Akceleratory wokół nas Aleksander Filip Żarnecki, Wydział Fizyki UW. A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
|
|
|
- Mariusz Matuszewski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Akceleratory wokół nas Aleksander Filip Żarnecki, Wydział Fizyki UW A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
2 Akcelerator cząstek naładowanych Urządzenie do przyspieszania naładowanych mikrocząstek, czyli do nadawania im wielkich energii kinetycznych. encyklopedia.pwn.pl
3 LHC CERN pod Genewą Największy na świecie akcelerator cząstek - obwód ok. 27 km. A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
4 LHC CERN pod Genewą Największy na świecie akcelerator cząstek - obwód ok. 27 km. Przyspiesza protony do prędkości v = c, która odpowiada energii kinetycznej E k = 7 TeV = ev. A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
5 LHC CERN pod Genewą Największy na świecie akcelerator cząstek - obwód ok. 27 km. Przyspiesza protony do prędkości v = c, która odpowiada energii kinetycznej E k = 7 TeV = ev. Budowa kosztowała 6.5 mld CHF. A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
6 LHC CERN pod Genewą Największy na świecie akcelerator cząstek - obwód ok. 27 km. Przyspiesza protony do prędkości v = c, która odpowiada energii kinetycznej E k = 7 TeV = ev. Budowa kosztowała 6.5 mld CHF. Czy to dobra inwestycja? A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
7 Plan wykładu 1 Historia 2 Akceleratory w nauce 3 Akceleratory w medycynie 4 Akceleratory w przemyśle 5 Inne zastosowania 6 Podsumowanie A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
8 Historia A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
9 Historia Akceleratory elektrostatyczne Już w 1919 roku E.Rutherford wskazał na potencjalne korzyści z przyspieszania cząstek. Cząstki naładowane i jądra atomowe można łatwo przyspieszać w polu elektrycznym wytworzonym przez przyłożone napięcie. q>0 E U + E = U q 1 ev = 1 V 1 e Im wyższe napięcie tym większa energia końcowa uzyskana przez przyspieszaną cząstkę. Problemem jest uzyskanie odpowiednio wysokich napięć przyspieszających: generator Van de Graaffa (1929): 1.5 MV generator Cockrofta-Waltona (1932): 750 kv W pewnych dziedzinach wciąż używane... A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
10 Historia Generator Cockrofta-Waltona Generator Van de Graaffa Źródło jonów H w CERN Element układu akceleratora AGS Brookhaven National Laboratory (USA) A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
11 Historia Akceleratory liniowe Aby uzyskać wyższe energie musimy zestawić układ składający się z wielu elementów przyspieszających. Idea: Gustav Ising Pierwsze urządzenia: Rolf Wideroe 1927, Ernest Lawrence q>0 E Przy odpowiednim doborze długości kolejnych elementów i częstości napięcia zasilającego, cząstka trafia zawsze na pole przyspieszające. U zwielokrotnienie uzyskiwanych energii A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
12 Historia Akceleratory liniowe Akceleratory liniowe do wstępnego przyspieszania protonów Fermilab, USA CERN, Genewa A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
13 Historia Cyklotron Zamiast używać elementów przyspieszających możemy wykorzystać pole magnetyczne do zapętlenia cząstki. Cząstka przechodzi przez ten sam obszar pola elektrycznego wiele razy... Pierwszy tego typu akcelerator zbudował w 1931 roku Ernest Lawrence. A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
14 Historia Cyklotron W ciągu kilku lat cyklotron stał się potężnym narzędziem badawczym. Berkeley 1939 średnica 1.5 m Największy cyklortron z pojedynczym magnesem miał 4.6 m średnicy. A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
15 Historia Synchrotron Kolejnym przełomem było wynalezienie synchrotronu (1955): elektromagnesy utrzymują przyspieszane cząstki na stałej orbicie. A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
16 Historia Zderzacze cząstek (kolajdery) Energię możemy zwielokrotnić zderzając dwie wiązki przeciwbieżne. Pierwszy zderzacz e + e AdA zbudowany we Frascati (Włochy) w A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
17 Historia W drugiej połowie XX w. budowaliśmy akceleratory uzyskujące coraz wyższe energie. Dlaczego? A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
18 Historia W drugiej połowie XX w. budowaliśmy akceleratory uzyskujące coraz wyższe energie. Dlaczego? Żeby móc produkować nowe, cięższe cząstki. Niezbędna energia E = mc 2 A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
19 Historia W drugiej połowie XX w. budowaliśmy akceleratory uzyskujące coraz wyższe energie. Dlaczego? Żeby móc produkować nowe, cięższe cząstki. Niezbędna energia E = mc 2 Im wyższa energia, tym większy musi być akcelerator... A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
20 Historia Tunel akceleratora LHC A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
21 Akceleratory w nauce A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
22 Akceleratory w nauce Fizyka cząstek Akceleratory były podstawowym narzędziem badań przez ostatnie pół wieku Model Standardowy A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
23 Akceleratory w nauce Fizyka cząstek Akceleratory były podstawowym narzędziem badań przez ostatnie pół wieku Model Standardowy Odkrycia kolejnych cegiełek : neutrino mionowe ν µ kwark c lepton τ kwark b kwark t neutrino taonowe ν τ A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
24 Akceleratory w nauce Fizyka cząstek Akceleratory były podstawowym narzędziem badań przez ostatnie pół wieku Model Standardowy Odkrycia kolejnych cegiełek : neutrino mionowe ν µ kwark c lepton τ kwark b kwark t neutrino taonowe ν τ gluon g bozony W ± i Z A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
25 Akceleratory w nauce Fizyka cząstek Akceleratory były podstawowym narzędziem badań przez ostatnie pół wieku Model Standardowy Odkrycia kolejnych cegiełek : neutrino mionowe ν µ kwark c lepton τ kwark b kwark t neutrino taonowe ν τ gluon g bozony W ± i Z bozon Higgsa A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
26 Akceleratory w nauce Wiązki wtórne W akceleratorach możemy tylko przyspieszać stabilne cząstki naładowane (elektrony, pozytony, protony, antyprotony) i jony. Ale możemy je potem wykorzystać do produkcji wiązek wtórnych: cząstki naładowane: miony (µ ± ), piony (π ± ), kaony (K ± ) neutrina A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
