PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY Główny Inspektorat Pracy
|
|
- Daniel Żurawski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY Główny Inspektorat Pracy Bezpieczeństwo i higiena pracy w rolnictwie Warszawa, sierpień 2008 r.
2 1. WPROWADZENIE Niniejszą informację opracowano na podstawie wyników kontroli zakładów rolnych, tj. gospodarstw rolnych zatrudniających pracowników, przeprowadzonych w 2007 roku w ramach tematu 71. Przestrzeganie przepisów bhp w gospodarstwach rolnych. Dla celów porównawczych uwzględniono również wyniki kontroli przeprowadzonych w pierwszym półroczu br. w ramach tego samego tematu. Zaznaczyć należy, że w tegorocznych kontrolach zwiększoną uwagę poświęca się zagadnieniom dotyczącym ręcznych prac transportowych w aspekcie ograniczania zagrożeń układu mięśniowo-szkieletowego pracowników rolnictwa. 2. DANE OGÓLNE W roku 2007 skontrolowano 405 gospodarstw rolnych. Wśród kontrolowanych dominowały gospodarstwa o zatrudnieniu nieprzekraczającym 20 pracowników (303 gospodarstwa), w 96 gospodarstwach zatrudnienie kształtowało się w przedziale 21 do 100, w 6 powyżej 100 pracowników. Łączne zatrudnienie w kontrolowanych gospodarstwach wynosiło ponad 7,3 tys. pracowników, w tym około 1,8 tys. kobiet i 22 pracowników młodocianych. Struktura gospodarstw wg liczby zatrudnionych [%] Liczba zatrudnionych 2007r. I pół. 2008r. > < W roku bieżącym zaplanowano przeprowadzenie kontroli podobnej liczby gospodarstw. W okresie od 1 lutego do 31 czerwca br. skontrolowano 146 2
3 gospodarstw. Realizacja założonej liczby kontroli nie budzi jednak obaw, ponieważ zwyczajowo więcej kontroli gospodarstw prowadzonych jest w okresie żniw, prac wykopkowych i jesiennych prac polowych. W gospodarstwach skontrolowanych w pierwszym półroczu br. łączne zatrudnienie wynosiło pracowników, w tym 874 kobiet i 17 pracowników młodocianych. W zakładach kontrolowanych w roku 2008 przeważały gospodarstwa ukierunkowane na produkcję roślinną - 42% skontrolowanych gospodarstw (w roku %). Strukturę gospodarstw wg podstawowego rodzaju produkcji przedstawia poniższy wykres. Struktura gospodarstw wg dominującego profilu produkcji [%] I pół. 2008r. 2007r. produkcja roślin produkcja zwierzęca produkcja mieszana Jeżeli chodzi o formę własności, to wśród kontrolowanych zarówno w 2007, jak i w 2008 roku zdecydowanie przeważały gospodarstwa prywatne stanowiące własność rodzinną oraz będące spółkami cywilnymi i z ograniczoną odpowiedzialnością. Szczegółowiej przedstawiono to na wykresie. 3
4 Struktura gospodarstw wg formy własności [%] I pół. 2008r. 2007r. gospodarstwa sektora publicznego spółki z o.o. i spółki cywilne gospodarstwa prywatne Zakłady rolne sektora publicznego (gospodarstwa należące do uczelni i instytutów rolniczych, gospodarstwa należące do zasobu Skarbu Państwa) stanowiły odpowiednio 11- i 9 - procentowy udział wśród kontrolowanych gospodarstw. 3. STAN BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY Spośród zakładów rolnych kontrolowanych w 2007 roku 57 pracodawców (tj.14 %) nie powiadomiło Państwowej Inspekcji Pracy o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności. Wśród pracodawców gospodarstw kontrolowanych w pierwszej połowie br. nie stwierdzono takich przypadków Przygotowanie pracowników Zaniedbania w poddawaniu pracowników szkoleniom w zakresie bhp stwierdzono u 49% pracodawców kontrolowanych w 2007 roku. Nieprawidłowości te dotyczyły 751 pracowników (16% ogólnej liczby) oraz 96 (25%) pracodawców rolnych. 4
5 Przygotowanie pracowników do pracy [%] I pół. 2008r. 2007r. wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej profilaktyczne badania lekarskie wyposażenie pracowników w odzież i obuwie robocze szkolenie pracowników dziedzinie bhp Skala zaniedbań w zakresie szkoleń z bhp w zakładach kontrolowanych w roku bieżącym była mniejsza (21% zakładów). Nieprawidłowości dotyczyły odpowiednio 166 pracowników (14%) i 31 pracodawców (21%). Podczas kontroli stwierdzono ponadto, że 46 pracowników zatrudnionych u 34 pracodawców nie posiadało wymaganych dodatkowych uprawnień kwalifikacyjnych do wykonywanych prac. Dotyczyło to uprawnień energetycznych, operatorów żurawi oraz wózków jezdniowych. Nieterminowe prowadzenie profilaktycznych badań lekarskich stwierdzono u 388 pracowników w 104 gospodarstwach (25%) kontrolowanych w roku W gospodarstwach kontrolowanych w roku bieżącym skala zaniedbań w tym zakresie znajduje się na zbliżonym poziomie. Zaniedbania w poddawaniu pracowników badaniom lekarskim stwierdzono u około 28% pracodawców i dotyczyły one 186 osób. Skala uchybień w zakresie wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej (nieprzydzielenie środków stosowanych przy zabiegach ochrony roślin oraz niestosowanie wydanych ochron indywidualnych) nie uległa większym zmianom, podobnie jak skala nieprawidłowości w zakresie wyposażenia pracowników w odzież i obuwie robocze (brak tabel przydziału, niewydawanie odzieży i obuwia roboczego oraz niewypłacanie ekwiwalentu za pranie). 5
6 3.2. Ocena ryzyka zawodowego Poważnym problemem w skontrolowanych gospodarstwach jest niedokonanie oceny ryzyka zawodowego. Udokumentowanej oceny ryzyka zawodowego nie miało 38% pracodawców kontrolowanych w 2007r. i 34% w br. Często podczas oceny ryzyka nie uwzględnia się wszystkich stanowisk pracy oraz wszystkich zagrożeń. W roku 2007 nie dokonano oceny ryzyka zawodowego 24% stanowisk pracy na 2754 skontrolowane. W I półroczu 2008 r. - 10% spośród 985 skontrolowanych stanowisk pracy. Wyraźnej poprawie w br. uległa natomiast sytuacja w zakresie informowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą (50% pracodawców w 2007 r. i 31% w br.) Ocena ryzyka zawodowego [%] I pół. 2008r. 2007r. ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy informowanie pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą Podkreślić należy, że pracodawcy rolni wyrażają niechęć do zagadnień związanych z oceną ryzyka zawodowego, podobnie zresztą jak pracownicy. Wszyscy oni uważają bowiem, że jest to wymóg formalny, nieprzynoszący żadnej poprawy bezpieczeństwa w procesie pracy, co wynika z braku dostatecznej wiedzy w tym zakresie. 6
7 Tymczasem w kontrolowanych gospodarstwach w latach zarejestrowano ogółem 144 wypadki przy pracy, w tym 2 wypadki śmiertelne i 1 wypadek ciężki. Liczba zarejestrowanych wypadków 2005 r r r. przy pracy Ogółem Śmiertelne Ciężkie Wskaźnik częstotliwości wypadków 18,3 22,9 22,2 Wskaźnik ciężkości wypadków 40,6 50,4 45,5 Można stwierdzić, że wskaźnik częstotliwości wypadków był znacznie wyższy niż przeciętny w całej gospodarce (w roku 2007 wskaźnik częstotliwości wypadków przy pracy w gospodarce narodowej wyniósł 8,92, a w rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie 12,73) Obiekty i pomieszczenia pracy Niewłaściwy stan obiektów i pomieszczeń gospodarskich stwierdzono u 159 pracodawców w roku 2007 i 48 w I półroczu 2008 r. Główne nieprawidłowości w tym zakresie to: niewłaściwy stan techniczny posadzek, sufitów i ścian, uszkodzenia zadaszenia, niezabezpieczenie kanałów i zagłębień technologicznych, niewłaściwy stan techniczny schodów, popękane płyty eternitowe zawierające włókna azbestu. Dotyczyły one 488 spośród 2274 skontrolowanych w latach budynków inwentarskich, magazynowych, garaży i pomieszczeń warsztatowych. Ponadto w 81 obiektach magazynowych nie zapewniono zabezpieczenia otworów technologicznych na strychach i poddaszach. Stwierdzono pojedyncze przypadki niezapewnienia właściwych stanowisk dla zwierząt hodowlanych i brak poskromów. Nadal nierozwiązany jest problem eksploatowanych wyrobów azbestowych. W prawie połowie kontrolowanych gospodarstw rolnych brakuje oceny stanu technicznego i możliwości dalszego bezpiecznego użytkowania obiektów pokrytych płytami eternitowymi zawierającymi włókna azbestu. W wielu przypadkach płyty eternitowe są uszkodzone, a popękane kawałki eternitu znajdują się w obrębie gospodarstwa, stwarzając realne zagrożenie. 7
