O Twoich nerkach. Przewlekła Choroba Nerek

Save this PDF as:

WORD PNG TXT JPG

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "O Twoich nerkach. Przewlekła Choroba Nerek"

Szczepan Sobczak
2 lat temu
Przeglądów:

Transkrypt

1 Przewlekła Choroba Nerek

2 Nerki to ważne narządy podtrzymujące życie. Ich główne zadanie polega na oczyszczaniu (filtrowaniu) krwi z toksyn i substancji odpadowych. To właśnie te toksyny/substancje odpadowe oraz nadmiar wody tworzą mocz. Większość ludzi ma dwie nerki. Mają one kształt fasoli i znajdują się po obu stronach kręgosłupa, a długość każdej z nich to około cm (są wielkości pięści). Każdego dnia filtrują około 200 litrów płynu i usuwają 1-1,5 litra moczu. Nerki pełnią wiele funkcji: Filtrują krew, aby pozbyć się produktów odpadowych z organizmu Usuwają nadmiar płynu i regulują poziom niektórych minerałów, jak potas, sód i wapń, które pochodzą ze spożywanych pokarmów Pomagają w kontroli ciśnienia krwi Utrzymują równowagę pomiędzy solą i wodą Wydzielają szereg istotnych hormonów (np. reninę, utrzymującą ciśnienie krwi w normie i erytropoetynę, która stymuluje tworzenie krwinek czerwonych) Pomagają utrzymać zdrowe kości Utrzymują krew na neutralnym (nie-kwaśnym) poziomie. 2

Mają one kształt fasoli i znajdują się po obu stronach kręgosłupa, a długość każdej z nich to około 10-15 cm (są wielkości pięści).

3 Co się dzieje kiedy twoje nerki nie pracują właściwie? W twoim organizmie będzie narastał poziom szkodliwych toksyn i nadmiar płynów, które mogą powodować objawy choroby nerek. Objawy te mogą obejmować: Wysokie ciśnienie krwi Skrajne zmęczenie lub senność Uporczywe bóle głowy Obrzęki twarzy i kostek Zatrzymanie płynu i/lub ból w dole pleców Utratę apetytu. 3

4 Czym jest Przewlekła Choroba Nerek? Przewlekła Choroba Nerek lub PChN jest terminem używanym do opisania większości nieprawidłowych stanów dotyczących nerek. Termin przewlekły oznacza stan, w którym nie można uzyskać całkowitej poprawy, nie oznacza jednak wyłącznie ciężkiego uszkodzenia, jako że PChN to także bardzo niewielkie nieprawidłowości w nerkach. PChN często jest wykrywana przez przypadek, gdy lekarz wykonuje badania w celu wykrycia innej choroby. Objawy choroby nerek mogą pojawiać się we wczesnym, umiarkowanym lub zaawansowanym stadium. 4

Termin przewlekły oznacza stan, w którym nie można uzyskać całkowitej poprawy, nie oznacza jednak wyłącznie ciężkiego uszkodzenia, jako że

5 Jak powszechna jest PChN? Prawie co 10 człowiek ma PChN. Jest ona mniej powszechna u młodych dorosłych ludzi, występuje u 1 na 50. Występowanie wzrasta u ludzi w wieku powyżej 75 roku życia, jako naturalne obniżenie funkcji nerek wraz z wiekiem. Jednakże wielu starszych ludzi z PChN może nie mieć chorych nerek, ale ich stan jest wynikiem normalnego procesu starzenia się. Co powoduje PChN? Jest wiele przyczyn, ale najczęstsze to cukrzyca i nadciśnienie tętnicze (Zobacz Cukrzyca / Nadciśnienie tętnicze ). Choroba nerek może także być dziedziczna, czyli przekazana przez rodziców. Przykładem jest Wielotorbielowatość Nerek i Choroba Alporta. Powinieneś zapytać lekarza o przyczynę twojej PChN. 5

Jednakże wielu starszych ludzi z PChN może nie mieć chorych nerek, ale ich stan jest wynikiem normalnego procesu starzenia się. Co powoduje PChN?