27 Akceleratory w nauce Wiązki wtórne W akceleratorach możemy tylko przyspieszać stabilne cząstki naładowane (elektrony, pozytony, protony, antyprotony) i jony. Ale możemy je potem wykorzystać do produkcji wiązek wtórnych: cząstki naładowane: miony (µ ± ), piony (π ± ), kaony (K ± ) neutrina neutrony promieniowanie gamma A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
28 Akceleratory w nauce Laser na swobodnych elektronach - FEL Intensywna, silnie skolimowana wiązka elektronów przechodzi przez periodycznie zmieniające się pole magnetyczne. W odpowiednich warunkach może nastąpić emisja wiązki laserowej promieniowania rentgenowskiego: monochromatycznej, niezwykle intensywnej, w postaci bardzo krótkich impulsów. A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
29 Akceleratory w nauce Laser na swobodnych elektronach - FEL Nowe możliwości badawcze w wielu dziedzinach: biologii, medycynie, farmacji, chemii, fizyce materiałów, nanotechnologii, energetyce, elektronice, fotonice, ochronie środowiska. Temat na osobny wykład... A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
30 Akceleratory w nauce Laser na swobodnych elektronach - FEL Akcelerator w Hamburgu budowany przez międzynarodowe konsorcjum X-FEL : długość 3.4 km, energia wiązki e do 17.5 GeV λ =0.05 nm. A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
31 Akceleratory w medycynie A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
32 Akceleratory w medycynie Radioterapia 1895: odkrycie promieni X przez Wilhelma Röntgena 1895: pierwsza próba wykorzystania terapeutycznego (Chicago) 1899: pierwszy wyleczony pacjent (rak skóry; Szwecja) A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
33 Akceleratory w medycynie Radioterapia 1895: odkrycie promieni X przez Wilhelma Röntgena 1895: pierwsza próba wykorzystania terapeutycznego (Chicago) 1899: pierwszy wyleczony pacjent (rak skóry; Szwecja) 1896: odkrycie promieniotwórczości naturalnej przez Henri Becquerela 1898: odkrycie radu przez Marię Skłodowską-Curie i Pierra Curie 1901: pierwsze wykorzystanie terapeutyczne radu (Paryż) A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
34 Akceleratory w medycynie Radioterapia 1895: odkrycie promieni X przez Wilhelma Röntgena 1895: pierwsza próba wykorzystania terapeutycznego (Chicago) 1899: pierwszy wyleczony pacjent (rak skóry; Szwecja) 1896: odkrycie promieniotwórczości naturalnej przez Henri Becquerela 1898: odkrycie radu przez Marię Skłodowską-Curie i Pierra Curie 1901: pierwsze wykorzystanie terapeutyczne radu (Paryż) 1906: pierwszy dedykowany instytut badawczy (Heidelberg) 1913: nowa, wydajniejsza konstrukcja lampy rentgenowskiej (USA) 1920: komercyjna produkcja aparatów do naświetlań (Niemcy) A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
35 Akceleratory w medycynie Radioterapia 1895: odkrycie promieni X przez Wilhelma Röntgena 1895: pierwsza próba wykorzystania terapeutycznego (Chicago) 1899: pierwszy wyleczony pacjent (rak skóry; Szwecja) 1896: odkrycie promieniotwórczości naturalnej przez Henri Becquerela 1898: odkrycie radu przez Marię Skłodowską-Curie i Pierra Curie 1901: pierwsze wykorzystanie terapeutyczne radu (Paryż) 1906: pierwszy dedykowany instytut badawczy (Heidelberg) 1913: nowa, wydajniejsza konstrukcja lampy rentgenowskiej (USA) 1920: komercyjna produkcja aparatów do naświetlań (Niemcy) 1949: pierwszy akcerator liniowy do naświetlań (Anglia) A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
36 Akceleratory w medycynie Radioterapia Radioterapia jest stosowana w prawie połowie przypadków nowotworów. Głównym narzędziem są akceleratory elektronowe o energii 8 do 30 MeV. Energia uzyskiwana z klasycznych lamp rentgenowskich jest zbyt mała. Elektrony hamowane w tarczy produkują promieniowanie γ: A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
37 Akceleratory w medycynie Radioterapia Radioterapia jest stosowana w prawie połowie przypadków nowotworów. Głównym narzędziem są akceleratory elektronowe o energii 8 do 30 MeV. Energia uzyskiwana z klasycznych lamp rentgenowskich jest zbyt mała. Nowoczesne urządzenie zintegrowane z CT (Varian Medical Systems): A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
38 Akceleratory w medycynie Problemy radioterapii e/γ: nowotwory radio-oporne (ok. 5% przypadków) szeroki rozkład przestrzenny dostarczanej dawki silne naświetlanie także zdrowych tkanek Głębokość na jakiej pochłaniane jest promieniowanie: A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
39 Akceleratory w medycynie Problemy radioterapii e/γ: nowotwory radio-oporne (ok. 5% przypadków) szeroki rozkład przestrzenny dostarczanej dawki silne naświetlanie także zdrowych tkanek Głębokość na jakiej pochłaniane jest promieniowanie: A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
40 Akceleratory w medycynie Problemy radioterapii e/γ: nowotwory radio-oporne (ok. 5% przypadków) szeroki rozkład przestrzenny dostarczanej dawki silne naświetlanie także zdrowych tkanek Głębokość na jakiej pochłaniane jest promieniowanie: = Terapia hadronowa A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
41 Akceleratory w medycynie Terapia hadronowa 1931: pierwszy cyklotron (Ernest Lawrence) 1935: pierwsze próby zastosowania medycznego produkcja radio-izotopów terapeutyczne naświetlanie neutronami A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
42 Akceleratory w medycynie Terapia hadronowa 1931: pierwszy cyklotron (Ernest Lawrence) 1935: pierwsze próby zastosowania medycznego produkcja radio-izotopów terapeutyczne naświetlanie neutronami 1946: propozycja wykorzystania wiązek protonów i jonów (R.Wilson) 1954: pierwszy przypadek terapii z użyciem protonów (Berkeley,USA) 1957: próby terapii jonami helu 1975: próby terapii jonami argonu i neonu A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
43 Akceleratory w medycynie Terapia hadronowa 1931: pierwszy cyklotron (Ernest Lawrence) 1935: pierwsze próby zastosowania medycznego produkcja radio-izotopów terapeutyczne naświetlanie neutronami 1946: propozycja wykorzystania wiązek protonów i jonów (R.Wilson) 1954: pierwszy przypadek terapii z użyciem protonów (Berkeley,USA) 1957: próby terapii jonami helu 1975: próby terapii jonami argonu i neonu 1994: pierwszy ośrodek terapii jonami węgla (Japonia) A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
