Raport ORNITOLOGICZNEGO ORAZ OPIS BOTANICZNY Z ROCZNEGO MONITORINGU CHIROPTEROLOGICZNEGO,

Transkrypt

1 EMILIA LESNER - EKOLESNER Łask ul. Piotrkowska 2 tel: ; NIP: Łask rok Raport Z ROCZNEGO MONITORINGU CHIROPTEROLOGICZNEGO, ORNITOLOGICZNEGO ORAZ OPIS BOTANICZNY projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim Autorzy Raportu: dr Wojciech Pawenta raport chiropterologiczny dr Robert Słomczyński raport ornitologiczny dr Maciej Bartos raport ornitologiczny mgr Bartosz Lesner raport ornitologiczny dr Justyna Wylazłowska opis botaniczny 1

2 Spis treści RAPORT ORNITOLOGICZNY 1.Wstęp Awifauna w sezonie lęgowym Metodyka zbierania danych Skład awifauny lęgowej Awifauna w okresie pozalęgowym Metodyka zbierania danych Skład awifauny w okresie pozalęgowym Badania natężenia wykorzystania przestrzeni powietrznej przez ptaki Metodyka zbieranych danych Wykorzystanie przestrzeni powietrznej przez ptaki Ocena stopnia kolizyjności ptaków Przewidywany wpływ planowanych prac na awifaunę obszaru Awifauna lęgowa Skład i gatunki szczególnie cenne Charakterystyka wykorzystania terenu przez ptaki oraz przebiegu tras, kierunków i wysokości przemieszczania się w okresie lęgowym Badania w protokole MPPL Awifauna nielęgowa Skład i elementy szczególnie cenne i interesujące Charakterystyka wykorzystania terenu przez ptaki oraz przebiegu tras, kierunków i wysokości przemieszczania się w okresie pozalęgowym Wpływ realizacji planowanej inwestycji na obszary chronione ze szczególnym uwzględnieniem obszarów Natura Działania zmniejszające ryzyko negatywnego oddziaływania inwestycji Efekt skumulowany inwestycji Korytarze ekologiczne Podsumowanie i wnioski Literatura i inne materiały źródłowe

3 RAPORT CHIROPTEROLOGICZNY 1.Wstęp i opis badanego terenu Metodyka badań i stosowana aparatura Wyniki badań terenowych Podsumowanie Zalecenia Literatura i inne materiały źródłowe Dokumentacja fotograficzna OPIS BOTANICZNY 1. Zakres opracowania Materiał i metody Lokalizacja inwestycji Charakterystyka szaty roślinnej Cenne siedliska przyrodnicze Cenne gatunki roślin Przewidywany i potencjalny wpływ przedsięwzięcia na cenne elementy środowiska przyrodniczego Literatura

4 RAPORT ORNITOLOGICZNY 4

5 1. Wstęp Negatywny wpływ budowy elektrowni wiatrowych na awifaunę może polegać na: A. Wzroście śmiertelności ptaków; B. Spadku liczebności populacji lęgowych ptaków wskutek niepokojenia na lęgowiskach, żerowiskach, miejscach odpoczynku oraz zakłócania tras migracji. A. Uważa się, że w sąsiedztwie elektrowni wiatrowych ptaki giną z trzech powodów: - ptaki nie są w stanie zauważyć obracających się łopat turbiny i giną lub ulegają zranieniu wskutek uderzenia łopaty; - wędrujące ptaki podążają w kierunku świateł ostrzegawczych zlokalizowanych na urządzeniu, co może prowadzić do zderzenia z konstrukcją; - ptaki giną wskutek zderzeń z siecią energetyczną związaną z elektrownią. Większość badań wskazuje na to, iż śmiertelność ptaków w wyniku ruchu wirnika jest stosunkowo niewielka, choć jednak realnie występuje. Wskaźniki śmiertelności są bardzo zależne od lokalnych uwarunkowań (rzeźby terenu, atrakcyjności dla okolicy dla ptaków) oraz konstrukcji elektrowni wiatrowej (głównie od wysokości wirnika) i liczby urządzeń, które tworzą skupienie takich siłowni. B. Negatywny wpływ takich inwestycji jak budowa turbin na ptaki następuje poprzez ich niepokojenie na lęgowiskach lub terenach żerowania, odpoczynku i zimowania oraz zakłócania tras migracji. Inwestycje takie mogą wywołać spadek liczebności pewnych gatunków w pobliżu siłowni wiatrowych, głównie za sprawą zniszczenia obszarów odpowiednich dla nich siedlisk podczas budowy siłowni i otaczającej jej infrastruktury jak np. drogi, ale także wskutek zwiększonej penetracji ludzkiej terenu spowodowanej koniecznością obsługi bieżącej urządzeń. Budowa elektrowni wiatrowej może wpływać także na zmianę tradycyjnych tras wędrówek, co również może niekorzystnie oddziaływać na szereg parametrów populacyjnych poszczególnych gatunków. 5

6 2. Awifauna w sezonie lęgowym 2.1. Metodyka zbierania danych Kryteria oceny składu jakościowego i ilościowego awifauny lęgowej Obserwacje prowadzono w okresie lęgowym od połowy marca do lipca 2011 roku na terenie planowanej farmy wiatrowej w okolicy Przasnysza w woj. mazowieckim (Ryc.1). W roku 2012 przez cały sezon wizytowano powierzchnie, z tego roku pochodzą uaktualnione stanowiska bociana białego i ptaków drapieżnych. Oceny składu jakościowego i ilościowego awifauny lęgowej dokonano na dwóch poziomach. A. Gatunki większe i o niewielkiej liczebności z grup szczególnie narażanych na zderzenia bądź płoszenie (np. duże blaszkodziobe, bociany, szponiaste bez krogulca). Przeprowadzono liczenie kompletne wraz z wykryciem wszystkich ewentualnych stanowisk lęgowych na całym terenie planowanej inwestycji oraz w jej sąsiedztwie tj. w promieniu do ok. 2 km wokół lokalizacji. B. Gatunki mniejsze osiągające wyższą niż gatunki z grupy A liczebność. Oszacowano liczebności w oparciu o obserwacje na transekcie. Tylko w przypadku gatunków najcenniejszych np. z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej dążono do wykrycia wszystkich stanowisk na obszarze, którego zewnętrzne granice wyznaczało położenie skrajnych lokalizacji generatorów wiatrowych. 6

7 Ryc. 1. Planowane lokalizacje turbin w pobliżu Przasnysza. 7

8 Lokalizacja inwestycji Inwestycja jest ulokowana na północny zachód od Przasnysza. Planowana Farma Wiatrowa Przasnysz składa się z ośmiu turbin rozlokowanych pomiędzy wioskami Grójec - Czernice Borowe Borkowo - Falenda. Turbiny o numerach 1-4 znajdują się na północ od osady Zberoż na dużym, otwartym, pozbawionym zadrzewień obszarze gruntów ornych. Turbiny 5 i 6 znajdują się na północ i wschód od Olszewca, na otwartych przestrzeniach gruntów ornych w mozaice krajobrazu rolnego, wiosek i zadrzewień. Turbiny 7-8 znajdują się na południe od osady Węgra. Przebieg, lokalizacja i długość transektów Transekty zostały poprowadzone w taki sposób by przebiegały w pobliżu każdej z grup turbin w krajobrazie reprezentatywnym dla lokalizacji danej grupy. Wyznaczono trzy transekty: Transekt 1 w pobliżu turbin 1-4. Przebiega na północ od wsi Zberoż w osi wschód-zachód. Długość transektu wynosiła 1,2 km. Transekt 2 w pobliżu turbin 5-6 na północ od wsi Olszewiec. Długość transektu wynosiła 0,6 km. Transekt 3 w pobliżu turbin 7-8 na południe od osady Węgra. Długość transektu to1 km. 8

