Gruźlicze zapalenie ucha środkowego opis przypadku
|
|
- Jerzy Łuczak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Gruźlicze zapalenie ucha środkowego opis przypadku Tuberculous otitis media - case presentation Wkład autorów: A projekt badań B wykonanie badań C analiza statystyczna D interpretacja danych E przygotowanie manuskryptu F przegląd piśmiennictwa Małgorzata Czesak BDEF, Jacek Sokołowski DEF, Robert Bartoszewicz DF, Kazimierz Niemczyk AD Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Kierownik: prof. dr hab. med. Kazimierz Niemczyk Article history: Received: Accepted: Published: STRESZCZENIE: W niniejszej pracy opisujemy przypadek 31-letniej kobiety z diagnozą wysiękowego zapalenia ucha środkowego, objawiającego się bólem ucha, uczuciem wypełnienia ucha oraz utratą słuchu. Paracenteza nie przyniosła poprawy. Z powody porażenia nerwu twarzowego w późniejszym etapie choroby pacjentka miała wykonaną dekompresję nerwu twarzowego z przejściowym ustąpieniem objawów. Zabieg był powikłany zawrotami głowy i tożstronną głuchotą, natomiast nawrót porażenia nerwu twarzowego wystąpił miesiąc po operacji. Ponadto za małżowiną uszną rozwinęła się ziarnina. Wykonano operację radykalną pobierając próbki do badań histopatologicznych. Ostatecznie rozpoznano gruźlicę uszną. Pacjentka otrzymała leczenie przeciwgruźlicze przez 9 miesięcy. Pomimo zastosowanego leczenia za płatkiem ucha rozwinęły się przetoka i ziarnina, które wymagały obliteracji ucha środkowego. Podsumowując, opisano problemy diagnostyczne i metody leczenia gruźlicy w otorynolaryngologii. SŁOWA KLUCZOWE: gruźlica, zapalenie ucha środkowego ABSTRACT: KEYWORDS: WSTĘP We report a case of a 31-year-old woman diagnosed with otitis media with effusion who presented with otalgia, ear fullness and hearing loss. Paracentesis yielded no improvement. Because of facial nerve paralysis, which occurred in the latter course of disease, the patient underwent facial nerve decompression, with temporary resolution of the condition. After surgery the woman developed vertigo and unilateral deafness and one month after the operation the patient experienced the recurrence of facial paralysis. There also appeared granulation behind the auricle. Radical operation was performed, and histopathological samples were harvested for analysis. Eventually, aural tuberculosis was diagnosed. The patient received antitubercular treatment for 9 months. Despite treatment fistula and granulation developed behind the earlobe, which required middle ear obliteration. Summarizing, diagnostic problems and methods of tuberculosis treatment in the otorhinolaryngological setting are discussed. tuberculosis, otitis media Gruźlica jest przewlekłą chorobą zakaźną wywołaną przez aerobowe bakterie Gram-dodatnie z grupy prątków. Występuje głównie w krajach Trzeciego Świata u osób o niskim statusie społeczno- ekonomicznym, natomiast w krajach wysoko rozwiniętych najczęściej dotyczy osób z upośledzoną odpornością [1]. Mycobacterium tuberculosis, wywołujące gruźlicę, mogą atakować różne narządy, przede wszystkim płuca, znacznie rzadziej obserwuje się je w obrębie głowy i szyi. Gruźlicze zapalenie ucha środkowego jest jedną z najrzadszych form gruźlicy pozapłucnej [2] i stanowi od 0,05% do 0,9% przyczyn przewlekłego zapalenia ucha środkowego [2 5]. Do zakażenia ucha środkowego u osób dorosłych dochodzi poprzez naczynia krwionośne z narządów odległych oraz 16 DOI: /
2 naczynia limfatyczne, bezpośrednio poprzez trąbkę słuchową lub ubytek w błonie bębenkowej [1, 5]. U noworodków przez łożysko albo przy przejściu przez kanał rodny podczas porodu [5]. Objawy gruźliczego zapalenia ucha środkowego (GZUŚ) są mało specyficzne. Do klasycznej triady objawów zalicza się bezbolesny wyciek z ucha, porażenie nerwu twarzowego oraz mnogie perforacje błony bębenkowej [4, 6]. U ponad 90% chorych obecny jest niedosłuch przewodzeniowy, mieszany lub odbiorczy, a także otalgia [4]. Objawom tym towarzyszyć może limfadenopatia szyjna, przed- i zauszna [7 9]. Późno postawiona diagnoza może doprowadzić do wystąpienia powikłań takich jak: obwodowe porażenie nerwu twarzowego, przetoka zauszna, zapalenie błędnika, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, gruźlicze zapalenie piramidy kości skroniowej, ropień mózgu lub ostre zapalenie wyrostka sutkowatego [2, 8]. W pracy przedstawiono rzadki przypadek gruźliczego zapalenia ucha środkowego u dorosłej pacjentki, u której zastosowano leczenie zachowawcze oraz operacyjne. OPIS PRZYPADKU Do Kliniki Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego została przyjęta 31-letnia kobieta z rozpoznaniem gruźliczego zapalenia ucha środkowego lewego, niedowładem nerwu twarzowego po stronie lewej, stanem po operacji radykalnej i przetoką zauszną. Pacjentka była leczona wcześniej zachowawczo i operacyjnie w innym ośrodku klinicznym w Polsce. Na podstawie relacji chorej oraz po prześledzeniu dokumentacji dotychczasowego