44 Akceleratory w medycynie Terapia hadronowa Rozkład dawki przy optymalnym naświetlaniu (guz przysadki) wiązką promieni gamma A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
45 Akceleratory w medycynie Terapia hadronowa Rozkład dawki przy optymalnym naświetlaniu (guz przysadki) wiązką promieni gamma i wiązką jonów A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
46 Akceleratory w medycynie Terapia hadronowa Z punktu widzenia pacjenta bardzo podobne do standardowej radioterapi Proton Therapy Center, Praga A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
47 Akceleratory w medycynie Terapia hadronowa Wiązka hadronowa dostarczana przez zewnętrzny kompleks akceleratorów Heidelberg Ion-Beam Therapy Center A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
48 Akceleratory w medycynie Terapia hadronowa Gantry: ruchomy układ magnesów doprowadzających wiązkę umożliwia ustawienie dowolnego kąta naświetlania (obrót o 360 ) Heidelberg Ion-Beam Therapy Center A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
49 Akceleratory w medycynie Terapia hadronowa Synchrotron w ośrodku MedAustron, Austria A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
50 Akceleratory w medycynie Terapia hadronowa Liczba ośrodków oferujących terapię protonową lub jonową szybko rośnie A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
51
52 Akceleratory w medycynie Terapia hadronowa Narodowe Centrum Radioterapii Hadronowej Centrum Cyklotronowe Bronowice (IFJ PAN, Kraków) A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
53 Akceleratory w medycynie Terapia hadronowa Narodowe Centrum Radioterapii Hadronowej Centrum Cyklotronowe Bronowice (IFJ PAN, Kraków) A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
54 Akceleratory w przemyśle A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
55 Akceleratory w przemyśle Implantacja jonów Akceleratory pozwalają precyzyjnie umieszczać pojedyncze atomy ( domieszki ) w różnych materiałach, modyfikując ich właściwości mechaniczne, elektryczne i optyczne. Półprzewodniki Podstawowa metoda produkcji układów scalonych (typowo ok. 25 etapów implantacji domieszek) Produkcja sensorów CCD i CMOS dla kamer cyfrowych A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
56 Akceleratory w przemyśle Implantacja jonów Akceleratory pozwalają precyzyjnie umieszczać pojedyncze atomy ( domieszki ) w różnych materiałach, modyfikując ich właściwości mechaniczne, elektryczne i optyczne. Półprzewodniki Podstawowa metoda produkcji układów scalonych (typowo ok. 25 etapów implantacji domieszek) Produkcja sensorów CCD i CMOS dla kamer cyfrowych Metale Materiały o większej twardości (ostrza) Zmiana struktury powierzchni (mniejsze tarcie) Materiały do zastosowań medycznych A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
57 Akceleratory w przemyśle Implantacja jonów Akceleratory pozwalają precyzyjnie umieszczać pojedyncze atomy ( domieszki ) w różnych materiałach, modyfikując ich właściwości mechaniczne, elektryczne i optyczne. Półprzewodniki Podstawowa metoda produkcji układów scalonych (typowo ok. 25 etapów implantacji domieszek) Produkcja sensorów CCD i CMOS dla kamer cyfrowych Metale Materiały o większej twardości (ostrza) Zmiana struktury powierzchni (mniejsze tarcie) Materiały do zastosowań medycznych Ceramika Zwiększanie twardości powierzchni Zmiana własności optycznych Koloryzowanie kamieni szlachetnych A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
58 Akceleratory w przemyśle Naświetlanie wiązką elektronów Wiązka elektronów może pełnić rolę katalizatora wielu reakcji chemicznych. Sieciowanie polimerów ang. cross-linking tworzenie trójwymiarowej sieci połączeń między łańcuchami polimerów A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
59 Akceleratory w przemyśle Naświetlanie wiązką elektronów Wiązka elektronów może pełnić rolę katalizatora wielu reakcji chemicznych. Sieciowanie polimerów ang. cross-linking tworzenie trójwymiarowej sieci połączeń między łańcuchami polimerów Możemy uzyskać nowe materiały o specjalnych właściwościach większa wytrzymałość większa elastyczność odporność na temperaturę odporność na rozrywanie termokurczliwość A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
60 Akceleratory w przemyśle Naświetlanie wiązką elektronów Najszerzej wykorzystywane w produkcji kabli i rur odpornych na wysoką temperaturę i czynniki chemiczne Urządzenie Easy-e-Beam firmy IBA Industrial A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
61 Akceleratory w przemyśle Naświetlanie wiązką elektronów Wykorzystywane też w: produkcji termokurczliwych folii do opakowań, A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
62 Akceleratory w przemyśle Naświetlanie wiązką elektronów Wykorzystywane też w: produkcji termokurczliwych folii do opakowań, ekologicznym drukowaniu, lakierowaniu (bez rozpuszczalników), A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
63 Akceleratory w przemyśle Naświetlanie wiązką elektronów Wykorzystywane też w: produkcji termokurczliwych folii do opakowań, ekologicznym drukowaniu, lakierowaniu (bez rozpuszczalników), produkcji opon (zwiększona przyczepność i wytrzymałość), A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
64 Akceleratory w przemyśle Naświetlanie wiązką elektronów Wykorzystywane też w: produkcji termokurczliwych folii do opakowań, ekologicznym drukowaniu, lakierowaniu (bez rozpuszczalników), produkcji opon (zwiększona przyczepność i wytrzymałość), sterylizacji radiologicznej (sprzęt i materiały medyczne, kosmetyki), A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
65 Akceleratory w przemyśle Naświetlanie wiązką elektronów Wykorzystywane też w: produkcji termokurczliwych folii do opakowań, ekologicznym drukowaniu, lakierowaniu (bez rozpuszczalników), produkcji opon (zwiększona przyczepność i wytrzymałość), sterylizacji radiologicznej (sprzęt i materiały medyczne, kosmetyki), przetwórstwie owocowo-warzywnym (zabijanie owadów, pasożytów), A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
