(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (13) T3 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2009/37 EP B1 (51) Int. Cl. A23L1/30 A61K31/202 A23L1/22 A23D9/00 A23D9/02 ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) (54) Tytuł wynalazku: Suplement diety lub żywność funkcjonalna zawierające mieszaninę olejów (30) Pierwszeństwo: EP EP (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2008/03 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 07/2010 (73) Uprawniony z patentu: Vinorica S.L., Mallorca, ES PL/EP T3 (72) Twórca (y) wynalazku: POPP Michael A., Lauf/Pegnitz, DE (74) Pełnomocnik: Ewa Malewska&Partners rzecz. pat. Malewska Ewa Warszawa 1 skr. pocz. 613 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 Opis [0001] Niniejszy wynalazek dotyczy suplementu diety lub żywności funkcjonalnej składającej się z lub zawierającej (a) olej z orzechów w ilości 0,5 do 20% objętościowych; (b) jedno lub więcej źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 w ilości 10 do 50 lub 10 do 90% objętościowych, przy czym całkowita ilość kwasów tłuszczowych ω-3 w każdym ze źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 wynosi co najmniej 20% objętościowych; oraz (c) nośnik aromatu w ilości 10 do % objętościowych. Ponadto niniejszy wynalazek dotyczy oleju jadalnego zawierającego lub stanowiącego suplement diety lub żywność funkcjonalną według wynalazku. Niniejszy wynalazek dotyczy wreszcie zastosowania suplementu diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku jako oleju jadalnego. [0002] Choroby sercowo-naczyniowe stanowią według statystyk główną przyczynę zgonów w Niemczech i Europie. Ten wspólny termin obejmuje wiele chorób, takich jak zawał serca, nagła śmierć sercowa i dusznica bolesna. W tym kontekście określa się je często jako tak zwaną chorobę wieńcową serca, w skrócie CHD. Wspólną przyczyną tych występujących powszechnie chorób jest często miażdżyca tętnic, która rozwija się bez rozpoznania przez wiele lat. Naczynia krwionośne stopniowo zwężają się, wskutek czego swobodny przepływ krwi zostaje zablokowany. W związku z tym krążenie krwi w mięśniu sercowym nie jest prawidłowe. W najgorszym wypadku następuje nagła niedrożność naczynia, określana mianem zakrzepicy, która prowadzi do całkowitego zatrzymania dopływu krwi i tlenu do serca. Skutkiem tego jest zawał serca. [0003] W wielu badaniach naukowych wykazano, że nieprawidłowe nawyki żywieniowe są jedną z głównych przyczyn występowania tych czynników ryzyka. Oznacza to, że dzięki odpowiedniej zmianie diety wystąpienie miażdżycy tętnic można opóźnić lub nawet mu zapobiec. Jeśli chodzi o dietę, oprócz witamin, ilość i rodzaj wchłanianych tłuszczów jest czynnikiem mającym zasadnicze znaczenie w rozwoju i postępie chorób sercowonaczyniowych. Odpowiednia równowaga między nasyconymi kwasami tłuszczowymi pochodzenia zwierzęcego i nienasyconymi kwasami tłuszczowymi pochodzenia roślinnego lub z ryb staje się coraz ważniejsza. Tak zwane kwasy tłuszczowe ω-3 i kwasy tłuszczowe ω- 6 mają szczególne znaczenie. Kwasy tłuszczowe ω-6 występują w wielu olejach roślinnych, dlatego przy obecnych nawykach żywieniowych ich spożycie jest wystarczające. Kwas linolowy najważniejszy przedstawiciel tej rodziny występuje w znacznej ilości na przykład w oleju szafranowym, słonecznikowym, sojowym, kukurydzianym i pszennym, ale 2

3 także w margarynie. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe typu ω-3, przynajmniej w dużym stężeniu, występują jednak wyłącznie u niektórych tłustych ryb i glonów. [0004] Kwasy tłuszczowe ω-3 i ω-6 to wielonienasycone, długołańcuchowe kwasy tłuszczowe. Oznacza to, że zawierają co najmniej 18 atomów węgla (C) i więcej niż jedno wiązanie podwójne. ω i n oznaczają odpowiednio łańcuch kwasu tłuszczowego, którego numeracja rozpoczyna się od grupy metylowej. Liczby 3 i 6 oznaczają odpowiednio położenie pierwszego wiązania podwójnego odpowiednio przy trzecim i szóstym atomie węgla. Ponieważ organizm człowieka nie potrafi wytwarzać żadnego z tych kwasów tłuszczowych z innych kwasów tłuszczowych, kwasy tłuszczowe ω-3 i ω-6 uznaje się za niezbędne. Z tych dwóch kwasów tłuszczowych organizm może wytworzyć w ograniczonej ilości związki o dłuższym łańcuchu potrzebne w wielu funkcjach metabolicznych, za pomocą enzymów desaturazy i elongazy. [0005] Wiele właściwości kwasów tłuszczowych ω-3 ma znaczenie profilaktyczne w przypadku zawałów serca: badania na osobach zdrowych i chorych wykazały, że spożywanie dużej ilości kwasów tłuszczowych ω-3 może zmniejszyć stężenie triglicerydów i cholesterolu we krwi. Wyraźny spadek stężenia tłuszczów we krwi wystąpił jednak jedynie przy spożywaniu stosunkowo dużej ilości 3 do 4 gramów na dobę. Kwasy tłuszczowe ω-3 obniżają ponadto w szczególności stężenie niekorzystnego cholesterolu LDL. Co więcej badacze stwierdzili, że krew Inuitów krzepnie wolniej niż krew Europejczyków. Jest to korzystne w przypadku osób narażonych na ryzyko zawału serca, ponieważ skrzepy krwi powodują często niedrożność zwężonych naczyń, co prowadzi do zawału serca. Działanie kwasów tłuszczowych ω-3 polega na tym, że wytwarza się mniej substancji sprzyjających tworzeniu się skrzepów krwi. Jednocześnie kwasy tłuszczowe ω-3 stanowią substrat przy wytwarzaniu substancji rozszerzających naczynia, a więc skrzepy nie mogą tak łatwo osiadać. Przy zwiększonym wbudowywaniu kwasów tłuszczowych ω-3 w błonę komórkową, krwinki czerwone są bardziej elastyczne, co także sprzyja niezaburzonemu przepływowi krwi. Wydaje się, że te właściwości mają także korzystny wpływ na ciśnienie krwi. [0006] Od dawna wiadomo, że kwasy tłuszczowe wpływają także na określone czynniki odpornościowe i procesy zapalne. W badaniach klinicznych określa się więc ich oddziaływanie na przewlekłe choroby zapalne, takie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Crohna, reumatyzm i mukowiscydoza. Nienasycone kwasy tłuszczowe to elementy budulcowe w syntezie hormonów tkankowych wpływających na przebieg reakcji 3

