ROZWÓJ I FUNKCJONOWANIE SPOŁECZNE OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ. UJĘCIE PORÓWNAWCZE CZTERECH STOPNI UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO.
|
|
- Aneta Muszyńska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ROZWÓJ I FUNKCJONOWANIE SPOŁECZNE OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ. UJĘCIE PORÓWNAWCZE CZTERECH STOPNI UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO. Bożena Ciesielska Definicja upośledzenia umysłowego. Z analizy literatury dotyczącej upośledzenia umysłowego wynika, że występują dość duże trudności w zdefiniowaniu tego pojęcia. Zdaniem J. Doroszewskiej jest ono skomplikowane w swych powiązaniach biopsychospołecznych i to zarówno z powodu różnorodnych przyczyn, jakie leżą u podstaw, jak i wielorakich objawów, a także ze względu na nieraz trudny do przewidzenia jego dynamizm, a więc i prognozę. Trudność wynika jeszcze z innego faktu, gdyż jak twierdzi dalej autorka, upośledzenie jest do pewnego stopnia koncepcją społeczną, zależną od zmiennego progu tolerancji społecznej. W literaturze można spotkać definicje medyczne i behawioralne. Istnieje zgodny pogląd, że upośledzenie umysłowe jest zespołem skutków rozmaitych w swej etiologii stanów chorobowych i uszkodzeń układu nerwowego. Dla określenia tego rodzaju odchylenia od normy, używa się także innych nazw, jak oligofrenia, niedorozwój umysłowy czy też demencja (otępienie). Upośledzenie umysłowe jest terminem nadrzędnym w stosunku do niedorozwoju umysłowego (oligofrenii) i otępienia (demencji). Niedorozwój umysłowy to te przypadki upośledzenia umysłowego, które powstały we wczesnych okresach rozwoju do 3 roku życia a zaburzenia funkcjonowania intelektualnego i przystosowanego widoczne jest niemal od początku. Natomiast otępienie jest to upośledzenie umysłowe powstałe po 3 roku życia. Ogólny rozwój umysłowy przebiegał prawidłowo, a następnie w wyniku działania czynników szkodliwych nastąpił rozpad pełnosprawnych funkcji intelektualnych z tendencją do regresji. W celu uporządkowania terminologii upośledzenia umysłowego Amerykańskie Towarzystwo do Badań nad Upośledzeniem Umysłowym powołało specjalny komitet ekspertów do badania problematyki upośledzenia. Towarzystwo uznało definicję Hebera, który definiuje niedorozwój umysłowy jako niższy niż przeciętny ogólny poziom funkcjonowania intelektualnego. Upośledzenie to powstaje w okresie rozwojowym i towarzyszą mu zaburzenia w zakresie dojrzewania, uczenia się i przystosowania społecznego. Najszerzej o konsekwencjach niedorozwoju umysłowego mówi definicja K.Kirejczyka, która opiera się na definicji Światowej Organizacji Zdrowia oraz J.Kostrzewskiego. 1. Kirejczyk uważa, że upośledzenie umysłowe jest to niższy od przeciętnego (co najmniej o dwaodchylenia standardowe) poziom funkcjonowania intelektualnego o charakterze globalnym wraz z zaburzeniami w zakresie dojrzewania, uczenia się przystosowania społecznego, spowodowany przez czynniki genetyczne i egzogenne na podłożu względnie trwałych zmian w ośrodkowym układzie nerwowym. Na zaburzenia w zakresie funkcjonowania intelektualnego i przystosowania społecznego, zwraca uwagę J. Kostrzewski charakteryzując upośledzenie umysłowe jako stan charakteryzujący się istotnie niższym (o dwa odchylenia
2 standardowe) od przeciętnego ogólnym poziomemfunkcjonowania intelektualnego i zachowania przystosowawczego, gdzie zachowanie przystosowawcze to efektywne samodzielne i odpowiedzialne funkcjonowanie społeczne odpowiednie do wieku i życia środowiska. Wybitny polski rzecznik ludzi niepełnosprawnych. 2. Hulek określa upośledzenie umysłowe jako stan wynikający z niedorozwoju i niedomagania ośrodkowego układu nerwowego, przy czym podkreśla, że upośledzenie nie jest jednostką chorobowa, lecz raczej stanem umysłowym, który często jest spowodowany jedną lub wieloma anomalimi. H. Spionek niedorozwojem umysłowym czyli upośledzeniem umysłowym nazywa...ogólnezmniejszenie możliwości rozwojowych, spowodowane bardzo wczesnymi, a jednocześnie nieodwracalnymi zmianami patologicznymi w centralnym układzie nerwowym dziecka. Z kolei M. Kościelska wyraża pogląd, że upośledzenie umysłowe traktuje się nie jako zaburzenie organiczne, ale psychologiczne: jako stan do którego się dochodzi w rezultacie nieprawidłowego procesu rozwojowego. Aktualna definicja niedorozwoju umysłowego ustala, że podstawową cechą upośledzenia umysłowego jest istotnie niższy ogólny poziom funkcjonowania intelektualnego Kryterium A), który współwystępuje przy znacznych ograniczeniach w zachowaniu przystosowawczym w przynajmniej dwóch następujących obszarach zdolności: porozumiewanie się, troska o siebie, tryb życia domowego, sprawności społeczno-interpersonalne, korzystanie ze środków zabezpieczenia społecznego, kierowanie sobą, troska o zdrowie i bezpieczeństwo, zdolności szkolne, sposób organizowania czasu wolnego i pracy (kryterium B). Niedorozwój umysłowy ujawnia się przed 18 rokiem życia (kryterium C). Reasumując niedorozwój umysłowy zgodnie z tą definicją, jest szczególnym, specyficznym stanem, w którego charakterystyce podstawowe są pojęcia: możliwości (inteligencja, umiejętności przystosowawcze), środowisko funkcjonowanie. Przyczyny upośledzenia umysłowego Do czynników ryzyka zalicza się czynniki genetyczne oraz pojawiające się u matki w trakcie ciąży infekcje, zaburzenia hormonalne, choroby przewlekłe, konflikt serologiczny i niesprzyjające okoliczności biologiczne i społeczne, czyli warunki w jakich przebywa matka. Oprócz wymienionych czynników wrodzonych i dziedzicznych upośledzenie umysłowe spowodowane może być także komplikacjami okołoporodowymi, np. urazami lub zatruciami, chorobami zakaźnymi, które pojawiają się od czasu narodzenia do 3 roku życia. Klasyfikacja upośledzenia umysłowego Podstawą klasyfikacji upośledzenia umysłowego jest poziom rozwoju umysłowego wyrażony za pomocą ilorazu inteligencji, a poszczególne stopnie upośledzenia określona są przez porównanie uzyskanej liczby punktów do przyjętej średniej. Zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób wyróżnia się: stopień lekki upośledzenia umysłowego stopień umiarkowany upośledzenia umysłowego stopień znaczny upośledzenia umysłowego stopień głęboki upośledzenia umysłowego
