Raport z monitoringu ornitologicznego przeprowadzonego na terenie planowanej Elektrowni wiatrowej zlokalizowanej w miejscowości Zimnodół gmina Olkusz

Transkrypt

1 Strona

2 Spis treści Częśd I Wstęp...5. Ogólna charakterystyka obszaru planowanej inwestycji Metody badań Badania transektowe Obserwacje z punktów Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych (MPPL) Cenzus lęgowych gatunków kluczowych... 3 Częśd II Wyniki Gatunki kluczowe Gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt Gatunki wymienione w załączniku I Dyrektywy Ptasiej Gatunki o niekorzystnym statusie w Europie (SPEC -3) GATUNKI PTAKÓW CHARAKTERYZUJĄCE SIĘ PONADPRZECIĘTNYM RYZKIEM KOLIZJI Z SIŁOWNIAMI WIATROWYMI Awifauna lęgowa Wyniki uzyskane w ramach Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych SEZON LĘGOWY. Wyniki badao w module MPPL Cenzus gatunków średniolicznych i rzadkich oraz inne gatunki kluczowe na obszarze planowanej farmy oraz w jej buforze Awifauna wodno-błotna Ptaki drapieżne Gatunki z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej Krukowate: Strona

3 3..5 Inne gatunki kluczowe: Gatunki objęte ochroną strefową miejsc gniazdowania Okres zimowania - Podsumowanie Obserwacje z punktów (badania natężenia wykorzystania przestrzeni powietrznej przez ptaki) Badania transektowe liczebności i składu gatunkowego Podsumowanie badao transektowych w okresie zimowania (XII-II) Podsumowanie liczeo na punktach w okresie zimowania (XII-II) Okres migracji wiosennej - Podsumowanie Podsumowanie badao transektowych w okresie migracji wiosennej (III-IV) Podsumowanie liczeo na punktach w okresie migracji wiosennej (III-IV) Okres lęgowy Okres lęgowy. Podsumowanie Transekty Podsumowanie badań transektowych w okresie lęgowym (V-VI) Podsumowanie liczeń na punktach w okresie lęgowym (V-VI) Okres dyspersji polęgowej Podsumowanie Podsumowanie badao transektowych w okresie dyspersji (VII-VIII) Podsumowanie liczeo na punktach w okresie dyspersji polęgowej (VII-VIII) Okres migracji jesiennej. Podsumowanie Podsumowanie badań transektowych w okresie migracji jesiennej 0 (IX-XI) Podsumowanie liczeń na punktach w okresie migracji jesiennej (IX-XI) Charakterystyka występowania najbardziej kolizyjnych gatunków kluczowych wraz z oceną potencjalnego wpływu inwestycji Mocne i słabe strony lokalizacji projektowanej farmy wiatrowej w okolicach Zimnodół w kontekście ochrony ptaków Strona 3

4 0. Mocne strony: Słabe strony: Prawdopodobieostwo naruszenia korzystnego stanu ochrony występujących lokalnie ptaków wykorzystujących obszar Natura Prawdopodobieostwo naruszenia korzystnego stanu ochrony występujących lokalnie ptaków wskazanych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej Zagęszczenie lęgowych gatunków kluczowych Wielkośd koncentracji nie lęgowych gatunków o dużych rozmiarach ciała Natężenie użytkowania przestrzeni powietrznej przez ptaki w godzinach dziennych było następujące: Natężenie użytkowania przestrzeni powietrznej przez ptaki w okresie migracji, w godzinach nocnych Odległośd od stref ochronnych powołanych dla występowania gatunków ptaków strefowych (załącznik 5 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia ; Dz. U. 0, poz. 37) Możliwy spadek zagęszczeo dowolnego gatunku w wyniku odstraszającego działania farmy Podsumowanie i ocena wyników Działania minimalizujące potencjalnie negatywny wpływ planowanej farmy wiatrowej... 4 Literatura: Strona 4

5 Część I.. Wstęp Niniejsze opracowanie syntetyzuje wiedzę o stanie lokalnej awifauny w okolicach miejscowości Zimnodół w gm. Olkusz w województwie małopolskim, uzyskaną podczas rocznych badań ornitologicznych wykonanych na tym terenie. Pierwotnie inwestycję planowano zrealizować w dwóch częściach. Pierwsza położona na północ od ww. miejscowości, składa się z 8 turbin Enercon E o mocy 800kW każda, co daje 6.4MW mocy łącznej. Druga miała być zlokalizowana kilkaset metrów na południe od miejscowości Zimnodół i obejmować 4 turbin Enercon E8 o mocy.3mw każda, łącznie 3.MW. Jednocześnie rozważano posadowienie mniejszej liczby turbin wiatrowych ale o większej mocy. Pod uwagę brano głównie turbiny wiatrowe firmy Vestas V-3.0 MW o wysokości 75 metrów. Wirniki o średnicy metrów posadowione byłyby na wieży o wysokości 9 metrów. Obecnie część północna nie jest brana pod uwagę a w przypadku części południowej inwestor zaproponował kilka wariantów rozmieszczenia turbin o większej mocy. Liczba turbin (a co za tym idzie również ich powierzchnia) jest mniejsza od wcześniej planowanych. Ponadto przy opracowywaniu nowych wariantów inwestor zgodnie z zaleceniami starał się odsunąć turbiny maksymalnie od granic kompleksów leśnych. Obecnie zaproponowano wariant, oznaczony nr 6 (mapa 3) polegający na budowie farmy wiatrowej składającej się z trzech turbin V-3.0MW o mocy łącznej 9.0MW. Strona 5

6 Mapa. Pierwotny wariant północnej części inwestycji Strona 6

7 Elektrowni wiatrowej zlokalizowanej w miejscowości Zimnodół gmina Olkusz Mapa. Pierwotny wariant południowej części inwestycji Strona 7

8 Mapa 3. Proponowany wariant planowanej inwestycji nr. 6 Strona 8

9 . Ogólna charakterystyka obszaru planowanej inwestycji Geograficznie obszar ten znajduje się w mezoregionie Wyżyna Olkuska. Jest to część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, która z kolei stanowi jeden z makroregionów Wyżyny Śląsko-Krakowskiej (Kondracki 998). Obszar planowanej inwestycji znajduje się na terenie mocno pofałdowanym z wzniesieniami powyżej 400 metrów (maksymalnie 47.4 m n.p.m.). Teren planowanej inwestycji, jak i jego bezpośrednie otoczenie stanowią głównie grunty orne (w południowej części znaczne obszary uprawy roślin zbożowych i rzepaku) z zaznaczoną obecnością miedz i remiz śródpolnych. Grunty orne dość często poprzecinane są pasami odłogów, na których zachodzi postępująca sukcesja wtórna. Występują różne stadia sukcesji roślinnej od roślin segatalnych przez rośliny wieloletnie, zakrzewienia, siewki drzew iglastych po kilkunastoletnie zadrzewienia. W otoczeniu planowanej inwestycji znajdują się kompleksy leśne. Niewielki fragment jest tuż przy miejscowości Osiek, kolejny rozciąga się od miejscowości Sieniczno po Zederman i Zimnodół. Południowa część obszaru planowanej inwestycji ograniczona jest kompleksem wchodzącym w skład PK Dolinki Krakowskie. Dominują siedliska borowe z przewagą sosny, której siewki rozwija się w strefie ekotonowej i odłogowanych działkach. Dość często w domieszce spotykana jest osika, świerk, modrzew, brzoza, dąb czy jarząb. Charakter występowania ww. gatunków wyspowy. Na omawianym terenie brak cieków czy zbiorników wodnych. Część badanego terenu na północ od miejscowości Zimnodół jest użytkowana jako pola rolne, brak tu większych zakrzaczeń czy szpalerów drzew. W trakcie prowadzonych badań usunięto również z części ugorów naloty zakrzaczeń i siewki sosny, co spowodowało, iż teren ten stał się mniej atrakcyjny dla lokalnej awifauny (jako żerowisko, miejsce odpoczynku czy rozrodu). Mniej tu również powierzchni ugorowanych. Część południowa bezpośrednio przylega do PK Dolinki Krakowskie. Pola orne posiadają tu charakter mozaiki (pomijając południowo-wschodnią część planowanej farmy). Niewielkie pola, poprzecinane ugorami z miedzami i zakrzaczeniami. Pojedyncze zadrzewienia sosnowe. Strefa ekotonowa wpływa na zwiększenie Strona 9