4 zapalnej. Jakkolwiek hormony wytwarzane z kwasu tłuszczowego ω-6 sprzyjają raczej zapaleniu, prostaglandyny i leukotrieny wytarzane z kwasu tłuszczowego ω-3 EPA są przeciwzapalne. Wydaje się więc korzystne, aby pacjenci cierpiący na choroby zapalne przyjmowali zwiększoną ilość kwasów tłuszczowych ω-3. [0007] U pacjentów z gruczolakorakiem jelita grubego, przyjmujących koncentraty oleju rybnego zawierające dwa do siedmiu gramów kwasów tłuszczowych ω-3 na dobę, komórki nowotworowe dzieliły się wolniej niż w grupie porównawczej. Działanie polegające na hamowaniu rozwoju nowotworu daje się wykazać jedynie, jeśli całkowita ilość kwasów tłuszczowych w pokarmie nie przekraczała 30% dostarczanej energii. W związku z tym, oprócz innych metod, eksperci zalecają, aby dostarczać zrównoważoną proporcję kwasów tłuszczowych ω-6 do ω-3 i aby całkowita ilość tłuszczów była niska. [0008] Ponadto, korzystne działanie kwasów tłuszczowych ω-3 w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów omawia się w literaturze (Rennie et al., Nutritional management of rheumatoid arthritis: a review of the evidence, J. Hum. Nutr. Dietet. 16 (2003), strony ). W tym kontekście występuje odniesienie do dokumentów potwierdzających pozytywne działanie długołańcuchowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (PUFA) n-3 na objawy. Zaleca się dietę bogatą w długołańcuchowe PUFA n-3 i przeciwutleniacze. Ponadto stwierdza się, że w przypadku innych olejów nie stwierdzono znacznej poprawy. [0009] W kolejnym badaniu skupiono się na wpływie różnych olejów na stan zdrowia, w szczególności na choroby wieńcowe (Katan et al., Dietary oils, serum lipoproteins, and coronary heart disease, Am. J. Clin. Nutr. 61 (1995), ). W tym kontekście wspomina się o mieszkańcach Krety, jako o przykładzie osób, u których dzięki dużemu spożyciu oliwy z oliwek, jako źródła tłuszczu, występuje niska częstość chorób wieńcowych. W badaniu potwierdzono także, że nasycone kwasy tłuszczowe w szczególności zwiększają stężenie cholesterolu LDL, a zatem i podatność na choroby serca. W przeciwieństwie do tego nienasycone kwasy tłuszczowe zmniejszają ryzyko. Stwierdza się ponadto, że oleje rybne mogą zwiększać stężenie LDL i apoproteiny B we krwi, podobnie jak tłuste ryby. Jednak oleje rybne i tłuste ryby mają korzystny wpływ na stężenie triglicerydów i lipoprotein o bardzo niskiej gęstości w surowicy. Pomimo tego uznaje się za fakt, że w populacjach spożywających duże ilości oleju rybnego oleje takie zmniejszają częstość chorób wieńcowych. 4

5 [0010] W kolejnej publikacji omówiono skuteczność kwasów tłuszczowych ω-3, roślinnych i z organizmów morskich, w zapobieganiu i leczeniu różnych chorób, takich jak choroby sercowo-naczyniowe i udar (Kris-Etherton et al., Fish Consumption, Fish Oil, ω-3 Fatty Acids and Cardiovascular Disease, Circulation 106 (2002), str ). Zasadniczo omawia się badania prowadzone na dużą skalę, które w przeważającej mierze potwierdzają, że te kwasy tłuszczowe mają działanie korzystne lub prewencyjne na przebieg i początek choroby. W niektórych jednak badaniach nie stwierdzono skuteczności. Jakkolwiek stwierdza się, że olej rybny i tłuste ryby stanowią główne źródło kwasów tłuszczowych ω-3 z organizmów morskich (w szczególności EPA i DHA), w przypadku produktów roślinnych wymienia się oliwę z oliwek, olej rzepakowy, olej z orzechów włoskich i olej lniany, w których stężenie jest niższe. [0011] Darlington i inni ( Antioxidantien and fatty acids in the amelioration of rheumatoid arthritis and related disorders, British Journal of Nutrition, 85 (2001), ) omawiają możliwości leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów (RA) oraz podobnych chorób, takich jak toczeń rumieniowaty układowy. Mimo tego, że autorzy stwierdzają, iż dostępne wyniki badań nie są w pełni znaczące wskutek warunków doświadczalnych, jest jednak oczywiste, że kwasy tłuszczowe ω-3 mają korzystne działanie na chorobę. W związku z podawaniem oleju rybnego wyjaśnia się, że olej rybny jest podawany wraz z przeciwutleniaczem. Wykazuje się ponadto, że jednoczesne podawanie EPA i DHA jest skuteczniejsze niż podawanie jednego ze wspomnianych nienasyconych kwasów tłuszczowych samodzielnie. Autorzy zauważają wreszcie, że bogaty w aktywne biologicznie oleje i naturalne przeciwutleniacze wyciąg z muszli Perna canaliculus wykazuje także działanie ochronne oprócz leczniczego wobec zapalenia stawów u szczurów. [0012] Można w sumie stwierdzić, że w niektórych sytuacjach życiowych, a także w ogóle zwiększone spożycie kwasów tłuszczowych ω-3 byłoby pożądane. Szczególnie korzystnymi źródłami kwasów tłuszczowych ω-3 są glony i niektóre gatunki ryb. Ze stanu techniki wiadomo jednak, że spożywanie kwasów tłuszczowych ω-3 jest związane z doświadczaniem nieprzyjemnego smaku ryb. Z tego względu preparat kwasów tłuszczowych ω-3 w postaci kapsułek ma aktualnie nadal duże znaczenie, ponieważ dzięki takiej postaci podawania kwasów tłuszczowych ω-3 nieprzyjemny zapach jest często ledwo wyczuwalny, chociaż nie można go zupełnie usunąć przy odbijaniu się. Zastosowanie na przykład w postaci oleju jadalnego o dużej zawartości kwasów tłuszczowych ω-3 jest jednak nie do zaakceptowania z 5

