Jakość koksu otrzymanego z karbońskich węgli ortokoksowych
|
|
- Beata Staniszewska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zygmunt ŁukasZcZyk a,*, andrzej mianowski b a Centralne Laboratorium Pomiarowo-Badawcze Sp. z o.o., Jastrzębie-Zdrój b Politechnika Śląska, Gliwice Quality of coke produced from Carboniferous coking coal Jakość koksu otrzymanego z karbońskich węgli ortokoksowych Please cite as: Przem. Chem. 13, 9, 6, 95. Bituminous coals from 5 Polish mines and binary coal blends (6 samples) were tested for coking behaviour and coke properties. In particular, coke reactivity inde, coke strength after reaction, coke quality and catalytic inde were detd. A linear additivity of coke quality was obsd. in the studied coal blends. The increase in vitrinite content in the original coals resulted in limiting the disadvantageous effect of semifusinite. The catalytic inde (ash compn.) had a substantial effect on the coke reactivity inde. W urządzeniu laboratoryjnym Karbotest przeprowadzono koksowanie węgli ortokoksowych i węgla gazowo koksowego oraz ich mieszanek (łącznie 6 prób). Jakość otrzymanych koksów badano zgodnie z metodyką NSC (Nippon Steel Corporation), wyznaczając wartości wskaźników CRI (coke reactivity inde) i CSR (coke strength after reaction) oraz dodatkowy wskaźnik CQ (coke quality). W analizie wyników uwzględniono: addytywność liniową wskaźnika CQ, wpływ witrynitu macerałów (V), liptynitu (L) i semifuzynitu (SF) z grupy inertynitu (I) oraz udziału substancji mineralnej, wyrażonej przez indeks katalityczny, na jakość koksu. Wykazano, że im większa jest zawartość V w mieszance węglowej tym mniej szkodliwy jest wpływ zawartości SF na jakość koksu. Wpływ właściwości petrograficznych na jakość koksu jest silnie zdeterminowany przez indeks katalityczny CI (catalytic inde). Stwierdzony efekt przesłania możliwość bardziej precyzyjnej i jednoznacznej interpretacji wpływu udziału V, L i SF, na jakość koksu otrzymanego w warunkach laboratoryjnych. Idąc za koncepcją Krevelena i Schuyera 1) można przyjąć, że cechą charakterystyczną tworzenia wysokogatunkowego koksu jest termostabilność powstałej w stosownej ilości fazy plastycznej, zwanej metaplastem. Właściwość tę mają węgle ortokoksowe, a w mniejszym stopniu gazowo-koksowe oraz metakoksowe. W Polsce węgle ortokoksowe, wg międzynarodowej nomenklatury handlowej w zasadzie zalicza się do hard coal, a gazowokoksowe do semi-soft coal, przy czym brakuje najlepszych węgli ortokoksowych zwanych hard premium coal ). Prognozy produkcji węgla koksowego (hard i semi-soft) przedstawiono w tabeli 1. Wynika z niej, że w r. węgiel ortokoksowy (typ 35.1 wg polskiej normy PN-8/G-97) w Jastrzębskiej Spółce Węglowej SA (JSW SA) będzie stanowił prawie 94% produkcji. Spółka ta dn. 6 lipca 11 r. zadebiutowała na giełdzie. Po włączeniu do jej struktury kolejnych dwóch koksowni KK Zabrze SA i WZK Victoria SA w Wałbrzychu, Spółka intensywnie prowadzi dalsze prace i badania mające na celu: (i) zwiększenie zasobów operatywnych z poziomu,55 Pg do,84 Pg, w aspekcie prognozowania jakości produkcji Dr Zygmunt ŁUKASZCZYK w roku 1985 ukończył studia na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W latach był Prezydentem Miasta Żory, a od 1999 do 6 pracował w ścisłej kadrze zarządzającej w Jastrzębskiej Spółce Węglowej SA w Jastrzębiu Zdroju. Od 6 r. jest Prezesem w Centralnym Laboratorium Pomiarowo- -Badawczym Sp. z o.o. w Jastrzębiu Zdroju, w którym rozpoczął realizację pracy doktorskiej, ukończonej w 1 r. na Wydziale Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Od jest Wojewodą Śląskim. Specjalność technologia węgla. * Autor do korespondencji: Centralne Laboratorium Pomiarowo-Badawcze Sp. z o.o., ul. Rybnicka 6, Jastrzębie Zdrój, tel/fa. (3) , lukaszczykze@wp.pl Prof. dr hab. inż. Andrzej MIANOWSKI w roku 197 ukończył studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W 1976 r. obronił pracę doktorską, a stopień doktora habilitowanego otrzymał w 1988 r. Tytuł profesora nauk technicznych otrzymał w 1 r. Obecnie jest zatrudniony na stanowisku profesora zwyczajnego w Katedrze Chemii, Technologii Nieorganicznej i Paliw Politechniki Śląskiej, a od 6 r. jest profesorem w IChPW w Zabrzu. Od 1999 r. jest członkiem Komitetu Redakcyjnego Rocznik Ochrony Środowiska a od 4 r. członkiem Komitetu Redakcyjnego Karbo oraz Rady Programowej Przemysł Chemiczny. Specjalność technologia węgla oraz utylizacja odpadów stałych, a także analiza termiczna w aspekcie technologicznym i przemysłowym. 95 9/6(13)
2 Table 1. Forecast of coking coal production in Poland in 15 and ) Tabela 1. Prognoza produkcji węgla koksowego w Polsce w latach 15 i ) węgli dla koksownictwa, (ii) opracowanie podstaw kryterialnych dalszego jej rozwoju w kierunku przygotowania mieszanek specyficznych pod klienta, (iii) stworzenie podstaw procesowych w celu selektywnego zarządzania urobkiem oraz (iv) ocenę właściwości węgli ortokoksowych w mieszankach dwuskładnikowych. Już na przełomie lat 1999/ dokonano istotnych zmian w strukturze wydobycia węgli ortokoksowych, tworząc organizacyjnie nową kopalnię zespoloną Jas-Mos. W skład JSW SA wchodzi obecnie 6 kopalń węgla kamiennego (tabela ). W przeszłości połączenie dwóch 9/6(13) Węgiel typ 35 (hard), Tg Węgiel typ 34 (semi-soft), Tg Producent 15 r. r. 15 r. r. JSW SA 8,8 9,1 1,7 1,5 KW SA,15,6 4,3 5,1 Razem 8,95 9,7 6, 6,6 Table. Bituminous coal mines in Poland Tabela. Kopalnie węgla kamiennego w Polsce Nazwa kopalni, miejscowość Typ węgla Zasoby operatywne *, Tg Borynia, Jastrzębie Zdrój 35.A 36, Budryk, Ornontowice 34. 4, Jas-Mos, Jastrzębie Zdrój 35.B 31, Krupiński, Suszec 34. 4,1 Pniówek, Pawłowice ,9 Zofiówka, Jastrzębie Zdrój 35.A 95,8 * wg prospektu emisyjnego, stan z 11 r. nik jakości koksu, w tym przypadku CQ 3, 8, 9) jest wielkością liniowo addytywną. Ustalono, że w dalszym postępowaniu priorytetowymi czynnikami determinującymi jakość koksu może być skład petrograficzny węgli oraz skład chemiczny substancji mineralnej, oznaczanej w popiele (w pozostałości po spaleniu próbki). Część doświadczalna Materiały Badaniom poddano węgle z 5 polskich węgla kamiennego koksowane w mieszankach dwuskładnikowych (1 mieszanek). Metodyka badań W skali laboratoryjnej wytwarzano koksy w urządzeniu Karbotest z próbek węgla (mieszanek) o masie 5 kg. Otrzymano koks z 1 mieszanek dwuskładnikowych z 5 poszczególnych węgli, zakładając krok zmienności udziałów węgli co %. Pełny program omawianych badań obejmował zatem przeprowadzenie N=6 laboratoryjnych koksowań mieszanek dwuskładnikowych oraz analizę uzyskanych koksów. Wyniki analiz poszczególnych węgli oraz uzyskanych z nich koksów przedstawiono w tablicy 3. Należy zwrócić uwagę, że próbki węgli Jas-Mos i Krupiński pochodzące z różnych dostaw znacznie Table 3. Properties of coals and cokes Tabela 3. Właściwości analiz węgli i koksów Kopalnia Zofiówka Jas-Mos Krupiński Pniówek Borynia Nr próbki (1) () (3) (1) () (1) () (1) (1) Analiza węgli V daf, % 3,7 3,3 3,1,5,9 39,5 37,8 8,4 4,6 RI b, % SI 8 8,5 8 5,5 7, ,5 7,5 Analiza koksu A a, % 11,5 9,7 9,9 9,8 7,8 13,7 13, 8,4 9,7 V a, %,3,4,3,3,6,5,1,3,1 CRI, % 6,5 5,8 6,5 44,4 59, 48,5 4,9 3,3 8,5 CSR, % 64,8 65,9 6,6 4,3 6,3 5,7 36,9 63, 6,4 Uzysk 75, 75, 74, 75,4 76,6 63, 63,6 koksu, % 7, 73, niezależnych kopalń Jastrzębie i Moszczenica miało na celu lepsze wykorzystanie pokładów