8 Zaznaczyć należy, że mniejsza skala nieprawidłowości w tym zakresie stwierdzona w I półroczu 2008 r. nie świadczy o poprawie sytuacji, lecz raczej o mniejszej liczbie obiektów pokrytych eternitem w kontrolowanych zakładach. Obiekty i pomieszczenia pracy [%] I pół. 2008r. 2007r. stan obiektów i pomieszczeń pracy zabezpieczenie otworów technologicznych identyfikacja zagrożeń ze strony azbestu Uszkodzone zadaszenie nad wrotami magazynu ze słomą ściołową 8
9 Obluzowane i popękane płyty eternitowe zawierające włókna azbestu, wbudowane w obiekt magazynu Stalowe schody prowadzące na poddasze stajni z uszkodzonymi drewnianymi stopniami 9
10 Niezabezpieczone zagłębienie wewnątrz cielętnika 3.4. Zaplecze higienicznosanitarne Istotnym problemem w kontrolowanych gospodarstwach rolnych był niewłaściwy stan techniczny pomieszczeń higienicznosanitarnych. Pomieszczenia były zdewastowane, brudne, często pozbawione niezbędnego wyposażenia (m.in. umywalek, szafek ubraniowych, natrysków). Zdarzały się również przypadki całkowitego braku pomieszczeń higienicznosanitarnych. Stan taki zwiększa narażenie pracowników na zagrożenia szkodliwymi czynnikami chemicznymi i biologicznymi, co w konsekwencji może skutkować chorobami zawodowymi. 10
11 Pomieszczenia higienicznosanitarne [%] I pół. 2008r. 2007r. zapewnienie pomieszczeń higienicznosanitarnych stan techniczny pomieszczeń higienicznosanitarnych Maszyny i urządzenia techniczne Przeprowadzone w latach kontrole wykazały nieodpowiedni stan techniczny m.in.: - maszyn do zbioru zielonek, zbóż i roślin okopowych, - maszyn i urządzeń do przygotowywania i zadawania pasz, - wysiewaczy nawozów i rozrzutników obornika, - urządzeń do usuwania odchodów zwierzęcych. Nieprawidłowości polegały na: niezabezpieczeniu ruchomych elementów maszyn, przenośników ślimakowych i taśmowych, uszkodzonych elementach sygnalizacji świetlnej, ogumienia, systemów hamulcowych, niewłaściwym oznakowaniu znakami i barwami bezpieczeństwa. Spośród 935 zbadanych w tym okresie wałów przegubowo-teleskopowych blisko 1/4 nie posiadała osłon lub wyposażona była w osłony uszkodzone. Jest to przede wszystkim wynik braku dbałości ze strony tak pracodawców, jak i pracowników, pomimo świadomości zagrożenia śmiercią lub kalectwem, jakie stwarza niezabezpieczony, obracający się wał przegubowy. Niebezpieczne sposoby agregowania maszyn z ciągnikiem stwierdzono w 61 zestawach rolniczych. Polegały one na niewłaściwym stosowaniu urządzeń 11
12 zaczepowo-przyłączeniowych ciągnika, podłączaniu instalacji hamulcowej i sygnalizacyjnej doczepianych maszyn rolniczych. Nadal zdarzają się przypadki przebywania osób postronnych w strefie niebezpiecznej pracujących maszyn. Poważnym problemem jest nieprzekazywanie dokumentacji razem z maszyną następnemu użytkownikowi. Także maszyny importowane są dostarczane użytkownikom bez dokumentacji techniczno-ruchowych. Problem ten dotyczy firm, które zajmują się dystrybucją maszyn używanych, a także prywatnych importerów maszyn rolniczych. Brak instrukcji w języku polskim dotyczy maszyn sprowadzanych z obszaru Unii Europejskiej oraz spoza niej. Obserwuje się, że często pracodawcy nie są zainteresowani posiadaniem dokumentacji techniczno-ruchowej oraz instrukcji obsługi maszyny, gdyż uważają ją za zbędną. Dotyczy to zarówno pracodawców polskich, jak i przybyłych z innych państw UE. Maszyny i urządzenia techniczne [%] stan techniczny maszyn i urządzeń: do usuwania odchodów zwierzęcych do przygotowania pasz i karmienia zwierząt do nawożenia do zbioru zielonek, zbóż i roślin okopowych wałów przegubowo-teleskopowych 2007r. I pół. 2008r. niebezpieczne agregowanie maszyn rolniczych brak instrukcji obsługi w j. polskim
13 Brak kompletnej osłony wałka przegubowo - teleskopowego 3.6. Urządzenia i instalacje elektryczne Pracodawcy często eksploatują instalację elektryczną w sposób narażający pracowników na porażenie prądem elektrycznym oraz sprzyjający powstaniu pożaru. W wielu kontrolowanych gospodarstwach stwierdzono niewłaściwą eksploatację urządzeń i instalacji elektrycznych, polegającą głównie na: nieprowadzeniu badań i przeglądów instalacji i urządzeń elektrycznych, braku opisów i zabezpieczeń tablic i rozdzielnic elektrycznych, niebezpiecznych sposobach podłączania urządzeń do zasilania elektrycznego, stosowaniu naprawianych we własnym zakresie wkładek topikowych, nieskutecznej ochronie przeciwporażeniowej. Ponadto często stwierdzano niezapewnienie odpowiednich warunków oświetlenia elektrycznego. 13
14 Urządzenia i instalacje elektryczne [%] I pół. 2008r. 2007r. oświetlenie elektryczne ochrona przed porażeniem prądem pomiary skuteczności ochrony przeciwporażeniowej Transport rolniczy Nieodpowiedni stan techniczny dróg, przejść i ramp stwierdzony na terenie gospodarstw był skutkiem nieutwardzenia nawierzchni części dróg i przejść komunikacyjnych oraz ich śliskości w czasie deszczu i w okresie zimowym. Mimo widocznego już wyposażania gospodarstw w markowe, bardzo wydajne i ergonomiczne ciągniki, nadal eksploatowane są wysłużone, kilkunastoletnie traktory, często jeszcze nabyte z likwidowanych PGR. Wśród skontrolowanych ciągników 7% znajdowało się w złym stanie technicznym. Eksploatowane one były, mimo widocznej niepełnej sprawności, polegającej m.in. na braku lub uszkodzonej sygnalizacji świetlnej i dźwiękowej, niekiedy nieodpowiedniej skuteczności układów kierowniczych i hamulcowych oraz urządzeń zaczepowo-podnośnikowych. Z reguły pojazdy te nie posiadały już ważnych przeglądów rejestracyjnych, zaś pracodawcy wyjaśniali, że poruszają się one jedynie po wewnętrznych drogach gospodarstw, nie stanowiąc zagrożenia publicznego. 14
15 Transport rolniczy [%] I pół. 2008r. 2007r. dróg, przejść, ramp stan techniczny: ciągników rolniczych przyczep rolniczych W gospodarstwach kontrolowanych pracodawców użytkowano 181 przyczep rolniczych w złym stanie technicznym, co stanowiło 12% ich ogólnej liczby w kontrolowanych gospodarstwach. Nieprawidłowości polegały najczęściej na niesprawnych układach hamulcowych i oświetleniowych, wyeksploatowanym ogumieniu, braku urządzeń do utrzymywania zaczepu przyczepy w położeniu transportowym. Przeprowadzone kontrole wykazały 21 przypadków nieprawidłowości dotyczących przejazdu maszyn i agregatów rolniczych po drogach publicznych. W większości były to przejazdy tych maszyn po drogach w ustawieniu roboczym. O zagrożeniach stwarzanych przez przejazdy takich maszyn świadczyć może wypadek, do jakiego doszło w miejscowości Wieniec w Małopolsce. Na skutek zderzenia się w dniu 7 sierpnia br. samochodu m-ki Fiat z kombajnem zbożowym przejeżdżającym po lokalnej drodze śmierć poniosły trzy młode dziewczyny w wieku od 17 do 19 lat, zaś jadącą z nimi 15-latkę przewieziono w stanie krytycznym do szpitala. Kombajn poruszał się po drodze w pozycji roboczej, bez złożenia hederu (przyrządu żniwnego) na wózek transportowy, przez co tarasował całą szerokość drogi. 15
