TRANSACTION RESEARCH. E-handel. a rynek magazynowy w Polsce

Transkrypt

1 TRANSACTION RESEARCH E-handel a rynek magazynowy w Polsce sierpień 2015 TRANSACTION CONSULTING VALUATION PROPERTY MANAGEMENT INVESTMENT MANAGEMENT

2 Spis treści WSTĘP fakty i liczby wpływ e-handlu na branżę magazynową WARTO WIEDZIEĆ TRENDY Autorzy Anna Staniszewska, Dział Analiz Rynkowych i Doradztwa, Europa Środkowo-Wschodnia, anna.staniszewska@bnpparibas.com Katarzyna Pyś-Fabiańczyk, Dyrektor, Dział Powierzchni Przemysłowych i Logistycznych, katarzyna.pys-fabianczyk@bnpparibas.com Tomasz Gnich, Asystent, Dział Powierzchni Przemysłowych i Logistycznych, tomasz.gnich@bnpparibas.com

3 E-handel a rynek magazynowy w Polsce Pojęcie handlu od zawsze związane jest z powstawaniem nowych koncepcji, które wpływają na rozwój biznesu i które dla niewtajemniczonych mogą brzmieć dość egzotycznie. Należą do nich poniższe pojęcia, powstałe w ostatnich latach: Omnichannelling wykorzystanie wszystkich kanałów handlu (z użyciem internetu i bez); M-commerce zakupy przy użyciu urządzeń mobilnych i internetu; Showrooming wykorzystanie sklepów stacjonarnych jako miejsca, gdzie klienci mogą obejrzeć towary i zamówić je przez internet lub w sklepie; Usługi KEP kurier, ekspress, poczta; Big Data and Smart Data czyli dogłębna analiza klienta, Pokolenie Y i Z czyli generacja osób urodzonych odpowiednio od i po 1995; Click & collect zamówienie przez internet i odbiór w wybranym punkcie Polska należy do europejskiej czołówki pod względem dynamiki wzrostu wartości rynku sprzedaży internetowej, która w latach wzrastała między 15 a 30% rocznie. Wszystko wskazuje na to, że trend ten utrzyma się w kolejnych latach, co w konsekwencji wpływa znacząco na zmiany zarówno w sektorze powierzchni handlowych, jak i magazynowych. Ten ostatni segment będzie przedmiotem analizy w niniejszym raporcie: E-handel a rynek magazynowy w Polsce. Są one jednak pośrednio i bezpośrednio powiązane z branżą e-handlu, który to silnie oddziałuje na sektor usług magazynowo-logistycznych. Anna Staniszewska Dyrektor, Dział Analiz Rynkowych i Doradztwa, BNP Paribas Real Estate 3

4 Fakty i liczby E-handel to jeden z najdynamiczniej rozwijających się sektorów, który powoduje istotne zmiany na rynku powierzchni handlowych i magazynowych. Według Komisji Europejskiej, e-handel jest w ostatnich latach jednym z głównych czynników wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej, który również pozytywnie wpływa na zatrudnienie, szacowane na ok. 2 milionów miejsc pracy generowanych pośrednio i bezpośrednio przez firmy z tego sektora. W dobie mobilnego i stacjonarnego dostępu do internetu oraz portali społecznościowych, sprzedaż wielokanałowa staje się narzędziem umożliwiającym szersze pole dotarcia do klienta. Polska ma ogromny potencjał rozwoju rynku w e-handlu, na co wskazuje dynamika sprzedaży, która w 2013 osiągnęła 22,8%. Dla porównania w krajach Unii Europejskiej wyniosła średnio 14,7%. O potencjale świadczy także dystans do nadrobienia w odniesieniu do innych krajów. W zależności od źródła informacji obroty handlu elektronicznego w Polsce szacowane są na 2,5-4% procent całkowitej sprzedaży. To nadal daleko za krajami takimi jak np. Wielka Brytania 13,2%, Niemcy 10% czy Norwegia 9,1%. Ministerstwo Gospodarki szacuje, że do 2018 udział ten wzrośnie w Polsce do 9,0%. Obroty e-handlu w Polsce (mld PLN) P - prognoza Źródło: PBI 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% DYNAMIKA SPRZEDAŻY W POLSCE e-handel handel detaliczny (p) 2016(p) handel hurtowy Z danych Ecommerce Europe wynika, że średni koszyk zakupów internetowych w Polsce równa się 539, co stanowi jedynie 43% średniej unijnej, która wynosi Ta różnica także wskazuje na szansę wzrostu sektora, gdyż zwiększa się dostęp do szerokopasmowego internetu, ilość użytkowników rośnie oraz polepsza się sytuacja ekonomiczna społeczeństwa. To z kolei przekłada się na dynamiczny wzrost liczby osób kupujących przez internet. 10 lat temu jedynie 3% populacji Polski w wieku dokonywało zakupów przez internet, a w 2014 wskaźnik ten wyniósł 24%. To nadal mniej w porównaniu do średniej unijnej na poziomie 41%, czy też państw z czołówki stawki Wielkiej Brytanii 72%, Danii 66%, Szwecji 62% czy też Niemiec 61%. 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% -5,0% -10,0% Źródło: POHiD Obecnie notujemy od 15% do 30% ogólnego udziału w całkowitej sprzedaży. Biorąc pod uwagę inwestycję w nowe rozwiązania z segmentu IT, wzbogacając ofertę handlową o nowe produkty, zakładamy wzrost sprzedaży o 15%. ( ) Biorąc również pod uwagę, że rynek e-commerce jest rynkiem ciągłego wzrostu sprzedaży, który pochłania także stacjonarne punkty sprzedaży, zakładamy, że w przeciągu 3 4 lat nasza sprzedaż e-commerce osiągnie 60% udział w ogólnej sprzedaży. Jacek Archacki, Dyrektor ds. Logistyki, Polanglo