leczenia ustalono, że pacjentka po raz pierwszy zgłosiła się do laryngologa z powodu bólu ucha lewego wraz z uczuciem przytkania. W oparciu o występujące objawy rozpoznano wysiękowe zapalenie ucha środkowego, zastosowano anemizację błony śluzowej trąbki Eustachiusza. Jednak pomimo zastosowanego leczenia zachowawczego dolegliwości bólowe narastały, dlatego zdecydowano o wykonaniu paracentezy. Po nacięciu błony bębenkowej odessano treść surowiczą, co więcej zauważono w jamie bębenkowej ziarninę. Dolegliwości bólowe ustąpiły, pozostał jedynie niedosłuch przewodzeniowy. Stopniowo pogarszał się słuch w uchu lewym, a mniej więcej miesiąc później u pacjentki wystąpił tożstronny niedowład nerwu twarzowego. Pacjentka została zakwalifikowana do leczenia operacyjnego wykonano dekompresję nerwu twarzowego. Po zabiegu niedowład nerwu twarzowego ustąpił, natomiast pojawiła się głuchota Ryc. 1. CT kości skroniowych. 1. Dehiscencja na kanale nerwu twarzowego 2. Kanał Fallopiusza 3 1 Ryc. 2. Widok śródoperacyjny po zespoleniu nerwu twarzowego. 1. Proksymalna część przeszczepu 2. Promontorium 3. Dystalna część przeszczepu lewostronna oraz silne zawroty głowy. W badaniu histopatologicznym ziarniny pobranej podczas operacji stwierdzono martwiaki. Po 4 tygodniach u pacjentki powrócił niedowład nerwu twarzowego lewego, a za małżowiną uszną po tej samej stronie stwierdzono zmianę guzowatą. Rezonans magnetyczny głowy z podaniem środka kontrastowego wykazał patologiczne masy w jamie bębenkowej i w obrębie komórek wyrostka sutkowatego lewej kości skroniowej, które ulegały wzmocnieniu pokontrastowemu. W zakresie nerwu VII oraz VIII nie uwidoczniono patologicznych sygnałów. W związku z narastającym niedowładem nerwu twarzowego i nieskutecznością leczenia zachowawczego wykonano operację radykalną ucha lewego. W obserwacji pooperacyjnej u chorej stwierdzono ropną ziarninę w okolicy rany oraz bolesność uciskową w okolicy wyrostka sutkowatego. Dodatni wynik testu QuantiFeronu oraz posiewu z jamy bębenkowej pozwolił na rozpoznanie przewlekłego gruźliczego zapalenia ucha środkowego. W wykonanej 2 miesiące po operacji ucha lewego tomografii komputerowej kości skroniowej stwierdzono POLSKI PRZEGLĄD OTORYNOLARYNGOLOGICZNY, TOM 4, NR 3 (2015), s
3 zupełnie bezpowietrzne komórki wyrostka sutkowatego, jak i całej kości skroniowej, kalafiorowate masy wypełniające ubytek pooperacyjny, przewód słuchowy zewnętrzny, wgłębiające się w ubytek pooperacyjny od strony ucha środkowego i wyrostka sutkowatego. W kanale nerwu twarzowego oraz kanałach półkolistych nie wykazano ewidentnych patologii, jedynie w części przyokienkowej kanału nerwu twarzowego obecna była ziarnina zapalna. Od września 2013 r. do końca maja 2014 r. pacjentka otrzymała pełen cykl leczenia przeciwgruźliczego zgodnie z otrzymanym antybiogramem. Po zakończonej terapii uzyskano negatywne testy na obecność Mycobacterium tuberculosis (badanie histopatologiczne oraz wymaz). W posiewie z ucha środkowego wyhodowano Pseudomonas aeruginosa, który został leczony zgodnie z antybiogramem oraz autoszczepionką podawaną od lipca do września 2014 r. Obserwowano w tym czasie narastanie krwawiącej ziarniny, destrukcję kości oraz ropienie rany pooperacyjnej. W badaniu histopatologicznym ziarniny z jamy pooperacyjnej z listopada 2014 r. stwierdzono wycinki błony śluzowej pokryte nabłonkiem płaskim rogowaciejącym z przewlekłym ropnym naciekiem zapalnym i pojedynczymi komórkami olbrzymimi wielojądrzastymi wraz z masami martwiczymi. W momencie przyjęcia pacjentki do Kliniki Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego chora zgłaszała dolegliwości bólowe ze strony ucha lewego oraz zawroty głowy. W badaniu otoskopowym zaobserwowano, że część małżowiny usznej i szerokiego przewodu słuchowego zewnętrznego pokryta była gencjaną, natomiast za małżowiną uszną znajdowała się przetoka z wydzieliną ropną. U chorej stwierdzono całkowite porażenie nerwu twarzowego po stronie lewej, ocenione na VI stopień w skali House`a- -Brackmanna. W wykonanej audiometrii tonalnej wykazano całkowitą głuchotę ucha lewego, a w audiometrii impedancyjnej brak odruchów Contra z mięśnia strzemiączkowego przy stymulacji ucha prawego. RTG klatki piersiowej nie ujawniło żadnych nieprawidłowości. Ze względu na obraz kliniczny, jak również zaawansowanie zmian, zdecydowano o przeprowadzeniu całkowitej petrosektomii z obliteracją ucha środkowego i zamknięciem przetoki zausznej. W trakcie operacji stwierdzono rozległą ziarninę wypełniającą w całości jamę po poprzednich operacjach, uwidoczniono zniesiony kanał półkolisty boczny. W trakcie identyfikacji nerwu twarzowego od strony części sutkowej zauważono przerwanie jego ciągłości na granicy z częścią bębenkową. Oczyszczono jamę bębenkową z ziarniny oraz wykonano labiryntektomię, dochodząc aż do przewodu słuchowego wewnętrznego. Ubytek nerwu twarzowego zrekonstruowano przeszczepem kablowym długości ok. 5 cm z nerwu usznego wielkiego. Miejsca