filarowych oraz wspólną mechaniczną przeróbkę urobku w elastyczny sposób. Od 1 stycznia 13 r. po reorganizacji, uruchomiono kolejną trójruchową kopalnię zespoloną: Zofiówka, Borynia i Jas-Mos. Ponieważ jedynym odbiorcą węgli ortokoksowych w kraju i za granicą jest koksownictwo, dlatego dla odbiorcy szczególnie ważna jest informacja o udziale w mieszance dwuskładnikowej macerałów z grupy inertynitu (I). Ich nadmierna ilość I>3% zbyt silnie zmniejsza zdolność do koksowania mieszanek węglowych przeznaczonych do produkcji koksu wysokogatunkowego, zwłaszcza w systemie zasypowym. Kolejnym ważnym czynnikiem jest kontrola udziału związków alkalicznych. Związki te katalizują przebieg endotermicznej reakcji Boudouarda i Bella (z CO ), zwiększając w procesie wielkopiecowym zużycie koksu w przeliczeniu na tonę surówki. Wynikają stąd oczekiwania, aby reakcyjność koksu w skali testu NSC była jak najmniejsza, korzystnie na poziomie CRI 4%. Jakość wysokogatunkowego koksu jest oceniana wieloparametrycznie 3). W koksowni Przyjaźń, produkującej koks z węgla JSW SA, wymagane jest prognozowanie wielu właściwości koksów, przede wszystkim wskaźników CRI i CSR, na podstawie znajomości wybranych cech jakościowych węgla. Takie podejście do problemu prognozowania jakości koksu jest przedmiotem wielu prac omówionych w 4 6). Proponuje się tu nawet wykorzystanie techniki TGA (dotyczy tylko CSR) 7). W CLP-B Sp. z o.o. w Jastrzębiu-Zdroju wykonuje się rutynowe badania właściwości chemicznych i technologicznych w pełnym zakresie pojedynczych węgli dostarczonych z kopalń. W związku z reorganizacją i łączeniem kopalń koniecznością stała się ocena jakości koksów uzyskiwanych z mieszanek dwuskładnikowych. Celem przeprowadzonych kompleksowych badań było ustalenie, czy wskaźróżniły się między sobą. Wyrazem tego są podane w tablicy 3 wartości wskaźników CRI i CSR wyznaczonych wg normy 1). W przeprowadzonych badaniach oznaczono cechy ogólne węgla (zawartość wilgoci W a, zawartość popiołu A a, zawartość części lotnych V a, ciepło spalania Q sa ), zawartość pierwiastków chemicznych w węglu (C, H, N, O, S, P, Cl, Hg), przypadkową refleksyjność witrynitu (R ), skład chemiczny popiołu (Na O, K O, CaO, MgO, Al O 3, SiO, P O 5, SO 3, TiO, Mn O 3, Fe O 3 ), charakterystyczne temperatury popiołu (spiekania, mięknięcia, topnienia, płynięcia) w atmosferze utleniającej i redukującej, zawartość pierwiastków śladowych w popiele (Ag, Zn, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Sr, Ni, Pb, V, Mo, Sn, Sb, As), inne właściwości węgla (wskaźniki Audiberta i Arnu, ciśnienie rozprężania, wskaźnik maksimum plastyczności). Analizę petrograficzną wykonano wg normy ), także wg niej oznaczano semifuzynit (SF). Metoda pomiaru polega na mikroskopowym oznaczaniu ilości grup macerałów i wtrąceń substancji mineralnej w brykiecie węglowym, analizując światło odbite monochromatyczne metodą punktową. Macerały identyfikowano przy zastosowaniu 951
3 immersji olejowej, wykorzystując ich różnice w refleksyjności, barwie i morfologii. Semifuzynit rozpoznawano na podstawie jego charakterystycznych cech mikroskopowych, jakimi była barwa biała do jasnoszarej (w zależności od stopnia uwęglenia), struktura komórkowa (tkankowa, gorzej zachowana niż w przypadku fuzynitu, często zniszczona i zacieśniona, łuskowa lub gwiaździsta), refleksyjności (zawsze mniejsza niż fuzynitu). Do oceny jakości koksu zaproponowano wskaźnik CQ określony równaniem (1): % objętościowy Witrynit (V) Liptynit (L) Inertynit bez semifuzynitu (I-SF) Semifuzynit (SF) Substancja mineralna (M) CRI CQ = 1 CSR (1) 1 będący naturalną miarą odporności chemicznej i mechanicznej koksu dla połączonego procesu zgazowania i destrukcji mechanicznej (bębnowania). Stanowi on iloczyn sprawności cząstkowych wymienionych procesów i rozsądną miarę jakościową dowolnego koksu w całym procesie testowania wg NSC, co można zapisać równaniem (): CQ = η η 1 () w którym CRI η = 1 CSR 1, a η = (3) 1 1 Wskaźnik CQ jest szczególnie przydatny w realizacji badań prowadzonych wg ustalonej matrycy doświadczalnej 3), niekonieczne zgodnie z eksperymentem planowanym. W analizie petrograficznej oznaczono udziały objętościowe macerałów grupy V, L i I. Dodatkowo w tej ostatniej grupie oznaczano zawartość SF. Uznano, zgodnie z poglądami wyrażanymi w literaturze, że 1/3 SF może być pozytywnie reaktywna w procesie koksowania 1). Uważa się, że SF o niższej refleksyjności ulega skoksowaniu i współtworzy z V koks metalurgiczny 11, 1). Założono, że wybrane komponenty petrograficzne V i L jako grupy macerałów oraz SF jako indywidualny macerał, mogą być wiodącymi parametrami w predykcji CQ. Relacja dla składników petrograficznych/ macerałowych, bez substancji mineralnej (stan dmmf), jest oczywista: V + L + I = 1 % (4) Na potrzeby prowadzonych rozważań przyjęto zależność (5): V + L + SF = p, % (5) w ktorej p jest wielkością zmienną, zawierającą się w przedziale 8 95%, przy czym między udziałami macerałów (V, L i SF) istnieje korelacja wewnętrzna, utrudniająca ocenę indywidualnych wpływów czynnikowych. Z kolei do analizy wpływu popiołu wykorzystano indeks katalityczny CI wyrażony w formie najprostszej 13 15) równaniem (6): 1 d CaO+ MgO+ FeO3+ K O+ Na O CI = A daf 1 V SiO + AlO3 lub z uwzględnieniem wagi przy wpływach cząstkowych 5) : 1 CIp = 1 V daf Podane wzory (6) i (7) mogą być stosowane zarówno do analiz węgli (duża zawartość V daf ), jak i koksu (V daf <1%). Iloczyny wyrażeń podanych w formie ułamków w kolejności przelicznik na stan bez substancji lotnych oraz simpleks udziałów tlenków stanowią współczynniki aktywności korygujące wpływ A d na indeks katalityczny. Wykazano, że wzór (6) dla V daf = dobrze koreluje ze wskaźnikami CRI (r =,48) i CSR (r =,38) 16). Wyniki badań A d 1 1,6CaO+,93MgO+ FeO3+ 1,9K O+, Na O SiO +,41Al O +,5TiO Wyniki oznaczeń petrograficznych przedstawiono na rys. 1. Szczegółowe wyniki oznaczeń dla mieszanek węglowych i otrzymanych z nich koksów nie zostały dotąd opublikowane. 3 (6) (7) 1 Zofiówka Pniówek Borynia Jas-Mos Krupiński Fig. 1. Petrographic analysis of coals ) Rys. 1. Wyniki analizy petrograficznej węgli ) W zbadanych mieszankach dwuskładnikowych zaobserwowano obowiązywanie prawa addytywności liniowej CQ opisanego równaniem (8): CQ = a V + b L + c SF (8) które jest słuszne dla udziałów masowych: CQ = b L + e(v SF) f (L SF) (9) W równaniu (8) indeks 1 odnosi się do węgla o lepszych właściwościach koksotwórczych (czyli o większej wartości CQ), a do współkomponentu. Wyniki analizy przedstawiono na rys.. Największe odchylenia od zależności (8) obserwowano w przypadku mieszanek dwuskładnikowych węgli bardzo dobrych z KWK Zofiówka, Pniówek i Borynia, ale jedynie w kategoriach statystycznych, gdyż d(cq)/d 1, a danych tego typu nie weryfikują podstawowe procedury statystyczne. Należy jednak zaznaczyć, że wahania CQ są niewielkie i obejmują zakres ΔCQ = 1,4 3,9%. Model jakości koksu (analiza petrograficzna) Założono, że jakość koksu uzyskanego z mieszanek dwuskładnikowych w skali CQ (1) może być objaśniana modelem liniowym (1): CQ = a V + b L + c SF (1) w którym współczynniki a, b i c są estymowane zależnością bez wyrazu wolnego. Zależność (1) jest zapisem formalnym. Mając na uwadze stosowanie modelu liniowego, należy go rozszerzyć o kolejne składniki synergiczne: ± d( V L) ± e ( V SF) oraz ± f ( L SF) Przykładowo, prócz oczekiwanej postaci (1), mogą występować interakcje: CQ = a V + b L + c SF (1.1) lub CQ = b L + e(v SF) f(l SF) (1.) w których d, e i f to dalsze współczynniki. Ponieważ dla N=6 punktów pomiarowych ( pojedyncze węgle i 4 ich mieszanki dwuskładnikowe) równanie złożone z 6 współczynników (a do f) nie jest statystycznie wyznaczalne, to przyjęto początkowo tylko k=3 człony funkcyjne i równanie typu (1) odnosi się do (N k)=n 3 stopni swobody. Ilość kombinacji w tym przypadku 3,3 wynosiła P 6!/(3!) 6 = =. Obliczenia przeprowadzono osobno dla pojedynczych mieszanek dwuskładnikowych oraz dla pełnego zbioru danych N=6 (dla wszystkich 1 mieszanek) wg macierzy planowania cyklu obliczeniowego. 95 9/6(13)