5 E-handel a rynek magazynowy w Polsce EWOLUCJA KANAŁÓW SPRZEDAŻY Sklepy stacjonarne ( ) Sklepy stacjonarne i internetowe ( ) Sprzedaż wielokanałowa (2010-obecnie) Metody dokonywania zakupów Sklepy stacjonarne Katalogi Przez telefon Sklepy stacjonarne Przez telefon Z katalogu Komputer / Laptop Sklepy stacjonarne Z katalogu / Przez telefon Komputer / Laptop Telefon komórkowy Media społecznościowe E-kioski Kody QR Odbiór towarów Sklepy stacjonarne Poczta Sklepy stacjonarne Poczta Dostawa do domu Sklepy stacjonarne Poczta Dostawa do domu Dostawa do punktu odbioru Odbiór bezpośrednio z magazynu W związku z tak wysokim popytem na towary i usługi sprzedawane przez internet, liczba zarejestrowanych sklepów internetowych w Polsce jest z roku na rok wyższa. Jednak jak wynika z raportu IAB Polska E-handel w polskich małych i średnich przedsiębiorstwach w odróżnieniu od państw Europy Zachodniej, zdecydowana większość to tzw. mikroprzedsiębiorstwa (do 9 osób), których udział wyniósł 89%. Przedsiębiorstwa małe (10 do 49 zatrudnionych) stanowiły 8%, zaś średnie ( zatrudnionych) 3%. Nadal jednak problemem pozostaje okres funkcjonowania, gdyż wiele z nich nie wytrzymuje konkurencji i szybko znika. Według IAB Polska 43% sklepów internetowych to firmy działające między 2 a 5 lat. Wśród polskich sklepów internetowych występuje również bariera ekspansji międzynarodowej. Handel transgraniczny dla małych polskich e-sklepów jest nadal drogi, a konkurencja ze strony międzynarodowych, multisieciowych platform wysoka. Oprócz firm działających wyłącznie w sieci, internetową sprzedaż prowadzą sklepy stacjonarne czy wysyłkowe. W sieci obecnych już jest wiele znanych marek, a kolejne zadeklarowały otwarcie swoich polskich e-sklepów wkrótce. Na znaczeniu zyskuje dystrybucja wielokanałowa (omnichanneling), m-commerce (zakupy przez urządzenia mobilne), a także showrooming (wykorzystywanie sklepów stacjonarnych jako miejsc, w których można obejrzeć towar i zamówić go w sieci (na miejscu, lub zdalnie). Sądzę, że pomimo dwucyfrowych wzrostów rok do roku jest to nadal rynek mający niewielki udział w całkowitej sprzedaży detalicznej, jednak z uwagi na wchodzenie na rynek konsumencki pokolenia lat 90 i początku XXI w. będziemy mieć do czynienia z wyrównaniem dysproporcji pomiędzy rynkiem zachodnim a polskim, co sprawia, że przed nami «świetlane» lata dla tego typu handlu.( ) Adam Pawelczak, ekspert ds. E-Commerce Pozytywny trend jaki można zaobserwować to chęć, szczególnie młodych Polaków, do zakupów w sieci. W dalszym ciągu mamy jeszcze bardzo duży potencjał wzrostu. Statystyczny Kowalski realizuje ok. 2 transakcji zakupowych w sieci rocznie, statystyczny Smith 10 razy więcej. Większe zaufanie i otwartość do takiej formy handlu pomaga zaistnieć nowym podmiotom na rynku e-commerce. Wojciech Wytrykowski, Business Development Director, Tba Express To, co jest typowe dla rodzimego e-commerce to wciąż jego lokalny charakter i nastawienie na sprzedaż towarów na rynku krajowym. Oczywiście rynek nasz ewoluuje i obecnie coraz więcej polskich firm zamierza wejść ze swoją ofertą na rynki zagraniczne. Główne kierunki to oczywiście Niemcy, Czechy i Słowacja. Zbigniew Gawęda, Business Development Manager, FIEGE 5

