Konspekt z przedmiotu biologia realizowany w klasie II gimnazjum przez nauczyciela Sabinę Gądek

Transkrypt

1 Konspekt z przedmiotu biologia realizowany w klasie II gimnazjum przez nauczyciela Sabinę Gądek TEMAT : Komórka najmniejsza funkcjonalna część organizmu. Cele: zdobycie wiadomości na temat najmniejszej funkcjonalnej części organizmu komórki; wyrabianie umiejętności korzystania z informacji słownej i graficznej ; kształtowanie twórczego myślenia; wdrażanie aktywnego słuchania; wyciąganie wniosków; Wiadomości: znajomość pojęć : komórka, metabolizm, katabolizm, anabolizm; zrozumienie funkcji pełnionych przez komórkę; wyjaśnienie procesów biologicznych zachodzących poza komórką ; wyjaśnienie procesów biologicznych zachodzących wewnątrz komórki; wyjaśnienie funkcji pełnionych przez poszczególne organelle komórki zwierzęcej i roślinnej; Umiejętności: umiejętność aktywnego słuchania i prawidłowe odbieranie informacji słownej; umiejętne kojarzenie i wiązanie słuchanych wiadomości na temat : najmniejszej funkcjonalnej części organizmu komórki; umiejętność wykonywania zadanych ćwiczeń; umiejętność prawidłowego dopasowania odpowiedniej organelli do komórki zwierzęcej, roślinnej; umiejętność określenia miejsca zachodzenia procesu metabolizmu w komórce; umiejętność prawidłowego dopasowania odpowiedniego procesu, okresu życia do anabolizmu i katabolizmu; umiejętność pracy z podręcznikiem; umiejętność podziału procesów na zachodzące poza komórką i we wnętrzu komórki; umiejętność dostrzegania różnic w budowie komórki zwierzęcej i roślinnej. umiejętność zinterpretowania wykresów przedstawiających katabolizm i anabolizm; Postawy: wdrażanie postaw związanych z odpowiednim żywieniem w celu prawidłowego zachodzenia procesów biologicznych w organizmie; Metody: słowna :pogadanka, opis; czynna: układanie puzzli, rozwiązywanie ćwiczeń; oglądowa : obserwacja plansz; - 1 -

2 Środki dydaktyczne: puzzle: organelle komórki roślinnej i zwierzęcej; podręcznik; ksera z ćwiczeniami do lekcji ; Tok lekcji: 1. Podanie tematu lekcji : Komórka najmniejsza funkcjonalna część organizmu. 2. Komórka. 3. Komórka zwierzęca. 4. Komórka zwierzęca a, komórka roślinna. 5. Notatka (patrz notatka do lekcji nr.1). 6. Metabolizm. 7. Katabolizm. 8. Anabolizm. 9. Notatka (patrz notatka do lekcji nr.2). 10. Procesy zachodzące wewnątrz komórki. 11. Procesy zachodzące poza komórka. 12. Notatka (patrz notatka do lekcji nr.3). 13. Utrwalenie wiadomość na poznany temat poprzez wykonanie ćwiczeń sprawdzających. 14. Podanie pracy domowej

3 NOTATKA DO LEKCJI: 1. Komórka: to podstawowy element strukturalny i czynnościowy każdego żywego organizmu, zdolny do spełniania różnych funkcji życiowych tj. oddychania, odżywiania, rozmnażania, wzrostu. ROZSYPANKA: KOMÓRKA ZWIERZĘCA : błona komórkowa( zbudowana z podwójnej warstwy lipidów - fosfolipidów oraz białek, oddziela komórkę od środowiska zewnętrznego bierze udział w rozpoznawaniu komórek- reszty cukrowe, reguluje procesy transportu substancji); mitochodria( zbudowane z błony zewnętrznej i błony wewnętrznej w postaci grzebieni oraz matriks mitochondrialnego, posiada własne DNA oraz rybosomy organelle samoreplikujące się, przeprowadzają proces oddychania wewnątrzkomórkowego, dostarczają do miejsc zapotrzebowania energii użytecznej biologicznie jej źródłem jest ATP; lizosomy (wakuole trawienne, umożliwiają wewnątrzkomórkowe trawienia substancji z poza komórek, zawierają enzymy niezbędne im do tego); SER ( retikulum endoplazmatyczne gładkie nie posiada rybosomów na swej powierzchni, prowadzi syntezę lipidów); RER ( retikulum endoplazmatyczne szorstkie posiada na powierzchni rybosomy, prowadzi syntezę białka); AG ( zbudowany ze stosów płaskich pęcherzyków, funkcja wydzielnicza); jądro komórkowe(zawiera DNA komórki, położone centralnie); cytoplazma ( środowisko komórki); rybosomy ( zbudowane dwóch podjednostek małej i dużej, minifabryka produkująca białka); peroksysomy ( pojedyncze pęcherzyki, zawierają enzym katalazarozkładający szkodliwy dla organizmu nadtlenek wodoru); - 3 -

4 KOMÓRKA ROŚLINNA: ściana komórkowa ( tworzą ją ściana pierwotna, wtórna i blaszka środkowa, nadaje kształt komórce, zabezpiecza przed nadmierna utrata wody, tworzy rusztowanie dla rośliny); cytoplazma ( środowisko komórki); wakuola ( otoczona tonoplastem, wypełniona sokiem wakuolarnym, magazynowanie zbędnych produktów przemiany materii); jądro komórkowe ( położone peryferycznie, zawiera DNA komórki); glikosysomy ( pojedyncze pęcherzyki, zawierają enzymy rozkładające kwasy tłuszczowe przekształcające produkty ich rozkładu w węglowodany); chloroplasty ( zbudowane z trzech błon :zew., wew, i tylakoidów, zawierają barwnik chlorofil, biorą udział w fotosyntezie); mitochondria (zbudowana z błony zewnętrznej i błony wewnętrznej w postaci grzebieni oraz matriks mitochondrialnego, posiada własne DNA oraz rybosomy organelle samoreplikujące się, przeprowadzają proces oddychania wewnątrzkomórkowego, dostarczają do miejsc zapotrzebowania energii użytecznej biologicznie jej źródłem jest ATP); rybosomy( zbudowane dwóch podjednostek małej i dużej, minifabryka produkująca białka); 2. METABOLIZM: przemiana materii i energii. KATABOLIZM (ROZKŁAD) procesy biochemiczne odpowiedzialne za rozkład złożonych cząsteczek na związki prostsze w czasie procesu wyzwala się energia przewaga nad anabolizmem w okresie starości ANABOLIZM (SYNTEZA) obejmuje procesy budowania nowych związków w organizmie przeprowadzenie procesu wymaga dostarczenia energii przewaga nad katabolizmem w okresie wzrastania - 4 -

5 równowaga w okresie względnej stabilizacji życiowej; 3. PROCESY ZACHODZĄCE POZA KOMÓRKĄ pobieranie pokarmu trawienie pokarmu wymiana gazowa transport wydalanie PROCESY ZACHODZĄCE WEWNĄTRZ KOMÓRKI metabolizm oddychanie wenątrzkomórkowe - 5 -

6 Moment lekcji Czynność nauczyciela Środki dydaktyczne Czynność ucznia 1. Faza przygotowawcza a) Sprawy organizacyjno porządkowe. b)nawiązanie do tematu lekcji. Sprawdzanie obecności przez nauczyciela. d) Temat lekcji. 2. Faza realizacyjna. a) Komórka. b) Komórka zwierzęca. Zapisanie na tablicy właściwego tematu lekcji : Komórka najmniejsza funkcjonalna część organizmu.. Przypomnienie terminu komórka. Przepisywanie tematu lekcji. c) Komórka zwierzęca, a komórka roślinna. Notatka. c)metabolizm. d) Katabolizm. e)anabolizm. Przypomnienie budowy komórki zwierzęcej. Zawieszenie na tablicy puzzli: organelle komórki zwierzęcej i komórki roślinnej. Zlecenie przyporządkowania odpowiednich organelli do komórki zwierzęcej i roślinnej. Zlecenie przepisania ułożonych puzzli z tablicy (patrz tok lek. not 1). Omówienie procesu metabolizmu. Zlecenie otworzenia podręcznika na str 99, 101. Omówienie procesu katabolizmu. Puzzle Podręcznik Podręcznik. Układanie puzzli. Zapisywanie notatki. Otwieranie podręcznika

7 Notatka. e) Procesy zachodzące wewnątrz komórki. Omówienie procesu anabolizmu. Dyktowanie notatki (patrz tok lek not 2). Podręcznik. Zapisywanie dyktowanej notatki. f)procesy zachodzące poza komórką. Scharakteryzowanie procesów zachodzących wewnątrz komórki. Zlecenie otworzenia podręcznika str.100. Scharakteryzowanie procesów zachodzących poza komórką. Podręcznik. Podręcznik. Otwieranie podręczników. Notatka. 3.Faza podsumowująca. a) Ćwiczenia podsumowujące i utrwalające poznane wiadomości na temat komórki najmniejszej funkcjonalnej części organizmu. Dyktowanie notatki (patrz tok lek not 3). Rozdanie uczniom kser, które zawierają ćwiczenia na dany temat. Zlecenie rozwiązywania ćwiczeń. b) Ocena Wpisywanie ocen za aktywność. c) Praca domowa. Rozdanie kser zawierających pracę domową. Zapisywanie dyktowanej notatki. Rozwiązywanie ćwiczeń

8 ĆWICZENIA DO LEKCJI: Uzupełnij zdania: 1. W okresie wzrastania przeważają w komórce. 2. Natomiast w okresie starości przeważają w komórce., ponieważ.. 3. i. są w stanie równowagi w okresie 4. Organizm przez całe życie tworzy., rozkładając. 5. jest procesem, w czasie którego dochodzi do.. energii. 6. jest procesem, który wymaga... energii. Uzupełnij zdania: 1. W okresie wzrastania przeważają w komórce procesy anaboliczne. 2. Natomiast w okresie starości przeważają w komórce procesy kataboliczne, ponieważ komórki nie nadążają z reperacją swych struktur. 3. Anabolizm i katabolizm są w stanie równowagi w okresie względnej stabilizacji życiowej. 4. Organizm przez całe życie tworzy jedne związki, rozkładając jednocześnie inne. 5. Katabolizm jest procesem, w czasie którego dochodzi do uwolnienia energii. 6. Anabolizm jest procesem, który wymaga dostarczenia energii