KRAJOWA IZBA KOMUNIKACJI ETHERNETOWEJ ul. Lindleya 16, Warszawa

Transkrypt

1 KRAJOWA IZBA KOMUNIKACJI ETHERNETOWEJ ul. Lindleya 16, Warszawa Tel , Fax biuro@kike.pl, grap@kike.pl, KRS , REGON , NIP Warszawa, 3 marca 2016 roku ID KIKE: GRAP-121/16 Wykaz prac legislacyjnych Rady Ministrów: UC 38 Ministerstwo Cyfryzacji ul. Królewska Warszawa UWAGI DO PROJEKTU USTAWY O ZMIANIE USTAWY O WSPIERANIU ROZWOJU USŁUG I SIECI TELEKOMUNIKACYJNYCH ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW [wersja z dnia 18 lutego 2016 r.] Szanowni Państwo, Działając w imieniu Krajowej Izby Komunikacji Ethernetowej w Warszawie (dalej KIKE lub Izba), wobec opublikowania na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji kolejnej wersji Projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (dalej Projekt oraz ustawa projektowana), mającego na celu implementację do polskiego porządku prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/61/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej (dalej Dyrektywa), datowanego na 18 lutego 2016 r., przygotowanego po posiedzeniu Komitetu Stałego Rady Ministrów oraz po obradach Komisji Prawniczej, dziękując za uwzględnienie części postulatów Izby, niniejszym przedstawiamy uwagi dotyczące aktualnej wersji Projektu. Mając na uwadze okoliczność, iż Projekt (w opiniowanym przez KIKE brzmieniu) został przyjęty przez Radę Ministrów, Izba wnosi o uwzględnienie zgłoszonych uwag na etapie prac we właściwej przedmiotowo komisji sejmowej. 1

2 1. Wskazywanie przepustowości sieci w art. 30 Ustawy wobec wprowadzenia definicji szybkiej sieci telekomunikacyjnej. Wobec wprowadzenia definicji szybkiej sieci telekomunikacyjnej, Izba w dalszym ciągu postuluje o usunięcie z art. 30 każdorazowego wskazywania konkretnej przepustowości (30 Mb/s). Skoro wprowadzona została definicja szybkiej sieci, to w poszczególnych przepisach powinno się do niej odwoływać, a nie definiować na nowo. KIKE wnosi więc o zmianę treści art. 30 ust. 3 lit. a) oraz b) Projektu w taki sposób, by w przepisach tych odniesiono się do definicji szybkiej sieci telekomunikacyjnej. Powyższa uwaga została uznana przez Ministra Cyfryzacji za zasadną (patrz Tabela uwag zgłoszonych w ramach konsultacji publicznych do projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (UC 38) - uwaga nr 3), niemniej jednak w dalszym ciągu nie zostało to uwzględnione w projektowanej treści art. 30, stąd Izba konsekwentnie postuluje o dokonanie ww. zmiany. 2. Przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego na podstawie art. 30 Ustawyodpowiednie stosowanie art. 128 ust. 4 i art. 129 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. W porównaniu z poprzednią wersją Projektu (tj. wersją poddaną konsultacjom publicznym), zmieniona została treść art. 30 ust. 1d Ustawy, poprzez dodanie postanowienia, zgodnie z którym, w przypadku uzyskania dostępu do nieruchomości na podstawie decyzji Prezesa UKE, w razie gdy przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego jest niemożliwe lub gdy powoduje nadmierne trudności lub koszty, stosuje się w sposób odpowiedni przepisy art. 128 ust. 4 i art. 129 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Na podstawie wskazanych przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, właściwy starosta wydaje decyzję, w której określa wysokość odszkodowania dla właściciela nieruchomości. Izba wnosi o wykreślenie przepisu art. 30 ust. 1d z Projektu uznając, iż zaangażowanie starostów do procedury realizowania prawa dostępu do nieruchomości i budynków (obok Prezesa UKE) jest nieuzasadnione. Bezcelowe jest bowiem tworzenie podstawy prawnej dla wszczynania i prowadzenia kolejnej procedury administracyjnej w zakresie realizacji prawa dostępu do nieruchomości w celu zapewnienia telekomunikacji. Wszelkie potencjalne spory w zakresie zasadności i wysokości roszczeń odszkodowawczych, związanych z przywróceniem do stanu poprzedniego nieruchomości, powinny rozstrzygać sądy cywilne. Nie jest celowym wyłączenie roszczeń odszkodowawczych i o restytucję naturalną (o przywrócenie stanu poprzedniego i zaniechanie naruszeń- art. 222 par. 2 k.c.) spod właściwości sądów powszechnych i wskazywanie jako właściwej w tym zakresie procedury administracyjnej prowadzonej przez starostę. Ponadto, wątpliwości Izby budzi przede wszystkim sposób sformułowania przesłanki, kiedy to starosta byłby uprawniony do wydania decyzji o odszkodowaniu oraz czy w ogóle można 2