16 Ręczne prace transportowe Nieliczne przykłady nieprawidłowości ujawnione w obszarze ręcznych prac transportowych, poza nieuwzględnianiem tej problematyki w ocenie ryzyka (u 34% pracodawców) i w programach szkoleń (u 54% pracodawców), wynikają ze sporadycznego występowania tych prac w kontrolowanych gospodarstwach. Spowodowane jest to postępującą mechanizacją prac transportowych. W transporcie, załadunku i rozładunku płodów rolnych powszechnie wykorzystuje się wszelkiego rodzaju przenośniki mechaniczne i pneumatyczne. Nawozy dostarczane są w dużych opakowaniach tzw. big-bagach o masie 500 kg, a do ich wyładunku i rozładunku używane są wózki widłowe. Postęp techniczny w eliminowaniu ręcznego transportu i dźwigania ładunków widoczny jest zwłaszcza w modernizujących się gospodarstwach hodowlanych, gdzie mechanizuje się transport i zadawanie pasz, usuwanie odchodów, także przez wprowadzanie bezściółkowego chowu zwierząt. W ogrodnictwie i sadownictwie ogranicza się wielkość skrzynek na warzywa i owoce. Coraz powszechniejsza paletyzacja ładunków wymusza stosowanie odpowiednich niskopodłogowych wózków. Te generalnie pozytywne tendencje nie wykluczają jednak przypadków nieprzestrzegania przepisów i zasad dotyczących ręcznego przemieszczania ładunków. Na szczęście występują one coraz rzadziej. Przykładem negatywnym jest sytuacja stwierdzona w jednej z ferm tuczu trzody chlewnej na terenie woj. śląskiego. Pracownicy zatrudnieni w dwuosobowym zespole przy zaprawianiu ziarna, w ciągu zmiany roboczej przenoszą ręcznie 12 do 14 (a nawet - jak oświadczył to zakładowy SIP - do 20) ton ziarna zbóż. Pracodawca nie zastosował żadnych powszechnie dostępnych - rozwiązań technicznych, które ograniczyłyby konieczność ręcznego transportowania ciężarów, poza zmniejszeniem masy worków z ziarnem z 50 do 40 kg, gdy przepisy dopuszczają maksymalny ciężar ręcznie przenoszonych ładunków o masie nieprzekraczającej 30 kg. 3.8 Magazynowanie i składowanie środków ochrony roślin Niewłaściwe składowanie i magazynowanie środków ochrony roślin stwierdzono u 79 pracodawców. Nieprawidłowości te polegały głównie na braku lub nieskutecznej wentylacji, braku instalacji grzewczej, nieoznakowaniu magazynów znakami ostrzegawczymi, lokalizowaniu magazynów tuż przy obiektach 16
17 inwentarskich czy mieszkalnych. Stwierdzono też nieprzystosowanie 65 magazynów środków chemicznych do składowania tych materiałów. Składowano je łącznie ze zbożem lub przechowywano w pomieszczeniach ogólnomagazynowych. W 45 przypadkach środki ochrony roślin przechowywano w sposób utrudniający ich identyfikację. Pozytywnym zjawiskiem obserwowanym w ostatnich latach jest tendencja do niemagazynowania środków ochrony roślin we własnych magazynach. Ze względów przede wszystkim ekonomicznych ich użytkownicy starają się nabywać te środki w ilościach wystarczających do prowadzonych aktualnie zabiegów ochronnych. Czasem biorą je w komis, gwarantując sobie zwrot niewykorzystanych pestycydów do dostawcy. Takie podejście ma jednocześnie pozytywne skutki dla bezpieczeństwa, gdyż ogranicza zagrożenia związane z magazynowaniem chemikaliów. 4. PRZYCZYNY NIEPRAWIDŁOWOŚCI: - dekapitalizacja majątku trwałego (obiektów budowlanych, infrastruktury technicznej) w gospodarstwach dzierżawionych, bez próby jego odtworzenia, zwłaszcza w przypadku zamiaru wykupu gospodarstwa (mniejsza wartość), - zła sytuacja ekonomiczna wielu przedsiębiorców rolnych na skutek niekorzystnej relacji rosnących kosztów produkcji do cen zbytu płodów rolnych, - poszukiwanie oszczędności poprzez zmniejszanie zatrudnienia, co powoduje wydłużanie czasu pracy pozostałych pracowników, likwidację służb nadzoru średniego, w tym służby bhp, - nieznajomość prawa pracy przez wielu prywatnych właścicieli gospodarstw rolnych, w tym ciążących na pracodawcy obowiązków w zakresie bhp, - częste zmiany przepisów prawnych, związane z koniecznością dostosowywania prawa polskiego do ustawodawstwa unijnego, - niewypracowanie nawyków bezpiecznej pracy i brak skutecznego nadzoru nad jej wykonywaniem, 17
18 - powierzanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy, co skutkuje brakiem systematycznej kontroli stanowisk pracy 5. ZASTOSOWANE ŚRODKI PRAWNE W celu wyeliminowania stwierdzonych zagrożeń oraz zapewnienia w gospodarstwach rolnych wymaganego przepisami prawa stanu praworządności, w latach 2007 oraz I półroczu 2008 r. inspektorzy pracy wydali: 7850 decyzji nakazowych, w tym 220 decyzji wstrzymania prac oraz 53 decyzje skierowania 129 pracowników do innych prac, 532 wystąpienia do pracodawców zawierające 2183 wnioski, 26 wniosków do sądu o ukaranie, 202 mandaty karne na kwotę ok. 205 tys. zł, 57 środków oddziaływania wychowawczego. 6. PODSUMOWANIE I WNIOSKI W większości gospodarstw, zwłaszcza dzierżawionych i z dominującą produkcją roślinną, wysiłek inwestycyjny zmierza przede wszystkim w kierunku zakupu nowoczesnych i wydajnych ciągników i maszyn od wielooperacyjnych agregatów uprawowych, poprzez siewniki do kombajnów zbożowych. Koszty zakupu takich maszyn, liczonych w setkach tysięcy złotych, powodują, że zaniedbywane są nakłady na remonty i modernizacje budynków inwentarskich i magazynowych, często kilkudziesięcioletnich. Z drugiej strony wymiana ciągników i sprzętu do produkcji rolnej na nowoczesne zwiększa radykalnie bezpieczeństwo i komfort pracy pracowników, przede wszystkim operatorów tych maszyn. Stary i wyeksploatowany sprzęt jest nadal użytkowany przy obsłudze produkcji zwierzęcej i przy pracach ogólnogospodarczych. Z tego względu brak jest tak widocznej poprawy przy tych pracach, jak i w produkcji roślinnej. Dodatkowym powodem niechęci inwestowania dzierżawców w modernizację wyeksploatowanych budynków inwentarskich jest w wielu przypadkach brak możliwości nabycia na własność dzierżawionych obiektów, z uwagi na nierozstrzygnięte sprawy własnościowe. Stan taki utrudnia uzyskanie kredytów oraz obniża pewność gospodarowania w dłuższej perspektywie czasowej. 18
19 Brak, a często niski poziom szkoleń pracodawców w zakresie bhp jest przyczyną bagatelizowania i lekceważenia przez nich problematyki warunków pracy w swoich gospodarstwach. Przykładem może być ich stosunek do oceny ryzyka zawodowego. Większość z nich konieczność oszacowania ryzyka traktuje jako wymóg formalny i mało przydatny, a nie jako narzędzie umożliwiające określenie niezbędnych działań służących poprawie warunków bhp. Ustalenia inspektorów pracy wskazują na potrzebę: kontynuowania działalności nadzorczo-kontrolnej zakładów rolnych, ze względu na konieczność dyscyplinowania pracodawców - świadomość możliwości kontroli i egzekwowania przepisów prawa wpływa na wzrost poziomu bezpieczeństwa pracy; kontynuowania oceny gospodarstw dokonywanej wspólnie z Agencją Nieruchomości Rolnych, Związkiem Zawodowym Pracowników Rolnictwa RP, organizacjami pracodawców i producentów rolnych w ramach konkursów Bezpieczne Gospodarstwo Rolne oraz Pracodawca Organizator Pracy Bezpiecznej jest to bowiem sprawdzony sposób upowszechniania wśród pracodawców wiedzy o zagrożeniach zawodowych i metodach ich eliminacji; organizacji w okresie jesiennym, po zakończeniu intensywnych prac polowych, seminaryjnych spotkań z pracodawcami rolnymi na temat zmian w przepisach prawa pracy, zasad postępowania przy występowaniu azbestu w środowisku pracy, zapobiegania skutkom nadmiernego obciążenia układu mięśniowoszkieletowego i innych problemów warunków pracy w rolnictwie; zapewnienia funkcjonowania służb bhp na poziomie określonym przepisami, w celu poprawy m.in. sytuacji w zakresie szkoleń bhp, profilaktycznej opieki lekarskiej oraz kontroli stanowisk pracy. 19