3 Upośledzenie umysłowe lekkie Przy lekkim stopniu upośledzenia chory posługuje się językiem i rozumie, ale często jego mowa jest opóźniona i dominują w niej treści abstrakcyjne. Jest zdolny do funkcjonowania samodzielnego, w szczególności w czynnościach domowych. Największe trudności dotyczą nauki i wysiłku intelektualnego. Pełne funkcjonowanie społeczne i rodzinne zależy od ilorazu inteligencji chorych, często są w stanie skończyć szkołę podstawową i podjąć pracę o charakterze fizycznym. Upośledzenie umysłowe umiarkowane Chorzy z umiarkowanym stopniem upośledzenia umysłowego posiadają ograniczoną zdolność posługiwania się językiem, zwykle ma ona postać prostych konwersacji. Samoobsługa i umiejętność sprawnego poruszania się jest także częściowo ograniczona. W życiu dorosłym bardzo rzadko po odpowiedniej rehabilitacji i usprawnianiu pacjenci są zdolni do podjęcia pracy i potrafią być niezależni. Upośledzenie umysłowe znaczne Chorzy z tej grupy charakteryzują się w porównaniu do dwóch poprzednich trudnościami zarówno w mowie jak i poruszaniu się. Zdolność do pracy i osiągnięcia niezależności jest bardzo trudna, a praktycznie niemożliwa. Często u chorych tych występują deficyty w ośrodkowym układzie nerwowym i poważne wady fizyczne. Upośledzenie umysłowe głębokie Oprócz braku zdolności porozumiewania się, zwykle bardzo ograniczona jest też zdolność poruszania się, występują problemy z kontrolą zwieraczy i obecne są ciężkie wady neurologiczne i fizyczne, zwykle jest to padaczka, upośledzenia słuchu lub wzroku. Niestety osoby z głębokim upośledzeniem umysłowym wymagają całkowitej opieki przez całe swoje życie. Orientacyjny poziom zachowania przystosowawczego osób niepełnosprawnych intelektualnie. Rozwój i funkcjonowanie społeczne Wiek 3 lata i powyżej: głęboki Rozwój fizyczny: siedzi bez podpierania lub podciąga się do pozycji pionowej; wyciąga rękę po przedmioty ; dobrze chwyta wykorzystując kciuk; manipuluje przedmiotami (bawi się butami albo stopami) Funkcjonowanie społeczne: rozpoznaje znajome osoby i nawiązuje z nimi kontakty o charakterze niewerbalnym Wiek 3 lata: znaczny Wiek 6 lat i więcej: głęboki Rozwój fizyczny: staje samodzielnie albo chodzi sam bądź z pomocą, dość niezgrabnie (niestabilnie). Funkcjonowanie społeczne: może reagować na bodźce wywoływane przez innych ludzi, wg. przewidywalnych
4 wzorów; sygnalizuje potrzeby przez gesty i krzyki albo wskazując na coś; bawi się w łatwe gry; uczestniczy w prymitywnych zabawach o ograniczonej liczbie interakcji; potrafi bawić się same zabawkami, ale tylko przez kilka minut Wiek 3 lata: umiarkowany Wiek 6 lat: znaczny Wiek 9 lat i więcej: głęboki Rozwój fizyczny: chodzi samodzielnie utrzymując równowagę, umie podawać piłkę lub inne przedmioty rzucając je innym, umie biegać i wspinać się na stopnie schodów z pomocą opiekuna Funkcjonowanie społeczne: bawi się z innymi przez krótki okres czasu, często w postaci, tzw. zabawy równoległej lub pod kontrolą opiekuna, rozpoznaje innych, jest w stanie ujawnić swoje preferencje dla niektórych osób w porównaniu z innymi (umie zasygnalizować kogo lubi, a kogo nie) Wiek 3 lata: lekki Wiek 6 lat: umiarkowany Wiek 9 lat: znaczny Wiek 12 lat i więcej: głęboki Rozwój fizyczny: może wchodzić i schodzić ze schodów, ale używając jednocześnie, w tej samej chwili dwóch stóp (a nie naprzemiennie, dostawiając stopy, jako to zwykle się robi wchodząc po schodach), może biegać lub skakać, może stawać na jednej nodze, może podawać piłkę innym, przenosić przedmioty, rozwiązywać proste łamigłówki, zagadki, puzzle bez pomocy (bardzo proste układanki) Funkcjonowanie społeczne: może brać udział w prostych zabawach, zwykle bawiąc się tylko z jedną lub co najwyżej dwiema osobami. Gdy bawi się z więcej niż dwiema osobami, to zabawa musi być kierowana przez osobę dorosłą. Potrafi odróżniać ludzi, z którymi lubi i nie lubi się bawić. 6 lat: lekki 9 lat: umiarkowany 12 lat i więcej: znaczny 15 lat i powyżej: głęboki Rozwój fizyczny: umie skakać (na jednej nodze) i podskakiwać, wchodzić po schodach stawiając stopy naprzemiennie; jeździ na rowerku trójkołowym lub rowerze gdy ma ponad 8 lat; potrafi wchodzić na drzewa lub chodzić po linie; bierze udział w zabawach tanecznych, może rzucać piłką i trafiać do celu. Funkcjonowanie społeczne: uczestniczy w zajęciach grupowych i prostych grach zespołowych; współpracuje z innymi biorąc udział w prostych zabawach (w dom, w sklep) oraz uczestniczy w zajęciach artystycznych (teatr, taniec, zajęcia plastyczne). 9 lat: lekki Rozwój fizyczny: potrafi biegać, skakać, podskakiwać,