zespolenia zaopatrzono powięzią mięśnia skroniowego, a jamę operacyjną wypełniono autogenną tkanką tłuszczową. Po operacji ustąpił ból uch lewego oraz zawroty głowy. Przebieg gojenia był niepowikłany, a w 7 dobie po zabiegu pacjentka w stanie ogólnym dobrym została wypisana do domu. W badaniu histopatologicznym ziarninę z ucha środkowego i wewnętrznego opisano jako fragmenty tkanek miękkich z ogniskowo obfitymi naciekami zapalnymi i ogniskami martwicy. W obserwacji pooperacyjnej uzyskano stopniowy powrót czynności nerwu twarzowego. DYSKUSJA Przewlekłe gruźlicze zapalenie ucha środkowego jest schorzeniem trudnym do rozpoznania ze względu małą częstość występowania oraz możliwą nieobecność objawów typowych dla tej choroby [10]. Klasyczna triada z wyciekiem ropnym z ucha przy braku dolegliwości bólowych, mnogimi perforacjami błony bębenkowej i niedowładem nerwu twarzowego [7, 11] występuje rzadko. Podobnie w trakcie zabiegu operacyjnego rzadko rozpoznawana jest charakterystyczna dla zapalenia gruźliczego blada ziarnina i nekrotyczna tkanka. W opisywanym przypadku u pacjentki wystąpił niedowład nerwu twarzowego z wyciekiem ropnym. Śródoperacyjnie nie stwierdzono typowej tkanki nekrotycznej, zwracało jednak uwagę uszkodzenie kanału półkolistego bocznego oraz przerwanie ciągłości nerwu twarzowego. Wyciek ropny z ucha jest najbardziej stałym objawem gruźliczego zapalenia ucha środkowego [2], natomiast występowanie bólu ucha jest zmienne (wg niektórych autorów dotyczy do 30% zakażeń) [12, 13]. U opisywanej chorej występował początkowo bezwonny wyciek z ucha, który w trakcie terapii, po nadkażeniu Pseudomonas aeruginosa stał się cuchnący. W badaniu otoskopowym w przebiegu GZUŚ rzadko można zaobserwować mnogie perforacje błony bębenkowej. Wynikać to może z tendencji do szybkiego łączenia się drobnych perforacji w pojedyncze, ale duże [14]. U diagnozowanej pacjentki we wstępnej fazie choroby nie stwierdzono przedziurawienia błony bębenkowej, dopiero w trakcie obserwacji wstąpiła pojedyncza centralna perforacja. Porażenie nerwu twarzowego występuje u około 20% pacjentów z GZUŚ [7], częściej u dzieci. Kiedy niedowład nerwu twarzowego stwierdza się u chorego z przewlekłym zapaleniem ucha środkowego bez perlaka, należy podejrzewać gruźlicze zapalenie ucha środkowego. W trakcie zabiegu 18
4 operacyjnego u pacjentów z zapaleniem gruźliczym może występować miejscowe zniesienie kanału Fallopiusza. Niedosłuch u pacjentów z GZUŚ ze względu na płyn w jamie bębenkowej oraz zniszczenie lub unieruchomienie przez ziarninę łańcucha kosteczek słuchowych jest początkowo przewodzeniowy. Komponenta odbiorcza niedosłuchu występuje po zniszczeniu otoczki kostnej i błoniastej błędnika, co prawdopodobnie wystąpiło w opisywanym przypadku pacjentki, i doprowadziło do całkowitej głuchoty. Ziarnina i twory polipowate mogą występować w GZUŚ, a część autorów uważa ziarninę za charakterystyczny objaw tego zapalenia, w szczególności kiedy dołącza do niej martwica tkankowa. U 50% chorych z gruźliczym zapaleniem ucha środkowego występują zmiany radiologiczne w przeglądowym RTG klatki piersiowej [2]. Ale szereg prac potwierdza całkowity brak szerzenia się procesu chorobowego na inne narządy. Pierwszym krokiem do postawienia rozpoznania gruźliczego zapalenia ucha środkowego jest wysoki wskaźnik ryzyka wystąpienia tego schorzenia [2]. O GZUŚ może świadczyć: występowanie gruźlicy w rodzinie, dodatni wynik wywiadu w aspekcie kontaktu z pacjentem cierpiącym na tę chorobę, obecność charakterystycznych zmian w przeglądowym zdjęciu rentgenowskim klatki piersiowej, istnienie niereagującego na leczenie wycieku z ucha środkowego [15]. Podejrzenie gruźliczego zapalenia ucha środkowego powinna nasuwać śródoperacyjna obecność bladej ziarni- Piśmiennictwo ny, brak obecności perlaka przy występowaniu niedowładu nerwu twarzowego. Wstępne rozpoznanie GZUŚ postawić można w oparciu o badanie histopatologiczne pobranego wycinka [16]. Diagnoza ostateczna zostaje postawiona po uzyskaniu wyniku posiewu, który jednak przy niewielkiej ilości patogenu może być badaniem mało czułym. Na pierwszy plan wysuwają się wtedy metody in vitro reakcji komórek krwi (wydzielających INF-Ύ) na antygeny peptydowe powiązane z Mycobacterium tuberculosis. Leczenie gruźliczego zapalenia ucha środkowego polega przede wszystkim na antybiotykoterapii. Postępowanie chirurgiczne jest zarezerwowane dla leczenia powikłań, usuwaniu martwaków, oraz operacji eksploratywnych służących do postawienia diagnozy. U pacjentki ze względu na obraz śródoperacyjny oraz nieskuteczność poprzedniego leczenia zdecydowano o zastosowaniu petrosektomii bocznej z rekonstrukcją nerwu twarzowego [17]. WNIOSKI Gruźlicze zapalenie ucha środkowego jest schorzeniem trudnym do rozpoznania. Zazwyczaj leczenie chirurgiczne wyprzedza diagnozę i wynika z próby leczenia przewlekłego zapalenia ucha środkowego lub zapalenia ucha środkowego powikłanego niedowładem nerwu twarzowego. Podejrzenie wystąpienia tego schorzenia powinno być przyczyną przyspieszonej diagnostyki w kierunku GZUŚ, skutecznego leczenia zachowawczego i uniknięcia możliwych powikłań. 