66 Akceleratory w przemyśle Naświetlanie wiązką elektronów Wykorzystywane też w: produkcji termokurczliwych folii do opakowań, ekologicznym drukowaniu, lakierowaniu (bez rozpuszczalników), produkcji opon (zwiększona przyczepność i wytrzymałość), sterylizacji radiologicznej (sprzęt i materiały medyczne, kosmetyki), przetwórstwie owocowo-warzywnym (zabijanie owadów, pasożytów), konserwacji żywności (ziarno, mięsa, ziół i przypraw). A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
67 Akceleratory w przemyśle Naświetlanie wiązką elektronów Wykorzystywane też w: produkcji termokurczliwych folii do opakowań, ekologicznym drukowaniu, lakierowaniu (bez rozpuszczalników), produkcji opon (zwiększona przyczepność i wytrzymałość), sterylizacji radiologicznej (sprzęt i materiały medyczne, kosmetyki), przetwórstwie owocowo-warzywnym (zabijanie owadów, pasożytów), konserwacji żywności (ziarno, mięsa, ziół i przypraw). A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
68 Inne zastosowania A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
69 Ochrona środowiska Redukcja emisji zanieczyszczeń Schemat instalacji do redukcji zawartości tlenków azotu i siarki w spalinach elektrowni węglowych: Rozwiązanie tańsze od wielu metod tradycyjnych Eliminacja do 95% tlenków siarki i 75% azotu produkcja nawozów A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
70 Kultura Badania niedestrukcyjne Indukowana wiązką protonów lub jonów emisja promieniowania X pozwala na bardzo precyzyjne określenie składu chemicznego Badanie obrazu Portret mężczyzny Antonello da Messina (INFN, Włochy) A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
71 Bezpieczeństwo Kontrola graniczna Wykorzystując akcelerator elektronów do wytworzenia promieniowania γ wysokiej energii możemy przeskanować kontener w 30 sekund. Varian Medical Systems A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
72 Inne zastosowania Wdrożone technologie cięcie i spawanie wiązką elektronów uzdatnianie wody pitnej oczyszczanie ścieków produkcja włókien sztucznych klejenie tworzyw (np. opakowań spożywczych) A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
73 Inne zastosowania Wdrożone technologie cięcie i spawanie wiązką elektronów uzdatnianie wody pitnej oczyszczanie ścieków produkcja włókien sztucznych klejenie tworzyw (np. opakowań spożywczych) Rozwijane technologie skraplanie gazu ziemnego przetwarzanie ropy naftowej utwardzanie nawierzchni szos bezpieczne reaktory jądrowe utylizacja odpadów radioaktywnych A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
74 Podsumowanie A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
75 Podsumowanie Akceleratory w liczbach Na świecie działa ponad akceleratorów Accelerators for Americas Future, Raport DoE, USA 2011 A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
76 Podsumowanie Akceleratory w liczbach Medycyna Liczba pacjentów na świecie rocznie diagnostyka z użyciem radio-izotopów: ok radioterapia: ok terapia radio-izotopami: ok terapia hadronowa: ok radio-izotopy także z reaktorów Przemysł Rocznie wydaje na budowę akceleratorów $ Wartość przetworzonych produktów to rocznie ponad $ A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
77 Podsumowanie Przyszłe akceleratory Choć Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) ma jeszcze pracować prawie 20 lat, fizycy rozwijają nowe metody przyspieszania cząstek i planują budowę kolejnych akceleratorów wysokiej energii. To inwestycja w naszą przyszłość! International Linear Collider A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
78 Dziękuję za uwagę! A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
79 Wybrane źródła Particle Physics News and Resources: European XFEL, Research: Particle Therapy Co-Operative Group: Accelerators for Society: Accelerators for America s Future, Raport DoE, 2011: CERN Academic Training Lectures: Symmetry magazine: Nigel S. Lockyer, prezentacja na Seminarium ICFA, Pekin 2014: A.F.Żarnecki Akceleratory wokół nas 3 marca / 50
Akceleratory wokół nas
Świat okiem fizyka cząstek (2) Akceleratory wokół nas Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD A.F.Żarnecki Cząstki i ich oddziaływania 12 października 2017 1 / 59 Akcelerator
Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii
Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wykład 14 23 stycznia 2017 A.F.Żarnecki Podstawy
Elementy fizyki czastek elementarnych
Źródła czastek Elementy fizyki czastek elementarnych Wykład II Naturalne źródła czastek Źródła promieniotwórcze Promieniowanie kosmiczne Akceleratory czastek Akceleratory elektrostatyczne, liniowe i kołowe
Fizyka cząstek elementarnych
Wykład III Metody doświadczalne fizyki cząstek elementarnych I Źródła cząstek elementarnych Elektrony, protony i neutrony tworzą otaczającą nas materię. Aby eksperymentować z elektronami wystarczy zjonizować
WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 25.11.2011
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 25.11.2011 Współczesne eksperymenty Wprowadzenie Akceleratory Zderzacze Detektory LHC Mapa drogowa Współczesne
Akceleratory (Å roda, 16 marzec 2005) - Dodał wtorek
Akceleratory (Å roda, 16 marzec 2005) - Dodał wtorek Definicja: Urządzenie do przyspieszania cząstek naładowanych, tj. zwiększania ich energii. Akceleratory można sklasyfikować ze względu na: kształt toru
Wybrane zagadnienia fizyki jądrowej i cząstek elementarnych. Seweryn Kowalski
Wybrane zagadnienia fizyki jądrowej i cząstek elementarnych Seweryn Kowalski Listopad 2007 Akceleratory Co to jest akcelerator Każde urządzenie zdolne do przyspieszania cząstek, jonów naładowanych do wysokich
AKCELERATORY I DETEKTORY WOKÓŁ NAS
AKCELERATORY I DETEKTORY WOKÓŁ NAS AKCELERATOR W CERN Chociaż akceleratory zostały wynalezione dla fizyki cząstek elementarnych, to tysięcy z nich używa się w innych gałęziach nauki, a także w przemyśle
WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 1 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 2.12. 2009 Współczesne eksperymenty-wprowadzenie Detektory Akceleratory Zderzacze LHC Mapa drogowa Tevatron-
Źródła czastek. Wszechświat Czastek Elementarnych. Wykład 7. prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki
Źródła czastek prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Wszechświat Czastek Elementarnych Wykład 7 Wprowadzenie Naturalne źródła czastek Źródła promieniotwórcze, promieniowanie kosmiczne Akceleratory czastek
SCENARIUSZ LEKCJI FIZYKI Z WYKORZYSTANIEM FILMU PĘDZĄCE CZĄSTKI.