9 Ryc. 2. Lokalizacja transektów (niebieska linia). Szerokość transektu i sposób prowadzenia na nich obserwacji Łączna długość transektów wynosiła 2,8 km. Trasę każdego transektu pokonywano pieszo w tempie około 1 2 km/godz. Kontrola trasy w czasie sezonu lęgowego była dokonywana w godzinach przedpołudniowych wyłącznie w czasie dobrych warunków pogodowych. Obserwacji i liczeń dokonywano w granicach do 100 m wzdłuż linii trasy transektu (wobec tego szerokość transektu 200 m), która to odległość umożliwiała oznaczenie obserwowanych ptaków do gatunku. Transekty poprowadzono przez pola z uprawami rolnymi. W czasie kontroli zmieniano kolejność przechodzenia transektów. 9

10 Lokalizacja punktów obserwacyjnych Na badanej powierzchni wyznaczono cztery punkty obserwacyjne rozmieszczone w taki sposób by obserwować przestrzeń powietrzną wokół turbin. Prowadzenie obserwacji z punktów ma głównie na celu poznać wykorzystanie przestrzeni przez ptaki, ale pozwala także uzupełnić wiedzę o rozmieszczeniu gatunków lęgowych i sposobie korzystania przez nie z powierzchni, na której planuje się zrealizować inwestycję. Obserwacje przeprowadzono w różnej kolejności na poszczególnych kontrolach. Czas obserwacji z każdego punktu wynosił 1 godzinę, stąd łączny czas obserwacji z punktów wynosił cztery godziny. Ryc. 3. Lokalizacja punktów obserwacyjnych czerwone koła. 10

11 Okres prowadzenia obserwacji oraz częstotliwość kontroli Kontrole terenu mające za zadanie ustalenie składu awifauny prowadzono w okresie lęgowym od połowy marca do połowy lipca. Kontroli każdego transektu dokonywano w tym czasie, co około 2 tygodnie. Kontrole prowadzące do wykrycia stanowisk gatunków większych prowadzono w czasie dostosowanym do biologii lęgowej każdego z gatunków lęgowych na tym terenie od połowy marca (kruk, szponiaste) do końca lipca (bociany). Tabela 1. Lista gatunków ptaków występujących na obszarze planowanej inwestycji oraz w jej okolicach (w promieniu 2 km od turbin) w skali całego roku wraz ze wskazaniem statusu (L lęgowy, ZAL zalatujący, ŻER przeloty żerujący lub odpoczywający na powierzchni, PRZEL przelotny niezwiązany z powierzchnią, ZIM zimujący). lp. Nazwa gatunkowa Kategoria Obecność w Załącznik u I Dyrektywy Ptasiej Kategoria SPEC Objęty ochroną gatunkową 1 Batalion Philomachus pugnax PRZEL + SPEC Bażant Phasianus colchicus L, ZIM 3 Białorzytka Oenanthe oenanthe L SPEC Błotniak łąkowy Circus pygargus ŻER Błotniak stawowy Circus aeroginosus ŻER Bocian biały Ciconia ciconia L + SPEC Bogatka Parus major L, PRZEL, ZIM + 8 Brzegówka Riparia riparia L, ŻER, PRZEL SPEC Cierniówka Sylvia communis L + 10 Czajka Vanellus vanellus L SPEC Czapla siwa Ardea cinerea ZAL + część. 12 Czarnogłówka Poecile montanus L + 13 Czubatka Lophophanes cristatus L SPEC Czyż Carduelis spinus PRZEL + 15 Derkacz Crex crex L + SPEC Droździk Turdus iliacus PRZEL + 17 Dymówka Hirundo rustica L, ŻER SPEC Dzięciołek Dendrocopos minor L + 19 Dzięcioł duży Dendrocopos major L + 20 Dzięcioł zielony Picus canus L SPEC Dzięcioł czarny Dryocopus martius L Dzwoniec Carduelis chloris L, ZIM + 23 Gajówka Sylvia borin L + 24 Gawron Corvus frugilegus ŻER, ZIM + część. 11

12 25 Gąsiorek Lanius collurio L + SPEC Gęgawa Anser anser PRZEL 27 Gęś białoczelna Anser albifrons PRZEL 28 Gęś zbożowa Anser fabalis PRZEL 29 Gil Pyrrhula pyrrhula PRZEL, ZIM + 30 Grubodziób Coccothraustes coccothraustes L, ŻER + 31 Grzywacz Columba palumbus L, PRZEL 32 Jastrząb Accipiter gentilis ZAL + 33 Jemiołuszka Bombycilla bombycilla ZIM + 34 Jer Fringilla montifringilla PRZEL + 35 Jerzyk Apus apus PRZEL + 36 Kapturka Sylvia atricapilla L, PRZEL + 37 Kawka Corvus monedula ŻER, ZIM + 38 Kobuz Falco subbuteo ZAL + 39 Kopciuszek Phoenicurus ochruros L + 40 Kos Turdus merula L + 41 Kowalik Sitta europea L + 42 Krogulec Accipiter nisus L + 43 Kruk Corvus corax L, ZIM + część. 44 Krzyżówka Anas plathyrynchos ZAL 45 Kukułka Cuculus canorus L + 46 Kulczyk Serinus serinus L + 47 Kuropatwa Perdix perdix L, ZIM SPEC 3 48 Kwiczoł Turdus pilaris L, PRZEL, ZIM + 49 Lerka Lullula arborea L + SPEC Łabędź niemy Cygnus olor ZAL + 51 Łozówka Acrocephalus palustris L + 52 Makolągwa Carduelis cannabina L SPEC Mazurek Passer montanus L, ZIM SPEC Modraszka Cyanistes cyanus L, PRZEL, ZIM + 55 Muchołówka szara Muscicapa striata L SPEC Muchołówka żałobna Ficedula hypoleuca L + 57 Mysikrólik Regulus regulus L + 58 Myszołów Buteo buteo L, PRZEL, ZIM + 59 Myszołów włochaty Buteo lagopus ZIM + 60 Oknówka Delichon urbica L, ŻER SPEC Ortolan Emberiza hortulana L + SPEC Paszkot Turdus viscivorus L + 63 Pełzacz ogrodowy Certhia brachydactyla L + 64 Pełzacz leśny Certhia familiaris L + 65 Piecuszek Phylloscopus trochilus L, PRZEL + 12