5 12 lat: umiarkowany 15 lat i więcej: znaczny tańczyć, jeździć na łyżwach, lub sankach i skakać na skakance. Może wchodzić i schodzić po schodach na przemian stawiając stopy. Potrafi rzucać piłką do celu. Funkcjonowanie społeczne: może uczestniczyć w zajęciach grupowych spontanicznie, może brać udział w prostych grach zespołowych na zasadach współzawodnictwa (zawodów): przeciąganie liny, ściganie się. Jest zdolne do zawierania przyjaźni i utrzymywania jej przez tygodnie lub miesiące. Aktywność ekonomiczna: Jest zdolne do zrobienia prostych zakupów posługując się kartką zawierającą listę produktów do kupienia, zdaje sobie sprawę z tego, że pieniądze mają wartość, ale nie wie jak z nich korzystać, z wyjątkiem automatów na monety. Codzienne obowiązki: umie przygotowywać proste posiłki (kanapki), pomaga przy wykonywaniu prostych zadań codziennych (ścielenie łóżka, zamiatanie, odkurzanie). Potrafi nakrywać do stołu i sprzątać z niego. Zdolność do kierowania sobą: umie zapytać się, czy jest dla niego dostępna jakaś praca, może koncentrować uwagę na zadaniu przez 10 minut lub dłużej, stara się być posłusznym i wykonywać powierzane obowiązki. 12 lat: lekki 15 lat i więcej: umiarkowany Rozwój fizyczny: dobra kontrola własnego ciała, dobra zarówno mała, jak i duża motoryka. Funkcjonowanie społeczne: może współpracować lub współzawodniczyć z innymi Aktywność ekonomiczna: można go wysłać na zakupy po kilka artykułów spożywczych, bez kartki, umie zrobić mniejsze zakupy, jest w stanie zliczyć drobne pieniądze. Codzienne zajęcia: potrafi wykonywać proste codzienne domowe obowiązki takie jak: ścieranie kurzu, wyrzucanie śmieci, mycie naczyń. Potrafi przygotowywać proste posiłki wymagające mieszania kilku składników. Zdolność do kierowanie sobą: Może inicjować większość własnych czynności. Koncentruje uwagę na zadaniach przez 15 do 20 min. i dłużej. Może sumiennie wykonywać większość przyjmowanych na siebie obowiązków. 15 lat i dorośli: lekki UWAGA: jednostki, które w sposób rutynowy wykonują czynności na wyższych poziomach Rozwój fizyczny: jest w stanie z łatwością przemieszczać się i orientować w swoim rodzinnym mieście (lub w najbliższym sąsiedztwie w dużym mieście), na terenie szkoły lub jakiejś instytucji, nie może wyjeżdżać sam do innych miast, bez pomocy.
6 kompetencji w zakresie zachowania przystosowawczego niż zilustrowano na tym modelu, nie powinny być uznawane za defektywne w zakresie zachowania przystosowawczego, ponieważ z założenia jednostka nie jest upośledzona, o ile nie wykazuje znaczącego deficytu w zakresie mierzonej inteligencji i zachowania przystosowawczego; te osoby, które funkcjonują na wyższych poziomach niż zilustrowano tutaj, nie mogą być uznawane za upośledzone) Umie jeździć na rowerze, na nartach, łyżwach, skakać na trampolinie lub na innych przyrządach gimnastycznych, które wymagają dobrej koordynacji. Funkcjonowanie społeczne: wchodzi w interakcje na zasadzie współpracy i współzawodnictwa z innymi, inicjuje niektóre grupowe zajęcia, początkowo realizując cele w przestrzeni społecznej lub cele związane ze sferą emocjonalną. Może przynależeć do lokalnej grupy rekreacyjnej lub wyznaniowej, ale nie do organizacji o charakterze obywatelskim lub do grup osób szczególnie wykształconych (np. klub fotograficzny, klub dobrej książki). Jest w stanie czerpać radość z rekreacji, grając w kręgle, tańcząc, oglądając telewizję, grając w warcaby, ale nie jest kompetentny w zakresie takich czynności rekreacyjnych jak: tenis, żeglarstwo, gra w brydża, gra na pianinie, gra w szachy, ani też w takich zajęciach podejmowanych w czasie wolnym, które wymagają szybkiego, rozważnego lub kompleksowego planowania, pociągającego za sobą zdolność do przewidywania z uwzględnieniem wielu różnorodnych aspektów Aktywność ekonomiczna: może pójść do kilku sklepów, aby nabyć kilka artykułów, bez pomocy kartki z listą produktów, które ma kupić. Jest w stanie właściwie rozmienić pieniądze, ale nie jest w stanie korzystać z usług bankowych czy też innych instytucji finansowych. Może zarabiać na życie, ale ma problem z gospodarowaniem pieniędzmi bez kontroli opiekuna. Zdolność do kierowania sobą: zapoczątkowuje sam/a większość działań i czynności. Jest w stanie koncentrować się na wykonywanym zadaniu przez okres od 15 do 20 min.; jest dokładny, skrupulatny w pracy. Przyjmuje dużą odpowiedzialność, ale wymaga porady i kontroli w odniesieniu do zadań, które dotyczą dbałości o zdrowie, dbałości o innych czy też złożonych czynności zawodowych. Bożena CiesielskaSzkoła Podstawowa w Żabnicy Bibliografia: 1. Bilikiewicz, Psychiatria, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa Doroszewska, Pedagogika specjalna t.1., wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa Borzyszkowska, Oligofrenopedagogika, PWN, Łódź Hulek, Pedagogika rewalidacyjna, PWN, Warszawa Kirejczyk, Upośledzenie umysłowe-pedagogika, PWN, Warszawa Kirejczyk, Oligofrenopedagogika, WSPS, Warszawa Kosakowski, Społeczne przystosowanie dziecka lekko upośledzonego umysłowo,
7 8. Kościelska, Oblicza upośledzenia, PWN, Warszawa Spionek, Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych, Warszawa Marek-Ruka, Umiejętność cichego czytania (...), Warszawa 1978.
www.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO
Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO OLIGOFRENOPEDAGOGIKA
Bardziej szczegółowoUPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE. Bartłomiej Gmaj Andrzej Wakarow
UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE Bartłomiej Gmaj Andrzej Wakarow Upośledzenie umysłowe Obniżenie sprawności umysłowej powstałe w okresie rozwojowym. Stan charakteryzujący się istotnie niższą od przeciętnej ogólną
Bardziej szczegółowoAby zapobiec niepowodzeniom szkolnym już na starcie, musimy zadbać o to, aby dziecko przekraczając próg szkoły osiągnęło dojrzałość szkolną.