3 mówić o przywróceniu nieruchomości do stanu poprzedniego w przypadku uzyskania dostępu do nieruchomości w celu zapewnienia telekomunikacji. Dostęp, o którym mowa w art. 30 Ustawy, polegający na umożliwieniu doprowadzenia przyłącza i/lub instalacji sieci wewnątrzbudynkowej, zawsze będzie związany z ingerencją w nieruchomość lub budynek, a o przywróceniu do stanu poprzedniego w takim przypadku można byłoby mówić jedynie w razie usunięcia wybudowanej na podstawie decyzji Prezesa UKE instalacji telekomunikacyjnej, a zatem w przypadku zakończenia realizowania prawa dostępu do nieruchomości i budynku. Mając na względzie cel prawa dostępu oraz charakter ingerencji w nieruchomość, przyjąć należy, iż przywrócenie nieruchomości do rzeczywistego stanu poprzedniego, w przypadku posadowienia sieci telekomunikacyjnej raczej trudno uznać za możliwe. Zdaniem Izby, uchwalenie projektowanej ustawy w zaproponowanym brzmieniu spowoduje, iż zakwestionowany przepis będzie stanowił podstawę dla domagania się od przedsiębiorców telekomunikacyjnych odszkodowań mających charakter jednorazowego wynagrodzenia za udostępnienie nieruchomości, co jest sprzeczne z art. 30 ust. 3a Ustawy. Powstaną zatem spory podobne do tych, które zrodziły się na gruncie zmienionego na skutek wniosku KIKE art. 30 ust. 3b (wykreślenie kosztów najmu). Zdaniem Izby, przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego, należałoby rozumieć między innymi jako uprzątnięcie miejsca prowadzenia prac, odtworzenie nasadzeń po prowadzonych pracach ziemnych, odtworzenie powłok malarskich po zakończeniu prac instalacyjnych sieci wewnątrzbudynkowej (jak dotąd Prezes UKE określa te obowiązki w wydawanych decyzjach). Innymi słowy, obowiązek przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego po wybudowaniu sieci trzeba rozumieć z uwzględnieniem zmian, które z samej swej istoty zostały już dokonane na nieruchomości. Należy mieć na uwadze, iż Prezes UKE również posiada kompetencje służące dyscyplinowaniu stron, które nie realizują warunków dostępu określonych w decyzji. Sformułowanie ust. 1d w proponowanym brzmieniu, wobec powyższych uwag, zrodzi zdaniem autorów stanowiska zasadnicze wątpliwości oraz będzie stanowić przyczynę sporów interpretacyjnych. Izba wnosi o wykreślenie z Projektu art. 30 ust. 1d w zaproponowanym brzmieniu, stojąc na stanowisku, iż wszelkie spory w zakresie restytucji nieruchomości powinny być rozstrzygane na drodze sądowej, ewentualnie przez Prezesa UKE (kara pieniężna, nakładana na podstawie art. 209 Prawa telekomunikacyjnego). 3. Zbieg przepisów art. 30 i 33 Ustawy. Izba ponownie zwraca uwagę na konieczność rozwiązania problemu kolizji art. 30 i 33 Ustawy. Zdaniem KIKE (odmiennie niż to określono w Tabeli uwag zgłoszonych w ramach konsultacji publicznych do projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i 3

4 sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (UC 38) - uwaga nr 14) przepisy art. 30 i 33 Ustawy w obecnym brzmieniu nie wskazują, który z nich powinien mieć zastosowanie w sytuacji, gdy sieć ma służyć zapewnieniu telekomunikacji w budynku oraz jednocześnie jest medium tranzytowym (służy zapewnieniu telekomunikacji do nieruchomości sąsiednich i dalszych). Rozstrzygnięcie, który z przepisów powinien mieć zastosowanie w opisanym stanie faktycznym, ma istotne znaczenie chociażby w zakresie odpłatności (art. 30 Ustawy przewiduje nieodpłatność dostępu, zaś art. 33 Ustawy co do zasady przewiduje odpłatność). Kolizja ww. przepisów wynika przede wszystkim z tego, że inwestycje polegające na zapewnieniu dostępu do nieruchomości rzadko kiedy mają na celu podłączenie jednego budynku, a najczęściej są inwestycjami o charakterze liniowym. Infrastruktura telekomunikacyjna stanowi obiekt liniowy w rozumieniu art. 3 ust. 3a ustawy Prawo budowlane. Zgodnie z treścią tego przepisu, pod pojęciem obiektu liniowego należy rozumieć taki obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość. Sieć telekomunikacyjna nie stanowi więc autonomicznego bytu zlokalizowanego na terenie jednego budynku. Z założenia i w zdecydowanej większości przypadków stanowi ona element większej infrastruktury operatora, która pełni dwojaką rolę: służy zapewnieniu usług telekomunikacyjnych na danej nieruchomości i jednocześnie zapewnia tranzyt do sąsiednich nieruchomości lub budynków. Sieć telekomunikacyjna (kablowa) stanowi przecież zespół połączonych ze sobą urządzeń, kabli itp., które umieszczane są od punktu rozdzielczego sieci i doprowadzane do poszczególnych, kolejno leżących obok siebie działek. Oczywistym jest, że z punktu rozdzielczego sieci nie wyprowadza się tylu linii/kabli ilu jest podłączonych do tej sieci nieruchomości (budynków), lecz sieć ta od punktu rozdzielczego doprowadzana jest do pierwszej działki, a następnie od tej działki niejako przedłużana jest do działek kolejnych (np. od pkt A do pkt B, od pkt B do pkt C, od pkt C do pkt D, od pkt D do pkt E itd., tworząc pewną techniczną całość). Oczywistym jest przy tym, że w pośrednich punktach sieć telekomunikacyjna służy jednocześnie zapewnieniu telekomunikacji w budynku położonym na nieruchomości, jak i jednocześnie jest niejako fragmentem dystrybucyjnym do nieruchomości kolejnych. W tej sytuacji dochodzi więc zatem do zbiegu tak przeznaczenia sieci (sieć dostępowa w danej lokalizacji jak i sieć dystrybucyjna do lokalizacji sąsiednich) jak i do zbiegu norm art. 30 i art. 33 ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych. Powyższe, najczęściej nie stanowi problemu w przypadku, gdy inwestycja realizowana jest na terenie, którego właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub zarządcą jest jeden podmiot, jak np. w przypadku, gdy współwłaścicielem nieruchomości jest spółdzielnia mieszkaniowa. W takiej sytuacji najczęściej (choć również nie jest to regułą), strony przyjmują, że całość inwestycji służyć ma mieszkańcom zasobów danej spółdzielni, a więc chodzi o zapewnienie telekomunikacji mieszkańcom wszystkich budynków na podstawie jednej umowy zawieranej na podstawie art. 30 Ustawy. 4

5 Jednak jeżeli na danym terenie choć jeden budynek należałby do innego właściciela (np. do wyodrębnionej wspólnoty mieszkaniowej), to wówczas wątpliwym staje się możliwość zrealizowania całej inwestycji na podstawie przepisu art. 30 Ustawy. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku nieruchomości, które z założenia funkcjonują jako jeden zwarty i jednolity segment sieci telekomunikacyjnej łączącej budynki (np. położone wzdłuż jednej ulicy lub będące skupiskiem wspólnot mieszkaniowych posadowionych na nieruchomości gruntowej objętej jedną księga wieczystą). W takim stanie faktycznym cała sieć ma charakter sieci dostępowej, której nie można eksploatować (a więc i rozpatrywać) osobno, gdyż wyłączenie jakiegoś jej fragmentu paraliżuje dostęp w innych budynkach, zaś wprowadzenie opłat w jednym budynku, przełoży się na koszty funkcjonowania całego segmentu sieci. Poza wspomnianą już kwestią odpłatności za dostęp na podstawie art. 33 Ustawy, należy zwrócić uwagę na sposób uzyskania dostępu do nieruchomości w razie odmowy zapewnienia dostępu przez jej dysponenta. Jeżeli sieć ma pełnić dwojaką rolę (zapewniać telekomunikację w budynku oraz pełnić jednocześnie rolę tranzytową), to w razie odmowy zapewnienia dostępu do nieruchomości okaże się konieczne wszczęcie dwóch postępowań administracyjnych przed różnymi organami, gdzie wydanie decyzji odbywa się w odmiennym trybie i wedle odmiennych przesłanek. Decyzję na podstawie art. 30 Ustawy wydaje bowiem Prezes UKE, zgodnie z przesłankami określonymi w Ustawie, natomiast decyzja, której podstawę stanowi przepis art. 33 Ustawy, wydawana jest przez właściwego starostę, przy odpowiednim zastosowaniu przepisu art. 124 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przy uwzględnieniu odmiennych przesłanek zastosowania. Jednocześnie trudno byłoby żądać wydania obu decyzji jednocześnie, bowiem obie dotyczyłyby dokładnie tego samego przedmiotu (tożsamość stron, nieruchomości oraz wniosku o dostęp polegający na budowie sieci), a żaden z tych organów nie może wydać decyzji spoza swoich kompetencji. W razie gdyby do Prezesa UKE wpłynąłby wniosek o wydanie decyzji umożliwiającej wybudowanie sieci mającej jednocześnie cechy sieci tranzytowej to albo zajdzie spór kompetencyjny dwóch organów (art. 33- starosta, art. 30- Prezes UKE) lub Prezes UKE musiałby uznać się za niewłaściwy w zakresie, w jakim wnioskodawca domagałby się rozstrzygnięcia sprawy w zakresie 33 i