4 Jas-Mos - Zofiówka CQ = 5,443 +,9 r =,9814,13,,4,6,8 1 Krupiński - Pniówek CQ = 7, ,695 r =,9877,6,,4,6,8 1 Krupiński - Borynia CQ = 5,71 +,314 r =,9649,47,,4,6,8 1 Jas-Mos - Pniówek CQ = 36,19 + 7,486 r =,947,15,,4,6, Jas-Mos - Krupiński CQ = 8, ,31 r =,844,131,,4,6, Krupiński - Zofiówka CQ = 37, ,348 r =,9913,3,,4,6,8 1 Borynia - Pniówek CQ = 3, ,176 r =,689,678!,,4,6,8 1 Jas-Mos - Borynia CQ = 3,69 + 7,919 r =,9476,15,,4,6,8 1 Borynia - Zofiówka CQ = 1, ,786 r =,319,5878!,,4,6,8 1 Zofiówka - Pniówek CQ = 1, ,5 r =,4514,14387!,,4,6,8 1 Fig.. Changes of coke quality according to CQ inde for two-component coal blends Rys.. Zestawienie zmian jakości koksu wg wskaźnika CQ dla mieszanek dwuskładnikowych * *liczby podane na dole rysunków oznaczają poziom istotności,! jest symbolem braku odpowiedniego poziomu istotności, mimo że addytywność występuje Dla formy (1) i braku wyrazu wolnego współczynnik determinacji był opisany wzorem (11): ( CQ CQ) ρ = 1 (11) CQ w którym CQ oznacza wartość obliczoną równaniem (1) i jego forma poprawiona ze względu na stopnie swobody (dla ilości członów funkcyjnych k) 17) dana jest wzorem (1): N 1 ρ adj = 1 ( 1 ρ ) (1) N k Dla 1 członu (k=1) wzór (1) przechodzi w (11). W efekcie przeprowadzonego cyklu obliczeniowego otrzymano ostatecznie równanie (13) na poziomie istotności.(4) dla k= i odchylenia standardowego (niepewności) s: CQ = 7,8 SF +, 15( V SF) (13) (ρ =,9564, ρ =,9557, F = 636,75, s = 7,61%). adj Na rys. 3 przedstawiono wykres zależności (13), z którego wynika, że im więcej jest w mieszance węglowej V, tym mniej szkodliwy, a nawet korzystny jest udział SF z grupy I. Podobną myśl przedstawiono już w pracach 11, 1, 18). Analiza wpływu udziałów macerałów V, L i SF na jakość koksu jest utrudniona ze względu na nieuniknione korelacje wewnętrzne między nimi. Wyniki przedstawionych analiz wskazują na trudności prognozowania jakości koksu wyłącznie w oparciu o udział składników petrograficznych, nawet w zakresie tylko węgli ortokoksowych z jednego regionu wydobywczego. Jest to efekt wzajemnych oddziaływań macerałów o bardzo słabo wykształconej indywidualności w procesie koksowania, dlatego trudno jest nawet określić kierunki ich przemian przy tak małej zmienności składników i sumy wyrażonej zapisem (5). Model jakości koksu (indeks katalityczny) Uśredniona zależność (13) dla N=6 różnych kombinacji węgli wskazuje, że skład petrograficzny ujęty zapisem (5), jako suma zmiennych niezależnych, nie prowadzi do zadawalających rezultatów. Brak jednoznacznych i wyraźnych zależności predykcji CQ z analizy składu petrograficznego dał asumpt do dalszych analiz regresyjnych wpływów cząstkowych poszczególnych właściwości węgli i ich mieszanek na CQ dla typowej korelacji liniowej, dwuparametrycznej. W tabeli 4 przedstawiono wpływ wybranych właściwości węgli na wskaźnik CQ, przy czym w dole tej tabeli umieszczono właściwości w ujęciu modelowym tj. indeks katalityczny wg (6) a sumę kontrakcji (a) i dylatacji (b) wyznaczoną metodą Audiberta i Arnu wyrażono zmodyfikowaną liczbą koksowalności (G k ) wg 19) : b G k =1+ a (14) 9/6(13) 953
5 Na rys. 4 przedstawiono jakość korelacji poprzez porównanie wartości wskaźników CQ doświadczalnych z obliczonymi wg rów- 6 5 CQ obliczone wg (15), % Fig. 3. Coke quality in CQ inde scale for all coal blends, depended on vitrinite and semifuzinite content according to equation (13) Rys. 3. Jakość koksu w skali wskaźnika CQ dla wszystkich mieszanek węglowych w zależności od udziału witrynitów i semifuzynitu zgodnie z równaniem (13) Table 4. Partial regressions of influence of selected properties of coals and their blends on coke quality CQ (two-parametric correlation) Tabela 4. Regresje cząstkowe wpływu wybranych właściwości węgli i ich mieszanek na jakość koksu CQ (korelacja dwuparametryczna) Zmienna niezależna r F Poziom istotności Współczynnik kierunkowy Wyraz wolny W a,%,134 8, ,88 5,4 A d,%,9, ,913 7,85 V daf,%,35 1, ,467 46,57 RI,3374 9,534.(5) 1,433-76,5 SI,436 39,45.(5) 8,864-31,43 b,%,5191 6,61.(5),189,6 a+b,%,514 6,465.(5),187 15,37 lg F ma, ,531.(5) 1,689-16,8 R,%,5, ,478 8,95 V,%, ,88.(5) 1,337-47,87 L,%,3346 9,161.(5) -,364 5, I,%,768 4, ,518 47,9 SF,%,14 8, ,86 48,9 M,%,6, ,381 31,74 CI,%,838 71,5.(5) -1,843 88,31 G k,,538 66,137.(5) -5,619 5,9 Pomijając szczegółowe omawianie przeprowadzonych obliczeń, przedstawiono najkorzystniejszy rezultat w formie równania (15): daf CQ =,887 V + 53,364 R (15) 1,488 Gk 1, 916 CI (ρ =,995, ρ =,991, F=185,6, poziom istotności.(4), adj s=3,6%). Zależność (15) jest słuszna dla zakresów:,9% V daf 39,5%,,78% R o 1,36%, 1,33 G k 7,61 (co odpowiada tylko dodatniej dylatacji: 9% b 19%) oraz 1,9% CI 3,98%. Na uwagę zasługuje niewielka wartość odchylenia standardowego s=3,6% CQ doświadczalne, % Fig. 4. Comparison of eperimental CQ indees with calculated from equation (15) Rys. 4. Porównanie wyników eksperymentalnych CQ z obliczonymi wg wzoru (15) nania liniowego (15), nie zawierającego wyrazu wolnego. Pierwsze dwa człony uwzględniające zawartość części lotnych V daf i przypadkową refleksyjność witrynitu R o mają znak plus (+), a pozostałe dwa uwzględniające G k oraz CI znak (-). Dla dwóch pierwszych członów zachodzi typowy przypadek ambiwalentny. Im większe wartości przyjmuje V daf i R o, tym korzystniej wpływają one na wartość wskaźnika CQ. Jednak ogólnie wiadomym jest, że ze wzrostem wartości R o zmniejsza się wartość V daf, co dla badanej w tej pracy grupy węgli można przedstawić w formie zależności (16): V daf = 3,41 R (16) + 63,14 ( r =,9353) Nie rozstrzygając dalej konkurencyjności wpływu V daf i R o na CQ w ostateczności przyjęto, że wskaźnik ten kontrolowany jest przez stopień metamorfizmu węgla wyrażony przez V daf i R, dylatację wg metody Audiberta i Arnu, wyrażoną poprzez zmodyfikowaną liczbę koksowalności G k oraz indeks katalityczny CI. Dyskusja wyników Wybór do badań trzech węgli ortokoksowych o porównywalnych właściwościach koksotwórczych (KWK: Zofiówka, Borynia, Pniówek) z udziałem wysoko-inertynitowego węgla ortokoksowego podtypu 35.B (KWK Jas-Mos) i węgla gazowo koksowego, podtypu 34., miał na celu wykazanie siły wpływu grup macerałów na jakość koksu wg wskaźnika CQ (1). Zarówno przesłanki literaturowe, jak i aktualnie ponownie modne prognozowanie jakości koksu, wskazuje na duży wpływ tych zmiennych na jakość koksu. Świadczą o tym również przedstawione wyniki własnych badań, zwłaszcza równanie (13) i tabela 4, ale w zupełnie innym świetle stawia te założenia równanie (15). W szczególności bardzo interesujący jest istotny wpływ indeksu katalitycznego CI, który dla regresji dwuparametrycznej wynosi 8,4% (uwagi do tabeli 4). Na rys. 5 przedstawiono analizę korelacji liniowej nie tylko dla wskaźnika CQ, ale i jego składowych (CRI i CSR). Nie ulega wątpliwości, że otrzymany wynik jest bardzo przekonywujący i logiczny. Indeks katalityczny jest miarą aktywności katalitycznej substancji mineralnej zawartej w węglu. Im większa jest jego wartość, tym koks łatwiej ulega reakcji Boudouarda i Bella wobec CO, a więc jest bardziej reakcyjny, co jest jego cechą ujemną. Wyznaczona siła wpływu w przypadku CRI jest bardzo duża, bo wynosi 91,5%, a więc większa niż oznaczany dalej wskaźnik CRS (8,3%) i w konsekwencji CQ (8,4%, tabela 4). Dla wskaźnika CSR (a nieco słabiej dla CQ) zachodzi 954 9/6(13)