10 różnorodności gatunkowej lokalnej awifauny jak i jej liczebności. Dokumentacja fotograficzna badanego obszaru stanowi załącznik. 3. Metody badań Prace terenowe prowadzone były w cyklu rocznym od początku października 00 roku do końca września 0 roku. Monitoring wykonano w oparciu o opracowanie Wytyczne w zakresie oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki PSEW, OTOP 008. Na badanym terenie wyznaczono trzy punkty, rozmieszczone na wzniesieniach tak by podczas obserwacji objąć jak największy obszar badań. Wyznaczono również dwa transekty. Transekt północny o długości 3.3 km i południowy o długości 4.5 km. Zarówno punkty jak i transekty rozmieszczono tak by dość równomiernie pokryć obszar planowanej farmy wiatrowej. Kontrole na punktach i transektach prowadzono w ciągu całego roku. Ponadto przeprowadzono dwie kontrole na każdej z dwóch powierzchni Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych oraz kontrole w buforze celem wykrycia ptaków rzadkich i średniolicznych (promień km od terenu planowanej farmy). Ostatni moduł miał na celu rozpoznanie sytuacji gatunków kluczowych głównie ptaków drapieżnych, gniazd bociana białego czy gatunków kolonijnych np. gawrona. Rozmieszczenie transektów i punktów przedstawia Mapa Badania transektowe Celem tych badań jest uzyskanie informacji o składzie gatunkowym lokalnej awifauny oraz dynamice ich liczebności w cyklu rocznym. Badania polegają na rejestracji ptaków podczas przemarszu ustaloną wcześniej trasą (transekt), która obejmowałaby charakterystyczne siedliska badanego obszaru. Na badanym obszarze wyznaczono dwa transekty, które kontrolowane były w ciągu każdego sezonu fenologicznego. Transekty wyznaczono w oparciu o lokalną sieć dróg polnych i leśnych oraz w części północnej również wzdłuż miedz. Uzyskane dane posłużą do obliczenia wskaźników (indeksów) liczebności poszczególnych gatunków ptaków wyrażanych jako liczba osobników/km transektu. Badania transektowe jedynie w sezonie lęgowym zaczynane są o świcie. Ze względu na dużą aktywność głosową Strona 0

11 ptaków lęgowych w godzinach porannych. W okresie migracji badania transektowe następują po liczeniach z punktów. Transekt (północny) rozpoczynał się na drodze polnej na wysokości małego zagajnika iglastego (nie obejmując terenów zabudowy miejscowości Zimnodół) i prowadził w kierunku północnym. Następnie drogą polną przechodził przez niewielki lasek iglasty, skręcał na wschód i dalej zawracał na południe osiągając największe wzniesienie w części północnej (43, m n.p.m.) a kończył się dalej na południu, nie dochodząc do zabudowy m. Zimnodół. Transekt (południowy) o długości 4.5 km zaczynał się na pierwszym wzniesieniu za Domem Opieki, biegł droga polną w kierunku południowym, następnie skręcał na zachód przecinając fragmenty kompleksu leśnego, dalej zawracał w kierunku północnym, kończąc się przed zabudową miejscowości Zimnodół. 3. Obserwacje z punktów Celem tego modułu jest uzyskanie danych o natężeniu użytkowania przestrzeni powietrznej przez ptaki, oraz poznanie zmienności w cyklu rocznym. Obserwacje prowadzone są ze stałych punktów obserwacyjnych. Notowane były wszystkie widziane bądź słyszane ptaki w trzech przedziałach wysokości. Oddzielnie notowano ptaki obserwowane na ziemi bądź zadrzewieniach. Pierwszy przedział to strefa poniżej pracy rotora (pułap niski), drugi przedział to strefa pracy rotora (pułap średni). Ostatnim przedziałem jest pułap wysoki, czyli strefa powyżej pracy rotora. W miarę możliwości przy każdym ptaku starano się określić pułap, i kierunek przelotu. Badania z punktów prowadzono przez godzinę na każdym punkcie. Produktem tych badań jest szacunek natężenia wykorzystania przestrzeni powietrznej nad projektowaną farmą przez ptaki. Jest to liczba migrujących ptaków/ h obserwacji. Na badanym terenie wyznaczono trzy punkty, oba na wzniesieniach, tak by móc objąć wzrokiem jak największy teren. Podczas migracji wiosennej i jesiennej kontrole podstawowe rozpoczynano na punktach, najwcześniej jak to możliwe. Po zakończeniu obserwacji na punktach rozpoczynano obserwacje na transektach. W sezonie lęgowym odwrotnie, najpierw prowadzono kontrole na transektach, później na punktach. Strona

12 Mapa 4. Rozmieszczenie punktów i transektów na badanym obszarze Strona

13 3.3 Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych (MPPL) Badania w module MPPL (Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych) prowadzono na dwóch powierzchniach badawczych (xkm). W każdym kwadracie wyznaczono dwa równoległe transekty o długości km każdy. Notowano wszystkie zaobserwowane ptaki z podziałem na kategorie odległości. Badania rozpoczęto tuż przed wschodem słońca, tak by uchwycić poranny szczyt aktywności ptaków (04:00-09:00). Średnio kwadrat MPPL zajmował ok. godziny prac w terenie. Pierwszą kontrolę należało przeprowadzić w okresie 0 kwiecień- 5 maj, drugą 6 maj - 30 czerwiec. Odległości czasowe pomiędzy kontrolami nie powinny być mniejsze niż 4 tygodnie. Badania wykonano zgodnie z metodyką na 0 rok. Szczegóły samego programu są dostępne na stronach internetowych: Cenzus lęgowych gatunków kluczowych Celem jest szacunek liczebności gatunków rzadkich i średniolicznych oraz gatunków o dużych rozmiarach ciała na terenie farmy (300 metrów od miejsca posadowienia turbin) i buforu ( km od granic farmy). W ramach badań wykonano co najmniej trzykrotną penetrację terenu farmy i buforu w sezonie lęgowym (marzec-lipiec) połączone z mapowaniem stwierdzonych gatunków. Produktem tych badań jest liczebność lęgowa docelowych gatunków. W ramach monitoringu przeprowadzono na transektach i punktach łącznie 33 kontrole podstawowe. Poniżej przedstawiono daty kontroli w rozbiciu na poszczególne sezony fenologiczne. Migracja jesienna (w 00 roku 6 kontroli): , 5.0.0, 5.0.0, 03..0, 3..0, Zimowanie (6 kontroli): 08..0,..0, 06.0.,.0., 05.0., Migracja wiosenna (7 kontroli): , 5.03.,.03., 3.03., , 4.04.,.04.. Strona 3

14 Sezon lęgowy (6 kontroli): ,.05., 3.05., , 6.06., Dyspersja polęgowa (6 kontroli): 0.07.,.07., 0.08., 4.08., Migracja jesienna (w 0 roku 3 kontrole): 0.09., 0.09., , Badania w ramach MPPL ( kontrole):.04., Strona 4