przekazałby sprawę według właściwości staroście. Trudno jednak wyobrazić sobie sytuację, by dwa organy w zupełnie odmiennych trybach, po zbadaniu odmiennych przesłanek miały wydawać decyzję w tej same sprawie (z uwagi na tożsamość stron, tę samą nieruchomość oraz wolę uzyskania tytułu prawnego do budowy jednej infrastruktury telekomunikacyjnej). Zasadnym jest zatem rozszerzenie Projektu o założenia przewidujące eliminację zbiegu ww. przepisów, poprzez zakwalifikowanie sytuacji, gdy dana infrastruktura służyć ma zapewnieniu telekomunikacji w budynku oraz niejako ubocznie, pełnić ma rolę tranzytową, jako stanu faktycznego, do którego zastosowanie znajdzie przepis art. 30 Ustawy. Powyższe pozwoliłoby uwzględnić specyfikę połączeń między małymi budynkami wielorodzinnymi, pozostającymi pod różnym zarządem, a powiązanych ze sobą ściśle infrastrukturą telekomunikacyjną na równi z innymi mediami. 5

6 4. Związanie następców prawnych umową oraz decyzją wydawaną na podstawie art. 33 Ustawy. W proponowanej treści przepisu art. 30 ust. 5d Ustawy wprost wskazano, iż umowa i decyzja wydawana na podstawie art. 30 ust. 1 i 3 Ustawy są wiążące dla następców prawnych właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości objętej umową lub decyzją oraz innych podmiotów władających tą nieruchomością. Wskazanie powyższego wprost w przepisach Ustawy Izba ocenia pozytywnie. Skoro jednak takie postanowienie zostało wprowadzone w art. 30 Ustawy, to celem uniknięcia takich samych wątpliwości, jakie do tej pory dotyczyły art. 30, należy wprowadzić postanowienie o analogicznej treści do art. 33 Ustawy. Nie ma bowiem podstaw do różnicowania charakteru umowy oraz decyzji wydawanej w razie braku woli jej zawarcia na podstawie art. 30 i 33 Ustawy. Izba postuluje więc o dodanie do art. 33 dodatkowego ustępu (8) o następującej treści: Umowa oraz decyzja w sprawie dostępu, o którym mowa w ust. 1, są wiążące dla następców prawnych właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości objętej tą umową lub decyzją oraz innych podmiotów władających tą nieruchomością. 5. Wezwanie Prezesa UKE do przedstawienia informacji w sprawie warunków zapewnienia dostępu- proponowane brzmienie art. 35a projektowanej ustawy. Izba zwraca również uwagę na potrzebę modyfikacji propozycji treści art. 35a. Zgodnie z jego treścią, Prezes UKE może wezwać wymienione tam podmioty do przedstawienia informacji w sprawie warunków zapewnienia dostępu, o którym mowa w art. 30 i 33, a na podstawie ust. 3 tego przepisu, może wydać decyzję, w której określi warunki zapewnienia dostępu, o którym mowa w art. 30 oraz umieszczania na nieruchomości obiektów i urządzeń, o którym mowa w art. 33 ust. 1. Dodanie tego przepisu uznać należy za potrzebne i słuszne, natomiast zdaniem Izby, przepis ten w praktyce może okazać się regulacją martwą i rzadko stosowaną z przyczyn opisanych poniżej. Zgodnie z treścią tego przepisu, Prezes UKE może go stosować, jednak w żaden sposób nie jest to jego obowiązkiem, bowiem nie określono żadnych przesłanek, kiedy to Prezes UKE rzeczywiście musiałby wezwać np. zarządcę co najmniej dziesięciu budynków wielorodzinnych do przedstawienia określonych informacji o warunkach udostępniania nieruchomości. Należy mieć na uwadze, iż w praktyce potrzeba przedstawienia informacji o warunkach dostępu, na skutek wezwania Prezesa UKE będzie następowała w sytuacjach spornych, tj. takich, w których podmiot zobowiązany do udzielenia informacji odmawia dostępu, o którym mowa w art. 30 i 33 Ustawy, bądź stosuje dyskryminujące warunki zawarcia umowy. Potrzeba udzielenia informacji o stosowanych warunkach dostępu nastąpi również w sytuacji, gdy podmiot zobowiązany nie podejmuje negocjacji z wnioskującym przedsiębiorcą telekomunikacyjnym. 6