6 a) 6 5 CRI = 1,769CIp - 16,77 (r =,977) 3 CQ = -1,843CI + 88,314 (r =,838) CRI, % CSR, % CRI, %,,5 1, 1,5,,5 3, 3,5 4, 4, b) 9/6(13) Indeks katalityczny CI, % CSR = -,3CI + 15,48 (r =,83),,5 1, 1,5,,5 3, 3,5 4, 4, c) CRI = 18,654CI - 1,797 (r =,9145) Indeks katalityczny CI, %,,5 1, 1,5,,5 3, 3,5 4, 4,5 Indeks katalityczny CI, % Fig. 5. Effect of catalytic inde (6) on the indees: a) CQ, b) CSR, c) CRI Rys. 5. Wpływ indeksu katalitycznego (6) na wskaźniki: a) CQ, b) CSR, c) CRI tu również logiczny rozkład błędu, większego dla słabszych gatunków koksu. Na rys. 6 przedstawiono w zmodyfikowanej formie rys. 5c, przyjmując jako zmienną niezależną pełny indeks katalityczny CI p wg równania (7), w którym stosuje się wagę wpływów udziałów tlenków, a w mianowniku inhibitory, w tym tlenek tytanu (TiO ). Jest on odpowiedzialny za podwyższanie charakterystycznych temperatur popiołu m.in. temperatury topliwości i płynięcia. Na podstawie rys. 6 wzmacnia się teza o bardzo silnym wpływie składników popiołu (przez CI) na reakcyjność koksu (CRI). Siła wpływu wzrosła z 91,5% do prawie 93%, co być może nie jest bardzo znaczące, ale bardziej pełne wyznaczenie indeksu popiołowego poprawia siłę jego wpływu w oczekiwanym kierunku. Otrzymane wyniki badań mieszanek dwuskładnikowych wybranych z węgli ortokoksowych wskazują, że w tym przypadku najważniejszą właściwością węgli przeznaczonych do koksowania jest niska wartość indeksu katalitycznego. W przypadku węgli z JSW SA oznacza to konieczność starannego obniżenia udziału popiołu i zawartych, 1,, 3, 4, 5, 6, 7, Indeks katalityczny CIp, % Fig. 6. Effect of catalytic inde (7) on CRI inde Rys. 6. Wpływ indeksu katalitycznego (7) na wskaźnik CRI w nim związków alkalicznych oraz żelaza. Przykład istotnego wpływu udziału ditlenku tytanu na temperaturę płynięcia popiołu w warunkach utleniających przedstawiono na rys. 7. W powołaniu na wzór (7) rysunek ten w pewnym stopniu wyjaśnia znaczenie udziału TiO jako inhibitora reakcji Boudouarda i Bella. Wiadomo, że TiO w warunkach fotokatalizy jest bardzo dobrym reduktorem CO ). W świetle przedstawionych wyników badań wydaje się, że podwyższenie temperatury popiołu spowoduje obniżenie aktywności typowych katalizatorów reakcji zgazowania, czyli związków alkalicznych i tlenków żelaza. Temperatura płynięcia (atm. utleniająca) tp, C tp = 346,3[TiO ] + 18,4 (r =,5155) 13,,,4,6,8,1,1 Udział TiO w koksie, % Fig. 7. Effect of TiO content in coke on the ash flow temperature under oidation conditions Rys. 7. Wpływ udziału TiO w koksie na temperaturę płynięcia popiołu w atmosferze utleniającej Wnioski W zakresie zbadanych przez koksowanie dwuskładnikowych mieszanek węglowych w urządzeniu Karbotest z wybranych węgli z JSW SA wykazano, że w skali jakości CQ pary te spełniają prawo addytywności liniowej (równanie 8). Stwierdzone odchylenia dotyczą par o bardzo dobrej jakości. W tym przypadku statystyka nie weryfikuje współczynnika kierunkowego, bo jest on bliski (dcq/d ). Wykazano, że im więcej jest w mieszance węglowej V tym udział SF z grupy I jest mniej szkodliwy. Analiza wpływu udziałów macerałów V, L i SF na CQ jest utrudniona z względu na nieuniknione korelacje wewnętrzne między nimi. Zaproponowano odpowiednią procedurę analizy takich związków w oparciu o model liniowy bez wyrazu wolnego. Z wyników tych badań widać, dlaczego tak trudno jest prognozować jakość koksu w oparciu tylko o udział składników petrograficznych. Jest 955
7 to efekt wzajemnych ich oddziaływań w procesie koksowania w kierunkach trudnych do ustalenia ze względu na słabą zmienność składników i sumy rozpatrywanych grup maceratów z macerałem (równanie 5). Siła wpływu CI na CRI wynosi 91,5%. Stwierdzony efekt przesłania możliwość bardziej precyzyjnej i jednoznacznej interpretacji wpływu udziału grup macerałów (lub macerału semifuzynitu) na jakość koksu otrzymanego w teście Karbotest. W przypadku zbadanych mieszanek dwuskładnikowych, złożonych z węgli ortokoksowych z udziałem węgla typu 34. ma miejsce bardzo silny wpływ popiołu na jakość koksu, w szczególności na jego reakcyjność. Wpływ ten wyraża się poprzez CI, a jego siła wpływu wynosi 9 93%. CI może być wyrażony zarówno w najprostszej jego wersji (6) lub korzystniej w pełnej wersji (7) z wagami dla udziałów tlenkowych, z uwzględnieniem w mianowniku inhibitora TiO. Wyniki tych badań wskazują na konieczność starannego przygotowania węgli handlowych z JSW SA, zwłaszcza przez zmniejszenie udziału tlenków alkalicznych i żelaza w węglach. Otrzymano: Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny Zakład Inżynierii i Technologii Polimerów zaprasza na XXI konferencję naukową MODYFIKACJA POLIMERÓW LITERATURA 1. D.W. van Krevelen, J. Schuyer, Coal science. Aspects of coal constitution, Elsevier Publishing Company, Amsterdam, London, New York, Princeton 1957 r.. U. Ozga-Blaschke, Gospodarka węglem koksowym, IGSMiE PAN, Kraków 1 r. 3. A. Mianowski, T. Radko, A. Koszorek, Przem. Chem. 9, 88, M.A. Díez, R. Alvarez, C. Barriocanal, Int. J. Coal Geology, 5, W. Hermann, Cokemaking Int., 14, Q. Zhang, X. Wu, A. Feng, M. Shi, Fuel Process. Technol. 4, 86, E. Díaz-Faes, C. Barriocanal, M.A. Díez, R. Alvarez, J. Anal. Appl. Pyrolysis 7, 79, A. Mianowski, A. Koszorek, T. Radko, Proc. XXIV Annual Int. Pittsburgh Coal Conf., Johannesburg (South Africa) 1-14 września 7 r., CD-ROM Proceedings P3-6 Abstracts Booklet, ISBS#: A. Mianowski, T. Radko, A. Koszorek, Z. Łukaszczyk, Karbo 8 (wyd. specjalne), N. Schapiro, R.J. Gray, J. Inst. Fuel 1964, 37, C.F.K. Diessel, E.A. McHugh, Glückauf Forsch.-Hefte 1986, 47, C.F.K. Diessel, E. Wolff-Fischer, Vergleichsuntersuchungen an Kohlen und Koksen zur Frage der inertinitreaktivität, Glückauf Forsch.-Hefte, 1986, 47, J.T. Price, J.F. Gransden, M.A. Khan, Proc. 47th Ironmaking Conference, ISS-AIME, Toronto 1988, J.T. Price, J.F. Gransden, J.F. Khan, B.D. Ryan, Proc. nd Int. Cokemaking Congress, The Institute of Materials, Londyn 199, 1, J.F. Gransden, J.G. Jorgensen, N. Manery, J.T. Price, N.J. Ramey, Int. J. Coal Geology 1991, 19, C.F.K. Diessel, E. Wolff-Fischer, Glückauf Forsch.-Hefte 1989, 5, K. Ohtami, H. Tanizaki, J. Japan Statist. Soc. 4, 34, K. Kruszewska, J. Szwed-Lorenc, Zesz. Nauk. Politechniki Śląskiej, Górnictwo, 5, 68, P. Wasilewski, A. Mianowski, E. Kobel-Najzarek, Glückauf Forsch.-Hefte 1979, 4, 68.. S. Habisreutinger, L. Schmidt-Mende, J.K. Stolarczyk, Angew. Chem. Int. Ed. 13, w druku. 