15 Część II.. Wyniki. Lista gatunkowa Poniżej podano listę stwierdzonych gatunków na terenie planowanej farmy w miejscowości Zimnodół oraz w jej tzw. buforze (na podstawie rocznej inwentaryzacji ornitologicznej). Objaśnienia: Oznaczenia statusów ptaków stwierdzonych na badanych powierzchniach: [L ] gatunek lęgowy na badanej powierzchni bądź buforze, kategorie gniazdowania za Polskim Atlasem Ornitologicznym (Sikora i in. 007): [kategoria A] gniazdowanie możliwe, [kategoria B] gniazdowanie prawdopodobne, [C] gniazdowanie pewne [NL] gatunek stwierdzony na powierzchni w sezonie lęgowym, nie lęgowy na badanym terenie, terytoria poza buforem [P] gatunek, przelotny, [PN] gatunek przelotny, którego obecności nie stwierdzono podczas standardowych kontroli, stwierdzony podczas migracji nocnej [Z] gatunek stwierdzony w okresie zimowania Statusy zagrożenia w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt za Głowaciński 00: [EX] gatunki wymarłe, [EXP] gatunki zanikłe lub prawdopodobnie zanikłe w Polsce, [CR] gatunki skrajnie zagrożone, [EN] gatunki bardzo wysokiego ryzyka, silnie zagrożone, [VU] gatunki wysokiego ryzyka, narażone na wyginięcie, [NT] gatunki niższego ryzyka, ale bliskie zagrożenia, [LC] gatunki niższego ryzyka Statusy zagrożenia wg. BirdLife International 004 (SPEC -3) [SPEC -3] status gatunków wg. BirdLife International (BirdLife International (004) Birds in Europe: Population Estimates, Trends and Conservation Status) gdzie: [SPEC ] gatunki zagrożone w skali globalnej; [SPEC ] gatunki zagrożone, których europejska populacja przekracza 50% populacji światowej, a stan ich zachowania uznano za niekorzystny; [SPEC 3] gatunki zagrożone, których europejska populacja nie przekracza 50% populacji światowej, a stan ich zachowania uznano za niekorzystny [*] oznaczono gatunki wymienienie w załączniku I Dyrektywy Ptasiej [dyrektywa 009/47/WE z 30 listopada 009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa] Strona 5

16 Elektrowni wiatrowej zlokalizowanej w miejscowości Zimnodół gmina Olkusz Tabela. Systematyczna lista awifauny okolic miejscowości Zimnodół w gm. Olkusz Lp. Gatunek Status Stan ochronny Polska populacja (pary) nazwa polska nazwa łacińska PCKZ DP SPEC. łabędź niemy Cygnus olor P - - Non-SPECE *. gęś zbożowa Anser fabalis P - - Non-SPECEW - 3. gęś biało czelna Anser albiforns P - - Non-SPEC - 4. Gęgawa Anser anser P - - Non-SPEC * 5. Krzyżówka Anas platyrhynchos P - - Non-SPEC * 6. Płaskonos Anas clypeata P - - SPEC * 7. Kuropatwa Perix perdix L C, P, Z - - SPEC Przepiórka Coturnix coturnix L B, P, Z - - SPEC Bażant Phasianus colchicus L B, P, Z - - Non-SPEC czapla siwa Ardea cinerea Z, P - - Non-SPEC *. bocian biały Ciconia ciconia P - + SPEC *. Trzmielojad Pernis apivorus P - + Non-SPECE * 3. błotniak stawowy Circus aeruginosus P - + Non-SPEC * 4. błotniak zbożowy Circus cyaneus P VU + SPEC 3 obecnie prn. wyginął* 5. błotniak łąkowy Circus pygargus P + Non-SPECE * 6. Jastrząb Accipiter gentilis L B, P, Z - - Non-SPEC * 7. Krogulec Accipiter nisus L C, P, Z - - Non-SPEC * 8. Myszołów Buteo buteo L C, P, Z - - Non-SPEC * 9. myszołów włochaty Buteo lagopus N, Z - - Non-SPEC - 0. Pustułka Falco tinnunculus L C, N, Z - - SPEC *. Drzemlik Falco columbarius N, Z - + Non-SPEC -. Kobuz Falco subbuteo NL, P - - Non-SPEC * 3. Kokoszka Gallinula chloropus PN - - Non-SPEC * 4. Łyska Fulica atra PN - - Non-SPEC * 5. Żuraw Grus grus P - + SPEC * Strona 6

17 Elektrowni wiatrowej zlokalizowanej w miejscowości Zimnodół gmina Olkusz 6. siewka złota Pluvialis aplicaria P EXP + Non-SPECE - 7. Czajka Vanellus vanellus P - - SPEC * 8. kulik wielki Naumenius arquata P VU - SPEC * 9. Samotnik Tringa ochropus PN _ Non-SPEC * 30. Łęczak Tringa glareola PN CR + SPEC 3 0-* 3. brodziec piskliwy Actitis hypoleucos PN - - SPEC * 3. Śmieszka Larus ridibundus P - - Non-SPECE * 33. mewa duża Larus sp L. argentatus* P - - Non-SPECE nierozpoznana cachinnans/argentatus L. cachinnans* 34. gołąb miejski/ Columbia livia forma urbana/ gołąb domowy Columba livia forma domestica NL - - Non-SPEC Siniak Columba oenas P - - Non-SPECE * 36. Grzywacz Columba palumbus L C, P, Z - - Non-SPECE Sierpówka Streptopelia decaocto L C, P, Z - - Non-SPEC Turkawka Streptopelia turtur L A - - SPEC Kukułka Cuculus canorus L A - - Non-SPEC Puszczyk Strix aluco L A - - Non-SPECE Uszatka Asio otus L C, Z - - Non-SPEC uszatka błotna Asio flammeus P VU + SPEC * 43. Jerzyk Apus apus L C, P - - Non-SPEC Dudek Upupa epops L B, P - - SPEC * 45. Krętogłów Junx torquilla L A, P - - SPEC * 46. dzięcioł zielony Picus viridis L A - - SPEC * 47. dzięcioł czarny Dryocopus martius L B, Z - + Non-SPEC * 48. dzięcioł duży Dendrocopos major L C, Z - - Non-SPEC dzięcioł biało szyi Dendrocopos syriacus L A, Z - + Non-SPECE * 50. dzięcioł średni Dendrocopos medius L B - + Non-SPECE * 5. Dzięciołek Dendrocopos minor L A, Z - - Non-SPEC Lerka Lullula arborea L B, P - + SPEC Strona 7

