Transport RTP Sieć pakietowa Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, PW 28

29 Architektura 3GPP IMS P-CSCF określa system macierzysty; pośredniczy przy żądaniach I-CSCF Określa właściwy Serving-CSCF HSS Przechowuje profil i dane użytkownika (usługi, mobilność, itp..) Serwery Aplikacji Wszystkie usługi realizowane przez system macierzysty usługi dodatkowe Brama Parlay i związane z nią usługi Feature Interaction and Service Brokering obsługa interfejsów do portali internetowych UE Sieć wizytowana przez ab. wywołującego Sieć dostępowa P-CSCF SIP Diameter I-CSCF Sieć macierzysta ab.wywołującego HSS SIP Diameter Diameter S-CSCF BGCF MGCF SIP AS SGW SIP ISUP/IP SIP ISUP/MTP Płaszczyzna usługowa Płaszczyzna sterowania PSTN H.248 PCM Sieć Szkieletowa IP VoIP RTP transport strumienia mediów MGW Płaszczyzna transportowa HSS Home Subscriber Server CSCF Call Session Control Function BGCF Breakout Gateway Control Function MGCF Media Gateway Control Function S-CSCF Koordynuje połaczenie i usługi dla terminala BGCF Określa najlepszy ruting do PSTN MGCF/MGW Sterowanie i funkcje bramy medialnej sterowanie transport

30 Realizacja usług w IMS

31 IMS aspekt usługowy Interpersonalne usługi multimedialne Wymiana plików dowolnego typu Głos, dane, wideo Nowe usługi Bogate połączenia uwzględnienie kontekstu komunikacji Push-to-Talk, Push-to-See IP Centrex Strumieniowanie mediów Zintegrowane usługi wymiany wiadomości Współdzielenie mediów i aplikacji Gry sieciowe Integracja usług Głos, dane, wideo z wbudowaną bogatą obecnością Lokalizacja, dostępność, preferencje,

32 Narzędzia IMS = uniwersalne serwery aplikacji IMS IMS celowo nie normalizuje specyficznych aplikacji Zdefiniowane główne interfejsy AS - IMS jako stacja dokująca dla serwerów aplikacji OMA (Open Mobile Alliance) normalizuje usługi IMS Presence, Group Management, Instant Messaging (IM), Push to Talk over Cellular (PoC) Wypracowany zbiór wspólnych serwerów narzędzi IMS do wykorzystania przy realizacji złożonych usług Główne narzędzia dla IM, PoC i wideopołączeń XML Document Management System (XDMS) do konfigurowania grup Serwer obecności - Presence Server (PS) Zarządzanie urządzeniami - Device Management (DM)

33 IMS sposoby realizacji usług Usługi SIP Serwery aplikacji SIP IMP PoC (Push-to-talk over Cellular) albo PTT (Push-To-Talk) konferencja ad hoc 3PCC Usługi IN CS1+ CAMEL i CAP IM SSF Usługi dostarczane przez strony trzecie Parlay/OSA i Parlay X API Zewnętrzne serwery aplikacji W sieci macierzystej, samodzielne i w sieciach zewnętrznych

34 Architektura usługowa IMS AS AS SCIM Sh Sewer SIP Application aplikacji SIP Server ISC HSS HSS Cx S- S-CSCF ISC OSA OSA service service capability capability server server (SCS) (SCS) Serwer OSA aplikacji application OSA Si ISC Mr OSA API MAP IM IM -SSF - SSF CAP MRFC MRFC CAMEL Camel Service Environment Environment

35 Warstwy IMS: Transport, sterowanie sesjami, aplikacje Płaszczyzna Aplikacji SIP AS SIP AS Parlay AS Parlay API OSA GW CAMEL CSE CAP API IM SSF Płaszczyzna sterowania HSS P-CSCF I-CSCF S-CSCF MRFC Płaszczyzna użytkownika MRFP B-GW SIP Diameter PSTN H.248 / MEGACO RTP

36 Modele pracy serwera aplikacyjnego AS S-CSCF uruchamia usługi wykorzystując tzw. Wyzwalacze (triggers) Tryby działania AS jako docelowy UA np. serwer treści jako inicjujący UA np. wake up server w roli pośrednika np. przekazywanie połączenia w roli B2BUA np. w Click2Dial Rola AS zależy od jego trybu działania Serwer proxy 3rd Party Call Control B2B UA Implementacja AS zależy od charakteru usługi decyzja o modelu pracy serwera podejmowana podczas projektowania usługi Marek Średniawa 36

37 Struktura profilu użytkownika w HSS Marek Średniawa 37

38 Wyzwalanie aplikacji - wyzwalacze 3GPP TS Wyzwalacze - TP - Trigger Points każda znana i nieznana metoda protokołu SIP typ rejestracji użytkownika rodzaj wiadomość REGISTER pierwsza rejestracja, rerejestracja, de-rejestracja wystąpienie lub brak któregoś z elementów nagłówka wiadomości treść znanego lub nieznanego elementu nagłówka wiadomości oraz analiza adresu odbiorcy (Request-URI) kierunek wysyłania wiadomości Parametry opisu sesji w SDP Wyzwalacz składa się z jednego lub więcej punktów wyzwalania usługi SPT - Service Point Trigger SPT - wybrany element sygnalizacji SIP, który może posłużyć do rozpoznania usługi Marek Średniawa 38

39 Service Point Trigger Service Points of Interest ConditionNegated: boolean Group: list of integer Request-URI SIP Method SIP Header Session Case Session Description RequestURI: string SIPMethod: string Header: string Content: string SessionCase: enumerated Line: string Content: string Marek Średniawa 39

40 Identyfikacja w UMTS

41 Relacja między identyfikacjami użytkownika Public User Identities tel: Abonent IMS Private User Identity tel:

42 Relacja między identyfikacjami użytkownika a profilami usługowymi użytkownika sip:marek@mydomain.com Profil usługowy 1 Abonent IMS ms@mobile.com Private User Identity tel: Public User Identities sip:ms@pw.com Profil użytkownika związany z Prywatną Identyfikacja Użytkownika i zbiorem Publicznych Identyfikacji Użytkownika. tel: Profil usługowy 2 Profil użytkownika

43 Identyfikacja w IMS Potrzeba unikalnej identyfikacji W IMS rozróżnia się identyfikację publiczną i prywatną Identyfikacja publiczna Użytkownik IMS ma więcej niż jedną identyfikację publiczną PUI (Public User Identity) SIP URI lub TEL URI sip: @telekom.pl; user=phone tel: TEL URI wymagane do połączeń IMS-PSTN Co najmniej jeden TEL URI i jeden SIP URI na użytkownika

44 Public Service Identities (PSI) Podobna do publicznej identyfikacji użytkowników, ale przydzielana usługom (AS serwerom aplikacji), a nie użytkownikom Używane do identyfikacji specyficznych serwerów aplikacji (enablers), takich jak obecność czy serwery komunikacji grupowej Format SIP URI lub TEL URI sip: songdownload@t-online.de, presence@t-online.de, chat@partner.de tel: PSIs traktowane jako PUIs - łatwy ruting żądań SIP do AS