1. Norma ISO 18894:6, Coke Determination of coke reactivity inde (CRI) and coke strength after reaction (CSR).. Polska Norma PN-ISO Metody analizy petrograficznej węgla kamiennego (bitumicznego) i antracytu, 1 r. która odbędzie się 18 września 13 r. Hotel Verde Montana 4* w Kudowie-Zdroju Tematyka Konferencji obejmie: Modyfikację chemiczną i reaktywne przetwarzanie polimerów Modyfikację fizyczną i kompozyty/nanokompozyty polimerowe Specjalne układy polimerowe Tworzywa polimerowe z surowców odnawialnych i wtórnych Nowe zastosowania oraz metody badań właściwości polimerów Prace zaakceptowane przez Komitet Naukowy zostaną po pozytywnej recenzji wydane w formie pracy zbiorowej Modyfikacja Polimerów". Termin nadsyłania prac 31 maja 13 r. Koszt konferencji: do 14 czerwca 13 r.: 145 zł pokój 1-osob., 15 zł (doktoranci 15 zł), pokój -osob., obejmuje zakwaterowanie, wyżywienie, materiały konferencyjne oraz imprezy towarzyszące. Termin nadsyłania zgłoszeń: 19 kwietnia 13 r. Adres do korespondencji: Dr inż. Grażyna Kędziora lub prof. dr hab. inż. Ryszard Steller Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny Wybrzeże Wyspiańskiego 7, 5-37 Wrocław Informacje: ryszard.steller@pwr.wroc.pl, tel.: (71) grazyna.kedziora@pwr.wroc.pl, tel. (71) Przewodniczący Komitetu Naukowego dr hab. inż. Ryszard Steller Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego dr inż. Wanda Meissner Sekretarz dr inż. Grażyna Kędziora Patronat Honorowy: prof. dr hab. inż. Tadeusz Więckowski, Rektor Politechniki Wrocławskiej prof. dr hab. inż. Andrzej Trochimczuk, Dziekan Wydziału Chemicznego PWr Zarząd Wrocławskiego Oddziału SITPChem Organizatorzy serdecznie zapraszają do udziału w konferencji! 956 9/6(13)
Quality of coke produced from Carboniferous coking coal Jakość koksu otrzymanego z karbońskich węgli ortokoksowych
więcej było w składzie mieszanek nawozowych przemysłowego osadu ściekowego tym więcej rośliny testowe zawierały azotu i fosfory. Z kolei rośliny testowe zawierały tym więcej potasu, wapnia i magnezu im
Bardziej szczegółowoPropozycja klasyfikacji węgli koksowych
POIG.01.01.02-24-017/08 Propozycja klasyfikacji węgli koksowych -Winnicka Zakres prezentacji Kryteria doboru parametrów klasyfikacyjnych Klasyfikacja handlowa węgli koksowych: Cel klasyfikacji handlowej
Bardziej szczegółowoMichał REJDAK, Andrzej STRUGAŁA, Ryszard WASIELEWSKI, Martyna TOMASZEWICZ, Małgorzata PIECHACZEK. Koksownictwo
Michał REJDAK, Andrzej STRUGAŁA, Ryszard WASIELEWSKI, Martyna TOMASZEWICZ, Małgorzata PIECHACZEK Koksownictwo 2015 01.10.2015 Karpacz System zasypowy vs. System ubijany PORÓWNANIE ZAŁADUNEK KOMÓR KOKSOWNICZYCH
Bardziej szczegółowoWpływ parametrów petrograficznych węgli kamiennych na jakość koksu metalurgicznego
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk rok 2017, nr 100, s. 49 66 Iwona JELONEK*, Zbigniew JELONEK** Wpływ parametrów petrograficznych węgli kamiennych
Bardziej szczegółowoPrzemysłowe laboratorium technologii. ropy naftowej i węgla II. TCCO17004l
Technologia chemiczna Przemysłowe laboratorium technologii ropy naftowej i węgla II TCCO17004l Ćwiczenie nr IV Opracowane: dr inż. Ewa Lorenc-Grabowska Wrocław 2012 1 Spis treści I. Wstęp 3 1.1. Metoda
Bardziej szczegółowoWytrzymałość mechaniczna i reakcyjność koksu
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY PRODUKTY CHEMICZNE Wytrzymałość mechaniczna i reakcyjność koksu Przygotowali: Piotr Rutkowski Katarzyna Labus 2010 WSTĘP Przed zapoznaniem się z treścią poniższej
Bardziej szczegółowoRozdział 8. Regresja. Definiowanie modelu
Rozdział 8 Regresja Definiowanie modelu Analizę korelacji można traktować jako wstęp do analizy regresji. Jeżeli wykresy rozrzutu oraz wartości współczynników korelacji wskazują na istniejąca współzmienność
Bardziej szczegółowoPARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE BADANYCH PALIW Z ODPADÓW
VII Konferencja Paliwa z odpadów Chorzów, 14-16 marca 2017 PARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE BADANYCH PALIW Z ODPADÓW dr Łukasz Smędowski mgr Agnieszka Skawińska Badania właściwości paliw Zgodnie z obowiązującym
Bardziej szczegółowoWłaściwości tworzyw autoklawizowanych otrzymanych z udziałem popiołów dennych
Właściwości tworzyw autoklawizowanych otrzymanych z udziałem popiołów dennych dr inż. Zdzisław Pytel Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Materiałów Budowlanych V Międzynarodowa
Bardziej szczegółowoWPŁYW BUDOWY PETROGRAFICZNEJ I CHEMICZNEJ WĘGLA KAMIENNEGO NA TEMPERATURĘ TOPLIWOŚCI POPIOŁU
PRACE NAUKOWE GIG GÓRNICTWO I ŚRODOWISKO RESEARCH REPORTS MINING AND ENVIRONMENT Kwartalnik Quarterly 1/2003 Leokadia Róg WPŁYW BUDOWY PETROGRAFICZNEJ I CHEMICZNEJ WĘGLA KAMIENNEGO NA TEMPERATURĘ TOPLIWOŚCI
Bardziej szczegółowoANALIZA TERMOGRAWIMETRYCZNA W ZASTOSOWANIU DO BADAŃ PROCESU PIROLIZY WĘGLA
Marek Ściążko Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze Seminarium Netzsch Zastosowanie metod termoanalitycznych w obszarach energii i paliw CE AGH, Kraków, 218r. ANALIZA TERMOGRAWIMETRYCZNA W ZASTOSOWANIU
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12
Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 1 z 5 1. Nazwa przedmiotu: CHEMIA I FIZYKOCHEMIA PALIW STAŁYCH 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego:
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA LABORATORYJNE
Akademia Górniczo - Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie Wydział Energetyki i Paliw Katedra Technologii Paliw ĆWICZENIA LABORATORYJNE Surowce energetyczne i ich przetwarzanie cz. II - paliwa stałe Oznaczanie
Bardziej szczegółowoNISKOEMISYJNE PALIWO WĘGLOWE
NISKOEMISYJNE PALIWO WĘGLOWE możliwości technologiczne i oferta rynkowa OPRACOWAŁ: Zespół twórców wynalazku zgłoszonego do opatentowania za nr P.400894 Za zespól twórców Krystian Penkała Katowice 15 październik
Bardziej szczegółowo1. Termiczna utylizacja substancji odpadowych w procesie koksowania węgla
Archives of Waste Management and Environmental Protection Archiwum Gospodarki Odpadami http://ago.helion.pl ISSN 1733-4381, Vol. 2 (5), p-9-16 Badania termicznej utylizacji odwodnionych osadów ściekowych
Bardziej szczegółowoStatystyka w pracy badawczej nauczyciela Wykład 4: Analiza współzależności. dr inż. Walery Susłow walery.suslow@ie.tu.koszalin.pl
Statystyka w pracy badawczej nauczyciela Wykład 4: Analiza współzależności dr inż. Walery Susłow walery.suslow@ie.tu.koszalin.pl Statystyczna teoria korelacji i regresji (1) Jest to dział statystyki zajmujący
Bardziej szczegółowoNowe narzędzia do badania jakości węgla i koksu. M.Winkler, A.Sobolewski, M.Janasik, B.Mertas
Nowe narzędzia do badania jakości węgla i koksu M.Winkler, A.Sobolewski, M.Janasik, B.Mertas Narzędzia laboratoryjne do badania jakości węgla i koksu produkcji IChPW Urządzenie do oznaczania reakcyjności
Bardziej szczegółowoBadania nad wpływem stopnia zagęszczenia wsadu węglowego na parametry jakościowe i właściwości optyczne koksu
173 RYSZARD WASIELEWSKI *), MICHAŁ REJDAK, MAŁGORZATA PIECHACZEK Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze Badania nad wpływem stopnia zagęszczenia wsadu węglowego na parametry jakościowe i właściwości
Bardziej szczegółowoAnaliza korelacyjna i regresyjna
Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium Analiza korelacyjna i regresyjna Instrukcja do ćwiczenia nr 5 Zakład Miernictwa i Ochrony Atmosfery Wrocław, kwiecień 2014 Podstawy Metrologii i
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM
2/1 Archives of Foundry, Year 200, Volume, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-308 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM D.