7 Mając na uwadze doświadczenia członków Izby, autorzy stanowiska zwracają uwagę, iż potrzeba wezwania obowiązanych podmiotów do udzielania informacji zajdzie w przypadku indywidualnych sporów pomiędzy przedsiębiorcą telekomunikacyjnym a np. spółdzielnią mieszkaniową, zarządzającą ponad dziesięcioma budynkami. Żeby przepis art. 35a Ustawy rzeczywiście mógł znaleźć praktyczne zastosowanie, za konieczne uznać należy zobowiązanie Prezesa UKE do wezwania obowiązanego podmiotu do przedstawienia określonych informacji na wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. Już w chwili obecnej można z wysokim prawdopodobieństwem przyjąć, iż Prezes UKE będzie wzywał do udzielenia informacji o warunkach dostępu na skutek inicjatywy przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. Tym samym, Izba wnosi o następującą modyfikację art. 35a Ustawy: 1. Prezes UKE może wezwać, a na wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego wzywa: ( ) 6. Zmiany w Prawie budowlanym. W najnowszej wersji Projektu zrezygnowano z szeregu potrzebnych zmian, które znalazły się w wersji Projektu poddanego konsultacjom publicznym. Powyższe nie wydaje się zrozumiałe wobec braku jakichkolwiek uwag (zgłoszonych w toku konsultacji publicznych lub przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego), z których wynikałaby potrzeba rezygnacji z tych zmian. Poprzednia wersja Projektu przewidywała przede wszystkim zniesienie obowiązku dokonywania zgłoszeń w przypadku kanalizacji kablowej. Wobec zrezygnowania z nowelizacji art. 30 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego, w dalszym ciągu do budowy kanalizacji niezbędne będzie zgłoszenie. Jak wynika z uzasadnienia Projektu poddanego konsultacjom publicznym, zmiana miała na celu wyeliminowanie nieusuwalnych drogą wykładni problemów interpretacyjnych dotyczących tego, co na gruncie dotychczasowych przepisów podlega obowiązkowi zgłoszenia. W aktualnym stanie prawnym zwolnione ze zgłoszenia są bowiem telekomunikacyjne linie kablowe, a zgłoszeniu podlegają sieci telekomunikacyjne i kanalizacja kablowa, podczas gdy kanalizacja kablowa jest co do zasady elementem inwestycji obejmującej telekomunikacyjną linie kablową, natomiast kilka telekomunikacyjnych linii kablowych tworzy sieć telekomunikacyjną. W praktyce te budowle niezwykle trudno rozróżnić, a w najczęstszych przypadkach jeden i ten sam obiekt budowlany można zakwalifikować do dwóch, czy nawet do tych trzech wymienionych kategorii budowli. Po stronie inwestorów stan ten generuje zbędne ryzyka samowoli budowlanych, a utrzymywanie ograniczeń dla sieci telekomunikacyjnych i kanalizacji kablowych, przy obowiązującym już zwolnieniu z wymogu zgłoszenia dla telekomunikacyjnych linii kablowych, tworzy nieuzasadnioną barierę administracyjną i prawną opóźniającą inwestycje. Izba uznając powyższe uzasadnienie za w pełni zasadne, wnosi o ponowne wprowadzenie do Projektu zmiany treści art. 30 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego w wersji poddanej konsultacjom publicznym. 7

8 Należy również wskazać, że w aktualnej wersji projektu zrezygnowano ze zmiany treści art. 29a ustawy Prawo budowlane. Izba również tutaj zwraca uwagę, iż w trakcie konsultacji publicznych oraz w Uwagach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego żaden podmiot nie postulował o zrezygnowanie z planowanej zmiany. Co więcej, jak wynika z treści punktu 33. Uwag Komisji Wspólnej, Komisja wyraziła aprobatę dla dokonania zmiany treści tego przepisu. Izba postuluje więc o znowelizowanie treści art. 29a, z uwzględnieniem zmiany opisanej poniżej. Wedle zaproponowanego wcześniej brzmienia art. 29a Prawa budowlanego, budowa przyłączy wymaga sporządzenia planu sytuacyjnego na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub innej mapy do celów projektowych uwierzytelnionej w trybie art. 12b ust. 5 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne. Zdaniem Izby, żądanie sporządzenia planu sytuacyjnego na określonych rodzajach map w sytuacji, gdy w celu realizacji inwestycji nie jest konieczne nawet zgłoszenie, nie znajduje uzasadnienia. Co więcej, często inne inwestycje (nie liniowe), dla których przewidziana jest konieczność uzyskania pozwolenia na budowę są projektowane na mapach, które nie mają charakteru mapy zasadniczej. Zdaniem Izby, skoro to inwestor ponosi odpowiedzialność za swój projekt, to powinien on mieć możliwość podjęcia decyzji co do rodzaju mapy, na którą projekt zostanie naniesiony. W wielu przypadkach powyższe przełożyłoby się na przyspieszenie inwestycji i obniżenie jej kosztów. Dlatego Izba postuluje o wprowadzenie modyfikacji art. 29a ustawy Prawo budowlane w następującym brzmieniu: Budowa przyłączy, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 20, wymaga sporządzenia planu sytuacyjnego na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub innej mapy do celów projektowych uwierzytelnionej w trybie art. 12b ust. 5 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2015 r. poz. 520, z późn. zm.6)). 