Gdy dziecko idzie po raz pierwszy do szkoły, zarówno ono, jak i rodzice bardzo przeżywają ten moment. Wszyscy są pełni nadziei, ale także obaw. Aby nieco ostudzić emocje, dowiedz się czy Twoje dziecko
Bardziej szczegółowoPrzyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji
Przyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji Dr Teresa Opolska Polskie Towarzystwo Dysleksji Fakty i kontrowersje wokół dysleksji
Bardziej szczegółowoWyższa Szkoła Medyczna, Wydział Ogólnomedyczny Fizjoterapia Drugi Praktyczny. Pedagogika specjalna. mgr D. Wyrzykowska - Koda
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotów): Osoby prowadzące:
Bardziej szczegółowoOCENA UCZNIA SZKOŁY PRZYSPOSABIAJĄCEJ DO PRACY
OCENA UCZNIA SZKOŁY PRZYSPOSABIAJĄCEJ DO PRACY I SEMESTR rok szkolny:.. Imię, nazwisko ucznia:.. Klasa:. Zakres aktywności Poziom funkcjonowania Funkcjonowanie: o sobie nie podejmuje słabo dostatecznie
Bardziej szczegółowoKWESTIONARIUSZ. Informacje podane w kwestionariuszu mają charakter poufny.
Załącznik nr 1 KWESTIONARIUSZ Informacje podane w kwestionariuszu mają charakter poufny. Dziecko Imiona i nazwisko... Data i miejsce urodzenia... PESEL... Rok szkolny i klasa, do której dziecko ma zostać
Bardziej szczegółowoprzestrzega zasad higieny, właściwie zachowuje się w sytuacji choroby; rozumie potrzebę pomocy dzieciom niepełnosprawnym
WYCHOWANIE FIZYCZNE I EDUKACJA ZDROWOTNA UCZEŃ KOŃCZĄCY KLASĘ PIERWSZĄ: 1. W zakresie kształtowania sprawności fizycznej: a) uczestniczy w zajęciach rozwijających sprawność fizyczną; b) współpracuje z
Bardziej szczegółowosystematyczne nauczanie
dojrzałość Osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego, który czyni je wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie i wychowanie; harmonijne współgranie
Bardziej szczegółowoWielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko jest w pełni gotowe, by sprostać wymaganiom jakie niesie za sobą szkoła.
O GOTOWOŚCI SZKOLNEJ Rozpoczęcie nauki szkolnej to bardzo ważny moment w życiu każdego dziecka. Pójście do szkoły poprzedzone jest rocznym obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym, któremu podlegają wszystkie
Bardziej szczegółowoOSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE. Z. Nowak - Kapusta
OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE Z. Nowak - Kapusta Osoba niepełnosprawna to osoba, która posiadała odpowiednie orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony (osoba niepełnosprawna prawnie) lub osoba, która takiego
Bardziej szczegółowoStudia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną Oligofrenopedagogika
Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną Oligofrenopedagogika I. Informacje ogólne II. Rekrutacja III. Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych IV. Treści programowe
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wprowadzenie Irena Obuchowska... 9
SPIS TREŚCI Wprowadzenie Irena Obuchowska... 9 CZĘŚĆ I RODZINA A DZIECKO NIEPEŁNOSPRAWNE 1. Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych Andrzej Twardowski... 18 1.1. Systemowy model funkcjonowania rodziny...
Bardziej szczegółowoOsiągnięcia edukacyjne dla dzieci z oddziału przedszkolnego na rok szkolny 2014/2015 Oczekiwane efekty aktywności społecznej dziecka
Osiągnięcia edukacyjne dla dzieci z oddziału przedszkolnego na rok szkolny 2014/2015 Oczekiwane efekty aktywności społecznej dziecka podaje swoje dane osobowe swobodnie wypowiada się na temat swojej rodziny
Bardziej szczegółowoKLASA I KLASA II KLASA III I
Wychowanie fizyczne i edukacja zdrowotna Wymagania dla klas I III Umiejętności, sprawności i wiadomości jakie uczeń zdobędzie po zakończeniu klasy I,II,III KLASA I KLASA II KLASA III I półrocze I półrocze
Bardziej szczegółowoPoradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Prudniku
F U N K C J O N O W A N I E Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Prudniku Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Prudniku powołana została 1 lutego 1966 roku jako Powiatowa Poradnia Wychowawczo-Zawodowa.
Bardziej szczegółowoModuł IIIb. Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się. Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz
Moduł IIIb Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz (prezentacja wykorzystana na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji
Bardziej szczegółowoStudia Podyplomowe. Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika
Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika I. Informacje ogólne II. III. IV. Rekrutacja Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych Program
Bardziej szczegółowoKody niepełnosprawności i ich znaczenie
Kody niepełnosprawności i ich znaczenie Kody niepełnosprawności, będące w istocie symbolami rodzaju schorzenia, mają decydujący wpływ na to, do jakich prac osoba niepełnosprawna może być kierowana, a do
Bardziej szczegółowoRegulamin rekrutacji uczniów do klas integracyjnych w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Kowalewie Pomorskim
ZAŁĄCZNIK NR 8 DO STATUTU SZKOŁY POSTAWOWEJ KONOPNICKIEJ W KOWALEWIE POMORSKIM Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI IM.MARII Regulamin rekrutacji uczniów do klas integracyjnych w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej
Bardziej szczegółowoIndywidualny Plan Działania
Indywidualny Plan Działania Dane Uczestnika Projektu Sprawić Moc.... Imię /Imiona.. Nazwisko ulica, numer kod pocztowy, miejscowość numer telefonu e-mail PESEL wykształcenie stopień niepełnosprawności
Bardziej szczegółowoAKCJA ĆWICZYĆ KAŻDY MOŻE W RAMACH PROGRAMU MEN SZKOŁA W RUCHU
AKCJA ĆWICZYĆ KAŻDY MOŻE W RAMACH PROGRAMU MEN SZKOŁA W RUCHU Obszar I Wychowanie fizyczne lekcje wychowania fizycznego mogą być ciekawe i atrakcyjne. Celem edukacji uczniów z niepełnosprawnością intelektualną
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W PLESZEWIE. Barbara Walter
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W PLESZEWIE Barbara Walter Pleszew, sierpień 2019 Celem nowoczesnego oceniania jest: rozpoznawanie uzdolnień,zainteresowań i pasji ucznia
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko studenta, nr albumu..
Karta praktyk praktyka w zakresie fizjoterapii klinicznej dzieci i osób dorosłych w ortopedii realizowana po szóstym semestrze studiów; Wymiar praktyki 50 godzin Imię i nazwisko studenta, nr albumu.. 1.