Bardziej szczegółowoZmiany wartości parametrów jakościowych węgla koksowego w procesie przeróbczym (sw część gzw)
20 UKD 622.333: 622.662.7: 622.621.7 Zmiany wartości parametrów jakościowych węgla koksowego w procesie przeróbczym (sw część gzw) Changes of coal quality parameters in the preparation process of coking
Bardziej szczegółowoPolskie koksownictwo głównym europejskim producentem koksu odlewniczego
Polskie koksownictwo głównym europejskim producentem koksu odlewniczego Rajmund Balcerek Waldemar Wal Zbigniew Zięba Zastosowanie koksu odlewniczego BRANŻA ODLEWNICZA Odlewnie żeliwa i stali Odlewnie metali
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: Wybrane zagadnienia z korelacji i regresji.
Ćwiczenie: Wybrane zagadnienia z korelacji i regresji. W statystyce stopień zależności między cechami można wyrazić wg następującej skali: Skala Guillforda Przedział Zależność Współczynnik [0,00±0,20)
Bardziej szczegółowoPDF created with FinePrint pdffactory Pro trial version http://www.fineprint.com
Analiza korelacji i regresji KORELACJA zależność liniowa Obserwujemy parę cech ilościowych (X,Y). Doświadczenie jest tak pomyślane, aby obserwowane pary cech X i Y (tzn i ta para x i i y i dla różnych
Bardziej szczegółowoKształcenie w zakresie koksownictwa na Akademii Górniczo-Hutniczej Piotr Burmistrz, Tadeusz Dziok, Andrzej Strugała
Kształcenie w zakresie koksownictwa na Akademii Górniczo-Hutniczej Piotr Burmistrz, Tadeusz Dziok, Andrzej Strugała Wisła, 3 5 października 2019 Agenda 1. Oferta AGH w zakresie kształcenia 2. Kształcenie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... XI. Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar... 1. Rozdział 2. Pomiar: liczby i obliczenia liczbowe... 16
Spis treści Przedmowa.......................... XI Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar................. 1 1.1. Wielkości fizyczne i pozafizyczne.................. 1 1.2. Spójne układy miar. Układ SI i jego
Bardziej szczegółowoWSKAZÓWKI DO WYKONANIA SPRAWOZDANIA Z WYRÓWNAWCZYCH ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH
WSKAZÓWKI DO WYKONANIA SPRAWOZDANIA Z WYRÓWNAWCZYCH ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH Dobrze przygotowane sprawozdanie powinno zawierać następujące elementy: 1. Krótki wstęp - maksymalnie pół strony. W krótki i zwięzły
Bardziej szczegółowoWpływ czasu składowania na właściwości zamorskich węgli koksujących oraz uzyskanych z nich koksów
Konferencja Naukowo- Techniczna Koksownictwo 2015 30.09-02.10.2015 Karpacz Wpływ czasu składowania na właściwości zamorskich węgli koksujących oraz uzyskanych z nich koksów dr Łukasz Smędowski, dr Tatiana
Bardziej szczegółowo( x) Równanie regresji liniowej ma postać. By obliczyć współczynniki a i b należy posłużyć się następującymi wzorami 1 : Gdzie:
ma postać y = ax + b Równanie regresji liniowej By obliczyć współczynniki a i b należy posłużyć się następującymi wzorami 1 : xy b = a = b lub x Gdzie: xy = też a = x = ( b ) i to dane empiryczne, a ilość
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ENERGETYCZNE OFERTA WĘGLA I KOKSU POPIOŁÓW LOTNYCH I ŻUŻLI WÓD ENERGETYCZNYCH
NA WYKONYWANIE BADAŃ OFERTA WĘGLA I KOKSU POPIOŁÓW LOTNYCH I ŻUŻLI WÓD ENERGETYCZNYCH Osoby do kontaktu: mgr inż. Elżbieta Wiśniewska tel. (091) 317-16-20 tel. kom. 519-501-576 e-mail: ewisniewska@zchpolice.com
Bardziej szczegółowoKontrola i zapewnienie jakości wyników
Kontrola i zapewnienie jakości wyników Kontrola i zapewnienie jakości wyników QA : Quality Assurance QC : Quality Control Dobór systemu zapewnienia jakości wyników dla danego zadania fit for purpose Kontrola
Bardziej szczegółowoPOLSKA IZBA EKOLOGII. Propozycja wymagań jakościowych dla węgla jako paliwa dla sektora komunalno-bytowego
POLSKA IZBA EKOLOGII 40-009 Katowice, ul. Warszawska 3 tel/fax (48 32) 253 51 55; 253 72 81; 0501 052 979 www.pie.pl e-mail : pie@pie.pl BOŚ S.A. O/Katowice 53 1540 1128 2001 7045 2043 0001 Katowice, 15.01.2013r.
Bardziej szczegółowoCIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego
CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej
Bardziej szczegółowoNazwy pierwiastków: ...
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20
Bardziej szczegółowoWskaźniki aktywności K28 i K90 popiołów lotnych krzemionkowych o miałkości kategorii S dla różnych normowych cementów portlandzkich
Wskaźniki aktywności K28 i K90 popiołów lotnych krzemionkowych o miałkości kategorii S dla różnych normowych cementów portlandzkich Tomasz Baran, Mikołaj Ostrowski OSiMB w Krakowie XXV Międzynarodowa Konferencja
Bardziej szczegółowoAnaliza współzależności zjawisk
Analiza współzależności zjawisk Informacje ogólne Jednostki tworzące zbiorowość statystyczną charakteryzowane są zazwyczaj za pomocą wielu cech zmiennych, które nierzadko pozostają ze sobą w pewnym związku.
Bardziej szczegółowoPaliwa z odpadów - właściwości
Bogna Burzała ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Centralne Laboratorium Paliwa z odpadów - właściwości 1. Wprowadzenie Prognozowana ilość wytwarzanych odpadów komunalnych, zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami
Bardziej szczegółowoLista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550
Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550 ZESPÓŁ LABORATORIÓW ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Wydanie nr 2 Imię i nazwisko Podpis Data Weryfikował Damian Adrjan 27.04.2016 Zatwierdził Katarzyna
Bardziej szczegółowoNew World Resources Plc producent węgla kamiennego w Europie Centralnej.