6 powyższych względów. [0013] Można stwierdzić, że chociaż w sprzedaży jest dostępnych wiele produktów zawierających kwasy tłuszczowe ω-3, takich jak przykładowo oleje lub mieszaniny olejów, wystarczająca podaż kwasów tłuszczowych ω-3 nie jest zapewniona, jeśli stosuje się je jako oleje jadalne lub do sałatek, a ponadto pod względem smaku produkty zawierające kwasy tłuszczowe ω-3 nie nadają się do użycia w olejach jadalnych lub do sałatek. Ponadto stosunek kwasów tłuszczowych ω-6 do kwasów tłuszczowych ω-3 często nie jest zgodny z zaleceniami instytucji zajmujących się żywieniem. Co więcej, dostępne w sprzedaży mieszaniny olejów zawierające konkretne kwasy tłuszczowe ω-3 charakteryzują się określonymi wymaganiami dotyczącymi przechowywania. Należy je przechowywać w niskiej temperaturze, przy czym okres przechowywania nadal jest ograniczony (w odniesieniu do wszystkich kwestii, o których tu mowa, można porównać na przykład wyjaśnienia na stronie 5 zgłoszenia patentowego GB-A dotyczącego produktu o nazwie Primevère). [0014] W związku z tym zadaniem podstawowym dla wynalazku jest dostarczenie suplementu diety lub żywności funkcjonalnej rozwiązujących problemy wymienione powyżej lub które można wykorzystać jako podstawę oleju jadalnego lub oleju do sałatek, lub które można wykorzystać jako olej jadalny lub olej do sałatek. [0015] Problem ten rozwiązano poprzez przykłady wykonania zdefiniowane w zastrzeżeniach. [0016] W związku z tym niniejszy wynalazek dotyczy suplementu diety lub żywności funkcjonalnej składającej się z lub zawierającej (a) olej z orzechów w ilości 0,5 do 20% objętościowych; (b) źródło zawierające kwasy tłuszczowe ω-3 w ilości 10 do 50% objętościowych, przy czym całkowita ilość kwasów tłuszczowych ω-3 wynosi co najmniej 20% objętościowych i w którym źródłem zawierającym kwasy tłuszczowe ω-3 jest olej z pachnotki lub olej arganowy oraz (c) nośnik aromatu w ilości 10 do % objętościowych [0017] Zasadniczo suplementy diety to środki żywnościowe zawierające jedną lub więcej substancji odżywczych w postaci stężonej. W postaci nietypowej dla żywności stanowią one zazwyczaj kapsułki, pastylki, tabletki i płyny. Inne typowe postaci podawania to saszetki z proszkiem, ampułki z płynem, butelki z kroplomierzem i podobne postaci do podawania cieczy i proszków do spożywania niewielkich odmierzonych ilości, które mają uzupełniać dietę. Według wynalazku preferowana jest konsystencja płynna/oleista lub 6

7 nadająca się do smarowania. [0018] Według wynalazku żywność funkcjonalna to środki spożywcze oraz odpowiednie niedawno opracowane produkty, których znaczenie nie polega jedynie na cennych walorach odżywczych i smaku, ale także na określonych substancjach składowych. Według wynalazku duże znaczenie ma zachowanie i promocja zdrowia w średnim i dłuższym okresie. W tym kontekście preferowane są zastosowania nieterapeutyczne. Określenia nutraceutyki, żywność projektowana i inne, które także stanowią przykłady realizacji wynalazku, stosuje się jako synonimy, w części jednak także w sposób różnicujący. Aspekt prewencyjny i promocja zdrowia oraz charakter żywnościowy produktów najlepiej jednak wyraża określenie żywność funkcjonalna. W wielu wypadkach oznacza ona produkty wytwarzane przez dobieranie i selekcję (tak jest w przypadku niniejszego wynalazku), oczyszczanie, zatężanie, a także coraz częściej dodawanie. Nie obejmuje to wyodrębnionych substancji czynnych, w szczególności w postaci tabletek lub pigułek. [0019] Określenie kwasy tłuszczowe ω-3 (kwasy tłuszczowe omega-3) odnosi się do rodziny kwasów tłuszczowych istotnych dla człowieka, którą charakteryzuje określony szlak metaboliczny lub szereg szlaków metabolicznych. Omega-3 oznacza, że ostatnie wiązanie podwójne w przeważnie wielonienasyconym łańcuchu węglowym kwasu tłuszczowego występuje rozpoczynając od grupy karboksylowej na trzecim od końca wiązaniu C-C. Do grupy należą na przykład kwas linolenowy, kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA). Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy w tym kontekście kwas linolenowy zasadniczo pełni rolę prekursora, z którego organizm człowieka może w pewnym stopniu wytwarzać kwasy tłuszczowe ω-3 o dłuższym łańcuchu istotne dla zdrowia, takie jak EPA i DHA. W tym kontekście określenie o dłuższym łańcuchu oznacza kwasy tłuszczowe mające odpowiednio 20 lub 22 atomów węgla. Kwasy tłuszczowe ω-3 można dodawać w postaci oleju lub otrzymywać z innego źródła. W każdym wypadku należy sprawdzić, czy całkowita ilość kwasów tłuszczowych ω-3 wynosi co najmniej 20% objętościowych, na przykład co najmniej 30% objętościowych lub co najmniej 40% objętościowych. Te wartości dotyczą zawartości kwasów tłuszczowych ω-3 w źródle zawierającym kwasy tłuszczowe ω-3 według wynalazku. Jest to nieodzowna cecha kwasów tłuszczowych ω-3 zawierających źródła według wynalazku, które różnią się od innych produktów, na przykład olejów, które zawierają kwasy tłuszczowe ω-3, ale w stężeniu poniżej 20% objętościowych. Źródła zawierające kwasy tłuszczowe ω-3 według wynalazku mogą zawierać mieszaninę dowolnych 7

8 kwasów tłuszczowych ω-3. Ponadto w większej ilości może występować jeden (lub więcej) kwas (kwasy) tłuszczowy ω-3, zaś inne mogą być obecne jedynie w ilościach śladowych. [0020] Określenie całkowita ilość kwasów tłuszczowych ω-3 wynosi co najmniej 20% objętościowych oznacza procent objętościowy kwasów tłuszczowych ω-3 w składniku (b). W innym ujęciu niniejszy wynalazek dotyczy suplementu diety lub żywności funkcjonalnej składającej się z lub zawierającej (a) olej z orzechów w ilości 0,5 do 20% objętościowych; (b) źródło zawierające kwasy tłuszczowe ω-3 w ilości 10 do 50% objętościowych, przy czym całkowita ilość kwasów tłuszczowych ω-3 w źródle zawierającym kwasy tłuszczowe ω-3 wynosi co najmniej 20% objętościowych oraz (c) nośnik aromatu w ilości 10 do % objętościowych. Źródła zawierające kwasy tłuszczowe ω-3 według wynalazku mogą zawierać 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80 lub 90 % objętościowych w odniesieniu do źródła kwasów tłuszczowych ω-3. W niektórych wypadkach mogą ponadto zawierać wyłącznie kwasy tłuszczowe ω-3. Jeśli proporcja składnika (b) w żywności odżywczej lub żywności funkcjonalnej jest niska, na przykład 10% objętościowych, korzystne jest, jeśli proporcja kwasów tłuszczowych ω-3 w składniku (b) wzrasta do wysokiego poziomu, na przykład 40, 50, 60 lub powyżej 60% objętościowych. Jeśli jednak proporcja składnika (b) w suplemencie diety lub [0021] żywności funkcjonalnej jest stosunkowo wysoka i wynosi na przykład 50% objętościowych, proporcja kwasów tłuszczowych ω-3 w składniku (b) może być niższa, na przykład 20% objętościowych. [0022] Wszystkie wartości procentowe, jeśli nie napisano inaczej, oznaczają procent objętościowy (% objętościowy). Procent objętościowy składnika jest stukrotnie większy od ilorazu (objętość składnika) podzielona przez (objętość suplementu diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku). Dzięki temu, że stwierdzono, iż gęstość olejów jest zbliżona, procent wagowy ma podobną wartość, co odpowiedni procent objętościowy. [0023] Zasadniczo określenie nośnik aromatu oznacza substancję, która w znacznym stopniu wpływa na odczuwany smak środka spożywczego lub przyczynia się w znacznym stopniu do charakteru smaku środka spożywczego. [0024] Wartości procentowe, o których mowa powyżej, dodają się do 100%, jeśli suplement diety lub żywność funkcjonalna składa się z wymienionych powyżej składników. Korzystnie, jeśli maksymalna ilość źródła zawierającego kwasy tłuszczowe ω-3 lub całkowita 8