SCENARIUSZ LEKCJI FIZYKI Z WYKORZYSTANIEM FILMU PĘDZĄCE CZĄSTKI. SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy. 1. Karta
Przewodnik po wielkich urządzeniach badawczych
Przewodnik po wielkich urządzeniach badawczych 5.07.2013 Grzegorz Wrochna 1 Wielkie urządzenia badawcze Wielkie urządzenia badawcze są dziś niezbędne do badania materii na wszystkich poziomach: od wnętrza
DLACZEGO BUDUJEMY AKCELERATORY?
FIZYKA WYSOKICH ENERGII W EDUKACJI SZKOLNEJ Puławy, 29.02.2008r. DLACZEGO BUDUJEMY AKCELERATORY? Dominika Domaciuk I. Wprowadzenie Na świecie jest 17390 akceleratorów! (2002r). Różne zastosowania I. Wprowadzenie
Akceleratory. Urządzenia do wytwarzania strumieni cząstek o znacznej energii kinetycznej
Akceleratory Urządzenia do wytwarzania strumieni cząstek o znacznej energii kinetycznej Przegląd ważniejszych typów akceleratorów: akceleratory elektrostatyczne, akceleratory liniowe ze zmiennym polem
Frialit -Degussit Ceramika tlenkowa Jednostka akceleratora cząstek
Frialit -Degussit Ceramika tlenkowa Jednostka akceleratora cząstek Zastosowanie: Akceleratory wysokiego napięcia Materiał: Tlenek glinu FRIALIT F99.7 Pierścienie miedziane L = 560 mm D = 350 mm Produkcja
Frialit -Degussit Ceramika tlenkowa Komora próżniowa
Frialit -Degussit Ceramika tlenkowa Komora próżniowa Zastosowanie: Zaginanie toru cząstki w akceleratorze Materiał: Tlenek glinu FRIALIT F99.7 L = 1350 mm D = 320 mm Produkcja Friatec Na całym świecie
Słowniczek pojęć fizyki jądrowej
Słowniczek pojęć fizyki jądrowej atom - najmniejsza ilość pierwiastka jaka może istnieć. Atomy składają się z małego, gęstego jądra, zbudowanego z protonów i neutronów (nazywanych inaczej nukleonami),
Źródła czastek. Wszechświat Czastek Elementarnych. Wykład 4. prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki
Źródła czastek prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Wszechświat Czastek Elementarnych Wykład 4 Wprowadzenie Naturalne źródła czastek Źródła promieniotwórcze, promieniowanie kosmiczne Akceleratory czastek
Akceleratory. Instytut Fizyki Jądrowej PAN 1
Akceleratory fizyka cząstek elementarnych fizyka wysokich energii ruch cząstki w polu magnetycznym i elektrycznym akceleratory elektrostatyczne akcelaratory liniowe akcelaratory kołowe (cykliczne): - cyklotron
Jak działają detektory. Julia Hoffman
Jak działają detektory Julia Hoffman wielki Hadronowy zderzacz Wiązka to pociąg ok. 2800 wagonów - paczek protonowych Każdy wagon wiezie ok.100 mln protonów Energia chemiczna: 80 kg TNT lub 16 kg czekolady
Janusz Gluza. Instytut Fizyki UŚ Zakład Teorii Pola i Cząstek Elementarnych
Akceleratory czyli największe mikroskopy świata Janusz Gluza Instytut Fizyki UŚ http://fizyka.us.edu.pl/ Zakład Teorii Pola i Cząstek Elementarnych http://www.us.edu.pl/~ztpce/ http://www.us.edu.pl/~gluza
Fizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych
Fizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych Wykład 1 Wstęp Jerzy Kraśkiewicz Krótka historia Odkrycie promieniotwórczości 1895 Roentgen odkrycie promieni X 1896 Becquerel promieniotwórczość
Źródła czastek. Wszechświat Czastek Elementarnych. Wykład 8. prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki
Źródła czastek prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Wszechświat Czastek Elementarnych Wykład 8 Wprowadzenie Pole elektryczne i magnetyczne, jednostki Naturalne źródła czastek Źródła promieniotwórcze,
Elementy fizyki czastek elementarnych
Elementy fizyki czastek elementarnych dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD Plan wykładu: Świat czastek elementarnych czastki, jednostki, kinematyka relatywistyczna Akceleratory
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 11 Zastosowania fizyki jądrowej w medycynie Medycyna nuklearna Medycyna nuklearna - dział medycyny zajmujący się bezpiecznym zastosowaniem izotopów
Elementy fizyki czastek elementarnych
Elementy fizyki czastek elementarnych dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD Plan wykładu: Świat czastek elementarnych czastki, jednostki, kinematyka relatywistyczna Akceleratory
Promieniowanie kosmiczne składa się głównie z protonów, z niewielką. domieszką cięższych jąder. Przechodząc przez atmosferę cząstki
Odkrycie hiperjąder Hiperjądra to struktury jądrowe w skład których, poza protonami I neutronami, wchodzą hiperony. Odkrycie hiperjąder miało miejsce w 1952 roku, 60 lat temu, w Warszawie. Wówczas nie
Elementy fizyki czastek elementarnych
Elementy fizyki czastek elementarnych dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD Plan wykładu: Świat czastek elementarnych czastki, jednostki, kinematyka relatywistyczna Akceleratory
Wszechświat cząstek elementarnych
Wszechświat cząstek elementarnych Maria Krawczyk i A. Filip Żarnecki Instytut Fizyki Teoretycznej i Instytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Fizyki UW semestr letni, rok akad.. 2010/11 http://www www.fuw.edu.pl/~
cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski
Wykład 14: Pole magnetyczne cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Wektor indukcji pola magnetycznego, siła Lorentza v F L Jeżeli na dodatni ładunek
Źródła cząstek. Naturalne: Sztuczne. Promieniowanie kosmiczne Różne źródła neutrin. Akceleratory Reaktory. D. Kiełczewska wykład 2
Źródła cząstek Naturalne: Promieniowanie kosmiczne Różne źródła neutrin Sztuczne Akceleratory Reaktory Promieniowanie kosmiczne Na początku XX wieku Theodore Wulf umieścił na szczycie wieży Eiffla detektory