18 Elektrowni wiatrowej zlokalizowanej w miejscowości Zimnodół gmina Olkusz 53. Skowronek Alauda arvensis L C, N - - SPEC Górniczek Eremophila alpestris P, N - - Non-SPEC Dymówka Hirundo rustica L C, P - - SPEC Oknówka Delichon urbicum L C, P - - SPEC świergotek polny Anthus campestris L B - + SPEC * 58. świergotek drzewny Anthus trivialis L C, P - - Non-SPEC świergotek łąkowy Anthus pratensis L B, P - - Non-SPEC świergotek rdzawogardły Anthus cervius P - - Non-SPEC - 6. pliszka żółta Motacilla flava L A, P - - Non-SPEC pliszka siwa Motacilla alba L A, P, Z - - Non-SPEC Jemiołuszka Bombycilla garullus P, Z - - Non-SPEC Strzyżyk Troglodytes troglodytes L B, P, Z - - Non-SPEC Pokrzywnica Prunella modularis L A, Z - - Non-SPECE Rudzik Erithacus rubecula L C, Z - - Non-SPECE Kopciuszek Phoenicurus ochruros L C, P - - Non-SPEC Pleszka Phoenicurus phoenicurus L A - - SPEC Pokląskwa Saxicola rubetra L C, P - - Non-SPECE Kląskawka Saxicola rubicola L C, P - - Non-SPEC Białorzytka Oenanthe oenanthe L B, P - - SPEC Kos Turdus merula L C, P, Z - - Non-SPECE Kwiczoł Turdus pilaris L C, P, Z - - Non-SPECW Śpiewak Turdus philomelos L C, P, Z - - Non-SPECE Droździk Turdus iliacus P, Z - - Non-SPECEW Paszkot Turdus viscivorus L B, P, Z - - Non-SPECE Zaganiacz Hippolais icterina L B, P - - Non-SPEC Jarzębatka Sylvia nisoria L B - + Non-SPECE * 79. Piegża Sylvia curruca L C, P - - Non-SPEC Cierniówka Sylvia communis L B, P - - Non-SPECE Gajówka Sylvia borin L A - - Non-SPECE Strona 8

19 Elektrowni wiatrowej zlokalizowanej w miejscowości Zimnodół gmina Olkusz 8. Kapturka Sylvia atricailla L C, P - - Non-SPECE świstunka leśna Phylloscopus sibilatrix L B, P - - SPEC Pierwiosnek Phylloscopus collybita L B, P - - Non-SPEC Piecuszek Phylloscopus trochilus L B, P - - Non-SPEC Mysikrólik Regulus regulus L B, P, Z - - Non-SPECE Zniczek Regulus ignicapilla P, Z - - Non-SPECE muchołówka szara Muscicapa striata L C, P - - SPEC muchołówka mała Ficedula parva P - + Non-SPEC * 90. muchołówka białoszyja Ficedula albicollis L A - + Non-SPECE * 9. muchołówka żałobna Ficedula hypoleuca L C, P - - Non-SPECE Raniuszek Aegithalos caudatus L B, P, Z - - Non-SPEC Modraszka Cyanistes caeruleus L C, P, Z - - Non-SPECE bogatka Parus major L C, P, Z - - Non-SPEC Czubatka Lophophanes cristatus L B, P, Z - - SPEC Sosnówka Periparus ater L B, P, Z - - Non-SPEC Czarnogłówka Poecile montanus L A, P, Z - - Non-SPEC sikora uboga Poecile palustris L B, P, Z - - SPEC Kowalik Sitta europaea L C, P, Z - - Non-SPEC pełzacz leśny Certhia familiaris L B, P, Z - - Non-SPEC pełzacz ogrodowy Certhia brachydactyla L A, P - - Non-SPECE Wilga Oriolus oriolus L B - - Non-SPEC Gąsiorek Lanius collurio L C, P - + SPEC * 04. Srokosz Lanius excubitor L B, P, Z - - SPEC Sójka Garrulus glandarius L B, P, Z - - Non-SPEC Sroka Pica pica L C, P, Z - - Non-SPEC Kawka Corvus monedula L C, P, Z - - Non-SPECE Gawron Corvus frugilegus L C, P, Z - - Non-SPEC wrona siwa Corvus corone L C, P, Z - - Non-SPEC Kruk Corvus corax L C, P, Z - - Non-SPEC Strona 9

20 Elektrowni wiatrowej zlokalizowanej w miejscowości Zimnodół gmina Olkusz. Szpak Sturns vulgaris L C, P, Z - - SPEC Wróbel Passer domesticus L C, P, Z - - SPEC Mazurek Passer montanus L C, P, Z - SPEC Zięba Fringilla coelebs L C, P, Z - - Non-SPECE Jer Fringilla montifringilla P, Z - - Non-SPEC - 6. Kulczyk Serinus serinus L B, P - - Non-SPECE Dzwoniec Chloris chloris L C, P, Z - - Non-SPECE Szczygieł Carduelis carduelis L B, P, Z - - Non-SPEC Czyż Carduelis spinus P, Z - - Non-SPECE Makolągwa Carduelis cannabina L C, P, Z - - SPEC Rzepołuch Carduelis flavirostris P, Z - - Non-SPEC -. Czeczotka Carduelis flammea Z LC - Non-SPEC Gil Pyrrhula pyrrhula P, Z - - Non-SPEC Grubodziób Coccothraustes coccothraustes L C, P, Z - - Non-SPEC Śnieguła Plectrophenax nivalis Z - - Non-SPEC - 6. Trznadel Emberiza citrinella L C, P, Z - - Non-SPECE Potrzeszcz Emberiza calandra L C, P, Z - - SPEC Liczebność krajowych populacji ptaków przedstawiono głównie w oparciu o BirdLife Conservation Series No. (004) Birds In Europe, w szczególności liczebności gatunków pospolitszych, uzupełnione o nowsze dane na podstawie Wilk. T, Jujka M., Krogulec J., Chylerecki P. (red.) 00. Ostoje o znaczeniu międzynarodowym w Polsce, Marki. Liczebności nieoznaczone na podstawie BirdLife International 004, oznaczone [*] na podstawie Wilk. T, Jujka M., Krogulec J., Chylerecki P. (red.) 00. Strona 0

21 Łącznie na badanym terenie stwierdzono 7 gatunków ptaków w tym 86 gatunków lęgowych, prawdopodobnie bądź możliwie lęgowych (w kategorii A, B, C), gatunki w kategorii NL, oraz 39 gatunków, których obecność stwierdzono jedynie podczas migracji bądź okresu zimowego. Część gatunków odnotowano podczas migracji nocnej. Nie prowadzono metodycznych badań nocnych z użyciem radaru, ale kilkukrotna obecność na terenie badań w godzinach nocnych pozwoliła wykryć pięć gatunków, których podczas kontroli podstawowych nie udało się stwierdzić. Są to: kokoszka, łyska, samotnik, łęczak, brodziec piskliwy. Z ptaków wodnobłotnych stwierdzono w przestrzeni powietrznej planowanej farmy bądź też na jej obszarze łabędzia niemego, gęś zbożową, gęś białoczelną, gęgawę, krzyżówkę, płaskonosa, czaplę siwą, bociana białego, kokoszkę, łyskę, żurawia, siewkę złotą, czajkę, kulika wielkiego, samotnika, łęczaka, brodźca piskliwego, śmieszkę i nierozpoznaną co do gatunku dużą mewę łącznie 0 gatunków. Z ptaków drapieżnych stwierdzono 6 gatunków: trzmielojada, błotniaka stawowego, błotniaka zbożowego, błotniaka łąkowego, myszołowa włochatego, drzemlika. Ponadto z rzędu sów odnotowano uszatkę błotną, a z rzędu gołębi siniaka. Ptaki wróblowe reprezentowane były przez gatunków: górniczka, świergotka rdzawogardłego, jemiołuszkę, droździka, zniczka, jera, czyża, rzepołucha, czeczotkę, gila, i śniegułę. Niektórych gatunków nie stwierdzono podczas kontroli podstawowych ich obserwacje pochodzą z obszaru buforu:. gęgawa w godzinach popołudniowych przelot 6 osobników, w kierunku południowym (na wysokości ok. 80 metrów) okolice m. Zederman. błotniak łąkowy w okolicach m. Zawada obserwowano żerującego dorosłego samca 3. mewa srebrzysta/białogłowa/romańska dnia ptaki w szatach młodocianych migrowały w kierunku SW, w okolicach m. Olewin, obserwacja na wysokości ca. 50 metrów 4. uszatka błotna.04.0 ptak na polach na wschód od m. Witeradów Strona