9 ilość źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 wynosi 45%, a także 40% lub 35%. [0025] Z badań epidemiologicznych wynika, że dawka około 0,2 do 0,5 g kwasów tłuszczowych ω-3 na dobę ma działanie korzystne. W związku z tym według aktualnej wiedzy około 0,5 g oleju rybnego (zawierającego 30% kwasów tłuszczowych ω-3) powinno być wystarczające, zaś w przypadku chorób serca lub chorób zapalnych (na przykład reumatyzm, łuszczyca itd.) dawkę tę można zwiększyć do około 1,5 do 2,5 g na dobę (około 20 g na tydzień). [0026] Produkt Omacor dopuszczony do obrotu przez Urząd ds. Żywności i Leków USA zawiera około 465 mg EPA i około 375 mg DHA na gram, czyli proporcję kwasów tłuszczowych ω-3 około 840 mg na g produktu. Zalecana dawka dzienna wynosi 4 g preparatu Omacor, co odpowiada około 3,36 g kwasów tłuszczowych ω-3. Ta dawka jest poniżej porównywana do wchłoniętej ilości EPA i DHA, jeśli suplement diety lub żywność funkcjonalna według wynalazku są stosowane do przygotowania sałatki. W celu przykładowego porównania suplementu diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku z preparatem Omacor, należy założyć, że suplement diety lub żywność funkcjonalna, wykorzystywana jako olej do sałatek, jest dokładnie taka, jak określona w niniejszym wynalazku. W takim wypadku stosuje się na przykład 4 łyżki stołowe, odpowiadające 50 g suplementu diety lub żywności funkcjonalnej. Suplement diety lub żywność funkcjonalna powinny zawierać 20% objętościowych oleju z łososia zawierającego 30% objętościowych (w przeliczeniu na czysty olej z łososia) kwasów tłuszczowych ω-3, tzn. EPA i DHA. W tych warunkach (z których wszystkie stanowią przedmiot preferowanych przykładów realizacji, patrz poniżej), 50 g oleju do sałatek według wynalazku zawiera 3 g kwasów tłuszczowych ω- 3, czyli EPA i DHA. Jeśli ponadto suplement diety według wynalazku zawiera także olej z pachnotki dostarczający zasadniczo kwasu α-linolenowego, podaż EPA i DHA wzrasta nawet pośrednio, ponieważ organizm człowieka jest w pewnym stopniu zdolny do wytwarzania EPA i DHA z kwasu α-linolenowego. W podsumowaniu stwierdza się, że jeśli przygotowuje się jedną sałatkę dziennie z dodatkiem suplementu diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku, dostarcza się ilości kwasów tłuszczowych ω-3 porównywalnej lub większej w porównaniu z faktyczną ilością wchłoniętą, jeśli stosuje się zalecaną dawkę dzienną preparatu Omacor. [0027] Dane przedstawione w Tablicy 1 uzyskano w badaniach polegających na degustacji. Potwierdzają one, że mimo dużego stężenia źródeł zawierających kwasy 9

10 tłuszczowe ω-3 (do 50% objętościowych) suplement diety lub żywność funkcjonalna według wynalazku nie charakteryzują się wyczuwalnym zapachem ryb odczuwanym jako nieprzyjemny. [0028] W związku z tym dzięki suplementowi diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku okazuje się, co zaskakujące, że przez dodanie oleju z orzechów zanika rybi smak kwasów tłuszczowych ω-3, ale nie smak oleju roślinnego. W ten sposób suplement diety lub żywność funkcjonalna według wynalazku, które dzięki znacznej proporcji kwasów tłuszczowych ω-3 są bardzo cenne dla zdrowia, uzyskują smak typowego oleju jadalnego. W niektórych przykładach realizacji olej z orzechów (także) stanowi nośnik aromatu, na przykład, jeśli dodaje się dwa oleje z orzechów (patrz Tablica 1). [0029] Próg, przy którym rybi smak w połączeniu według wynalazku jest w ogóle wyczuwalny, zależy od danej osoby i wynosi w przybliżeniu 50% źródła kwasów tłuszczowych ω-3 w suplemencie diety lub żywności funkcjonalnej. W przypadku proporcji 60% indywidualnych różnic w wyczuwaniu nie można określić we wspomnianych badaniach degustacji, czyli w połączeniu wspomnianych składników rybi smak jest także wyczuwalny. [0030] Określenie zawierający suplement diety lub żywność funkcjonalną oznacza, iż zamiast źródła zawierającego kwasy tłuszczowe ω-3 także dwa lub więcej źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 jest wyraźnie uwzględnianych jako składniki suplementu diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku. Z związku z tym niniejszy wynalazek dotyczy także suplementu diety lub żywności funkcjonalnej składającej się z lub zawierającej (a) olej z orzechów w ilości 0,5 do 20% objętościowych; (b) jedno lub więcej źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3, które łącznie stanowią porcję 10 do 50% objętościowych suplementu diety lub żywności funkcjonalnej, przy czym całkowita ilość kwasów tłuszczowych ω-3 w każdym ze źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 wynosi co najmniej 20% objętościowych; oraz (c) nośnik aromatu w ilości 10 do % objętościowych. [0031] Ponadto niniejszy wynalazek dotyczy suplementu diety lub żywności funkcjonalnej składającej się z lub zawierającej (a) olej z orzechów w ilości 0,5 do 20% objętościowych; (b) jedno lub więcej źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3, które łącznie stanowią porcję 10 do 90% objętościowych suplementu diety lub żywności funkcjonalnej, przy czym całkowita ilość kwasów tłuszczowych ω-3 w każdym ze źródeł zawierających kwasy 10