6 Wpływ e-handlu na branżę magazynową Rozwój handlu internetowego w Polsce niesie za sobą nie tylko szansę dla sprzedawców, lecz pozytywnie wpływa także na branżę logistyczną. Tradycyjna branża TSL (transport, spedycja, logistyka) jak również sektor KEP (kurier, ekspres, poczta) muszą sprostać rosnącym wymaganiom internetowych sklepów i platform zakupowych, które to z kolei odpowiadają na zapotrzebowanie ze strony klientów. Obok posiadania zaawansowanej i optymalnej w użytkowaniu platformy IT, to właśnie usługi logistyczne należą do najbardziej skomplikowanych i wymagających procesów operacyjnych w e-handlu. Z ankiety przeprowadzonej wśród największych operatorów logistycznych, firm kurierskich oraz sklepów internetowych wynika, że największy wpływ na wybór magazynów obsługujących obrót towarów zakupionych w sieci mają: lokalizacja magazynu dobre skomunikowanie umożliwiające krótki czas dostawy elastyczność w zakresie zajmowanej powierzchni dostosowanie do zmiennej ilości zamówień oraz różnorodności asortymentu szeroki zakres usług w ramach obsługi logistycznej dostępność i koszty siły roboczej cena pochodna lokalizacji, jakości powierzchni oraz zakresu i standardu świadczonych usług Głównym wyzwaniem jest zachowanie elastyczności. Sklep internetowy powinien być przygotowany na szybkie zmiany w asortymencie i szybko reagować na zmiany procedur operacyjnych. Równie istotną kwestią jest skalowalność biznesu, która oznacza przede wszystkim gotowość do obsługi szczytów sprzedażowych (standardowe wzrosty e-sprzedaży, promocje, święta), a z drugiej strony dopasowanie infrastruktury magazynowej do zmiennego poziomu zapasów. Trzecim aspektem jest jakość równoznaczna z terminowością (bez względu na ilość zamówień), a po wtóre bezbłędnością pakowania. Ostatnie wyzwanie to stosowna cena, dzięki której możliwa jest optymalizacja kosztów działalności. Jest wiele czynników, które biorą pod uwagę Klienci e-commerce przy wyborze konkretnej lokalizacji. Od kryteriów w pełni obiektywnych obejmujących główne strumienie wydań (Polska, rynki zagraniczne, główne rynki lokalne), skrócony lead-time np. poprzez dostęp do usług «same-day», czy też dostępna infrastruktura drogowa, po kryteria subiektywne np. odległość od aktualnego magazynu czy centrali firmy. To co charakteryzuje branżę e-commerce to występowanie dużych wahań sezonowych, duży wzrost rynku i samej sprzedaży niejednokrotnie przekraczający 40% rocznie. Wymusza to na operatorze konieczność zapewnienia odpowiedniej infrastruktury, narzędzi optymalizujących procesy i lokalizacji umożliwiających dobór powierzchni wraz z rosnącymi potrzebami obsługiwanych w nich Klientów. Zbigniew Gawęda, Business Development Manager, FIEGE Oddając logistykę firmie zewnętrznej, główne składowe wyboru to według mnie: specyfikacja techniczna: połączenie systemów informatycznych umożliwiających bezpośrednią współpracę na poziomie handlowym i dystrybucyjnym (powiązanie ERP > WMS), bilansowanie kosztów w obsłudze zewnętrznej, oczywiście czynnik opłacalności jest głównym założeniem. czas realizacji zleceń przez firmę zewnętrzną. Obecnie możemy zaobserwować wzrost zainteresowania ze strony Klienta czasem realizacji zamówienia. Jacek Archacki, Dyrektor ds. Logistyki, Polanglo Z naszego punktu widzenia najważniejszymi czynnikami wpływającymi na wybór lokalizacji magazynu są siła robocza i infrastruktura drogowa oraz techniczna. Stefan van Hoof, Dyrektor Zarządzający, Doc Data

7 E-handel a rynek magazynowy w Polsce W związku z coraz większą świadomością i wyższymi wymaganiami klientów, zwiększa się szybkość, jakość i komfort obsługi. W związku z rozwojem e-handlu zmieniają się modele dystrybucji, skraca się czas dotarcia jak również rozszerza się paleta usług dodatkowych. Profesjonalny e-sklep musi zapewniać nie tylko nad najwyższej jakości produkty czy usługi, ale także powinien panować nad procesami operacyjnymi, obsługą zwrotów i reklamacji. Tak więc z tradycyjnego modelu, opartego na prostym schemacie Produkt Magazyn Centralny Centrum Dystrybucji Odbiorca, e-sklepy stosują bardziej skomplikowane modele obsługi logistycznej zamówień. W większości przypadków e-sklepy korzystają z usług wyspecjalizowanych operatorów. Wiele firm logistycznych i kurierskich posiada dedykowane zespoły oraz specjalne aplikacje, usprawniające procesy związane z obsługą sklepów i platform internetowych. Wybór lokalizacji magazynowej tylko w niewielkim stopniu podyktowany jest kosztami utrzymania infrastruktury. W dużej mierze decyzja o uruchomieniu centrum dystrybucji w określonym miejscu zależy od dostępności do kluczowego klienta firmy. W jednym przypadku może to być np. krótki transit-time do krajów EU a w innym oczekiwania klienta indywidualnego w Polsce np. serwisu Same Day Delivery. Obserwując zmiany jakie zachodzą na styku logistyki magazynowej i usług kurierskich w krajach europejskich głównie Anglii czy w Stanach Zjednoczonych, wyraźnie widać tendencje odwrotu od tzw. Magazynu Centralnego będącego jedynym centrum dystrybucji. Dlatego firmy logistyczne starają się dopasować do oczekiwań klientów i przełożyć hasło «być blisko klienta» na praktykę. Istotnym elementem przy wyborze operatora logistycznego jest umiejętność szybkiego dostosowania się do zmian. Dotyczy to zarówno aspektów technicznych jak system WMS ale tez pracy z produktem np. niestandardowe pakowanie produktu, czas od momentu złożenia zamówienia do podjęcia przesyłki przez kuriera. Poza tym niezmiennie stałym i cenionym przez klientów jest kontakt z partnerem na poziomie interpersonalnym. Wojciech Wytrykowski, Business Development Director, Tba Express 7

