Nie używam wulgaryzmów

Transkrypt

1 Skórzec IX.2012r. Program Profilaktyki Przeciwdziałania Używaniu Wulgaryzmów Przez Uczniów. Nie używam wulgaryzmów Opracowały i uaktualniły: Urszula Napiórkowska Monika Zielińska 1

2 SPIS TREŚCI I. Wstęp II. Cele programu ogólne i szczegółowe III. Procedury osiągania celów IV. Formy pracy z uczniami V. Metody i sposoby pracy z uczniami VI. Materiał nauczania VII. Treści programowe VIII. Przewidywane osiągnięcia uczniów IX. Ewaluacja 2

3 I. Uwagi wstępne Wulgaryzmy to wyrazy, wyrażenia lub zwroty uznawane przez użytkowników danego języka jako nieprzyzwoite i ordynarne. Ze względu na sytuacje, w jakich się ich używa można je podzielić na trzy podstawowe grupy: Pierwszą to przekleństwa, czyli grupa słów używanych, aby rozładować napięcie występujące z powodu uniesienia emocjonalnego lub negatywnych bodźców docierających do jednostki. Druga grupa to wulgaryzmy używane w celu świadomego obrażenia drugiej osoby bądź grupy ludzi. Trzecia grupa to wulgaryzmy używane w celu wyrażenia lekceważenia czegoś lub kogoś. Młodzi ludzie odczuwając potrzebę wyrażania emocji bardzo często używają wulgaryzmów. Ten dobitny sposób jest społecznie nieakceptowany. Wypowiadane w złości, często bez powodu lub dla popisania się w środowisku słowa, świadczą o braku dobrego wychowania, niskim poziomie umiejętności językowych, braku kontroli przeżywania i wyrażania uczuć. Pojawiają się często nawet wtedy, gdy nie towarzyszą żadnym emocjom, służąc manifestacji swobodnego zachowania, braku ograniczeń, często także agresywnej postawy. Najczęściej są używane bez zastanowienia, a nawet bez świadomości. Problem ten ma również inne podłoże, a mianowicie używanie przez gimnazjalistów wulgaryzmów ma na celu zwrócenia na siebie uwagi i zaimponowania rówieśnikom. Może to być również wyrazem ich buntu oraz manifestowania dorosłości. W ostatnich latach wzrosła częstotliwość używania tego typu słownictwa przez młodzież szkolną. Przyczyny są złożone, a do czynników odpowiedzialnych za szerzenie się wulgaryzmów zaliczyć można bezstresowe wychowanie, zły przykład dorosłych, błędy wychowawcze, wpływ mediów, nasiąknięte przekleństwami teksty piosenek czy wulgarne filmy i gry komputerowe. Analizując negatywne zachowania uczniów w szkole stwierdzić należy, że używanie wulgarnych słów stanowi poważny problem. Atmosfera akceptacji, zrozumienia i zaufania jest niezbędnym warunkiem dobrej komunikacji interpersonalnej. Otwarta rozmowa wzmacnia związki między ludźmi, buduje zaufanie i poczucie bezpieczeństwa. Trudności w kontaktach z ludźmi powodują stres, poczucie wyobcowania, niezadowolenia, zamykanie się w sobie, brak samoakceptacji, wyzwalają złe emocje. Dlatego 3