22 . Gatunki kluczowe Za kluczowe w znaczeniu Wytycznych (Chylarecki P., Pasławska A. 008) uważa się gatunki ptaków spełniające jedno z poniższych kryteriów: a. Gatunki wskazane w Art. 4() DP i wymienione w załączniku DP; b. Gatunki wymienione w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt (Głowaciński 00); c. Gatunki SPEC (Species of European Conservation Concern) w kategorii -3 (BirdLife International 004); d. Gatunki objęte strefową ochroną miejsc występowania; e. Gatunki o rozpowszechnieniu lęgowym <0% (ocenianym w siatce kwadratów 0x0 km; Sikora i in. 007); f. Gatunki o liczebności krajowej populacji <000 par lęgowych. Przyjmując powyższe kryteria na badanym terenie stwierdzono 46 gatunków kluczowych (tab. ). Choć wiadomo, iż wskazania te nie objęły by szeregu gatunków o dużej kolizyjności, jak inne ptaki drapieżne (myszołów, krogulec, jastrząb), sowy, gęsi, krukowate, gołębie, czy kilka gatunków wróblowych, które są ujęte w projekcie Wytycznych z 0 roku. Stąd też w dalszej części raportu przedstawiono listę gatunków ptaków charakteryzujących się ponadprzeciętnym ryzykiem kolizji z siłowniami wiatrowymi (za Chylarecki P., Kajzer K., Wysocki D., Tryjanowski P., Wuczyński A. 0. Wytyczne dotyczące oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki. Projekt, GDOŚ, Warszawa 0). Strona 3

23 Tabela. Lista gatunków kluczowych stwierdzonych w trakcie monitoringu NAZWA POLSKA NAZWA ŁACIŃSKA PCKZ DP SPEC -3. płaskonos Anas clypeata - - SPEC 3. kuropatwa Perix perdix - - SPEC 3 3. przepiórka Coturnix coturnix - - SPEC 3 4. bocian biały Ciconia ciconia - + SPEC 5. trzmielojad Pernis apivorus - + Non-SPECE 6. błotniak stawowy Circus aeruginosus - + Non-SPEC 7. błotniak zbożowy Circus cyaneus VU + SPEC 3 8. błotniak łąkowy Circus pygargus + Non-SPECE 9. pustułka Falco tinnunculus - - SPEC 3 0. drzemlik Falco columbarius - + Non-SPEC. żuraw Grus grus - + SPEC. siewka złota Pluvialis aplicaria EXP + Non-SPECE 3. czajka Vanellus vanellus - - SPEC 4. kulik wielki Naumenius arquata VU - SPEC 5. łęczak Tringa glareola CR + SPEC 3 6. brodziec piskliwy Actitis hypoleucos - - SPEC 3 7. turkawka Streptopelia turtur - - SPEC 3 8. uszatka błotna Asio flammeus VU + SPEC 3 9. dudek Upupa epos - - SPEC 3 0. krętogłów Junx torquilla - - SPEC 3. dzięcioł zielony Picus viridis - - SPEC. dzięcioł czarny Dryocopus martius - + Non-SPEC 3. dzięcioł białoszyi Dendrocopos syriacus - + Non-SPECE 4. dzięcioł średni Dendrocopos medius - + Non-SPECE 5. lerka Lullula arborea - + SPEC 6. skowronek Alauda arvensis - - SPEC 3 7. dymówka Hirundo rustica - - SPEC 3 8. oknówka Delichon urbicum - - SPEC 3 9. świergotek polny Anthus campestris - + SPEC pleszka Phoenicurus phoenicurus - - SPEC 3. białorzytka Oenanthe oenanthe - - SPEC 3 3. jarzębatka Sylvia nisoria - + Non-SPECE 33. świstunka leśna Phylloscopus sibilatrix - - SPEC 34. muchołówka szara Muscicapa striata - - SPEC muchołówka mała Ficedula parva - + Non-SPEC 36. muchołówka białoszyja Ficedula albicollis - + Non-SPECE 37. czubatka Lophophanes cristatus - - SPEC 38. sikora uboga Poecile palustris - - SPEC gąsiorek Lanius collurio - + SPEC srokosz Lanius excubitor - - SPEC 3 4. szpak Sturns vulgaris - - SPEC 3 Strona 4

24 4. wróbel Passer domesticus - - SPEC mazurek Passer montanus - SPEC makolągwa Carduelis cannabina - - SPEC 45. czeczotka Carduelis flammea LC - Non-SPEC 46. potrzeszcz Emberiza calandra - - SPEC Strona 5

25 .. Gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Błotniak zbożowy Circus cyaneus [VU]. Siewka złota Pluvialis apricarius [EXP] 3. Kulik większy Numenius arquata [VU] 4. Łęczak Tringa glareola [CR] 5. Uszatka błotna Asio flammeus [VU] 6. Czeczotka Carduelis flammea [LC].. Gatunki wymienione w załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Bocian biały Ciconia ciconia. Trzmielojad Pernis apivorus 3. Błotniak stawowy Circus aeruginosus 4. Błotniak zbożowy Circus cyaneus 5. Błotniak łąkowy Circus pygargus 6. Drzemlik Falco columbarius 7. Żuraw Grus grus 8. Siewka złota Pluvialis apricaria 9. Łęczak Tringa glareola 0. Uszatka błotna Asio flammeus. Dzięcioł czarny Dryocopus martius. Dzięcioł białoszyi Dendrocopos syriacus 3. Dzięcioł średni Dendrocopos syriacus 4. Świergotek polny Anthus campestris 5. Lerka Lullula aborea 6. Jarzębatka Sylvia nisoria 7. Muchołówka mała Ficedula parva 8. Muchołówka białoszyja Ficedula albicollis 9. Gąsiorek Lanius collurio..3 Gatunki o niekorzystnym statusie w Europie (SPEC -3) SPEC - gatunków:. Bocian biały Ciconia ciconia. Żuraw Grus grus 3. Czajka Vanellus vanellus 4. Kulik wielki Numenius arquata 5. Dzięcioł zielony Picus viridis 6. Lerka Lullula arborea 7. Pleszka Phoenicurus phoenicurus 8. Świstunka leśna Phylloscopus sibilatrix 9. Czubatka Lophophanes cristatus 0. Makolągwa Carduelis cannabina. Potrzeszcz Emberiza calandra SPEC 3 3 gatunki Strona 6

26 . Płaskonos Anas clypeata. Kuropatwa Perix perdix 3. Przepiórka Coturnix coturnix 4. Błotniak zbożowy Circus cyaneus 5. Pustułka Falco tinnunculus 6. Łęczak Tringa glareola 7. Brodziec piskliwy Actitis hypoleucos 8. Turkawka Streptopelia turtur 9. Uszatka błotna Asio flammeus 0. Dudek Upupa epops. Kretogłów Jynx torquila. Skowronek Alauda arvensis 3. Dymówka Hirundo rustica 4. Oknówka Delichon urbicum 5. Świergotek polny Anthus campestris 6. Białorzytka Oenanthe oenanthe 7. Muchołówka szara Muscicapa striata 8. Sikora uboga Poecile palustris 9. Gąsiorek Lanius collurio 0. Srokosz lanius excubitor. Szpak Sturnus vulgaris. Wróbel Passer domesticus 3. Mazurek Passer montanus Strona 7

