przygotowanie projektów kluczowych do realizacji Projekty kluczowe, wchodzące w skład Indykatywnych Planów

Transkrypt

1 tel faks Indykatywne Plany Inwestycyjne przygotowanie projektów kluczowych do realizacji Projekty kluczowe, wchodzące w skład Indykatywnych Planów Inwestycyjnych, to najwaŝniejsze inwestycje przewidziane do realizacji w najbliŝszych latach przy wykorzystaniu środków unijnych. Liczymy na to, Ŝe w istotny sposób przyczynią się one do przyspieszenia rozwoju społeczno-gospodarczego naszego kraju i, co za tym idzie, zmniejszenia luki cywilizacyjnej dzielącej nas od średniej unijnej. Propozycja Indykatywnego Planu Inwestycyjnego została przyjęta przez Radę Ministrów 27 lutego 2007 r. Otworzyło to moŝliwość rozpoczęcia procedury związanej z ich realizacją. Sposób przygotowania Indykatywnych Planów Inwestycyjnych (IPI) Instytucje Zarządzające (Iś) poszczególnymi programami operacyjnymi umieściły projekty w Indykatywnym Planie Inwestycyjnym w oparciu o następujące kryteria: strategiczny charakter projektu, kwalifikowalność projektu oraz beneficjenta, zgodność projektu z celami Strategii Rozwoju Kraju, Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia, programów operacyjnych oraz strategiami wojewódzkimi i strategiami sektorowymi, skalę oddziaływania projektu (lokalna, regionalna, ponadregionalna, krajowa), stopień wpływu projektu na osiągnięcie wskaźników SRK, NSRO oraz PO, dostępność środków finansowych w ramach alokacji danego priorytetu PO, inne kryteria specyficzne dla sektora. Koordynacją oraz weryfikacją poprawności zgłoszonych propozycji Indykatywnych Planów Inwestycyjnych zajmował się minister rozwoju regionalnego, który przygotował całościowy wykaz projektów kluczowych, w tym duŝych, przewidzianych do realizacji w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata (NSRO ) i przedłoŝył go pod obrady Rady Ministrów. Wpisanie projektu do IPI jest warunkową deklaracją jego realizacji i związane jest z zarezerwowaniem środków w ramach budŝetu programu. Projekty te nie będą zatem podlegały późniejszej procedurze konkursowej i nie będą konkurowały o środki z pozostałymi projektami. Konsultacje społeczne 27 lutego 2007 r. Rada Ministrów przyjęła Indykatywny wykaz indywidualnych projektów kluczowych, w tym duŝych, w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz Programu

2 Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Obecnie wykaz ten zgodnie z zasadą przejrzystości - podlega procesowi konsultacji społecznych. Został on umieszczony na stronie internetowej MRR, w celu zebrania ewentualnych uwag. Organizowane będą takŝe konferencje uzgodnieniowe, prowadzące do stworzenia ostatecznego wykazu projektów, który w kwietniu zostanie przekazany do końcowej akceptacji Rady Ministrów. Harmonogram prac nad wykazem projektów 27 lutego 2007 r. marzec 2007 r. kwiecień 2007 r. Przyjęcie indykatywnego wykazu indywidualnych projektów kluczowych dla NSRO Konsultacje społeczne Akceptacja ostatecznej wersji wykazu, powstałej w efekcie konsultacji Rada Ministrów MRR (strony internetowe, konferencje) Rada Ministrów Umowa wstępna Równolegle z procesem konsultacji społecznych projekty znajdujące się w Indykatywnym Planie Inwestycyjnym poddawane są szczegółowej weryfikacji przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Weryfikacja obejmuje m.in. analizę stopnia przygotowania projektów oraz ocenę realistyczności przyjmowanych przez beneficjentów załoŝeń i szacunków. W trakcie weryfikacji zostaną równieŝ zebrane informacje dotyczące potrzeb instytucji zgłaszających poszczególne projekty w zakresie wsparcia doradczego w procesie przygotowawczym projektów, finansowanego ze środków pomocy technicznej. W terminie 3 miesięcy po przyjęciu przez Radę Ministrów ostatecznej listy projektów IPI podpisywane będą umowy wstępne (pre-umowy) pomiędzy beneficjentem, a Instytucją Zarządzającą, stanowiące zobowiązanie beneficjenta do terminowego i prawidłowego przygotowania, a następnie realizacji projektu. Głównym elementem umowy wstępnej jest Plan Opracowania Projektu (POP), zawierający szczegółowy harmonogram działań zmierzających do pełnego przygotowania projektu i przedstawienia wymaganej dokumentacji projektowej wraz z wnioskiem o dofinansowanie do oceny. POP zawiera takŝe informacje dotyczące moŝliwości wystąpienia ewentualnego ryzyka dla terminowości działań przygotowawczych. Harmonogram określa precyzyjny termin ostatecznego przygotowania projektu i złoŝenia wniosku o dofinansowanie do oceny, a takŝe tzw. kamienie milowe, czyli zadania kluczowe z punktu widzenia pełnego i terminowego przygotowania projektu wraz z terminami ich realizacji, które są podstawą do oceny postępów w przygotowaniu projektu przez beneficjenta i podejmowania działań przewidzianych w przypadku opóźnień. Plan Opracowania Projektu będzie stanowił kluczowy dokument do monitorowania postępu prac nad przygotowaniem projektu do realizacji. Opóźnienia w stosunku do harmonogramu większe niŝ 3 miesiące kwalifikowane będą jako groźne. Wskazują one bowiem, Ŝe wystąpiły powaŝne problemy w przygotowaniu projektu oraz Ŝe takie opóźnienie moŝe narastać w dalszych fazach prac. Beneficjent przedstawi wówczas dokładną przyczynę opóźnień, a IZ zarekomenduje ewentualne działania zaradcze. 2