8 podstawowe modele łańcucha dostaw PODSTAWOWY (Y STACJONARNE) PODSTAWOWE CECHY Liniowy przepływ towarów od producenta / dystrybutora do odbiorcy REGIONALNE CENTRUM DYSTRYBUCJI I SORTOWNIA REGIONALNE CENTRUM DYSTRYBUCJI I SORTOWNIA REGIONALNE CENTRUM DYSTRYBUCJI I SORTOWNIA ŁĄCZONY LUB DEDYKOWANY (E-HANDEL I Y STACJONARNE) WSPÓLNE REGIONALNE CENTRUM I HANDLU TRADYCYJNEGO lub WSPÓLNE REGIONALNE REGIONALNE CENTRUM CENTRUM WSPÓLNE I HANDLU REGIONALNE TRADYCYJNEGO CENTRUM REGIONALNE CENTRUM DYSTYBUCJI HANDLU TRADYCYJNEGO lub I HANDLU TRADYCYJNEGO REGIONALNE CENTRUM lub REGIONALNE CENTRUM REGIONALNE CENTRUM DYSTYBUCJI HANDLU TRADYCYJNEGO REGIONALNE CENTRUM DYSTYBUCJI HANDLU TRADYCYJNEGO SORTOWNIA / PUNKT NADANIA PRZESYŁEK SORTOWNIA / PUNKT NADANIA SORTOWNIA PRZESYŁEK/ PUNKT NADANIA PRZESYŁEK PODSTAWOWE CECHY Jedno centrum dystrybucji obsługujące zamówienia e-handlu oraz handlu tradycyjnego i jeden punkt odbioru z centrum dystrybucji do klienta Dwa regionalne centra dystrybucji: dedykowane zamówieniom e-handlu i handlu tradycyjnego Jeden punkt dostawy lub odbioru z centrum dystrybucji do odbiorcy MIESZANY (E-HANDEL) WSPÓLNE REGIONALNE CENTRUM I HANDLU TRADYCYJNEGO lub WSPÓLNE REGIONALNE REGIONALNE CENTRUM CENTRUM WSPÓLNE I HANDLU REGIONALNE TRADYCYJNEGO CENTRUM REGIONALNE CENTRUM DYSTYBUCJI HANDLU TRADYCYJNEGO lub I HANDLU TRADYCYJNEGO REGIONALNE CENTRUM lub REGIONALNE CENTRUM REGIONALNE CENTRUM DYSTYBUCJI HANDLU TRADYCYJNEGO REGIONALNE CENTRUM DYSTYBUCJI HANDLU TRADYCYJNEGO SORTOWNIA / PUNKT NADANIA PRZESYŁEK SORTOWNIA / PUNKT NADANIA SORTOWNIA PRZESYŁEK/ PUNKT NADANIA PRZESYŁEK PODSTAWOWE CECHY Jedno lub dwa centra dystrybucji jak w przypadku modelu łączonego i dedykowanego Wiele możliwości dostawy i odbioru przez odbiorcę