Bardziej szczegółowoStudia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr)
Studia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr) Termin: 25.03.2017; 22.04.2017 godz. 9:00 Czas trwania 3 semestry (kwalifikacyjne) Łączna
Bardziej szczegółowoPsycholog szkolny Kamila Budzyńska
Psycholog szkolny Kamila Budzyńska Podjęcie przez dziecko obowiązku szkolnego wiąże się z początkiem nowego, bardzo ważnego etapu w jego życiu. Przechodząc z wieku przedszkolnego w wiek wczesnoszkolny
Bardziej szczegółowoCZEGO RODZICE NIE WIEDZĄ O SWOICH DZIECIACH A WIEDZIEĆ POWINNI?
CZEGO RODZICE NIE WIEDZĄ O SWOICH DZIECIACH A WIEDZIEĆ POWINNI? mgr Magdalena Jabłońska mgr Dorota Orłowska 1 DLACZEGO RODZICE NIE MAJĄ WIEDZY O ISTOTNYCH PROBLEMACH SWOICH DZIECI? brak czasu mało doświadczeń
Bardziej szczegółowoRozwój ruchowy dziecka w wieku przedszkolnym
Rozwój ruchowy dziecka w wieku przedszkolnym Sprawności ruchowa dziecka w wieku przedszkolnym etapach: przebiega w dwóch doskonalenie ruchów postawno- lokomocyjnych ( chodu, biegu, skoków, wspinania się
Bardziej szczegółowoWychowanie fizyczne Wychowanie fizyczne specjalne
Wychowanie fizyczne Wychowanie fizyczne specjalne Kierunek i rok studiów: Studia stacjonarne II rok, semestr 4, Studia niestacjonarne III rok, 6 semestr; II rok USM, 4 semestr. OLIGOFRENOPEDAGOGIKA 1.
Bardziej szczegółowoDOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA I OBJAWY NIEDOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ U DZIECKA 6 LETNIEGO
DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA I OBJAWY NIEDOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ U DZIECKA 6 LETNIEGO DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA to gotowość do podjęcia przez dziecko zadań i obowiązków jakie stawia przed nim szkoła. Dojrzałość obejmuje:
Bardziej szczegółowoDiagnoza funkcjonalna dziecka
Diagnoza funkcjonalna dziecka Dane dziecka: i opis środowiska wychowującego Imię i nazwisko: XX, chłopiec Wiek dziecka: 3,6 Nie uczęszcza do przedszkola Rodzice: wykształcenie mama- wyższe, ojciec średnie
Bardziej szczegółowoCZY NASZE DZIECKO MOŻE
CZY NASZE DZIECKO MOŻE JUŻ IŚĆ DO SZKOŁY? Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 2 im. ks. dra S. Wilczewskiego w Katowicach OBOWIĄZEK SZKOLNY W KRAJACH EUROPEJSKICH GOTOWOŚĆ SZKOLNA Osiągnięcie przez
Bardziej szczegółowoSPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI DYSKALKULIA
SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI DYSKALKULIA DEFINICJA DYSKALKULII Dyskalkulia rozwojowa jest strukturalnym zaburzeniem zdolności matematycznych, mającym swe źródło w genetycznych lub wrodzonych
Bardziej szczegółowoEfekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli
Załącznik 3. Efekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli Symbol Opis efektu kształcenia Kod składnika opisu s-w-1 s-w-2 s-u-1 s-u-2 s-u-3 s-k-1 s-k-2 Wiedza: absolwent ma uporządkowaną wiedzę
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA PSYCHOFIZYCZNE I POSTAWY WŁAŚCIWE DLA ZAWODU. Cechy psychofizyczne:
WYMAGANIA PSYCHOFIZYCZNE I POSTAWY WŁAŚCIWE DLA ZAWODU Cechy psychofizyczne: - zainteresowania humanistyczne (społeczne, pedagogiczne), - umiejętność nawiązywania kontaktów z ludźmi, - spostrzegawczość,
Bardziej szczegółowoSYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU
1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Diagnoza osób z wieloraką niepełnosprawnością Moduł 190: Niepełnosprawność intelektualna i zaburzenia wieku rozwojowego. 2. Nazwa przedmiotu
Bardziej szczegółowoUWAGA: Załączone materiały przeznaczone są wyłącznie do indywidualnego użytku edukacyjnego. Nie wolno ich rozpowszechniać ani też wykorzystywać w
UWAGA: Załączone materiały przeznaczone są wyłącznie do indywidualnego użytku edukacyjnego. Nie wolno ich rozpowszechniać ani też wykorzystywać w innych celach. Karwat J. D. (red.), Niepełnosprawność i
Bardziej szczegółowoPOJĘCIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ POJĘCIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI W roku 1980 Światowa Organizacja Zdrowia opracowała i opublikowała definicję niepełnosprawności w Międzynarodowej klasyfikacji uszkodzeń, upośledzeń i niepełnosprawności.
Bardziej szczegółowoZestawienie różnic w podstawie programowej wychowania przedszkolnego po wprowadzeniu zmian z 17 czerwca 2016 r.
Zestawienie różnic w podstawie programowej wychowania przedszkolnego po wprowadzeniu zmian z 17 czerwca 2016 r. Podstawa programowa z 30 maja 2014 r. Podstawa programowa z 17 czerwca 2016 r. Cele wychowania
Bardziej szczegółowoEdukacja zintegrowana a edukacja fizyczna ucznia. dr Marek LEWANDOWSKI
Edukacja zintegrowana a edukacja fizyczna ucznia dr Marek LEWANDOWSKI Cywilizacja PRZESTRZEŃ EDUKACYJNA Wzorce kulturowe UCZEŃ RODZICE p Biosfera SZKOŁA NAUCZYCIEL dr Marek Lewandowski Polityka oświatowa
Bardziej szczegółowoCENTRUM EDUKACJI I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ŁODZI
CENTRUM EDUKACJI I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ŁODZI Oddział Fundacji powstał 1 lipca 2012 Prowadzimy projekt skierowany dla: osób z orzeczoną niepełnosprawnością niepracujących w wieku
Bardziej szczegółowoSkala Gotowości Szkolnej SGS 0 0
Skala Gotowości Szkolnej SGS 0 0 Dane o dziecku Imię i nazwisko: Płeć CHŁOPIEC DZIEWCZYNKA Data urodzenia Wiek MŁ ST Obserwacja wstępna: Data rozpoczęcia Data zakończenia Obserwacja końcowa: Data rozpoczęcia
Bardziej szczegółowoPercepcja wzrokowa jest zdolnością do rozpoznawania i rozróżniania bodźców
Percepcja wzrokowa jest zdolnością do rozpoznawania i rozróżniania bodźców wzrokowych a także do ich interpretowania przez odniesienie do poprzednich doświadczeń. Nie jest wyłącznie zdolnością do dokładnego
Bardziej szczegółowoNazwa przedmiotu: Rok studiów: Forma zajęć: Liczba godzin: PROGRAM ZAJĘĆ 1. Problemy rozwoju, nauczania i wychowania dziecka niesłyszącego.