13 66 Pierwiosnek Phylloscopus collybita L, PRZEL + 67 Piegża Sylvia curruca L + 68 Pliszka siwa Motacilla alba L + 69 Pliszka żółta Motacilla flava L + 70 Pleszka Phoenicurus phoenicurus L SPEC Pokląskwa Saxicola rubetra L + 72 Pokrzywnica Prunella modularis L + 73 Potrzeszcz Miliaria calandra L SPEC Potrzos Emberiza schoeniclus L + 75 Przepiórka Coturnix coturnix L SPEC Pustułka Falco tinnunculus ŻER SPEC Raniuszek Aegithalos caudatus ZAL + 78 Remiz Remiz pendulinus L + 79 Rudzik Erithacus rubecula L, PRZEL + 80 Sierpówka Streptopelia decaocto L + 81 Sikora uboga Parus palustris L + 82 Siniak Columba oenas ZAL, PRZEL + 83 Skowronek Alauda arvensis L, PRZEL SPEC Słowik szary Luscinia luscinia L + 85 Sosnówka Periperus ater L + 86 Sójka Garrulus glandarius L + 87 Sroka Pica pica L + część. 88 Srokosz Lanius excubitor L, ZIM SPEC Szczygieł Carduelis carduelis L, ZIM + 90 Szpak Sturnus vulgaris L, ŻER SPEC Śmieszka Larus ridibundus PRZEL + 92 Śpiewak Turdus philomelos L, PRZEL + 93 Świergotek drzewny Anthus trivialis PRZEL + 94 Świergotek łąkowy Anthus pratensis PRZEL + 95 Świergotek polny Anthus campestris L + SPEC Świstunka Phylloscopus sibilatrix L SPEC Trzmielojad Pernis apivorus PRZEL Trznadel Emberiza citrinella L, ZIM + 99 Turkawka Streptopelia turtur L SPEC Wilga Oriolus oriolus L Wrona siwa Corvus corone ŻER + część. 102 Wróbel Passer domesticus L, ZIM SPEC Uszatka Asio otus ZAL Zaganiacz Hippolais icterina L Zięba Fringilla coelebs L, PRZEL Żuraw Grus grus L, PRZEL + SPEC

14 2.2. Skład awifauny lęgowej Oceny składu gatunkowego dokonano na podstawie obserwacji prowadzonych na transektach oraz z punktów obserwacyjnych, a także kontroli obszaru wokół inwestycji zrealizowanej w czasie większości kontroli w trakcie sezonu lęgowego. Przeprowadzono także trzy kontrole nocne w miesiącach maju, czerwcu i lipcu. Większość obserwacji pochodzi z sezonu lęgowego 2011, dodatkowe kontrole na całym obszarze przeprowadzono w kwietniu - maju Sumarycznie stwierdzono na terenie planowanej inwestycji bądź w jej bezpośrednim sąsiedztwie 106 gatunków ptaków, w tym lęgowych 77 (Tabela 1). W większości były to gatunki pospolite i szeroko rozpowszechnione w kraju. Brak wśród gatunków lęgowych, zalatujących i żerujących gatunków objętych strefową ochroną miejsc gniazdowania. Gatunkami lęgowymi lub żerującymi w okresie lęgowym na terenie badanej powierzchni, a wymienionymi w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej były: bocian biały, błotniak łąkowy i stawowy, trzmielojad, żuraw, derkacz, dzięcioł czarny, gąsiorek, lerka, ortolan i świergotek polny. Na terenie planowanej inwestycji bądź w jej bezpośrednim sąsiedztwie (zdefiniowanym jak w punkcie 2.1) wykryto także stanowiska lęgowe następujących gatunków ptaków (Ryc. 4): bociana białego Ciconia ciconia (11 par), kobuza Falco subbuteo (1 para), myszołowa Buteo buteo (6 par), kruka Corvus corax (4 pary), oraz trzmielojada Pernis apivorus (1 para). Z grupy gatunków SPEC, oprócz derkacza posiadającego kategorię SPEC 1, którego jedno stanowisko stwierdzono w pobliżu miejscowości Zberoż (Ryc. 4), odnaleziono stanowiska 17 gatunków lęgowych z kategorią SPEC 2-3. Należały do nich: białorzytka, bocian biały, czajka, czubatka, dudek, dymówka, gąsiorek, kuropatwa, lerka, makolągwa, mazurek, ortolan, potrzeszcz, skowronek, srokosz, szpak, wróbel. Do najmniej licznych w skali kraju gatunków, typowych dla obszarów otwartych, których terytoria lęgowe stwierdzono w bezpośrednim sąsiedztwie inwestycji należą dwa gatunki związane zwykle z łąkami - derkacz i czajka. Stanowisko derkacza zarejestrowano na zachód od Zberoża na łąkach w pobliżu miejscowości Węgierki. Pojedynczą parę czajki zanotowano w pobliżu turbiny 5 koło miejscowości Olszowiec, a drugą parę na północ od grupy turbin 1-4 koło Smolenia. Najmniej licznym w Polsce gatunkiem, lęgowo związanym z terenami otwartymi, obserwowanym na terenie planowanej inwestycji był błotniak łąkowy, który według Atlasu rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski jest gatunkiem słabo rozpowszechnionym i bardzo nielicznym, a jego liczebność ocenia się na poziomie około par (Sikora i in. 2007). Stwierdzenie żerującego 14

15 błotniaka łąkowego w okresie lęgowym dotyczyło jednak tylko pojedynczych żerujących samców, a teren w pobliżu turbin nie był wykorzystywany intensywnie przez ten gatunek. Samo stanowisko lęgowe mogło znajdować się w znacznej odległości od miejsca planowanej inwestycji, ponieważ samce tego gatunku mogą odbywać loty żerowiskowe na stosunkowo duże odległości. Dlatego jest raczej niemożliwe by realizacja inwestycji mogła spowodować zanik stanowiska tego gatunku, związanego z terenami otwartymi, które mogą być wrażliwe na urbanizację krajobrazu rolniczego. Stanowiska innych stosunkowo mało licznych w skali Polski gatunków trzmielojada i żurawia choć stwierdzone na inwentaryzowanym obszarze, znajdowały się jednak w na tyle dużej odległości od miejsc planowanej lokalizacji generatorów, by nie zagrażać ich istnieniu. Stanowisko żurawia stwierdzono na wschód od planowanej inwestycji w odległości około 2 km od miejsca najbliższej, planowanej turbiny koło miejscowości Brzęczki. W tym samym rejonie i w podobnej odległości w kompleksie leśnym znajdowało się stanowisko trzmielojada. Nie stwierdzono natomiast w pobliżu planowanej Farmy Wiatrowej Przasnysz żadnego gatunku z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt (Głowaciński 2001), ani takich, które objęte są ochroną strefową miejsc występowania. Brak jest tu także gatunków mało licznych tj. o liczebności populacji krajowej < 1000 par oraz o małym rozpowszechnieniu tj. o rozpowszechnieniu lęgowym <10% ocenianym w PAO w siatce kwadratów 10x10 km wg. Sikory i in. (2007). Gatunki gniazdujące kolonijnie: w odległości około 1 km od najbliższej turbiny, w pobliżu wsi, stwierdzono niewielką kolonię brzegówki Riparia riparia. Lęgowych było około 20 par, kolonia nie ma prawdopodobnie stałego charakteru, znajdowała się w niewielkim wyrobisku. 15

