owrzodzeń żylnych Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego Katedra i Klinika Chirurgii Naczyniowej i Angiologii

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "owrzodzeń żylnych Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego Katedra i Klinika Chirurgii Naczyniowej i Angiologii"

Irena Dąbrowska
7 lat temu
Przeglądów:

1 Kompresjoterapia w profilaktyce i leczeniu owrzodzeń żylnych Maria T. Szewczyk Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego Katedra i Klinika Chirurgii Naczyniowej i Angiologii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2014

Model opieki - rekomendacje Jawień A,, i zespół ekspertów Wytyczne Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran w sprawie gojenia owrzodzeń żylnych goleni. Leczenia Ran 2011.

Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne 2007; 3(1): 95-129. Partsch H, Flour M, Coleridge Smith P et al. Consensus Statement.

2 Model opieki - rekomendacje Jawień A,, i zespół ekspertów Wytyczne Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran w sprawie gojenia owrzodzeń żylnych goleni. Leczenia Ran Szewczyk MT, Jawień A. Zalecenia specjalistycznej opieki pielęgniarskiej nad chorym z owrzodzeniem żylnym goleni. Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne 2007; 3(1): Partsch H, Flour M, Coleridge Smith P et al. Consensus Statement. Indications for compression therapy in venous and limphatic disease. Int. POSTĘPOWANIE Angiology 2008 (3)6;27: MIEJSCOWE EDUKACJA PROFILAKTYKA KOMPRESJO- TERAPIA LECZENIE OGÓLNE; Farmakoterapia PIELĘGNACJA DIAGNOSTYKA ogólna, miejscowa STYL ŻYCIA

3 Kompresjoterapia Polega na wytworzeniu stopniowanego ucisku z najwyższym ciśnieniem na kostce, a najniższym pod kolanem. np. podczas zakładania bandaży należy utrzymać to samo napięcie - wówczas stopniowanie wynika ze wzrostu obwodu kończyny.

4 Kurs specjalistyczny dla pielęgniarek 2013r. Bydgoszcz refundowany przez PTLR 2014r. Katowice - Polskie Towarzystwo Flebologiczne 2014r. Bydgoszcz jw.

5 KOMPRESJOTERAPIA PRAWO LAPLACE A T - napięcie bandaża T x N x 4630 (stała) C x W N - ilość warstw bandaża C - obwód kończyny W - szerokość bandaża Parsch H. 1982, Blair et al

6 SKUTECZNOŚĆ KOMPRESJOTERAPII WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁU BUDOWA KOŃCZYNY TECHNIKA ZAKŁADANIA KOMPRESJI CHORY I JEGO AKTYWNOŚĆ napięcie materiału elastyczność rozciągliwość dostosowanie Partsch H. Compression terapy. Position Document EWMA 2003: 2-4. Clark M. Compression bandages. Position Document EWMA Undrstandind Compression Therapy 2003: 5-7.

7 Kompresjoterapia i pompa mięśniowa Podczas aktywności mięśnie wywierają ucisk na żyły głębokie kierując krew w kierunku serca. Zastawki zapewniają jednokierunkowy przepływ i zapobiegają refluksowi podczas międzypowięziowego wzrostu ciśnienia.

8 PNŻ - wartości ciśnienia podczas aktywności Ciśnienie k. d. fizjologia patologia kompresjoterapia

9 KOMPRESJOTERAPiĘ CECHUJE CIŚNIENIE: międzypowierzchniowe, spoczynkowe, marszowe Jawień A., Szewczyk MT. Kompresjoterapia

10 70% 60% 50% 56.7% 55.4% 64.1% 40% 39.5% Maxis 30% 20% 23.3% 27.6% 24.5% 16.3% 16.9% ProGuide Profore 10% 0% 7.7% 6.7% 1.9% tyg. 4 tyg. 8 tyg. 12 tyg. Odsetek powierzchni owrzodzeń pozostałej do wygojenia [%], p>0.05 Maria T. Szewczyk,Arkadiusz Jawień Justyna Cwajda-Białasik et al.;comparison of the effectiveness of compression stockings and layer compression systems in venous ulceration treatment Arch.Med.Sci;

11 ROZWÓJ KOMPRESJOTERAPII Obecne osiągnięcia naukowe i konsensusy wskazują na konieczność podjęcia dalszych badań nad efektywnością kompresji H.Partsch H.Partsch, Monti i inni

12 EFEKTY KOMPRESJOTERAPII Zmniejsza nadciśnienie żylne Poprawia funkcję zastawek żylnych Ułatwia przepływ krwi w żyłach głębokich Zmniejsza objętość krwi w pozycji stojącej o 62% Sigel i wsp. 1975; Moffatt C. Harper P. Leg ulcers 1998 Partsch H. EWMA 2003

13 EFEKTY KOMPRESJOTERAPII Zmniejsza obrzęk poprzez kierowanie płynów do naczyń krwionośnych i limfatycznych Zmniejsza bolesność owrzodzenia i bóle kończyn Zwiększa wskaźniki wygojenia owrzodzeń żylnych Poprawia stan skóry Blair i wsp. 1988, Callam i wsp. 1992,

14 BADANIA: - ULTRASONOGRAFICZNE wyk.dr n. med.. A. Migdalski

15 - WK/R

16 - CIŚNIENIE MIĘDZYPOWIERZCHNIOWE REKOMENDACJE optymalne ciśnienie między- powierzchniowe na poziomie kostki 40 mmhg optymalne ciśnienie międzypowierzchniowe pod kolanem 17 mmhg