Nazwa przedmiotu: Pedagogika specjalna Rok studiów: II rok, pierwszego stopnia, pedagogika, WSE UAM Forma zajęć: konwersatoria Liczba godzin: 15 PROGRAM ZAJĘĆ 1. Problemy rozwoju, nauczania i wychowania
Bardziej szczegółowoDokumentacja dziecka objętego WWRD w Zespole Szkół Nr 12 w Białymstoku
Dokumentacja dziecka objętego WWRD w Zespole Szkół Nr 12 w Białymstoku 1. dokumentacja dotycząca dziecka: - opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wydana przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną
Bardziej szczegółowoSkala Gotowości Edukacyjnej Pięciolatków (SGE-5) Arkusz Obserwacyjny
Część Druga Psychometryczna analiza wyników badań standaryzacyjnych Skali Gotowości Edukacyjnej Pięciolatków (SGE-5) Skala Gotowości Edukacyjnej Pięciolatków (SGE-5) Arkusz Obserwacyjny 79 Skala Gotowości
Bardziej szczegółowoPERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH.
PERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH. Spostrzeganie wzrokowe- to zdolność do rozpoznawania i różnicowania bodźców wzrokowych oraz ich interpretowania w oparciu o dotychczasowe doświadczenia.
Bardziej szczegółowoCo to jest niepełnosprawność?
Co to jest niepełnosprawność? Niepełnosprawnymi są osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1
JAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Katedra i Klinika Psychiatrii
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia. FIZJOTERAPIA absolwent:
Efekty kształcenia Tabela odniesień efektów kształcenia dla kierunku studiów FIZJOTERAPIA studia pierwszego stopnia, profil praktyczny do obszarowych efektów kształcenia Objaśnienie oznaczeń w symbolach:
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku i ich relacje z efektami kształcenia dla obszarów kształcenia
Efekty dla kierunku i ich relacje z efektami dla obszarów Wydział prowadzący kierunek studiów: REHABILITACJI Kierunek stadiów: (nazwa kierunku musi być odebrania do zawartości programu a zwłaszcza do zakładanych
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWEEFEKTY KSZTAŁCENIA. Po ukończeniu studiów absolwent:
TABELA ODNIESIEŃ EFEKTÓW KIERUNKOWYCH DO EFEKTÓW OBSZAROWYCH KIERUNEK STUDIÓW: fizjoterapia POZIOM KSZTAŁCENIA: studia II stopnia PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny OBSZAR KSZTAŁCENIA: obszar nauk medycznych,
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne część 1. Wymagania edukacyjne z edukacji technicznej
Wymagania edukacyjne część 1. Wymagania edukacyjne z edukacji technicznej Podstawa programowa Klasa I Klasa II Klasa III 1. Uczeń wie jak ludzie wykorzystywali dawniej siły przyrody. proste zabawki zgodnie
Bardziej szczegółowoROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1. dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna
ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna EPIDEMIOLOGIA DYSFUNKCJI POZNAWCZYCH U DZIECI Z NF1 Dysfunkcje poznawcze
Bardziej szczegółowoWydział Nauk o Zdrowiu Kierunek Fizjoterapia Stopień II, Profil praktyczny
LISTA PRZEDMIOTÓW, KTÓRE MOGĄ BYĆ UZNANE NA PODSTAWIE OCENY EFEKTÓW UCZENIA SIĘ ZDOBYTYCH NA DRODZE EDUKACJI POZAFORMALNEJ I NIEFORMALNEJ NA ROK AKADEMICKI 2016/2017 Wydział Nauk o Zdrowiu Kierunek Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoDziecko potrafi leżąc na brzuchu na płaskiej powierzchni oderwać nos od materaca, nisko unosi głowę.
Pierwszą sprawnością jaką ćwiczy prawidłowo rozwijające się dziecko, to ruch głowy. RUCH GŁOWY (w poszczególnych miesiącach życia) 1 miesiąc Dziecko potrafi leżąc na brzuchu na płaskiej powierzchni oderwać
Bardziej szczegółowoCzy mój sześciolatek/siedmiolatek jest gotowy by przekroczyć próg szkoły, by stawić czoła nowym wyzwaniom? Czy będzie potrafił podporządkować się
NOWA RZECZYWISTOŚĆ Czy mój sześciolatek/siedmiolatek jest gotowy by przekroczyć próg szkoły, by stawić czoła nowym wyzwaniom? Czy będzie potrafił podporządkować się szkolnej dyscyplinie? Czy wejdzie w
Bardziej szczegółowoGOTOWOŚĆ SZEŚCIOLATKA DO PODJĘCIA NAUKI SZKOLNEJ
GOTOWOŚĆ SZEŚCIOLATKA DO PODJĘCIA NAUKI SZKOLNEJ Zagadnienia 1. Co to jest gotowość szkolna i od czego zależy. 2. Obszary gotowości szkolnej. 3. Na co zwrócić uwagę. 4. Refleksja. GOTOWOŚĆ SZKOLNA oznacza
Bardziej szczegółowoWymagania programowe z wychowania fizycznego dla klas I-III
Wymagania programowe z wychowania fizycznego dla klas I-III KLASA I : maszeruje, przechodzi z chodu do biegu, zwalnia i przyspiesza bieg, biegnie na sygnał ze startu wysokiego; podskakuje, skacze obunóż,
Bardziej szczegółowoOd edukacji do akceptacji II. Dorosłość osób z niepełnosprawnością w ujęciu społecznym
Od edukacji do akceptacji II Dorosłość osób z niepełnosprawnością w ujęciu społecznym Pomorska Fundacja Aktywności Społecznej MY w roku 2014 zrealizowała projekt Od edukacji do akceptacji. W ramach działań
Bardziej szczegółowoJAK ROZPOZNAĆ DZIECKO Z RYZYKA DYSLEKSJI?