20 PRZEDSIĘWZIĘCIA PREWENCYJNE PIP W ROLNICTWIE INDYWIDUALNYM 1. WPROWADZENIE Państwowa Inspekcja Pracy w ramach ustawowych zadań, polegających na zapobieganiu i eliminowaniu zagrożeń w środowisku pracy, inicjuje przedsięwzięcia prewencyjne na rzecz poprawy warunków i bezpieczeństwa pracy w rolnictwie indywidualnym. W związku z brakiem regulacji prawnych, umożliwiających egzekwowanie bezpiecznej i higienicznej pracy wśród rolników indywidualnych, działalność PIP koncentruje się na działaniach informacyjno-doradczych oraz edukacyjnopromocyjnych adresowanych do rolników i ich rodzin, a w szczególności do dzieci i młodzieży wiejskiej. Podstawowe formy realizacji przedsięwzięć prewencyjnych PIP w rolnictwie indywidualnym to: informowanie o rażących i powtarzających się nieprawidłowościach, wskazujących na ważne problemy w zakresie technicznego bezpieczeństwa pracy oraz doradztwo techniczne w zakresie zapobiegania zagrożeniom, a także popularyzacja dobrych praktyk, umożliwiających bezpieczną pracę w gospodarstwie rolnym, działania edukacyjne (szkolenia, pogadanki, wykłady, prelekcje, konkursy) poświęcone problematyce bezpiecznej pracy i życia na wsi, przeprowadzane wśród społeczności wiejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży i dzieci, promowanie ogólnych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na wsi oraz kształtowanie kultury bezpieczeństwa, w tym uświadamianie korzyści, wynikających z poniesionych nakładów na edukację i wyposażenie techniczne gospodarstw za pośrednictwem internetu, publikacji oraz w mediach. Udzielanie wsparcia i fachowej pomocy rolnikom indywidualnym zainteresowanym poprawą warunków i bezpieczeństwa pracy jest jednym z zasadniczych kierunków działalności prewencyjnej Państwowej Inspekcji Pracy, ponieważ wskaźniki wypadkowości w tym sektorze wciąż należą do najwyższych w gospodarce. Ze względu na wielkość populacji rolniczej oraz ograniczone możliwości kadrowe PIP, podejmowane działania koncentrują się na zapewnieniu szerokiego współudziału partnerów zaangażowanych w problematykę bhp na wsi, podejmowaniu 20
21 najistotniejszych problemów, wynikających z potrzeb środowiska rolniczego oraz doborze adresatów działań (dzieci i młodzież wiejska). W 2007 r. na terenie wszystkich okręgowych inspektoratów podjęto działania organizacyjne w celu powołania w wybranych powiatach komisji ds. bhp w rolnictwie, które przy założonej przychylności starostw oraz pozostałych partnerów podejmowałyby działania adekwatne do struktury i poziomu zagrożeń oraz ich skutków w postaci wypadków przy pracy rolniczej. Określone w wytycznych do realizacji zadań podstawowe grupy problemów to: bezpieczeństwo na terenie gospodarstwa, stan techniczny maszyn rolniczych i innych urządzeń, stan środków transportu, praca przy zwierzętach oraz obchodzenie się ze środkami ochrony roślin. W 2008 r. oprócz dotychczas podejmowanej problematyki, zwrócono szczególną uwagę na jeden z podstawowych problemów zdrowotnych występujących w rolnictwie schorzeń i dolegliwości mięśniowo-szkieletowych, wynikających z obciążeń fizycznych podczas dźwigania ciężarów. W celu popularyzowania wśród rolników indywidualnych praktycznej wiedzy o sposobach zapobiegania tym chorobom, przygotowano merytorycznie inspektorów PIP, prowadzących wizytację gospodarstw indywidualnych (z wykorzystaniem materiałów i wiedzy specjalistów Instytutu Medycyny Wsi w Lublinie). 2. Stan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w wizytowanych gospodarstwach rolników indywidualnych W 2007 r. przeprowadzono wizytację prawie 9,7 tys. gospodarstw oraz miejsc prowadzenia prac polowych, w których pracowało 9,8 tys. rolników i członków ich rodzin. Prawie 1,1 tys. wizytacji inspektorzy pracy przeprowadzili wspólnie z inspektorami KRUS i sołtysami w ramach kolejnej edycji konkursu Bezpieczne Gospodarstwo Rolne. W I półroczu 2008 r. przeprowadzono ponad 2,8 tys. wizytacji, tj. o ponad 18 % więcej, niż w analogicznym okresie 2007 r. Wynikało to z założonego w programie działania PIP na 2008 r. zintensyfikowania działań informacyjno-doradczych w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w środowisku rolniczym. W tym celu uruchomiono procedurę rejestrowania i rozliczania wszystkich czynności prewencyjnych adresowanych do rolników indywidualnych w okresach kwartalnych. Szczegółowe dane dotyczące liczby przeprowadzonych wizytacji zawiera tabela: 21
22 Wyszczególnienie Okres czasu 2007 I połowa 2008 Wizytacje ogółem: w tym wizytacje prac: - żniwnych innych prac polowych wizytacje gospodarstw ogółem: w tym dotyczące: - badania wypadków praktyk uczniowskich uczestniczących w Konkursie Bezpieczne gospodarstwo rolne Osób pracujących podczas wizytacji 9,8 tys. 4,3 tys. Podczas wizytacji przeprowadzonych w 2007 r. inspektorzy pracy dokonali przeglądu pod kątem technicznego bezpieczeństwa pracy 5,2 tys. ciągników, 5 tys. przyczep rolniczych, 2,8 tys. kombajnów oraz 4,6 tys. innych maszyn używanych przy pracach rolniczych, w tym: pras do słomy, kosiarek, maszyn do zbioru roślin okopowych. Wciąż stwierdza się bardzo wysoki odsetek kombajnów, ciągników i przyczep ciągnikowych, stwarzających zagrożenia w czasie użytkowania. Najczęściej stwierdzane podczas wizytacji w 2007 r. nieprawidłowości to: niebezpieczny przewóz ludzi w przyczepach, na zaczepach przyczep oraz na błotnikach ciągników i kombajnów przypadków, niewłaściwy sprzęg ciągnika z przyczepą przypadków, niewłaściwy sprzęg ciągnika z maszyną rolniczą przypadków, usuwanie zapchania słomą przy włączonym napędzie przypadków usuwania usterek pod uniesionym i niezabezpieczonym przed opadnięciem przyrządem żniwnym kombajnów 119 przypadków. W kombajnach stwierdzono brak drabinek umożliwiających bezpieczne zejście, zużyte ogumienie, brak sygnalizacji świetlnej, brak apteczki i gaśnicy (32 % sprawdzanych kombajnów). Ponad 60% kombajnów nie posiadało osłon bocznych przyrządu żniwnego i osłon bagnetów. Ponad 40% przyczep posiadało niesprawne zabezpieczenia burt przed samoczynnym opadaniem, brak podwyższenia burt w przypadku zwożenia dużej ilości słomy. Ponadto stwierdzano przypadki użytkowania przyczep własnej konstrukcji na drogach publicznych bez sygnalizacji świetlnej i bez podłączonego układu hamulcowego. 22
23 Należy podkreślić, że w trakcie wizytacji inspektorzy PIP odnotowali użytkowanie 155 ciągników własnej konstrukcji (tzw. samów ), nie spełniających praktycznie żadnych wymogów pod względem bhp i stwarzających bardzo duże zagrożenia wypadkowe. Szczególnie istotny jest brak konstrukcji kabiny, chroniącej operatora ciągnika w przypadku przewrócenia się. W ocenie inspektorów pracy ogólna liczba samoróbek spada w roku 2007 inspektorzy napotkali 4-krotnie mniej maszyn własnej konstrukcji. Wciąż zbyt często stwierdzane są przypadki braku lub niewłaściwej osłony wałka przegubowo-teleskopowego (do odbioru mocy ciągnika) w trakcie wizytacji przeprowadzonych w 2007 r. osłon takich nie posiadało 54 % sprawdzanych wałków. Również stan technicznego bezpieczeństwa innych maszyn i sprzętu rolniczego jest bardzo często niezadowalający. W I półroczu 2008 r., wizytując gospodarstwa rolników indywidualnych inspektorzy sprawdzili ok. 1,8 tys. ciągników, ok. 1,6 tys. przyczep oraz ok. 1,9 tys. innych maszyn. Stwierdzono m.in. 187 przypadków niewłaściwego sprzęgu ciągnika z maszynami rolniczymi, 158 przypadków niewłaściwego sprzęgu z przyczepami, 244 przypadki niestosowania środków ochrony osobistej, 123 przypadki niebezpiecznego transportu ludzi po drogach publicznych. Poniższy wykres obrazuje w procentach skalę nieprawidłowości w zakresie technicznego bezpieczeństwa środków transportu, maszyn i urządzeń użytkowanych w gospodarstwach indywidualnych wizytowanych w 2007 r. i I połowie 2008 r.: 23
Efekty kampanii informacyjno-prewencyjnej Szanuj życie! Bezpieczna praca w gospodarstwie rolnym
Posiedzenie Komisji Głównego Inspektora Pracy ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w Rolnictwie 2 lipca 2015 r. Efekty kampanii informacyjno-prewencyjnej Szanuj życie! Bezpieczna praca w gospodarstwie rolnym
Bardziej szczegółowoRADZIMY, SZKOLIMY, NAGRADZAMY. Kampania prewencyjno-promocyjna "Ochrona pracy w rolnictwie indywidualnym" w roku 2011.
