Tr a n s f o r m a c j a s e k t o r a. d l a r y n k u p r a c y w P o l s c e. P i o t r L e w a n d o w s k i ( I B S, I Z A )

Transkrypt

1 Tr a n s f o r m a c j a s e k t o r a g ó r n i c t w a i w y z w a n i a d l a r y n k u p r a c y w P o l s c e P i o t r L e w a n d o w s k i ( I B S, I Z A ) A l e k s a n d e r S z p o r J a n B a r a n K o n s t a n c j a Z i ó ł k o w s k a

2 Po 2000 r. zmalało tempo zamykania kopalń i spadku zatrudnienia Liczba kopalni (prawa oś) Zatrudnienie w sektorze węgla kamiennego (w tys., lewa oś) Źródło: opracowanie na podstawie danych IEA oraz Korski (2015).

3 Przeciętny wiek górników wzrastał ze względu na ograniczenie przyjęć do pracy, trend odwrócił się w 2007 roku przeciętny wiek pracujących odsetek pracujących w wieku poniżej 35 lat 46 45% 44 40% % 30% 25% 38 20% 36 15% górnictwo przetwórstwo przemysłowe górnictwo przetwórstwo przemysłowe Źródło: obliczenia własne na podstawie danych BAEL.

4 Osoby napływające do górnictwa są lepiej wykształcone niż odpływające, ale górnictwo ma słabszą strukturę wykształcenia niż reszta gospodarki napływy odpływy 22% 8% 47% 53% 39% 31% wyższe średnie bez zasadniczego zawodowego zasadnicze zawodowe i niższe Źródło: obliczenia własne na podstawie danych BAEL, średnia za lata

5 Górnicy odchodzą z sektora rzadziej niż pracownicy innych branż Prawdopodobieństwo odejścia z sektora (ilorazy szans z regresji logistycznej, wartości >1 oznaczają większe prawdopodobieństwo, <1 mniejsze, * oznacza istotność stat.) sektor (poziom odniesienia: przetwórstwo przem.) pracownicy < 65 pracownicy < 45 rolnictwo 0,6 *** 0,6 *** górnictwo 0,9 * 0,5 *** zaopatrywanie w wodę i energię 0,0 ** 0,9 budownictwo 1,5 *** 1,6 *** handel i naprawy 1,2 *** 1,2 *** transport i usługi hotelarskie 0,9 ** 0,9 informacja i komunikacja 1,7 *** 1,8 *** usługi finansowe 1,2 ** 1,1 * nieruchomości, dz. profesjonalna i dz. wspierająca 1,6 *** 1,8 *** administracja publiczna 1,0 0,9 edukacja 0,7 *** 0,6 *** opieka zdrowotna 0,9 *** 0,9 *

6 a gdy opuszczają sektor, to częściej ze względu na emeryturę struktura wieku osób odchodzących z górnictwa 53% odsetek osób przepływających do bierności zawodowej 86% 7% 7% 22% 10% 1% 45% 24% 53% górnictwo górnictwo przetw. przem przetw. przem

7 Byli górnicy najczęściej znajdują pracę w przetwórstwie przemysłowym miejsce pracy osób opuszczających sektor górnictwa 7% 6% 4% 35% przetwórstwo przemysłowe obsł. nieruchomości + dz. profesjonalna + dz. wspierająca dostarczanie wody, gazu i energii 9% handel i naprawy budownictwo 11% rolnictwo 12% 16% transport + informacja i komunikacja pozostałe Źródło: obliczenia własne na podstawie danych BAEL, średnia za lata

8 Osoby odchodzące z górnictwa do innej pracy są nieco lepiej wykształcone i młodsze od osób pozostających w górnictwie struktura wieku osób odchodzących i pozostających w górnictwie struktura wykształcenia osób odchodzących i pozostających w górnictwie.2 50% 40% odsetek % 20%.05 10% wiek osoby pozostające w górnictwie osoby odpływające do innego zatrudnienia 0% wyższe średnie bez zasadniczego zawodowego osoby pozostające w górnictwie osoby odpływające do innego zatrudnienia zasadnicze zawodowe i niższe Źródło: obliczenia własne na podstawie danych BAEL, średnia za lata

9 odsetek Przeciętne wynagrodzenia w górnictwie węgla są znacząco powyżej zarobków w przetwórstwie przemysłowym przeciętne miesięczne wynagrodzenie (zł) Źródło: Badanie Struktury Wynagrodzeń górnictwo węgla kamiennego i brunatnego przetwórstwo przemysłowe

10 Jak megatrendy będą wpływać na rynek pracy?

11 Spodziewana jest stabilizacja globalnego zużycia węgla

12 Duża rola przemysłu i urbanizacja to atut Śląska na tle innych regionów górniczych w Europie i na świecie 30% 25% 20% 15% 10% 5% struktura zatrudnienia mężczyzn w województwie śląskim rolnictwo górnictwo przetwórstwo przemysłowe dostarczanie wody, gazu i energii budownictwo handel i naprawy usługi prywatne (H-N) usługi publiczne (O-U) 0% Źródło: obliczenia własne na podstawie danych BAEL.

13 Jednak postęp technologiczny zmniejszy popyt na pracę Automatyzacja zmniejsza zatrudnienie zwłaszcza w przemyśle i wśród osób o niskim wykształceniu I górnictwo, i przemysł będą potrzebować mniej, ale lepiej wykształconych pracowników Szczególne wyzwania stoją przed kształceniem zawodowym Które sektory mogą tworzyć alternatywne miejsca pracy Motoryzacja? Budownictwo / modernizacja budynków?

14 Przez zmiany demograficzne liczba osób aktywnych zawodowo spadnie o 5mln do roku 2050 ale mniej pracowników to też łatwiejsze znalezienie pracy Projekcja liczby osób aktywnych zawodowo w Polsce, , tys. osób Obniżony wiek emerytalny Podniesiony wiek emerytalny Podniesiony wiek emerytalny oraz wyższa aktywność zawodowa kobiet w grupie prime-age Źródło: Lewandowski P., Rutkowski J. (red.) Starzenie się ludności, rynek pracy i finanse publiczne w Polsce. Komisja Europejska.

15 Działania adresowane do starszych pracowników to więcej niż szkolenia Umiejętności / kształcenie dorosłych Ergonomia stanowiska pracy Czas pracy / częściowa emerytura Zdrowie

16 Dziękuję za uwagę Piotr Lewandowski