45 Taryfikacja w IMS

46 Taryfikacja w IMS Dwa modele: Offline Online Offline Informacje taryfikacyjne zbierane po sesji Użytkownik otrzymuje faktury w cyklu miesięcznym Online Elementy IMS współpracują z systemem taryfikacji w czasie rzeczywistym System taryfikacji w czasie rzeczywistym prowadzi interakcję z kontem użytkownika 3GPP TR (Charging implications of IMS architecture)

47 Ewolucja IMS

48 Wizja sieci NGN w ETSI Integracja sieci mobilnych i stacjonarnych za pomocą wspólnej platformy IMS Uniwersalna wielousługowa, wieloprotokołowa sieć IP Neutralność dostępowa Dostęp bezprzewodowy i przewodowy, mobilny i stacjonarny Zapewnienie QoS, bezpieczeństwa i niezawodności Zapewnienie współpracy z innymi sieciami Obsługa mobilności i nomadyczności użytkowników i urządzeń Uniwersalny dostęp do personalnego profilu usługowego Stały w dowolnym miejscu za pomocą różnych terminali

49 Założenia architektury TISPAN NGN Podejście oparte o koncepcję podsystemów: Elastyczność umożliwiająca wprowadzanie z czasem nowych podsystemów stosownie do potrzeb i kategorii usług Wykorzystanie dorobku innych ciał normalizacyjnych Komunikacja IP realizowana przez dwa podsystemy: Network Attachment Subsystem (NASS) Resource and Admission Control Subsystem (RACS) Pierwsze podsystemy usługowe: 3GPP IMS zaadaptowany do obsługi dostępu xdsl(wspólnie z 3GPP), do usług multimedialnych i emulacji usług PSTN/ISDN Podsystem emulacji PSTN/ISDN umożliwiający wymianę sprzętu TDM przy zachowaniu tradycyjnych terminali i symulacji usług PSTN/ISDN dla terminali IP

50 TISPAN a architektura sieci stacjonarnej NGN Dwa dodatkowe podsystemy: Network Attachment Subsystem (NASS) Wsparcie dla dostępu nomadycznego i zarządzaniu lokalizacjami za pomocą usług IP jak w sieciach stacjonarnych z uwzględnieniem systemów AAA Resource Admission Control Subsystem (RACS) Realizacja QoS Sterowanie bramami na granicach sieci Obsługa przejścia przez NATy zlokalizowane w sieciach u użytkowników

51 Architektura TISPAN NGN koncepcja podsystemów Applications Service Layer User profiles Core IMS Other subsystems User Equipment Network Attachment Subsystem Transport Layer Resource and Admission Control Subsystem PSTN/ISDN Emulation subsystem Other networks Transfer Functions

52 Charakterystyka ETSI TISPAN NGN Release 1 Wsparcie dla aplikacji SIPowych i nie SIPowych IMS dla konwersacyjnych aplikacji SIPowych Inne podsystemy dla innych rodzajów aplikacji Uniwersalność dostępowa Wsparcie dla realizacji złożonych modeli komercyjnego świadczenia usług Realizacja FMC w oparciu o IMS Wykorzystanie wyników i współpraca 3GPP, DSL Forum, MultiService Forum, OMA, ITU-T NGN FG, Parlay Podstawa - 3GPP IMS Release 6

53 FG NGN Zakres objęty Release 1 Service Stratum User Profile Functions Application Functions Other Multimedia Components Streaming Services Service and Control Functions Legacy Terminals GW Network Access Attachment Functions NAAF PSTN / ISDN Emulation IP Multimedia Component Resource and Admission Control Functions RACF Other Networks Customer Networks NGN Terminals Customer and Terminal Functions UNI Access Functions Access Transport Functions Edge Functions Core transport Functions Aspekty QoS i sterowanie QoS (Wymagania sygnalizację IP związaną z QoS) Transport Stratum Zakres architektury FG NGN Release 1 NNI Częściowo

54 Charakterystyka sieci NGN wg ITU-T Y.2001 Sieć pakietowa Realizacja usług telekomunikacyjnych Wykorzystanie wielu technik szerokopasmowych Uwzględnienie QoS w transporcie Oddzielenie funkcji sterowania usługami od funkcji transportowych Otwarty dostęp użytkowników do sieci i konkurujących usługodawców i oferowanych przez nich usług Obsługa mobilności i nomadyczności

55 Architektura NGN ITU-T wg Y.2011 Aplikacje ANI Funkcje wspomagania aplikacji i usług Funkcje zarządzania Funkcje użytk. końcowego Profile usługowe użytkowników Warstwa usługowa NACF (Network Attachment Control Functions) Profile transportowe użytkowników Funkcje sterowania usługami RACF (Resource and Admission Control Functions) Funkcje sterowania transportem Inne sieci UNI Funkcje transportowe Warstwa transportowa (szkielet i dostęp) NNI Sterowanie Media Zarządzanie

56 Wspólne elementy architektury funkcjonalnej ETSI TISPAN_NGN Release 1 Wspólne elementy te które mogą być wykorzystywane przez więcej niż jeden podsystem Dwa rodzaje elementów Występujące w 3GPP IMS Subscription Locator Function (SLF) Application Server Function (ASF) Charging and Data Collection Functions Nowe, zdefiniowane przez TISPAN User Profile Server Function (UPSF) Application Server Function (ASF) z interfejsem do RACS Interconnection Border Control Function (IBCF) Interworking Function (IWF) Charging and Data Collection Functions z interfejsem do IBCF

57 Podsumowanie

58 Zagrożenia dla operatorów ze strony Internetu Mnogość dostępnych usług i aplikacji i otwartość na nowe VoIP, wymiana wiadomości natychmiastowych, obecność, komunikacja głosowa i wideokomunikacja np. Skype i inne komunikatory Usługi P2P wykorzystanie protokołu SIP i innych protokołów Operator zredukowany do roli dostawcy infrastruktury transportowej dla strumieni bitowych również w przypadku sieci 3G UMTS Problem ROI dla sieci dostępu radiowego

59 Czego nas nauczył Internet Internet umożliwia realizację usług multimedialnych i triple play już dziś! Jakość wynikająca z techniki best effort spełnia wymagania 80-90% wszystkich usług Otwartość sprzyjająca innowacjom Funkcjonalność, taniość (bezpłatny dostęp) i łatwość posługiwania się kreuje masowe aplikacje ( killer applications )

60 Wdrażanie usług IMS Kto wdraża IMS? IMS atrakcyjny dla operatorów i usługodawców w sieciach stacjonarnych i mobilnych Ponad 200 operatorów prowadzi próby lub jest na początkowym etapie wdrażania Przykłady: BT - 21st Century Network IMS i infrastruktura SIP Telecom Italia Mobile - usługa współdzielenia wideo BellSouth - infrastruktura SIP KPN TeliaSonera

61 Przykład usługi Telefonica FindUs! Aplikacja Facebook (widget), która pomaga użytkownikowi zlokalizować swoich przyjaciół z grupy za pomocą Google Map Integracja różnych zasobów operatora Kontekst użytkownika Lokalizacja i obecność Interakcja z użytkownikiem IM i click-to-call Źródło: Telefonica

62 Telefonica - Find Us! - implementacja Źródło: Telefonica

63 Telefonica - Find Us! - implementacja Źródło: Telefonica

64 Telekomunikacja mapa myśli

65 Najpopularniejsze API ranking Wszechczasów Ostatnie 2 tygodnie

66 Ewolucja ku NGN/4G Szybki dostęp Sieć szkieletowa IP Usługi konwergentne R99 R4 R5 R6 R7 R8 R9 R IMS MMTel EPC UMTS Common IMS HSPA DL HSPA UL HSPA + LTE LTE Adv IM&P

