Uwarunkowania Prawne Związane z Informatyzacją Ochrony Zdrowia

Transkrypt

1 Uwarunkowania Prawne Związane z Informatyzacją Ochrony Zdrowia Dr inż. Kazimierz Frączkowski Koordynator Projektów Informacyjnych w Ochronie Zdrowia Biuro Zarządzania Projektami PIOZ, CSIOZ MZ Warszawa k.fraczkowski@csioz.gov.pl Kraków 1 i

2 Główne wyzwania i działania Społeczeństwa Informacyjnego Budowanie społecznego zaufania do usług informatycznych i telemedycznych od ponad 60 lat Proceduralno prawne aspekty Działania interoperacyjne w sieci usług 2

3 Wytwarzanie informacji, przechowywanie informacji, przetwarzanie informacji, udostępnianie informacji medycznej to usługi wsparcia w zakresie świadczeń medycznych. 3

4 Z jakimi działaniami łączymy telemedycynę w kategoriach usług medycznych potencjalni i realni beneficjenci? 4

5 Nowa pozycja i rola pacjenta, lekarza, oraz elektronicznych mediów komunikacyjnych w świadczeniu usług? 5

6 Czy mamy zadawalające rezultaty i tempo wdrażania elektronicznej dokumentacji medycznej i telemedycyny? 6

7 Cel - przy tych samych środkach większe efekty dla społeczeństwa W ochronie zdrowia wykorzystanie technologii informacyjnych jest poniżej 30% w stosunku do realnych możliwości! Wg. raportu Gartnera 2008r 7

8 Recepty papierowe mln/rok Recepta ma wymiary nie mniejsze niż 90 mm (szerokość) i 200 mm (długość) oraz nie większe niż 110 mm (szerokość) i 215 mm (długość). Długość równika m /0.215 m = razy recepty opasują ziemię 250 ton papieru = 17 wagonów 8

9 Papierowa dokumentacja medyczna a elektroniczna dokumentacja medyczna (EDM) w liczbach Zdarzenia medyczne ponad miliard Liczba hospitalizacji 7.5 mln 9

10 10

11 Zgodnie z art. 56 Ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia dokumentacja wytworzona po dniu 31 lipca 2014 r. musi być prowadzona w postaci elektronicznej Od dziś to tylko ok. 1,5 roku!!! 11

12 12 Klasyfikacja dokumentacji medycznej

13 Klasyfikacja Systemem porządkujący, katalogujący wiedzę o dokumentacji medycznej, nie same dokumenty. Podstawę klasyfikacji stanowią typy dokumentów perspektywy: Kod resortowy charakteryzujący specjalność komórki kod resortowy dziedziny medycyny 13

14 Klasyfikacja a identyfikacja dokumentu systemem porządkujący, katalogujący wiedzę o dokumentacji; kodowanie określa własność dokumentu i klasyfikuje go w odpowiednie miejsce w hierarchii; system identyfikacji instancji dokumentu, umożliwiający dotarcie do konkretnego dokumentu wytworzonego u Usługodawcy; 14

15 recepty zaświadczenia Typy dokumentów skierowania Indywidualna wewnętrzna Historia zdrowia i choroby Indywidualna zewnętrzna Oświadczenia Historia choroby Konsultacje 15

16 Perspektywy (1) Stanowią dodatkowe źródło informacji o wytworzonej dokumentacji. Opierają się na rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 16 lipca 2004 roku w sprawie systemu resortowych kodów identyfikacyjnych ( ). Perspektywy to: dziedziny medyczne; specjalności komórek organizacyjnych. 16

17 Wywiad lekarski i badania przedmiotowe Skierowanie na konsultację Recepta Orzeczenia Perspektywy (2) Typ dokumentu Dziedziny medyczne Anestezjologia i intensywna terapia Chirurgia dziecięca Reumatologia Poradnia alergologiczna Poradnia dermatologiczna Ośrodek rehabilitacji dziennej Specjalności kom. org. Inne propozycje? Inne kwestie definiujące strukturę dokumentu med. 17

18 Struktura kodu dokumentu Historia zdrowia i choroby 36 - Alergologia Poradnia alergii oddechowych Konsultacje Typ dokumentu - identyfikator Kod resortowy dziedziny medycyny Specjalność komórki organizacyjnej

19 Identyfikacja instancji dokumentu (1) Identyfikacja konkretnego dokumentu medycznego wydanego dla konkretnego pacjenta Brak ingerencji w wew. procedury usługodawcy Wymagania dotyczące identyfikatora instancji Unikalność na poziomie usługodawcy, krajowym Zapewnienie możliwości identyfikacji przy pomocy kodów jedno- oraz dwuwymiarowych (normy ISO) Wykorzystanie istniejącej klasyfikacji kodów resortowych 19

20 Identyfikacja instancji dokumentu (2) W /06/15/25 Identyfikator wytwórcy Identyfikator dokumentu Oznaczenie organu: W-14 Nr księgi: jednostka org. w strukturze zakładu: /06/15/25 20

21 21 Struktura dokumentu

22 Dokument zgodny HL7 CDA Dokument zgodny z HL7 CDA posiada dwie sekcje: Nagłówek zawierający metadane opisujące dokument: identyfikator, autora, typ, czas powstania i jego przeznaczenie. Struktura nagłówka jest identyczna dla wszystkich poziomów dokumentacji wg HL7 oraz dla wszystkich typów dokumentów, natomiast nie jest wymagane wypełnienie wszystkich informacji w nim zawartych. Główna część dokumentu (ciało) zawierająca treść informacyjną. 22 Nagłówek dokumentu Część główna dokumentu

23 HL7 CDA struktura dokumentu 23 Poziom 1 CDA Header is Described Document Type(s) Poziom 2 Assumes XML Body Content Prescribes: the Sections, their Order and Section Identifier Codes Poziom 3 CDA Entries Vocabulary [Codes] Relationships Semantics Header Body Section Entries Źródło: A basic overview of Clinical Document Architecture,

24 HL7 CDA - Nagłówek dokumentu Standardowo nagłówek dokumentu w HL7 CDA zawiera informacje dotyczące: Identyfikacji dokumentu i jego typu, Poufności, bezpieczeństwa i autoryzacji, Aktorów - podmiotów (osób, instytucji i innych) biorących udział w wykonywaniu świadczenia medycznego. 24

25 Część główna dokumentu ustrukturyzowana informacja zapisana za pomocą języka znaczników (StructuredBody); plik binarny (NonXMLBody); 25

26 26 Wymagania dla transformacji papierowej dokumentacji medycznej do postaci cyfrowej

27 27 Papierowa dokumentacja medyczna

28 Transformacja dokumentacji do postaci elektronicznej Nagłówek dokumentu Nagłówek dokumentu Nagłówek dokumentu 28

29 Wymagania Każdy dokument stanowi odrębny plik z własnym nagłówkiem. Skanowane dokumenty muszą mieć uzupełnione pola wymagane w nagłówku. Dokumentacja przetwarzana do postaci cyfrowej klasyfikowana jest wg tych samych zasad co dokumentacja elektroniczna. 29

30 Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. Nr 113, poz.657, z poźn. zm.) Zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 4 ustawy utworzony zostanie portal edukacyjno-informacyjny, którego celem jest m. in. upowszechnianie wiedzy na temat funkcjonowania systemów informatycznych w ochronie zdrowia oraz telemedycyny 30

31 Bariery w rozwoju telemedycyny Niedostateczne finansowanie ze środków publicznych Prace w AOTM związane z finansowaniem usług telemedycznych Bariera nie jest technologia, lecz przeszkody prawne (np. zapis koniecznść bezpośredniego kontaktu lekarza z pacjentem) 31

32 Bezpieczeństwo danych medycznych Telemedycyna może stanowić zagrożenie dla prawa do ochrony danych (tzn. ujawnienie schorzenia lub diagnozy mogłoby mieć negatywny wpływ na osobiste i zawodowe życie jednostki). Podczas świadczenia usług telemedycznych należy systematycznie poddawać ocenie aspekty związane z ochroną danych. W każdym przypadku niezbędne jest zapewnienie przestrzegania krajowych i wspólnotowych przepisów w zakresie ochrony danych osobowych. 32

33 Obowiązujące prawo Kodeks Etyki Lekarskiej Art. 9. Lekarz może podejmować leczenie jedynie po uprzednim zbadaniu pacjenta. Wyjątki stanowią sytuacje, gdy porada lekarska może być udzielona wyłącznie na odległość. 33

34 Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634, z poźn. zm.) Art. 42. Lekarz orzeka o stanie zdrowia określonej osoby po uprzednim, osobistym jej zbadaniu, z zastrzeżeniem sytuacji określonych w odrębnych przepisach. 34

35 Odstępstwo od zasady wyrażonej w art. 42 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty Zgodnie z 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz. U. Nr 273, poz. 2711, z poźn. zm.) lekarz orzecznik może wydać orzeczenie o niezdolności do pracy również bez bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do której ma być ono wydane, jeżeli dokumentacja dołączona do wniosku jest wystarczająca o wydania orzeczenia. 35

36 Akty prawne wymagające zmian-1/2 ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634) ustawa z dnia 27 kwietnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 164, poz.1027, z poźn. zm.), w szczególności: przepisy wydane na podstawie art. 31d ustawy wykazy świadczeń gwarantowanych 36

37 Akty prawne wymagające zmian-2/2 ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654, z późn. zm.) ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2012 r. poz. 159) oraz stosowne akty wykonawcze regulujące poszczególne kwestie 37

38 38 Wnioski Należy rozwiązać problemy rozliczania usług świadczonych zdalnie, w tym np. czas pracy lekarza dyżurującego w domu, Bezpieczeństwo związane z dostępem i przetwarzaniem danych pacjenta, finansowanie projektów telemedycznych. Prawne Mentalne odhumanizowanie medycyny

39 39 Czy zamiast dalszych wniosków 2/2

40 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 40