16 Ryc. 4. Teren planowanej lokalizacji turbin wiatrowych wraz z planowanymi lokalizacjami generatorów w okolicy i Przasnysza oraz stanowiskami wybranych gatunków ptaków. Czarny kwadrat - trzmielojad, czarne koło kruk, białe koło obwiedzione na czarno - czajka, niebieskie koło myszołów, czerwony kwadrat derkacz, czerwone koło żuraw. 16

17 3. Awifauna w okresie pozalęgowym 3.1. Metodyka zbierania danych Przebieg, lokalizacja i długość transektu Transekty zostały poprowadzone w ten sam sposób jak w sezonie lęgowym. Przez cały rok zbierano obserwacje tą samą metodą. Wyznaczono trzy transekty: transekt 1 w pobliżu turbin 1-4. Przebiega na północ od wsi Zberoż w osi wschód - zachód. Długość transektu wynosiła 1,2 km. Transekt 2 w pobliżu turbin 5-6 na północ od wsi Olszewiec. Długość transektu wynosiła 0,6 km. Transekt 3 w pobliżu turbin 7-8 na południe od Węgra. Długość transektu 1 km. Szerokość transektów i sposób prowadzenia na nich obserwacji Trasę transektu pokonywano pieszo w tempie około 1 km/godz. Kontroli trasy dokonywano w godzinach przedpołudniowych i okołopołudniowych, wyłącznie w czasie dobrych warunków pogodowych, co pozwoliło uchwycić zarówno okres dobowego szczytu przelotu migrantów dziennych korzystających w czasie wędrówki z lotu aktywnego (głównie wróblowe, blaszkodziobe itp.) jak i tych korzystających z lotu biernego (bociany, szponiaste). Obserwacji gatunków mniejszych (głównie wróblowe) dokonywano w granicach do 150 m wzdłuż linii trasy transektu. Taka odległość umożliwiała oznaczenie obserwowanych ptaków do gatunku. Obserwowane ptaki także liczono. Obserwacji gatunków większych (np. szponiaste, blaszkodziobe, bociany, żurawie) dokonywano w granicach około 500 m wzdłuż linii transektu. Podobnie jak w przypadku ptaków mniejszych, były one oznaczane do gatunku oraz liczone. Punkty obserwacyjne wyznaczone w tych samych lokalizacjach jak w sezonie lęgowym. 17

18 Okres prowadzenia obserwacji oraz częstotliwość kontroli Kontrole mające za zadanie ustalenie składu awifauny przelotnej prowadzono w okresie migracji wiosennej (zasadniczo marzec-kwiecień 2011), migracji jesiennej (sierpień połowa grudnia 2011) oraz w okresie zimowania (luty 2011 oraz od połowy grudnia 2011 do stycznia 2012). Kontroli w okresie migracji dokonywano, co około 2 tygodnie, a zimowania, co ok. 3 4 tygodnie Skład awifauny w okresie pozalęgowym Szczegółowe wyniki inwentaryzacji transektowej w czasie migracji i w okresie zimowym przedstawiają tabele W okresie migracji wiosennej nie wykazano obecności rzadkich gatunków szponiastych lub o dużych rozmiarach ciała. Jedyne gatunki z tej grupy ptaków obserwowane w czasie migracji wiosennej to gatunki o niewielkich lub średnich rozmiarach ciała jak: krogulec, myszołów i błotniak stawowy. Zanotowano pojedyncze pojawy ptaków blaszkodziobych oraz bocianów (czapla siwa, bocian biały). Nie wykazano intensywnego przelotu gatunków mniejszych, w szczególności wróblowych. W okresie jesiennym także nie wykazano przelotu rzadkich i dużych gatunków szponiastych. Notowano jedynie gatunki pospolite, podobnie jak w czasie migracji wiosennej były to myszołów i błotniak stawowy, a także jastrząb, pustułka i kobuza. Na obszarze planowanej inwestycji nie stwierdzono zimowania gatunków rzadkich, potencjalnie kolizyjnych. Tabele wyniki całoroczne liczeń na transektach

19 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim Tabela 2. Zagęszczenia ptaków stacjonarnych stwierdzonych na transekcie 1 (osob./km) w trakcie poszczególnych kontroli. Długość całego transektu to 1,2 km. GATUNEK Bażant 0,83 Czajka 1,67 Grzywacz 1,67 0,83 Sierpówka 1,67 1,67 Dzięcioł duży 0,83 Skowronek 7,50 15,83 11,67 12,50 18,33 7,50 Świergotek łąkowy 1,67 0,83 0,83 Pliszka siwa 1,67 0,83 1,67 0,83 Pliszka żółta 2,50 Rudzik 1,67 2,50 0,83 0,83 Kos 3,33 1,67 Śpiewak 0,83 1,67 Kwiczoł 14,17 3,33 37,50 1,67 3,33 8,33 Droździk 5,00 8,33 Pierwiosnek 1,67 0,83 Piecuszek 1,67 Modraszka 1,67 Bogatka 3,33 0,83 Gąsiorek Srokosz 0,83 0,83 1,67 0,83 Szpak 10,00 Sójka 0,83 Sroka 1,67 0,83 0,83 1,67 1,67 Kruk 0,83 Mazurek 1,67 3,33 0,83 1,67 Szczygieł 3,33 Dzwoniec 4,17 Trznadel 7,50 4,17 10,00 5,00 6,67 3,33 Potrzos 0,83 Potrzeszcz 0,83 2,50 1,67 1,67 3,33 GATUNEK Bażant 0,83 Przepiórka 0,83 1,67 2,50 Grzywacz 0,83 Sierpówka 1,67 Skowronek 10,00 9,17 11,67 9,17 8,33 15,00 19

20 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim Pliszka siwa 0,83 2,50 1,67 0,83 1,67 Pliszka żółta 4,17 3,33 4,17 2,50 2,50 3,33 Rudzik 1,67 Pokląskwa 0,83 1,67 0,83 0,83 Kos 1,67 0,83 1,67 0,83 1,67 Kwiczoł 3,33 Cierniówka 0,83 2,50 1,67 0,83 Piegża 0,83 0,83 0,83 Pierwiosnek 0,83 Gąsiorek 0,83 1,67 0,83 0,83 Srokosz 0,83 0,83 Szpak 4,17 6,67 Sroka 2,50 3,33 2,50 1,67 1,67 6,67 Mazurek 1,67 Szczygieł 1,67 Trznadel 2,50 1,67 0,83 1,67 5,00 4,17 Potrzeszcz 3,33 3,33 2,50 5,00 4,17 3,33 GATUNEK Bażant 0,83 Przepiórka 1,67 0,83 0,83 Grzywacz 10,00 3,33 7,50 13,33 Skowronek 7,50 9,17 5,00 0,83 5,00 3,33 Pliszka siwa 5,83 3,33 0,83 Pliszka żółta 2,50 6,67 1,67 4,17 3,33 Rudzik 1,67 Białorzytka 4,17 Pokląskwa 5,00 6,67 Kos 0,83 2,50 3,33 Kwiczoł 4,17 1,67 Cierniówka 0,83 1,67 Gąsiorek 3,33 0,83 4,17 Srokosz 1,67 3,33 1,67 0,83 Szpak 1,67 1,67 41,67 50,00 Sójka 1,67 Sroka 4,17 5,83 3,33 5,00 1,67 Kawka 6,67 Mazurek 8,33 6,67 Szczygieł 3,33 Trznadel 1,67 0,83 4,17 3,33 0,83 Potrzeszcz 8,33 6,67 3,33 6,67 4,17 20