Wszechświat cząstek elementarnych
Wszechświat cząstek elementarnych Maria Krawczyk i A. Filip Żarnecki Instytut Fizyki Teoretycznej i Instytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Fizyki UW semestr letni, rok akad. 2011/12. 210/9 http://www www.fuw.edu.pl/~
Theory Polish (Poland)
Q3-1 Wielki Zderzacz Hadronów (10 points) Przeczytaj Ogólne instrukcje znajdujące się w osobnej kopercie zanim zaczniesz rozwiązywać to zadanie. W tym zadaniu będą rozpatrywane zagadnienia fizyczne zachodzące
Eksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa
Eksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa CERN i LHC Jezioro Genewskie Lotnisko w Genewie tunel LHC (długość 27 km, ok.100m pod powierzchnią ziemi) CERN/Meyrin Gdzie to jest? ok. 100m Tu!!! LHC w schematycznym
Wszechświat czastek elementarnych
Wszechświat czastek elementarnych Wykład 9: Współczesne eksperymenty prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wszechświat czastek elementarnych Wykład
Podstawy fizyki wykład 5
Podstawy fizyki wykład 5 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, Wydział Podstawowych Problemów Techniki, Politechnika Wrocławska D. Halliday, R. Resnick, J.Walker: Podstawy Fizyki, tom 5, PWN,
WSTĘP DO FIZYKI CZĄSTEK. Julia Hoffman (NCU)
WSTĘP DO FIZYKI CZĄSTEK Julia Hoffman (NCU) WSTĘP DO WSTĘPU W wykładzie zostały bardzo ogólnie przedstawione tylko niektóre zagadnienia z zakresu fizyki cząstek elementarnych. Sugestie, pytania, uwagi:
Źródła cząstek. Naturalne: Sztuczne. Promieniowanie kosmiczne Różne źródła neutrin. Akceleratory Reaktory. D. Kiełczewska wykład 2 1
Źródła cząstek Naturalne: Promieniowanie kosmiczne Różne źródła neutrin Sztuczne Akceleratory Reaktory D. Kiełczewska wykład 2 1 Promieniowanie kosmiczne Na początku XX wieku Theodore Wulf umieścił na
Skad się bierze masa Festiwal Nauki, Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 A.F.Żarnecki p.1/39
Skad się bierze masa Festiwal Nauki Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Skad się bierze masa Festiwal Nauki,
UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU
UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU WYDZIAŁ FIZYKI, ASTRONOMII I INFORMATYKI STOSOWANEJ PRACA INŻYNIERSKA TOMOGRAFIA ANIHILACJI POZYTONÓW Imię i nazwisko: Anna Kozłowska Nr indeksu: 210588 Kierunek:
Epiphany Wykład II: wprowadzenie
Epiphany 2008 LEP, 2: opady deszczu LHC This morning I visited the place where the street-cleaners dump the rubbish. My God, it was beautiful - Van Gogh 20 krajów europejskich należy do CERN Kraje
WSTĘP DO FIZYKI JADRA ATOMOWEGOO Wykład 12. IV ROK FIZYKI - semestr zimowy Janusz Braziewicz - Zakład Fizyki Atomowej IF AŚ
WSTĘP DO FIZYKI JADRA ATOMOWEGOO Wykład 12 IV ROK FIZYKI - semestr zimowy Janusz Braziewicz - Zakład Fizyki Atomowej IF AŚ 1 Metody przyspieszania cząstek - akceleratory cząstek Akcelerator urządzenie
Sławomir Wronka, 13.06.2008r
Accelerators and medicine Akceleratory i medycyna Sławomir Wronka, 13.06.2008r Akceleratory zastosowania Badania naukowe, CERN Medycyna Medycyna Sterylizacja sprzętu Diagnostyka Terapia Radioterapia standardowa
Elementy Fizyki Jądrowej. Wykład 5 cząstki elementarne i oddzialywania
Elementy Fizyki Jądrowej Wykład 5 cząstki elementarne i oddzialywania atom co jest elementarne? jądro nukleon 10-10 m 10-14 m 10-15 m elektron kwark brak struktury! elementarność... 1897 elektron (J.J.Thomson)
Cząstki elementarne wprowadzenie. Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski
Cząstki elementarne wprowadzenie Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Historia badania struktury materii XVII w.: ruch gwiazd i planet, zasady dynamiki, teoria grawitacji, masa jako
Na tropach czastki Higgsa
Na tropach czastki Higgsa Wykład inauguracyjny 2004/2005 A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Na tropach czastki Higgsa Wykład inauguracyjny 2004/2005
Metody i narzędzia. Tydzień 2
Metody i narzędzia Znaczną większość informacji o obiektach subatomowych uzyskujemy zasadniczo dzięki: 1) zderzeniom (reakcji) między nimi, w wyniku których zachodzi rozproszenie (zmiana kierunku) lub
Cząstki elementarne. Składnikami materii są leptony, mezony i bariony. Leptony są niepodzielne. Mezony i bariony składają się z kwarków.
Cząstki elementarne Składnikami materii są leptony, mezony i bariony. Leptony są niepodzielne. Mezony i bariony składają się z kwarków. Cząstki elementarne Leptony i kwarki są fermionami mają spin połówkowy
Konferencja Nauka.Infrastruktura.Biznes
Centrum Cyklotronowe Bronowice Paweł Olko Instytut Fizyki Jądrowej PAN Konferencja Nauka.Infrastruktura.Biznes 493 pracowników prof. 41, dr hab. 53, dr 121 88 doktorantów 5 oddziałów: 27 zakładów 4 laboratoria
Atomowa budowa materii
Atomowa budowa materii Wszystkie obiekty materialne zbudowane są z tych samych elementów cząstek elementarnych Cząstki elementarne oddziałują tylko kilkoma sposobami oddziaływania wymieniając kwanty pól
Jak fizycy przyśpieszają cząstki?
Jak fizycy przyśpieszają cząstki? Mariusz Sapiński (mariusz.sapinski@cern.ch) CERN, Departament Wiązek 10 października 2011 Definicja Akcelerator cząstek: urządzenie produkujące wiązkę cząstek (jonów lub
VI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki
r. akad. 005/ 006 VI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki 1. Fale materii. Rozpraszanie cząstek wysokich energii mikroskopią na bardzo małych odległościach.. Akceleratory elektronów i protonów.
