Konferencja Nauka.Infrastruktura.Biznes

Transkrypt

1 Centrum Cyklotronowe Bronowice Paweł Olko Instytut Fizyki Jądrowej PAN Konferencja Nauka.Infrastruktura.Biznes

2 493 pracowników prof. 41, dr hab. 53, dr doktorantów 5 oddziałów: 27 zakładów 4 laboratoria akredytowane Dział budowy aparatury i infrastruktury naukowej Centrum Cyklotronowe Bronowice kategoria A+ KNOW Konsorcjum Energia Materia- Przyszłość Informacje ogólne Prof. M. Jeżabek dyrektor of IFJ PAN

3 Zastosowanie wiązek protonowych przyspieszanych w cyklotronach Fizyka cząstek elementarnych i fizyka jądrowa Ernest Lawrance, 1932, Nagroda Nobla za wynalezienie cyklotronu Radioterapia nowotworów Radiobiologia Badania kosmiczne Radioizotopy medyczne

4 Czym dysponujemy w Centrum Cyklotronowym Bronowice? Cyklotron izochroniczny AIC-144 zbudowany w IFJ, 1990 Cyklotron Proteus C-235 użytkowany od grudnia Energia protonów 60 MeV - Zasięg wiązki ok. 30 mm - Zastosowanie ich do leczenia nowotworów oka - Energia protonów od 70 MeV do 230 MeV - prąd wiązki 0.1 na do 500 na - Używany w fizyce jądrowej, radiobiologii - Od 2015 leczenie nowotworów -

5 Zalety wiązki protonów w radioterapii nowotworów Wiązka protonowa: - niewielkie rozproszenia - ściśle zdefiniowany zasięg - idealna precyzja napromieniania W Europie ośrodki terapii protonowej w Heidelbergu, Orsay, PSI Villigen, Pradze, Essen i Monachium

6 Radioterapia protonowa oka na cyklotronie AIC-144 Pierwszy pacjent zakończył radioterapię 18 lutego 2011 r. Od kwietnia 2013 roku zabiegi są finansowane przez NFZ Do dnia dzisiejszego poddano terapii protonowej oka 80 pacjentów

7 System prowadzenia wiązki w nowym cyklotronie C-235

8 Do czego wykorzystujemy wiązkę protonową w CCB? Jedno z najnowocześniejszych gantry na świecie z ostrą skanującą wiązką protonów Precyzja wiązki 0.5 mm

9 Radioterapia protonowa dla najtrudniejszych nowotworów - nowotwory o niskiej promieniowrażliwości - w sąsiedztwie w obrębie wrażliwych narządów krytycznych (np. nowotwory: gałki ocznej, podstawy czaszki, okołordzeniowe ) - nowotwory wieku dziecięcego bezpieczna eskalacja dawki zmniejszenie ryzyka powikłań - poprawa tolerancji leczenia (np. ponowna radioterapia) Kliniczne skutki: poprawa wyników leczenia i znakomita ochrona tkanek zdrowych czerniak gałki ocznej nowotwory u dzieci uprzejmość prof. B. Sas-Korczyńskiej

10 Program eksperymentalny z fizyki jądrowej Cyklotron CCB razem z wysokiej klasy wyposażeniem umożliwia prowadzenie unikalnych prac z dziedziny fizyki jądrowej. CCB daje możliwość testowania aparatury dla dużych eksperymentów europejskich i wejście do Programów Ramowych UE. Wielkie zainteresowanie uczelni, studentów i doktorantów Pierwszy międzynarodowy eksperyment na CCB, czerwiec 2013

11 Międzynarodowy komitet doradczy dla fizyki jądrowej Cel: koordynacja programu badań podstawowych w NCRH-CCB Pierwsze spotkanie międzynarodowego komitetu doradczego, Członkowie komitetu : Faical Azaiez (IPN, Orsay, France) Angela Bracco (University of Milano and INFN, Italy) Bogdan Fornal (IFJ PAN, Kraków, Poland) - Deputy Chair Zsolt Fulop (ATOMKI, Debrecen, Hungary) Mushin Harakeh (KVI, Groningen, Netherlands) - Chair Robert Janssens (Argonne National Laboratory, USA) Stanisław Kistryn (Jagiellonian University, Kraków, Poland) Marek Lewitowicz (GANIL, Caen, France) Adam Maj (IFJ PAN, Kraków, Poland) Krzysztof Rusek (Warsaw University, Poland) Hideyuki Sakai (RIKEN, Japan) Christoph Scheidenberger (GSI, Germany) Nicolae Victor Zamfir (IFIN-HH, Bucharest, Romania) Wiktor Zipper (University of Silesia, Katowice, Poland)

12 Wykorzystanie protonów w CCB do badań radiobiologicznych Napromieniania chomików z wszczepioną melanomą oka K. Urbańska, M.Elas, B.Romanowska- Dixon, J.Swakoń 2014 Dwa pokoje w pobliżu laboratorium radiobiologicznego są dostępne dla zewnętrznych użytkowników do przygotowania napromienianiu materiału biologicznego.

13 Testy elementów pracujących w kosmosie Badanie odporności na promieniowanie kosmiczne (protony) elementów elektronicznych pierwszego polskiego satelity Copernicus Wiązkę protonowa może być wykorzystywana dla badania odporności elementów satelitów telekomunikacyjnych

14 Oferta dla firm 1. Możliwość wykorzystania stanowiska terapii do testowania sprzętu produkowanego dla pomiarów dozymetrycznych, fizyki medycznej etc. 2. Napromienianie substancji biologicznych 3. Testowanie odporności na promieniowanie kosmiczne elementów satelitów, elektroniki, detektorów. Hala eksperymentalna 4. Dwa stanowiska gantry wraz z wiązką skanującą umożliwiają leczenia na najwyższym światowym poziomie technicznym.

15 Podsumowanie 1. W wyniku realizacji projektu NCRH-CCB powstał unikatowy ośrodek naukowy i medyczny. 2. IFJ PAN oferuje wiązkę protonową o energii do 230 MeV do badań elementów elektronicznych, sprzętu radioterapii, napromienianie matriału biologicznego. 3. Środowisko naukowe z Polski i zagranicy jest zainteresowane wykorzystaniem C-235 dla eksperymentów w obszarze fizyki jądrowej, radiobiologii, promieniowania kosmicznego. 4. Dwa stanowiska gantry wraz z wiązką skanującą umożliwiają leczenia na najwyższym światowym poziomie technicznym.