21 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim GATUNEK Bażant 0,83 1,67 Grzywacz 1,67 8,33 3,33 Skowronek 10,00 11,67 5,00 1,67 Świergotek łąkowy 1,67 3,33 1,67 Pliszka siwa 12,50 9,17 Pokrzywnica 0,83 1,67 Kopciuszek 1,67 Kos 0,83 Śpiewak 3,33 Kwiczoł 3,33 6,67 25,00 25,00 Droździk 4,17 Bogatka 1,67 5,00 Srokosz 1,67 1,67 0,83 0,83 Szpak 12,50 37,50 3,33 8,33 6,67 Sójka 3,33 0,83 1,67 Sroka 3,33 5,83 4,17 4,17 Kruk 1,67 Kawka 6,67 Mazurek 20,83 20,83 20,83 16,67 4,17 29,17 Szczygieł 3,33 10,00 Dzwoniec 1,67 Makolągwa 0,83 Zięba 12,50 16,67 4,17 Trznadel 1,67 3,33 5,00 1,67 8,33 Potrzeszcz 7,50 GATUNEK Bażant 0,83 1,67 Skowronek 0,83 Kwiczoł 29,17 3,33 15,00 12,50 Droździk 6,67 Bogatka 2,50 1,67 4,17 Srokosz 0,83 0,83 0,83 0,83 Sójka 1,67 0,83 Sroka 6,67 8,33 7,50 20,83 16,67 10,00 4,17 Mazurek 8,33 29,17 33,33 33,33 Dzwoniec 6,67 8,33 8,33 Trznadel 12,50 20,83 4,17 1,67 6,67 21

22 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim Tabela 3. Zagęszczenia ptaków stacjonarnych stwierdzonych na transekcie 2 (osob./km) w trakcie poszczególnych kontroli. Długość całego transektu to 0,6 km. GATUNEK Bażant 1,67 3,33 3,33 1,67 Czajka 6,67 3,33 1,67 1,67 3,33 Grzywacz 6,67 3,33 Skowronek 18,33 20,00 16,67 23,33 16,67 13,33 Świergotek łąkowy 1,67 3,33 1,67 Pliszka siwa 3,33 Pliszka żółta 3,33 Rudzik 1,67 Kos 1,67 Śpiewak 1,67 Kwiczoł 36,67 10,00 Pierwiosnek 1,67 1,67 Szpak 21,67 10,00 Sroka 3,33 3,33 Kawka 20,00 3,33 Szczygieł 6,67 8,33 Dzwoniec 3,33 Trznadel 6,67 3,33 1,67 3,33 Potrzeszcz 1,67 GATUNEK Bażant 1,67 1,67 1,67 Przepiórka 1,67 3,33 5,00 Czajka 1,67 1,67 Sierpówka 1,67 Skowronek 10,00 18,33 15,00 11,67 16,67 6,67 Świergotek łąkowy 3,33 Pliszka siwa 1,67 3,33 1,67 Pliszka żółta 5,00 5,00 3,33 5,00 1,67 3,33 Rudzik 1,67 Pokląskwa 1,67 1,67 Kos 1,67 Kwiczoł 6,67 Cierniówka 1,67 3,33 3,33 1,67 Piegża 1,67 Pierwiosnek 1,67 Piecuszek 1,67 22

23 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim Szpak 6,67 5,00 Makolągwa 1,67 3,33 Trznadel 1,67 Potrzeszcz 3,33 1,67 1,67 1,67 GATUNEK Bażant 1,67 3,33 1,67 Przepiórka 3,33 3,33 3,33 1,67 Grzywacz 13,33 36,67 Skowronek 8,33 8,33 3,33 3,33 1,67 26,67 Świergotek łąkowy 5,00 5,00 1,67 Pliszka siwa 3,33 10,00 6,67 11,67 Pliszka żółta 3,33 8,33 3,33 1,67 Pokląskwa 8,33 Kwiczoł 6,67 Cierniówka 6,67 Szpak 83,33 41,67 Sroka 1,67 3,33 Kawka 10,00 Mazurek 30,00 Dzwoniec 13,33 10,00 Zięba 25,00 Potrzeszcz 3,33 1,67 GATUNEK Bażant 1,67 1,67 Skowronek 13,33 25,00 6,67 10,00 1,67 Świergotek łąkowy 3,33 5,00 8,33 Rudzik 1,67 Kopciuszek 1,67 Śpiewak 8,33 Kwiczoł 20,00 100,00 25,00 Szpak 25,00 13,33 Sroka 3,33 1,67 Kawka 25,00 Mazurek 33,33 58,33 41,67 Szczygieł 26,67 Zięba 13,33 16,67 50,00 Trznadel 1,67 3,33 3,33 6,67 Potrzeszcz 13,33 6,67 10,00 23

24 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim GATUNEK Bażant 1,67 1,67 Skowronek 1,67 3,33 Kwiczoł 16,67 6,67 Sroka 1,67 6,67 Mazurek 50,00 Szczygieł 11,67 5,00 1,67 Trznadel 3,33 3,33 10,00 1,67 Tabela 4. Zagęszczenia ptaków stacjonarnych stwierdzonych na transekcie 3 (osob./km) w trakcie poszczególnych kontroli. Długość transektu to 1 km. GATUNEK Kuropatwa 1 Bażant Grzywacz 5 Sierpówka Dzięcioł duży Skowronek Świergotek łąkowy Pliszka siwa 2 4 Pliszka żółta 2 Pokrzywnica 1 1 Rudzik Kos Śpiewak Droździk 5 Kwiczoł Pierwiosnek 1 Piecuszek 1 Modraszka 2 1 Bogatka Sikora uboga 2 Srokosz 2 1 Szpak 12 5 Sójka 2 1 Sroka Mazurek Wróbel 8 4 Szczygieł 2 Dzwoniec 2 24

25 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim Zięba Trznadel Potrzeszcz GATUNEK Bażant Przepiórka 1 1 Grzywacz 4 Skowronek Świergotek łąkowy 1 Świergotek drzewny 1 1 Pliszka siwa Pliszka żółta Rudzik 1 1 Pokląskwa Kos Kwiczoł 5 Kapturka 1 Cierniówka Piegża 1 1 Pierwiosnek Piecuszek 1 Gąsiorek Srokosz Szpak Sroka Mazurek 2 1 Szczygieł Dzwoniec Makolągwa 1 2 Zięba Trznadel Ortolan 1 1 Potrzeszcz GATUNEK Bażant Przepiórka 2 1 Grzywacz

26 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim Dzięcioł duży 1 1 Skowronek Pliszka siwa Pliszka żółta Rudzik 2 Pokląskwa 4 Kos 1 2 Kwiczoł Cierniówka 1 Pierwiosnek 1 1 Gąsiorek Srokosz Szpak Sójka 2 1 Sroka Mazurek Dzwoniec 8 Zięba Trznadel Ortolan 2 Potrzeszcz GATUNEK Bażant Dzięcioł duży 1 Skowronek Świergotek łąkowy 2 4 Pliszka siwa 2 Rudzik 4 1 Śpiewak 5 Kwiczoł Bogatka 2 Srokosz Szpak 10 Sójka Sroka Mazurek Wróbel Szczygieł Zięba Trznadel Potrzeszcz 5 26