6 Co oznaczają stadia PChN? W tabeli poniżej przedstawiono etapy PChN: Stadium PChN Opis Działanie/Leczenie 1 Nerki normalnie funkcjonują, ale mocz lub inne nieprawidłowości wskazują na chorobę nerek 2 Lekkie upośledzenie czynności nerek, mocz lub inne nieprawidłowości wskazują na chorobę nerek 3 Umiarkowane upośledzenie czynności nerek 4 Ciężkie upośledzenie czynności nerek 5 Bardzo ciężkie upośledzenie czynności nerek lub Schyłkowa Niewydolność Nerek 6 Obserwacja, dobra kontrola ciśnienia tętniczego krwi (CTK) i cukrzycy (DM). Wykrycie możliwej przyczyny. Badania krwi i moczu: raz w roku lub zgodnie ze wskazaniami klinicznymi. Monitorowanie CTK i DM. Wykrycie możliwej przyczyny. Badania krwi i moczu: raz w roku lub zgodnie ze wskazaniami klinicznymi. Monitorowanie CTK i DM. Określenie przyczyny, jeżeli jeszcze nie postawiono diagnozy. Możliwe skierowanie do nefrologa. Badania krwi i moczu: co pół roku lub zgodnie ze wskazaniami klinicznymi. To czas, kiedy możesz potrzebować bliższej współpracy z nefrologiem: Rozmowa na temat możliwości leczenia. Wizyty w poradni nefrologicznej: Przygotowanie do opcjonalnego leczenia, dializoterapii/ transplantacji/leczenia zachowawczego. Zapytaj swojego lekarza lub pielęgniarkę w jakim stadium PChN znajdujesz się obecnie i omówcie plan leczenia.

czynności nerek, mocz lub inne nieprawidłowości wskazują na chorobę nerek 3 Umiarkowane upośledzenie czynności nerek 4 Ciężkie upośledzenie czynności nerek 5 Bardzo ciężkie upośledzenie czynności

7 Co oznacza Stadium 1 lub 2 PChN? Oznacza występowanie łagodnego uszkodzenia nerek z niewielką redukcją ich czynności. W moczu może pojawić się krew lub białko, co wskazuje na uszkodzenie nerek. Jeśli jesteś w którymś z tych stadiów, porozmawiaj ze swoim lekarzem lub pielęgniarką o swoich obawach. Oni wyjaśnią, jak wpłyną na ciebie jakiekolwiek uszkodzenia w twoich nerkach i jak możesz o siebie zadbać. Co oznacza Stadium 3? Oznacza występowanie umiarkowanego uszkodzenia nerek. Może również pojawić się krew i białko w moczu. Jeżeli jesteś w tym stadium, będziesz potrzebował regularnej kontroli czynności nerek (np. badania krwi i moczu co 6 miesięcy). 7

Jeśli jesteś w którymś z tych stadiów, porozmawiaj ze swoim lekarzem lub pielęgniarką o swoich obawach.

8 Co oznacza Stadium 4? Oznacza ciężkie uszkodzenie nerek. Jeśli jesteś w tym stadium, twój lekarz rodzinny może skierować cię do nefrologa po specjalistyczną poradę. Będzie to zależało od szybkości pogarszania się funkcji nerek. Jeśli czynność twoich nerek gwałtownie spada lekarz nefrolog i pielęgniarka nefrologiczna omówią z tobą różne możliwości leczenia, takie jak dializoterapia (hemodializa/dializa otrzewnowa), transplantacja czy leczenie zachowawcze (bez dializ). Otrzymasz informacje o wszystkich sposobach i będziesz miał możliwość omówienia ich z rodziną, tak samo jak z lekarzami i pielęgniarkami w poradni nefrologicznej. Co oznacza Stadium 5? Oznacza występowanie ciężkiego uszkodzenia nerek, spowodowanego zaawansowaną chorobą nerek, które wymaga pilnego skierowania do nefrologa po poradę. Jeśli jesteś w tym stadium, omówione z tobą zostaną opcje leczenia i będziesz współuczestniczył w podjęciu decyzji o odpowiedniej dla ciebie metodzie, w zależności od twojego stanu i możliwości ośrodka. Dlaczego jesteś w poradni nefrologicznej? Jesteś tu, ponieważ twoje nerki są uszkodzone i wymagasz porady oraz wsparcia specjalistów opieki nefrologicznej: lekarzy, pielęgniarek i/lub dietetyków. 8