4 należy prowadzić zajęcia mające na celu odreagowanie napięć, integrowanie grupy i danie poczucia bezpieczeństwa. Celem programu jest również nauczenie młodych ludzi umiejętności rozwiązywania problemów występujących w ich codziennym życiu, radzenia sobie w sytuacjach trudnych oraz wykształcenie umiejętności nawiązywania prawidłowego kontaktu interpersonalnego z rówieśnikami. Treści programu są spójne ze szkolnym programem profilaktyki. II. Cele programu Cel główny Głównym celem programu jest eliminacja pojawiającej się na szeroką skalę agresji słownej, a także wpłynięcie na zmianę postawy uczniów wobec siebie i innych. Budzenie świadomości, że każdy ponosi odpowiedzialność za czystość i poprawność używanego języka. Rozwijanie umiejętności skutecznego komunikowania się. Cele szczegółowe Nabycie umiejętności rozpoznawania i nazywania własnych i cudzych uczuć. Ukazanie innych form rozładowania negatywnych emocji. Zauważanie i spełnianie potrzeb własnych i drugiego człowieka. Zapoznanie się z konstruktywnymi sposobami radzenia sobie z trudnymi emocjami. Kształcenie umiejętności zachowań asertywnych i empatycznych. Budowanie pozytywnego obrazu siebie i wzmacnianie poczucia własnej wartości. Uświadomienie przyczyny stresu, sposobów zapobiegania i łagodzenia skutków stresu. Kształtowanie postaw wolnych od agresji i przemocy. Przekazanie podstawowych wiadomości z komunikacji werbalnej i niewerbalnej. Wykształcenie umiejętności nawiązywania prawidłowego kontaktu interpersonalnego z rówieśnikami. Wzmacnianie i rozszerzanie pozytywnych interakcji społecznych. Rozwijanie w sobie i swoim życiu przymiotów dobrze wychowanego człowieka. Rozwijanie wrażliwości na piękno ojczystego języka. 4

5 Promowanie kulturalnych wzorców zachowań. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów w sposób kulturalny (umiejętność negocjacji) prawidłowa komunikacja. Przedstawienie pozytywnych wzorców (z życia codziennego, z literatury). Własny przykład nauczycieli i pracowników szkoły. III. Procedury osiągania celów Osiągnięcie założonych celów wymaga stosowania odpowiednich metod aktywizujących zależnych od tematyki zajęć, aktywnego udziału młodzieży oraz wykazania przez uczniów umiejętności radzenia sobie z określonymi problemami. Realizując program należy skorzystać między innymi z takich środków dydaktycznych jak nagrania audiowizualne, kasety wideo, lektury szkolne, komputer i Internet. Szczególnie ważna może być pomoc pedagoga szkolnego, współpracy z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, pomoc wychowawców klasowych i rodziców. IV. Formy pracy z uczniami: Zbiorowe, grupowe, indywidualne. V. Metody i sposoby pracy z uczniami: 1. Poglądowe- filmy, ilustracje, Internet; 2. Pogadanka ; 3. Burza mózgów; 4. Mini-wykład ; 5. Dyskusja ; 6. Gry i zabawy; 7. Pedagogizacja rodziców prelekcja; 8. Indywidualne rozmowy z uczniami; 9. Twórczość plastyczna, techniczna i artystyczna; 10. Drama - symulacja ról; VI. Omawiane zagadnienia: 1. Co to są wulgaryzmy i dlaczego ich używamy; 2. Negocjacja- kulturalne rozwiązywanie konfliktów; 3. Jakie zachowanie stanowi pozytywny wzorzec do naśladowania; 4. Uczucia, negatywne emocje- jak sobie z nimi radzić; 5