27 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim GATUNEK Bażant Dzięcioł duży 1 1 Droździk 10 Kwiczoł Modraszka 4 Bogatka Srokosz Sójka 1 Sroka Mazurek Wróbel Szczygieł 9 4 Tabela 5. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie poniżej 50 m stwierdzonych na transekcie 1. w trakcie poszczególnych kontroli. GATUNEK Błotniak łąkowy 1 Świergotek łąkowy Szczygieł 5 Dzwoniec 2 Zięba 15 GATUNEK Błotniak łąkowy 1 Przepiórka Szczygieł Dzwoniec GATUNEK Grzywacz 2 Świergotek łąkowy Pokrzywnica 2 Kawka

28 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim Dzwoniec 2 Makolągwa 1 Zięba Potrzeszcz 8 GATUNEK Skowronek 1 Dzwoniec 10 Tabela 6. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie m stwierdzonych na transekcie 1 w trakcie poszczególnych kontroli. GATUNEK Czapla siwa 1 1 Bocian biały 1 1 Myszołów Krogulec 1 Błotniak łąkowy 1 Błotniak stawowy 1 1 Czajka 1 6 Śmieszka 8 Żuraw 9 2 Grzywacz Sierpówka 2 2 Dymówka Skowronek Pliszka siwa 5 2 Kos 2 Kwiczoł Droździk 5 2 Srokosz 1 Szpak Sójka 2 Sroka 4 2 Kruk Wrona 4 Kawka 6 Szczygieł Dzwoniec Czeczotka 8 28

29 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim Makolągwa 2 Zięba Jer 5 10 Trznadel Potrzos 1 Potrzeszcz 4 2 GATUNEK Czapla siwa 1 Bocian biały Myszołów 1 1 Błotniak łąkowy 1 1 Błotniak stawowy Grzywacz Sierpówka 1 4 Brzegówka Dymówka Skowronek 1 Pliszka siwa 1 Kwiczoł Szpak Sroka 6 1 Kruk Szczygieł 8 Dzwoniec 1 8 Makolągwa 2 Trznadel 4 2 GATUNEK Myszołów 2 1 Błotniak stawowy 1 Pustułka 1 Żuraw 12 Grzywacz Dymówka 11 Skowronek Świergotek łąkowy Pokrzywnica 1 Kwiczoł

30 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim Droździk 10 5 Szpak Sójka 4 10 Sroka 1 Kruk Kawka Szczygieł Dzwoniec Zięba Jer 10 Trznadel Potrzeszcz 6 11 GATUNEK Myszołów włochaty 1 Myszołów Krogulec 1 Skowronek 1 Kwiczoł Srokosz 1 Sroka 2 Kruk Wrona 2 2 Szczygieł Dzwoniec 2 2 Gil 12 Trznadel Tabela 7. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie powyżej 190 m stwierdzonych na transekcie 1 w trakcie poszczególnych kontroli. BRAK PTAKÓW 30

31 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim Tabela 8. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie poniżej 50 m stwierdzonych na transekcie 2 w trakcie poszczególnych kontroli. GATUNEK Pokrzywnica 1 Kos 2 Śpiewak 6 GATUNEK Kos 1 Bogatka 1 Szpak 9 Zięba 4 GATUNEK Pliszka siwa 4 Pokrzywnica 1 1 Modraszka 4 Bogatka 3 1 Szpak 4 2 Szczygieł 1 Dzwoniec Zięba Jer 10 2 Trznadel 3 5 Potrzeszcz 5 GATUNEK Bogatka 1 Sikora uboga 2 Sroka 2 Kruk 1 Szczygieł 1 18 Dzwoniec Zięba 12 Trznadel 8 Potrzeszcz 1 31

32 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim Tabela 9. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie m stwierdzonych na transekcie 2 w trakcie poszczególnych kontroli. GATUNEK Krzyżówka 4 2 Myszołów 1 1 Czajka 5 1 Grzywacz Oknówka 4 Dymówka Skowronek Świergotek łąkowy 2 Pliszka siwa 2 1 Kos 1 Kwiczoł Droździk 2 Szpak Sroka 2 1 Kruk 1 1 Kawka 4 Szczygieł 4 2 Dzwoniec Czeczotka 12 Makolągwa 2 Zięba Gil 5 4 Trznadel Potrzeszcz 4 GATUNEK Myszołów 2 1 Grzywacz Brzegówka Oknówka 12 8 Dymówka Pliszka siwa 1 Kos 1 1 Kwiczoł 9 2 Szpak Kruk 2 Szczygieł Zięba 2 Trznadel 1 32

33 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim GATUNEK Myszołów 1 Grzywacz Sierpówka 2 1 Dzięcioł duży 1 Oknówka 10 Dymówka Skowronek Świergotek łąkowy 3 8 Kos 2 Śpiewak 10 Kwiczoł Droździk 10 2 Szpak Sójka 5 Sroka 2 1 Kruk 1 Wrona 1 Kawka 8 30 Szczygieł Makolągwa 5 Zięba Grubodziób 4 Trznadel Potrzeszcz 5 33

34 Raport z Rocznego Monitoringu Chiropterologicznego, Ornitologicznego projektowanej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości Przasnysz (powiat przasnyski) w województwie mazowieckim GATUNEK Myszołów 1 Sierpówka 2 Dzięcioł duży 1 Skowronek 4 Kwiczoł Droździk 5 Srokosz 1 Sójka 1 1 Sroka 3 Kruk 1 Gawron 1 Szczygieł Dzwoniec 8 Makolągwa 2 Zięba 10 Gil 10 5 Trznadel

35 Tabela 10. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie powyżej 190 m stwierdzonych na transekcie 2 w trakcie poszczególnych kontroli. BRAK PTAKÓW Tabela 11. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie poniżej 50 m stwierdzonych na transekcie 3 w trakcie poszczególnych kontroli. GATUNEK Grzywacz 2 7 Skowronek 15 1 Zięba Tabela 12. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie m stwierdzonych na transekcie 3 w trakcie poszczególnych kontroli. GATUNEK Czapla siwa 1 Bocian biały 1 Błotniak stawowy 1 Myszołów Czajka 5 Żuraw 12 Grzywacz Sierpówka Dzięcioł duży 1 Dymówka Skowronek 8 2 Świergotek łąkowy 5 1 Pliszka siwa 2 Kos Śpiewak 5 Droździk 5 Kwiczoł Szpak Sójka 2 1 Sroka 4 Kruk Wrona 4 1 Szczygieł Dzwoniec Makolągwa 8 2 Czeczotka 10 Zięba Trznadel

36 GATUNEK Bocian biały Błotniak stawowy 1 1 Myszołów Grzywacz Sierpówka 1 2 Oknówka Dymówka Kos 1 2 Kwiczoł Szpak Wilga 4 Sójka 2 2 Kruk Kawka 6 Szczygieł Dzwoniec Makolągwa 5 Zięba 1 4 Trznadel GATUNEK Czapla siwa 1 Krogulec 1 1 Myszołów 1 1 Grzywacz 8 Brzegówka 15 Oknówka Dymówka Skowronek Świergotek łąkowy Pliszka siwa 4 Droździk Kwiczoł Szpak Sójka 3 2 Kruk 2 3 Kawka Szczygieł