27 ..4 GATUNKI PTAKÓW CHARAKTERYZUJĄCE SIĘ PONADPRZECIĘTNYM RYZKIEM KOLIZJI Z SIŁOWNIAMI WIATROWYMI. Gatunki charakteryzujące się ponadprzeciętnym ryzykiem kolizji z siłowniami wiatrowymi wyznaczono za Chylarecki P., Kajzer K., Wysocki D., Tryjanowski P., Wuczyński A. (0) Wytyczne dotyczące oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki. Projekt, GDOŚ, Warszawa 0. Ryzyko zderzenia z turbiną ocenione przez autorów w arbitralnej skali od (podwyższone) do 4 (bardzo wysokie).- łącznie 4 gatunki.. Bocian biały Ciconia ciconia [3]. Łabędź niemy Cygnus olor [] 3. Gęś białoczelna Anser albifrons [] 4. Gęś zbożowa Anser fabalis [] 5. Gęgawa Anser anser [] 6. Krzyżówka Anas platyrhynchos [3] 7. Błotniak stawowy Circus aeruginosus [3] 8. Błotniak łąkowy Circus pygargus [3] 9. Błotniak zbożowy Circus cyaneus [] 0. Krogulec Accipiter nisus []. Jastrząb Accipiter gentilis []. Myszołów Buteo buteo [4] 3. Pustułka Falco tinnunculus [3] 4. Kobuz Falco subbuteo [] 5. Bażant Phasianus colchicus [] 6. Kuropatwa Perdix perdix [] 7. Łyska Fulica atra [] 8. Żuraw Grus grus [] 9. Siewka złota Pluvialia apricaria [] 0. Czajka Vanellus vanellus []. Śmieszka Larus ridibundus [3]. Mewa srebrzysta L. argentatus sensu lato [3] 3. Siniak Columba oenas [] 4. Grzywacz Columba palumbus [] 5. Sierpówka Streptopelia decaocto [] 6. Turkawka Streptopelia turtur [] 7. Kukułka Cuculus canorus [] 8. Uszatka leśna Asio otus [] 9. Uszatka błotna Asio flammeus [] 30. Jerzyk Apus apus [3] 3. Dudek Upupa epops [] 3. Skowronek Alauda arvensis [3] 33. Dymówka Hirundo rustica [] 34. Oknówka Delichon urbicum [] 35. Kruk Corvus corax [3] 36. Wrona siwa Corvus cornix [] 37. Mysikrólik Regulus regulus [] 38. Gąsiorek Lanius collurio [] 39. Szpak Sturnus vulgaris [] Strona 8

28 40. Rudzik Erithacus rubecula [] 4. Trznadel Emberiza citrinella [] 4. Potrzeszcz Emberiza calandra [3] Łącznie stwierdzono 4 gatunki charakteryzujące się ponadprzeciętnym ryzykiem kolizji z siłowniami wiatrowymi, w tym gatunków o podwyższonym ryzyku kolizji []: bażant Phasianus colchicus, kuropatwa Perdix perdix, łyska Fulica atra, żuraw Grus grus, siewka złota Pluvialia apricaria, czajka Vanellus vanellus, kukułka Cuculus canorus, uszatka leśna Asio otus, uszatka błotna Asio flammeus, dudek Upupa epops, rudzik Erithacus rubecula, i trznadel Emberiza citrinella. Kolejnych 7 gatunków o ryzyku ocenionym jako : łabędź niemy Cygnus olor, gęś białoczelna Anser albifrons, gęś zbożowa Anser fabalis, gęgawa Anser anser, błotniak zbożowy Circus cyaneus, krogulec Accipiter nisus, jastrząb Accipiter gentilis, kobuz Falco subbuteo, siniak Columba oenas, grzywacz Columba palumbus, sierpówka Streptopelia decaocto, turkawka Streptopelia turtur, dymówka Hirundo rustica, oknówka Delichon urbicum, wrona siwa Corvus cornix, mysikrólik Regulus regulus, gąsiorek Lanius collurio oraz szpak Sturnus vulgaris. gatunków o ryzyku ocenianym jako 3: bocian biały Ciconia ciconia, krzyżówka Anas platyrhynchos, błotniak stawowy Circus aeruginosus, błotniak łąkowy Circus pygargus, śmieszka Larus ridibundus, mewa srebrzysta Larus argentatus, pustułka Falco tinnunculus. jerzyk Apus apus, skowronek Alauda arvensis, kruk Corvus corax i potrzeszcz Emberiza calandra. Z gatunków charakteryzujących się bardzo wysokim ryzykiem kolizji z siłowniami wiatrowymi stwierdzono myszołowa Buteo buteo. Strona 9

29 3. Awifauna lęgowa 3.. Wyniki uzyskane w ramach Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych 3.. SEZON LĘGOWY. Wyniki badań w module MPPL Badania w module MPPL (Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych) prowadzono na dwóch powierzchniach badawczych (xkm). W każdym kwadracie wyznaczono dwa równoległe transekty o długości km każdy. Notowano wszystkie zaobserwowane ptaki z podziałem na kategorie odległości. Badania rozpoczęto tuż przed wschodem słońca, tak aby uchwycić poranny szczyt aktywności ptaków (04:00-09:00). Średnio kwadrat MPPL zajmował ok. godziny prac w terenie. Zgodnie z metodyką pierwszą, kontrolę należało przeprowadzić w okresie 0 kwiecień-5 maj, drugą w okresie 6 maj-30 czerwiec. Odstępy czasowe pomiędzy kontrolami nie powinny być mniejsze niż 4 tygodnie. Badania wykonano zgodnie z metodyką na 0 rok. Szczegóły samego programu są dostępne na stronach internetowych: p://monitoringptakow.gios.gov.pl/9,monitoring_pospolitych_ptakow_lego wych_mppl.html Ogólna charakterystyka MPPL : Teren ten ma charakter agrocenozy otwartej. Od NW przylega niewielki las, w przewadze sosnowy. Od E większy kompleks leśny, również sosnowy (Pagroda). Powierzchnia na wzniesieniu wynosi 43. m n.p.m. Tereny to w większości pola orne poprzecinane pojedynczymi ugorowanymi działami. W momencie rozpoczęcia występowały pojedyncze pola z podrostem sosny, jak również większe zakrzaczenia, które w późniejszym czasie zostały wycięte. Ogólna charakterystyka MPPL : Powierzchnia ta to mozaika pól ornych i nieużytków poprzecinana miedzami, pojedynczymi drzewami i zakrzaczeniami. Wschodnia część o charakterze monokultury, zachodnia zaś bardziej zróżnicowana siedliskowo, co wpłynęło na zwiększenie różnorodności gatunkowej..04.0: zachmurzenie małe, temperatura 0-5C, wiatr niewielki/ brak, wschodni, brak opadów, widoczność bardzo dobra MPPL : 06:30-07:30 Strona 30

30 MPPL : 07:50-09: : zachmurzenie brak/niewielkie, wiatr N, NE - mały, brak opadów, widoczność bardzo dobra MPPL: 05:40-06:40 MPPL: 07:00-08:00 Tab. 3. Wyniki badań w module MPPL w kwadracie. LP. gatunek liczebność (os.) bażant. kuropatwa - 3. przepiórka - 4. krogulec - 5. myszołów - 6. pustułka 7. grzywacz 5 8. dzięcioł duży - 9. skowronek 6 0. dymówka 7. oknówka - 3. świergotek łąkowy 3 3. pliszka żółta pokląskwa 5. kos - 6. kwiczoł - 7. śpiewak 8. piegża 9. cierniówka 0. kapturka. bogatka 3. modraszka 4 3. gąsiorek srokosz 5. sójka 3 6. sroka 7. gawron - 8. wrona siwa - 9. kruk 30. szpak 3-3. zięba 3 3. makolągwa szczygieł trznadel potrzeszcz 3 5 Strona 3

