Podziały społeczne i segregacja:

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Podziały społeczne i segregacja:"

Joanna Leśniak
7 lat temu
Przeglądów:

1 Podziały społeczne i segregacja: Warszawa na tle innych stolic Europy Dr hab. Szymon Marcińczak Uniwersytet Łódzki 9 grudnia 2015, Warszawa, Muzeum Warszawskiej Pragi

2 Plan Segregacja społeczna: procesy, wzory przestrzenne i efekty Nierówności społeczne w Europie Podziały społeczno-przestrzenne w Europie Segregacja społeczna w Warszawie na przełomie XX i XXI wieku Dlaczego wzory uległy zmianie Podsumowanie

3 Segregacja społeczna: procesy Nierówności społeczne Globalizacja i zmiany w strukturze zatrudnienia Polityka społeczna i redystrybucja dochodów Polityka mieszkaniowa i zakres regulacji rynku mieszkaniowego Indywidualne wybory jednostek i gospodarstw domowych

4 Segregacja społeczna: wzory przestrzenne Mierniki segregacji: wskaźnik braku podobieństwa (D), indeks segregacji (IS) Podziały społeczno-przestrzenne w skali miasta Segregacja jako cecha danego obszaru

5 Segregacja społeczna: efekty Efekt sąsiedztwa : Istnieje silne przeświadczenie, że biedne sąsiedztwa mają negatywny wpływ na mieszkańców (dochody, wykształcenie, zdrowie, i inne) Jednak wyniki badań nie potwierdzają jednoznacznie tego przekonania

6 Segregacja społeczna: efekty Zamieszki miejskie są zazwyczaj wynikiem wielu czynników, w tym: Nierówności społecznych i ubóstwa (zwłaszcza wśród młodych) Koncentracji przestrzennej ubóstwa (często w wielkich kompleksach mieszkaniowych na przedmieściach) Nakładania się nierówności społecznych na etniczne

7 Nierówności społeczne w Europie Nierówności społeczne i ekonomiczne rosną w Europie od ponad trzech dekad Podobny trend cechuje inne kraje rozwinięte oraz kraje rozwijające się

8 Nierówności społeczne w Europie Najbogatsi (1%) lewa oś Najbogatsi (5%) lewa oś Najbogatsi (10%) prawa oś Kraje uporządkowano według wielkości udziału w dochodach najbogatszych 10% Źródło:

9 Podziały społeczno-przestrzenne w Europie

10 Podziały społeczno-przestrzenne w Europie Wiedeń Amsterdam Sztokholm Madryd Oslo Tallin Londyn Budapeszt Wilno Warszawa Ateny Praga Ryga W_01 N_01 W_11 N_11 Indeks segregacji w wybranych stolicach Europy, 2000 i 2011 rok Źródło: Marcińczak i inni (2015b) oraz Marcińczak i inni (2012)

11 Podziały społeczno-przestrzenne w Europie Poziom segregacji wysoki umiarkowany niski Londyn Wiedeń Amsterdam Madryd Ateny Sztokholm Warszawa Budapeszt Tallin Praga Wilno Oslo Ryga D_01 D_11 Wskaźnik braku podobieństwa (D) w wybranych stolicach Europy, 2000 i 2011 rok Źródło: Marcińczak i inni (2015b) oraz Marcińczak i inni (2012)

12 ludność z wykształceniem podstawowym ludność z wykształceniem wyższym Koncentracja wybranych grup społecznych spadek stabilna wzrost Pomimo wzrostu nierówności społecznych, poziom segregacji społecznej malał od roku 1978 do 2002 Paradoks segregacji społecznej (po)socjalzmie Źródło: Marcińczak i inni (2013)

13 Budapeszt Warszawa Status społeczny rejonów statystycznych (2002 rok) Praga wysoki wysoki/ średni średni mieszany średni/ niski niski spolaryzowany Tallin Wilno Źródło: Marcińczak i inni (2015a)

14 Dlaczego wzory uległy zmianie Wzrost nierówności społecznych w ostatnich trzech dekadach Kurczenie się państwa dobrobytu Urynkowienie zasobów mieszkaniowych Rezydualizacja publicznych zasobów mieszkaniowych Globalizacja i profesjonalizacja rynku pracy Imigracja nisko-wykwalifikowanych imigrantów

15 Podsumowanie Poziom nierówności społecznych i segregacji społecznej w Europie jest wciąż niższy niż w obu Amerykach, Afryce i Azji Jednak nierówności społeczne oraz segregacja społeczna wzrosły w ostatniej dekadzie: podziały przestrzenne pomiędzy biednymi i bogatymi wzrosły we wszystkich stolicach Istotne znaczenie ma także kontekst społeczno-gospodarczy oraz efekty decyzji planistycznych oraz regulacji wprowadzonych w poprzednich dekadach

16 Podsumowanie Wpływ rosnących nierówności społecznych na poziom segregacji nie zawsze jest oczywisty i cechować się może opóźnieniem Na początku XXI wieku poziom segregacji społecznej w Warszawie należał do najwyższych w byłych krajach postsocjalistycznych Chociaż brakuje nowych danych, założyć należy, że poziom segregacji w Warszawie wzrósł

17 Dziękuję za uwagę

Podobne dokumenty

Wykr. 1. SPOŁECZNY ASPEKT JAKOŚCI ŻYCIA W STOLICACH KRAJÓW UE (X )

Wykr. 1. SPOŁECZNY ASPEKT JAKOŚCI ŻYCIA W STOLICACH KRAJÓW UE (X ) w % 75 60 45 30 15 0 Helsinki Amsterdam Luksemburg Kopenhaga Wiedeń Lublana Bruksela Paryż Dublin Sztokholm Valletta Praga Londyn Berlin Rzym Nikozja Madryt Tallinn Lizbona Ryga Budapeszt Bratysława Warszawa