7. Obowiązek korzystania z kanałów technologicznych (art. 39 ust. 3 pkt 1a UDP). Izba wskazuje, że dodany w najnowszej wersji Projektu przepis art. 39 ust. 3 pkt 1a ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 460 z późn. zm.; dalej UDP), choć niezmiernie istotny dla ostatecznego brzmienia przepisów dotyczących kanałów technologicznych, wprowadzony został po etapie konsultacji publicznych (a zatem bez formalnej możliwości zgłoszenia uwag przez podmioty zainteresowane), a jednocześnie żaden z zainteresowanych podmiotów podczas konsultacji publicznych, w tym Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego nie zgłosiły jakichkolwiek potrzeb wprowadzenia takiego przepisu. Zgodnie z jego treścią, właściwy zarządca drogi miałby obowiązkowo odmawiać wydania zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym infrastruktury telekomunikacyjnej, jeżeli w kanale technologicznym istniałyby wolne zasoby. Gdyby powyższy przepis został uchwalony w zaproponowanym kształcie, przedsiębiorcy telekomunikacyjni byliby niejako przymusowo zobligowani do korzystania z kanałów technologicznych (nawet, gdy projektowana sieć telekomunikacyjna miałaby zostać 8

9 podwieszona np. na podbudowie słupowej sieci energetycznej). Innymi słowy, proponowane brzmienie przepisu może zmusić przedsiębiorcę telekomunikacyjnego do zmiany planów inwestycyjnych i ich założeń projektowych, w tym może spowodować wzrost kosztów budowy i utrzymania sieci. Mając na uwadze proponowaną wysokość stawek za korzystanie z kanału technologicznego, w wielu przypadkach, znacznie korzystniejszą ekonomicznie alternatywą dla przedsiębiorcy telekomunikacyjnego będzie umieszczenie sieci na słupach energetycznych bądź umieszczenie infrastruktury w istniejącej kanalizacji kablowej, należącej do innego przedsiębiorcy, co byłoby działaniem racjonalnym, bowiem koszt podwieszenia infrastruktury telekomunikacyjnej na słupach czy np. umieszczenia w kanalizacji telekomunikacyjnej Orange Polska S.A. (wedle ogólnodostępnej oferty), wobec wysokości zaproponowanych opłat za korzystanie z kanałów technologicznych, byłby wielokrotnie niższy niż umieszczenie infrastruktury w kanale technologicznym (wprost o wysokości opłat mowa jest w kolejnym punkcie). Sytuacja, w której przedsiębiorca telekomunikacyjny porozumiewa się z operatorem infrastruktury technicznej w zakresie wykorzystania np. słupów energetycznych, wydaje się być stanem pożądanym. Tym samym zupełnie niezrozumiałym jest, że po zawarciu takiej umowy z właściwym operatorem sieci, która dotyczyłaby zasad współkorzystania z infrastruktury znajdującej się w pasie drogowym, jednocześnie, na podstawie przepisów ustawy o drogach publicznych, właściwy zarządca drogi miałby odmówić wyrażenia zgody na lokalizację sieci w pasie drogowym tylko dlatego, że istnieje już kanał technologiczny. Omawiany przepis jest więc sprzeczny z przepisami art Ustawy, które to mają na celu stworzenie warunków współpracy przedsiębiorców telekomunikacyjnych z operatorami infrastruktury technicznej. Wobec zaproponowanych stawek opłat za udostępnienie kanałów technologicznych, zmuszanie przedsiębiorców telekomunikacyjnych do korzystania z nich, po pierwsze, zwiększy koszty budowy szybkich sieci telekomunikacyjnych, po drugie, przeczy celom Dyrektywy, po trzecie, nie koreluje w swoich założeniach z wprowadzanymi tą samą nowelizacją przepisami art. 17 i nast. Ustawy, a po czwarte, w praktyce może doprowadzić do rezygnacji z części inwestycji tam, gdzie powstał kanał technologiczny, co wydaje się być absurdalne wobec samego celu ich budowy. Korzystanie z kanałów technologicznych powinno być prawem przedsiębiorców telekomunikacyjnych, a nie obowiązkiem, do czego właściwie sprowadzałaby się podana regulacja. Jednocześnie Izba wskazuje, że zmuszenie przedsiębiorców do korzystania z kanałów technologicznych nie wpłynie pozytywnie na rozwój sieci szerokopasmowych. Konieczne jest obniżenie opłat za korzystanie z kanałów technologicznych, a nie wprowadzenie obowiązku korzystania, w sposób zupełnie sprzeczny z celami Dyrektywy. KIKE postuluje o usunięcie art. 39 ust. 3 pkt 1a w całości. 9