Wszechświat cząstek elementarnych (dla humanistów)
Wszechświat cząstek elementarnych (dla humanistów) Maria Krawczyk i A. Filip Żarnecki nstytut Fizyki Teoretycznej Instytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Fizyki UW Odkrycie cząstki Higgsa w LHC (CERN )
Reakcje jądrowe dr inż. Romuald Kędzierski
Reakcje jądrowe dr inż. Romuald Kędzierski Wybuch bomby Ivy Mike (fot. National Nuclear Security Administration/Nevada Site Office, domena publiczna) Przemiany jądrowe 1. Spontaniczne (niewymuszone) związane
Perspektywy fizyki czastek elementarnych
Perspektywy fizyki czastek elementarnych Wykład XIII Nowe projekty akceleratorowe: CLIC ( VLHC ( Photon Collider zderzenia ) Elementy fizyki czastek elementarnych ) fabryki neutrin Astro-cz astki?!...
r. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1
r. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1 Budowa jądra atomowego każde jądro atomowe składa się z dwóch rodzajów nukleonów: protonów
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Plan Promieniowanie ( particle radiation ) Źródła (szybkich) elektronów Ciężkie cząstki naładowane Promieniowanie elektromagnetyczne (fotony) Neutrony
POLITECHNIKA POZNAŃSKA Wydział: BMiZ Kierunek: MiBM / KMiU Prowadzący: dr hab. Tomasz Stręk Przygotował: Adrian Norek Plan prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Chłodzenie największego na świecie magnesu w CERN
Narodowe Centrum Radioterapii Hadronowej. Centrum Cyklotronowe Bronowice
1 Narodowe Centrum Radioterapii Hadronowej Centrum Cyklotronowe Bronowice Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk ul. Radzikowskiego 152, 31-342 Kraków www.ifj.edu.pl
Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii
Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wykład 2 9 października 2017 A.F.Żarnecki
Sławomir Wronka, r.
Accelerators and medicine Akceleratory i medycyna Sławomir Wronka, 15.04.2010r http://medgadget.com/archives/2007/08/automatic_feature_recognition_for_radiotherapy.html Akceleratory zastosowania Badania
doświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e)
1 doświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e) Ilość protonów w jądrze określa liczba atomowa Z Ilość
Energetyka Jądrowa. Wykład 3 14 marca Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów
Energetyka Jądrowa Wykład 3 14 marca 2017 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Henri Becquerel 1896 Promieniotwórczość 14.III.2017 EJ
Grzegorz Wrochna Narodowe Centrum Badań Jądrowych Z czego składa się Wszechświat?
Narodowe Centrum Badań Jądrowych www.ncbj.gov.pl Z czego składa się Wszechświat? 1 Budowa materii ~ cała otaczająca nas materia składa się z atomów pierwiastek chemiczny = = zbiór jednakowych atomów Znamy
Promieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Reakcje jądrowe Uniwersytet Rzeszowski, 8 listopada 2017 Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 12 Energia wiązania
Sławomir Wronka, 04.04.2008r
Accelerators and medicine Akceleratory i medycyna Sławomir Wronka, 04.04.2008r Akceleratory zastosowania Badania naukowe, CERN Md Medycyna Medycyna Sterylizacja sprzętu ę Diagnostyka Terapia Radioterapia
Accelerators and medicine. Akceleratory i medycyna
http://medgadget.com/archives/2007/08/automatic_feature_recognition_for_radiotherapy.html Accelerators and medicine Akceleratory i medycyna Sławomir Wronka, 22.11.2012r Akceleratory zastosowania Badania
dr inż. Zbigniew Szklarski
Wykład 13: Pole magnetyczne dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Wektor indukcji pola magnetycznego, siła Lorentza v v L Jeżeli na dodatni ładunek q poruszający
Wstęp do fizyki akceleratorów
Wstęp do fizyki akceleratorów Mariusz Sapiński (mariusz.sapinski@cern.ch) CERN, Departament Wiązek 3 września 2013 Definicja Akcelerator cząstek: urządzenie produkujące wiązkę cząstek (jonów lub cząstek
Techniki Jądrowe w Diagnostyce i Terapii Medycznej
Techniki Jądrowe w Diagnostyce i Terapii Medycznej Wykład 2-5 marca 2019 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Rozpad Przemiana Widmo
Wykład 1. Wszechświat cząstek elementarnych dla humanistów. Maria Krawczyk (IFT), Filip A. Żarnecki (IFD), Wydział Fizyki UW
Wszechświat cząstek elementarnych dla humanistów Wykład 1 Maria Krawczyk (IFT), Filip A. Żarnecki (IFD), Wydział Fizyki UW Odkrycie cząstki Higgsa w LHC (CERN ) - 4 lipca 2012 Nagroda Nobla 2013: F. Englert,
Jak działają detektory. Julia Hoffman# Southern Methodist University# Instytut Problemów Jądrowych
Jak działają detektory Julia Hoffman# Southern Methodist University# Instytut Problemów Jądrowych LHC# Wiązka to pociąg ok. 2800 paczek protonowych Każda paczka składa się. z ok. 100 mln protonów 160km/h
Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii
Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wykład 14 15 stycznia 2018 A.F.Żarnecki Podstawy
Promieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład II Promieniotwórczość Fizyka MU, semestr 2 Uniwersytet Rzeszowski, 8 marca 2017 Wykład II Promieniotwórczość Promieniowanie jonizujące 1 / 22 Jądra pomieniotwórcze Nuklidy
Wstęp do Akceleratorów wykład dla uczniów. Mariusz Sapiński CERN, Departament Instrumentacji Wiązki 22 marca 2010
Wstęp do Akceleratorów wykład dla uczniów Mariusz Sapiński CERN, Departament Instrumentacji Wiązki 22 marca 2010 Definicja Akcelerator cząstek: urządzenie produkujące wiązkę cząstek (jonów lub cząstek
Poziom nieco zaawansowany Wykład 2
W2Z Poziom nieco zaawansowany Wykład 2 Witold Bekas SGGW Promieniotwórczość Henri Becquerel - 1896, Paryż, Sorbona badania nad solami uranu, odkrycie promieniotwórczości Maria Skłodowska-Curie, Piotr Curie
Wszechświat cząstek elementarnych