1. Kuczkowski J., Biernat W., Tretiakow D.: Gruźlicze zapalenie ucha środkowego. Ann Acad Med Gedan 2013; 43: Vaamonde P., Castro C., Garcia-Soto N. et al.: Tuberculous otitis media: a significant diagnostic challenge. Otolaryngol Head Neck Surg 2004; 130: Ma K.H., Tang P.S., Chan K.W.: Aural tuberculosis. Am J Otol 1990; 11: Sens P.M., Almeida C.I., Valle L.O. et al.: Tuberculosis of the ear, a professional disease? Braz J Otorhinolaryngol 2008; 74: Nicolau Y., Northrop C., Eavey R.: Tuberculous otitis in infants: temporal bone histopathology and clinical extrapolation. Otol Neurotol 2006; 27: Quaranta N., Petrone P., Michailidou A.et al.: Tuberculous otitis media with facial paralysis: a clinical and microbiological diagnosis-a case report. Case Rep Infect Dis 2011; 2011: Vital V., Printza A., Zaraboukas T.: Tuberculous otitis media: a difficult diagnosis and report of four cases. Pathol Res Pract 2002; 198: Greenfield B.J., Selesnick S.H., Fisher L. et al.: Aural tuberculosis. Am J Otol 1995; 16: Singh B.: Role of surgery in tuberculous mastoiditis. J Laryngol Otol 1991; 105: Bhalla R.K., Jones T.M., Rothburn M.M., Swift A.C.: Tuberculous otitis media a diagnostic dilemma. Auris Nasus Larynx 2001; 28: Sierra C., Fortun J., Barros C. et al.: Extra-laryngeal head and neck tuberculosis. Clin Microbiol Infect 2000; 6: Yaniv E., Traub P., Conradie R.: Middle ear tuberculosis a series of 24 patients. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 1986; 12: POLSKI PRZEGLĄD OTORYNOLARYNGOLOGICZNY, TOM 4, NR 3 (2015), s
5 Windle-Taylor P.C., Bailey C.M.: Tuberculous otitis media: a series of 22 patients. Laryngoscope 1980; 90: Niemczyk K.: Otolaryngologia praktyczna Odetoyinbo O.: Early diagnosis of tuberculous otitis media. J Laryngol Otol 1988; 102: Skolnik P.R., Nadol J.B. Jr., Baker A.S.: Tuberculosis of the middle ear: review of the literature with an instructive case report. Rev Infect Dis 1986; 8: Bartoszewicz R, Niemczyk K, Morawski K, Bruzgielewicz A, Sokołowski J.: Zastosowanie petrosektomii bocznej w patologii ucha i kości skroniowej; Otolaryngol Pol, 2010; 64(7):81-86 Word count: 1810 Tables: Figures: 2 References: 17 Access the article online: DOI: / Full-text PDF: Corresponding author: Małgorzata Czesak: Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Warszawa, ul. Banacha 1a, Warszawa, tel.: , malgosiacz@poczta.onet.pl Copyright 2015 Polish Society of Otorhinolaryngologists Head and Neck Surgeons. Published by Index Copernicus Sp. z o.o. All rights reserved Competing interests: The authors declare that they have no competing interests. Cite this article as: Czesak M., Sokołowski J., Bartoszewicz R., Niemczyk K.: Tuberculous otitis media - case presentation. Pol Otorhino Rev 2015; 4(3):
Zapalenie kości skroniowej jako powikłanie wysiękowego zapalenia ucha środkowego
Robert Bartoszewicz, Emilia Karchier, Krzysztof Morawski, Jacek Sokołowski, Kazimierz Niemczyk Zapalenie kości skroniowej jako powikłanie wysiękowego zapalenia ucha środkowego Katedra i Klinika Otolaryngologii
Bardziej szczegółowoZapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu
Bardziej szczegółowoImię nazwisko pacjenta... Lekarz nadzorujący Rozpoznanie. Nazwa operacji:..
Drenaż wentylacyjny To operacja przeprowadzana głównie u dzieci, rzadziej u dorosłych, z wysiękowym zapaleniem ucha środkowego i niedosłuchem. Polega na umieszczeniu w błonie bębenkowej szpulki (drenika
Bardziej szczegółowoWysiękowe zapalenie ucha środkowego. Wysiękowe zapalenie ucha środkowego
LECZENIE OPERACYJNE CHORÓB UCHA ZABIEGI OPERACYJNE POPRAWIAJĄCE SŁUCH DR N. MED. PIOTR DĄBROWSKI, DR N. MED. TOMASZ KOPEĆ, DR N. MED. ŁUKASZ BORUCKI KATEDRA I KLINIKA OTOLARYNGOLOGII I ONKOLOGII LARYNGOLOGICZNEJ
Bardziej szczegółowośrodkowego bez towarzyszących cech ostrego stanu zapalnego prowadzi środkowego, ale również w pływać niekorzystnie rozwój mowy oraz zdolności
Streszczenie Wysiękowe zapalenie ucha środkowego to proces chorobowy obejmujący struktury ucha środkowego. Przewlekłe zaleganie płynu w przestrzeniach ucha środkowego bez towarzyszących cech ostrego stanu
Bardziej szczegółowoprzewlek³ego stanu zapalnego ucha œrodkowego
93 Otorynolaryngologia, 2005, 4(2), 93-99 Ocena powik³añ wewn¹trzczaszkowych w przebiegu przewlek³ego stanu zapalnego ucha œrodkowego Intracranial complications of chronic otitis media JOANNA KOBIORSKA-NOWAK,
Bardziej szczegółowoGRUŹLICZE ZAPALENIE UCHA ŚRODKOWEGO TUBERCULOUS OTITIS MEDIA
Ann. Acad. Med. Gedan. 2013, 43, 125-133 JERZY KUCZKOWSKI 1, WOJCIECH BIERNAT 2, DMITRY TRETIAKOW 1 GRUŹLICZE ZAPALENIE UCHA ŚRODKOWEGO TUBERCULOUS OTITIS MEDIA 1 Katedra i Klinika Otolaryngologii Gdańskiego
Bardziej szczegółowo1. Protezowanie aparatami (przewodnictwo powietrzne i kostne). 2. Ćwiczenia logopedyczne.