Katalog Węgla New World Resources Plc producent węgla kamiennego w Europie Centralnej. New World Resources Plc ( NWR ) jest producentem węgla kamiennego w Europie Centralnej. NWR produkuje wysokiej jakości
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: Wybrane zagadnienia z korelacji i regresji
Ćwiczenie: Wybrane zagadnienia z korelacji i regresji W statystyce stopień zależności między cechami można wyrazić wg następującej skali: Skala Stanisza r xy = 0 zmienne nie są skorelowane 0 < r xy 0,1
Bardziej szczegółowoKoncepcja budowy modelu matematycznego do optymalizacji zakupu węgla do procesu koksowania
Marcin Malec 1, Jacek Kamiński 2 IGSMiE PAN w Krakowie Koncepcja budowy modelu matematycznego do optymalizacji zakupu węgla do procesu koksowania Wprowadzenie Wspomaganie procesu podejmowania decyzji z
Bardziej szczegółowoIM21 SPEKTROSKOPIA ODBICIOWA ŚWIATŁA BIAŁEGO
IM21 SPEKTROSKOPIA ODBICIOWA ŚWIATŁA BIAŁEGO Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z metodą pomiaru grubości cienkich warstw za pomocą interferometrii odbiciowej światła białego, zbadanie zjawiska pęcznienia warstw
Bardziej szczegółowoRegresja wieloraka Ogólny problem obliczeniowy: dopasowanie linii prostej do zbioru punktów. Najprostszy przypadek - jedna zmienna zależna i jedna
Regresja wieloraka Regresja wieloraka Ogólny problem obliczeniowy: dopasowanie linii prostej do zbioru punktów. Najprostszy przypadek - jedna zmienna zależna i jedna zmienna niezależna (można zobrazować
Bardziej szczegółowoparametrów strukturalnych modelu = Y zmienna objaśniana, X 1,X 2,,X k zmienne objaśniające, k zmiennych objaśniających,
诲 瞴瞶 瞶 ƭ0 ƭ 瞰 parametrów strukturalnych modelu Y zmienna objaśniana, = + + + + + X 1,X 2,,X k zmienne objaśniające, k zmiennych objaśniających, α 0, α 1, α 2,,α k parametry strukturalne modelu, k+1 parametrów
Bardziej szczegółowoWpływ składu petrograficznego na właściwości węgla gazowo-koksowego
47 CUPRUM Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud nr 3 (80) 2016, s. 47-62 Wpływ składu petrograficznego na właściwości węgla gazowo-koksowego Bogumiła Pałac-Walko 1), Maciej Bodlak 1) 1) Politechnika
Bardziej szczegółowoTERMOCHEMIA SPALANIA
TERMOCHEMIA SPALANIA I ZASADA TERMODYNAMIKI dq = dh Vdp W przemianach izobarycznych: dp = 0 dq = dh dh = c p dt dq = c p dt Q = T 2 T1 c p ( T)dT Q ciepło H - entalpia wewnętrzna V objętość P - ciśnienie
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 8 ANALIZA REGRESJI
WYKŁAD 8 ANALIZA REGRESJI Regresja 1. Metoda najmniejszych kwadratów-regresja prostoliniowa 2. Regresja krzywoliniowa 3. Estymacja liniowej funkcji regresji 4. Testy istotności współczynnika regresji liniowej
Bardziej szczegółowoTesty post-hoc. Wrocław, 6 czerwca 2016
Testy post-hoc Wrocław, 6 czerwca 2016 Testy post-hoc 1 metoda LSD 2 metoda Duncana 3 metoda Dunneta 4 metoda kontrastów 5 matoda Newman-Keuls 6 metoda Tukeya Metoda LSD Metoda Least Significant Difference
Bardziej szczegółowoOKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY ATND
28/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne
strona 1/8 Obliczenia chemiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Wagowe stosunki stechiometryczne w związkach chemicznych i reakcjach chemicznych masa atomowa
Bardziej szczegółowoPROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza
PROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza Etap II Rozkład ziarnowy, skład chemiczny i części palne
Bardziej szczegółowoWeryfikacja hipotez statystycznych, parametryczne testy istotności w populacji
Weryfikacja hipotez statystycznych, parametryczne testy istotności w populacji Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Inteligencji i Metod Matematycznych Wydział Informatyki Politechniki
Bardziej szczegółowoREGRESJA I KORELACJA MODEL REGRESJI LINIOWEJ
REGRESJA I KORELACJA MODEL REGRESJI LINIOWEJ Korelacja oznacza fakt współzależności zmiennych, czyli istnienie powiązania pomiędzy nimi. Siłę i kierunek powiązania określa się za pomocą współczynnika korelacji
Bardziej szczegółowoWykład 1. Anna Ptaszek. 5 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 1. Anna Ptaszek 1 / 36
Wykład 1 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 5 października 2015 1 / 36 Podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny To zbiór niezależnych elementów, które oddziałują ze sobą tworząc integralną
Bardziej szczegółowoOFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
Bardziej szczegółowoTEST STATYSTYCZNY. Jeżeli hipotezę zerową odrzucimy na danym poziomie istotności, to odrzucimy ją na każdym większym poziomie istotności.
TEST STATYSTYCZNY Testem statystycznym nazywamy regułę postępowania rozstrzygająca, przy jakich wynikach z próby hipotezę sprawdzaną H 0 należy odrzucić, a przy jakich nie ma podstaw do jej odrzucenia.
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI KRUSZYW LEKKICH MODYFIKOWANYCH ZUśYTYMI ADSORBENTAMI
WŁAŚCIWOŚCI KRUSZYW LEKKICH MODYFIKOWANYCH ZUśYTYMI ADSORBENTAMI MAŁGORZATA FRANUS, LIDIA BANDURA KATEDRA GEOTECHNIKI, WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I ARCHITEKTURY, POLITECHNIKA LUBELSKA KERAMZYT Kruszywo lekkie,
Bardziej szczegółowoMODELE LINIOWE. Dr Wioleta Drobik
MODELE LINIOWE Dr Wioleta Drobik MODELE LINIOWE Jedna z najstarszych i najpopularniejszych metod modelowania Zależność między zbiorem zmiennych objaśniających, a zmienną ilościową nazywaną zmienną objaśnianą
Bardziej szczegółowoMETODY CHEMOMETRYCZNE W IDENTYFIKACJI ŹRÓDEŁ POCHODZENIA
METODY CHEMOMETRYCZNE W IDENTYFIKACJI ŹRÓDEŁ POCHODZENIA AMFETAMINY Waldemar S. Krawczyk Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Komendy Głównej Policji, Warszawa (praca obroniona na Wydziale Chemii Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA I DOŚWIADCZALNICTWO Wykład 8
STATYSTYKA I DOŚWIADCZALNICTWO Wykład 8 Regresja wielokrotna Regresja wielokrotna jest metodą statystyczną, w której oceniamy wpływ wielu zmiennych niezależnych (X 1, X 2, X 3,...) na zmienną zależną (Y).
Bardziej szczegółowoKoncepcja Inteligentnego Systemu Przygotowania Wsadu Ubijanego
Koncepcja Inteligentnego Systemu Przygotowania Wsadu Ubijanego Michał REJDAK, Aleksander SOBOLEWSKI, Wiesław HABIERA Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, HPH Hutmaszprojekt sp. z.o.o. Konferencja KOKSOWNICTWO,
Bardziej szczegółowoDoświadczenia eksploatacyjne po wdrożeniu nowego sposobu eksploatacji baterii koksowniczych przy zróżnicowanych ciśnieniach gazu surowego w
Doświadczenia eksploatacyjne po wdrożeniu nowego sposobu eksploatacji baterii koksowniczych przy zróżnicowanych ciśnieniach gazu surowego w odbieralnikach spełniającego kryteria BAT 46 i BAT 49 Plan prezentacji
Bardziej szczegółowoOcena jakości wysokogatunkowego koksu wielkopiecowego w skali zintegrowanego testu reakcyjności i wytrzymałości NSC
ANDRZEJ MIANOWSKI*, TOMASZ RADKO, ANDRZEJ KOSZOREK Politechnika Śląska, Gliwice Ocena jakości wysokogatunkowego koksu wielkopiecowego w skali zintegrowanego testu reakcyjności i wytrzymałości NSC Assessment
Bardziej szczegółowoweryfikacja hipotez dotyczących parametrów populacji (średnia, wariancja)
PODSTAWY STATYSTYKI. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki. Zmienne losowe i ich rozkłady 3. Populacje i próby danych, estymacja parametrów 4. Testowanie hipotez 5. Testy parametryczne (na
Bardziej szczegółowoWPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO NA ROZCIĄGANIE
15/12 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2004, Rocznik 4, Nr 12 Archives of Foundry Year 2004, Volume 4, Book 12 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO
Bardziej szczegółowoREGRESJA I KORELACJA MODEL REGRESJI LINIOWEJ MODEL REGRESJI WIELORAKIEJ. Analiza regresji i korelacji
Statystyka i opracowanie danych Ćwiczenia 5 Izabela Olejarczyk - Wożeńska AGH, WIMiIP, KISIM REGRESJA I KORELACJA MODEL REGRESJI LINIOWEJ MODEL REGRESJI WIELORAKIEJ MODEL REGRESJI LINIOWEJ Analiza regresji
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. inż. Krystian Probierz dr H.C. Gliwice, r. Instytut Geologii Stosowanej Wydział Górnictwa i Geologii Politechnika Śląska
Prof. dr hab. inż. Krystian Probierz dr H.C. Gliwice, 30.12.2014 r. Instytut Geologii Stosowanej Wydział Górnictwa i Geologii Politechnika Śląska RECENZJA w sprawie postępowania o nadanie stopnia doktora
Bardziej szczegółowoODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ
Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (15) nr 1, 2002 Stanisław JURA Roman BOGUCKI ODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ Streszczenie: W części I w oparciu o teorię Bittera określono
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 687
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 687 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10, Data wydania: 23 marca 2015 r. Nazwa i adres FERROCARBO
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do analizy korelacji i regresji
Statystyka dla jakości produktów i usług Six sigma i inne strategie Wprowadzenie do analizy korelacji i regresji StatSoft Polska Wybrane zagadnienia analizy korelacji Przy analizie zjawisk i procesów stanowiących
Bardziej szczegółowoWalidacja metod wykrywania, identyfikacji i ilościowego oznaczania GMO. Magdalena Żurawska-Zajfert Laboratorium Kontroli GMO IHAR-PIB
Walidacja metod wykrywania, identyfikacji i ilościowego oznaczania GMO Magdalena Żurawska-Zajfert Laboratorium Kontroli GMO IHAR-PIB Walidacja Walidacja jest potwierdzeniem przez zbadanie i przedstawienie
Bardziej szczegółowoPARAMETRY EUTEKTYCZNOŚCI ŻELIWA CHROMOWEGO Z DODATKAMI STOPOWYMI Ni, Mo, V i B
45/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 PARAMETRY EUTEKTYCZNOŚCI ŻELIWA CHROMOWEGO
Bardziej szczegółowoKompaktowanie drobnoziarnistych frakcji węglowych jako metoda przygotowania części wsadu dla zasypowego systemu obsadzania komór koksowniczych
27-29 września 2018 r., Beskid Śląski Kompaktowanie drobnoziarnistych frakcji węglowych jako metoda przygotowania części wsadu dla zasypowego systemu obsadzania komór koksowniczych Autorzy: Helt-Zielony
Bardziej szczegółowoFunkcje wymierne. Jerzy Rutkowski. Działania dodawania i mnożenia funkcji wymiernych określa się wzorami: g h + k l g h k.