17 Wiedza chorych na temat kompresjoterapii Liczba chorych i znajomość kompresoterapii Projekt EWMA Jawień A., Szewczyk MT, Cwajda J. Mościcka P., Franks P i wsp. Bardzo dobra Dobra Niewielka Żadna

18 Stosowanie kompresjoterapii przez chorych przed włączeniem do programu Codziennie Kilka razy w tygodniu Kilka razy w m-cu Sporadycznie 10 0 Stosowanie kompresoterapii

19 Edukacja

20 Dobór specjalistycznych bandaży/ systemów <18 cm 8 cm cm 10 cm >25 cm 12 cm Obwód kończyny szerokość bandaża

21 Budowa anatomiczna

22 1. Polega na łączeniu materiałów o zróżnicowanych cechach i właściwościach fizycznych - systemy 2, 3 i 4 warstwowe

23 PATOLOGIA ŻYLNA A CZAS GOJENIA 120,00% 100,00% 80,00% 60,00% asdp A s p d 40,00% 20,00% 0,00% po 8 tyg po 12 tyg po 16 tyg po 20 tyg po 24 tyg po 32 tyg po 48 tyg asd A s d adp A d p asp A s p as A s Szewczyk MT, Jawień, A Migdalski, A, Piotrowicz, R,Grzela T, Brazis. P Predicting time to healing by anatomical assessment of venous pathology. Med. Sci. Monitor 2009 Vol. 15 nr 2 s. CR74-CR81.

24 MODEL PROGNOZOWANIA CZASU GOJENIA OWRZODZEŃ ocena całościowa Czynnik rokowniczy Parametr Układ powierzchowny 1 wg PROPORCJONALNEGO HAZARDU COXA Układ powierzchowny i przeszywający Owrzodzenie (mnogie- 0 1, pojedyncze-0) Czas trwania rany (miesiące) Obrzęk punkty wg CEAP 0 12 Zakażenie rany 1 Poziom wiedzy chorego o własnym zdrowiu 2 1 obieństwo zasie t terapii %] Prawdopodo wygojenia w cz [% Czas terapii [tygodnie] Prawdopodobny odsetek owrzodzeń wygojonych w czasie t po 12 tygodniach 74,12% po 24 tygodniach 98,26% po 32 tygodniach 99,22%

25 POŃCZOCHY ELASTYCZNE (ciśnienie klasy A 18-20mmHg) POŃCZOCHY KOMPRESYJNE (ciśnienie mmhg) Profilaktyka Leczenie WYROBY RÓŻNEJ DŁUGOŚCI kolanówki pończochy rajstopy rajstopy dla kobiet w ciąży.

26 Pomiary

27 powinny być dobrane indywidualnie na miarę, powinny utrzymywać efektywne ciśnienie ucisku przez 6 m-cy. produkowane zgodnie w wymogami Komisji ds. Standaryzacji Neumann HAM: Compression Therapy. Phlebology 2000; 15:

28 1. Kompresja dynamiczna lub przerywana kompresja pneumatyczna w leczeniu owrzodzeń żylnych kończyn dolnych, zakrzepicy żylnej przynosi pozytywne efekty - szczególnie w połączeniu z bandażami kompresyjnymi.

29 Nowe technologie

30 KLASY KOMPRESJI I Klasa mmhg, II. Klasa mmhg, III. Klasa mmhg, IV Klasa mmhg,

31 Wskazania do stosowania kompresji wg klasyfikacji klinicznej CEAP C 0 - Nie stwierdza się widocznych ani badalnych objawów chorób żył C 1 -,+ Teleangiektazje lub/i żyły siateczkowate C 2 + Żylaki C 3 + Obrzęki Bergan JJ et al. A Consensus Statemant. J Cardiovasc Surg 1997;38:437 Eklof B., et al: Revision of the CEAP classification for chronic venous disorders: Consensus statement. J Vasc Surg

32 Wskazania do stosowania kompresji wg klasyfikacji C 4 Zmiany skórne w chorobach żył C 4a + Przebarwienia, wyprysk żylny + C 4b Lipodermatosclerosis, zanik biały C 5 + Obok zmian skórnych jw. stwierdzamy obecność wygojonego owrzodzenia C 6 + Zmiany skórne jw. występuje czynne owrzodzenie

33 PRZECIWWSKAZANIA 1. Miażdżyca tętnic kończyn dolnych (bezwzględnie przeciwwskazana u chorych ze WKR 0.6, ostrożnie u chorych ze WKR 0.9). 2. Zapalenie tkanki podskórnej w fazie ostrej. 3. Obrzęk metaboliczny. 4. Masywne zakażenie owrzodzenia goleni. 5. Mikroangiopatie cukrzycowe. 6. Reumatoidalne zapalenie stawów. 7. Niewydolność sercowo-naczyniowa. 8. Niewydolność nerek. [1] Moffat Ch. Bandaże 4-warstwowe: od koncepcji do praktyki, cz. 2: zakładanie systemów 4-wartwowych [2] Angiology 2004 Wytyczne: Terapia Kompresyjna Konsensus międzynarodowych wytycznych opartych na dowodach naukowych

34 Dziękuję!

Podobne dokumenty

KOMPRESJOTERAPIA. pod redakcją Arkadiusza Jawienia i Marii T. Szewczyk

KOMPRESJOTERAPIA. pod redakcją Arkadiusza Jawienia i Marii T. Szewczyk KOMPRESJOTERAPIA pod redakcją Arkadiusza Jawienia i Marii T. Szewczyk KOMPRESJOTERAPIA pod redakcją Arkadiusza Jawienia i Marii T. Szewczyk Spis treści Informacje o autorach Wprowadzenie 7 9 Rozdział 1.