37 Dzwoniec Zięba Grubodziób 4 Trznadel GATUNEK Kwiczoł 15 Sójka 4 6 Sroka 4 2 Kruk 1 2 Gawron 15 Wrona 2 Kawka 10 Szczygieł Czyż Gil 5 Trznadel Potrzeszcz 5 12 Tabela 13. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie powyżej 190 m stwierdzonych na transekcie 3 w trakcie poszczególnych kontroli. BRAK PTAKÓW 4. Badania natężenia wykorzystania przestrzeni powietrznej przez ptaki 4.1. Metodyka zbierania danych Badania prowadzono z punktu obserwacyjnego zlokalizowanego w obszarze inwestycji (Rys. 3). Punkt zlokalizowany był w miejscu o dobrej widoczności (otwarte tereny rolnicze). Obserwacje prowadzono przez 4 godziny dziennie. Obserwacje prowadzono co około 2 tygodnie w okresie lęgowym i migracyjnym i co około 3-4 tygodnie w okresie zimowym. Notowano wszystkie obserwacje ptaków widzianych w locie (w zasięgu wzroku) z podziałem na kategorie pułapu przelotu: poniżej zasięgu śmigieł (< 50 m), w zasięgu śmigieł ( m) oraz powyżej zasięgu śmigieł (> 190 m). W przypadku przelotu ukierunkowanego przelotu notowano także kierunek migracji. Kontrole rozpoczynały się wczesnym rankiem. 37

38 4.2. Wykorzystanie przestrzeni powietrznej przez ptaki Szczegółowe wyniki natężenia przelotu ptaków na różnych pułapach wysokości przedstawiają tabele W trakcie obserwacji z punktu zaobserwowano szereg gatunków, które nie zostały wykazane w badaniach transektowych prowadzonych na terenie inwestycji. W okresie migracji stwierdzono między innymi gatunki większe z grup szczególnie narażanych na zderzenia, tj. duże blaszkodziobe, bociany, szponiaste. Zarówno w trakcie okresu wiosennego i jesiennego notowano przelatujące stada gęsi, w obu przypadkach jednak stada przelatywały na wysokim pułapie znacznie przewyższającym zasięg śmigieł planowanych turbin wiatrowych. Większą intensywność przelotu gęsi zanotowano w okresie migracji jesiennej, kiedy to stwierdzono stada trzech gatunków należących do tej grupy ptaków: gęgawy, gęsi zbożowej i gęsi białoczelnej. Nie wykazano, aby gęsi wykorzystywały obszar inwestycji bądź jego bezpośrednie sąsiedztwo, jako tereny przystankowe, żerowiskowe bądź noclegowe, co mogłoby prowadzić do potencjalnych kolizji z planowanymi turbinami wiatrowymi. W trakcie obserwacji zanotowano na najwyższym pułapie wysokości (> 190 m) także przelot następujących gatunków ptaków szponiastych: myszołów, pustułka, błotniak stawowy, krogulec, trzmielojad. Wszystkie stwierdzone gatunki ptaków szponiastych, (oprócz trzmielojada) to gatunki pospolite i rozpowszechnione. Trzmielojad jest gatunkiem umiarkowanie rozpowszechnionym, bardzo nielicznym lub nielicznym (Sikora 2007); największe zagęszczenie osiąga w Polsce północno-wschodniej. Intensywność przelotu ptaków szponiastych była niewielka, zazwyczaj notowano jedynie pojedyncze osobniki. Na pułapie przelotu będącym w zasięgu śmigieł planowanych turbin wiatrowych wykazano przelot następujących gatunków ptaków szponiastych: myszołów, myszołów włochaty, pustułka, kobuz, błotniak stawowy i łąkowy. Dodatkowo stwierdzono przelot takich gatunków jak: bocian biały. W zasadzie wszystkie pojawy osobników na tym pułapie wysokości miały charakter incydentalny i nie były związane z regularnymi szlakami przelotu. Obserwacje z punktów potwierdziły też umiarkowaną intensywność przelotu ptaków wróblowych w okresie migracji. W okresie jesiennych przelotów stwierdzono większe stada takich gatunków jak bogatka, modraszka, mysikrólik czy zięba, co związane było z bliskością obszaru leśnego. Są to jednak gatunki wędrujące na niskich pułapach wysokości i unikające terenów 38

39 otwartych, co znacznie redukuje ryzyko potencjalnych zderzeń z planowanymi turbinami wiatrowymi. Tabela 14. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie poniżej 50 m stwierdzonych w trakcie obserwacji z punktu 1 w czasie poszczególnych kontroli. GATUNEK Kos 2 2 Śpiewak 6 Sójka 1 Szczygieł 5 Dzwoniec 10 2 Czeczotka 12 Makolągwa Zięba Gil 9 Trznadel 8 6 Tabela 15. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie m stwierdzonych w trakcie obserwacji z punktu 1 w czasie poszczególnych kontroli. GATUNEK Czapla siwa 1 Bocian biały 1 Krzyżówka 4 Myszołów Krogulec 1 Błotniak łąkowy 1 Błotniak stawowy 1 1 Czajka Śmieszka 8 Żuraw 4 2 Grzywacz Siniak 2 Sierpówka 2 Dymówka Skowronek Świergotek łąkowy Kos 2 Kwiczoł Droździk 5 39

40 Szpak Sroka 2 Kruk Szczygieł Dzwoniec Makolągwa 2 Zięba Trznadel Potrzos 5 Passeriformes nieozn GATUNEK Bocian biały 2 Krzyżówka 2 Trzmielojad 3 Myszołów Błotniak łąkowy Błotniak stawowy Grzywacz Brzegówka Dymówka Kos 2 1 Kwiczoł Szpak Kruk Szczygieł Dzwoniec 3 1 Zięba 2 5 Trznadel Potrzeszcz 4 1 Passeriformes nieozn GATUNEK Czapla siwa 1 1 Krzyżówka 4 Trzmielojad 1 1 Myszołów włochaty 3 3 Myszołów Krogulec

41 Błotniak stawowy 1 1 Pustułka 1 1 Śmieszka 4 6 Żuraw 11 3 Grzywacz Sierpówka 2 Dymówka 5 Skowronek Pliszka siwa 1 Pokrzywnica 1 Kwiczoł Droździk 8 15 Szpak Sójka 4 10 Sroka 3 2 Kruk Kawka 8 Szczygieł Dzwoniec Makolągwa 2 Zięba Jer 10 Trznadel Potrzeszcz 8 Passeriformes nieozn GATUNEK Myszołów włochaty Myszołów Krogulec 1 Kwiczoł Srokosz 1 1 Sroka 6 Kruk Wrona 5 Dzwoniec 9 22 Czyż Zięba 5 Gil 5 Trznadel Potrzeszcz 4 Passeriformes nieozn

