36 KSZTA CENIE W ZAKRESIE ROZSZERZONYM

Transkrypt

1 Polski-BarwyPoz 10/3/03 16:03 Page 35 - umiejscawia w czasie epok - wskazuje zró nicowanie kulturowe baroku - uzasadnia okreêlenie baroku mianem epoki kontrastów - wyjaênia terminy: klasycyzm, libertynizm, kontrreformacja - wymienia filozofów epoki (Kartezjusz, Pascal, Spinoza) - zna fragmenty MyÊli Pascala - przedstawia poglàdy Kartezjusza, Pascala na poznanie - zna termin racjonalizm - wymienia wybitnych twórców epoki (sztuki plastyczne, muzyka) - rozpoznaje cechy stylu barokowego (architektura, rzeêba, malarstwo, muzyka) - okreêla cechy estetyki barokowej - wskazuje zró nicowanie sztuki barokowej - zna poj cia: manieryzm, malarstwo iluzjonistyczne BAROK - wyjaênia przyczyny zró nicowania epoki - okreêla stosunek do poprzednich epok - charakteryzuje klasycyzm francuski i kontrreformacj - wyjaêniana, czym polega a swojskoêç i europejskoêç polskiego baroku - omawia poglàdy filozofów na sytuacj cz owieka we wszechêwiecie, Boga - porównuje poglàdy Kartezjusza i Pascala - uzasadnia okreêlanie ich poglàdów na poznanie mianem optymizmu i sceptycyzmu poznawczego - zna poj cia: panteizm, fideizm - rozpoznaje i charakteryzuje êród a stylu barokowego - okreêla stosunek sztuki barokowej do stylu poprzedniej epoki - ocenia wp yw kontrreformacji na sztuk sakralnà 35 - zna fragmenty PrzemyÊlnego szlachcica Don Kichota z Manczy Cervantesa - charakteryzuje Don Kichota i Sancho Pans - zna ró ne interpretacje postawy Don Kichota - wskazuje cechy parodii w omawianym utworze - zna fragmenty ycia snem Calderona - analizuje monologi bohaterów - charakteryzuje bohaterów, przedstawia walk wewn trznà dwóch równorz dnych racji - omawia cechy teatru barokowego - okreêla zwiàzki Don Kichota z romansem rycerskim - charakteryzuje i ocenia postacie, odwo ujàc si do poj cia archetypu i kontrastu, idealizmu i realizmu w postawie do Êwiata - wskazuje i interpretuje odwo ania do Don Kichota, tworzy galeri idealistów i odmieƒców - omawia motyw ycie snem, przywo uje konteksty filozoficzne (np. Kartezjusza), literackie

2 Polski-BarwyPoz 10/3/03 16:03 Page KSZTA CENIE W ZAKRESIE ROZSZERZONYM Wymagania podstawowe - zna poetów polskiego baroku (J. A. Morsztyn, D. Naborowski, Z. Morsztyn, S. Twardowski) i ich utwory - w poezji barokowej rozpoznaje nurt dworski i metafizyczny - okreêla tematyk utworów (poezja Êwiatowych rozkoszy, pradoksalnoêç istnienia Êwiata i cz owieka, uroda Êwiata, przemijanie i z uda ycia, mi oêç i przemijanie) - rozpoznaje cechy stylu poezji dworskiej - wymienia najwa niejsze Êrodki artystyczne - zna poj cia: marinizm, koncept, konceptyzm, - rozpoznaje motywy wanitatywne w poezji i malarstwie - wymienia pisarzy nurtu sarmackiego - zna utwory W. Potockiego i Pami tniki Paska (fragm) - omawia wizerunek Sarmaty w utworach Potockiego i Paska - wymienia cechy kultury sarmackiej - rozpoznaje cechy obyczajowoêci sarmackiej w tekstach - wskazuje cechy stylu Paska - zna termin literatura sowizdrzalska - podaje przyk ady literatury sowizdrzalskiej (Nowy Sowiêdrza Jana z Kijan, Z króla ch op Piotra Baryki) - rozpoznaje i komentuje zabiegi parodystyczne - wymienia dramaturgów francuskich XVII w. - zna fragmenty Cyda Corneilla - okreêla istot konfliktu - ocenia postawy bohaterów - porównuje fragmenty ró nych t umaczeƒ - zna cechy teatru barokowego Wymagania ponadpodstawowe - wyjaênia, odwo ujàc si do przyk adów, co to jest koncept, konceptyzm - wskazuje i omawia dominanty interpretacyjne w wierszach barokowych (mi oêç i Êmierç) - omawia intelektualny charakter poezji dworskiej - wyjaênia okreêlenie poetyka przesytu - porównuje poetyckie normy barokowego pi kna ze wspó czesnymi idea ami - opisuje ludyczne funkcje literatury (dworska galanteria) - wyjaênia poj cie emblemat - interpretuje teksty w kontekêcie historycznym - okreêla cechy i przejawy ideologii sarmackiej - wskazuje odwo ania do tradycji sarmackiej w utworach z ró nych epok - przedstawia nurt pami tnikarstwa w kulturze sarmackiej - zna poj cia: makaronizm, silva rerum, - pokazuje mechanizmy tworzenia mitów narodowych (np. przedmurze chrzeêcijaƒstwa) - przedstawia obraz Êwiata kreowany przez literatur sowizdrzalskà - rozpoznaje motyw Êwiata na opak - interpretuje tekst, odwo ujàc si do poj cia honoru i wiedzy o etosie rycerskim