9 E-handel a rynek magazynowy w Polsce Według szacunków, e-handel generuje łącznie 10-15% całkowitego popytu na nowoczesne powierzchnie magazynowe rocznie. BNP Paribas Real Estate przewiduje, iż w średnioterminowej perspektywie udział tego sektora wzrośnie do 20%. Należy jednak zaznaczyć, że wartość ta nie uwzględnia powierzchni wynajętej przez firmy z sektora 3PL, w szczególności firmy KEP, które często obsługują sklepy internetowe. Przedstawiony udział najemców z sektora e-handlu nie bierze pod uwagę powierzchni wynajętej przez sieci handlowe, które często działają w formule dystrybucji wielokanałowej. Ponadto, przesyłki związane z e-handlem charakteryzują się innymi parametrami w porównaniu z modelem TSL (transport, spedycja, logistyka). Wg. raportu z badania rynku KEP dla PP S.A. wykonanego przez ARC Rynek i Opinia wśród przesyłek sklepów internetowych dominują te o wadze 1-5 kg (43%). Wszystkie te elementy wpływają na wielkość, rodzaj, lokalizację, standard a także ofertę usług dodatkowych związanych z obsługą sklepów internetowych. (...) Jak każdy pamięta jeszcze do niedawna serwis B2C nie był mile widziany w portfelu firm kurierskiej, ze względu na wysokie koszty obsługi, teraz niemalże każda firma kurierska planuje budżety pod kątem klienta indywidualnego i znacząco zwiększa jego udział i rolę w realizacji celów biznesowych. Ale globalni gracze jak UPS, DHL, FEDEX realizują prostą usługę dostawy «Next Day». W naszej ocenie w najbliższych 2-3 latach rynek wymusi i spowoduje istotne podziały na scenie logistycznej. Pojawia się nowi operatorzy specjalizujący się w obsłudze segmentu e-commerce i dostaw pod klienta indywidualnego. W tym miejscu warto zaznaczyć, że zmiany mogą mieć korzystny wpływ na rentowność serwisu kurierskiego. Klienci są w stanie zaakceptować premię cenową w zakresie od 20% do 40% vs standardowa dostawa «Next Day», tylko dlatego, że mają gwarancję dostawy w ciągu kilku godzin lub w godzinach wieczornych, kiedy klient wróci do domu. Wojciech Wytrykowski, Business Development Director, Tba Express Nasi klienci mogą korzystać z przesyłek ekspresowych i ekonomicznych z gwarancjami terminów doręczeń. Umożliwiamy także możliwość transportu szczególnie ciężkich lub nietypowych przedmiotów, monitorowanie statusu przesyłki przez Internet czy skorzystanie z usług pocztowych oferowanych przez aplikację lub SMS. Uzupełnieniem tej oferty są produkty bankowo ubezpieczeniowe potrzebne do prowadzenia małej firmy ecommerce. Przedsiębiorcy mogą skorzystać z pocztowego konta firmowego lub rachunku bieżącego, naszej oferty linii kredytowej czy kredytu ratalnego. Poczta oferuje także ubezpieczenie biura lub zakupionego przedmiotu. Rozwijamy także usługi cyfrowe. Marek Cynowski, Pełnomocnik ds. ecommerce, Poczta Polska SA 9

10 lokalizacje KLASTRÓW MAGAZYNOWYCH W POLSCE GŁÓWNE DROGI KRAJOWE: AUTOSTRADY: ISTNIEJĄCE W TRAKCIE BUDOWY PLANOWANE DROGI EKSPRESOWE: ISTNIEJĄCE W TRAKCIE BUDOWY PLANOWANE 2 Szczecin Zielona Góra Gorzów Wlkp. Bydgoszcz 4 Poznań 5 Wrocław Gdańsk Opole Katowice Wśród preferowanych lokalizacji znajdują się: Polska Centralna wraz z obszarem Warszawy oraz Górny i Dolny Śląsk. Oprócz tego część logistyków wskazuje na Szczecin, który z racji dobrych połączeń z Niemcami oraz krajami skandynawskimi może w przyszłości zyskać na atrakcyjności w kontekście sklepów obsługujących ten region. Szczecin (...) powinien w najbliższych latach mocno nadgonić dystans do pozostałych lokalizacji. Zbigniew Gawęda, Business Development Manager, Fiege. 1 Toruń 6 Łódź 2 Klastry główne: Piotrków Tryb. 1. Warszawa I & II 2. Górny Śląsk 3. Polska Centralna 4. Poznań 5. Wrocław 6. Trójmiasto 7. Kraków 3 Olsztyn Kraków 1 Kielce Warszawa 7 3 Rzeszów Lublin Białystok Klastry rozwojowe: 1. Bydgoszcz / Toruń 2. Szczecin 3. Rzeszów / Lublin 3 Korzystamy obecnie z usług jednego centrum logistycznego w regionie Poznania. Wybór tej lokalizacji podyktowany był warunkami cenowymi oraz odległością od magazynu głównego Słupska, co z kolei ma wpływ na koszty transportu. Odległość od rynków zbytu na terenie kraju nie miała tutaj wpływu, ponieważ obowiązuje nas jedna stawka za wysłany karton do określonej wagi bez względu na region Polski, do którego jest dostarczany. Oczywiście wybór centrum logistycznego podyktowany był także bardzo dobrą opinią o centrum. Jolanta Bytomska, Kierownik Działu Logistyki, Gino Rossi Odległość od rynku zbytu jest głównym kryterium przy optymalizacji przepływów produktów. W niektórych przypadkach, ale już coraz mniej, brana jest również pod uwagę możliwość dostarczenia produktu do klienta w ciągu 24h od złożenia zamówienia. Odgrywa to jednak coraz mniejszą rolę, gdyż konieczne są dodatkowe centra dystrybucji, które obsłużą te rejony (albo tzw. cross docki). Może to (24h) mieć względnie większe znaczenie przy e-commerce, ale wydaje mi się, że firmy będą konkurowały raczej jakością produktów i serwisu a nie szybkością dostawy. Roman Moczyróg, Dyrektor Generalny, HOPI Jeżeli rozpatrujemy projekt e-commerce o zasięgu krajowym, niekwestionowanym liderem jest rejon centralny (poczynając od stref warszawskich po Łódź). Jeżeli rozpatrujemy projekt w skali europejskiej, takim liderem jest obszar Polski południowo zachodniej (Dolny i Górny Śląsk) takie umiejscowienie zapewnia łatwy dostęp do ościennych państw, łatwy dostęp do europejskiej sieci autostrad. Paweł Rzepka, Production and Logistics Director, Delta Trans Group Do potencjalnych miejsc powstawania centrów logistycznych zaliczyć można przede wszystkim: Stryków, bezpośredni obszar wokół Warszawy oraz Śląsk. Adam Pawelczak, ekspert ds. E-Commerce Najbadziej perspektywicznym rynkiem jest Polska Centralna, która ze względu na atrakcyjne położenie oferuje najlepszy czas dostaw do wszystkich klientów w kraju. Stefan van Hoof, Managing Director, Doc Data Myślę, że obecnie bardzo zyskują okolice Szczecina. Daje to możliwość prowadzenia tańszej dystrybucji krajowej i międzynarodowej. Coraz częściej otrzymujemy zapytania, gdzie właśnie sam Klient sugeruje, że chętnie skorzysta z usług logistycznych, ale magazyn musi być w województwie zachodniopomorskim. Wojciech Gruszka, Sales Manager, DTA