JAK ROZPOZNAĆ DZIECKO Z RYZYKA DYSLEKSJI? Ryzyko dysleksji oznacza zagrożenie wystąpienia specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu. Terminu tego używa się wobec dzieci w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie rodziców do wspomagania dziecka w uczeniu się nowej roli bycia uczniem
Przygotowanie rodziców do wspomagania dziecka w uczeniu się nowej roli bycia uczniem Dowiem się wielu ciekawych rzeczy Poznam nowych kolegów Będą ciekawe zajęcia Wiedza i umiejętności Informacja DOBRY
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ PAŹDZIERNIK
PLAN PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ PAŹDZIERNIK Ogólne cele dydaktyczno-wychowawcze: Przestrzeganie zasad panujących w przedszkolu. Przestrzegani podstawowych zasad korzystania z placu zabaw. Poznanie
Bardziej szczegółowoOCENA OPISOWA ŚRÓDROCZNA/ SEMESTRALNA KLASA 1. Klasa.. Rok szkolny.. Data EDUKACJA SPOŁECZNA
OCENA OPISOWA ŚRÓDROCZNA/ SEMESTRALNA KLASA 1 Imię i nazwisko ucznia Klasa.. Rok szkolny.. Data EDUKACJA SPOŁECZNA Współdziałanie z rówieśnikami i osobami dorosłymi. Potrafi odróżnić co jest dobre, a co
Bardziej szczegółowoDyskalkulia rozwojowa. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Zabrzu
Dyskalkulia rozwojowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Zabrzu WYJAŚNIENIA TERMINOLOGICZNE z greckiego dys = nie, źle; z łacińskiego calculo = liczę; Dyskalkulia rozwojowa jest strukturalnym zaburzeniem
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA I PODZIAŁ KLINICZNY UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO. Opracowała: Monika Haligowska
CHARAKTERYSTYKA I PODZIAŁ KLINICZNY UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO Opracowała: Monika Haligowska Zgodnie z ICD 10 (1998) UPOŚLEDZIENIE UMYSŁOWE polega na obniżeniu poziomu rozwoju wielu procesów i funkcji poznawczych,
Bardziej szczegółowowww.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO
Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO www.prototo.pl
Bardziej szczegółowoSzczegółowe kryteria oceny semestralnej lub rocznej z wychowania fizycznego. dla klas IV-VII na rok szkolny 2017/2018
Szczegółowe kryteria oceny semestralnej lub rocznej z wychowania fizycznego 1) OCENA CELUJĄCA dla klas IV-VII na rok szkolny 2017/2018 Ocenę celującą na pierwszy semestr lub koniec roku szkolnego otrzymuje
Bardziej szczegółowoARKUSZ DIAGNOZY UMIEJĘTNOŚCI FUNKCJONALNYCH
ARKUSZ DIAGNOZY UMIEJĘTNOŚCI FUNKCJONALNYCH Ucznia... Zawiera: 1. Dane o uczniu. 2. Diagnoza lekarska. 3. Diagnoza psychologiczna. 4. Diagnoza ekologiczna. 5. Umiejętności z zakresu: a) sposobu porozumiewania
Bardziej szczegółowoFormy pomocy psychologiczno pedagogicznej oferowanej na terenie poradni:
Formy pomocy psychologiczno pedagogicznej oferowanej na terenie poradni: Diagnozowanie poziomu rozwoju, potrzeb i możliwości oraz zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych dzieci młodzieży: Badanie
Bardziej szczegółowoKARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO PRZEDSZKOLA
KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO PRZEDSZKOLA... (imię i nazwisko dziecka przyjmowanego do przedszkola) Data i miejsce urodzenia dziecka... Pesel.. Imiona rodziców... Rodzeństwo (imię, nazwisko, wiek).... Adres
Bardziej szczegółoworozwija się emocjonalnie i społecznie, współpracuje z dziećmi i nauczycielem, rozwija pamięć, myślenie, spostrzegawczość,
Nasze przedszkole! Pięciolatek w grupie rówieśniczej ma szansę wcześniej wykorzystać swój naturalny zapał do poznawania świata. Szybciej stanie się samodzielny i odpowiedzialny. Bezstresowo zaakceptuje
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z wychowania fizycznego w klasach IV VIII
Przedmiotowy system oceniania z wychowania fizycznego w klasach IV VIII Ocena z wychowania fizycznego powinna być obiektywna i zindywidualizowana. Zawierać powinna indywidualne możliwości ucznia oraz jego
Bardziej szczegółowoKARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO ŻŁOBKA MISIO BAZIK
KARTA ZGŁOSZENIA DZIECKA DO ŻŁOBKA MISIO BAZIK I. DANE DZIECKA Imię i nazwisko:... urodzenia:... Miejsce urodzenia:... PESEL dziecka:... Adres zamieszkania:... Obywatelstwo:... II. DANE RODZICÓW / OPIEKUNÓW
Bardziej szczegółowoOrzekanie o niepełnosprawności i stopnie niepełnosprawności
Vademecum dla osób niepełnosprawnych - przewodnik zawodowy Część I. Podstawowe pojęcia Orzekanie o niepełnosprawności i stopnie niepełnosprawności 1 SPIS TREŚCI: Orzekanie o niepełnosprawności i stopnie
Bardziej szczegółowoPODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ
Załącznik nr 1 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ SYMBOL CYFROWY 346[02] I. OPIS ZAWODU 1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć: 1) rozpoznawać
Bardziej szczegółowoDzieci i młodzież szkół podstawowych, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych.
Psychoterapia indywidualna Terapia zaburzeń emocjonalnych i patologicznych cech osobowości. Korzyści (nabyta wiedza i Dzieci i młodzież szkół podstawowych, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych. Niwelowanie
Bardziej szczegółowoŻabno, dnia r.
Żabno, dnia 07.03.2014r. EUROPEJSKI DZIEŃ LOGOPEDY PPPP W TARNOWIE, FILIA ŻABNO NIEDOSŁUCH LUB GŁUCHOTA UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE ALALIA ALALIA PROLONGATA NIEDOKSZTAŁCENIE MOWY O TYPIE AFAZJI AFAZJA (DYZFAZJA)
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W STRĄCZNIE
PROCEDURA ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W STRĄCZNIE Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.