31 Mapa 5. Czarnymi kwadratami zaznaczono kwadraty MPPL (północ MPPL, południe MPPL ) Strona 3

32 Tab. 4. Wyniki badań w module MPPL w kwadracie. LP. gatunek liczebność (os.) bażant. przepiórka - 3. jastrząb - 4. dudek - 5. myszołów 6. grzywacz 6 7. siniak - 8. lerka - 9. skowronek 9 0. dymówka -. świergotek łąkowy. świergotek drzewny 3 3. pliszka żółta rudzik 3 5. pokląskwa 6. kos 7. kwiczoł - 8. śpiewak 9. paszkot 4-0. piegża. cierniówka. kapturka 3. jarzębatka - 4. świstunka leśna 5. pierwiosnek 6. mysikrólik 4-7. bogatka modraszka - 9. gąsiorek srokosz - 3. sójka - 3. kruk 33. szpak zięba makolągwa 36. kulczyk trznadel potrzeszcz 7 5 Strona 33

33 3.. Cenzus gatunków średniolicznych i rzadkich oraz inne gatunki kluczowe na obszarze planowanej farmy oraz w jej buforze Celem było wykrycie gatunków średniolicznych i rzadkich, badania obejmowały teren planowanej farmy wiatrowej i bufor w odległości km od planowanej farmy. Teren buforu rozpoznany był pod kątem ewentualnego występowania ptaków drapieżnych, kruka, bociana białego, czarnego, gatunków kolonijnych jak np. gawron. W dalszej części raportu przedstawiono informacje dotyczące wybranych gatunków wraz z mapami ilustrującymi ich występowanie. 3.. Awifauna wodno-błotna W związku z brakiem na badanym terenie jakichkolwiek zbiorników wodnych i cieków, teren ten nie stanowi żadnego znaczenia dla tej grupy w sezonie lęgowym. Nie stwierdzono tu również czynnych gniazd bociana białego, choć podczas migracji jest to nielicznie choć regularnie obserwowany gatunek. 3.. Ptaki drapieżne Jastrząb Accipiter gentilis. Stwierdzono zajęte terytoria. Pierwsze terytorium w NE części buforu, drugie w S (PK Dolinki Krakowskie). Krogulec Accipiter nisus. Na terenie buforu co najmniej 3-4 pary. Myszołów Buteo buteo. Co najmniej 5 par rozmieszczonych dość równomiernie na terenie buforu. Pustułka Falco tinnunculus. Jedna para w małym zagajniku w północnej części badań. Ponadto już poza buforem, pojedyncze pary w miejscowości Olkusz i w okolicach Przeginii. Kobuz Falco subbuteo. Nie stwierdzono lęgów na badanym obszarze Gatunki z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej Dzięcioł czarny Dryocopous martius. Para w północnej części buforu, - pary w borach sosnowych na terenie PK Dolinki Krakowskie (południowa część buforu) i kolejna w zachodniej części buforu (na zachód od miejscowości Osiek). Dzięcioł średni Dendrocopos medius. W związku z faktem, iż większość badanych kompleksów leśnych to bory sosnowe bądź mieszane, Strona 34

34 teren ten nie stwarza optymalnych warunków dla dzięcioła średniego. Stwierdzono dwa terytoria występowania (PK Dolinki Krakowskie i Bukowiec). Dzięcioł białoszyi Dendrocopos syriacus. Pojedyncze obserwacje tego gatunku z miejscowości Osiek, choć pewnego lęgu tu nie stwierdzono. Ponadto poza sezonem lęgowym zaobserwowano żerujące osobniki w niewielkich zadrzewieniach o charakterze parkowym k. Domu Opieki w Zimnodole. Lerka Lullua arborea. Na terenie planowanej farmy i w jej bezpośrednim otoczeniu 3 stanowiska tego gatunku. Kolejne 3 w zachodniej części buforu. Preferuje skraje zagajników iglastych, w niewielkiej odległości od borów sosnowych na suchych glebach z siewkami drzew iglastych i zakrzaczeń. Świergotek polny Anthus campestris. Jedna para w południowej części badań poza obszarem farmy. Ponadto śpiewający samiec z początku sezonu lęgowego na wschód od tzw. Pagórka. W późniejszym okresie brak ponownych obserwacji na tym stanowisku.. Jarzębatka Sylvia nisoria. Wykryto 4 stanowiska. Na terenie farmy dwie pary, kolejne dwie w północnej części buforu. Muchołówka białoszyja Ficedula albicollis. Pojedyncze śpiewające samce stwierdzone w pierwszej połowie maja w buczynie w południowej części buforu i w rejonie Bukowca. Gąsiorek Lanius collurio. Łącznie na terenie planowanej farmy i w bezpośredniej strefie jej oddziaływania stwierdzono par gąsiorka, z czego 4-5 par na obszarze farmy Krukowate: Gawron Corvus frugilegus. Zarówno na terenie farmy, jak i w buforze nie stwierdzono kolonii gawrona. Próba lęgu 3 par w zadrzewieniach za domem opieki została odnotowana w trakcie monitoringu. Kruk Corvus corax. Gatunek lęgowy w buforze w liczbie co najmniej 4 par. Jedna para w kompleksie na południowy-wschód od Olkusza, kolejna na wschód od powierzchni północnej. Kolejna para w PK Dolinki Krakowskie, na północ od m. Gorenice. Czwarta para w buforze na zachód od miejscowości Osiek Inne gatunki kluczowe: Kuropatwa Perdix perdix. Ocena liczebności dla terenu farmy i jej bezpośredniego sąsiedztwa: w części północnej para, w części południowej 3 pary. W buforze nie monitorowana. Strona 35

35 Przepiórka Coturnix coturnix. Ocena liczebności dla terenu farmy i jej bezpośredniego sąsiedztwa 5-6 śpiewających samców, w tym w części północnej i 3-4 w części południowej. Turkawka Streptopelia turtur. Gatunek nie objęty cenzusem. Brak lęgowych par na terenie farmy i jej bezpośredniego oddziaływania. W buforze co najmniej 3 stanowiska. Dudek Upupa epops. Na terenie farmy odnotowano jedną parę lęgową. W buforze kolejną - pomiędzy miejscowościami Osiek a Witeradów. Krętogłów Jynx torquilla. Gatunek nie objęty cenzusem. Lęgowy w zadrzewieniach o charakterze parkowym k./domu Opieki w m. Zimnodół oraz w zachodniej części tej samej miejscowości. Ponadto pojedyncze terytorialne pary w buforze. Dzięcioł zielony Picus viridis. Stwierdzony jedynie w okolicach bardziej rozległych buczyn Bukowiec. Skowronek Alauda arvensis. Liczebność określono na podstawie wyników MPPL, na -6 śpiewających samców/ km w części północnej. Natomiast w części południowej 9- samców/ km. Dymówka Hirundo rustica. Gatunek nie objęty cenzusem. Lęgowy w okolicznych miejscowościach. Oknówka Delichon urbicum. Gatunek nie objęty cenzusem. Nielicznie lęgowy w okolicznych miejscowościach. Pleszka Phoenicurus phoenicurus. Gatunek nie objęty cenzusem. Lęgowy w buforze. Białorzytka Oenanthe oenanthe. Na terenie farmy i w bezpośrednim jej otoczeniu stwierdzono pary. Świstunka leśna Phylloscopus sibilatrix. Gatunek nie objęty cenzusem. Stwierdzony podczas badań MPPL. Jednakże uzyskane liczebności nie odzwierciedlają rzeczywistych zagęszczeń, jakie są w buforze. Muchołówka szara Muscicapa striata. Gatunek nie objęty cenzusem. Lęgowy w buforze. Najbliżej terenu farmy stwierdzona w zadrzewieniach koło domu Opieki. Czubatka Lophophanes cristatus. Gatunek nie objęty cenzusem. Lęgowy w buforze. Sikora uboga Poecile palustris. Gatunek nie objęty cenzusem. Lęgowy w buforze. Strona 36