3 Polski-BarwyPoz 10/3/03 16:03 Page 37 - zna Âwi toszka Moliera - streszcza utwór - charakteryzuje postacie - wskazuje typy i Êrodki komizmu - pos uguje si poj ciami: komedia, intryga, komedia charakterów - ustosunkowuje si do zagadnienia cenzury i wolnoêci s owa, ob udy i hipokryzji, fanatyzmu religijnego - wyjaênia przyczyny, dla których sztuka wzbudza a kontrowersje - wypowiada si na temat moralnoêci i niemoralnoêci sztuki OÂWIECENIE - zna i wyjaênia nazwy: oêwiecenie, wiek rozumu, wiek filozofów, czasy stanis awowskie - umiejscawia w czasie epok - wskazuje konteksty historyczne przemian kulturowych - wymienia najwa niejsze cechy oêwiecenia w Polsce i Europie - okreêla genez oêwiecenia - wyjaênia, dlaczego rozum i natura to s owa klucze tego okresu - wyjaênia, na czym polega a odmiennoêç polskiego oêwiecenia - okreêla wk ad oêwiecenia do dziedzictwa kulturowego - wymienia filozofów i kierunki filozoficzne (wp ywy racjonalizmu, empiryzmu, materializmu) - zna poj cia: deizm, ateizm - wyjaênia ide encyklopedyzmu, wymienia najwa niejszych twórców Encyklopedii - zna poj cie imperatyw kategoryczny Kanta - okreêla postawy wobec Boga - charakteryzuje optymizm poznawczy - wyjaênia, co to jest racjonalizm i empiryzm - zestawia ze sobà te dwa kierunki - wyjaênia, dlaczego encyklopedia sta a si symbolem epoki 37 - zna fragmenty Kandyda Woltera - wskazuje sposoby charakterystyki bohaterów - wskazuje tez powiastki filozoficznej - zna poj cie: powiastka filozoficzna - wskazuje tez Kandyda, okreêla istot polemiki - wyjaênia, na czym polega krytycyzm oêwieceniowy - wskazuje cechy gatunkowe powiastki filozoficznej, (przedstawia sposób prowadzenia narracji) - okreêla rol ironii - wyjaênia poj cie wolterianizm

4 Polski-BarwyPoz 10/3/03 16:03 Page Wymagania podstawowe KSZTA CENIE W ZAKRESIE ROZSZERZONYM Wymagania ponadpodstawowe - rozpoznaje styl klasycystyczny i rokokowy - wymienia przyk ady architektury i malarstwa sztuki klasycystycznej i rokokowej - wymienia najwa niejszych kompozytorów tego czasu, w tym trójk klasyków wiedeƒskich - opisuje ogród francuski i ogród angielski - charakteryzuje styl klasycystyczny - okreêla cechy sztuki rokokowej sztuki salonu - omawia funkcj ogrodów oraz topos ogrodu w literaturze - zna poglàdy Locke a i Rousseau na wychowanie - wyjaênia, jakà rol odegra y salony w yciu kulturalnym epoki - przedstawia, jakie by y przes anki kulturalnej emancypacji kobiet - wymienia instytucje kulturalne i oêwiatowe, które powsta y w Warszawie w czasach stanis awowskich - okreêla rol Teatru Narodowego - wie, co to by a Komisja Edukacji Narodowej - zna utwory Ignacego Krasickiego (bajki, satyry: Âwiat zepsuty, Do króla, Palinodia, a tak e Hymn do mi oêci Ojczyzny, fragmenty Monachomachii) - okreêla tematyk utworów Krasickiego - wskazuje dominant interpretacyjnà satyry Do króla - charakteryzuje program dydaktyczny wpisany w satyry - okreêla cechy satyry i bajki, rozró nia typy bajek: narracyjnà i epigramatycznà - rozpoznaje i opisuje cechy poematu heroikomicznego - opisuje Warszaw czasów oêwieceniowych - omawia rol Stanis awa Augusta Poniatowskiego i jego mecenat artystyczny - okreêla charakter i cele reformy szkolnictwa - ocenia rol prasy w kszta towaniu opinii publicznej - charakteryzuje stosunek oêwieconych do tradycji sarmackiej - ocenia wk ad oêwieconych w rozwój kultury narodowej - opisuje obraz Êwiata wy aniajàcy si z utworów Krasickiego - interpretuje utwory poety, odwo ujàc si do zasady: uczyç bawiàc, - wyjaênia, na czym polega alegoryzm i uniwersalizm bajek - okreêla funkcje satyry - zna poj cia: panegiryk, parodia, oktawa, persyfla - ocenia znaczenie i rol twórczoêci Krasickiego