10 8. Zastrzeżenia do art. 39 ust. 7f Ustawy o drogach publicznych. Izba w dalszym ciągu podtrzymuje swoje zastrzeżenia co do redakcji art. 39 ust. 7f UDP i ponownie podkreśla, że do tej uwagi KIKE Minister Cyfryzacji w ogóle nie odniósł się i nie uwzględnił jej w tabeli uwag. Przy redakcji tego przepisu słusznie zauważono potrzebę wyłączenia stosowania art. 40 ust. 3 UDP (tj. pobierania opłaty za zajęcie pasa drogowego) wobec urządzeń umieszczanych w kanale technologicznym. Jednakże, sytuacja umieszczania urządzeń w cudzej infrastrukturze nie dotyczy wyłącznie kanału technologicznego. W praktyce często uzasadnionym jest wykorzystanie kanalizacji kablowej innego operatora (np. operatora zasiedziałego Orange Polska S.A.), który ponosi już opłaty za zajęcie pasa drogowego, a pomimo tego częstym jest, że zarządcy dróg domagają się ponoszenia opłat za umieszczone w takiej kanalizacji urządzenia innego operatora. Umieszczenie urządzeń w cudzym obiekcie budowlanym, np. kanalizacji nie zwiększa zakresu zajęcia pasa drogowego, zdaniem Izby nie ma więc podstaw do powstania obowiązku ponoszenia opłaty, o której mowa w art. 40 ust. 3 UDP przez przedsiębiorcę, który umieszcza urządzenie w cudzej kanalizacji. Skoro w art. 39 ust. 7f UDP wprost ma zostać wskazane, iż przy umieszczaniu w pasie drogowym urządzeń w kanale technologicznym nie pobiera się opłat za zajęcie pasa, Izba postuluje o rozszerzenie tego zwolnienia na sytuację, gdy infrastruktura jest umieszczana w obiektach budowlanych innych niż kanały technologiczne. Tym samym Izba wnosi o zmianę redakcji treści art. 39 ust. 7f UDP na następującą: Przepisu art. 40 ust. 3 nie stosuje się do linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych oraz innych urządzeń umieszczanych w kanale technologicznym lub innym istniejącym obiekcie budowlanym. 9. Opłaty za korzystanie z kanału technologicznego. W pierwszej kolejności KIKE wskazuje, iż Minister Cyfryzacji w ogóle nie odniósł się do uwag Izby dotyczących zmian przepisów UDP zgłoszonych w stanowisku KIKE w trakcie konsultacji publicznych. W tabeli uwag nie uwzględniono ich oraz nie przedstawiono odniesienia Ministra Cyfryzacji do zaproponowanych zmian. Poza uwagami do zmiany treści UDP, Izba przedstawiła swoje uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Cyfryzacji w sprawie warunków niezbędnych do wydania decyzji o udostępnieniu kanału technologicznego przez zarządów dróg publicznych oraz opłat za udostępnianie kanałów technologicznych. Zdaniem KIKE, konieczne jest ponowne przytoczenie tych uwag, z uwzględnieniem aktualnej wersji Projektu. Uwagi dotyczą przede wszystkim proponowanych stawek opłat za udostępnienie kanału technologicznego. Zgodnie z treścią planowanego brzmienia art. 39 ust. 7k UDP, opłaty za udostępnienie kanału technologicznego ustalane są z uwzględnieniem kosztów budowy i eksploatacji kanału technologicznego. Izba nie znajduje uzasadnienia dla konieczności partycypowania przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych w kosztach budowy udostępnianego kanału. Celem 10

11 ponoszenia opłat przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych jest zapewnienie zarządcom dróg zwrotu uzasadnionych kosztów udostępnienia kanałów technologicznych oraz uzyskania przychodu w wysokości, który pozwoli na utrzymanie wybudowanej infrastruktury. Dlatego KIKE nie widzi przeszkód by opłata była ustalana w oparciu o koszty eksploatacji kanałów technologicznych, ale nie znajduje żadnego uzasadnienia dla ustalania opłaty w oparciu o koszty budowy kanałów. Odnosząc się wprost do wysokości zaproponowanych stawek, KIKE wskazuje, że nawet gdyby uznać, iż opłaty za korzystanie z kanału technologicznego miałyby pokrywać również koszty ich budowy, to zaproponowane stawki znacznie przekraczają rzeczywiste koszty budowy kanałów technologicznych. Wedle wiedzy Izby, budowa kanału technologicznego to koszt ok zł za kilometr. Dla rury o średnicy 50mm stawka roczna miałaby zaś wynosić 5,33 zł za metr bieżący (ok zł za kilometr), dzięki czemu zwrot kosztów budowy kanału technologicznego następowałby już po niecałych 7 latach, przy założeniu, że z kanału korzysta tylko jeden przedsiębiorca telekomunikacyjny wykorzystujący jedną rurę o wskazanej średnicy. Opłaty w projektowanej treści UDP i Rozporządzeniu ustalone są więc na zbyt wysokim poziomie, nawet biorąc pod uwagę koszty