11 E-handel a rynek magazynowy w Polsce WARTO WIEDZIEĆ Katarzyna Pyś-Fabiańczyk Dyrektor Działu Powierzchni Przemysłowych i Magazynowych E-handel, będąc jednocześnie jedną z głównych sił napędowych dla rozwoju rynku powierzchni magazynowych w Polsce, jest nadal trudny do usystematyzowania i przenalizowania. Jednak nasze doświadczenie we współpracy z firmami reprezentującymi sektor e-handlu, pozwala na pełne zrozumienie nadchodzących zmian i spojrzenie z szerszej perspektywy. Dostrzegając specyfikę lokalnych rynków, jednocześnie wykorzystujemy znajomość globalnych trendów. Obecnie na szczególną uwagę zasługuje potencjał, który generują sieci retail. Najwięksi gracze wykonali już pierwszy krok w kierunku rozwoju e-handlu, umożliwiając swoim klientom dokonanie zakupów przez internet, a także otwierając magazyny obsługujące lokalne rynki i coraz częściej umożliwiające wprowadzenie usługi dostawy w ciągu jednego dnia. Wspólnym mianownikiem dla każdego prowadzonego przez nas projektu jest, oprócz szczegółowej analizy rynku, poznanie specyficznych potrzeb zarówno logistyków zapewniających obsługę procesów e-handlu, jak i klientów docelowych. Ze szczególną uwagą podchodzimy do nowowdrażanych projektów, które zakładają niezwykle dynamiczny rozwój. Biorąc pod uwagę uwarunkowania polskiego rynku, który z jednej strony przyciąga największych międzynarodowych inwestorów, ale także pozwala na umacnianie się lokalnych graczy, oceniamy sektor e-handlu, jako jeden z najbardziej interesujących obszarów rynku logistycznego. 11