36 Srokosz Lanius excubitor. Na terenie farmy pary, jedna w części północnej i jedna w części południowej. Szpak Sturnus vulgaris. Gatunek nie objęty cenzusem. Lęgowy zarówno w zabudowie okolicznych miejscowości, śródpolnych zadrzewieniach, jak i kompleksach leśnych. Wróbel Passer domesticus. Gatunek nie objęty cenzusem. Lęgowy w zabudowie okolicznych miejscowości. Mazurek Passer montanus. Gatunek nie objęty cenzusem. Lęgowy w zabudowie okolicznych miejscowości, jak i obrzeżach lasów. Makolągwa Carduelis cannabina. Gatunek nie objęty cenzusem. Lęgowy w zabudowie okolicznych miejscowości, jak śródpolnych zadrzewieniach. Liczebności z miejscowości Zimnodół większe aniżeli te z krajobrazu rolniczego (-7 os./ km MPPL, -os./km MPPL). Potrzeszcz Emberiza calandra. Liczebności lęgową określono na podstawie wyników MPPL: 3-5 os./km (MPPL) i 5-7os./km (MPPL) Gatunki objęte ochroną strefową miejsc gniazdowania Na terenie farmy i w jej buforze, podczas rocznych badań nie stwierdzono gatunków objętych ochroną strefową miejsc gniazdowania. Przegląd dostępnej literatury nie wskazuje na występowanie takich gatunków w odległości 0 kilometrów. Jedynie bocian czarny Ciconia nigra jest gatunkiem lęgowym Ojcowskiego Parku Narodowego. Strona 37

37 Mapa 6. Rozmieszczenie gatunków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej wróblowe Strona 38

38 Mapa 7. Rozmieszczenie gatunków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej dzięcioły Strona 39

39 Mapa 8. Rozmieszczenie ptaków drapieżnych Strona 40

40 4. Okres zimowania - Podsumowanie W okresie grudzień luty wykonano 6 kontroli w dniach: ,..00, ,.0.0, , Obserwacje z punktów (badania natężenia wykorzystania przestrzeni powietrznej przez ptaki). Celem jest szacunek natężenia przelotów ptaków w przestrzeni powietrznej w ciągu wszystkich sezonów fenologicznych. Na każdym z trzech wyznaczonych punktów obserwacje trwały po godzinie. Notowane były wszystkie widziane bądź słyszane ptaki w trzech przedziałach wysokości. Oddzielnie notowano ptaki stacjonarne, obserwowane na ziemi bądź zadrzewieniach. Pierwszy przedział to strefa poniżej pracy rotora (pułap niski), drugi przedział to strefa pracy rotora (pułap średni). Ostatnim przedziałem jest pułap wysoki, czyli strefa powyżej pracy rotora. W miarę możliwości przy każdym ptaku starano się określić pułap i kierunek przelotu. 4.. Badania transektowe liczebności i składu gatunkowego. Celem tych badań jest uzyskanie informacji o składzie gatunkowym zgrupowania ptaków i dynamice liczebności poszczególnych gatunków w cyklu rocznym. Badania polegają na rejestracji ptaków podczas przemarszu ustaloną wcześniej trasą (transekt), która obejmowałaby charakterystyczne siedliska badanego obszaru. Na badanym obszarze wyznaczono dwa transekty, które kontrolowane były w ciągu każdego sezonu fenologicznego. Transekt (północny) o długości 3,3 km, zaś transekt (południowy ) o długości 4,5 km. Tab. 5. Łączna liczba ptaków stwierdzona na poszczególnych kontrolach DATA PUNKT PUNKT PUNKT 3 TRANSEKT TRANSEKT ŁACZNIE Z KONTROLI Strona 4

41 ŁĄCZNIE Podsumowanie badań transektowych w okresie zimowania (XII-II) Na obu transektach podczas 6 kontroli stwierdzono 47 gatunków ptaków w tym kluczowych: kuropatwa, pustułka, drzemlik, dzięcioł czarny, dzięcioł białoszyi, czubatka, sikora uboga, srokosz, makolągwa, czeczotka i potrzeszcz. Łącznie na obu transektach odnotowano 46 osobników. Liczba ptaków kluczowych wyniosła 94 (78 ptaków na transekcie i 6 na transekcie ) co stanowi 0,6% wszystkich zaobserwowanych ptaków. Podczas kontroli stwierdzono ukierunkowany przelot dla 7 ptaków, z czego większość przemieszczała się w strefie poniżej pracy rotora (56 os.), na pułapie średnim stwierdzono jedynie ptaków, zaś w strefie pracy rotora 4 ptaki. Dominacja kierunku północnego (84 os.), południowego (49 os.) i zachodniego (5 os.). Na obu transektach przeważały ptaki stacjonarne (09 os.), stanowiły 76,5% wszystkich ptaków stwierdzonych na obu transektach podczas 6 kontroli w okresie zimowym. Ptaki obserwowane poniżej pracy rotora (36 os.) stanowiły,4% ogółu, ptaki w strefie rotora (6 os.) to jedynie,%, zaś ptaki stwierdzone w strefie ponad rotorem (4 os.)- 0,8% ogółu. Na Transekcie I podczas 6 kontroli stwierdzono 3 gatunki ptaków o łącznej liczebności 433 osobników. Liczba stwierdzonych ptaków na transekcie I wahała się od 3 do 5 ptaków, średnio 7, os./transekt. Poniżej przedstawiono łączną liczbę ptaków stwierdzonych na transekcie I podczas poszczególnych kontroli: os./transekt; 0 os./ km transektu. 46 os./transekt; 3,94 os./ km transektu os./transekt; 5,5 os./ km transektu Strona 4

42 .0 3 os./transekt; 6,96 os. / km transektu os./transekt; 37,7 os./ km transektu os./transekt; 37,88 os. /km transektu Stwierdzono sześć gatunków kluczowych: pustułkę, drzemlika, sikorę ubogą, srokosza, makolągwę i potrzeszcza. Łącznie odnotowano 9 ptaków drapieżnych, podczas kontroli od -3 osobników/transekt. Z łącznej liczby 433 ptaków stwierdzonych na transekcie - 75 stanowiły osobniki stacjonarne (63,5%), 47 kolejnych zaobserwowano w strefie poniżej pracy rotora (33,94%), na pułapie średnim (strefa pracy rotora) jedynie 8 osobników (,85%), zaś ponad rotorem zaobserwowano 3 ptaki (0,69%). W przypadku transektu I jest wyraźna dominacja trznadla (łącznie 6 os.), dzwońca (6 os.), makolągwy (54 os.), bogatki (44 os.), kwiczoła (3 os.), gawrona (30 os.), potrzeszcza (9 os.), modraszki (9 os.), mysikrólika (5 os.), sroki (4 os) i wrony siwej (4 os.). Łączna liczebność ww. gatunków stanowiła 83,83% (=363 os)wszystkich ptaków stwierdzonych na transekcie. Na Transekcie II podczas 6 kontroli stwierdzono 46 gatunków ptaków o łącznej liczebności 933 osobników. Liczba stwierdzonych ptaków na transekcie I wahała się od 55 do 86 ptaków, średnio 65,5 os./transekt. Poniżej przedstawiono łączną liczbę ptaków stwierdzonych na transekcie I podczas poszczególnych kontroli: os./transekt; 38,67 os./ km transektu. 9 os./transekt; 8,67 os./km transektu os./transekt;, os./km transektu.0 86 os./transekt; 6,96 os. /km transektu Strona 43