11 tłuszczowe ω-3 wynosi co najmniej 20% objętościowych; oraz (c) nośnik aromatu w ilości 10 do % objętościowych. W preferowanym przykładzie wykonania olej z orzechów wybiera się z grupy obejmującej orzechy laskowe, migdały, olej z orzechów włoskich, olej z orzechów pekan, olej z orzechów brazylijskich, olej z orzechów nerkowca, olej z orzechów pistacjowych, olej z orzechów makadamia, olej z orzeszków piniowych. W tym kontekście szczególnie preferowane są olej z orzechów laskowych, olej migdałowy i olej z orzechów włoskich. Ponadto olej z orzechów włoskich jest korzystny dzięki szczególnie korzystnemu stosunkowi kwasów tłuszczowych ω-6 do kwasów tłuszczowych ω-3. W przypadku oleju z orzechów włoskich stosunek ten ma wartość 4. Określenie kwasy tłuszczowe ω-6 (kwasy tłuszczowe omega-6) odnosi się do rodziny jedno- lub wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Omega-6 oznacza, że ostatnie wiązanie podwójne w przeważnie wielonienasyconym łańcuchu węglowym kwasu tłuszczowego występuje rozpoczynając od grupy karboksylowej na szóstym od końca wiązaniu C-C. [0032] Ten przykład wykonania według wynalazku wynika z obserwacji, że oleje z wymienionych orzechów uznano za odpowiednie w badaniach degustacji do zamaskowania lub stłumienia rybiego smaku źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3. [0033] W kolejnym preferowanym przykładzie wykonania proporcja oleju z orzechów w suplemencie diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku wynosi od 2 do 10% objętościowych Obejmuje to jednoznacznie dowolne wartości pośrednie, na przykład 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9 % objętościowych [0034] W kolejnym preferowanym przykładzie wykonania źródłem zawierającym kwasy tłuszczowe ω-3 w suplemencie diety lub żywności funkcjonalnej jest olej, taki jak olej naturalny. [0035] W kolejnym preferowanym przykładzie wykonania dwa lub więcej źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 to dwa lub więcej olejów. [0036] W szczególnie preferowanym przykładzie wykonania wynalazku olej lub oleje wybiera się z grupy obejmującej olej rybny, olej z glonów, olej roślinny zawierający kwasy tłuszczowe ω-3 lub olej produkowany z masy planktonu, przy czym korzystnie masa planktonu zasadniczo lub wyłącznie składa się z Crypthecodinium cohnii. W tym wypadku określenie zasadniczo odnosi się do tego, że korzystnie co najmniej 50%, korzystniej co najmniej 75%, jeszcze korzystniej co najmniej 90% oraz najkorzystniej 99% masy planktonu 11

12 składa się z organizmów z gatunku Crypthecodinium cohnii. Oleje rybne otrzymuje się korzystnie z bogatych w tłuszcz ryb zimnowodnych, takich jak śledź, tuńczyk, makrela i łosoś; można je jednak także otrzymać z sardynek, pstrąga, halibuta, dorsza, łupacza, suma, flądry oraz innych ryb typowymi metodami. Preferowane jest ponadto otrzymywanie kwasów tłuszczowych ω-3 z glonów lub oleju z glonów. Do preferowanych glonów należą na przykład mikroglony, w szczególności rodziny brunatnic, krasnorostów, zielenic i sinic. Spośród nich szczególnie preferowane są glony z rodzin Phaeoophyceae lub Rhodophyceae. Ponadto preferowane są glony Aphanizomenon flos-aquae (glony AFA) i spirulina, przy czym mikroglony Ulkenia sp. i Schizochytrium są szczególnie preferowane. [0037] Szczególnie preferowane jest, aby suplement diety lub żywność funkcjonalna według wynalazku zawierały dwa (i nie więcej) źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3. W szczególności preferowane jest, aby jedno z dwóch źródeł stanowiło olej rybny, zaś drugie było olejem roślinnym zawierającym kwasy tłuszczowe ω-3. [0038] W przykładach wykonania, w których (i) proporcja źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 w suplemencie diety lub żywności funkcjonalnej wynosi ponad 50% objętościowych i (ii) jedno ze źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 stanowi olej rybny, korzystne jest, aby proporcja oleju rybnego w suplemencie diety lub żywności funkcjonalnej wynosiła nie więcej niż 50% objętościowych W ten sposób uwzględnia się fakt, że proporcja ponad 50% objętościowych oleju rybnego może doprowadzić do wyczuwania rybiego smaku, co jest niepożądane według wynalazku. [0039] Szczególnie preferowanym olejem rybnym jest olej z łososia. Olej z łososia, na przykład jakości farmaceutycznej, można zakupić w firmie Henry Lamotte z Bremy. Wspomniany olej z łososia otrzymuje się z tusz łososi morskich, przy czym co najmniej 60% uzyskuje się z typowego łososia atlantyckiego Salmo salar, zaś pozostałą część otrzymuje się z innych łososi morskich i pstrągów z rodziny Oncorhynches. Korzystnie, jeśli olej z łososia zawiera 23 do 34% kwasów tłuszczowych ω-3, przy czym 9 do 14% stanowi kwas eikozapentaenowy (EPA), zaś 8 do 12% stanowi kwas dokozaheksaenowy (DHA). W temperaturze 20 C olej z łososia z powyższego źródła ma gęstość 0,920 do 0,935 kg/dm 3. [0040] Preferowanym olejem roślinnym zawierającym kwasy tłuszczowe ω-3 jest olej z pachnotki. Olej z pachnotki można zakupić na przykład w firmie Henry Lamotte z Bremy. Wytwarza się go z nasion rośliny z rodziny wargowych Perilla (Perilla ocymoides L.), która 12

13 jest blisko spokrewniona z lawendą oraz rośliną przyprawową bazylią, za pomocą wytłaczania i oczyszczania. Korzystnie, jeśli olej z pachnotki zawiera 45-64% kwasu linolenowego. Korzystnie ponadto, jeśli olej z pachnotki zawiera 5-10% kwasu palmitynowego, 1-5% kwasu stearynowego, 12-25% kwasu oleinowego i 10-20% kwasu linolowego. W temperaturze 20 C olej z pachnotki z powyższego źródła ma gęstość 0,925 do 0,931 kg/ dm 3. [0041] Kolejnym preferowanym olejem roślinnym zawierającym kwasy tłuszczowe ω-3 jest olej arganowy. Olej arganowy wytwarza się z pestek owoców arganu, czyli owoców drzewa żelaznego (arganowego). Olej arganowy ma orzechowy zapach i smak. Dlatego oprócz wykorzystania jako źródło kwasów tłuszczowych ω-3 może być stosowany do maskowania ewentualnego rybiego smaku spowodowanego zawartością oleju rybnego. [0042] W szczególnie preferowanym suplemencie diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku dwa źródła zawierające kwasy tłuszczowe ω-3 są obecne w tym samym stężeniu, korzystnie 20% objętościowych. Jeśli suplement diety lub żywność funkcjonalna według wynalazku zawiera 20% objętościowych oleju z łososia i 20% objętościowych oleju z pachnotki, korzystnie, jeśli zawartość kwasów tłuszczowych ω-3 w połączonych źródłach kwasów tłuszczowych ω-3 wynosi od 34% objętościowych do 49% objętościowych zależnie od jakości oleju z łososia i oleju z pachnotki (średnia arytmetyczna powyższej granicy dolnej to odpowiednio 23% dla oleju z łososia i 45% dla oleju z pachnotki, zaś średnia arytmetyczna powyższej granicy górnej to 34% dla oleju z łososia i 64% dla oleju z pachnotki). W zakres ten wchodzą jednoznacznie wszystkie wartości pośrednie, na przykład 40 % objętościowych, 45 % objętościowych, 50 % objętościowych, 55 % objętościowych i 60 % objętościowych kwasów tłuszczowych ω-3 dwóch połączonych źródłach kwasów tłuszczowych ω-3. W związku z tym zawartość kwasów tłuszczowych ω-3 w suplemencie diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku, związana ze źródłami zawierającymi kwasy tłuszczowe ω- 3, powinna korzystnie wynosić od około 13% objętościowych do około 20% objętościowych (40% zawartości kwasów tłuszczowych ω-3 w dwóch połączonych źródłach zawierających kwasy tłuszczowe ω-3). Obejmuje to jednoznacznie dowolne wartości pośrednie, na przykład 14 % objętościowych, 15 % objętościowych, 16 % objętościowych, 17 % objętościowych, 18 % objętościowych i 19 % objętościowych Jeśli stosuje się inne względne ilości źródeł kwasów tłuszczowych ω-3 według wynalazku, zawartość kwasów tłuszczowych ω-3 w suplemencie diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku, związana ze źródłami 13