12 TRENDY Rynek powierzchni magazynowych podąża za trendami handlu internetowego i dostosowuje ofertę do rosnących wymagań tego sektora. Do najważniejszych trendów zaliczyć można: WYBÓR ODPOWIEDNIEJ lokalizacji Żelazna zasada rynku nieruchomości: lokalizacja, lokalizacja, lokalizacja, obowiązuje również w e-handlu. Magazyny obsługujące sklepy internetowe będą zlokalizowane w optymalnej odległości do obsługiwanych regionów (nacisk na jak najszybszy czas dotarcia do klienta). Oprócz najlepiej skomunikowanych regionalnych centrów dystrybucji istotną rolę odgrywać będą małe moduły magazynowe (tzw. small business units, w skrócie SBU), czyli mniejsze obiekty zlokalizowane w obrębie granic miast, które będą mogły szybko obsłużyć rzesze klientów zamieszkujących duże aglomeracje. Optymalizacja operacyjna i kosztowa Magazyn obsługujący zlecenia sektora e-handlu musi przyjmować ładunki towarów od producentów i dostawców o dużym wolumenie, jak również zajmować się konfekcjonowaniem i wysyłką mniejszych przesyłek do klientów indywidualnych. Idealnym rozwiązaniem są obiekty typu cross -dock. Działają one jak sortownie, w których prowadzi się przeładunek kompletacyjny i wysyłkę do odbiorcy bezpośrednio po dostarczeniu go do magazynu, bez konieczności jego składowania i ponoszenia kosztów typowego magazynowania towarów. Oprócz tego, takie rozwiązanie umożliwia szybką obsługę zamówień. Przy tak konkurencyjnym rynku sklepów internetowych, równie ważne co jakość oferty, sprzedaż i marketing towarów, jest sprawna obsługa zwrotów oraz usługi dodatkowe i posprzedażowe. Z tymi wyzwaniami muszą również zmagać się obsługa magazynów, operatorzy logistyczni i firmy kurierskie. Zwroty, jak również wszelkiego rodzaju inne usługi związane z e-handlem takie jak etykietowanie, fakturowanie, personalizacja zamówień, itp. generują więc dodatkowe zapotrzebowanie zarówno na technologię, oprogramowanie, zatrudnienie a w rezultacie na powierzchnie magazynowe konieczne do świadczenia tych usług. Ważną rolę w sprawnej obsłudze firm z branży e-handlu odgrywają środki transportu. Dlatego też magazyny nastawione na tę branżę powinny być dostosowane zarówno do sprawnego przyjmowania dużych ładunków od producentów czy dostawców, poprzez wysyłkę towarów przy użyciu mniejszych samochodów dostawczych czy skuterów. Istotnym elementem będą koszty związane z wynajmem oraz standard oferowanych usług. Dlatego też wiele sklepów internetowych decyduje się na współpracę z wyspecjalizowanymi firmami logistycznymi i kurierskimi. Praktycznie każdy ze znaczących graczy oferuje szereg usług dla branży e-handlu począwszy od przygotowania przesyłek, magazynowania, obsługi zwrotów i wymiany produktów, poprzez zarządzanie płatnościami, obsługę klientów, czy obsługę oprogramowania. W przypadku zlecenia tego typu usług na zewnątrz koszty mogą być niższe, niż w przypadku prowadzenia całego łańcucha dostaw samodzielnie, gdyż dzięki temu sklep internetowy może skupić się na działalności podstawowej, czyli sprzedaży towarów i usług. elastyczność W odróżnieniu od tradycyjnych sklepów, których popyt na powierzchnie magazynowe jest dość przewidywalny, branża e-handlu wymaga dużo większej elastyczności. Asortyment czy też liczba klientów oraz miejsce dostaw sklepu internetowego mogą ulegać sporym wahaniom, dlatego też istotne jest aby powierzchnie magazynowe były dostosowane do zmiennego popytu, a właściciele magazynów umożliwiali zwiększenie zajmowanej powierzchni w szczytowych okresach popytu, jak np. w okresie przedświątecznym. Efektywność powierzchni magazynowej zajmowanej przez sektor e-handlu będzie zwiększana poprzez coraz większą

13 E-handel a rynek magazynowy w Polsce trendy ZMIENNY POPYT OBSŁUGA ZWROTÓW I REKLAMACJI ELASTYCZNOŚĆ REGIONALNE CENTRUM NOWOCZESNE TECHNOLOGIE I ANALIZA DANYCH MAŁE MODUŁY MAGAZYNOWE (SBU) LOKALIZACJA MAGAZYN E-HANDEL OPTYMALIZACJA OUTSOURCING PROCESÓW TRANSPORT ZRÓŻNICOWANY TABOR TRANSPORT INTERMODALNY automatyzację procesów i wykorzystywanie nowoczesnych technologii np. do identyfikacji, sortowania i pakowania towarów czy też śledzenia przesyłek. Poza tym, zyskujący na znaczeniu handel wielokanałowy wymusza na sklepach monitorowanie zatowarowania w punktach sprzedaży, a także informacji o stanie zapasów w magazynach lub magazynie. To z kolei przekłada się na popyt na powierzchnie magazynowe. Analityka danych tzw. Big data, Smart data i Data mining pozwala na optymalną logistykę towarów i wykorzystanie powierzchni. Z uwagi na to, że magazyn obsługujący firmy związane z e-handlem, wymaga większego zatrudnienia niż tradycyjny, konieczne jest stworzenie odpowiednich warunków socjalnych pracy i udogodnień w postaci miejsc dedykowanych na przerwy, kantynę, stanowisk na rowery czy miejsc parkingowych. Ponadto wielozmianowość i nacisk na szybką obsługę zamówień wymaga elastyczności w dostępie do magazynu. O ile aspekt ten nie ma aż tak dużego znaczenia w przypadku dużych regionalnych centrów dystrybucji, które zlokalizowane są z reguły z dala od aglomeracji, o tyle małe moduły magazynowe w miastach mogą generować wzmożony ruch i hałas, przez co oddziaływać negatywnie na otoczenie. transport Rozwiązania transportu multimodalnego nie są jeszcze aż tak rozpowszechnione w Polsce, jednakże należy spodziewać się wzrostu znaczenia tego systemu. Magazyny zlokalizowane przy węzłach komunikacyjnych, łączących możliwość transportu drogowego, morskiego i kolejowego będą w przyszłości miały przewagę nad ośrodkami, obsługiwanymi jedynie przez transport drogowy. Wszystkie te aspekty powinny być brane pod uwagę przy dostosowywaniu powierzchni magazynowej do potrzeb firm z branży e-handlu. E-handel już na stałe wszedł w nasze życie, zmieniając rynek łańcucha dostaw jak i rynek powierzchni magazynowych. Chcąc maksymalnie wykorzystać potencjał sektora, firmy z nim związane powinny go dobrze poznać i dostostować się do zachodzących w nim zmian, także w zakresie logistyki i magazynów. 13