67 Evolved Packet Core (EPC) Wielodostępowa sieć szkieletowa oparta na IP, wspólna dla sieci dost. zaufanych 3GPP: LTE-E-UTRAN, UMTS-UTRAN, GPRS-GERAN zaufanych nie-3gpp: WIMAX, CDMA2000/HRPD niezaufanych: WLAN Funkcje EPC Zapewnienie połączenia z domenami usługowymi IP IMS Internet i inne (np. P2P) NAS i bezpieczeństwo (AAA) Mobilność i zarządzanie połączeniami Sterowanie politykami QoS i taryfikacją (PCC) IMS Dostęp 3GPP EPC Internet Dostęp nie-3gpp Zaufany Zaufany / niezaufany Źródło: T.Magedanz, Fraunhofer-FOKUS

68 IMS eksplozja normalizacji IETF SIP stron! Tylko jedna z norm 3GPP 715 stron! Digital cellular telecommunications system (Phase 2+); Universal Mobile Telecommunications System (UMTS); Signalling flows for the IP multimedia call control based on Session Initiation Protocol (SIP) and Session Description Protocol (SDP); Stage 3 3GPP TS version Release 5 Grupa ETSI TISPAN zajmująca się adaptacją IMS do dostępu stacjonarnego wytworzyła ponad created 2000 dokumentów roboczych w 2005 roku! Patologia!?

69 Same normy RFC bez wersji roboczych (I-D)! Telekomunikacja eksplozja normalizacji

70 Kurczenie się obszaru kontroli operatorów API dla IMS i EPC ostatni szaniec Sieci w pełni IP jako droga do aplikacji OTT Brama usługowa - otwarte API: RCS, IMS, EPC Źródło: T.Magedanz, Fraunhofer-FOKUS

71 Dodatek wyjaśnienie skrótów

72 Skróty AN Access Network AuC AUthentication Centre BICC Bearer Independent Call Control BG Border Gateway BGCF Breakout Gateway Control Function BSC Base Station Controller BSS Base Station System BTS Base Transceiver Station CN Core Network CS Circuit Switched CSCF Call Session Control Function EIR Equipment Identity Register GGSN Gateway GPRS Support Network GMSC Gateway Mobile Switching Centre HLR Home Location Register IM Internet protocol Multimedia IWF InterWorking Function

73 Skróty LA Location Area ME Mobile Equipment MEGACO MGCF Media Gateway Control Function MGW Media GateWay MRFC Multimedia Resource Function Controller MRFP Multimedia Resource Function Processor MS Mobile Station MSC Mobile Switching Centre MTP Message Transfer Part PLMN Public Land Mobile Network PSTN Public Switched Telephone Network PS Packet Switched RA Routing Area RNC Radio Network Controller RNS Radio Network System

74 Skróty SCCP Signalling Connection Control Part SCTP Stream Control Transmission Protocol SGSN Serving GPRS Support Network SGW Signalling GateWay SLF Subscription Locator Function SS7 Signalling System number 7 UE User Equipment USIM User Subscriber Identity VLR Visitor Location Register

Architektura usługowa IMS

Architektura usługowa IMS Architektura usługowa IMS Marek Średniawa UTE semestr letni 2016 IMS - motywacja Zamiar: konkurowanie z Internetem przez likwidację jego braków Zapewnienie QoS, bezpieczeństwa i mechanizmów taryfikacji

Bardziej szczegółowo

Architektura usługowa IMS

Architektura usługowa IMS Architektura usługowa IMS Marek Średniawa UTE semestr zimowy 2017/2018 IMS - motywacja Zamiar: konkurowanie z Internetem przez likwidację jego braków Zapewnienie QoS, bezpieczeństwa i mechanizmów taryfikacji

Bardziej szczegółowo

Usługi IMP i konferencyjne

Usługi IMP i konferencyjne Usługi IMP i konferencyjne Obecność jako katalizator dla innych usług Konferencja ad hoc, IM, aktywna książka adresowa Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, PW 2 Obecność w IMS Terminal IMS pełni

Bardziej szczegółowo

Marek Średniawa Instytut Telekomunikacji PW

Marek Średniawa Instytut Telekomunikacji PW Architektura usługowa IMS Marek Średniawa Instytut Telekomunikacji PW Plan prezentacji Wprowadzenie Architektura IMS Usługi, aplikacje i zastosowania Ewolucja NGN IMS jako wspólna arch. usługowa Podsumowanie

Bardziej szczegółowo

Realizacja usług w IMS

Realizacja usług w IMS Realizacja usług w IMS IMS aspekt usługowy Interpersonalne usługi multimedialne Wymiana plików dowolnego typu Głos, dane, wideo Nowe usługi Bogate połączenia uwzględnienie kontekstu komunikacji bogaty

Bardziej szczegółowo

SIP: Session Initiation Protocol. Krzysztof Kryniecki 16 marca 2010

SIP: Session Initiation Protocol. Krzysztof Kryniecki 16 marca 2010 SIP: Session Initiation Protocol Krzysztof Kryniecki 16 marca 2010 Wprowadzenie Zaaprobowany przez IETF w 1999 (RFC 2543) Zbudowany przez Mutli Parry Multimedia Session Control Working Group : MMUSIC Oficjalny

Bardziej szczegółowo

Marek Średniawa Instytut Telekomunikacji PW

Marek Średniawa Instytut Telekomunikacji PW Architektura usługowa IMS Marek Średniawa Instytut Telekomunikacji PW Plan prezentacji Wprowadzenie Architektura IMS Usługi, aplikacje i zastosowania Ewolucja NGN IMS jako wspólna arch.usługowa Podsumowanie

Bardziej szczegółowo

Architektura IMS. Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, PW

Architektura IMS. Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, PW Architektura IMS Nakładkowa architektura sterowania sesją i usługami nad domeną sieci pakietowej (GPRS, UMTS, WLAN, DSL, FTTx) wykorzystująca technikę IP i protokoły internetowe IETF (np. SIP, Diameter)

Bardziej szczegółowo

Podstawy IMS (IP Multimedia Subsystem)

Podstawy IMS (IP Multimedia Subsystem) Architektura IMS Podstawy IMS (IP Multimedia Subsystem) Co to jest IMS? Podsystem multimedialny IP dla sieci mobilnej 3G Wspólna rama architektoniczna architektura funkcjonalna Nakładkowa sieć dla istniejących

Bardziej szczegółowo

IP Multimedia Subsystem

IP Multimedia Subsystem IP Multimedia Subsystem Karol Kański 16 marca 2010 1 Wprowadzenie 2 Architektura 3 Plan sygnałów 4 Serwisy 5 Uzupełnienia Czym jest IMS, motywacja IMS to ramowa architektura stworzona w celu dostarczania

Bardziej szczegółowo

NGN/IMS-Transport (warstwa transportowa NGN/IMS)

NGN/IMS-Transport (warstwa transportowa NGN/IMS) Instytut Telekomunikacji PW NGN/IMS-Transport (warstwa transportowa NGN/IMS) IMS/Transport 1 RACF Resource and Admission COntrol FUnction Architektura odniesienia NGN funkcje transportowe ANI Profile usługowe