14 zawierającymi kwasy tłuszczowe ω-3, może być poza zakresem od około 13% objętościowych do około 20% objętościowych Podobnie jest w wypadku całkowitej zawartości kwasów tłuszczowych ω-3 w suplemencie diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku, ponieważ pozostałe składniki (olej z orzechów i nośnik aromatu) także mogą zawierać kwasy tłuszczowe ω-3, chociaż ich stężenie będzie znacznie mniejsze od źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 według wynalazku. [0043] Obejmuje to jednoznacznie suplementy diety lub żywność funkcjonalną z dwoma źródłami zawierającymi kwasy tłuszczowe ω-3 w różnym stężeniu. Na przykład suplement diety lub żywność funkcjonalna według wynalazku może zawierać 30 % objętościowych oleju rybnego i 40 % objętościowych oleju z pachnotki. [0044] W kolejnym preferowanym przykładzie wykonania wynalazku kwasy tłuszczowe ω-3 w źródle lub źródłach to kwas linolenowy (kwas α-linolenowy), kwas eikozapentaenowy i/lub kwas dokozaheksaenowy, przy czym szczególnie preferowane są kwas cis-9,12,15- oktadekatrienowy, kwas cis-5,8,11,14,17-eikozapentaenowy i kwas cis-4,7,10,13,16,19- dokozaheksaenowy. [0045] W kolejnym preferowanym przykładzie wykonania wynalazku nośnikiem aromatu jest olej roślinny. Dzięki temu, że nośnik aromatu w znacznym stopniu odpowiada za charakter smakowy środka żywnościowego, wybór nośnika aromatu jest szczególnie istotny w produkcji środka żywnościowego. W szczególnie preferowanych przykładach wykonania nośnikiem aromatu może być także olej z orzechów. W tym przykładzie wykonania środek żywnościowy będzie miał dzięki nośnikowi aromatu smak orzechowy zasadniczo związany z proporcją olejów z orzechów. [0046] W szczególnie preferowanym przykładzie wykonania olejem roślinnym jest oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany, olej sojowy, olej z kiełków pszenicy, olej z orzechów laskowych, olej z orzechów włoskich lub olej migdałowy. W tych przypadkach oleje roślinne stosowane jako nośniki aromatu znacznie wpływają na charakter smakowy środka żywnościowego. Przez długi czas uważano, że olej rzepakowy stanowi ryzyko dla zdrowia wskutek stosunkowo dużej zawartości kwasu erukowego. Dzięki powstaniu nowych odmian, w szczególności w Kanadzie i Europie Zachodniej, udało się zmniejszyć zawartość kwasu erukowego w oleju do mniej niż 1%. W związku z tym suplement diety lub żywność funkcjonalna według wynalazku powinny zawierać możliwie najmniejszą ilość kwasu 14

15 erukowego, korzystnie mniej niż 1%. [0047] W kolejnym preferowanym przykładzie wykonania w nośniku aromatu występuje niski stosunek kwasów tłuszczowych ω-6 do kwasów tłuszczowych ω-3. Szczególnie preferowany jest stosunek kwasów tłuszczowych ω-6 do kwasów tłuszczowych ω-3 wynoszący 4. Należy wspomnieć, że w przypadku typowej diety średni stosunek kwasów tłuszczowych ω-6 do kwasów tłuszczowych ω-3 wynosi około 20.W zależności od źródła następujące nośniki aromatu według wynalazku charakteryzują się następującym stosunkiem kwasów tłuszczowych ω-6 do kwasów tłuszczowych ω-3 (wartości stosunku kwasów tłuszczowych ω-6 do kwasów tłuszczowych ω-3 podane w nawiasach stanowią wartości przybliżone, które mogą się zmieniać w granicach typowych dla produktów naturalnych): lniany (0,25), olej sojowy (7), olej z kiełków pszenicy (7), oliwa z oliwek (16), olej z orzechów włoskich (4) i olej rzepakowy (2).W porównaniu do tego w oliwie z oliwek występuje wysoki stosunek kwasów tłuszczowych ω-6 do kwasów tłuszczowych ω-3, jednak ogólna zawartość kwasów tłuszczowych ω-6 i kwasów tłuszczowych ω-3 jest niska. [0048] W kolejnym preferowanym przykładzie wykonania nośnik aromatu stanowi 30 do 60% objętościowych suplementu diety lub żywności funkcjonalnej. Obejmuje to jednoznacznie dowolną wartość procentu objętościowego, na przykład 35, 40, 45, 50 i 55 % objętościowych. [0049] W preferowanym przykładzie wykonania suplement diety lub żywność funkcjonalna według wynalazku zawiera ponadto przeciwutleniacz. Przeciwutleniacze (przeciwutleniacz) to związki chemiczne o różnej budowie, które mają właściwości zapobiegające lub zmniejszające utlenianie innych substancji (na przykład kwasów tłuszczowych) przez związki tlenu. Występują one naturalnie między innymi na przykład w czosnku, kapuście, brokułach, lukrecji, imbirze, herbacie, marchwi, pietruszce, cebuli, owocach cytrusowych, pomidorach, rozmarynie i ogórkach. W odniesieniu do treści wynalazku przeciwutleniacze muszą w szczególności zapobiegać utlenianiu kwasów tłuszczowych ω-3. [0050] W szczególnie preferowanym przykładzie wykonania przeciwutleniaczem jest tokoferol (witamina E, E 306) lub przeciwutleniacz wybrany z grupy obejmującej kwas L- askorbinowy (witamina C, E 300), L-askorbinian sodu (E 301), L-askorbinian wapnia (E 302), kwas mlekowy (E 270), α-tokoferol (E 307), kwas cytrynowy (E 330). Szczególnie 15

