Fizyka. w. 03. Paweł Misiak. IŚ+IB+IiGW UPWr 2014/2015

Transkrypt

1 Fizyka w. 03 Paweł Misiak IŚ+IB+IiGW UPWr 2014/2015

2 Jednostki miar SI Jednostki pochodne wielkość nazwa oznaczenie definicja czestotliwość herc Hz 1 Hz = 1 s 1 siła niuton N 1 N = 1 kgm 2 s 2 ciśnienie paskal Pa 1 Pa = 1 Nm 2 energia, praca dżul J 1 J = 1 Nm moc wat W 1 W = 1 Js 1 ładunek elektryczny kulomb C 1 C = 1 As napięcie elektryczne wolt V 1 V = 1 WA 1 Jednostki pozaukładowe dopuszczone temperatura stopień Celsjusza o C 1 C = 1 K pole powierzchni ar a 1 a = 100 m 2 objętość litr l,l 1 l = 10 3 m 3

3 Jednostki miar SI Przedrostki wielokrotności i podwielokrotności oznaczenie nazwa mnożnik przykład tera T Ts = s giga G GJ = 10 9 J mega M MW = 10 6 W kilo k km = 1000 m hekto h hl = 100 l deka da dag = 10 g decy d dm = 0,1 m centy c cl = 0,01 l mili m mm = 0,001 m mikro µ µa = 10 6 A nano n nm = 10 9 m piko p ps = s

4 Jednostki miar SI Przedrostki wielokrotności i podwielokrotności przed oznaczeniem/nazwą jednostki miary umieszcza się, bez przerwy oddzielającej lub jakiegokolwiek innego znaku, oznaczenie/nazwę przedrostka km, ms, µa, hpa, THz do oznaczenia/nazwy jednostki miary dołącza się tylko jedno oznaczenie/nazwę przedrostka 1000 km = 1 kkm = 1 Mm, dziesiętne wielokrotności i podwielokrotności kilograma wyraża się przez dołączenie odpowiednich oznaczeń/nazw przedrostków do oznaczenia g/wyrazu gram 10 6 kg = 1 µkg = 1 mg,

5 Jednostki miar SI Przedrostki wielokrotności i podwielokrotności mnożnik wyrażony oznaczeniem/nazwą przedrostka odnosi się do jednostki miar w pierwszej potędze wykładnik potęgowy odnoszący się do jednostki miary dotyczy również mnożnika wyrażanego oznaczeniem/nazwą przedrostka, dołączoną do oznaczenia/nazwy jednostki miary 1 km 2 = 1 (km) 2 = (10 3 m) 2 = 10 6 m 2 1 cm 3 = 1 (cm) 3 = (10 2 m) 3 = 10 6 m 3 1 ha = 100 a = 10 4 m 2 = 10 2 km 2 1 ml = 10 3 l = m 3 = 10 6 m 3

6 Położenie, ruch Każdy układ fizyczny, np. ciało rozciągłe

7 Położenie, ruch Każdy układ fizyczny, np. ciało rozciągłe, możemy rozpatrywać jako zbiór punktów materialnych. Położenie ciała fizycznego względem innych ciał to jedna z najprostszych obserwowalnych własności ciała. Wybór tych innych ciał dowolny, tak aby zapewnić wygodę opisu, np.: dla Ziemi, satelitów tzw. gwiazdy stałe dla wiewiórki drzewo dla pasażera w pociągu ściany wagonu

8 Położenie, ruch Układ odniesienia układ ciał, względem których określamy położenie. Ruch zmiana położenia. Opis ruchu zależy od wyboru układu odniesienia. Brak ruchu spoczynek

9 Położenie, ruch Z układem odniesienia wiążemy układ współrzędnych.

10 Położenie, ruch Z układem odniesienia wiążemy układ współrzędnych. Położenie punktu materialnego opisujemy za pomocą wektora położenia w tym układzie współrzędnych.

11 Położenie, ruch Z układem odniesienia wiążemy układ współrzędnych. Położenie punktu materialnego opisujemy za pomocą wektora położenia w tym układzie współrzędnych. Wektory opis matematyczny.

12 Ruch punktu Parametrem określającym zmiany jest czas. W fizyce to parametr skalarny (liczbowy), oznaczany zwykle t. Linia, którą wytycza poruszający się punkt, to tor ruchu lub trajektoria. tor ruchu

13 Ruch punktu Parametrem określającym zmiany jest czas. W fizyce to parametr skalarny (liczbowy), oznaczany zwykle t. Linia, którą wytycza poruszający się punkt, to tor ruchu lub trajektoria. Jest to wykres funkcji o wartościach wektorowych r(t).

14 Ruch punktu Parametrem określającym zmiany jest czas. W fizyce to parametr skalarny (liczbowy), oznaczany zwykle t. Linia, którą wytycza poruszający się punkt, to tor ruchu lub trajektoria. Jest to wykres funkcji o wartościach wektorowych r(t). Wektor przemieszczenia punktu od chwili t 1 do chwili t 2 r = r 2 r 1

15 Prędkość Tempo zmian położenia w czasie opisuje prędkość. Prędkość średnia zawsze zdefiniowana w określonym przedziale czasu; tutaj (t; t 1 ): v av = r(t 1) r(t) t 1 t = r t

16 Prędkość Tempo zmian położenia w czasie opisuje prędkość. Prędkość średnia zawsze zdefiniowana w określonym przedziale czasu; tutaj (t; t 1 ): v av = r(t 1) r(t) t 1 t = r t Prędkość chwilowa w chwili t: r(t 1 ) r(t) v = lim t1 t t 1 t = d r(t) = r(t) dt

17 Prędkość Jednostki: m /s, km /h,.... Wektor v jest zawsze styczny do trajektorii i wskazuje kierunek ruchu w danym momencie. Zapis analityczny: v x v = v y = v z dr x(t) dt dr y(t) dt dr z(t) dt Inaczej: v i = dr i(t), i = x, y, z dt

18 Szybkość Spojrzenie wzdłuż trajektorii (bez względu na jej kształt). s(t) droga, odległość od wybranego punktu (s(0) = 0), mierzona wzdłuż trajektorii. Szybkość średnia: v av = s(t) t Szybkość chwilowa: v = ds(t) dt = ṡ(t) Szybkość średnia v av nie musi być równa wartości prędkości średniej v av.