5 Polski-BarwyPoz 10/3/03 16:03 Page 39 - zna Powrót pos a Niemcewicza - wskazuje cechy komedii politycznej - prezentuje stanowiska bohaterów - przedstawia rol teatru w s u bie reform - zna Fircyka w zalotach F. Zab ockiego - charakteryzuje Fircyka i Podstolin (rozpoznaje rokokowe i sentymentalne wzory mi oêci) - omawia podwójnà akcj : zewn trznà i wewn trznà w Fircyku w zalotach - wskazuje w dramatach Êrodki i typy komizmu (np. chwyt qui pro quo, komizm postaci, j zyka, sytuacji) - interpretuje Powrót pos a, odwo ujàc si do kontekstów historycznych - ocenia rol teatru w s u bie reform - omawia ludyczne i dydaktyczne funkcje teatru - wyjaênia, na czym polega o spolszczenie dramatów - wyjaênia termin klasycyzm - wymienia pisarzy zwiàzanych z tym pràdem artystycznym - rozpoznaje teksty nale àce do nurtu klasycyzmu, okreêla ich cechy - okreêla cechy klasycyzmu w Polsce - wyjaênia poj cie poetyka normatywna 39 - zna fragmenty Nowej Heloizy J.J. Rousseau, wiersze Karpiƒskiego (np. Do Justyny. T sknoêç na wiosn, Laura i Filon) - okreêla tematyk utworów - wyjaênia termin sentymentalizm - wymienia najwa niejsze cechy pràdu, okreêla opozycje (serce rozum, natura kultura, wieê miasto) - rozpoznaje utwory nale àce do nurtu sentymentalizmu, wskazuje ich cechy - charakteryzuje stosunek sentymentalistów do natury i cywilizacji - charakteryzuje mi oêç sentymentalnà - zna termin powieêç epistolarna - okreêla cechy i tematyk poezji sentymentalnej - wyjaênia, dlaczego sentymentalizm przyczyni si do rozwoju powieêci - wypowiada si na temat: poezja sentymentalna w osàdzie pokoleƒ - wskazuje nawiàzania w literaturze i filmie (wzorzec melodramatyczny, psychologizacja)

6 Polski-BarwyPoz 10/3/03 16:03 Page KSZTA CENIE W ZAKRESIE ROZSZERZONYM Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe - widzia przynajmniej dwie teatralne realizacje dramatów przewidzianych w programie klasy pierwszej - rozumie, na czym polega polisemicznoêç sztuki teatru - wypowiada si na temat spektaklu; ocenia re yseri, gr aktorskà, scenografi, muzyk - pisze recenzje - wie, co to jest adaptacja filmowa - pisze recenzj filmu - wskazuje w ró nych tekstach kultury masowej odwo ania do utworów prezentowanych na lekcji - rozumie poj cia: spo eczne Êrodki przekazu, kicz, arcydzie o, kultura wysoka, kultura masowa KSZTA CENIE KULTUROWE - interpretuje symbol i metafor w teatrze - ocenia koncepcje re yserskie przy wystawianiu dramatów z dawnych epok (np. wiernoêç wobec tekstu) - porównuje ró ne wystawienia tego samego dramatu - wypowiada si na temat adaptacji filmowych - interpretuje zjawiska kultury masowej - wskazuje ich êród a - bierze udzia w yciu kulturalnym swego regionu - orientuje si we wspó czesnym yciu literackim i kulturowym NAUKA O J ZYKU - wie, e j zyk jest systemem znaków - wie, co to jest akt komunikacji - zna poj cie komunikat j zykowy - rozpoznaje i tworzy ró ne akty mowy - okreêla funkcje j zyka - rozpoznaje funkcje j zyka w tekêcie literackim i publicystycznym - rozró nia j zyk pisany od j zyka mówionego oraz wskazuje ich cechy - zna histori pisma - wskazuje, które cechy j zyka u ywanego w Internecie zbli ajà go do j zyka mówionego, a które do pisanego - rozpoznaje oficjalnà i nieoficjalnà odmian j zyka - zna i wyjaênia poj cia: ideogram, piktogram - omawia cechy j zyka mówionego i pisanego - okreêla cechy j zyka u ywanego w Internecie