Funkcje wymierne Jerzy Rutkowski Teoria Przypomnijmy, że przez R[x] oznaczamy zbiór wszystkich wielomianów zmiennej x i o współczynnikach rzeczywistych Definicja Funkcją wymierną jednej zmiennej nazywamy
Bardziej szczegółowoK wartość kapitału zaangażowanego w proces produkcji, w tys. jp.
Sprawdzian 2. Zadanie 1. Za pomocą KMNK oszacowano następującą funkcję produkcji: Gdzie: P wartość produkcji, w tys. jp (jednostek pieniężnych) K wartość kapitału zaangażowanego w proces produkcji, w tys.
Bardziej szczegółowoElementy Modelowania Matematycznego Wykład 4 Regresja i dyskryminacja liniowa
Spis treści Elementy Modelowania Matematycznego Wykład 4 Regresja i dyskryminacja liniowa Romuald Kotowski Katedra Informatyki Stosowanej PJWSTK 2009 Spis treści Spis treści 1 Wstęp Bardzo często interesujący
Bardziej szczegółowoR-PEARSONA Zależność liniowa
R-PEARSONA Zależność liniowa Interpretacja wyników: wraz ze wzrostem wartości jednej zmiennej (np. zarobków) liniowo rosną wartości drugiej zmiennej (np. kwoty przeznaczanej na wakacje) czyli np. im wyższe
Bardziej szczegółowoAnaliza i monitoring środowiska
Analiza i monitoring środowiska CHC 017003L (opracował W. Zierkiewicz) Ćwiczenie 1: Analiza statystyczna wyników pomiarów. 1. WSTĘP Otrzymany w wyniku przeprowadzonej analizy ilościowej wynik pomiaru zawartości
Bardziej szczegółowoWalidacja metod analitycznych Raport z walidacji
Walidacja metod analitycznych Raport z walidacji Małgorzata Jakubowska Katedra Chemii Analitycznej WIMiC AGH Walidacja metod analitycznych (według ISO) to proces ustalania parametrów charakteryzujących
Bardziej szczegółowoKORELACJE I REGRESJA LINIOWA
KORELACJE I REGRESJA LINIOWA Korelacje i regresja liniowa Analiza korelacji: Badanie, czy pomiędzy dwoma zmiennymi istnieje zależność Obie analizy się wzajemnie przeplatają Analiza regresji: Opisanie modelem
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej
Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski
Bardziej szczegółowoPrawdopodobieństwo i rozkład normalny cd.
# # Prawdopodobieństwo i rozkład normalny cd. Michał Daszykowski, Ivana Stanimirova Instytut Chemii Uniwersytet Śląski w Katowicach Ul. Szkolna 9 40-006 Katowice E-mail: www: mdaszyk@us.edu.pl istanimi@us.edu.pl
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ENERGII
DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ENERGII Warszawa, dnia 14 sierpnia 2019 r. Poz. 14 ZARZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 13 sierpnia 2019 r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustalenia podziału pracy w Kierownictwie
Bardziej szczegółowoTermochemia elementy termodynamiki
Termochemia elementy termodynamiki Termochemia nauka zajmująca się badaniem efektów cieplnych reakcji chemicznych Zasada zachowania energii Energia całkowita jest sumą energii kinetycznej i potencjalnej.
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 4 POMIARY REFRAKTOMETRYCZNE Autorzy: dr
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE
WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH Oddział Krakowski STOP XXXIV KONFERENCJA NAUKOWA Kraków - 19 listopada 2010 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold CIEŚLAK 4 WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ I METALURGII RECENZJA
P P O L I T E C H N I K A Ś L Ą S K A WYDZIAŁ INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ I METALURGII ul. Krasińskiego 8 40-019 Katowice T: +48 32 6034459 F: +48 32 6034469 rm2@polsl.pl Dr hab. inż. Stanisław Gil Zespół
Bardziej szczegółowo10. Podstawowe wskaźniki psychometryczne
10. Podstawowe wskaźniki psychometryczne q analiza własności pozycji testowych q metody szacowania mocy dyskryminacyjnej q stronniczość pozycji testowych q własności pozycji testowych a kształt rozkładu
Bardziej szczegółowoOdchudzamy serię danych, czyli jak wykryć i usunąć wyniki obarczone błędami grubymi
Odchudzamy serię danych, czyli jak wykryć i usunąć wyniki obarczone błędami grubymi Piotr Konieczka Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska D syst D śr m 1 3 5 2 4 6 śr j D 1
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp 11
Technologia chemiczna organiczna : wybrane zagadnienia / pod red. ElŜbiety Kociołek-Balawejder ; aut. poszczególnych rozdz. Agnieszka Ciechanowska [et al.]. Wrocław, 2013 Spis treści Wstęp 11 1. Węgle
Bardziej szczegółowo25 lat konferencji KOKSOWNICTWO
25 lat konferencji KOKSOWNICTWO Aleksander Sobolewski Spis treści Świat ad. 1993 Polska ad. 1993 Nasza konferencja (1) Nasza konferencja (2) Pierwsza Konferencja pt: Perspektywy krajowego przemysłu koksochemicznego
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z FIZYKI
LABORATORIUM Z FIZYKI LABORATORIUM Z FIZYKI I PRACOWNIA FIZYCZNA C w Gliwicach Gliwice, ul. Konarskiego 22, pokoje 52-54 Regulamin pracowni i organizacja zajęć Sprawozdanie (strona tytułowa, karta pomiarowa)
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
STRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wykresy układów równowagi faz stopowych Ilustrują skład fazowy
Bardziej szczegółowoFPS-PT/09/01 REW 06 SPIS TREŚCI. str. 2/str. 10
str. 2/str. 10 SPIS TREŚCI I. Organizator programu... 3 II. Adresaci programu... 4 III. Obiekty badań... 4 IV. Wytwarzanie, magazynowanie i dystrybucja obiektów badań... 5 V. Model statystyczny, analiza
Bardziej szczegółowoEkologiczne aspekty stosowania węgli kamiennych. Problem rtęci w węglach kamiennych
Ekologiczne aspekty stosowania węgli kamiennych. Problem rtęci w węglach kamiennych Aleksandra Burczyk, Zbigniew Bukowski* I. Wprowadzenie Wysoka toksyczność rtęci oraz jej związków powoduje, iż jest substancją
Bardziej szczegółowoZałóżmy, że obserwujemy nie jedną lecz dwie cechy, które oznaczymy symbolami X i Y. Wyniki obserwacji obu cech w i-tym obiekcie oznaczymy parą liczb
Współzależność Załóżmy, że obserwujemy nie jedną lecz dwie cechy, które oznaczymy symbolami X i Y. Wyniki obserwacji obu cech w i-tym obiekcie oznaczymy parą liczb (x i, y i ). Geometrycznie taką parę
Bardziej szczegółowoZIARNA HYDROFILOWE W PRZEMYSŁOWYM PROCESIE FLOTACJI WĘGLI O RÓŻNYM STOPNIU UWĘGLENIA
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 30 Zeszyt 3/1 2006 Marek Lenartowicz*, Jerzy Sablik** ZIARNA HYDROFILOWE W PRZEMYSŁOWYM PROCESIE FLOTACJI WĘGLI O RÓŻNYM STOPNIU UWĘGLENIA 1. Wstęp W wyniku zmechanizowania
Bardziej szczegółowoProgramowanie celowe #1
Programowanie celowe #1 Problem programowania celowego (PC) jest przykładem problemu programowania matematycznego nieliniowego, który można skutecznie zlinearyzować, tzn. zapisać (i rozwiązać) jako problem
Bardziej szczegółowoZmienne zależne i niezależne
Analiza kanoniczna Motywacja (1) 2 Często w badaniach spotykamy problemy badawcze, w których szukamy zakresu i kierunku zależności pomiędzy zbiorami zmiennych: { X i Jak oceniać takie 1, X 2,..., X p }
Bardziej szczegółowo