2. Implantacje mikroelektrod do ślimaka przekazywanie odpowiednio dobranych sygnałów elektrycznych do receptorów w sposób sterowany komputerem. Rehabilitacja w uszkodzeniach słuchu: 1. Protezowanie aparatami
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna
Bardziej szczegółowoRopniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii
Michał Pasierbek, Andrzej Grabowski, Filip Achtelik, Wojciech Korlacki Ropniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii Klinika Chirurgii Wad Rozwojowych Dzieci i Traumatologii w Zabrzu
Bardziej szczegółowouszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego.
Barotrauma uszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego. Podział urazów ciœnieniowych płuc zatok obocznych
Bardziej szczegółowoXVII KURS MIKROCHIRURGII UCHA ŚRODKOWEGO Klasyczne i endoskopowe techniki chirurgii ucha środkowego
Komitet Naukowy Prof. dr hab. n. med. Kazimierz Niemczyk Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Morawski Prof. dr hab. n. med. Jerzy Kuczkowski Dr n. med. Robert Bartoszewicz Dr n. med. Emilia Karchier Komitet
Bardziej szczegółowoZaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii
1 Kierunek: PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowo1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi
Płód w płodzie fetus in fetu. Hanna Moczulska 1, Maria Respondek-Liberska 2 1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi 2. Zakład
Bardziej szczegółowoPowikłania zapaleń płuc
Powikłania zapaleń płuc Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Miejscowe powikłania zapaleń płuc Powikłany wysięk parapneumoniczny/ropniak
Bardziej szczegółowoOperacje tympanoplastyczne w leczeniu przewlek³ego zapalenia ucha œrodkowego cz. II
Durko T.: Operacje tympanoplastyczne w leczeniu przewlek³ego zapalenia ucha œrodkowego czêœæ II Otorynolaryngologia, 2002, 1(1), 31-38 1-11 97 OPERACJE W OTORYNOLARYNGOL ARYNGOLOGII OGII Otorynolaryngologia,
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowoPowikłania zapaleń płuc
Powikłania zapaleń płuc Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Miejscowe powikłania zapaleń płuc Powikłany wysięk parapneumoniczny/ropniak
Bardziej szczegółowoImplanty słuchowe jako nowoczesna metoda leczenia niedosłuchu
Implanty słuchowe jako nowoczesna metoda leczenia niedosłuchu Andrzej Molisz, Janusz Siebert Katedra Medycyny Rodzinnej Gdański Uniwersytet Medyczny VI Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej
Bardziej szczegółowo3 Zespół czerwonego ucha opis, diagnostyka i leczenie Antoni Prusiński. 4 Zawroty głowy w aspekcie medycyny ratunkowej Antoni Prusiński
VERTIGOPROFIL VOL. 3/Nr 3(11)/2009 Redaktor naczelny: Prof. dr hab. n. med. Antoni Prusiński Zastępca redaktora naczelnego: Dr n. med. Tomasz Berkowicz 2 XXXVI Międzynarodowy Kongres Towarzystwa Neurootologicznego
Bardziej szczegółowoRopień Bezolda powikłanie zapalenia ucha środkowego
Warszawa 25-26 listopada 2016 Wiesław Konopka Ropień Bezolda powikłanie zapalenia ucha środkowego Ostre zapalenie ucha środkowego u dzieci jest najczęstszą przyczyną powikłań usznopochodnych Otitis media
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO OSOBY UBIEGAJACEJ SIĘ O UPRAWNIENIA DO KIEROWANIA POJAZDAMI I KIEROWCÓW
Pieczęć zakładu opieki zdrowotnej, albo pieczęć lekarza uprawnionego wykonującego indywidualną praktykę lekarską KARTA BADANIA LEKARSKIEGO OSOBY UBIEGAJACEJ SIĘ O UPRAWNIENIA DO KIEROWANIA POJAZDAMI I
Bardziej szczegółowoKATEDRA CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ I SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ ZAKŁAD CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ
DLA STUDENTÓW III ROKU ODDZIAŁU STOMATOLOGII SEMESTR VI (LETNI) 1. Zapoznanie z organizacją Katedry, w szczególności z organizacją Zakładu Chirurgii Stomatologicznej. Powiązania chirurgii stomatologicznej
Bardziej szczegółowoTOTALNA ALOPLASTYKA STAWU BIODROWEGO Physiotherapy & Medicine www.pandm.org MŁODA POPULACJA PACJENTÓW POCZĄTEK ZMIAN WIEKU - 36 LAT (JBJS, 77A; 459-64, 1995) ŚREDNIA OKOŁO POŁOWA PACJENTÓW Z AVN WYMAGAJĄCA
Bardziej szczegółowoJakie są przyczyny uszkodzenia słuchu?
Jakie są przyczyny uszkodzenia słuchu? Pruszewicz według kryterium etiologicznego podzielił zaburzenia słuchu u dzieci na trzy grupy: 1. głuchota dziedziczna i wady rozwojowe, 2. głuchota wrodzona, 3.