6 5. Asertywność, agresja czy uległość- nasze zachowania na co dzień; 6. Stres jak sobie z nim radzić 7. Zachowania człowieka wolne od agresji - czym ją zastąpić; 8. Wartości w naszym życiu dlaczego są potrzebne; 9. Kulturalne porozumiewanie się; 10. Charakterystyka kulturalnego człowieka; VII. Treści programowe ZADANIA I. Pedagogizacja rodziców w zakresie używania wulgaryzmów w środowisku domowym. II. Dawanie dobrego przykładu przez nauczycieli i pracowników szkoły. III. Reagowanie na używanie wulgaryzmów przez uczniów. IV. Ukazanie uczniom prawidłowych form rozładowania negatywnych emocji. V. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania konfliktów w sposób kulturalny. VI. Promowanie uniwersalnych wartości, (prawa do życia, wolności, prawdy, sprawiedliwości, uczciwości, miłości, cierpienia, poświęcenia, odwagi itd.). VII. Promowanie piękna mowy ojczystej. VIII. Mój język świadczy o mnie- Protestujemy FORMY I ŚRODKI REALIZACJI a) Prelekcje na zebraniach rodzicielskich, b) Pogadanki, dyskusje, c) Indywidualne rozmowy z rodzicami, a) Kulturalne słownictwo nie tylko na lekcjach, a) Odnotowywanie uczniów używających nieodpowiedniego słownictwa, b) wyciąganie konsekwencji a) Pogadanki, dyskusje na godzinach wychowawczych - zabawy, - warsztaty, - zajęcia sportowe, plastyczne, b) indywidualne rozmowy z uczniami, a) Pogadanki, dyskusje na godzinach wychowawczych - zabawy, b) ćwiczenia praktyczne, a) Pogadanki, dyskusje na godzinach wychowawczych i lekcjach jęz. Polskiego, b) Prace plastyczne, gazetki szkolne, a) Konkurs na najładniejszy aforyzm, rymowankę, hasło. a) Słuchowisko radiowe Wulgaryzmy- agresywna OSOBY ODPOWIEDZIALNE Pedagog szkolny, Wychowawcy klas, Opiekunowie świetlicy, Wszyscy pracownicy szkoły, Wszyscy pracownicy szkoły Wychowawcy klas. Pedagog, Wychowawcy klas. Pedagog, Wszyscy nauczyciele, Pedagog. Nauczyciele języka polskiego, Bibliotekarz 6

7 przeciwko wulgaryzmom. IX. Promowanie kultury własnej człowieka, przede wszystkim w komunikacji interpersonalnej w trosce o kulturę słowa. X. Stres przyczyny stresu, zapobieganie, sposoby łagodzenia skutków stresu. XI. Agresja i przemoc werbalna i niewerbalna forma komunikacji b) Promowanie haseł przeciw używaniu wulgaryzmów, a) Pogadanki na godzinach wychowawczych, b) Własny przykład nauczycieli, a) Pogadanki na godzinach wychowawczych - jak postępować w sytuacjach stresowych. a) Pogadanki na godzinach wychowawczych- dyskusje, b) Organizacja projekcji filmu o przemocy, agresji werbalnej i niewerbalnej, Wszyscy nauczyciele Wychowawcy klas. Pedagog, Wychowawcy klas, VIII. Przewidywane osiągnięcia uczniów Uczniowie nauczą się rozpoznawać emocje i uczucia, nabędą umiejętność przezwyciężania napięć. Poznają alternatywne sposoby radzenia sobie ze złością, metody odpowiedniego reagowania na zachowania agresywne innych. Większa liczba uczniów poradzi sobie ze stresem oraz innymi trudnymi sytuacjami. Zdobędą istotne umiejętności psychospołeczne, takie jak: umiejętności komunikacyjne, skuteczne odmawianie, empatia. Uczniowie będą dbali o kulturę języka, unikali używania wulgaryzmów. Będą odpowiedzialni za swoje zachowanie. Uczniowie coraz lepiej poradzą sobie w sytuacjach trudnych, będą potrafili zapobiegać konfliktom, hamować agresję. Właściwe postawy nauczycieli wychowawców wpłyną na właściwą postawę uczniów, ich dążenie do bycia lepszymi, wolnymi od przemocy, agresji, nałogów. Rodzice efektywniej zaczną współpracować ze szkołą w zakresie eliminowania niepożądanych zachowań dzieci. Przekonają się, iż profilaktyka i współdziałanie rodziców, uczniów i szkoły jest drogą do zapobiegania kryzysu i patologii rodziny. 7

8 IX. Ewaluacja Efekty pracy profilaktycznej poddawane będą systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów i innych obserwatorów służą dalszemu doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Analiza skuteczności działań posłuży ewentualnemu uzupełnieniu programu profilaktyki. Sprawdzenie, czy opracowany program przyniósł oczekiwane rezultaty będzie oparte na przeprowadzeniu ankiety, wywiadów, obserwacji zachowań uczniów, ich reakcji, postaw społecznych oraz stopnia zainteresowania zajęciami. Prowadzone działania będą na bieżąco odnotowywane w dziennikach lekcyjnych a wnioski sporządzone w formie sprawozdania na koniec roku szkolnego. 8