budowy kanałów technologicznych. Patrząc na powyższe z perspektywy umieszczenia takiej samej rury bezpośrednio w pasie drogowym, stawka za umieszczenie urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej wynosi 20 zł za metr kwadratowy (dot. dróg krajowych i autostrad w terenie zabudowanym), czyli dla rury o średnicy wskazanej w przykładzie (50mm), roczna stawka za kilometr wynosi 1000 zł. Projekt zakłada więc pobór opłat za udostępnienie miejsca w kanale technologicznym na poziomie pięciokrotnie wyższym od opłaty za zajęcie pasa drogowego, co wydaje się nie tylko nie realizować celów Dyrektywy, ale być z nimi sprzeczne. Tym samym KIKE wskazuje, że wobec zaproponowanych wysokości stawek za dostęp do kanałów technologicznych, korzystanie z kanałów technologicznych zamiast stać się powszechnym zjawiskiem, stanie się dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych ostatecznością i tym samym zjawiskiem marginalnym, co odbędzie się ze szkodą dla nich, dla użytkowników końcowych oraz dla samych zarządców dróg, którzy zbudują kanały. 10. Uwaga do Ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Zmiany w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. (t. jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 520) Prawo geodezyjne i kartograficzne, jak wynika z uzasadnienia Projektu, miały na celu m. in. poprawienie redakcji przepisu, w którym wadliwie jest mowa o uzgadnianiu usytuowania sieci zamiast o skoordynowaniu. Jednocześnie, w nowowprowadzonych przepisach art. 28 ust. 10, 28ba, 28d i 28e wciąż, niesłusznie, mowa jest o uzgadnianiu. Tym samym Projekt, choć usuwa w jednym miejscu błąd o charakterze semantycznym, w kolejnych przepisach ponownie posługuje się tym samym, niewłaściwym nazewnictwem. Izba wnosi o zmianę redakcji ww. przepisów 11

12 omawianej ustawy w taki sposób, by w ogóle nie używano w nich sformułowania uzgodnić i pochodnych. KIKE wnosi więc o zmianę redakcji art. 28, 28ba, 28d i 28e w następujący sposób: Art. 28 ust. 10: W przypadku, gdy narada koordynacyjna została przeprowadzona za pomocą środków komunikacji elektronicznej, protokół narady zawiera, zamiast podpisów wszystkich uczestników tej narady, podpisy jej przewodniczącego, protokolanta oraz innych osób, które osobiście stawiły się na narady, a także adnotację o uzgodnieniu koordynacji treści protokołu z osobami, które uczestniczyły w naradzie wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Art. 28ba: 2. W przypadku, gdy na naradzie koordynacyjnej jej uczestnicy uzgodnią skoordynują zmiany w usytuowaniu projektowanej sieci uzbrojenia terenu w stosunku do usytuowania przedstawionego na planie sytuacyjnym, o którym mowa w art. 28b ust. 3, starosta, w terminie 7 dni od dnia przeprowadzenia narady, zawiadamia podmioty, o których mowa w ust. 1, o jej ustaleniach. 3. Zmiany, o których mowa w ust. 2, uznaje się za uzgodnione skoordynowane, jeżeli zawiadomione o nich podmioty w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia w tej sprawie nie zgłoszą zastrzeżeń. Zastrzeżenia zgłoszone w tym terminie podlegają rozpatrzeniu na dodatkowej naradzie koordynacyjnej, za przeprowadzenie której nie pobiera się opłaty. Art. 28d: 2. Uzgodnienie, o którym Koordynacja, o której mowa w ust. 1, odbywa się na wniosek projektanta lub inwestora, kierowany do podmiotu, który zarządza terenem zamkniętym. 3. Podmiot, który zarządza terenem zamkniętym, jest obowiązany wyznaczyć, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku, swojego przedstawiciela i termin spotkania uzgodnieniowego koordynacyjnego. 4. Uzgodnienie, o którym Koordynacja, o której mowa w ust. 1, powinno powinna nastąpić w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku Art. 28e ust. 2: W przypadku niewydania opinii, o której mowa w ust. 1 pkt 1, w terminie 60 dni od dnia udostępnienia treści inicjalnej bazy danych podmiotowi, który włada siecią uzbrojenia terenu, treści te uznaje się za uzgodnione skoordynowane z tym podmiotem. Izba pozostaje w gotowości do dalszej współpracy. 12

13 Z poważaniem, Piotr Marciniak Ewelina Grabiec Łukasz Bazański V-ce Prezes KIKE Radca prawny Radca prawny Grupa Robocza ds. Administracji Publicznej KIKE Grupa Robocza ds. Administracji Publicznej KIKE Kancelaria itb Legal Grupa Robocza ds. Administracji Publicznej KIKE Kancelaria itb Legal 13