14 E-handel a rynek magazynowy w Polsce dane kontaktowe Patrick Delcol Chief Executive Officer Europa Środkowo-Wschodnia patrick.delcol@bnpparibas.com Katarzyna Pyś-Fabiańczyk Dyrektor, Dział Powierzchni Przemysłowych i Logistycznych katarzyna.pys-fabianczyk@bnpparibas.com Martyna Kajka Młodszy Konsultant, Dział Powierzchni Przemysłowych i Logistycznych martyna.kajka@bnpparibas.com Tomasz Gnich Asystent, Dział Powierzchni Przemysłowych i Logistycznych tomasz.gnich@bnpparibas.com Anna Staniszewska Dyrektor, Dział Analiz Rynkowych i Doradztwa, Europa Środkowo-Wschodnia anna.staniszewska@bnpparibas.com John Palmer FRICS SIOR Dyrektor, Dział Rynków Kapitałowych, Sektor Powierzchni Przemysłowych i Magazynowych oraz Wycen, Europa Środkowo-Wschodnia john.palmer@bnpparibas.com 14

15 Firma BNP Paribas Real Estate jest częścią Grupy BNP Paribas, KRS Sąd Rejonowy dla M. St. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy KRS, Regon , NIP , kapitał zakładowy: PLN Nota prawna: Wszystkie prawa zastrzeżone. Niniejszy raport został opracowany przez BNP Paribas Real Estate. Wszystkie dane zawarte w niniejszej publikacji zostały dokładnie sprawdzone. Jednakże autorzy raportu nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty poniesione w wyniku wykorzystania opublikowanych w nim informacji. Kopiowanie, modyfikowanie lub wykorzystywanie treści niniejszej publikacji bez zgody autorów jest zabronione na mocy przepisów obowiązującego prawa. Dopuszcza się cytowanie treści niniejszej publikacji pod warunkiem wyraźnego określenia źródła pochodzenia takiego cytatu. Okładka: P3 Mszczonów, fot. FIEGE strona 3: biblioteka zdjęć BNP Paribas Real Estate strona 7: fot. HOPI strona 9: fot. HOPI strona 11: zdjęcie Katarzyny Pyś-Fabiańczyk - biblioteka zdjęć BNP Paribas Real Estate; zdjęcie magazynu - FIEGE strona 14: fot. FIEGE

16 MIĘDZYNARODOWY ZASIĘG DLA GLOBALNYCH ROZWIĄZAŃ Hong Kong Zjednoczone Emiraty Arabskie USA Nasze lokalizacje Nasi partnerzy GŁÓWNE BIURA NASI PARTNERZY FRANCJA Headquarters 167, Quai de la Bataille de Stalingrad Issy-les-Moulineaux Tel.: Fax: BELGIA Boulevard Louis Schmidtlaan 2 B Brussels Tel.: Fax: REPUBLIKA CZESKA Pobřežní Prague 8 Tel.: Fax: NIEMCY Goetheplatz Frankfurt Tel.: Fax: HONG KONG 25 /F Three Exchange Square, 8 Connaught Place, Central, Hong Kong Tel.: Fax: WĘGRY Alkotás u. 53. H-1123 Budapest, Tel.: Fax: IRLANDIA 20 Merrion Road, Dublin 4 Tel.: Fax: WŁOCHY Via Carlo Bo, Milan Tel.: Fax: JERSEY 3 Floor, Dialogue House 2-6 Anley Street St Helier, Jersey JE4 8RD Tel.: +44 (0) Fax: +44 (0) LUKSEMBURG Axento Building Avenue J.F. Kennedy Luxembourg Tel.: Fax: Investment Management Tel.: Fax: HOLANDIA Antonio Vivaldistraat HP Amsterdam Tel.: POLSKA Al. Jana Pawła II Warsaw Tel.: Fax: RUMUNIA Banul Antonache Street n Bucharest Tel.: Fax: HISZPANIA C/ Génova Madrid Tel.: Fax: ZJEDNOCZONE EMIRATY ARABSKIE ABOU DHABI Al Bateen Area Plot n 144, W-11 New Al Bateen Municipality Street n 32 P.O. Box 2742 Abu Dhabi Tel.: Fax: DUBAI Emaar Square Building n 1, 7th Floor P.O. Box 7233, Dubaï Tel.: Fax: WIELKA BRYTANIA 5 Aldermanbury Square London EC2V 7BP Tel.: Fax: ALGERIA * AUSTRIA CYPR ESTONIA FINLANDIA GRECJA WĘGRY ** WYBRZEŻE KOŚCI SŁONIOWEJ * ŁOTWA LITWA MAROKO KONTAKT Nasi partnerzy Florence Hesse Tel.: +33 (0) IRLANDIA PÓŁNOCNA NORWEGIA ROSJA SERBIA SZWECJA SZWAJCARIA TUNEZJA * TURCJA UKRAINA USA * Obsługiwane przez nasze biuro partnerskie w Maroku ** Obejmuje Transakcje, Wyceny i Doradztwo Analizy rynkowe Christophe Pineau Tel.: +33 (0) christophe.pineau@bnpparibas.com BNP Paribas Real Estate 2015,