DESTABILIZACJA CEN NA RYNKU GAZU

Transkrypt

1 SZANOWNI PAŃSTWO, z przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny numer naszego kwartalnika Energia i Gaz, w którym przekazujemy aktualne i interesujące informacje dotyczące rynku energii elektrycznej, gazu oraz szeroko pojętej efektywności energetycznej, które będą mogli Państwo wdrożyć we własnej firmie. W tym numerze opisujemy sposoby zabezpieczenia firmy przed skutkami wprowadzenia 20. stopnia zasilania, o projekcie nowelizacji ustawy Prawo Energetyczne, oraz o optymalizacji kosztów zużycia energii w firmie. Cały numer został wzbogacony o rynkowe ciekawostki oraz ekspercie komentarze. Mamy nadzieję, że przekazane informacje będą wartościowe i przydatne dla Państwa i z chęcią sięgniecie po kolejne odsłony naszego kwartalnika. DESTABILIZACJA CEN NA RYNKU GAZU Rynek gazu, który na przełomie roku charakteryzował się dosyć stabilnym spadkiem cen na rynku hurtowym w ostatnich dwóch miesiącach zaskoczył nagłym i znaczącym wzrostem cen na Towarowej Giełdzie Energii. Na razie większość ekspertów wstrzymuje się od komentarza, który mógłby wskazać przyczyny takiego zachowania. Generalnie cena gazu skorelowana jest z ceną ropy naftowej na światowych rynkach w długim okresie można przyjąć, że cena baryłki ropy determinuje cenę gazu. Na początku roku ceny ropy i gazu spadały dosyć równomiernie. W marcu 2016 r. cena ropy zaczęła się podnosić, a cena gazu wciąż notowała spadki czyli można było zauważyć klasyczne nożyce. Zatem obecny stan rzeczy, w którym to cena gazu rośnie, a cena ropy zmierza w zupełnie innym kierunku można wytłumaczyć chęcią wyrównania stosunku średniej ceny gazu w stosunku do ropy, do wartości uzyskiwanych w poprzednich latach. Konsensus rynkowy dotyczący przyszłości cen gazu w perspektywie długoterminowej zakłada, że obecna cena gazu powinna spaść, gdyż nie istnieją żadne fundamentalne przesłanki do tego, aby utrzymywać obecną cenę gazu. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych na stronie

2 JAK ZABEZPIECZYĆ SIĘ PRZED DEFICYTEM ENERGII? 20. STOPIEŃ ZASILANIA W związku z wysokimi temperaturami powietrza oraz niskim stanem wód odnotowanym w sierpniu ubiegłego roku, Polskie Sieci Elektroenergetyczne zmuszone były do wprowadzenia ograniczeń w poborze energii, tzw. stopni zasilania (od 11. do 20. stopnia). Najwyższy, czyli 20. stopień zasilania, został ogłoszony na terenie całego kraju r. w godzinach 10:00-17:00. Skutkiem wprowadzenia 20. stopnia zasilania było ograniczenie dostaw energii elektrycznej do części firm, co wymusiło na nich zmniejszenie poboru mocy do minimalnego. Limit objął zakłady, dla których wielkość mocy umownej określona została na poziomie powyżej 300 kw. Większość z tych firm zmuszona była do ograniczenia produkcji, co bezpośrednio wiązało się ze stratami finansowymi dla zakładu, takimi jak kary za niezrealizowanie zlecenia, utrata korzyści ze zleceń, które nie zostały przyjęte do realizacji, oraz z kosztami ponownego rozruchu wybranych linii produkcyjnych. Straty związane ze wstrzymaniem produkcji niektóre zakłady odrabiały nawet do końca 2015 roku. ROZWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE STOSO- WANE PRZEZ FIRMY Firmy, które musiały zastosować się do wprowadzonych ograniczeń pracujące w systemie jednozmianowym przerzuciły znaczną część prac na zmiany nocne, wtedy gdy pobór mocy w systemie krajowym jest najniższy. Spowodowało to wzrost kosztów związanych z wynagrodzeniem dla pracowników (stawki nocne), ale uchroniło przed ograniczeniem produkcji. Podobnie było z firmami posiadającymi chłodnie obniżały one temperaturę nocą, kiedy stopień zasilania był niski, by w dzień można było dłużej utrzymać odpowiednie paramenty wewnątrz chłodni. PERSPEKTYWY NA KOLEJNE LATA. ROZWIĄ- ZANIA DŁUGOFALOWE Z roku na rok średnia temperatura powietrza wzrasta, co niesie za sobą coraz częstszą obserwację zjawisk ekstremalnych, takich jak nadmierne upały. Co zatem zrobić, aby uchronić się w przyszłości przed kolejnymi ograniczeniami, które z pewnością będą się pojawiać? Jednym z rozwiązań długofalowych jest zakup agregatów prądotwórczych, to jednak stosunkowo kosztowne najpierw trzeba zakupić agregaty, a następnie ponosić wysokie koszty eksploatacyjne związane z zakupem paliwa. Drugim, znacznie lepszym i bardziej ekonomicznym podejściem jest założenie instalacji fotowoltaicznej, która może być niezależnym źródłem zasilania przez cały rok. Co ważne, okresy obniżenia mocy powiązane są z dużym nasłonecznieniem i wysokimi temperaturami, co pozytywnie wpływa na uzysk energii z instalacji fotowoltaicznej w godzinach objętych 20. stopniem zasilania. W tym czasie można liczyć na pełną wydajność systemu fotowoltaicznego. Instalacja o mocy 100 kw może dać nam w godzinach szczytu nasłonecznienia (między 11:00, a 14:00), w okresie letnim, nawet kw dodatkowej mocy, co dla wielu zakładów byłoby znaczącym ograniczeniem ryzyka związanego z problemami sieci energetycznych. CZY WIESZ, ŻE... Największa na świecie elektrownia opalana węglem brunatnym znajduje się w Polsce, w Bełchatowie jej moc to 5420 MW. Elektrownia jest równocześnie największym emitentem dwutlenku węgla w naszym kraju. 2

3 ZWOLNIENIE Z TARYFIKOWANIA GAZU ZIEMNEGO PROJEKT NOWELIZACJI USTAWY PRAWO ENERGETYCZNE 25 kwietnia 2016 r. Ministerstwo Energii opublikowało projekt nowelizacji ustawy Prawo Energetyczne. Projektowane przepisy przewidują całkowitą rezygnację z regulowania cen gazu ziemnego, poprzez wprowadzenie do ustawy przepisu przewidującego zwolnienie przedsiębiorstw energetycznych, posiadających koncesję na obrót paliwami gazowymi lub koncesję na obrót gazem ziemnym z zagranicą i prowadzących działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży paliw gazowych, z obowiązku przedkładania taryfy do zatwierdzenia przez Prezesa URE. Projekt ma na celu wykonanie wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 10 września 2015 r., stwierdzającego niezgodność z prawem unijnym przepisów ustawy. Postępowanie przeciwko Polsce w sprawie regulowanych cen gazu ziemnego prowadzone było przez Komisję Europejską w latach W styczniu 2014 r. KE skierowała sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Polska jest ostatnim państwem członkowskim UE, w którym taryfy na obrót gazem ziemnym podlegają zatwierdzeniu przez organ regulacji. Resort energii, z uwagi na możliwe negatywne skutki nagłego uwolnienia cen gazu dla wszystkich odbiorców jednocześnie, proponuje znoszenie taryfowania stopniowo, w zależności od wielkości zużycia gazu. Najwcześniej taryfowanie miałoby zostać zniesione dla dużych przedsiębiorstw (35 Odbiorców). Planowana data to 1 kwietnia 2017 r. Od października 2017 r. miałoby nastąpić zniesienie taryfy na gaz dla małych i średnich przedsiębiorstw, których liczba szacowana jest na około 270 tys. Na samym końcu, od początku 2024 r., zniesione zostałyby taryfy dla gospodarstw domowych (6,6 mln). Tutaj nasuwa się pytanie dlaczego najpóźniej obowiązek będzie dotyczył gospodarstw domowych? Warto pamiętać, że taryfy to rodzaj politycznego zabezpieczenia. Po zlikwidowaniu taryf rząd obawia się możliwej podwyżki cen gazu, a co za tym idzie wzrostu niezadowolenia społecznego. KOMENTARZ EKSPERTA RYNEK GAZU ZIEMNEGO W maju 2016 r. całkowity wolumen transakcji na rynkach gazu ziemnego wzrósł o 58,57 proc. i wyniósł MWh. Wolumen obrotów na rynku spot gazu ziemnego wyniósł w maju br MWh i wzrósł w skali rocznej o 39,21 proc. Na Rynku Dnia Następnego gazu wolumen obrotu wyniósł MWh, wzrastając w skali rocznej o 49,72 proc. Na Rynku Dnia Bieżącego wolumen obrotu ukształtował się na poziomie MWh i był o 16,85 proc. wyższy od analogicznego okresu w 2015 r. Na Rynku Terminowym Towarowym obroty wyniósł MWh, wzrastając w porównaniu do maja ubiegłego roku ( MWh) o 62,27 proc. W maju średnioważona cena na RDNiBg wyniosła 61,72 zł/mwh (wzrost w stosunku do kwietnia br. o 0,14 zł). W poprzednim roku cena ta wynosiła 91,24 zł/mwh, co oznacza spadek ceny w skali rocznej o 29,52 zł/mwh (32,3 proc.). Patrząc na RTT dla kontraktu rocznego z dostawą w roku 2017 (GAS_BASE_Y-17) cena średnioważona osiągnęła w maju 2016 r. wartość 72,39 zł/mwh (wzrost w stosunku do poprzedniego miesiąca o 1,59 zł/mwh). CENY GAZU ZIEMNEGO NA TOWAROWEJ GIEŁDZIE ENERGII - DRUGI KWARTAŁ 2016 r. (PLN/MWh) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych na stronie

4 OPTYMALIZACJA KOSZTÓW ZUŻYCIA ENERGII W FIRMIE EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRZEDSIĘBIORSTW Po co w ogóle przedsiębiorstwa powinny zajmować się tematem efektywności energetycznej? Czy chodzi o spełnienie przez nasz kraj zobowiązań członkostwa w Unii Europejskiej? Nie. Czy chodzi o ekologię i ochronę środowiska? W pewnym stopniu tak. Ale nie oszukujmy się, najważniejszą motywacją jest obniżenie kosztów prowadzenia biznesu. A poprawa efektywności daje dużo możliwości w tym zakresie. Spektrum działań podnoszących efektywność energetyczną jest bardzo szerokie. Jak w wielu innych dziedzinach, warto rozpocząć swoją podróż w kierunku efektywnej energetycznie i konkurencyjnej firmy, od działań najmniej złożonych, które wymagają od nas najmniejszej wiedzy oraz nakładów finansowych. I w związku z tym generują dla naszego biznesu najmniejsze ryzyko. Z czasem, stale monitorując efekty realizowanych działań, warto przesunąć się w kierunku działań bardziej złożonych i wiążących się z koniecznością poniesienia wydatków inwestycyjnych. Można wyróżnić 8 obszarów działań, które da się uporządkować z zastosowaniem kryterium wiedzy i złożoności oraz wielkości nakładów finansowych: 1. Obniżenie kosztów nośników energii zmiana dostawcy lub negocjacje stawek nośników energii z obecnym dostawcą. 2. Optymalizacja dystrybucji energii dopasowanie parametrów dystrybucji energii do specyfiki działalności. 3. Kompensacja Mocy Biernej redukcja opłat za moc bierną poprzez instalację kondensatorów mocy biernej. 4. Odnawialne Źródła Energii budowa i zarządzanie własnymi źródłami wytwarzania energii 5. Termomodernizacja i budownictwo energooszczędne osiągnięcie jak najlepszego bilansu energetycznego istniejących lub nowo budowanych budynków. 6. Modernizacja infrastruktury technicznej i poprawa procesów technologicznych wymiana lub modernizacja parku maszynowego, oświetlenia i innych odbiorników energii oraz zmiana procesów technologicznych, pod kątem ograniczenia zużycia energii. 7. Zarządzanie ludźmi monitorowanie i modelowanie zachowań pracowników wpływających na poziom zużycia energii. 8. Systemy zarządzania energią optymalizacja i automatyzacja zużycia energii poprzez zastosowania zaawansowanych systemów informatycznych, połączonych z tzw. inteligentnymi licznikami. Wiedza i złożoność 2 1 Źródło: Opracowanie własne Nakłady finansowe Obniżenie kosztów nośników energii Optymalizacja dystrybucji energii Kompensacja mocy biernej Odnawialne Źródła Energii Termodernizacja i budownictwo energooszczędne Modernizacja infrastruktury technicznej i poprawa procesów technologicznych Zarządzanie ludźmi System zarządzania energią Należy pamiętać, że wszystkie wymienione obszary poprawy efektywności energetycznej są ze sobą ściśle powiązane. Z tego powodu bardzo ważne jest skupienie wszystkich działań z zakresu poprawy efektywności energetycznej w jednych rękach. W przeciwnym wypadku podejmowane działania nie będą odpowiednio skoordynowane, a ich efekty monitorowane. I co najważniejsze wiedza o gospodarce energetycznej Twojej firmy będzie mieć szczątkowy charakter, co zdecydowanie ograniczy potencjał realizacji najbardziej zaawansowanych działań, takich jak optymalizacja procesów technologicznych. W obecnej perspektywie unijnej można uzyskać nawet 80-cio procentowe dofinansowanie z funduszy unijnych na realizację projektów poprawiających efektywność energetyczną lista funduszy znajduje się na stronie funduszeeuropejskie.gov.pl. Biorąc pod uwagę wysoki zwrot z inwestycji z obszaru poprawy efektywności energetycznej, wsparcie tego typu działań funduszami unijnymi może być jedną z najlepszych inwestycji dla firmy CZY WIESZ, ŻE... Przeciętny Polak spędza przed telewizorem ponad 4,5 godziny dziennie, co oznacza, że w całym kraju zużywamy ok GWh energii elektrycznej na oglądanie programów telewizyjnych. Kosztuje nas to ok. 750 mln zł rocznie oraz emituje do atmosfery ponad ton CO. 2 4

5 PERSPEKTYWY RYNKU WĘGLA I ENERGII ELEKTRYCZNEJ POTENCJALNE SCENARIUSZE Węgiel kamienny to podstawowe paliwo polskiej energetyki, na której opiera się rozwój gospodarczy i ekonomiczny kraju. Wytwórcy energii wykorzystujący węgiel zapewniają systemowi energetycznemu całodobową dyspozycyjność oraz elastyczność kompatybilną ze źródłami energii odnawialnej, stąd też transparentność i przewidywalność rynku węgla energetycznego stanowi warunek niezbędny dla bezpieczeństwa energetycznego kraju. Mimo że europejska atmosfera polityczna nie sprzyja rozwojowi energetyki opartej na węglu kamiennym, polscy politycy postanowili strategicznie wzmocnić finansowo sektor wydobywczy w Polsce, poprzez konsolidację firm energetycznych z firmami wydobywającymi węgiel. PGE i Enea podpisały już listy intencyjne na przejęcie kopalń. W przypadku gdy przejęcie będzie jedynie wchłonięciem jednej organizacji przez drugą, to koszty takiej transakcji będą musieli ponieść odbiorcy końcowi. W mniejszym stopniu wpłynie to na koszty energii dla biznesu, który jest w pełni rynkiem zliberalizowanym, podlegającym prawom konkurencji, to niestety w przypadku gospodarstw domowych, których ceny ustala Urząd Regulacji Energetyki należy się spodziewać systematycznego wzrostu cen do 2020 roku, co przełoży się na ok. 300 zł wzrost rocznych rachunków za prąd dla przeciętnej rodziny. Aby uniknąć wzrostu kosztów niezbędna byłaby redukacja zatrudnienia w przejmowanych spółkach górniczych o ok. 40%, co w obecnej sytuacji politycznej jest praktycznie niemożliwe. Dodatkowy wzrost rachunków, już w najbliższych miesiącach, możliwy jest ze względu na wprowadzaną przy okazji nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii podwyżkę opłaty przejściowej, która może przełożyć się na blisko 100 zł wyższe rachunki w skali roku dla gospodarstw domowych. W przypadku opłaty przejściowej również biznes nie uniknie podwyżek - duże firmy zakontraktowane na 10 MW mocy umownej poniosą o 38 tys. zł wyższe koszty. Dodatkowo prawdopodobnie dojdzie opłata wysokości 2,51 zł/mwh z tytułu opłaty na OZE. Na szczęście odbiorcy energii nie poniosą 15 złotowej opłaty na rzecz mediów. Mimo wszystko należy się spodziewać znacznego wzrostu łącznych kosztów zakupu energii - nawet jeśli cena energii czynnej będzie na stosunkowo stabilnym poziomie, to praktycznie nieuniknione są podwyżki kosztów dystrybucji, które w większości firm stanowią 30-40% całkowitych kosztów zakupu prądu.

6 KOMENTARZ EKSPERTA RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ Wolumen na rynku spot i rynku terminowym dla energii elektrycznej w maju 2016 r. wyniósł MWh. Na Rynku Terminowym Towarowym w maju 2016 r. wolumen obrotu wyniósł MWh, podczas gdy w roku 2015 w tym samym okresie wynosił MWh. W maju Wolumen na rynku spot wyniósł MWh i był wyższy o 19,01 proc. w porównaniu do analogicznego okresu w zeszłym roku. Na Rynku Dnia Następnego średnioważona cena BASE wyniosła w maju br. 160,65 zł/mwh i była niższa o 0,41 zł/mwh w porównaniu do kwietnia. Dla kontraktu rocznego z dostawą pasmową w roku 2017 na RTT (BASE_Y-17) cena średnioważona osiągnęła w maju wartość 160,63 zł/mwh (wzrost w stosunku do kwietnia br. o 2,81 zł/mwh). CENY ENERGII ELEKTRYCZNEJ NA TOWAROWEJ GIEŁDZIE ENERGII - DRUGI KWARTAŁ 2016 r. (PLN/MWh) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych na stronie EWE energia sp. z o.o. ul. 30 Stycznia Międzyrzecz EWE Polska Sp. z o.o. ul. Małe Garbary Poznań Infolinia: Napisz do nas! Niniejszy biuletyn oraz wszelkie zawarte w nim informacje sporządzone zostały z największą starannością oraz w oparciu o źródła, które w momencie sporządzania biuletynu uznane zostały za najbardziej wiarygodne. Wszelkie zawarte informacje odzwierciedlają najlepszy stan wiedzy fachowej a także poglądy i zapatrywania EWE. Ze względu na zmienność rynków, obowiązujących przepisów oraz możliwość odmiennej interpretacji danych źródłowych niniejsza biuletyn nie może być jednak traktowany jako poradnik inwestycyjny lub ofertę zawarcia jakichkolwiek umów lub transakcji. Niniejszy biuletyn ma zatem charakter wyłącznie informacyjny mająca za celu możliwie dokładne przedstawienie sytuacji panującej na rynku wraz z mechanizmami rynkowymi i przewidywanymi tendencjami. Podejmowanie jakichkolwiek decyzji w oparciu o niniejsze informacje następuje na wyłączne ryzyko danego podmiotu, zaś EWE nie odpowiada za jakiekolwiek szkody z tym związane. 6