16 preferowany jest przeciwutleniacz tokoferol (witamina E, E 306). Według wynalazku możliwe są także połączenia tych przeciwutleniaczy. Jeśli dodawany jest przeciwutleniacz, dodawana jest pewna ilość do innych składników niezbędnych w wynalazku, co powoduje, że składniki w tym wypadku nie sumują się do 100% (wartość jest niższa od 100%). Preferowane ilości przeciwutleniacza obejmują zakres poniżej 1% objętościowych, na przykład 0,2, 0,4, 0,5 lub 0,7 % objętościowych. [0051] Specjaliście w dziedzinie znanych jest wiele sztucznych i naturalnych przeciwutleniaczy, które można wykorzystać w suplemencie diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku, z kilkoma wyjątkami. Do grupy tej należą na przykład wszystkie przeciwutleniacze należące do rodziny witaminy E, które występują głównie w orzechach i nasionach słonecznika. Są one często wykorzystywane w olejach roślinnych, margarynie i produktach z kakao. Naturalny przeciwutleniacz likopina, należąca do grupy karotenoidów i zawarta głównie w czerwonych pomidorach (około 20 mg/kg), jest kolejnym przykładem. Likopina jest jedną z najsilniejszych naturalnych substancji chroniących przed utlenianiem. W badaniach stwierdzono, że likopina może być także skutecznym czynnikiem zmniejszającym ryzyko wystąpienia niektórych rodzajów nowotworów. [0052] W kolejnym preferowanym przykładzie wykonania suplement diety lub żywność funkcjonalną według wynalazku można przechowywać w temperaturze pokojowej. [0053] W rozumieniu wynalazku szczególnie preferowany jest suplement diety lub żywność funkcjonalna zawierająca około 2% objętościowych oleju migdałowego, około 20% objętościowych oleju rybnego, korzystnie oleju z łososia, około 20% objętościowych oleju z pachnotki oraz około 0,4% objętościowych witaminy E, przy czym dopełnienie do 100% objętościowych stanowi oliwa z oliwek jako nośnik aromatu. [0054] Ponadto niniejszy wynalazek dotyczy oleju jadalnego i korzystnie oleju do sałatek stanowiącego lub zawierającego suplement diety lub żywność funkcjonalną według wynalazku. [0055] Określenie olej jadalny oznacza każdy preparat wykorzystujący suplement diety według wynalazku lub żywność funkcjonalną według wynalazku, który można dodawać do żywności jako olej. Przykładem jest stosowanie oleju jadalnego do smarowania lub jako sos do białego chleba, na przykład w degustacji win. Ponadto można go stosować w wielu tradycyjnych potrawach, na przykład Spaghetti aglio e olio. Oprócz suplementu diety lub 16

17 żywności funkcjonalnej według wynalazku olej jadalny może zawierać inne składniki smakowe, takie jak na przykład zioła. [0056] Niniejszy wynalazek dotyczy wreszcie zastosowania suplementu diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku jako oleju jadalnego. W preferowanym przykładzie wykonania wynalazku olejem jadalnym jest olej do sałatek. Korzystnie ponadto, jeśli zastosowanie ma charakter nieleczniczy. [0057] Niniejszy wynalazek dotyczy ponadto kompozycji farmaceutycznej składającej się z lub zawierającej suplement diety lub żywność funkcjonalną według wynalazku. [0058] Ponadto wynalazek dotyczy zastosowania suplementu diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku do otrzymywania kompozycji farmaceutycznej stosowanej w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych, chorób zapalnych i nowotworów. [0059] Niniejszy wynalazek dotyczy także sposobu profilaktyki lub leczenia chorób sercowo-naczyniowych, chorób zapalnych i nowotworów obejmującego podawanie skutecznej leczniczo ilości suplementu diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku. [0060] Do wspomnianych chorób sercowo-naczyniowych należą zawał serca, nagła śmierć sercowa, dusznica bolesna oraz zwapnienie naczyń krwionośnych (miażdżyca tętnic) i nadciśnienie. Do chorób zapalnych należą przewlekłe choroby zapalne, takie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Crohna, reumatyzm, mukowiscydoza, reumatoidalne zapalenie stawów oraz toczeń rumieniowaty układowy. Do nowotworów należą nowotwory jelita grubego, w szczególności gruczolakorak jelita grubego, a także rak sutka, rak prostaty i rak jajnika. [0061] Korzystnie, jeśli suplement diety lub żywność funkcjonalna według wynalazku jest wytwarzana sposobem obejmującym etap lub etapy mieszania co najmniej jednego oleju z orzechów z co najmniej jednym źródłem zawierającym kwasy tłuszczowe ω-3, przy czym ilość kwasów tłuszczowych ω-3 w źródle lub źródłach zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 wynosi co najmniej 20% objętościowych, i co najmniej jednego nośnika aromatu, tak że ostateczne stężenie oleju z orzechów wynosi 0,5 do 20% objętościowych, ostateczne stężenie źródła lub źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 wynosi 10 do 90% objętościowych, zaś ostateczne stężenie nośnika aromatu wynosi 10 do % objętościowych. W tym kontekście uwzględnia się sposoby wytwarzania, w których wszystkie składniki dodaje się i miesza razem w jednym etapie, a także sposoby wytwarzania, w których jeden lub więcej 17

18 składników dodaje się pojedynczo lub po kolei do pojemnika lub zbiornika, a następnie każdy jest mieszany z już dodanymi składnikami w pojemniku lub zbiorniku. Ten sposób wytwarzania może ponadto obejmować dodawanie kolejnych składników, na przykład dodawanie przeciwutleniacza. [0062] Olej z orzechów stosowany w suplemencie diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku oraz w metodzie według wynalazku to olej wytwarzany na przykład przez wytłaczanie orzechów. [0063] Wynalazek ilustrują następujące przykłady: [0064] Połączenia przedstawione w Tablicach 1 i 2 to korzystne przykłady wykonania wynalazku. Wartości liczbowe wyrażono w procentach objętościowych. Tablica 1: przedstawiono proporcje mieszania składników oleistych suplementu diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku, które nie mają rybiego smaku w badaniu organoleptycznym odpowiedniego suplementu diety lub żywności funkcjonalnej. Lp. Oliwa z oliwek Olej rzepakowy Olej lniany Olej sojowy Olej pszeniczny Olej z orzechów laskowych Olej z orzechów włoskich Olej migdałowy Olej rybny, inne źródło kwasów tłuszczowych ω-3 liczba składników w połączeniu , , , , , , , ,

19 , , , , , , , , , , , , Tabela 2 (następna strona): Kolejne preferowane suplementy diety według wynalazku. W środkowej części tabeli podano przykłady połączeń oleju rybnego / oleju z łososia o różnych parametrach oraz oleju z pachnotki o różnych parametrach, przy czym olej rybny / olej z łososia i olej z pachnotki stanowią po 20 procent obj. suplementu diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku. W tym kontekście proporcję kwasów tłuszczowych ω-3 w suplemencie diety lub żywności funkcjonalnej według wynalazku przedstawiono w procentach objętościowych w kolumnie Całkowita zawartość O3FA. W kolumnie Całkowita wartość procentowa zawartości O3FA w obydwu źródłach O3FA przedstawiono średnią zawartość w procentach objętościowych kwasów tłuszczowych ω-3 w mieszaninie równych części oleju rybnego/ oleju z łososia oraz oleju z pachnotki. 19