Jeśli czynność twoich nerek gwałtownie spada lekarz nefrolog i pielęgniarka nefrologiczna omówią z tobą różne możliwości leczenia, takie jak dializoterapia (hemodializa/dializa otrzewnowa),

9 Co się dzieje, kiedy trafisz do poradni nefrologicznej? Twój lekarz/pielęgniarka zada ci pytania na temat twojego zdrowia. Będziesz miał zmierzone ciśnienie krwi i zostaniesz zważony. Będziesz miał wykonane badanie moczu, w celu wykrycia krwi lub białka. Zostanie sprawdzona czynność Twoich nerek przez badanie krwi nazwane egfr. 9

Będziesz miał zmierzone ciśnienie krwi i zostaniesz zważony.

10 Co to jest egfr? Szacowany współczynnik przesączania kłębuszkowego (egfr) jest badaniem krwi, służącym do określenia, jak dużo krwi mogą przefiltrować twoje nerki. Mierzy on szybkość filtracji przez nerki w ml/min, co odpowiada wartości procentowej funkcjonowania nerek (np. egfr 90ml/min = 90% czynności nerek). Poznanie poziomu funkcjonowania twoich nerek pomoże zdecydować, w jakim jesteś stadium PChN (sprawdź w tabeli poniżej): egfr Stadium PChN Większy bądź równy 90ml/min (90%) ml/min (89-60%) ml/min (59-45%) 3A ml/min (44-30%) 3B ml/min (29-15%) 4 Mniejszy niż 15ml/min (14-0%) 5 10

Mierzy on szybkość filtracji przez nerki w ml/min, co odpowiada wartości procentowej funkcjonowania nerek (np. egfr 90ml/min = 90% czynności nerek).

11 Gdzie możesz znaleźć więcej informacji o PChN? O więcej informacji możesz zapytać swoją pielęgniarkę lub lokalne fundacje i/lub organizacje związane z nerkami. Przykłady wiarygodnych stron internetowych: nefrologia.mp.pl Kluczowe wiadomości do Zapamiętaj Główne zadanie nerek to oczyszczanie krwi z toksyn i zamiana substancji odpadowych w mocz. Najpowszechniejsze przyczyny przewlekłej choroby nerek to niekontrolowane nadciśnienie tętnicze i cukrzyca. Termin przewlekła w chorobie nerek odnosi się do stanu, który trwa do końca życia. Nie oznacza ciężka. Występuje 5 stadiów PChN, gdzie stadium 1 jest najłagodniejsze, a stadium 5 to stan zaawansowany. Funkcja nerek jest mierzona za pomocą badania krwi (egfr). Twój mocz będzie regularnie badany w kierunku występowania w nim krwi lub białka. 11

pl Kluczowe wiadomości do Zapamiętaj Główne zadanie nerek to oczyszczanie krwi z toksyn i zamiana substancji odpadowych w mocz.

12 The Patient Education Document is sponsored by B. Braun Avitum AG. Text: Karen Jenkins, RN, PG Dip HE, MSc Health and Social Care (Nursing) - UK. Translation: Anna Kliś, RN, Specialist of nephrology Poland. Review: Marzena Krupińska, RN, Specialist of nephrology Poland. Illustrations: Miquel Àngel Velasco Martín, PhD (Cotemporary History), Watercolourist. Barcelona, Catalunya Spain (renal patient). EDTNA/ ERCA Pilatusstrasse Lucerne Switzerland Tel

Translation: Anna Kliś, RN, Specialist of nephrology Poland. Review: Marzena Krupińska, RN, Specialist of nephrology Poland.

Podobne dokumenty

Zdrowy Styl Życia Healthy Lifestyle. Przewlekła Choroba Nerek. Chronic kidney disease chapter 5

Zdrowy Styl Życia Healthy Lifestyle. Przewlekła Choroba Nerek. Chronic kidney disease chapter 5 Healthy Lifestyle Przewlekła Choroba Nerek Chronic kidney disease chapter 5 Wysokie ciśnienie krwi, cukrzyca, przewlekła choroba nerek (PChN) oraz choroba układu sercowo-naczyniowego (CUSN która dotyka