Bardziej szczegółowo

Wspólna architektura 3G/NGN 2005 Wykorzystanie wspólnej architektury serwer/brama 3G dla sieci stacjonarnych przewodowych i mobilnych bezprzewodowych

Wspólna architektura 3G/NGN 2005 Wykorzystanie wspólnej architektury serwer/brama 3G dla sieci stacjonarnych przewodowych i mobilnych bezprzewodowych Ewolucja IMS Wspólna architektura 3G/NGN 2005 Wykorzystanie wspólnej architektury serwer/brama 3G dla sieci stacjonarnych przewodowych i mobilnych bezprzewodowych Sieć szkieletowa Brama medialna MGW MGW

Bardziej szczegółowo

Instytut Telekomunikacji PW. NGN od ISUP do BICC Materiały wykładowe do użytku wewnętrznego

Instytut Telekomunikacji PW. NGN od ISUP do BICC Materiały wykładowe do użytku wewnętrznego Instytut Telekomunikacji PW NGN od do BICC Materiały wykładowe do użytku wewnętrznego 1 Podstawowa architektura fizyczna sieci NGN Nieformalnie Call server = MGC+GK+SIPProxy/Redirect/Registrar (+API) Call

Bardziej szczegółowo

Sieci Komórkowe naziemne. Tomasz Kaszuba 2013 kaszubat@pjwstk.edu.pl

Sieci Komórkowe naziemne. Tomasz Kaszuba 2013 kaszubat@pjwstk.edu.pl Sieci Komórkowe naziemne Tomasz Kaszuba 2013 kaszubat@pjwstk.edu.pl Założenia systemu GSM Usługi: Połączenia głosowe, transmisja danych, wiadomości tekstowe I multimedialne Ponowne użycie częstotliwości

Bardziej szczegółowo

7.2 Sieci GSM. Podstawy GSM. Budowa sieci GSM. Rozdział II Sieci GSM

7.2 Sieci GSM. Podstawy GSM. Budowa sieci GSM. Rozdział II Sieci GSM 7.2 Sieci GSM W 1982 roku powstał instytut o nazwie Groupe Spécial Mobile (GSM). Jego głównym zadaniem było unowocześnienie dotychczasowej i już technologicznie ograniczonej komunikacji analogowej. Po

Bardziej szczegółowo

1. Wprowadzenie...9. 2. Środowisko multimedialnych sieci IP... 11. 3. Schemat H.323... 19

1. Wprowadzenie...9. 2. Środowisko multimedialnych sieci IP... 11. 3. Schemat H.323... 19 Spis treści 3 1. Wprowadzenie...9 2. Środowisko multimedialnych sieci IP... 11 2.1. Model odniesienia... 11 2.2. Ewolucja technologii sieciowych...12 2.3. Specyfika ruchowa systemów medialnych...13 2.4.

Bardziej szczegółowo

NGN IMS (IP Multimedia Subsystem) Materiały wykładowe do użytku wewnętrznego

NGN IMS (IP Multimedia Subsystem) Materiały wykładowe do użytku wewnętrznego Instytut Telekomunikacji PW NGN IMS (IP Multimedia Subsystem) Materiały wykładowe do użytku wewnętrznego IMS-c 1 Widok 3GPP Rel. 7 IMS-c 2 Architektura NGN dotychczasowe ujęcie wykładowe Inteligencja we

Bardziej szczegółowo

Architektura usługowa IMS Marek Średniawa

Architektura usługowa IMS Marek Średniawa Architektura usługowa IMS Marek Średniawa Instytut Telekomunikacji PW Studia Podyplomowe: Podstawy telekomunikacji dla nie inżynierów Plan prezentacji Wprowadzenie Architektura IMS Usługi, aplikacje i

Bardziej szczegółowo

Ewolucja TV. Personalizacja. Telewizja interaktywna. Konwergencja. WebTV. Treści na Ŝądanie. Komunikacja. Tradycyjna TV

Ewolucja TV. Personalizacja. Telewizja interaktywna. Konwergencja. WebTV. Treści na Ŝądanie. Komunikacja. Tradycyjna TV Usługi IPTV Ewolucja TV Personalizacja Konwergencja Telewizja interaktywna Tradycyjna TV Treści na Ŝądanie Komunikacja WebTV Advertising Treści tworzone przez uŝytkowników usługi społecznościowe IPTV to

Bardziej szczegółowo

SIP: Session Initiation Protocol

SIP: Session Initiation Protocol SIP w skrócie SIP: Session Initiation Protocol Protokół aplikacyjny (tekstowy): ustanawianie, modyfikacja, likwidacja i zarządzanie przebiegiem multimedialnych sesji komunikacyjnych rozwinięcie HTTP i

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1571864. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 05.03.2004 04005227.

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1571864. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 05.03.2004 04005227. RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1571864 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 05.03.2004 04005227.6 (13) (51) T3 Int.Cl. H04W 4/10 (2009.01)

Bardziej szczegółowo

Ewolucja TV. Personalizacja. Telewizja interaktywna. Konwergencja. WebTV. Treści na żądanie. Komunikacja. Tradycyjna TV

Ewolucja TV. Personalizacja. Telewizja interaktywna. Konwergencja. WebTV. Treści na żądanie. Komunikacja. Tradycyjna TV IMS i IP TV Ewolucja TV Personalizacja Konwergencja Telewizja interaktywna Tradycyjna TV Treści na żądanie Komunikacja WebTV Advertising Treści tworzone przez użytkowników usługi społecznościowe IPTV to

Bardziej szczegółowo

jest protokołem warstwy aplikacji, tworzy on sygnalizację, aby ustanowić ścieżki komunikacyjne, a następnie usuwa je po zakończeniu sesji

jest protokołem warstwy aplikacji, tworzy on sygnalizację, aby ustanowić ścieżki komunikacyjne, a następnie usuwa je po zakończeniu sesji PROTOKÓŁ SIP INFORMACJE PODSTAWOWE SIP (Session Initiation Protocol) jest protokołem sygnalizacyjnym służącym do ustalania adresów IP oraz numerów portów wykorzystywanych przez terminale do wysyłania i

Bardziej szczegółowo

Programowanie w Internecie

Programowanie w Internecie mariusz@math.uwb.edu.pl http://math.uwb.edu.pl/~mariusz Uniwersytet w Białymstoku 2018/2019 Co to jest Internet? Warunki zaliczenia Zaliczenie na podstawie opracowanej samodzielnie aplikacji WWW Zastosowane

Bardziej szczegółowo

Protokół SIP w pigułce. Marek Średniawa

Protokół SIP w pigułce. Marek Średniawa Protokół SIP w pigułce Marek Średniawa SIP: Session Initiation Protocol Protokół aplikacyjny (tekstowy): ustanawianie, modyfikacja, likwidacja i zarządzanie przebiegiem multimedialnych sesji komunikacyjnych

Bardziej szczegółowo

Protokół SS7 - co to za licho i jak działa na styku z TP

Protokół SS7 - co to za licho i jak działa na styku z TP Protokół SS7 - co to za licho i jak działa na styku z TP o mnie dlaczego ten temat? Zapominamy o IP (!?) SS7 Signaling System number 7 - DSS1 sygnalizacja lokalna centralaklient (ISDN) - SS7 sygnalizacja

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1911248 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 01.08.2006 0677641.2 (13) (1) T3 Int.Cl. H04L 29/08 (2006.01)

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2028811 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 24.07.2007 07014467.0 (13) (51) T3 Int.Cl. H04L 29/06 (2006.01)

Bardziej szczegółowo

Sygnalizacja Kontrola bramy Media

Sygnalizacja Kontrola bramy Media PROTOKOŁY VoIP Sygnalizacja Kontrola bramy Media H.323 Audio/ Video H.225 H.245 Q.931 RAS SIP MGCP RTP RTCP RTSP TCP UDP IP PROTOKOŁY VoIP - CD PROTOKOŁY VoIP - CD PROTOKOŁY VoIP - CD PROTOKOŁY SYGNALIZACYJNE

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2140648. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 30.03.2007 07734165.