20 Przeciwutleniacz Witamina E Nośnik aromatu Oliwa z oliwek Olej aromatyczny Olej z orzechów Olej aromatyczny Olej migdałowy % objętościowych Źródło O3FA Olej rybny (z łososia) Źródło O3FA Olej z pachnotki Suma Zakres zawartości O3FA 0, ,4 57, Ilość całkowita >> Poziom zawartości (%) Olej rybny /z łososia Olej z pachnotki Zawartość O3FA Zawartość O3FA Ilość Całkowita << Poziom zawartości (%) Całkowita zawartość O3FA Całkowita wartość procentowa zawartości O3FA w obydwu źródłach O3FA 34 6,80 12, ,60 49, ,00 12, ,20 45, ,00 11, ,00 40, ,80 10, ,80 37, ,60 9, ,60 34, , , , , ,4 10 9, , ,

21 Zastrzeżenia patentowe 1. Suplement diety lub żywność funkcjonalna składająca się z lub zawierająca (a) olej z orzechów w ilości 0,5 do 20% objętościowych; (b) źródło zawierające kwasy tłuszczowe ω-3 w ilości 10 do 50% objętościowych, przy czym całkowita ilość kwasów tłuszczowych ω-3 wynosi co najmniej 20% objętościowych, zaś źródłem kwasów tłuszczowych ω-3 jest olej z pachnotki lub olej arganowy; oraz (c) nośnik aromatu w ilości 10 do % objętościowych 2. Suplement diety lub żywność funkcjonalna składająca się z lub zawierająca (a) olej z orzechów w ilości 0,5 do 20% objętościowych; (b) dwa lub więcej źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3, które łącznie stanowią porcję 10 do 50% objętościowych suplementu diety lub żywności funkcjonalnej, przy czym całkowita ilość kwasów tłuszczowych ω-3 w każdym ze źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 wynosi co najmniej 20% objętościowych, zaś dwa lub więcej źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 to dwa lub więcej olejów, w tym olej lub oleje roślinne zawierające kwasy tłuszczowe ω-3: olej z pachnotki i/lub olej arganowy; oraz (c) nośnik aromatu w ilości 10 do % objętościowych 3. Suplement diety lub żywność funkcjonalna składająca się z lub zawierająca (a) olej z orzechów w ilości 0,5 do 20% objętościowych; (b) dwa lub więcej źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3, które łącznie stanowią porcję 10 do 90% objętościowych suplementu diety lub żywności funkcjonalnej, przy czym całkowita ilość kwasów tłuszczowych ω-3 w każdym ze źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 wynosi co najmniej 20% objętościowych, zaś dwa lub więcej źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 to dwa lub więcej olejów, w tym olej lub oleje roślinne zawierające kwasy tłuszczowe ω-3: olej z pachnotki i/lub olej arganowy; oraz (c) nośnik aromatu w ilości 10 do % objętościowych 4. Suplement diety lub żywność funkcjonalna według jednego z zastrz. 1 do 3, w których olejem z orzechów jest olej migdałowy, olej z orzechów laskowych lub olej z orzechów 21

22 włoskich. 5. Suplement diety lub żywność funkcjonalna według jednego z zastrz. 2 do 4, w których oleje wybiera się z grupy obejmującej olej rybny, olej z glonów, olej roślinny zawierający kwasy tłuszczowe ω-3 oraz olej produkowany z masy planktonu, przy czym korzystnie plankton zasadniczo składa się z Crypthecodinium cohnii. 6. Suplement diety lub żywność funkcjonalna według jednego z zastrz. 2 do 5, zawierające dwa źródła zawierające kwasy tłuszczowe ω Suplement diety lub żywność funkcjonalna według zastrz. 6, w których źródło stanowi olej rybny. 8. Suplement diety lub żywność funkcjonalna według zastrz. 5 do 7, w których olejem rybnym jest olej z łososia. 9. Suplement diety lub żywność funkcjonalna według jednego z zastrz. 6 do 8, w których dwa źródła zawierające kwasy tłuszczowe ω-3 są obecne w tym samym stężeniu, korzystnie po 20% objętościowych 10. Suplement diety lub żywność funkcjonalna według jednego z zastrz. 1 do 9, w których kwasy tłuszczowe ω-3 w źródle lub źródłach to kwas α-linolowy, kwas eikozapentenowy i/lub kwas dokozaheksanowy. 11. Suplement diety lub żywność funkcjonalna według jednego z zastrz. 1 do 10, w których nośnikiem aromatu jest olej roślinny. 12. Suplement diety lub żywność funkcjonalna według zastrz. 11, w których olejem roślinnym jest oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany, olej sojowy, olej z kiełków pszenicy, olej z orzechów laskowych, olej z orzechów włoskich lub olej migdałowy. 13. Suplement diety lub żywność funkcjonalna według jednego z zastrz. 1 do 12, zawierające ponadto (d) przeciwutleniacz. 14. Suplement diety lub żywność funkcjonalna według zastrz. 13, w których przeciwutleniaczem jest witamina E i/lub witamina C. 15. Olej jadalny stanowiący lub zawierający suplement diety lub żywność funkcjonalną według jednego z zastrz. 1 do

23 16. Olej jadalny według zastrz. 15, będący olejem do sałatek. 17. Zastosowanie suplementu diety lub żywności funkcjonalnej według jednego z zastrz. 1 do 14 do wytwarzania oleju jadalnego. 18. Zastosowanie według zastrz. 17, w którym olejem jadalnym jest olej do sałatek. 19. Sposób wytwarzania suplementu diety lub żywności funkcjonalnej obejmujący etap lub etapy mieszania co najmniej jednego oleju z orzechów z co najmniej jednym źródłem zawierającym kwasy tłuszczowe ω-3, przy czym ilość kwasów tłuszczowych ω-3 w źródle lub źródłach zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 wynosi co najmniej 20% objętościowych, zaś co najmniej jednym źródłem zawierającym kwasy tłuszczowe ω-3 jest olej z pachnotki lub olej arganowy, i co najmniej jednym nośnikiem aromatu, w którym osiąga się ostateczne stężenie oleju z orzechów 0,5 do 20% objętościowych, ostateczne stężenie źródła lub źródeł zawierających kwasy tłuszczowe ω-3 10 do 90% objętościowych, zaś ostateczne stężenie nośnika aromatu 10 do % objętościowych 20. Sposób według zastrz. 19, w którym dodaje się ponadto przeciwutleniacz. 21. Kompozycja farmaceutyczna składająca się z lub zawierająca suplement diety lub żywność funkcjonalną według jednego z zastrz. 1 do Zastosowanie suplementu diety według jednego z zastrz. 1 do 14 do wytwarzania kompozycji farmaceutycznej stosowanej w profilaktyce lub leczeniu chorób sercowonaczyniowych, chorób zapalnych i nowotworów. 23