RADZIMY, SZKOLIMY, NAGRADZAMY Kampania prewencyjno-promocyjna "Ochrona pracy w rolnictwie indywidualnym" w roku 2011. Podstawową formą działań Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie ochrony pracy w rolnictwie
Bardziej szczegółowoProgram działania Wojewódzkiej Komisji ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w Rolnictwie w 2015 roku
Program działania Wojewódzkiej Komisji ds Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w Rolnictwie w 2015 roku Lp Nazwa zadania Przewidywany termin realizacji Współorganizatorzy 1 Kampania informacyjno-promocyjna Szanuj
Bardziej szczegółowoDziałania prewencyjno-edukacyjne PIP na rzecz wzrostu świadomości zagrożeń wypadkowych wśród rolników i społeczności wiejskiej
Działania prewencyjno-edukacyjne PIP na rzecz wzrostu świadomości zagrożeń wypadkowych wśród rolników i społeczności wiejskiej Wśród przedsięwzięć podejmowanych przez Państwową Inspekcję Pracy służących
Bardziej szczegółowo2. Kampania informacyjno-promocyjna Ochrona pracy w rolnictwie indywidualnym
problematyce eliminowania obciążeń układu mięśniowo-szkieletowego przy dźwiganiu i przenoszeniu ciężarów podczas prac w budownictwie. Dla młodzieży budowlanych szkół ponadgimnazjalnych zorganizowano konkurs
Bardziej szczegółowoPaństwowa Inspekcja Pracy. Bezpieczeństwo pracy i ochrona zdrowia w polskim rolnictwie działania kontrolne i prewencyjne
Państwowa Inspekcja Pracy Bezpieczeństwo pracy i ochrona zdrowia w polskim rolnictwie działania kontrolne i prewencyjne 1 Informacje ogólne o Polsce Liczba poszkodowanych we wszystkich wypadkach w 2006
Bardziej szczegółowoInformacja. nt. Realizowane kampanie:
Informacja nt. podejmowanych w 2009 r. przez Okręgowy Inspektorat Pracy w Warszawie działań prewencyjnych i promocyjnych na rzecz społeczności wiejskiej, w tym pracodawców (przedsiębiorców) zainteresowanych
Bardziej szczegółowoPaństwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy w Białymstoku. Beata Kalinowska Starszy specjalista
Państwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy w Białymstoku Beata Kalinowska Starszy specjalista Zadania inspekcji pracy Państwowa Inspekcja Pracy jest organem powołanym do sprawowania nadzoru i
Bardziej szczegółowoPaństwowa Inspekcja Pracy. Bezpieczeństwo pracy i ochrona zdrowia w polskim rolnictwie działania kontrolne i prewencyjne PIP
Państwowa Inspekcja Pracy Bezpieczeństwo pracy i ochrona zdrowia w polskim rolnictwie działania kontrolne i prewencyjne PIP Informacje ogólne o Polsce POLSKA w liczbach 16 województw, 379 powiatów, 2479
Bardziej szczegółowoPaństwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy w Białymstoku. Wioletta Młynarczuk
Państwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy w Białymstoku Wioletta Młynarczuk 90 lat polskiej inspekcji pracy 3 styczeń 1919 roku dekret tymczasowy o urządzeniu i działalności inspekcji pracy,
Bardziej szczegółowoEfekty zintegrowanych działań kontrolnych i prewencyjnych adresowanych do firm zajmujących się obróbką drewna
Efekty zintegrowanych działań kontrolnych i prewencyjnych adresowanych do firm zajmujących się obróbką drewna Jakub Chojnicki Główny Inspektorat Pracy Dyrektor Departamentu Nadzoru i Kontroli Poznań, 11
Bardziej szczegółowoPrzestrzeganie przepisów bhp na placach budów oraz przy budowie i remoncie dróg i autostrad (w tym mostów i wiaduktów) Warszawa, kwiecień 2009 r.
Przestrzeganie przepisów bhp na placach budów oraz przy budowie i remoncie dróg i autostrad (w tym mostów i wiaduktów) Warszawa, kwiecień 2009 r. Poszkodowani w wypadkach przy pracy w latach 2005-2008
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp Prowadzenie dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem
Spis treści Spis treści Wstęp 9 I. PODSTAWOWE WYMAGANIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY 1. Źródła prawa pracy 11 1.1. Obowiązujące źródła prawa 11 1.2. Źródła prawa pracy 11 1.3. Wewnątrzzakładowe
Bardziej szczegółowoSTANOWISKO RADY OCHRONY PRACY
STANOWISKO RADY OCHRONY PRACY w sprawie identyfikacji obszarów o największym ryzyku wypadku przy pracy i przestrzegania w nich przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy Na posiedzeniu 26 sierpnia 2014 r.
Bardziej szczegółowoARKUSZ OCENY GOSPODARSTWA
Załącznik nr 2 Ogólnokrajowy konkurs BEZPIECZNE GOSPODARSTWO ROLNE ARKUSZ OCENY GOSPODARSTWA Imię i nazwisko właściciela... miejscowość... - _... Kod poczta krótka charakterystyka gospodarstwa (powierzchnia,
Bardziej szczegółowoDziałania prewencyjno-informacyjne PIP na rzecz wzrostu świadomości zagrożeń wypadkowych wśród rolników i społeczności wiejskiej w 2014 roku
Działania prewencyjno-informacyjne PIP na rzecz wzrostu świadomości zagrożeń wypadkowych wśród rolników i społeczności wiejskiej w 2014 roku W roku 2014 zrealizowany został drugi etap 3-letniej kampanii
Bardziej szczegółowoLista kontrolna Podstawowa
ymbol akt 0350 Lista kontrolna odstawowa Nr rej.: _ / _ / L02 / 2005 Nazwa pracodawcy:...... racujących:... Zatrudnionych:... obiet:... Młodocianych:... REON: / D: Data rozpoczęcia działalności.. r. Odpowiedź
Bardziej szczegółowo2. Uczestnicy szkolenia Szkolenie jest przeznaczone dla wszystkich osób, które rozpoczynają pracę w danym zakładzie pracy.
ZAŁĄCZNIK Nr RAMOWE PROGRAMY SZKOLENIA I. Ramowy program instruktażu ogólnego. Cel szkolenia Celem szkolenia jest zaznajomienie pracownika w szczególności z: a) podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i
Bardziej szczegółowoINFORMACJE DOTYCZĄCE PRAC W KONTAKCIE Z AZBESTEM
PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W GRODZISKU MAZ. POWIATOWA STACJA SANITARNO - EPIDEMIOLOGICZNA W GRODZISKU MAZ. ul. Żwirki i Wigury 10, 05-825 Grodzisk Mazowiecki, e-mail: grodzisk@psse.waw.pl
Bardziej szczegółowoWypadki przy użytkowaniu sprzętu roboczego
Wypadki przy użytkowaniu sprzętu roboczego W 2004 r. inspektorzy pracy zbadali 913 wypadków przy pracy, w których źródłami czynników niebezpiecznych, powodujących urazy, były maszyny, aparatura, narzędzia
Bardziej szczegółowoI. OBIEKTY BUDOWLANE WYMAGANIA
3 Spis treści Wstęp... 9 I. OBIEKTY BUDOWLANE WYMAGANIA... 11 1. Określenia stosowane w budownictwie... 11 2. Wymagania stawiane obiektom budowlanym... 11 2.1. Wymagania stawiane obiektom budowlanym przez
Bardziej szczegółowoMECHANIZACJA PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ
Spis treści MECHANIZACJA PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ 1. Wstęp 13 2. Charakterystyka pomieszczeń inwentarskich i ich wyposażenia technicznego 15 2.1. Pomieszczenia do chowu bydła i ich rozwiązania funkcjonalne
Bardziej szczegółowoS z a n o w n i R o l n i c y!