Bardziej szczegółowoOPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA W ODNIESIENIU DO MODUŁÓW ŻYWIENIE W SPORCIE
Podstawy żywienia w sporcie Antropometria Pracownia dietetyczna I, II Fizjologia sportu Wybrane zagadnienia z metabolizmu wysiłku Diagnostyka laboratoryjna w sporcie Genetyka dietetyce i sporcie Żywienie
Bardziej szczegółowoOtwarty konkurs ofert
29/06/2011 ogłaszany jest zwyczajowo w I kwartale danego roku. Ogłoszenie o konkursie zawierające wszelkie szczegóły i warunki uczestnictwa w nim, publikowane jest na naszej stronie w zakładce Konkursy
Bardziej szczegółowoMIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Objaśnienie oznaczeń: S1A obszar
Bardziej szczegółowoKwestionariusz. Dane dziecka. Imię i nazwisko. Data urodzenia. Pesel. Numer w ewidencji Fundacji. Dokładna aktualna diagnoza
Kwestionariusz Dane dziecka Imię i nazwisko Data urodzenia Pesel Numer w ewidencji Fundacji Dokładna aktualna diagnoza Imię i nazwisko opiekuna prawnego Telefon kontaktowy do opiekuna prawnego Adres e-mail
Bardziej szczegółowoEDUKACYJNE FORUM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH MULTIMEDIALNY KATALOG ZAWODÓW ZAWÓD: ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ
EDUKACYJNE FORUM KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH MULTIMEDIALNY KATALOG ZAWODÓW ZAWÓD: ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty Działanie 3.4
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychiatria w pytaniach i odpowiedziach. 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku i ich relacje z efektami kształcenia dla obszarów kształcenia
Efekty dla kierunku i ich relacje z efektami dla obszarów Wydział prowadzący kierunek studiów: Kierunek stadiów: (nazwa kierunku musi być odebrania do zawartości programu a zwłaszcza do zakładanych efektów
Bardziej szczegółowoJakie są przyczyny uszkodzenia słuchu?
Jakie są przyczyny uszkodzenia słuchu? Pruszewicz według kryterium etiologicznego podzielił zaburzenia słuchu u dzieci na trzy grupy: 1. głuchota dziedziczna i wady rozwojowe, 2. głuchota wrodzona, 3.
Bardziej szczegółowonazwa szkoły/placówki, w których jest zorganizowany zespół wczesnego wspomagania
Wykaz zespołów wczesnego wspomagania rozwoju dziecka zorganizowanych w szkołach i placówkach, dla których organem prowadzącym jest m. st. Warszawa - stan na 31 stycznia 2014 r. Do zespołów wczesnego wspomagania
Bardziej szczegółowoPRZYPORZĄDKOWANIE ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTÓW DO ODPOWIEDNICH GRUP WYDZIAŁ: NAUK O ZDROWIU AWF W POZNANIU KIERUNEK: FIZJOTERAPIA
Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 35/2019 Rektora z dnia 9 sierpnia 2019 r. PRZYPORZĄDKOWANIE ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTÓW DO ODPOWIEDNICH GRUP WYDZIAŁ: NAUK O ZDROWIU AWF W POZNANIU KIERUNEK: FIZJOTERAPIA LP.
Bardziej szczegółowoArkusz obserwacji cech rozwojowych dziecka 3- letniego (25-36 miesięcy)
Arkusz obserwacji cech rozwojowych dziecka 3- letniego (25-36 miesięcy) Imię i nazwisko dziecka:.. Data urodzenia: Daty kolejnych obserwacji: obserwacja I... obserwacja II... obserwacja III... Prowadzący
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Problemy psychiatryczne w pytaniach i odpowiedziach 2. NAZWA JEDNOSTKI
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH UKSW. Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne
Załącznik do Uchwały Nr 82/2016 Senatu UKSW z dnia 19 maja 2016 r. WYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH UKSW Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne PODNOSZENIE KOMPETENCJI NAUCZYCIELSKICH W PRACY Z UCZNIEM O SPECJALNYCH
Bardziej szczegółowoFORMULARZ KWALIFIKOWANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH powyżej 16 r. ż. DO SZCZEGÓLNEGO SPECJALISTYCZNEGO WSPARCIA
FORMULARZ KWALIFIKOWANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH powyżej 16 r. ż. DO SZCZEGÓLNEGO SPECJALISTYCZNEGO WSPARCIA Wersja uzgodniona pomiędzy organizacjami: Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym; Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoWczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny Fazy reakcji emocjonalnej rodziców w sytuacji pojawienia się niepełnosprawnego dziecka mgr Katarzyna Kowalska Dziecko niepełnosprawne w rodzinie Według
Bardziej szczegółowoMówienie Nie wypowiada się. Nie recytuje tekstu. Edukacja matematyczna
Załącznik nr 4 Kryteria oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się lub deficytami rozwojowymi w klasie 1 w edukacji wczesnoszkolnej Dobry (db) -4 Edukacja polonistyczna Czyta płynnie
Bardziej szczegółowoDziałania w zakresie dodawania i odejmowania Bezbłędnie wykonuje działania w poznanym zakresie liczbowym.
Załącznik nr 5 Kryteria oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się lub deficytami rozwojowymi w klasie 2 w edukacji wczesnoszkolnej Dobry (db) -4 Edukacja polonistyczna Czyta płynnie
Bardziej szczegółowoZadania opiekuna podczas wykonywania ćwiczeń z pacjentem:
Jednostka dydaktyczna 3: Ćwiczenia ogólne Zadania opiekuna podczas wykonywania ćwiczeń z pacjentem: Wyjaśnij pacjentowi przebieg ćwiczeń. Ustal dzienny / tygodniowy plan ćwiczeń. Ustal specyfikę ćwiczeń.
Bardziej szczegółowoOcena zależności od opieki Skala CDS
Ocena zależności od opieki Skala CDS Potrzeby Wskaźniki oceniające ocena ODŻYWIANIE Stopień w jakim pacjent jest w stanie zaspokoić potrzeby żywieniowe bez niczyjej 1. Pacjent nie jest w stanie przyjmować
Bardziej szczegółowoARKUSZ OCENY DOJRZAŁOŚCI PROCESÓW SPOŁECZNO-EMOCJONALNYCH
ARKUSZ OCENY DOJRZAŁOŚCI PROCESÓW SPOŁECZNO-EMOCJONALNYCH Arkusz wypełnia nauczyciel nauczania przedszkolnego placówki, do której uczęszcza Pani/Pana dziecko... (imię i nazwisko dziecka) D dobrze S średnio
Bardziej szczegółowo