Wszechświat cząstek elementarnych Maria Krawczyk i A. Filip Żarnecki Instytut Fizyki Teoretycznej i Instytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Fizyki UW semestr letni, rok akad. 2012/13. 210/9 http://www www.fuw.edu.pl/~
Ramka z prądem w jednorodnym polu magnetycznym
Ramka z prądem w jednorodnym polu magnetycznym Siła wypadkowa = 0 Wypadkowy moment siły: τ = w F + w ( ) F ( ) = 2 w F w τ = 2wF sinθ = IBl 2 sinθ = θ=90 o IBl 2 θ to kąt między wektorem w i wektorem F
Wszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Początki fizyki cząstek
Wszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Początki fizyki cząstek prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Wykład ogólnouniwersytecki 16 października 2018 A.F.Żarnecki WCE Wykład 2 16 października
Zderzenia relatywistyczne
Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XIX: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia elastyczne 2 2 Czastki rozproszone takie same jak
Wprowadzenie do zagadnień akceleratorów elektronów. Janusz Harasimowicz
Wprowadzenie do zagadnień akceleratorów elektronów Szkoła Fizyki Akceleratorów Medycznych, Świerk 2007 Akcelerator Akcelerator to urządzenie do przyspieszania cząstek, w którym możemy kontrolować parametry
Akceleratory Cząstek
M. Trzebiński Akceleratory cząstek 1/30 Akceleratory Cząstek Maciej Trzebiński Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauki Praktyki studenckie na LHC IFJ PAN, 23 sierpnia 2016 Obserwacje w makroświecie
Podstawowe własności jąder atomowych
Podstawowe własności jąder atomowych 1. Ilość protonów i neutronów Z, N 2. Masa jądra M j = M p + M n - B 2 2 Q ( M c ) ( M c ) 3. Energia rozpadu p 0 k 0 Rozpad zachodzi jeżeli Q > 0, ta nadwyżka energii
Podstawy fizyki subatomowej
Podstawy fizyki subatomowej Zenon Janas Zakład Fizyki Jądrowej IFD UW ul. Pasteura 5 p..81 tel. 55 3 681 e-mail: janas@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~janas/fsuba/fizsub.htm Zasady zaliczenia Obecność
Wstęp do Akceleratorów wykład dla nauczycieli. Mariusz Sapiński CERN, Departament Wiązek 12 kwietnia 2010
Wstęp do Akceleratorów wykład dla nauczycieli Mariusz Sapiński CERN, Departament Wiązek 12 kwietnia 2010 Definicja Akcelerator cząstek: urządzenie produkujące wiązkę cząstek (jonów lub cząstek subatomowych)
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 1 własności jąder atomowych Odkrycie jądra atomowego Rutherford (1911) Ernest Rutherford (1871-1937) R 10 fm 1908 Skala przestrzenna jądro
Wiązka elektronów: produkcja i transport. Sławomir Wronka
Wiązka elektronów: produkcja i transport Szkoła Fizyki Akceleratorów Medycznych, Świerk 2007 Ruch cząstki w polu elektrycznym 2 Pole elektryczne powoduje zmianę energii kinetycznej mv 2 mv02 = q U 2 2
Źródła cząstek o wysokich energiach. Promieniowanie kosmiczne. Akceleratory. Ograniczenia na energię maksymalną. Parametry wiązek.
Źródła cząstek o wysokich energiach II Promieniowanie kosmiczne. Akceleratory. Ograniczenia na energię maksymalną. Parametry wiązek. Świetlność LHC 1 Źródła cząstek o wysokich energiach I. PROMIENOWANIE
Narodowe Centrum Radioterapii Hadronowej- Centrum Cyklotronowe Bronowice
Narodowe Centrum Radioterapii Hadronowej- Centrum Paweł Olko Instytut Fizyki Jądrowej PAN Dlaczego potrzebujemy nowy cyklotron? 100 dowolny narząd Zasieg/ cm 10 1 oko 0.1 100 1000 Energia/MeV Protony o
Fragmentacja pocisków
Wybrane zagadnienia spektroskopii jądrowej 2004 Fragmentacja pocisków Marek Pfützner 823 18 96 pfutzner@mimuw.edu.pl http://zsj.fuw.edu.pl/pfutzner Plan wykładu 1. Wiązki radioaktywne i główne metody ich
Promieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład II Krzysztof Golec-Biernat Promieniotwórczość Uniwersytet Rzeszowski, 18 października 2017 Wykład II Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 23 Jądra pomieniotwórcze
Tajemnicze neutrina Agnieszka Zalewska
Tajemnicze neutrina Agnieszka Zalewska Dzień otwarty IFJ, Polecam: Krzysztof Fiałkowski: Opowieści o neutrinach, wydawnictwo Zamiast korepetycji http://wwwlapp.in2p3.fr/neutrinos/aneut.html i strony tam
Relatywistyczne zderzenia ciężkich jonów jako narzędzie w badaniu diagramu fazowego silnie oddziałującej materii
Relatywistyczne zderzenia ciężkich jonów jako narzędzie w badaniu diagramu fazowego silnie oddziałującej materii Katarzyna Grebieszkow 5 lutego 2016 Streszczenie W dokumencie pokazane są podstawowe cele
Dynamika relatywistyczna
Dynamika relatywistyczna Fizyka I (Mechanika) Wykład IX: czastki elementarne akceleratory czastek rozpady czastek rozpraszanie nieelastyczne foton jako czastka: efekt Dopplera i efekt Comptona Fermiony
Elektron i proton jako cząstki przyspieszane
Elektron i proton jako cząstki przyspieszane Streszczenie Obecnie znanych jest wiele metod przyśpieszania cząstek. Przyśpieszane są elektrony, protony, deuterony a nawet jony ciężkie. Wszystkie one znalazły
Fizyka cząstek elementarnych. Tadeusz Lesiak
Fizyka cząstek elementarnych Tadeusz Lesiak 1 WYKŁAD IV Akceleratory T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 2 Cykl pracy eksperymentu fizyki cząstek elementarnych AKCELERATOR DETEKTOR SUROWE DANE SYMULACJE
Zderzenia relatywistyczne
Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XVIII: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia nieelastyczne Zderzenia elastyczne - czastki
Akceleratory do terapii niekonwencjonalnych. Sławomir Wronka
Akceleratory do terapii niekonwencjonalnych Szkoła Fizyki Akceleratorów Medycznych, Świerk 2007 Plan Niekonwencjonalne terapie wiązką e-/x Protony Ciężkie jony Neutrony 2 Tomotherapy 3 CyberKnife 4 Igła
Podstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA: Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu (raczej