42 Tabela 16. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie powyżej 190 m stwierdzonych w trakcie obserwacji z punktu 1 w czasie poszczególnych kontroli. GATUNEK Żuraw 15 Tabela 17. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie poniżej 50 m stwierdzonych w trakcie obserwacji z punktu 2 w czasie poszczególnych kontroli. GATUNEK Śpiewak Szczygieł 7 18 Dzwoniec 5 Makolągwa 5 Zięba Jer 15 Trznadel 8 Potrzeszcz 1 Tabela 18. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie m stwierdzonych w trakcie obserwacji z punktu 2 w czasie poszczególnych kontroli. GATUNEK Czapla siwa 1 Bocian biały 1 Łabędź niemy 2 Gęś białoczelna 45 Krzyżówka Błotniak stawowy 1 Trzmielojad 2 Myszołów 6 Czajka Batalion 15 Śmieszka 8 5 Żuraw Grzywacz Sierpówka Oknówka 5 Dymówka Skowronek Świergotek łąkowy

43 Pliszka siwa 2 Kos 1 Kwiczoł Droździk 10 Szpak Sójka Sroka 2 1 Kruk Wrona 2 Kawka 18 Szczygieł Dzwoniec Makolągwa 4 2 Zięba Jer 5 Gil 5 5 Trznadel Passeriformes nieozn GATUNEK Bocian biały 1 2 Krzyżówka 2 Błotniak stawowy 1 Trzmielojad 3 Myszołów 2 Śmieszka 5 Żuraw 10 Grzywacz Sierpówka 2 Brzegówka Oknówka Dymówka Kwiczoł Szpak Sroka 2 Kruk Szczygieł Dzwoniec 2 Zięba 8 5 Trznadel 1 Passeriformes nieozn

44 GATUNEK Czapla siwa 1 1 Trzmielojad 6 Myszołów Czajka 10 Śmieszka 4 Żuraw 6 Grzywacz Sierpówka Dymówka Skowronek Świergotek łąkowy Pokrzywnica 2 Kos 1 2 Śpiewak 5 8 Kwiczoł Droździk 5 Szpak Sójka 8 Kruk Wrona 5 Kawka 7 25 Czyż Szczygieł Dzwoniec Zięba Jer 10 Grubodziób Trznadel Potrzeszcz 8 Passeriformes nieozn GATUNEK Myszołów 1 Sierpówka 2 Skowronek 4 Kwiczoł Droździk 10 Sójka 5 Sroka

45 Kruk Gawron 1 Czyż 35 Szczygieł Dzwoniec 8 Makolągwa 2 Zięba 4 Trznadel Potrzeszcz 10 Passeriformes nieozn Tabela 19. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie powyżej 190 m stwierdzonych w trakcie obserwacji z punktu 2 w czasie poszczególnych kontroli. GATUNEK Gęsi nieoznacz. 60 Tabela 20. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie poniżej 50 m stwierdzonych w trakcie obserwacji z punktu 3 w czasie poszczególnych kontroli. GATUNEK Zięba Tabela 21. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie m stwierdzonych w trakcie obserwacji z punktu 3 w czasie poszczególnych kontroli. GATUNEK Czapla siwa 1 1 Bocian biały 1 1 Krzyżówka 2 1 Błotniak łąkowy 1 Błotniak stawowy 1 1 Krogulec 1 1 Myszołów Czajka 10 Zuraw 6 Grzywacz Siniak 2 Sierpówka 4 2 Dzięcioł duży 1 45

46 Dymówka 12 5 Skowronek 11 4 Świergotek łąkowy Kos Śpiewak 10 Kwiczoł Modraszka 2 2 Bogatka 4 2 Szpak Sójka Sroka 2 Kruk Wrona 2 1 Szczygieł Dzwoniec Makolągwa 2 Czyż 24 Zięba Grubodziób 2 Trznadel Potrzeszcz 5 2 Passeriformes nieozn GATUNEK Czapla siwa 1 Bocian biały Krzyżówka 2 Błotniak łąkowy 1 Błotniak stawowy 1 1 Krogulec 1 1 Myszołów Czajka 3 Zuraw 7 Grzywacz Sierpówka Dzięcioł duży 1 2 Oknówka Dymówka Pliszka siwa 1 Kos Śpiewak

47 Kwiczoł Modraszka 2 Szpak Wilga 2 4 Sójka Kruk Wrona 2 2 Kawka 6 Szczygieł Dzwoniec Makolągwa 2 5 Zięba Grubodziób 1 Trznadel Potrzeszcz 8 Passeriformes nieozn GATUNEK Czapla siwa 1 1 Błotniak stawowy 1 Krogulec 1 2 Trzmielojad 1 Myszołów Grzywacz Sierpówka 1 Oknówka 20 Dymówka Skowronek Świergotek łąkowy Pliszka siwa 2 Kos Śpiewak 5 Kwiczoł Modraszka 5 4 Bogatka Sikora uboga 2 Szpak Sójka 4 4 Sroka 4 Kruk Gawron 22 Wrona

48 Kawka 6 15 Szczygieł Dzwoniec Makolągwa 5 2 Czyż 55 Zięba Grubodziób Trznadel Passeriformes nieozn GATUNEK Krogulec Myszołów Sierpówka 4 Dzięcioł duży 1 1 Droździk Kwiczoł Modraszka 4 Bogatka Srokosz 1 Jemiołuszka 16 Sójka Sroka 2 1 Kruk Wrona 5 2 Szczygieł Dzwoniec Czeczotka 11 Czyż Gil 4 2 Trznadel Potrzeszcz 2 Passeriformes nieozn Tabela 22. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie powyżej 190 m stwierdzonych w trakcie obserwacji z punktu 3 w czasie poszczególnych kontroli. GATUNEK Gęś zbożowa 220 Gęsi nieoznaczone

49 Tabela 23. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie poniżej 50 m stwierdzonych w trakcie obserwacji z punktu 4 w czasie poszczególnych kontroli. GATUNEK Błotniak stawowy 1 1 Zięba GATUNEK Zięba Potrzeszcz 12 Tabela 24. Liczebności ptaków przelatujących na pułapie m stwierdzonych w trakcie obserwacji z punktu 4 w czasie poszczególnych kontroli. GATUNEK Czapla siwa 1 Bocian biały Krzyżówka 4 2 Błotniak stawowy 2 Krogulec 1 Myszołów Czajka 12 Żuraw 8 2 Grzywacz Sierpówka 2 1 Dymówka Skowronek 15 5 Świergotek łąkowy 2 4 Pliszka siwa 4 Kos 2 1 Kwiczoł Szpak Sójka 1 Sroka Kruk Gawron 50 Wrona 4 2 Kawka 30 Szczygieł

50 Dzwoniec 4 3 Makolągwa 5 Czyż 30 Zięba Grubodziób 4 Trznadel Passeriformes nieoz GATUNEK Bocian biały Krzyżówka 2 1 Błotniak stawowy 1 1 Myszołów Czajka 9 Zuraw 3 Grzywacz Sierpówka 4 11 Oknówka Dymówka Skowronek 2 Kos 1 4 Kwiczoł Szpak Wilga 2 Sójka 2 Kruk Wrona 5 Kawka 6 Szczygieł Dzwoniec Makolągwa 5 Zięba 12 Grubodziób 2 Trznadel Passeriformes nieoz GATUNEK Czapla siwa 1 Gęś zbożowa 80 50