List Otwarty do Rolników - Bezpieczne Żniwa S z a n o w n i R o l n i c y! Za kilka dni na terenie województwa podlaskiego rozpoczną się żniwa, zwieńczenie całorocznej pracy każdego rolnika. Niestety,
Bardziej szczegółowoOCENA RYZYKA ZAWODOWEGO JAKO SKUTECZNE NARZĘDZIE PREWENCJI WYPADKOWEJ
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO JAKO SKUTECZNE NARZĘDZIE PREWENCJI WYPADKOWEJ Karolina Główczyńska-Woelke Departament Nadzoru i Kontroli GIP 28 kwietnia 2010 r., Poznań Targi SAWO WPROWADZENIE 1. Ryzyko zawodowe
Bardziej szczegółowo1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.
1 UWAGI ANALITYCZNE 1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r. W maju 2002 r. w województwie łódzkim było 209,4 tys. gospodarstw
Bardziej szczegółowoV. WYNIKI KONTROLI UJĘTYCH W PLANIE ROCZNYM. B. Bezpieczeństwo i higiena pracy
W 2009 roku Państwowa Inspekcja Pracy winna: sprawować bieżący nadzór nad dotychczas kontrolowanymi jednostkami handlowymi; działania zapobiegawcze, jak też świadomość ich nieuchronności powodują wzrost
Bardziej szczegółowoBHP na stanowiskach pracy. Regulacje prawne
BHP na stanowiskach pracy Regulacje prawne Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 26.09.1997 r. Rozporządzenie określa ogólnie obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach
Bardziej szczegółowo16. Kontrole przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji chemii budowlanej V. WYNIKI KONTROLI UJĘTYCH W PLANIE ROCZNYM
jako niebezpieczne, nie posiadało aż 28% zakładów (niemniej jednak należy zwrócić uwagę, że w tym zakresie odnotowano poprawę w stosunku do roku poprzedniego wówczas nieprawidłowość dotyczyła 35% zakładów).
Bardziej szczegółowoSzczegółowy program instruktażu ogólnego W zakresie bhp i ppoż. pracowników zatrudnionych w Urzędzie Miejskim w Zagórowie
Załącznik nr 2 Do zarządzenia Burmistrza Gminy i Miasta Zagórów Szczegółowy program instruktażu ogólnego W zakresie bhp i ppoż. pracowników zatrudnionych w Urzędzie Miejskim w Zagórowie (rozporządzenie
Bardziej szczegółowoLista kontrolna dokumentacja prowadzona w zakładzie pracy dotycząca bhp DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA. L.p. Dokument jest nie ma nie dotyczy Uwagi
Lista kontrolna dokumentacja prowadzona w zakładzie pracy dotycząca bhp DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA 1. Zgłoszenia działalności do PIP 2. Zgłoszenia działalności do PIS 3. Książka kontroli 4. Szkolenie BHP
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 5 do zapytania ofertowego na realizację kampanii Bezpiecznie od startu w radiu i Internecie
Załącznik nr 5 do zapytania ofertowego na realizację kampanii Bezpiecznie od startu w radiu i Internecie Działania służące edukacji w zakresie ochrony pracy i prewencji wypadków przy pracy w grupie osób
Bardziej szczegółowoPrzestrzeganie przepisów prawa pracy w supermarketach i innych placówkach handlowych
Przestrzeganie przepisów prawa w supermarketach i innych placówkach handlowych Załącznik nr 10 W 2002 r. przeprowadzono kontrole: w 58 supermarketach należących do 28 sieci handlowych. Skontrolowane placówki
Bardziej szczegółowoWytyczne dotyczące bezpiecznego wykonywania prac przez podwykonawców Szpitala Wojewódzkiego im. Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego
I. Cel dokumentu Wytyczne określają rozwiązania organizacyjne w zakresie zarządzania środowiskowego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w odniesieniu do Podwykonawców pracujących w imieniu lub na terenie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów 11. Wstęp 13 Od Kodeksu Hammurabiego do Kodeksu pracy
Wykaz skrótów 11 Wstęp 13 Od Kodeksu Hammurabiego do Kodeksu pracy Rozdział I Odpowiedzialność i podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 19 1. Odpowiedzialność pracodawcy
Bardziej szczegółowoZarządzenie nr 98/2015 Wójta Gminy Czarnocin z dnia 28 października 2015 roku w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy
Zarządzenie nr 98/2015 Wójta Gminy Czarnocin z dnia 28 października 2015 roku w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy Na podstawie art. 237 3-237 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974
Bardziej szczegółowoXIV edycja pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ANDRZEJA DUDY REGULAMIN
Zatwierdzam: OGÓLNOKRAJOWY KONKURS BEZPIECZNE GOSPODARSTWO ROLNE w kategorii zakładów rolnych XIV edycja pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ANDRZEJA DUDY 1. Cel konkursu REGULAMIN
Bardziej szczegółowoOgólnopolskie Stowarzyszenie 37 ODDZIAŁÓW. Zarząd Główny. Pracowników Służby BHP ZARZĄD GŁÓWNY. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracowników Służby BHP
Współdziałanie w przedsiębiorstwie służby bhp i społecznej inspekcji pracy w celu zapewnienia realizacji zadań pracodawcy wynikających z kodeksu pracy Warszawa, 19 marca 2018 r. 1993 Ogólnopolskie Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoRAPORT DOTYCZĄCY BEZPIECZEŃSTWA PRACY I OCHRONY ZDROWIA DLA ZADANIA ZGODNIE Z UMOWĄ NR. za okres:...
RAPORT DOTYCZĄCY BEZPIECZEŃSTWA PRACY I OCHRONY ZDROWIA DLA ZADANIA ZGODNIE Z UMOWĄ NR. za okres:.... Listę kontrolną stanowi zbiór pytań obejmujących podstawowe zagadnienia wchodzące w zakres bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoJak zdobyd Dyplom PIP?
Jak zdobyd Dyplom PIP? Program przeznaczony jest dla pracodawców prowadzących zakłady produkcyjne, handlowe i usługowe, z których działalnością wiążą się zagrożenia zawodowe i zdrowotne, zatrudniający
Bardziej szczegółowoH. Wojciechowska-Piskorska, BHP przy obróbce drewna. Spis treœci
Spis treœci Wprowadzenie....................................... 8 I. Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące budynków i pomieszczeń pracy oraz pomieszczeń higienicznosanitarnych.....................
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2. Informacja o kampanii I. Cel programu i kampanii w 2016 roku
Załącznik nr 2 do Zapytania ofertowego na Emisję spotów radiowych kampanii Przeciwdziałanie negatywnym skutkom stresu. Informacja o kampanii I. Cel programu i kampanii w 2016 roku Przeciwdziałanie negatywnym
Bardziej szczegółowoInwestuj. w bezpieczeństwo. SŁUŻBA BHP. Ireneusz Pawlik
Inwestuj w bezpieczeństwo. SŁUŻBA BHP Ireneusz Pawlik USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy Służba bezpieczeństwa i higieny pracy art. 237 11 WYMAGANIA PRAWNE Pracodawca zatrudniający więcej niż
Bardziej szczegółowoI. Ramowy program instruktażu stanowiskowego bhp ( minimum 8 godzin)
I. Ramowy program instruktażu stanowiskowego bhp ( minimum 8 godzin) 1. Przygotowanie pracownika do wykonywania określonej pracy, w tym w szczególności: a) omówienie warunków pracy z uwzględnieniem: -
Bardziej szczegółowoWARUNKI PRACY W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM W 2014 R.