Bardziej szczegółowoBADANIA RADIOLOGICZNE, TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA, REZONANS MAGNETYCZNY W DIAGNOSTYCE
BADANIA RADIOLOGICZNE, TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA, REZONANS MAGNETYCZNY W DIAGNOSTYCE SZPICZAKA MNOGIEGO Bartosz Białczyk Ośrodek Diagnostyki, Terapii i Telemedycyny KSS im. Jana Pawła II Szpiczak mnogi multiple
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - W operacjach ucha wskazane jest indywidualne podejście do każdego przypadku, ponieważ może to zapewnić całkowite usunięcie zmian patologicznych i zagwarantować poprawę słuchu. Przystępując do
Bardziej szczegółowoROLA MIOGENNYCH PRZEDSIONKOWYCH POTENCJAŁÓW WYWOŁANYCH W DIAGNOSTYCE ZAWROTÓW GŁOWY O RÓŻNEJ ETIOLOGII
Dominik Bień ROLA MIOGENNYCH PRZEDSIONKOWYCH POTENCJAŁÓW WYWOŁANYCH W DIAGNOSTYCE ZAWROTÓW GŁOWY O RÓŻNEJ ETIOLOGII ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH BADANIA WYKONANO W KLINICE OTORYNOLARYNGOLOGII
Bardziej szczegółowoW01 Świadczenie pohospitalizacyjne. W11 Świadczenie specjalistyczne 1-go typu. W12 Świadczenie specjalistyczne 2-go typu
W01 Świadczenie pohospitalizacyjne zgodnie z definicją świadczenia W11 Świadczenie specjalistyczne 1-go typu zgodnie z definicją świadczenia W12 Świadczenie specjalistyczne 2-go typu konieczne wykazanie
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoIwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim
Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim Gruźlica jest przewlekłą chorobą zakaźną. W większości przypadków zakażenie zlokalizowane jest w płucach
Bardziej szczegółowoChirurgia - opis przedmiotu
Chirurgia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Chirurgia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-Ch Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów jednolite
Bardziej szczegółowoZROZUMIEĆ UBYTEK SŁUCHU
ZROZUMIEĆ UBYTEK SŁUCHU Ubytek słuchu i jego pierwsze symptomy Ubytek słuchu (niedosłuch) jest zaburzeniem funkcjonowania układu słuchowego, objawiającym się ograniczeniem zdolności do słyszenia dźwięków.
Bardziej szczegółowoCHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Bardziej szczegółowoPaweł Szwedowicz. Sialoendoskopia w diagnostyce i leczeniu schorzeń gruczołów ślinowych - analiza doświadczeń własnych
Paweł Szwedowicz Sialoendoskopia w diagnostyce i leczeniu schorzeń gruczołów ślinowych - analiza doświadczeń własnych XLVIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów Chirurgów Głosy i Szyi; Katowice
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoPozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci
Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Thorax 2011;66: suppl. 2 Zapalenia płuc - etiologia Nowe czynniki
Bardziej szczegółowoMnogie powikłania wewnątrz- i zewnątrzskroniowe oraz wewnątrzczaszkowe perlaka wrodzonego ucha środkowego u 10-letniego dziecka
58 Otorynolaryngologia 2015, 14(1): 58-64 Mnogie powikłania wewnątrz- i zewnątrzskroniowe oraz wewnątrzczaszkowe perlaka wrodzonego ucha środkowego u 10-letniego dziecka Multiple extratemporal, intratemporal
Bardziej szczegółowoPRACE ORYGINALNE / ORIGINALS. Clinical and pathological features of cholesteatoma in young children SUMMARY
375 Clinical and pathological features of cholesteatoma in young children SUMMARY This study aimed to determine the clinical and pathological features of Otorrhea and hearing loos are the most common clinical
Bardziej szczegółowoZapalenia płuc u dzieci
Zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zapalenie płuc - definicja 1. Objawy wskazujące na ostre zakażenie (gorączka,
Bardziej szczegółowoWYNIKI PUNKTOWEGO BADANIA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ZAKAŻEŃ MIEJSCA OPEROWANEGO PRZEPROWADZONEGO 2013 ROKU W WSZZ W TORUNIU
WYNIKI PUNKTOWEGO BADANIA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ZAKAŻEŃ MIEJSCA OPEROWANEGO PRZEPROWADZONEGO 2013 ROKU W WSZZ W TORUNIU Ewa Chodakowska WszZ ToruŃ Badanie przeprowadzono w ramach
Bardziej szczegółowoGamma Knife bezinwazyjna alternatywa dla leczenia operacyjnego guzów wewnątrzczaszkowych oraz innych patologii mózgu
Gamma Knife bezinwazyjna alternatywa dla leczenia operacyjnego guzów wewnątrzczaszkowych oraz innych patologii mózgu Leszek Lombarski Klinika Neurochirurgii i Urazów Układu Nerwowego CMKP, Warszawa Stereotaksja
Bardziej szczegółowoZadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia
Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - Praca poglądowa/review Otorrhea schemat postępowania Otorrhea management algorhytm Kazimierz Niemczyk *, Robert Bartoszewicz Klinika Otolaryngologii WUM, Kierownik: prof. dr hab med. K. Niemczyk,
Bardziej szczegółowoWZÓR KARTA BADANIA LEKARSKIEGO OSOBY UBIEGAJĄCEJ SIĘ O UPRAWNIENIA DO KIEROWANIA POJAZDAMI I KIEROWCÓW
Załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2011 r. Załącznik nr 9 WZÓR... Pieczęć podmiotu leczniczego albo lekarza uprawnionego wykonującego zawód w ramach praktyki zawodowej albo
Bardziej szczegółowoSYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia.
Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: Specjalności: SYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia. OTOLARYNGOLOGIA DZIECIĘCA Kod modułu LK.3.F.003 I Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym
Bardziej szczegółowo3. Zapalenia tkanek miękkich i kości części twarzowej czaszki Stanisława Z. Grabowska, Robert M. Balicki... 112
Spis treści Wstęp Leszek Kryst.................. 15 1. Postępowanie okołooperacyjne i w niektórych stanach nagłych Ewa Mayzner-Zawadzka, Marcin Kołacz.......... 17 Postępowanie przedoperacyjne.................
Bardziej szczegółowoUrologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
Bardziej szczegółowoWielospecjalistyczny proces diagnostyczny w kierunku zastosowania implantów ślimakowych
Załącznik nr 2 Wielospecjalistyczny proces diagnostyczny w kierunku zastosowania implantów ślimakowych I. Wprowadzenie Cele diagnostyki: Wybór grupy pacjentów spełniających wskazania medyczne, psychologiczne,
Bardziej szczegółowoNiestabilność kręgosłupa
Niestabilność kręgosłupa Niestabilność kręgosłupa jest to nadmierna ruchomość kręgosłupa wykraczająca poza fizjologiczne zakresy ruchu, wywołująca dolegliwości bólowe lub objawy neurologiczne, również
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta: PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Kazuistyka/Case report Pourazowa przepuklina oponowa kości skroniowej Posttraumatic temporal bone meningocele Małgorzata Czesak, Robert Bartoszewicz, Kazimierz Niemczyk * Katedra i Klinika Otolaryngologii
Bardziej szczegółowoOCENA rozprawy naukowej na stopień doktora nauk medycznych lek. Julii Macias
Lublin 2017-10-11 OCENA rozprawy naukowej na stopień doktora nauk medycznych lek. Julii Macias pt.: Rola sonikacji w diagnostyce biofilmu endoprotez stawowych powikłanych zapalnie Aloplastyka dużych stawów
Bardziej szczegółowoOtorrhea schemat postępowania
polski przeglą d otorynolaryngologiczny 2 (2013) 15 20 Dostępne online www.sciencedirect.com journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor Praca poglądowa/review Otorrhea schemat postępowania Otorrhea
Bardziej szczegółowoProgram Profilaktyki Zdrowotnej
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr IX/56/2011 Program Profilaktyki Zdrowotnej Realizowany w roku 2011 pod nazwą Badania wad postawy wśród dzieci klas pierwszych szkół podstawowych miasta Tczewa w ramach programu
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowo3. BADANIE OGÓLNE STANU ZDROWIA
... Pieczęć zakładu opieki zdrowotnej albo lekarza uprawnionego wykonującego indywidualną praktykę lekarską lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską albo pieczęć grupowej praktyki lekarskiej
Bardziej szczegółowoOcena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007
W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej ABC medic Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Zielonej Górze w okresie od 04.05.2007-15.11.2007 została przeprowadzona ocena efektów klinicznych u pacjentów
Bardziej szczegółowoPRACE ORYGINALNE / ORIGINALS. Osteoradionecrosis of the temporal bone. Robert Bartoszewicz, Antoni Bruzgielewicz, Ewa Osuch-Wójcikiewicz,
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS 85 Osteoradionecrosis of the temporal bone Robert Bartoszewicz, Antoni Bruzgielewicz, Ewa Osuch-Wójcikiewicz, SUMMARY Introduction: Radiotherapy is an effective, modern method
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoWzorce zaburzeń smaku o różnej etiologii
Wzorce zaburzeń smaku o różnej etiologii Wzorce zaburzeń smaku o różnej etiologii (wg Dressler D. i Conrad B.: Geschmacksstörungen nach Tonsillektomie. Nervenarzt, 989, 60, 572 575) Uogólnione zaburzenia
Bardziej szczegółowow kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Bardziej szczegółowoLek. Marcin Polok. Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu. Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci
Lek. Marcin Polok Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych w zakresie medycyny
Bardziej szczegółowoIm szybciej poprawimy drożność nosa tym większa szansa na pełne wyleczenie i brak ryzyka związanego z wystąpieniem powikłań omówionych powyżej.
Przegroda nosa to część nosa wewnętrznego zbudowana z części chrzęstnej i kostnej. Jej skrzywienie powstaje na granicy styku części chrzęstnych i kostnych najczęściej jako wada wrodzona. Jeżeli skrzywienie
Bardziej szczegółowoPostępowanie w zakażeniach układu oddechowego
Postępowanie w zakażeniach układu oddechowego Etiologia Wirusy; Rinowirusy; Adenowirusy; Koronawirusy; Wirusy grypy i paragrypy; Wirus RS; Enterowirusy ; Etiologia Bakterie Streptococcus pneumoniae Haemophilus
Bardziej szczegółowoWznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji.
Wznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji. A. Rzepakowska, prof. K. Niemczyk Katedra i Klinika Otolaryngologii Pacjentka 65 lat, w lipcu 2015r. Przyjęta do Kliniki z powodu raka ustnej i krtaniowej
Bardziej szczegółowoStabilizacja krótkoodcinkowa w leczeniu schorzeń i urazów kręgosłupa -w materiale własnym
SYSTEM DERO: ROZWÓJ TECHNIK OPERACYJNEGO LECZENIA KRĘGOSŁUPA Adamski Ryszard, Tura Krzysztof 1 Stabilizacja krótkoodcinkowa w leczeniu schorzeń i urazów kręgosłupa -w materiale własnym Wstęp Streszczenie:
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoDźwięk i słuch. Percepcja dźwięku oraz funkcjonowanie narządu słuchu
Dźwięk i słuch 1 Percepcja dźwięku oraz funkcjonowanie narządu słuchu Broszura ta jest pierwszą z serii broszur firmy WIDEX poświęconych słuchowi oraz tematom z nim związanym. Od fal dźwiękowych do słyszenia
Bardziej szczegółowoZAPALENIA USZU. Department of Otolaryngology Medical University of Warsaw Head: Prof. Kazimierz Niemczyk
ZAPALENIA USZU Department of Otolaryngology Medical University of Warsaw Head: Prof. Kazimierz Niemczyk 1. Zapalenia ucha zewnętrznego 2. Zapalenia ucha środkowego (otoskopia) 3. Powikłania zapaleń uszu
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 15
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 15 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letnia kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoPrzerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego
Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis
Bardziej szczegółowoSamoistna przepuklina oponowo-mózgowa kości skroniowej
PRACE ORYGINALNE Przepuklina oponowo-mózgowa Samoistna przepuklina oponowo-mózgowa kości skroniowej Spontaneous temporal bone meningo-encephalocele Paweł K. Burduk 1, Józef Mierzwiński 1, Danuta Burduk
Bardziej szczegółowoOpieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych
Opieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych Dr n. med. Jacek Schmidt Oddział Otolaryngologiczny ZOZ MSWiA w Łodzi Operacje endoskopowe
Bardziej szczegółowoJagiellonian University Otolaryngology Department, Crakow, Poland
- - - - - Analiza poprawy słuchu u osób operowanych z powodu otosklerozy w Klinice Otolaryngologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Analysis of hearing improvement in the patients operated on due
Bardziej szczegółowoKiedy leczyć, a kiedy podjąć decyzję o ekstrakcji rola diagnostyki 3D w zwiększaniu skuteczności leczenia
_CBCT Kiedy leczyć, a kiedy podjąć decyzję o ekstrakcji rola diagnostyki 3D w zwiększaniu skuteczności leczenia Continuation of treatment or extraction how 3D diagnostics can increase treatment eficiency
Bardziej szczegółowoZmysł słuchu i równowagi
Zmysł słuchu i równowagi Ucho Jest narządem słuchu i równowagi. Składa się zasadniczo z trzech części: ucha zewnętrznego (1), środkowego (2) i wewnętrznego (3). Ucho zewnętrzne Składa się z małżowiny usznej
Bardziej szczegółowoStopa cukrzycowa. Dr med. Anna Korzon-Burakowska Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii AMG Kierownik prof.dr hab. med. B.
Stopa cukrzycowa Dr med. Anna Korzon-Burakowska Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii AMG Kierownik prof.dr hab. med. B. Wyrzykowski Stopa cukrzycowa - definicja Infekcja, owrzodzenie lub destrukcja
Bardziej szczegółowoDefinicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA
INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Definicja Wewnątrznaczyniowe zakażenie obejmujące struktury serca (np. zastawki, wsierdzie komór i przedsionków), duże naczynia krwionośne
Bardziej szczegółowoI. UCHO UCHO ZEWNĘTRZNE UCHO ŚRODKOWE UCHO WEWNĘTRZNE
I. UCHO UCHO ZEWNĘTRZNE małżowina przewód słuchowy zewnętrzny (woszczyna) błona bębenkowa UCHO ŚRODKOWE jama bębenkowa młoteczek, kowadełko, strzemiączko trąbka Eustachiusza okienko owalne i okrągłe UCHO
Bardziej szczegółowoImplanty pniowe u pacjentów z NF-2 w praktyce klinicznej
Implanty pniowe u pacjentów z NF-2 w praktyce klinicznej Lidia Mikołajewska, Kazimierz Niemczyk, Andrzej Marchel, Agnieszka Pastuszka Katedra i Klinika Otolaryngologii Katedra i Klinika Neurochirurgii
Bardziej szczegółowoMarzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie
Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane
Bardziej szczegółowoDefinicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA 2015-04-23
Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Wewnątrznaczyniowe zakażenie obejmujące struktury serca (np. zastawki, wsierdzie komór i przedsionków), duże naczynia krwionośne
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Przedmowa Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia Objawy radiologiczne zmian nowotworowych kości Guzy z tkanki kostnej
SPIS TREŚCI Przedmowa... 7 1. Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia... 9 Zbigniew I. Nowecki, Piotr Rutkowski 1.1. Wstęp... 9 1.2. Epidemiologia i etiologia...... 9 1.3. Objawy kliniczne
Bardziej szczegółowoRadioterapia radykalna i paliatywna w szpiczaku plazmocytowym. Dr n. med. Katarzyna Pudełek
Radioterapia radykalna i paliatywna w szpiczaku plazmocytowym Dr n. med. Katarzyna Pudełek Rola radioterapii w szpiczaku plazmocytowym Radykalna radioterapia szpiczaka odosobnionego kostnego i pozakostnego
Bardziej szczegółowoPodstawowe badania obrazowe. Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii
Podstawowe badania obrazowe Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Prawidłowe myślenie lekarskie Zebranie podstawowych danych (badanie podmiotowe i przedmiotowe)
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania. Data urodzenia. Płeć 1) Rok uzyskania uprawnienia do. kierowania pojazdami kod pocztowy.
(oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania Dzień Miesiąc Rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok Numer PESEL
Bardziej szczegółowoBiopsja: (odpowiednie podkreślić) 2. zmiany patologicznej w obrębie skóry lub tkanki podskórnej: a. cienkoigłowa, b. gruboigłowa, c.
Informacja dla pacjenta o proponowanej procedurze medycznej oraz oświadczenie o wyrażeniu świadomej zgody na wykonanie biopsji I. Nazwa proponowanej procedury medycznej (zabiegu, badania) 1. węzła chłonnego:
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki
GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Praca na stopień doktora nauk medycznych wykonana w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Kierownik: prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz Krzysztof Kiciński Czynniki ryzyka
Bardziej szczegółowoWpływ myringoplastyki na jakość życia uwarunkowaną stanem zdrowia
134 Otorynolaryngologia 1, 9(3): 134-138 Wpływ myringoplastyki na jakość życia uwarunkowaną stanem zdrowia The influence of myringoplasty on health-related quality of life Piotr Olejarz 1/, Katarzyna Zimoląg-Książka
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH
PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH Student w ramach realizacji praktyki klinicznej w danej specjalizacji dostępnej w wybranej placówce medycznej, powinien odbywać ją w
Bardziej szczegółowoŚląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach. Katowice, r. Znak: LDZ LKL. Katedra i Klinika Laryngologii Wydział Lekarski w Katowicach
Znak: LDZ LKL Katowice, 5.08.2019r. RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ lek. Kamili Kordowskiej pt.: Leczenie otochirurgiczne wad kosteczek słuchowych u pacjentów z wrodzoną łamliwością kości (osteogenesis imperfecta).
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA.... (imię i nazwisko)
UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA... (imię i nazwisko) III rok (semestr 5/6) wykłady seminaria ćwiczenia I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej II Klinika Chirurgii Ogólnej
Bardziej szczegółowoPLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO
PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO w dniach 12.09.2014 13.09.2014 Data Godziny Osoba prowadząca Miejsce realizacji zajęć Forma zajęć Liczba godz. 12.09.14 (piątek ) 9.00-12.45
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Otolaryngologia
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Nazwa modułu I nforma cje ogólne Otolaryngologia Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowo