Analiza zarządzania kapitałem intelektualnym w małych przedsiębiorstwach rodzinnych branży usług hotelarskich w Polsce

Transkrypt

1 Politechnika Warszawska Wydział Zarządzania Autor: mgr Izabela Sobocińska Proponowany temat rozprawy: Analiza zarządzania kapitałem intelektualnym w małych przedsiębiorstwach rodzinnych branży usług hotelarskich w Polsce Opiekun naukowy: prof. zw. dr hab. Jerzy Kisielnicki Warszawa,

2 Zakres prezentacji 1. Uzasadnienie wyboru tematu 2. Podstawowe pojęcia 3. Przedmiot badań 4. Podmiot badań 5. Cele pracy 6. Problem badawczy 7. Pytania badawcze 8. Hipotezy badawcze 9. Metody badawcze i źródła informacji 10. Literatura 2

3 1. Uzasadnienie wyboru tematu 1. Potrzeba wyposażenia właścicieli/kierowników małych przedsiębiorstw branży usług hotelarskich w Polsce w zalecenia poświęcone zarządzaniu kapitałem intelektualnym, które byłyby dostosowane do specyfiki prowadzonych przez nich podmiotów Problematyką zarządzania kapitałem intelektualnym w przedsiębiorstwach hotelarskich i rodzinnych zajmują się przede wszystkim badacze spoza Polski (m.in. S.F. Westnes, P. Westnes, T.E.J. Engstroem) 3

4 2. Wpływ specyficznych cech przedsiębiorstw rodzinnych na kapitał intelektualny oraz konieczność uwzględniania tych cech w procesie zarządzania kapitałem intelektualnym Tabela 1. Specyficzne cechy przedsiębiorstw rodzinnych 4

5 Tabela 2. Składniki kapitału intelektualnego [cyt. za: Mroziewski M., 2008] oraz [cyt. za Sopińska A., 2008] 5

6 3. Wzrost wymagań turystów w zakresie jakości, bezpieczeństwa komfortu Wzrost popularności wakacji oferujących aktywny wypoczynek Zorientowanie turystów na nowe technologie Krytyczne nastawienie turystów do jakości oraz stosunku jakości do ceny Wzrost popytu na produkty specjalistyczne (Marketingowa strategia Polski w sektorze turystyki na lata ) 6

7 2. Podstawowe pojęcia 1. Rodzina osoby, które łączy jedna z następujących więzi: pokrewieństwo, powinowactwo, przysposobienie, małżeństwo 2. Przedsiębiorstwo rodzinne przedsiębiorstwo rodzinne to podmiot, w którym: w przypadku osób fizycznych prowadzących własną działalność gospodarczą w pracę na rzecz podmiotu aktywnie zaangażowana jest co najmniej jedna osoba z rodziny właściciela (oprócz właściciela) oraz występuje intencja trwałego utrzymania przedsięwzięcia w rękach rodziny; w przypadku podmiotów działających w innych formach prawnych właścicielem przedsiębiorstwa jest rodzina, w pracę na rzecz podmiotu aktywnie zaangażowanych jest co najmniej dwóch członków rodziny oraz występuje intencja trwałego utrzymania przedsięwzięcia w rękach rodziny 7

8 3. Kapitał intelektualny suma kapitału ludzkiego, strukturalnego wewnętrznego i strukturalnego zewnętrznego (K. Sveiby) Kapitał ludzki potencjał zgromadzony we wszystkich osobach zaangażowanych w pracę na rzecz przedsiębiorstwa wyrażający się m. in. w postaci wiedzy, umiejętności Kapitał strukturalny część kapitału intelektualnego organizacji, która powstaje w rezultacie określonego oddziaływania kapitału ludzkiego, obejmuje kapitał strukturalny zewnętrzny (m. in. reputację firmy) oraz kapitał strukturalny wewnętrzny (m. in. kulturę organizacyjną) 8

9 3. Przedmiot badań 1. Cechy przedsiębiorstw rodzinnych odróżniające je od innych podmiotów gospodarczych 2. Wpływ specyficznych cech firm rodzinnych na poszczególne składniki kapitału intelektualnego w tych przedsiębiorstwach 3. Uwzględnianie przez właścicieli/kierowników specyficznych cech firm rodzinnych w procesie zarządzania kapitałem intelektualnym 4. Możliwość rozwoju kapitału intelektualnego w przedsiębiorstwach rodzinnych z branży usług hotelarskich 9

10 4. Podmiot badań Przedsiębiorstwa: 1. Rodzinne 2. Z branży hotelarskiej świadczące dla swoich klientów usługi gastronomiczne: hotele, motele, pensjonaty 3. Zatrudniające do 49 pracowników 4. Przyjmujące różne formy prawne (jednoosobowe działalności gospodarcze osób fizycznych, spółki z o.o., spółki cywilne...) 10

11 5. Cele pracy 1. Rozpoznanie i poddanie weryfikacji specyficznych cech przedsiębiorstw rodzinnych odróżniających je od innych podmiotów gospodarczych 2. Ustalenie wpływu specyficznych cech firm rodzinnych na kapitał intelektualny będący w posiadaniu małych przedsiębiorstw rodzinnych z branży usług hotelarskich 3. Analiza wielkości kapitału intelektualnego w małych przedsiębiorstwach rodzinnych z branży usług hotelarskich oraz ustalenie jego wpływu na wyniki tych podmiotów 4. Opracowanie rekomendacji dotyczących zarządzania kapitałem intelektualnym w małych przedsiębiorstwach rodzinnych z branży usług hotelarskich 11

12 6. Problem badawczy Wpływ kapitału intelektualnego na wyniki małych przedsiębiorstw rodzinnych z branży usług hotelarskich 12

13 7. Pytania badawcze 1. Czy specyficzne cechy firm rodzinnych odróżniające je od innych podmiotów gospodarczych, mają wpływ na wielkość kapitału intelektualnego będącego w posiadaniu tych organizacji? 2. Czy właściciele/kierownicy małych firm rodzinnych branży usług hotelarskich biorą pod uwagę specyficzne cechy firmy rodzinnej zarządzając kapitałem intelektualnym? 3. Czy istnieje potrzeba dostarczenia kierownikom/właścicielom małych przedsiębiorstw rodzinnych rekomendacji dotyczących zarządzania kapitałem intelektualnym, które uwzględniałyby wpływ specyficznych cech firm rodzinnych na zarządzanie kapitałem intelektualnym? 13

14 8. Hipotezy badawcze H1: Kapitał intelektualny ma znaczący wpływ na wyniki małych przedsiębiorstw rodzinnych z branży usług hotelarskich H2: Na kapitał intelektualny w małych przedsiębiorstwach rodzinnych z branży usług hotelarskich znaczący wpływ mają następujące czynniki: przywiązanie do tradycji, konflikty między członkami rodziny, faworyzowanie członków rodziny, lojalność rodzinna, niechęć do inwestycji i korzystania z doradców zewnętrznych, oraz to iż dochody z przedsiębiorstwa stanowią podstawę bytu rodziny i jest ona dla niej przedmiotem dumy, prestiżu oraz wpływów 14

15 9. Metody badawcze, źródła informacji 1. Metody badawcze Analiza literatury przedmiotu, zarówno publikacji krajowych jak zagranicznych Metoda badania dokumentów analiza aktów prawnych, raportów, programów rządowych w wydaniu krajowym, jak i zagranicznym Metody statystyczne analizowanie dokumentów źródłowych 2. Techniki badawcze Ankietowanie 3. Narzędzia badawcze Kwestionariusz ankiety I FAZA BADAŃ ROZDYSTRYBUOWANIE ANKIET DO MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW RODZINNYCH Z BRANŻY USŁUG HOTELARSKICH, (W BADANIU ZOSTANĄ UWZLGLĘDNIENI CZŁONKOWIE RODZINY WŁAŚCICIELSKIEJ ORAZ PRACOWNICY SPOZA RODZINY) ORAZ BADANIE DOKUMENTACJI TYCH PRZEDSIĘBIORSTW II FAZA BADAŃ OKREŚLENIE WPŁYWU KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO NA WYNIKI BADANYCH PRZEDSIĘBIORSTW ORAZ WPŁYWU SPECYFICZNYCH CECH ZWIĄZANYCH Z RODZINNOŚCIĄ NA WIELKOŚĆ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO METODY STATYTSYCZNE Apanowicz J. (2002), Metodologia ogólna, Wydawnictwo Diecezji Peplińskiej Bernardinum, Gdynia Bielecka A. (2005), Statystyka w biznesie i ekonomii, teoria i praktyka, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego,Warszawa Wieczorkowska G., Wierzbiński J. (2011), Statystyka od teorii do praktyki, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 15

16 10. Literatura Bacon N., Hoque K., S. Siebert (2013), Family Business People Capital, Institute for Family Business, Carrington D.A. (2009), A study of intlellectual capital in the hospitality industry in the Caribbean, doctoral dissertation, University of Hull, Hull Final Report of the Expert Group (2009), Overview of Family-Business-Relevant-Issues: Research, Networks, Policy Measures and Existing Studies, European Commission Fleming Q.J. (2006), Tajniki przetrwania firmy rodzinnej, jak uniknąć siedmiu grzechów głównych niszczących firmy, Helion, Gliwice Gierszewska G. (2011), Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie: modele, podejście, praktyka, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa Hejduk I. (2011), Sustainability odpowiedzią na kryzys ekonomiczny: nowe koncepcje przedsiębiorstwa przyszłości, Instytut Organizacji i Zarządzania w Przemyśle Orgmasz, Warszawa Jeżak J., Popczyk W., Winnicka-Popczyk A. (2004), Przedsiębiorstwo rodzinne, funkcjonowanie i rozwój, Difin, Warszawa Kisielnicki J. (2013), Zarządzanie. Jak zarządzać i być zarządzanym, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Kisielnicki J., Turyna J. (red.) (2012), Decyzyjne systemy zarządzania, Difin, Warszawa Maciocha A. (2007), Aktywa niematerialne jako istotny element kształtowania wartości firmy, praca doktorska, Politechnika Warszawska, Warszawa Mariański A., Sułkowski Ł. (2009), Firmy rodzinne jak osiągnąć sukces w sztafecie pokoleń, Poltext Warszawa Marr. B, Staroivc D. (2003), Understanding corporate value: managing and reporting intellectual capital, Mroziewski M.(2008), Kapitał intelektualny współczesnego przedsiębiorstwa, koncepcje, metody wartościowania i warunki jego rozwoju, Difin, Warszawa Reid J. (2010), The Small Business, Survival Guide, Course/Technology, Cengage Learning, Bosotn Sobecki R. (red.) (2014), Przedsiębiorstwo rodzinne w gospodarce globalnej, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa Sobolewska O. (2013) Systemy zdalnego nauczania w procesie doskonalenia kadry menadżerskiej analiza użyteczności, praca doktorska, Uniwersytet Warszawski, Warszawa Sopińska A. (2008), Wiedza jako strategiczny zasób przedsiębiorstwa, analiza i pomiar kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa Surdej A., Wach K. (2010), Przedsiębiorstwa rodzinne wobec wyzwań sukcesji, Difin, Warszawa 16

17 Dziękuję za uwagę!