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2140648. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 30.03.2007 07734165. RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2140648 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 30.03.2007 07734165.9 (13) (51) T3 Int.Cl. H04L 29/06 (2006.01)

Bardziej szczegółowo

Transmisja danych multimedialnych. mgr inż. Piotr Bratoszewski

Transmisja danych multimedialnych. mgr inż. Piotr Bratoszewski Transmisja danych multimedialnych mgr inż. Piotr Bratoszewski Wprowadzenie Czym są multimedia? Informacje przekazywane przez sieć mogą się składać z danych różnego typu: Tekst ciągi znaków sformatowane

Bardziej szczegółowo

Technologia VoIP w aspekcie dostępu do numerów alarmowych

Technologia VoIP w aspekcie dostępu do numerów alarmowych Technologia VoIP w aspekcie dostępu do numerów alarmowych Jerzy Paczocha - gł. specjalista Waldemar Szczęsny - adiunkt Debata o przyszłych regulacjach usługi VoIP Urząd Komunikacji Elektronicznej 26 listopad

Bardziej szczegółowo

Architektura i zasada działania systemu IP Multimedia Subsystem. Robert Janowski * Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki

Architektura i zasada działania systemu IP Multimedia Subsystem. Robert Janowski * Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki Zeszyty Naukowe WWSI, No 17, Vol. 11, 2017, s. 23-67 DOI: 10.26348/znwwsi.17.23 Architektura i zasada działania systemu IP Multimedia Subsystem Robert Janowski * Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki Abstrakt

Bardziej szczegółowo

Ewolucja usług telekomunikacyjnych

Ewolucja usług telekomunikacyjnych Ewolucja usług telekomunikacyjnych od IN do IMS Marek Średniawa Semestr letni 2015 Program wykładu Wprowadzenie Usługi i zastosowania IN Architektura i model koncepcyjny IN CAMEL IN w sieciach mobilnych

Bardziej szczegółowo

PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA. Modele implementacji usług w architekturze IMS

PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA. Modele implementacji usług w architekturze IMS POLITECHNIKA WARSZAWSKA Rok akademicki Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych 2006/2007 Instytut Telekomunikacji PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA Michał Jan Kościesza Michał Daniel Misiak Modele implementacji

Bardziej szczegółowo

Bezpieczny system telefonii VoIP opartej na protokole SIP

Bezpieczny system telefonii VoIP opartej na protokole SIP Politechnika Warszawska Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Bezpieczny system telefonii VoIP opartej na protokole SIP Leszek Tomaszewski 1 Cel Stworzenie bezpiecznej i przyjaznej dla użytkownika

Bardziej szczegółowo

R 6. Dostęp HSUPA 12/ Wprowadzenie IMS 12/2007. Emulacja PSTN/ISDN. Usługi dostarczania

R 6. Dostęp HSUPA 12/ Wprowadzenie IMS 12/2007. Emulacja PSTN/ISDN. Usługi dostarczania Ewolucja IMS R 99 R 4 R 5 R 6 R 7 R 8 Definicja UTRAN Separacja Architektura IMS Druga faza IMS Uwzględnienie Podstawowe funkcje usługowe 3G Podstawa dla wczesnych wdrożeń sieci 3G płaszczyzn sterowania

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 14.03.2006 06723398.1

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 14.03.2006 06723398.1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1859599 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 14.03.2006 06723398.1 (13) T3 (51) Int. Cl. H04L12/18 H04L29/06

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1924032. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 10.01.2007 07702029.

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1924032. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 10.01.2007 07702029. RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1924032 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 10.01.2007 07702029.5 (13) (51) T3 Int.Cl. H04L 12/46 (2006.01)

Bardziej szczegółowo

Ewolucja IMS i podsumowanie

Ewolucja IMS i podsumowanie Ewolucja IMS i podsumowanie R 99 R 4 R 5 R 6 R 7 R 8 Definicja UTRAN Separacja Architektura IMS Druga faza IMS Uwzględnienie Podstawowe funkcje usługowe 3G Podstawa dla wczesnych wdrożeń sieci 3G płaszczyzn

Bardziej szczegółowo

Sygnalizacja Kontrola bramy Media

Sygnalizacja Kontrola bramy Media PROTOKOŁY VoIP Sygnalizacja Kontrola bramy Media H.323 Audio/ Video H.225 H.245 Q.931 RAS SIP MGCP RTP RTCP RTSP TCP UDP IP PROTOKOŁY VoIP - CD PROTOKOŁY VoIP - CD PROTOKOŁY VoIP - CD PROTOKOŁY SYGNALIZACYJNE

Bardziej szczegółowo

Telefonia Internetowa VoIP

Telefonia Internetowa VoIP Telefonia Internetowa VoIP Terminy Telefonia IP (Internet Protocol) oraz Voice over IP (VoIP) odnoszą się do wykonywania połączeń telefonicznych za pośrednictwem sieci komputerowych, w których dane są

Bardziej szczegółowo

Architektura systemu teleinformatycznego państwa - w. 7

Architektura systemu teleinformatycznego państwa - w. 7 Architektura systemu teleinformatycznego państwa - w. 7 dr Piotr Jastrzębski Szerokopasmowe sieci telekomunikacyjne radiowe - cz.2 Szerokopasmowe sieci telekomunikacyjne radiowe Główne rodzaje: naziemne

Bardziej szczegółowo

Ośrodek Kształcenia na Odległość OKNO Politechniki Warszawskiej 2015r.

Ośrodek Kształcenia na Odległość OKNO Politechniki Warszawskiej 2015r. Opis przedmiotu Kod przedmiotu SNAGZ Nazwa przedmiotu Sieci następnej generacji Wersja przedmiotu 2 A. Usytuowanie przedmiotu w systemie studiów Poziom kształcenia Studia I stopnia Forma i tryb prowadzenia

Bardziej szczegółowo

Protokół SIP w skrócie

Protokół SIP w skrócie Protokół SIP w skrócie SIP: przesłanki Standard Internetowy IETF - http://www.ietf.org RFC 3261 i wiele innych powiązanych norm RFC Wykorzystanie adresacji Internetowej URL, DNS, proxy Użycie bogactwa

Bardziej szczegółowo

Sieci Następnej Generacji (wybrane zagadnienia)

Sieci Następnej Generacji (wybrane zagadnienia) NGN Sieci Następnej Generacji (wybrane zagadnienia) Marek Średniawa INSTYTUT TELEKOMUNIKACJI POLITECHNIKA WARSZAWSKA Marzec 2015 1 2 NGN Spis treści 1 WPROWADZENIE... 10 1.1. KONWERGENCJA... 10 1.1.1.