Kontakt: tel. (71) 37-16-300 e-mail: SekretariatUSwro@stat.gov.pl Internet: http://wroclaw.stat.gov.pl/ Wrocław, sierpień 2015 r. WARUNKI PRACY W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM W 2014 R. Szeroko rozumiane pojęcie
Bardziej szczegółowoUsuwanie azbestu przepisy i bezpieczeństwo realizacji Stare Pole, 13 października 2011r. Ważny temat Azbest jest przyczyną chorób nowotworowych. Działanie azbestu w organizmie człowieka może ujawniać się
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA PIP DOTYCZĄCE BEZPIECZNEJ EKSPLOATACJI ZAWIESI ORAZ MASZYN DO PODNOSZENIA. warsztat Państwowej Inspekcji Pracy
WYMAGANIA PIP DOTYCZĄCE BEZPIECZNEJ EKSPLOATACJI ZAWIESI ORAZ MASZYN DO PODNOSZENIA warsztat Państwowej Inspekcji Pracy Termin: 27 październik 2017r. Miejsce szkolenia: Katowice, Best Western Premier Hotel
Bardziej szczegółowoVademecum BHP. Lesław Zieliński. BHP w magazynie
Vademecum BHP Lesław Zieliński BHP w magazynie Lesław Zieliński BHP w magazynie Wydanie 2 Autor: Lesław Zieliński Kierownik Grupy Wydawniczej: Julita Lewandowska-Tomasiuk Redaktor: Kinga Grodzicka-Lisek
Bardziej szczegółowoWYPADKI PRZY PRACY ROLNICZEJ WŚRÓD DZIECI* W LATACH 1996-2003
WARUNKI PRACY W ROLNICTWIE Z UWZGLĘDNIENIEM BEZPIECZEŃSTWA DZIECI W GOSPODARSTWACH ROLNYCH Warunki pracy w rolnictwie, pomimo rozwoju mechanizacji, chemizacji i nowoczesnej agrotechniki wciąż należą do
Bardziej szczegółowoUWAGI ANALITYCZNE. Gospodarstwa z użytkownikiem gospodarstwa indywidualnego. Wyszczególnienie. do 1 ha użytków rolnych. powyżej 1 ha.
UWAGI ANALITYCZNE UDZIAŁ DOCHODÓW Z DZIAŁALNOŚCI ROLNICZEJ W DOCHODACH OGÓŁEM GOSPODARSTW DOMOWYCH W Powszechnym Spisie Rolnym w woj. dolnośląskim spisano 140,7 tys. gospodarstw domowych z użytkownikiem
Bardziej szczegółowoZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY
ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY Szkolenia bhp w firmie szkolenie wstępne ogólne 8 Obowiązki pracodawcy Podstawowy obowiązek
Bardziej szczegółowo... Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku magazyniera.
. (Nazwa zakładu pracy)... (Sporządził) Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku magazyniera. 1. Opis stanowiska. Podstawowym stanowiskiem pracy magazyniera jest budynek parterowy o wysokości powyżej 3,3
Bardziej szczegółowohttp://bydgoszcz.stat.gov.pl
Szeroko rozumiane pojęcie warunków pracy obejmuje m. in.: charakterystykę warunków pracy, wypadki przy pracy, czas pracy i strajki. W niniejszym opracowaniu zawarto dane dotyczące warunków pracy i wypadków
Bardziej szczegółowoVademecum BHP. Lesław Zieliński. BHP w magazynie
Vademecum BHP Lesław Zieliński BHP w magazynie Lesław Zieliński BHP W MAGAZYNIE Autor: Lesław Zieliński Kierownik Grupy Wydawniczej: Agnieszka Konopacka-Kuramochi Redaktor: Kinga Grodzicka-Lisek Menager
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz. U. Nr 109, poz. 704) (Zmiany: Dz. U. z 2004 r. Nr 246, poz. 2468) Na podstawie art. 237 11
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz. U. z dnia 18 września 1997 r.
Dz.U.1997.109.704 2005.07.01 zm. Dz.U.2004.246.2468 1 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz. U. z dnia 18 września 1997 r.) Na podstawie
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy oraz wynikające z niej działania w Starostwie Powiatowym w Gryfinie
Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr /2005 Z dnia 2005 r. INSTRUKCJA oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy oraz wynikające z niej działania w Starostwie Powiatowym w Gryfinie 1. DEFINICJE. 1) RYZYKO
Bardziej szczegółowoStrategia działań prewencyjnych Państwowej Inspekcji Pracy w Budownictwie
Strategia działań prewencyjnych Państwowej Inspekcji Pracy w Budownictwie Warszawa kwiecień 2010 r. T.J. Zając W. Bakalarz K. Popielski L. Zając ZałoŜenia skutecznej prewencji: Określenie celu Ustalenie
Bardziej szczegółowoSzczegółowy program szkolenia okresowego w zakresie bhp i ppoż. pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych
Załącznik nr 5 do Zarządzenia Burmistrza Gminy i Miasta Zagórów Szczegółowy program szkolenia okresowego w zakresie bhp i ppoż. pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych w Urzędzie Miejskim
Bardziej szczegółowoHalina Wojciechowska-Piskorska BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY PRZY PRZETWÓRSTWIE TWORZYW SZTUCZNYCH
Halina Wojciechowska-Piskorska BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY PRZY PRZETWÓRSTWIE TWORZYW SZTUCZNYCH Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2013 Spis treœci Wprowadzenie.......................................
Bardziej szczegółowoSłużba bezpieczeństwa i higieny pracy
Służba bezpieczeństwa i higieny pracy Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerw ca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21 poz. 94 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Rady Ministrów z 2 września
Bardziej szczegółowoNiedopuszczalne jest stosowanie materiałów i procesów technologicznych bez uprzedniego ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia pracowników i
Studia Podyplomowe EFEKTYWNE UŻYTKOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ w ramach projektu Śląsko-Małopolskie Centrum Kompetencji Zarządzania Energią Bezpieczeństwo i higiena pracy w energetyce Cz. 3 Jacek Przędzik
Bardziej szczegółowoSzczegółowy program szkolenia okresowego pracowników administracyjno- biurowych w zakresie bhp i ppoż. Urząd Miejski w Zagórowie.
Załącznik nr 4 do Zarządzenia Burmistrza Gminy i Miasta Zagórów Szczegółowy program szkolenia okresowego pracowników administracyjno- biurowych w zakresie bhp i ppoż. Urząd Miejski w Zagórowie. (rozporządzenie
Bardziej szczegółowoWypadki w budownictwie zbadane przez inspektorów pracy PIP w okresie I - III kwartału 2007 r.
Wypadki w budownictwie zbadane przez inspektorów pracy PIP w okresie I - III kwartału 2007 r. I. Ogólna skala problemu W okresie I-III kwartału bieżącego roku inspektorzy dokonali analizy okoliczności
Bardziej szczegółowoInformacje dotyczące roli zakładowych organizacji związkowych w kształtowaniu bezpieczeństwa i higieny pracy Konsultacje
Informacje dotyczące roli zakładowych organizacji związkowych w kształtowaniu bezpieczeństwa i higieny pracy Konsultacje O ile działalność partnerów społecznych na rzecz kształtowania warunków pracy na
Bardziej szczegółowoObowiązki pracodawcy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy
Obowiązki pracodawcy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy Podstawowe obowiązki pracodawcy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy Obowiązki zawarte w Kodeksie Pracy. Pracodawca ponosi odpowiedzialność
Bardziej szczegółowoBEZPIECZNA PRACA W MAGAZYNIE ZAGROŻENIA I DOBRE PRAKTYKI. Inspektor pracy OIP Poznań Jakub Konieczny
BEZPIECZNA PRACA W MAGAZYNIE ZAGROŻENIA I DOBRE PRAKTYKI Inspektor pracy OIP Poznań Jakub Konieczny Pojęcie dobrych praktyk w magazynie jest terminem, który należy rozumieć dwojako. Ze względu na funkcję
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO w WARSZAWIE REKTOR R-0161-I-33/07
UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO w WARSZAWIE REKTOR R-0161-I-33/07 Zarządzenie Nr 33/2007 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 27 września 2007 r. w sprawie
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Informacja o wstępnych wynikach Powszechnego spisu rolnego 2010 Warszawa, 2011-06-30 Powszechny Spis Rolny z 2010 r. (PSR 2010) był pierwszym spisem realizowanym od czasu przystąpienia
Bardziej szczegółowoORGANIZACJA DZIAŁAŃ W ZAKRESIE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
ORGANIZACJA DZIAŁAŃ W ZAKRESIE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO Lista pytań kontrolnych dla specjalisty zewnętrznego ds. bhp lub oceniającego jego pracę pracodawcy Przedstawiona lista dotyczy podstawowych zagadnień
Bardziej szczegółowo2. Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i nauki w Uniwersytecie Wrocławskim należy do:
Zarządzenie Nr 49/2001 Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 30 października 2001 r. w sprawie szczegółowych obowiązków i odpowiedzialności pracowników oraz osób studiujących na Uniwersytecie Wrocławskim
Bardziej szczegółowoKwestionariusz dla przedstawiciela kadry kierowniczej lub specjalisty ds. bhp
Kwestionariusz dla przedstawiciela kadry kierowniczej lub specjalisty ds. bhp Podstawowe informacje o przedsiębiorstwie Rodzaj działalności:. Liczba pracowników w jednostce lokalnej:. Wdrożony system zarządzania
Bardziej szczegółowoŚwidnik, dnia 4.01.2013r FORMULARZ OFERTY wykonanie zadań służby BHP oraz PPOŻ. I. Nazwa i adres ZAMAWIAJĄCEGO
I. Nazwa i adres ZAMAWIAJĄCEGO Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 18 21-040 Świdnik NIP: 712 323 52 53 Tel.081-4648701; 4648702; fax 081-4648834
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
Wykład 12. ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY 1 1. Podstawy prawne zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy: Podstawą regulacji w UE jest Dyrektywa Ramowa o ochronie pracowników przed szkodliwym
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZIALNOŚĆ OSÓB KIERUJĄCYCH PRACOWNIKAMI porządkowa, wykroczeniowa, karna wynikająca z obowiązków organizacji stanowisk pracy oraz wypadków
ODPOWIEDZIALNOŚĆ OSÓB KIERUJĄCYCH PRACOWNIKAMI porządkowa, wykroczeniowa, karna wynikająca z obowiązków organizacji stanowisk pracy oraz wypadków Termin: 22 luty 2019r. Miejsce szkolenia: Cena: Cena specjalna:
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu: Organizacja pracy w laboratorium analitycznym
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu: Organizacja pracy w laboratorium analitycznym 1. Podstawowe pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy zna podstawowe pojęcia związane z
Bardziej szczegółowoDobre praktyki w leśnictwie strategia prewencji
Dobre praktyki w leśnictwie strategia prewencji Dotychczasowe doświadczenia wynikające z prowadzonych przez PIP działań kontrolnonadzorczych wskazują na konieczność podjęcia działań prewencyjnych w leśnictwie.
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2014 roku. Warszawa, Spis treści
Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2014 roku. Warszawa, 2015 Spis treści I. WPROWADZENIE 9 II. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA I PREWENCYJNA INFORMACJE OGÓLNE 13 1. Wstęp 15 2. Kontrole 15
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO PRZECIWPOŻAROWE CIĄGNIKÓW I MASZYN ROLNICZYCH. Andrzej Zalewski Państwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy w Poznaniu
BEZPIECZEŃSTWO PRZECIWPOŻAROWE CIĄGNIKÓW I MASZYN ROLNICZYCH Andrzej Zalewski Państwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy w Poznaniu 1 Przyczyny pożarów Przyczyny pożarów: bałagan, materiały łatwopalne
Bardziej szczegółowoArkusz oceny gospodarstwa
Załącznik nr 2 XIII OGÓLNOKRAJOWY KONKURS BEZPIECZNE GOSPODARSTWO ROLNE Arkusz oceny gospodarstwa Imię i nazwisko właściciela(i) miejscowość - kod poczta krótka charakterystyka gospodarstwa (powierzchnia,
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp 11 Wykaz skrótów użytych w treści 12 Literatura 12
Spis treści Wstęp 11 Wykaz skrótów użytych w treści 12 Literatura 12 I. Regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy 1. Międzynarodowe źródła prawa 13 Dyrektywy UE 14
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZIALNOŚĆ OSÓB KIERUJĄCYCH PRACOWNIKAMI. porządkowa, wykroczeniowa, karna wynikająca z obowiązków organizacji stanowisk pracy oraz wypadków
ODPOWIEDZIALNOŚĆ OSÓB KIERUJĄCYCH PRACOWNIKAMI porządkowa, wykroczeniowa, karna wynikająca z obowiązków organizacji stanowisk pracy oraz wypadków Termin: 21 września 2017r. Miejsce szkolenia: Kraków, Best
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. 1. Podstawa prawna...2. 2. Zakres robót...2
SPIS TREŚCI 1. Podstawa prawna...2 2. Zakres robót...2 3. Wskazanie elementów zagospodarowania terenu, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi...2 4. Wskazanie dotyczące przewidywanych
Bardziej szczegółowoRYNEK CIĄGNIKÓW I PRZYCZEP ROLNICZYCH W POLSCE W LATACH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2008 Czesław Waszkiewicz Katedra Maszyn Rolniczych i Leśnych Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie RYNEK CIĄGNIKÓW I PRZYCZEP ROLNICZYCH W POLSCE W LATACH
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Dz.U.2013.696 z dnia 2013.06.19 Status: Akt
Bardziej szczegółowoObok przepisów Kodeksu Pracy należy wyróżnić ustawy regulujące kwestie kompetencji i zakresu działania organów nadzoru nad warunkami pracy takie, jak:
Akty prawne w dziedzinie BHP zajęcia I I. Źródła powszechnie obowiązującego prawa w Polsce są: - konstytucja - ustaw- rozporządzenia - ratyfikowane umowy międzynarodowe Artykułami zawartymi w Konstytucji,
Bardziej szczegółowo(obr. 13 Trzebinia) w granicy istn. pasa drogowego.
INFORMACJA BIOZ do dokumentacji projektowej na budowę miejsc parkingowych przy ul. Targowej na os. ZWM przed blokiem nr 18 w Trzebini wraz z przebudową istn. oświetlenia na działce nr 191/308 (obr. 13
Bardziej szczegółowoZarządzenie nr 7/2012 Starosty Nowodworskiego z dnia 16 lutego 2012r.
Zarządzenie nr 7/0 Starosty Nowodworskiego z dnia 6 lutego 0r. w sprawie: wprowadzenia ramowych programów szkoleń pracowników Starostwa Powiatowego w Nowym Dworze Mazowieckim w dziedzinie bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoINFORMACJA WENTYLACJA I KLIMATYZACJA
INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA DO PLANU BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA sporządzona na podstawie Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp 11 Wykaz skrótów użytych w treści 12 Literatura 12
Wstęp 11 Wykaz skrótów użytych w treści 12 Literatura 12 I. Regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy 1. Międzynarodowe źródła prawa 13 1.1. Dyrektywy UE 14 1.2. Konwencje
Bardziej szczegółowoR E G U L A M I N K O N K U R S U
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działając na podstawie art. 63 ust.1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 (Dz. U. z 2016, poz. 277) ogłasza XV OGÓLNOKRAJOWY KONKURS BEZPIECZNE GOSPODARSTWO ROLNE Kategoria:
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI
Dz.U.02.70.650 2003-05-01 zm. Dz.U.03.65.603 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 10 maja 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym.
Bardziej szczegółowoIndeks ilustracji Indeks tabel Przepisy dotyczące prac przy składowaniu materiałów Bibliografia
Spis treści: Wstęp Rozdział 1. Obowiązujące przepisy w zakresie postępowania z towarami niebezpiecznymi 1.1 Umowa Europejska ADR 1.2 Towary niebezpieczne 1.3 Sposób przewozu 1.4 Podstawowe definicje zawarte
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXIX/276/14 RADY POWIATU OPOLSKIEGO
UCHWAŁA NR XXXIX/276/14 RADY POWIATU OPOLSKIEGO z dnia 4 września 2014 r. w sprawie uchwalenia Powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego
Bardziej szczegółowoK a s a R o l n i c z e g o U b e z p i e c z e n i a S p o ł e c z n e g o O d d z i a ł R e g i o n a l n y w B i a ł y m s t o k u
K a s a R o l n i c z e g o U b e z p i e c z e n i a S p o ł e c z n e g o O d d z i a ł R e g i o n a l n y w B i a ł y m s t o k u Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział Regionalny w Białymstoku
Bardziej szczegółowoZarządzenie Nr 5/2009. Kierownika Biblioteki Publicznej w Zielonki z dnia r.
Zarządzenie Nr 5/2009 Kierownika Biblioteki Publicznej w Zielonki z dnia 02.01.2009 r. W sprawie: organizowania i przeprowadzania szkoleń w zakresie BHP zatrudnianych pracowników. W celu zapoznania zatrudnianych
Bardziej szczegółowoXIV edycja Ogólnokrajowego Konkursu BEZPIECZNE GOSPODARSTWO ROLNE
XIV edycja Ogólnokrajowego Konkursu BEZPIECZNE GOSPODARSTWO ROLNE Celem konkursu jest promocja zasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwach rolnych. Organizatorami konkursu są: Ministerstwo Rolnictwa
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Pracy. Warunki pracy w 2009 roku
Materiał na konferencję prasową w dniu 23 kwietnia 2010 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Pracy Warunki pracy w 2009 roku Warunki pracy to zespół czynników występujących w środowisku pracy, wynikających
Bardziej szczegółowoBadanie koniunktury w gospodarstwach rolnych
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Rolnictwa Warszawa, 30.09.2013 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Badanie koniunktury w gospodarstwach rolnych Niniejsze opracowanie przedstawia wyniki ankiety
Bardziej szczegółowo