3 Opóźnienia w stosunku do harmonogramu większe niŝ 6 miesięcy kwalifikowane będą jako krytyczne. W takim przypadku Instytucja Zarządzająca dokonuje oceny jakościowej przyczyn i potencjalnych dalszych skutków opóźnienia, na tej podstawie podejmuje ewentualną decyzję o: o udzieleniu dodatkowej pomocy technicznej na wsparcie działań przygotowawczych, o wstrzymaniu jakichkolwiek działań korekcyjnych i wykreśleniu projektu z IPI. Usunięcie z Indykatywnego Planu Inwestycyjnego moŝe nastąpić w przypadku braku gwarancji terminowego przygotowania bądź realizacji projektu. MoŜe mieć równieŝ miejsce w sytuacji, w której beneficjent ukrył w trakcie tworzenia planu informacje mogące mieć istotny wpływ na moŝliwość i termin realizacji projektu lub podał informacje nieprawdziwe. Środki zarezerwowane na realizację projektu, który zostanie usunięty z IPI zostaną przeznaczone na projekty z listy rezerwowej lub zwiększą pulę środków dostępnych dla projektów wybieranych w procedurze konkursowej w ramach danego priorytetu lub działania. Istnieje takŝe moŝliwość przesunięcia środków na inne priorytety lub działania. JednakŜe w takim przypadku wymagana jest zmiana programu operacyjnego, a co za tym idzie konieczna jest zgoda Komisji Europejskiej. Przygotowanie projektów do realizacji Po akceptacji przez Radę Ministrów ostatecznej listy projektów oraz po akceptacji programów operacyjnych przez Komisję Europejską, zostaną powołane Komitety Monitorujące dla poszczególnych programów operacyjnych, które zatwierdzą kryteria wyboru projektów do dofinansowania. Warunkiem koniecznym do uzyskania dofinansowania projektu objętego Indykatywnym Planem Inwestycyjnym jest przedstawienie przez beneficjenta do oceny Instytucji Zarządzającej pełnej dokumentacji projektu i wniosku o dofinansowanie w terminie ustalonym w Planie Opracowania Projektu oraz uzyskanie pozytywnego wyniku formalnej i merytorycznej oceny wniosku o dofinansowanie wraz z wymaganymi załącznikami. Nabór wniosków Wniosek o dofinansowanie projektu kluczowego, zawierający niezbędny zakres informacji oraz wymagane załączniki beneficjent składa do Instytucji Zarządzającej najpóźniej do dnia określonego w Planie Opracowania Projektu. Ocena formalna i rejestracja wniosków o dofinansowanie Ocena formalna wniosku o dofinansowanie jest oceną 0-1 co oznacza, Ŝe niespełnienie jednego z warunków formalnych powoduje odrzucenie wniosku o dofinansowanie z dalszej procedury. Beneficjenci, których wnioski o dofinansowanie nie spełniają wymogów formalnych mają moŝliwość ich uzupełnienia. Dotyczy to jednak tylko dokumentów, które zostały wadliwie przygotowane (np. omyłki rachunkowe, oczywiste błędy, dokumentacja potwierdzająca kwalifikowalność podmiotu). Po dokonaniu ponownej oceny, projekt moŝe zostać przesunięty do puli projektów zaakceptowanych. Po pomyślnym przejściu procedury oceny formalnej projekty podlegają rejestracji w elektronicznej bazie prowadzonej na potrzeby procesu monitorowania. Ocena merytoryczna Ocena merytoryczna polega na sprawdzeniu opracowanej przez beneficjenta dokumentacji pod kątem zgodności z celami programu operacyjnego (osi priorytetowej/działania) oraz analizie jego efektywności finansowo-ekonomicznej. Dokonywana jest, tak jak ocena formalna, w systemie 0-1. Zatem niespełnienie jednego z warunków merytorycznych powoduje odrzucenie wniosku o dofinansowanie z dalszej procedury. 3

4 Kryteria stosowane do wyboru projektów dzielą się na: kryteria strategiczne stopień przyczynienia się projektu do realizacji celów określonych w programach operacyjnych oraz w odpowiednich dokumentach strategicznych (strategia sektorowa, strategia rozwoju województwa, inne), kryteria podmiotowe które muszą spełnić projektodawcy (np. lokalizacja, forma prawna, właściwe cele statutowe, doświadczenie w realizacji podobnych przedsięwzięć, wiarygodność finansowa itd.), kryteria jakościowe dotyczące projektu np. adekwatność proponowanych działań do deklarowanych celów i rezultatów, prawidłowość przygotowanej dokumentacji (biznes planu), harmonogram realizacji, relacja kosztów do efektów, jakość proponowanych zasobów ludzkich itd. Kryteria oceny merytorycznej przygotowywane przez Instytucję Zarządzającą zatwierdza Komitet Monitorujący w terminie 6 miesięcy od zatwierdzenia programu operacyjnego przez Komisję Europejską. Ostateczną decyzję w sprawie dofinansowania projektu, po zasięgnięciu opinii ekspertów, podejmuje Instytucja Zarządzająca. JednakŜe proces podpisywania umów o dofinansowanie nie moŝe rozpocząć się wcześniej niŝ w momencie wejścia w Ŝycie uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia programu operacyjnego, po wcześniejszym zakończeniu negocjacji z Komisją Europejską. Kwalifikowalność Kwalifikowalność podmiotów, które mogą starać się o wsparcie z funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności określa bezpośrednio program operacyjny. Natomiast początek okresu kwalifikowalności wydatków stanowi data otrzymania przez Komisję Europejską programu operacyjnego lub data 1 stycznia 2007 r., w zaleŝności od tego, która jest wcześniejsza. W przypadku projektów rozpoczętych przed datą 1 stycznia 2007 r. lub datą otrzymania przez Komisję Europejską programu operacyjnego, do kosztów kwalifikowanych zalicza się wydatki faktycznie poniesione po tej dacie. Wydatki poniesione wcześniej nie stanowią wydatku kwalifikowanego. JednakŜe w przypadku projektów, wobec których zastosowanie znajdują reguły dotyczące pomocy publicznej, okres kwalifikowalności wydatków rozpoczyna się nie wcześniej niŝ w momencie podpisania umowy o dofinansowanie projektu z Instytucją Zarządzającą. Koniec okresu kwalifikowalności wydatków na potrzeby rozliczenia z Komisją Europejską stanowi data 31 grudnia 2015 r. Datę końcową kwalifikowalności wydatków dla beneficjentów określa Instytucja Zarządzająca programem operacyjnym uwzględniając czas potrzebny na dokonanie zamknięcia pomocy w ramach programu i końcowe rozliczenie z Komisją. 4

5 Rys. 1. Schemat funkcjonowania Indykatywnych Planów Inwestycyjnych Nabór projektów do IPI Ocena strategiczna zgłoszonych projektów Przygotowanie wykazu indywidualnych projektów kluczowych, w tym duŝych, dla poszczególnych PO PrzedłoŜenie wykazu do akceptacji Rady Ministrów Konsultacje społeczne wykazu projektów za pośrednictwem stron internetowych MRR oraz konferencji uzgodnieniowych Weryfikacja projektów pod kątem stopnia przygotowania projektów do realizacji oraz realistyczności przyjętych przez beneficjentów załoŝeń i szacunków. Analiza potrzeb projektów w zakresie wsparcia doradczego finansowanego ze środków pomocy technicznej Akceptacja ostatecznego wykazu projektów kluczowych, w tym duŝych, dla poszczególnych PO przez Radę Ministrów Opracowanie i podpisanie umów wstępnych (pre-umów) dotyczących przygotowania projektów do realizacji, pomiędzy IZ a beneficjentami, stanowiących zobowiązanie beneficjenta do terminowego i prawidłowego przygotowania projektu do realizacji, zawierających Plany Opracowania Projektu (POP) Przedstawienie przez IZ i przyjęcie przez KM kryteriów oceny projektów System zarządzania i monitoringu przygotowania projektów objętych IPI Przygotowanie projektów przez beneficjentów monitorowane przez instytucje systemu zarządzania i monitoringu IPI w oparciu o POP w uzasadnionych przypadkach wsparcie doradcze ze środków pomocy technicznej usuwanie projektów/uzupełnianie list podstawowych IPI Nabór i ocena wniosków o dofinansowanie Ocena poprawności formalnej Ocena poprawności merytorycznej Podpisanie umowy o dofinansowanie WdroŜenie projektu Monitoring na podstawie informacji zbieranych w ramach sprawozdawczości zgodnych z Wytycznymi MRR w tym zakresie 5