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2445254. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 25.10.2010 10188684.

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2445254. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 25.10.2010 10188684. RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 24424 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 2.. 188684.4 (13) (1) T3 Int.Cl. H04W 36/00 (09.01) Urząd Patentowy

Bardziej szczegółowo

Dr Michał Tanaś(http://www.amu.edu.pl/~mtanas)

Dr Michał Tanaś(http://www.amu.edu.pl/~mtanas) Dr Michał Tanaś(http://www.amu.edu.pl/~mtanas) Jest to zbiór komputerów połączonych między sobą łączami telekomunikacyjnymi, w taki sposób że Możliwa jest wymiana informacji (danych) pomiędzy komputerami

Bardziej szczegółowo

Serwery. Autorzy: Karol Czosnowski Mateusz Kaźmierczak

Serwery. Autorzy: Karol Czosnowski Mateusz Kaźmierczak Serwery Autorzy: Karol Czosnowski Mateusz Kaźmierczak Czym jest XMPP? XMPP (Extensible Messaging and Presence Protocol), zbiór otwartych technologii do komunikacji, czatu wieloosobowego, rozmów wideo i

Bardziej szczegółowo

HomeNetMedia - aplikacja spersonalizowanego dostępu do treści multimedialnych z sieci domowej

HomeNetMedia - aplikacja spersonalizowanego dostępu do treści multimedialnych z sieci domowej - aplikacja spersonalizowanego dostępu do treści multimedialnych z sieci domowej E. Kuśmierek, B. Lewandowski, C. Mazurek Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe 1 Plan prezentacji Umiejscowienie

Bardziej szczegółowo

NGN SIGTRAN (Signalling Transport)

NGN SIGTRAN (Signalling Transport) Instytut Telekomunikacji PW NGN SIGTRAN (Signalling Transport) Materiały wykładowe do użytku wewnętrznego Sigtran 1 Kontekst szczególny: 3GPP G VLR Rel. 7 Sigtran 2 ... SIGTRAN (Signalling Transport) Pierwotna

Bardziej szczegółowo

MODEL WARSTWOWY PROTOKOŁY TCP/IP

MODEL WARSTWOWY PROTOKOŁY TCP/IP MODEL WARSTWOWY PROTOKOŁY TCP/IP TCP/IP (ang. Transmission Control Protocol/Internet Protocol) protokół kontroli transmisji. Pakiet najbardziej rozpowszechnionych protokołów komunikacyjnych współczesnych

Bardziej szczegółowo

3GPP: Ewolucja UMTS. Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, PW

3GPP: Ewolucja UMTS. Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, PW Podsumowanie 3GPP: Ewolucja UMTS Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, PW 2 Od WCDMA przez HSPA do LTE WCDMA UMTS HSDPA HSUPA HSPA+ LTE Max. Downlink speed 384 kbit/s 14 Mbit/s 28 Mbit/s 100 Mbit/s

Bardziej szczegółowo

MMTel Multimedia telephony AUIMS

MMTel Multimedia telephony AUIMS MMTel Multimedia telephony AUIMS 2017 1 Idea MMTel Tradycyjne usługi Usługi MMTel AUIMS 2017 Źródło: Ericsson 2 IMS MMTel AUIMS 2017 3 MMTel jako alternatywa dla Skype Czat tekstowy Komunikacja głosowa

Bardziej szczegółowo

Wykład 3 / Wykład 4. Na podstawie CCNA Exploration Moduł 3 streszczenie Dr inż. Robert Banasiak

Wykład 3 / Wykład 4. Na podstawie CCNA Exploration Moduł 3 streszczenie Dr inż. Robert Banasiak Wykład 3 / Wykład 4 Na podstawie CCNA Exploration Moduł 3 streszczenie Dr inż. Robert Banasiak 1 Wprowadzenie do Modułu 3 CCNA-E Funkcje trzech wyższych warstw modelu OSI W jaki sposób ludzie wykorzystują

Bardziej szczegółowo

co to oznacza dla mobilnych

co to oznacza dla mobilnych Artykuł tematyczny Szerokopasmowa sieć WWAN Szerokopasmowa sieć WWAN: co to oznacza dla mobilnych profesjonalistów? Szybka i bezproblemowa łączność staje się coraz ważniejsza zarówno w celu osiągnięcia

Bardziej szczegółowo

SIP: Session Initiation Protocol

SIP: Session Initiation Protocol UTE - SIP w skrócie SIP: Session Initiation Protocol Protokół aplikacyjny (tekstowy): ustanawianie, modyfikacja, likwidacja i zarządzanie przebiegiem multimedialnych sesji komunikacyjnych rozwinięcie HTTP

Bardziej szczegółowo

Planowanie telefonii VoIP

Planowanie telefonii VoIP Planowanie telefonii VoIP Nie zapominając o PSTN Składniki sieci telefonicznej 1 Centrale i łącza między nimi 2 Nawiązanie połączenia Przykład sygnalizacji lewy dzwoni do prawego 3 4 Telefonia pakietowa

Bardziej szczegółowo

Technologia VoIP Podstawy i standardy

Technologia VoIP Podstawy i standardy Technologia VoIP Podstawy i standardy Paweł Brzeziński IV rok ASiSK, nr indeksu 5686 PWSZ Elbląg Elbląg 2008 r. Przeglądając źródła na temat Voice over IP, natknąłem się na dwie daty, kaŝda z nich wiąŝe

Bardziej szczegółowo

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved.

2007 Cisco Systems, Inc. All rights reserved. IPICS - integracja systemów łączności radiowej UHF/VHF z rozwiązaniami telefonii IP Jarosław Świechowicz Systems Engineer Zakopane, Cisco Forum 2007 Agenda Co to jest IPICS Komponenty systemu IPICS Zastosowanie

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 26.04.2006 06724572.0

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 26.04.2006 06724572.0 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1878193 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 26.04.2006 06724572.0 (13) T3 (51) Int. Cl. H04L29/06 H04Q7/22

Bardziej szczegółowo

AAA - Authentication, Authorization, and Accounting

AAA - Authentication, Authorization, and Accounting Protokół DIAMETER AAA - Authentication, Authorization, and Accounting Identyfikacja (Authentication) Czynność weryfikacji tożsamości obiektu lub osoby Uwierzytelnienie (Authorization) Czynność stwierdzania

Bardziej szczegółowo

Technika IP w sieciach dostępowych

Technika IP w sieciach dostępowych Krzysztof Łysek Instytut Systemów Łączności Wojskowa Akademia Techniczna Technika IP w sieciach dostępowych STRESZCZENIE Artykuł przedstawia ewolucję sieci dostępowej w kierunku sieci następnej generacji

Bardziej szczegółowo

Bezpieczeństwo VoIP SIP & Asterisk. Autor: Leszek Tomaszewski Email: ltomasze@elka.pw.edu.pl

Bezpieczeństwo VoIP SIP & Asterisk. Autor: Leszek Tomaszewski Email: ltomasze@elka.pw.edu.pl Bezpieczeństwo VoIP SIP & Asterisk Autor: Leszek Tomaszewski Email: ltomasze@elka.pw.edu.pl Zakres tematyczny 1/2 Bezpieczeństwo VoIP Protokół sygnalizacyjny (SIP) Strumienie medialne (SRTP) Asterisk Co

Bardziej szczegółowo

Technologie internetowe

Technologie internetowe Protokół HTTP Paweł Rajba pawel@ii.uni.wroc.pl http://www.kursy24.eu/ Spis treści Protokół HTTP Adresy zasobów Jak korzystać z telnet? Metody protokołu HTTP Kody odpowiedzi Pola nagłówka HTTP - 2 - Adresy

Bardziej szczegółowo

Serwery multimedialne RealNetworks

Serwery multimedialne RealNetworks 1 Serwery multimedialne RealNetworks 2 Co to jest strumieniowanie? Strumieniowanie można określić jako zdolność przesyłania danych bezpośrednio z serwera do lokalnego komputera i rozpoczęcie wykorzystywania

Bardziej szczegółowo

SERWERY KOMUNIKACYJNE ALCATEL-LUCENT

SERWERY KOMUNIKACYJNE ALCATEL-LUCENT SERWERY KOMUNIKACYJNE ALCATEL-LUCENT OmniPCX Enterprise Serwer komunikacyjny Alcatel-Lucent OmniPCX Enterprise Communication Server (CS) to serwer komunikacyjny dostępny w formie oprogramowania na różne

Bardziej szczegółowo

Krajowe Sympozjum Telekomunikacji i Teleinformatyki KSTiT 2007. Autorzy: Tomasz Piotrowski Szczepan Wójcik Mikołaj Wiśniewski Wojciech Mazurczyk

Krajowe Sympozjum Telekomunikacji i Teleinformatyki KSTiT 2007. Autorzy: Tomasz Piotrowski Szczepan Wójcik Mikołaj Wiśniewski Wojciech Mazurczyk Bezpieczeństwo usługi VoIP opartej na systemie Asterisk Krajowe Sympozjum Telekomunikacji i Teleinformatyki KSTiT 2007 Autorzy: Tomasz Piotrowski Szczepan Wójcik Mikołaj Wiśniewski Wojciech Mazurczyk Bydgoszcz,

Bardziej szczegółowo

Integracja: klucz do profesjonalnych sieci nowej generacji

Integracja: klucz do profesjonalnych sieci nowej generacji Integracja: klucz do profesjonalnych sieci nowej generacji Finmeccanica Group SELEX Elsag Trzy lata temu... TETRA World Congress 2009: pierwsze prezentacje dedykowane dla zastosowań TETRA wraz z uzupełniającymi

Bardziej szczegółowo

Wybrane działy Informatyki Stosowanej

Wybrane działy Informatyki Stosowanej Wybrane działy Informatyki Stosowanej Dr inż. Andrzej Czerepicki a.czerepicki@wt.pw.edu.pl http://www2.wt.pw.edu.pl/~a.czerepicki 2017 Globalna sieć Internet Koncepcja sieci globalnej Usługi w sieci Internet

Bardziej szczegółowo

5.5.5. Charakterystyka podstawowych protokołów rutingu zewnętrznego 152 Pytania kontrolne 153

5.5.5. Charakterystyka podstawowych protokołów rutingu zewnętrznego 152 Pytania kontrolne 153 Przedmowa 1. Sieci telekomunikacyjne 1 1.1. System telekomunikacyjny a sieć telekomunikacyjna 1 1.2. Rozwój sieci telekomunikacyjnych 4 1.2.1. Sieci telegraficzne 4 1.2.2. Sieć telefoniczna 5 1.2.3. Sieci

Bardziej szczegółowo

Sieci komputerowe. Wstęp

Sieci komputerowe. Wstęp Sieci komputerowe Wstęp Sieć komputerowa to grupa komputerów lub innych urządzeń połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub współdzielenia różnych zasobów, na przykład: korzystania ze wspólnych urządzeń

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2012/2013 Kod: IIN-2-104-SK-n Punkty ECTS: 4. Kierunek: Informatyka Specjalność: Systemy komputerowe

Rok akademicki: 2012/2013 Kod: IIN-2-104-SK-n Punkty ECTS: 4. Kierunek: Informatyka Specjalność: Systemy komputerowe Nazwa modułu: Sieciowe systemy multimedialne Rok akademicki: 2012/2013 Kod: IIN-2-104-SK-n Punkty ECTS: 4 Wydział: Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Kierunek: Informatyka Specjalność: Systemy

Bardziej szczegółowo

Wideokonferencje MGR INŻ. PAWEŁ SPALENIAK

Wideokonferencje MGR INŻ. PAWEŁ SPALENIAK SYSTEMY I TERMINALE MULTIMEDIALNE Wideokonferencje MGR INŻ. PAWEŁ SPALENIAK Plan wykładu 1. Wprowadzenie 2. Zalety wideokonferencji 3. Podstawowe elementy systemu wideokonferencyjnego 4. Standardy telekomunikacyjne

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2016794 (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 03.05.2007 07724822.7 (51) Int. Cl. H04W28/08 (2006.01)

Bardziej szczegółowo

ZiMSK. Konsola, TELNET, SSH 1

ZiMSK. Konsola, TELNET, SSH 1 ZiMSK dr inż. Łukasz Sturgulewski, luk@kis.p.lodz.pl, http://luk.kis.p.lodz.pl/ dr inż. Artur Sierszeń, asiersz@kis.p.lodz.pl dr inż. Andrzej Frączyk, a.fraczyk@kis.p.lodz.pl Konsola, TELNET, SSH 1 Wykład

Bardziej szczegółowo

Kurs OPC S7. Spis treści. Dzień 1. I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501)

Kurs OPC S7. Spis treści. Dzień 1. I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501) Spis treści Dzień 1 I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501) I-3 O czym będziemy mówić? I-4 Typowe sytuacje I-5 Klasyczne podejście do komunikacji z urządzeniami

Bardziej szczegółowo

PLNOG 2009r. Wyzwania i dobre praktyki w budowaniu oferty i infrastruktury głosowej. Przemysław Mujta Crowley Sebastian Zaprzalski Datera

PLNOG 2009r. Wyzwania i dobre praktyki w budowaniu oferty i infrastruktury głosowej. Przemysław Mujta Crowley Sebastian Zaprzalski Datera PLNOG 2009r. Wyzwania i dobre praktyki w budowaniu oferty i infrastruktury głosowej Przemysław Mujta Crowley Sebastian Zaprzalski Datera Agenda Otwarta Platforma Cyfrowa Elementy Platformy Modele budowy

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 19.11.2004 04798010.

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 19.11.2004 04798010. PL/EP 1692906 T3 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1692906 (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 19.11.2004 04798010.7 (51) Int. Cl.

Bardziej szczegółowo

Tworzenie witryn internetowych PHP/Java. (mgr inż. Marek Downar)

Tworzenie witryn internetowych PHP/Java. (mgr inż. Marek Downar) Tworzenie witryn internetowych PHP/Java (mgr inż. Marek Downar) Hypertext Xanadu Project (Ted Nelson) propozycja prezentacji dokumentów pozwalającej czytelnikowi dokonywać wyboru Otwarte, płynne oraz ewoluujące

Bardziej szczegółowo

SDL. Internet ARPANET C/UNIX TCP/IP

SDL. Internet ARPANET C/UNIX TCP/IP Marek Średniawa Instytut Telekomunikacji Politechnika Warszawska Telekomunikacja wersja 2.0 STRESZCZENIE W referacie omówiono zmiany zachodzące na rynku telekomunikacyjnym i w sposobie implementacji i

Bardziej szczegółowo

Serwer komunikacyjny SIP dla firm

Serwer komunikacyjny SIP dla firm Serwer komunikacyjny SIP dla firm KX-NS1000 Panasonic {tab=wstęp} 1 / 7 Panasonic KX-NS1000 to oparty na protokole SIP serwer do obsługi ujednoliconej komunikacji i współpracy, który ma na celu zwiększenie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia r. PROJEKT z dn. 30.11. 2009 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia... 2009 r. w sprawie szczegółowego wykazu danych oraz rodzajów operatorów publicznej sieci telekomunikacyjnej lub dostawców

Bardziej szczegółowo

Instytut Informatyki Politechniki Śląskiej. Sieci konwergentne. Andrzej Grzywak

Instytut Informatyki Politechniki Śląskiej. Sieci konwergentne. Andrzej Grzywak Sieci konwergentne Andrzej Grzywak Sieci ich klasyfikacja i rozwój WAN MAN LAN SP transmisja modemowa transmisja w paśmie podstawowym transmisja w paśmie szerokim Systemy ISDN Technologia ATM Fast Ethernet

Bardziej szczegółowo

PORADNIKI. Architektura bezprzewodowego systemu WAN

PORADNIKI. Architektura bezprzewodowego systemu WAN PORADNIKI Architektura bezprzewodowego systemu WAN Bezprzewodowy WAN W tej części podam bliższy opis systemów bezprzewodowych WAN. Tu opiszę architekturę systemu, plany czasowe i charakterystyki. W porównaniu

Bardziej szczegółowo

System UMTS - usługi (1)

System UMTS - usługi (1) System UMTS - usługi (1) Universal Mobile Telecommunications Sytstem Usługa Przepływność (kbit/s) Telefonia 8-32 Dane w pasmie akust. 2,4-64 Dźwięk Hi-Fi 940 Wideotelefonia 46-384 SMS 1,2-9,6 E-mail 1,2-64

Bardziej szczegółowo

Marek Parfieniuk, Tomasz Łukaszuk, Tomasz Grześ. Symulator zawodnej sieci IP do badania aplikacji multimedialnych i peer-to-peer

Marek Parfieniuk, Tomasz Łukaszuk, Tomasz Grześ. Symulator zawodnej sieci IP do badania aplikacji multimedialnych i peer-to-peer Marek Parfieniuk, Tomasz Łukaszuk, Tomasz Grześ Symulator zawodnej sieci IP do badania aplikacji multimedialnych i peer-to-peer Plan prezentacji 1. Cel projektu 2. Cechy systemu 3. Budowa systemu: Agent

Bardziej szczegółowo

Implementacja protokołu komunikacyjnego

Implementacja protokołu komunikacyjnego Implementacja protokołu komunikacyjnego Praca licencjacka Marcin Malich Uniwersytet Śląski Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii Katowice, 2009 Plan prezentacji 1 Wprowadzenie 2 Protokół SLCP Geneza Założenia

Bardziej szczegółowo

NGN otwarte styki i koncepcja zdalnego sterowania Materiały wykładowe do użytku wewnętrznego

NGN otwarte styki i koncepcja zdalnego sterowania Materiały wykładowe do użytku wewnętrznego Instytut Telekomunikacji PW NGN otwarte styki i koncepcja zdalnego sterowania Materiały wykładowe do użytku wewnętrznego NGN-2 1 Wstęp NGN-2 2 ITU JAIN Usługi telekomunikacyjne Przykładowe definicje Usługą

Bardziej szczegółowo

1. W protokole http w ogólnym przypadku elementy odpowiedzi mają: a) Postać tekstu b) Postać HTML c) Zarówno a i b 2. W usłudze DNS odpowiedź

1. W protokole http w ogólnym przypadku elementy odpowiedzi mają: a) Postać tekstu b) Postać HTML c) Zarówno a i b 2. W usłudze DNS odpowiedź 1. W protokole http w ogólnym przypadku elementy odpowiedzi mają: a) Postać tekstu b) Postać HTML c) Zarówno a i b 2. W usłudze DNS odpowiedź autorytatywna dotycząca hosta pochodzi od serwera: a) do którego

Bardziej szczegółowo

Szerokopasmowy, mobilny dostęp do Internetu w Polsce. dr inż. Adam Kuriaoski Prezes Aero2, Mobyland, CenterNet

Szerokopasmowy, mobilny dostęp do Internetu w Polsce. dr inż. Adam Kuriaoski Prezes Aero2, Mobyland, CenterNet Szerokopasmowy, mobilny dostęp do Internetu w Polsce dr inż. Adam Kuriaoski Prezes Aero2, Mobyland, CenterNet AGENDA Czym jest Internet mobilny? Internet mobilny na świecie Internet mobilny w Polsce Podsumowanie

Bardziej szczegółowo

Model sieci OSI, protokoły sieciowe, adresy IP

Model sieci OSI, protokoły sieciowe, adresy IP Model sieci OSI, protokoły sieciowe, adresy IP Podstawę działania internetu stanowi zestaw protokołów komunikacyjnych TCP/IP. Wiele z używanych obecnie protokołów zostało opartych na czterowarstwowym modelu

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Ministerstwo Finansów Departament Informatyzacji Specyfikacja Wejścia-Wyjścia Wersja 1.0 Warszawa, 16.02.2017 r. Copyright (c) 2017 Ministerstwo Finansów MINISTERSTWO FINANSÓW, DEPARTAMENT INFORMATYZACJI

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: Mark McGregor Akademia sieci cisco. Semestr szósty

Księgarnia PWN: Mark McGregor Akademia sieci cisco. Semestr szósty Księgarnia PWN: Mark McGregor Akademia sieci cisco. Semestr szósty Wprowadzenie 13 Rozdział 1. Zdalny dostęp 17 Wprowadzenie 17 Typy połączeń WAN 19 Transmisja asynchroniczna kontra transmisja synchroniczna

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2156682. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 16.06.2008 08774100.

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2156682. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 16.06.2008 08774100. RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2156682 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 16.06.2008 08774100.5 (13) (51) T3 Int.Cl. H04W 36/14 (2009.01)

Bardziej szczegółowo

Telekomunikacyjne Sieci

Telekomunikacyjne Sieci Telekomunikacyjne Sieci Szerokopasmowe Dr inż. Jacek Oko Wydział Elektroniki Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Katedra Radiokomunikacji i Teleinformatyki Pracownia Sieci Telekomunikacyjnych

Bardziej szczegółowo

Integracja systemów Unified Communications z platformami usługowymi operatorów

Integracja systemów Unified Communications z platformami usługowymi operatorów Dariusz Bogusz Siemens Enterprise Communications Piotr Korbel Instytut Elektroniki Politechnika Łódzka Jarosław Legierski Zakład Platform Usługowych i Middleware Orange Labs Integracja systemów Unified

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1794972 (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 28.09.04 0476668.1 (1) Int. Cl. H04L29/06 (06.01) (97)

Bardziej szczegółowo

Sieci Komputerowe Modele warstwowe sieci

Sieci Komputerowe Modele warstwowe sieci Sieci Komputerowe Modele warstwowe sieci mgr inż. Rafał Watza Katedra Telekomunikacji AGH Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Polska tel. +48 12 6174034, fax +48 12 6342372 e-mail: watza@kt.agh.edu.pl Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo