AKTUALIZACJA STRATEGII ROZWOJU POWIATU PRZASNYSKIEGO NA LATA

Transkrypt

1 AKTUALIZACJA STRATEGII ROZWOJU POWIATU PRZASNYSKIEGO NA LATA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Katowice, grudzień 2012 r. 1

2 SPIS TREŚCI 1. Wstęp Podstawa formalno-prawna opracowania prognozy Cel i zakres prognozy Informacje o zawartości, głównych celach sporządzanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami Zakres obszarowy i zamierzenia inwestycyjne wynikające z aktualizacji Strategii Cele wynikające z aktualizacji Strategii Powiązania Strategii z innymi dokumentami Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy Opis stanu istniejącego środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku przyjęcia aktualizacji dokumentu Opis stanu środowiska przyrodniczego Gmin Przasnysz i Chorzele Potencjalne zmiany w środowisku przy dotychczasowym użytkowaniu Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia aktualizacji Strategii Rozwoju Powiatu Przasnyskiego na lata Przewidywane oddziaływania na środowisko wynikające z aktualizacji Strategii Wpływ zapisów projektu aktualizacji Strategii na obszary chronione, w tym obszary Natura Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko Streszczenie

3 1. Wstęp 1.1. Podstawa formalno-prawna opracowania prognozy Podstawę formalno-prawną wykonania Prognozy oddziaływania na środowisko aktualizacji Strategii Rozwoju Powiatu Przasnyskiego na lata stanowią: Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. z 2010 r. nr 213 poz. 1397). Uzgodnienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 20 listopada 2012 r. o sygnaturze WOOŚ-I ARM. Uzgodnienie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Warszawie z dnia 01 sierpnia 2012 r. o sygnaturze ZNS DK Cel i zakres prognozy Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy aktualizacji Strategii Rozwoju Powiatu Przasnyskiego na lata (zwana dalej Strategią), w ramach której przewidziano do realizacji trzy projekty inwestycyjne związane z przygotowaniem gruntów pod inwestycje. Celem wykonania Prognozy jest identyfikacja potencjalnych oddziaływań na środowisko będących wynikiem realizacji zamierzeń wynikających z aktualizacji Strategii oraz ocena ich stopnia, a także określenie czy w należyty sposób został uwzględniony w ocenianym dokumencie interes środowiska przyrodniczego i kulturowego. Aktualizacja Strategii dotyczy obiektów, które zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. z 2010 roku nr 213 poz. 1397) mogą znacząco oddziaływać na środowisko przyrodnicze (planowana bocznica kolejowa, drogi, sieci uzbrojenia terenu, stacje elektroenergetyczne). Prognoza oddziaływania na środowisko jest elementem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, przez którą rozumie się postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji programu obejmujące w szczególności: uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko, sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko, uzyskanie opinii wymaganych ustawą, zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu. Niniejsza prognoza została wykonana z uwzględnieniem zakresu określonego w art. 51 Ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego 3

4 ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz z późniejszymi zmianami). Prognoza zawiera: a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami, b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, d) informacje o możliwym transgenicznym oddziaływaniu na środowisko, e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym. Niniejsza prognoza określa, analizuje i ocenia: a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu, b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, c) istniejące problemy ochrony środowiska z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczącej obszarów podlegającej ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnie 2004 r. o ochronie przyrody, d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu, e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne na cele i podmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności: różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy. Prognoza oddziaływania na środowisko przedstawia: a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko mogących być rezultatem 4

5 realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i podmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru przedstawia rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonywania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. 5

6 2. Informacje o zawartości, głównych celach sporządzanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami 2.1. Zakres obszarowy i zamierzenia inwestycyjne wynikające z aktualizacji Strategii Obszar 1 - Poprawa infrastruktury technicznej terenów inwestycyjnych w Przasnyskiej Strefie Gospodarczej. Lokalizacja: powiat przasnyski, gmina Przasnysz, wieś Sierakowo. Projekt obejmuje wykonanie dróg wewnętrznych i dojazdowych, kanalizacji sanitarnej, kanalizacji deszczowej, instalacji wodociągowej, telekomunikacyjnej i energetycznej. Obszar Przasnyskiej Strefy Gospodarczej (PSG) zajmuje 307 ha, z czego 202 ha przewidziano na cele inwestycyjne, a 107 ha na wzmocnienie pozycji lotniska Aeroklubu Północnego Mazowsza i przystosowanie go do celów przyjmowania niewielkich samolotów połączeń turystycznych oraz biznesowych (droga startowa wynosi około 700 m). Właścicielem terenów (użytkowanie wieczyste) jest Powiat Przasnyski. Podział przedsięwzięcia: a) Tereny przeznaczone pod działalność lotniczą (107 ha) teren trawiastego lotniska biznesowo-turystycznego. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przewidziano możliwość realizacji obiektów i urządzeń transportu lotniczego i część lotniczą lądowiska (obszar nalotu został objęty zakazem zabudowy), a także część służącą do kierowania, kontroli, nadzoru i zabezpieczenia ruchu lotniczego. Zgodnie z MPZP planuje się także część pod hangarowanie obsługę i naprawy sprzętu lotniczego, część sportowo-rekreacyjną, biura związane z obsługą funkcji podstawowej, część hotelowo-gastronomiczną. Część obszaru stanowią tereny rolne z możliwością przekształcenia ich funkcji na inwestycyjną. b) Podstrefa Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro-Park Wisłosan o powierzchni 48 ha (80 działek ewidencyjnych). c) Pozostały obszar strefy o powierzchni 136 ha (156 działek o powierzchni od 0,47 do 22,15 ha) przewidziany pod funkcje produkcyjno-składowo-usługowe. Obszar 3 - Dyfuzja procesów rozwojowych na terenie Północnego Mazowsza poprzez kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części powiatu przasnyskiego strefa przemysłowa. Przedmiotem projektu jest budowa infrastruktury technicznej (drogi wewnętrzne, sieć kanalizacji sanitarnej, sieć kanalizacji deszczowej, sieć wodociągowa, stacja elektroenergetyczna, linie kablowe sn, linia telekomunikacyjna, sieć gazowa, bocznice kolejowe) na obszarze 198 ha. Teren jest położony na terenie gminy Chorzele między DK 57, DW 616 i drogą powiatową 3234W. Obszar 4 - Dyfuzja procesów rozwojowych na terenie Północnego Mazowsza poprzez kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych w północnej części powiatu przasnyskiego strefa sportowa. Przedmiotem projektu jest budowa infrastruktury technicznej (drogi wewnętrzne, sieć wodociągowa, stacja elektroenergetyczna, sieć kablowa sn), sieć kanalizacji sanitarnej i deszczowej, linia telekomunikacyjna, sieć gazowa) na obszarze 82,5 ha. Planuje się budowę boisk sportowych, urządzeń i instalacji rekreacyjno-sportowych, obiektów małej architektury, skwerów, miejsc spacerów i wypoczynku, basenu, parkingów, lodowiska. Teren jest położony na terenie gminy Chorzele. Na poniższych rysunkach przedstawiono obszary objęte opracowaniem. 6

7 Rysunek 1. Obszar obejmujący przedsięwzięcie ujęte w aktualizacji Strategii na terenie Przasnysza Źródło: Materiały Starostwa Powiatowego w Przasnyszu. 7

8 Rysunek 2. Obszar obejmujący przedsięwzięcie ujęte w aktualizacji Strategii na terenie Chorzeli strefa przemysłowa Źródło: Materiały Starostwa Powiatowego w Przasnyszu. 8

9 Rysunek 3. Obszar obejmujący przedsięwzięcie ujęte w aktualizacji Strategii na terenie Chorzeli - strefa sportowa Źródło: Materiały Starostwa Powiatowego w Przasnyszu. 9

10 2.2. Cele wynikające z aktualizacji Strategii Celem aktualizacji strategii jest wyznaczenie przedsięwzięć umożliwiających rozwój gospodarczy na terenie powiatu przasnyskiego (kolejno poszczególne tereny będą zagospodarowywane przez inwestorów) z zachowaniem wymogów ładu przestrzennego, wartości środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz krajobrazu Powiązania Strategii z innymi dokumentami Strategia Rozwoju Powiatu Przasnyskiego na lata jest zgodna z dokumentami planistycznymi szczebla krajowego, regionalnego oraz lokalnego: Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Przasnysz, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Chorzele, Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W sąsiedztwie terenu związanego z aktualizacją Strategii w Przasnyszu nie występują tereny chronione, w tym obszary objęte siecią Natura Najbliższy obszar tejże sieci (Doliny Omulwi i Płodownicy) jest położony około 25 km od analizowanego terenu. Rezerwat Zwierzyniec i Krośnicko-Kosmowski Obszar Chronionego Krajobrazu są oddalone od obszaru włączonego do Strategii o około 9 km. W przypadku obszaru przeznaczonego pod usługi sportu i rekreacji w Chorzelach, najbliższy obszar Natura 2000 (Doliny Omulwi i Płodownicy) jest oddalony o około 3,5 km. Z kolei Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy Napowidzko-Ramuckiej jest oddalony o około 12 km. Obszar Natura 2000 Doliny Omulwi i Płodownicy jest położony w bezpośrednim sąsiedztwie strefy przemysłowej w Chorzelach, obszar Natura 2000 Puszcza Napiwodzko-Ramucka i Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy Napiwodzko- Ramuckiej są oddalone o około 12 km, a obszar Natura 2000 Zachodniokurpiowskie Bory Sasankowe o około 16 km. 10

11 3. Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy Prognozę do aktualizacji Strategii wykonano w zakresie jaki wynika z przytoczonego przepisu art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227), uwzględniając charakter dokumentu i jego zwartość oraz szczegółowość zapisów. Prognoza składa się z dwóch głównych merytorycznych części. W części pierwszej dokonano (na podstawie dostępnych materiałów, i wizji w terenie) analizy oraz oceny stanu środowiska przyrodniczego. W części drugiej dokonano oceny wpływu oraz ich skutków w środowisku i krajobrazie, wynikających z realizacji przewidzianych działań. Prognoza składa się z części tekstowej i kartograficznej. Analizy zostały wykonane na mapie w skali 1: W prognozie uwzględniono informacje zawarte w materiałach dokumentacyjnych, studialnych, kartograficznych i monograficznych oraz decyzjach takich jak: 1. Kondracki J., 2000, Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa. 2. Program ochrony środowiska dla Miasta i Gminy Chorzele, Siedlce Program ochrony środowiska Gminy Przasnysz, Przasnysz Program ochrony środowiska dla powiatu przasnyskiego na lata z perspektywą do roku 2017, Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko Programu ochrony środowiska dla powiatu przasnyskiego na lata z perspektywą do roku 2017, Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Przasnysz dla fragmentu miejscowości Sierakowo, Warszawa Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Chorzele, Siedlce Strategia Rozwoju Powiatu Przasnyskiego na lata , Przasnysz Projekt Aktualizacji Strategii Rozwoju Powiatu Przasnyskiego na lata , Przasnysz Decyzja nr Gpk /1/08 Wójta Gminy Przasnysz z dnia r. w sprawie określenia środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia pod nazwą Poprawa infrastruktury technicznej terenów inwestycyjnych w Przasnyskiej Strefie Gospodarczej. 11. Decyzja Burmistrza Miasta i Gminy Chorzele nr Or z dnia r. o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego dla budowy Mazowieckiego Centrum Sportów Zimowych w Chorzelach. 12. Decyzja nr 13/11 Burmistrza Miasta i Gminy Chorzele nr ROZ.KS z dnia r. o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego dla budowy Przasnyskiej Strefy Gospodarczej Podstrefa Chorzele I. 13. Postanowienie Wójta Gminy Przasnysz nr Gpk /08 z dnia r. o odstąpieniu od obowiązku sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia pod nazwą Poprawa infrastruktury technicznej terenów inwestycyjnych w Przasnyskiej Strefie Gospodarczej. 14. Opinia dotycząca przelotów w Polsce dzikich ptaków pochodzących z Zachodniej Syberii, Uralu oraz europejskiej środkowej części Federacji Rosyjskiej. 11

12 15. Inwentaryzacja ornitologiczna obszaru działek 101, 102 i 104 w miejscowości Chorzele oraz otoczenia w promieniu 2 km w związku z planowaną realizacją elektrowni wiatrowych ( ). Ponadto zostały wykorzystane informacje uzyskane w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie oraz w urzędach gmin w Przasnyszu i Chorzelach, w Starostwie Powiatowym w Przasnyszu oraz w Powiatowym Zarządzie Dróg w Przasnyszu. 12

13 4. Opis stanu istniejącego środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku przyjęcia aktualizacji dokumentu 4.1. Opis stanu środowiska przyrodniczego Gmin Przasnysz i Chorzele Gmina miejsko-wiejska Chorzele położona jest w północnej części powiatu przasnyskiego, który należy do województwa mazowieckiego. Gmina zajmuje powierzchnię 371,53 km 2, zamieszkuje ją ponad 11 tys. osób z czego niemal 3 tys. mieszka w mieście Chorzele. Gęstość zaludnienia wynosi 30 osób/km 2. Gminę Chorzele tworzy 41 sołectw, obejmujących 66 miejscowości. Przez terytorium gminy biegną szlaki komunikacyjne Warszawa-Olsztyn, Ostrołęka-Ciechanów oraz linia kolejowa Ostrołęka-Szczytno. Gmina Chorzele znajduje się w podprowincji Nizina Środkowopolska, makroregionie Nizina Północnomazowiecka, w mezoregionie Wysoczyzna Ciechanowska. Obszar ten od północy graniczy ze Wzniesieniami Mławskimi, a od wschodu z Równiną Kurpiowską. Gmina ma charakter rolniczy niemal 10 tys. ha zajmują grunty orne. Bardzo dużą część gminy stanowią lasy i kompleksy leśne ponad 15 tys. ha. Pod względem hydrograficznym obszar gminy zalegają wody I poziomu użytkowego i II poziomu wodonośnego, bardzo dobrze chronionego przed infiltracja przez ok. 50 m kompleks słabo przepuszczalnych i nieprzepuszczalnych glin i iłów. Przeważają utwory czwartorzędowe plejstoceńskie, przede wszystkim osady akumulacji lodowcowej i wolnolodowcowej (piaski, żwiry, głazy, mułki oraz gliny zwałowe). Gmina Przasnysz położona jest: w północnej części województwa mazowieckiego, w obszarze funkcjonalnym Zielone Płuca Polski, otaczając miasto powiatowe Przasnysz, graniczy z gminami: Płoniawy Bramura, Krasne, Czernice Borowe, Krzynowłoga Mała i Jednorożec. Gmina zajmuje powierzchnię 184 km 2 (z czego 77% to użytki rolne), na której zamieszkuje około 7,7 tys. osób (gęstość zaludnienia 41 osób /km 2 ). W gminie dominuje zwarta zabudowa (około 90%), w wiejskich jednostkach osadniczych (50 wsi, 34 sołectwa). Jest to gmina typowo rolnicza o glebach średniej jakości, znacznym udziale użytków zielonych, gdzie dominują indywidualne gospodarstwa rolne. Przez terytorium gminy Przasnysz przebiegają drogi krajowe: Warszawa Szczytno i Białystok-Płock oraz drogi wojewódzkie czyniąc ten obszar dostępnym (w zakresie komunikacji) i atrakcyjnym inwestycyjnie (dla lokalizacji przedsięwzięć inwestycyjnych). Budowa geologiczna i rzeźba terenu są wynikiem: długotrwałych procesów zachodzących w skorupie ziemskiej, zmian klimatycznych na ziemi, a także antropogenicznych przekształceń spowodowanych przez działalność człowieka. Znaczna część obszaru gminy położona jest w obrębie Wysoczyzny Ciechanowskiej (ponad 80%) na pograniczu Równiny Kurpiowskiej. Malownicza krajobrazowo jest część północno-zachodnia gminy leżąca w obrębie Wzniesień Mławskich zbudowanych z utworów moreny czołowej, gdzie zaznaczają się dwa wały morenowe. Jeden z nich ciągnie się z rejonu Mchowa w kierunku północno - zachodnim do granicy gminy (i dalej w kierunku wsi Krznowłoga Mała), drugi z 13

14 rejonu wsi Osówiec Szlachecki w kierunku zbliżonym do poprzedniego, a ze względu na znaczne wysokości nazwany jest Górami Osówieckimi. W obszarze Wysoczyzny Ciechanowskiej przeważają tereny mało urozmaicone, o łagodnej konfiguracji zaliczane do płasko-równinnych. Wysokość bezwzględna prawie na całym obszarze utrzymuje się w granicach od 110 do 120 m n.p.m., z kulminacją 132 m n.p.m. w rejonie Sątrzaski i najniższym punktem 101 m n.p.m. w dolinie rzeki Węgierki. Wysokość bezwzględna w obszarze Wzniesień Mławskich jest bardziej zróżnicowana z najwyższym punktem 184,8 m n.p.m. w rejonie wsi Smoleń Trzcianka. Atrakcyjne krajobrazowo Wzniesienia Mławskie charakteryzują się rzeźbą typowo pagórkowatą, charakterystyczną dla obszarów moreny czołowej. Rzeźba terenu została wykształcona w wyniku działalności lodowca stadiału rzeki Wkry. Obszar gmin pokrywają przeważnie utwory polodowcowe w postaci glin i piasków moreny dennej, na części terenu gliny zwałowe przemieszane są z płytkimi warstwami piasków i pyłów. Utwory najmłodsze aluwialno - deluwialne i bagniste wykształciły się w rejonie dolin rzecznych i obniżeń. Tworzą je torfy, mady, namuły piaszczyste i torfiaste charakteryzujące się dużym nawodnieniem. Zmiany lokalne w rzeźbie terenu wprowadzone są też działalnością człowieka w wyniku, której powstają wyrobiska poeksploatacyjne, nasypy drogowe, urządzenia wodne i melioracyjne. Pokrycie obszaru roślinnością (lasy, łąki) maskuje konfigurację terenu i wpływa na walory naturalnego krajobrazu (estetyczny odbiór) obszaru. Obszar gminy Chorzele zalegają wody I poziomu użytkowego i II poziomu wodonośnego, bardzo dobrze chronionego przed infiltracją przez ok. 50 m kompleks słabo przepuszczalnych i nieprzepuszczalnych glin i iłów. Pierwszy poziom wodonośny użytkowy zalega często bardzo płytko, przez co jest narażony na zanieczyszczenia, zwłaszcza gdy nie jest izolowany od góry warstwą nieprzepuszczalną lub trudno przepuszczalną. Zagrożenie zanieczyszczeniem wód podziemnych wynika z: infiltracji zanieczyszczeń z wód powierzchniowych (w dolinach rzek), migracji wgłębnej zanieczyszczeń związków chemicznych z obszarów rolniczych, terenów zurbanizowanych i komunikacyjnych o słabej izolacyjności gruntowej warstw wodonośnych, przenikania do wód gruntowych i warstw wodonośnych substancji szkodliwych i trujących z niezabezpieczonych składowisk komunalnych, eksploatacji surowców mineralnych, które mogą powodować przerwanie warstwy izolacyjnej. Wody podziemne wymagają ochrony jakości przede wszystkim z uwagi na fakt, że wykorzystywane są na szeroką skalę jako podstawowe źródło wody do picia i celów gospodarczych. Ponadto stanowią rezerwę wody pitnej dla przyszłych pokoleń. Obszar gminy Chorzele leży na obszarze zlewni rzeki Orzyc. Jest prawostronnym dopływem Narwi III rzędu. Do Narwi wpada w rejonie miejscowości Przeradowo na 45,2 km jej biegu. Ogólna długość rzeki wynosi 145,9 km. Całkowita powierzchnia zlewni rzeki km 2. 14

15 Na obszarze gminy Przasnysz występują wody podziemne związane z utworami geologicznymi: czwartorzędowymi, trzeciorzędowymi. Zasadnicze znaczenie ma poziom czwartorzędowy ze względu na największe zasoby (74% zasobów eksploatacyjnych województwa), najłatwiejszą ich odnawialność oraz najpłytsze występowanie (dostępność). Charakteryzuje się zmienną głębokością występowania ( m), różną miąższością i wydajnością uzyskiwaną z poszczególnych ujęć oraz zróżnicowanym stopniem izolacji. Znaczne zasoby tych wód związane są z dolinami i pradolinami rzek, a przez to narażone na kontakty z silnie zanieczyszczonymi wodami rzek (migracja zanieczyszczeń do warstw wodonośnych). Wody podziemne są rezerwuarem dobrej jakości wody na potrzeby ludności tzn. do picia i na potrzeby gospodarcze. Zanieczyszczenia do wód podziemnych migrują w związku z przepuszczalnością stropu warstwy wodonośnej zarówno z terenów zurbanizowanych, obszarów upraw rolniczych jak i składowisk odpadów. Zasoby wód podziemnych na terenie Gminy Przasnysz są niezbyt duże ale pokrywają zapotrzebowanie obszaru. Gmina leży poza dużym zbiornikiem wód podziemnych OWO obszar wysokiej ochrony (w zasięgu jego oddziaływania). Z badań prowadzonych w ramach monitoringu jakości wód podziemnych wynika, że użytkowy czwartorzędowy poziom wodonośny na terenie gminy posiada wody dobrej jakości. Pierwszy poziom wód podziemnych występuje często bardzo płytko często na głębokości mniejszej niż 5 m. W obszarach dolin rzecznych głębokość występowania tych wód (gruntowe) uzależniona jest od poziomu wód w ciekach i znajduje się już na głębokości 0,5-1,5 m ppt, dlatego są jest narażone na zanieczyszczenia. Studnie kopane oparte o I poziom wodonośny mają wody niskiej jakości - zanieczyszczone chemicznie i bakteriologicznie. Wody II poziomu wodonośnego użytkowego (czwartorzędowe) i zalegają na głębokości od kilkudziesięciu do ponad stu metrów p.p.t. i odznaczają się dość dobrą jakością. Są również narażone na zanieczyszczenia wówczas gdy warstwa wodonośna nie posiada naturalnej izolacji gruntowej z utworów trudno przepuszczalnych. Teren gminy Przasnysz odwadniany jest przez rzekę Węgierka i jej dopływy (m.in. Morawka i sieć rowów melioracyjnych). Rzeka Węgierka jest prawobrzeżnym dopływem Orzyca, (zlewnia Narwi). Przez obszar gminy Węgierka płynie z północnego - zachodu na południowy - wschód odcinkiem ok. 20 km i wpada do Orzyca w pobliżu wsi Młodzianowo (gmina Płoniawy Bramura). Jakość wód powierzchniowych na obszarze gminy Przasnysz jest niezadowalająca. Rzeka Węgierka prowadzi wody nie odpowiadające normom a wody Morawki spełniają normy III klasy (dla potrzeb rekreacji konieczna jest kl. II). Wody powierzchniowe są odbiornikami ścieków (w sposób niezorganizowany, lub wód pościekowych z oczyszczalni w Przasnyszu). Przeważają gleby wytworzone na utworach polodowcowych: gleby bielicowe powstałe na podłożu piaszczystym we wschodniej części pochodzenia leśnego, o znacznej podatności na degradację. W południowej i południowo-wschodniej części dominują gleby urodzajne wytworzone z gliny zwałowej oraz piasków glinowych i naiłowych, (gleby mułowo-torfowe i glejowe). 15

16 Najczęściej występującą formą degradacji gleb (obok eksploatacji kruszywa) jest ich zakwaszenie (68% badanych powierzchni), co zmniejsza ich przydatność dla rolnictwa. Wskazane są działania zapobiegające degradacji rolniczej m. in. wapnowanie zakwaszonej gleby, przestrzeganie dawek stosowanych nawozów i środków ochrony roślin. Pomimo, że gleby w gminie (i w powiecie) zaliczane są w skali województwa do mało zdegradowanych i zdewastowanych, to dla utrzymania takiego stanu konieczne są działania dotyczące głównie rekultywacji wyrobisk i nieczynnych składowisk odpadów. Wskazane są również zalesienia (gruntów porolnych niskich klas) i zadrzewienia śródpolne dla poprawy warunków agroklimatycznych. Na terenach objętych planowanymi strefami wpisywanymi do Strategii Rozwoju Powiatu Przasnyskiego na lata przeważają tereny łąk o bonitacji II, IV (dominuje), V i VI, pastwisk klasy bonitacyjnej V i IV oraz role klas bonitacji V i VI. Na terenach łąk i pastwisk występuje typowa roślinność naczyniowa o zwiększonych wymaganiach wilgotnościowych. Tereny są pokryte głównie zbiorowiskami roślinnymi należącymi do związku żyznych pastwisk na niżu i w górach (All.) Cynosurion, należące do klasy (Cl.) Molinio-Arrhenatheretalia elatioris. Te zbiorowiska roślinne są naturalnie ubogie gatunkowo lub zubożone wskutek intensywnego gospodarowania. Miejscami roślinność łąk i pastwisk przechodzi w niewymagającą roślinność terenów ruderalnych należącą do klasy (Cl.) Artemisietea vulgaris. Stanowią je przede wszystkim gatunki wieloletnich roślin naczyniowych. Nieco bardziej urozmaicona roślinność, należąca także do grupy roślin ruderalnych jest związana z występowaniem zalewu w północnozachodniej części strefy rekreacyjno-sportowej. Jest to typowa roślinność występująca nad brzegami zbiorników wodnych. W mniejszym stopniu roślinność jest związana z siecią rowów melioracyjnych, gdzie ustępuje miejsca pospolitej roślinności ruderalnej. Wzdłuż rowów melioracyjnych występują również pojedyncze drzewa. Powiat należy do obszaru Zielonych Płuc Polski, obejmujących tereny najbardziej wartościowe pod względem przyrodniczym i stosunkowo mało zmienione działalnością człowieka. W Powiecie Przasnyskim są to niewątpliwie pozostałości Puszczy kurpiowskiej wraz z jej różnorodnością biologiczną i krajobrazową. Ich duża wartość wiąże się ze stosunkowo małym stopniem ingerencji antropogenicznej, co pozwoliło zachować naturalne zbiorowiska roślinne i zwierzęce, a także walory krajobrazowe lasów, rzek i ich dolin. Te tereny włączone zostały do sieci obszarów Natura 2000 jako Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Doliny Omulwi i Płodownicy PLB Obszar ten stanowi ,1 ha. Ponadto, na terenie Powiatu Przasnyskiego znajduje się Krośnicko-Kosmowski Obszar Chronionego Krajobrazu, który obejmuje łączną powierzchnię 19547,7 ha i rozciąga się na terenie powiatu mławskiego (gmina Stupsk, Dzierzgowo), powiatu ciechanowskiego (gmina Opinogóra, Regimin, Grudusk, Ciechanów) oraz powiatu przasnyskiego, gdzie obejmuje zachodnią część gminy Czernice Borowe. Obszar ten po raz pierwszy został ustanowiony Uchwałą nr 59/X/90 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Ciechanowie z dnia 23 kwietnia 1990 r w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu na terenie województwa ciechanowskiego. 16

17 Północną część gminy Chorzele oraz niewielką część wschodnią gminy Jednorożec obejmuje Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Doliny Omulwi i Płodownicy PLB , utworzony w ramach Dyrektywy Rady 79/409/EWG z 2 kwietnia 1979 r. o ochronie dziko żyjących ptaków i stanowiącym ekologiczną europejską sieć NATURA Obszar Natura 2000 został wyznaczony w celu trwałej ochrony populacji zagrożonych wyginięciem gatunków ptaków, odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub właściwego stanu ochrony tych gatunków. Obszar obejmuje doliny rzek Omulew i Płodownica, przecinających Równinę Kurpiowską. W dolinach rzek zachowały się rozległe, największe w rejonie torfowiska niskie, naturalne tereny zalewowe. Znaczną część dolin zajmują łąki o ekstensywnym sposobie użytkowania. W formularzu danych obszar ten został opisany jako ostoja ptasia o randze europejskiej E48. Występuje tu co najmniej 12 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej (bąk, bocian czarny, bocian biały, bielik, gadożer, błotniak łąkowy, orlik krzykliwy, rybołów, derkacz, żuraw, kraska, cietrzew). Ważna ostoja cietrzewia, derkacza i kraski. Obszar specjalnej ochrony ptaków leży na Równinie Kurpiowskiej, ma on powierzchnię ha. Obejmuje dolinę, wpadającej do Narwi rzeki Omulew oraz jej dopływu, Płodownicy. Rozciąga się wąskim klinem na północny zachód od Ostrołęki w kierunku Chorzeli i Wielbarka. Doliny Omulwi i Płodownicy (kod obszaru PLB140005), po zmianie wprowadzonej Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 r. (Dz.U. Nr 179, poz.1275) obejmuje obszar ,7 ha, w tym: ,1 ha położone w województwie mazowieckim na terenie gmin: Baranowo (10 620,2 ha), Czarnia (2 036,9 ha), Kadzidło (1 725,3 ha), Lelis (1 276,9 ha), Olszewo-Borki (1 237,7 ha), Chorzele (13 406,1 ha), Jednorożec (1 014,0 ha) i Ostrołęka - miasto (23,0 ha), oraz 3 046,6 ha położone w województwie warmińsko-mazurskim na terenie gminy Wielbark. Obszar obejmuje doliny rzek Omulew i Płodownica, przecinających Równinę Kurpiowską, region położony w południowej części sandru mazurskiego. W dolinach rzek zachowały się rozległe, największe w regionie, torfowiska niskie. Prace melioracyjne prowadzone w tych dolinach nie były tak intensywne, jak w innych dolinach kurpiowskich, dzięki czemu zachowały się tu naturalne tereny zalewowe. W dolnym odcinku Omulwi występują dobrze zachowane stare łęgi. Znaczną część dolin zajmują łąki o ekstensywnym sposobie użytkowania. Ostoja ptasia o randze europejskiej E 48. Występuje co najmniej 12 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Rady 79/409/EWG, 8 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Ważna ostoja cietrzewia, derkacza i kraski. W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej (C3, C6) następujących gatunków ptaków: błotniak łąkowy, cietrzew (PCK), gadożer (PCK), pustułka (>2% populacji krajowej), kraska (PCK), krwawodziób, kszyk, kulik wielki (PCK), rybołów (PCK), rycyk; w stosunkowo wysokim zagęszczeniu (C7) występują: bocian czarny, derkacz, żuraw, orlik krzykliwy (PCK) i dziwonia. Jesienią występuje zlotowisko żurawi osobników (C2). Zagrożeniem są melioracje, prowadzące do osuszenia terenu, degradacji gleb organogenicznych, a w dalszym następstwie do utraty wartości produkcyjnej gleb i zaniechania gospodarki rolnej oraz naturalna regulacja koryt rzecznych degradująca siedliska nadbrzeżne. Poważnym zagrożeniem jest również zanik tradycyjnej gospodarki pastwiskowo-łąkarskiej. 17

18 4.2. Potencjalne zmiany w środowisku przy dotychczasowym użytkowaniu Nie zmieniając sposobu użytkowania analizowanego obszaru nie wystąpią zmiany w funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego okolicy. Z drugiej strony brak realizacji planowanych zamierzeń wpłynie negatywnie na rozwój społeczno-gospodarczy powiatu przasnyskiego. Bez kompleksowego zwiększania bazy infrastrukturalnej nie będzie możliwa poprawa konkurencyjności regionu w porównaniu do terenów otaczających. 18

19 5. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia aktualizacji Strategii Rozwoju Powiatu Przasnyskiego na lata Polityka ochrony środowiska jest jedną z polityk wspólnotowych Unii Europejskiej o charakterze horyzontalnym. Jej zakres obejmuje wszystkie dziedziny życia społecznogospodarczego. Zasada zrównoważonego rozwoju podkreśla konieczność takiego rozwoju społeczno-ekonomicznego, by przy zaspokajaniu potrzeb obecnych i przyszłych pokoleń została zachowana równowaga przyrodnicza. Zasada przezorności wymaga podejmowania środków zapobiegawczych tam, gdzie nie poznano jeszcze dokładnego oddziaływania na środowisko. Zasada prewencji (zapobiegania) zobowiązuje podejmującego negatywne oddziaływanie na środowisko do zapobiegania temu oddziaływaniu. Zasada zanieczyszczający płaci wymaga od wprowadzającego zanieczyszczenia ponoszenia kosztów usunięcia skutków lub zapobiegania zanieczyszczeniom. Projekt Strategii zgodny jest z priorytetami i celami dokumentów strategicznych i programowych (dotyczących pośrednio lub bezpośrednio ochrony środowiska) szczebla centralnego, regionalnego oraz lokalnego. Dokumentami szczebla krajowego są: Polityka Ekologiczna Państwa, Strategiczne Wytyczne Wspólnotowe, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia , Strategia Rozwoju Kraju w latach Dokumenty szczebla regionalnego i lokalnego: Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego, Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, Program ochrony środowiska województwa mazowieckiego na lata z perspektywą do roku 2014, Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Chorzele, Program Ochrony Środowiska Gminy Przasnysz, Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Chorzele, Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Przasnyskiego, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Przasnysz, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chorzele; 19

20 6. Przewidywane oddziaływania na środowisko wynikające z aktualizacji Strategii Różnorodność biologiczna Realizacja zamierzeń wymienionych w Strategii Rozwoju Powiatu Przasnyskiego na lata nie wpłynie w żaden sposób na różnorodność biologiczną. Strefy przemysłowe i sportowo-rekreacyjną wyznaczono poza terenami zabudowanymi miejscowości, przy głównych drogach, poza obszarami o średnich i wysokich walorach przyrodniczych. Zrealizowanie inwestycji wymienionych w Strategii nie będzie miało wpływu na gatunki ptaków objęte ochroną w ramach obszarów sieci Natura 2000 o wynikach inwentaryzacji ornitologicznej napisano szerzej w części dotyczącej fauny. Realizacja zadań wymienionych w Strategii nie przyczyni się do zubożenia różnorodności biologicznej również poza granicami kraju nie występują oddziaływania transgraniczne. Ludzie Podstawowym oddziaływaniem jest hałas. W trakcie realizacji inwestycji oddziaływanie na klimat akustyczny będzie przemijające i o zmiennym zasięgu lokalnym. Wystąpi bezpośrednia, okresowa i krótkotrwała emisja hałasu spowodowana pracą sprzętu budowlanego, przejazdami pojazdów transportujących materiały, surowce i pracowników oraz gromadzeniem sprzętu na placach technicznych. Należy założyć, że zasięg hałasu będzie ograniczony przestrzennie. Natomiast natężenie hałasu powinno ograniczone czasowo do maksymalnie 12 godzin dziennie w miesiącach letnich. Dostosowanie parametrów sprzętu do warunków prowadzenia robót w terenie powinno zminimalizować natężenie poziomu hałasu. Powstała infrastruktura nie będzie negatywnie oddziaływać na zdrowie i bezpieczeństwo mieszkańców. Funkcjonowanie dróg wewnętrznych i bocznicy kolejowej może spowodować wystąpienie oddziaływań skumulowanych. Jednakże zrealizowane drogi i bocznice będą położone wewnątrz pierścienia otaczającego tereny inwestycyjne, złożonego z dróg różnych klas (krajowe, wojewódzkie i powiatowe), zatem oddziaływanie to będzie praktycznie niezauważalne dla osób przebywających na stałe w okolicy planowanych przedsięwzięć i będzie bardzo mocno uzależnione od skali i natężenia ruchu. Na obecnym etapie jest to niemożliwe do oszacowania. Stacje i linie elektroenergetyczne są źródłem pola elektromagnetycznego. Zgodnie z przepisami, dopuszczalny poziom pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50 Hz nie powinien przekraczać w miejscach dostępnych dla ludzi wartości 10 kv/m dla natężenia pola elektrycznego oraz 60 A/m dla natężenia pola magnetycznego. Przy założeniu budowy stacji 110/15 kv i linii 15 kv z zachowaniem odpowiednich odległości od miejsc stałego przebywania ludzi, nie wystąpi sytuacja negatywnego oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego. Źródłem hałasu będzie także rozbudowane lotnisko, jednakże w związku z funkcjonowaniem tego terenu obecnie jako lotnisko sportowe trudno jest jednoznacznie wskazać, czy i o ile zwiększy się ruch lotniczy na tym obszarze. 20

21 Zwierzęta Przyjęto uproszczoną ścieżkę monitoringu ornitologicznego przedrealizacyjnego i wykonano 22 kontrole w roku od r. do r. z uwzględnieniem wszystkich okresów fenologicznych. Przedmiotem obserwacji były: skład gatunkowy i liczebność. Zakres badań objął mi.in. następujące moduły: badania transektowe liczebności i składu gatunkowego, badania w protokole MPPL (Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych), cenzus lęgowych gatunków rzadkich i średniolicznych. Badania transektowe liczebności i składu gatunkowego Celem badań było uzyskanie podstawowej informacji o składzie gatunkowym awifauny użytkującej powierzchnię i sposobie wykorzystania terenu przez ptaki, zagęszczeniach poszczególnych gatunków oraz zmienności obu tych parametrów w cyklu rocznym. Obszar ze względu na mozaikowość krajobrazu podzielono na transekty. Na obszarze rejonu przedsięwzięcia wyznaczono transekty o łącznej długości 10 km pokrywające równomiernie przedmiotowy obszar. Kontrole każdego transektu przeprowadzane były co 10 dni (średnio, w zależności od badanego okresu), zgodnie z przyjętą ścieżką monitoringu uproszczonego. Tabela 1. Wynik kontroli - skład gatunkowy i liczebność na badanym terenie oraz status poszczególnych gatunków ptaków L.p. okres charakterystyczny Stwierdzone gatunki ptaków podczas kontroli Status gatunku Liczebność gatunku, wartość max. stwierdzona podczas jednej kontroli 1 okres przelotów wiosennych marzec - kwiecień Błotniak stawowy Circus aeruginosus (L., 1758). lęgowy, migrujący 4 Bocian biały Ciconia ciconia (L., 1758). lęgowy, migrujący 6 Bogatka Parus major L., lęgowy, migrujący, zimujący 24 Brzegówka Riparia riparia (L., 1758) lęgowy, migrujący 5 Cierniówka Sylvia communis Lath., lęgowy, migrujący 12 Czajka Vanellus vanellus (L., 1758). lęgowy, migrujący 10 Czapla siwa Ardea cinerea L., lęgowy, osiadły, zimujący 4 Dymówka Hirundo rustica L., 1758 lęgowy, migrujący 9 Dzięcioł czarny Dryocopus martius (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 3 Dzięcioł zielony Picus viridis (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 4 Dzwoniec Carduelis chloris (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 7 Gawron Corvus frugilegus L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 18 Grzywacz Columba palumbus L., lęgowy, migrujący 11 Jarzębatka Sylvia nisoria (Bechst., 1785) lęgowy, migrujący 5 Jerzyk Apus apus (L., 1758) lęgowy, migrujący 3 Kawka Corvus monedula L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 56 Kos Turdus merula L., 1755 lęgowy, osiadły, zimujący 9 Kuropatwa Perdix perdix (L., 1758) lęgowy, migrujący 4 Lerka Lullula arborea (L., 1758) lęgowy, migrujący 7 Łozówka Acrocephalus palustris (Bechst., 1798) lęgowy, migrujący 13 Makolągwa Carduelis cannabina (L., 1758) lęgowy, migrujący 6 21

22 2 okres lęgowy kwiecień - czerwiec Mazurek Passer montanus (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 23 Modraszka Parus caeruleus L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 15 Muchołówka szara Muscicapa striata (Pall., 1764) lęgowy, migrujący 25 Muchołówka ;ałobna Ficedula hypoleuca (Pall., lęgowy, migrujący ) Myszołów Buteo buteo (L., 1758) lęgowy, migrujący 4 Orlik krzykliwy Aquila pomarina C.L.Brehm, 1831 lęgowy, migrujący 4 Ortolan Emberiza hortulana L., 1758 lęgowy, migrujący 5 Paszkot Turdus viscivorus L., 1758 lęgowy, migrujący 8 Piecuszek Phylloscopus trochilus (L., 1758) lęgowy, migrujący 9 Pieg;a Sylvia curruca (L., 1758) lęgowy, migrujący 9 Pierwiosnek Phylloscopus collybita (Vieill., 1817) lęgowy, migrujący 12 Pliszka siwa Motacilla alba L., 1758 lęgowy, migrujący 16 Pliszka ;ółta Motacilla flava L., 1758 lęgowy, migrujący 8 Pokląskwa Saxicola rubetra (L., 1758) lęgowy, migrujący 4 Potrzos Emberiza schoeniclus L., 1758 lęgowy, migrujący 6 Przepiórka Coturnix coturnix (L., 1758) lęgowy, migrujący 8 Sierpówka Streptopelia decaocto L., 1758 lęgowy, migrujący 4 Skowronek Alauda arvensis L., 1758 lęgowy, migrujący 12 Sosnówka Parus ater L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 18 Sójka Garrulus glandarius (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 4 Sroka Pica pica (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 6 Szpak Sturnus vulgaris L., 1758 lęgowy, migrujący 18 Śpiewak Turdus philomelos C.L.Brehm, 1831 lęgowy, migrujący 12 Świergotek drzewny Anthus trivialis (L., 1758) lęgowy, migrujący 7 Świergotek łąkowy Anthus pratensis (L., 1758) lęgowy, migrujący 5 Świergotek polny Anthus campestris (L., 1758) lęgowy, migrujący 4 Trzmielojad Pernis apivorus (L., 1758) lęgowy, migrujący 3 Trznadel Emberiza citrinella L., 1758 lęgowy, migrujący 5 Wilga Oriolus oriolus (L., 1758) lęgowy, migrujący 3 Wrona Corvus corone L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 19 Wróbel Passer domesticus (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 28 Zaganiacz Hippolais icterina (Vieill., 1817) lęgowy, migrujący 3 Zięba Fringilla coelebs L., 1758 lęgowy, migrujący 4 Buraw Grus grus (L., 1758) lęgowy, migrujący 9 Bocian biały Ciconia ciconia (L., 1758), lęgowy, migrujący 8 Bocian czarny Ciconia nigra (L., 1758). lęgowy, migrujący 1 Bogatka Parus major L., lęgowy, migrujący, zimujący 19 Cierniówka Sylvia communis Lath., lęgowy, migrujący 7 Czapla siwa Ardea cinerea L., lęgowy, osiadły, zimujący CNI Derkacz Crex crex (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Dymówka Hirundo rustica L., 1758 lęgowy, migrujący 3 Dzięcioł czarny Dryocopus martius (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 1 Dzięcioł du;y Dendrocopos major (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 1 Dzięcioł zieony Picus viridis (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 1 Dzwoniec Carduelis chloris (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 1 Gąsiorek Lanius collurio L., 1758 lęgowy, migrujący 8 Jarzębatka Sylvia nisoria (Bechst., 1785) lęgowy, migrujący 1 Jastrząb Accipiter gentilis (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 1 Kapturka Sylvia atricapilla (L., 1758) lęgowy, migrujący 6 Kawka Corvus monedula L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 20 Kos Turdus merula L., 1755 lęgowy, migrujący CNI Krogulec Accipiter nisus (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Kruk Corvus corax L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 4 Krzy;odziób świerkowy Loxia curvirostra L., 1758 lęgowy, migrujący CNI 22

23 Kukułka Cuculus canorus L., 1758 lęgowy, migrujący 3 Kuropatwa Perdix perdix (L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący CNI Lerka Lullula arborea (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Łozówka Acrocephalus palustris (Bechst., 1798) lęgowy, migrujący 18 Makolągwa Carduelis cannabina (L., 1758) lęgowy, migrujący, zimujący 5 Mazurek Passer montanus (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 12 Modraszka Parus caeruleus L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 3 Muchołówka szara Muscicapa striata (Pall., 1764) lęgowy, migrujący 7 Oknówka Delichon urbica (L., 1758) lęgowy, migrujący 3 Orlik krzykliwy Aquila pomarina C.L.Brehm, 1831 lęgowy, migrujący 1 Ortolan Emberiza hortulana L., 1758 lęgowy, migrujący 1 Piecuszek Phylloscopus trochilus (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Pieg;a Sylvia curruca (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Pierwiosnek Phylloscopus collybita (Vieill., 1817) lęgowy, migrujący 3 Pliszka siwa Motacilla alba L., 1758 lęgowy, migrujący 7 Pliszka ;ółta Motacilla flava L., 1758 lęgowy, migrujący CNI Pokląskwa Saxicola rubetra (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Potrzos Emberiza schoeniclus L., 1758 lęgowy, migrujący CNI Przepiórka Coturnix coturnix (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Sierpówka Streptopelia decaocto L., 1758 lęgowy, migrujący CNI Skowronek Alauda arvensis L., 1758 lęgowy, migrujący 3 Sosnówka Parus ater L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 5 Sójka Garrulus glandarius (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący CNI Sroka Pica pica (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 3 Szpak Sturnus vulgaris L., 1758 lęgowy, migrujący 5 Śpiewak Turdus philomelos C.L.Brehm, 1831 lęgowy, migrujący 6 Świergotek drzewny Anthus trivialis (L., 1758) lęgowy, migrujący 5 Świergotek łąkowy Anthus pratensis (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Świergotek polny Anthus campestris (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Trznadel Emberiza citrinella L., 1758 lęgowy, migrujący 1 Wilga Oriolus oriolus (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Wrona Corvus corone L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 9 Wróbel Passer domesticus (L., 1758) gowy, osiadły, lęzimujący lę- 9 Zaganiacz Hippolais icterina (Vieill., 1817) gowy, migrujący 1 Bogatka Parus major L., lęgowy, migrujący, zimujący 9 Cierniówka Sylvia communis Lath., lęgowy, migrujący 4 Czajka Vanellus vanellus (L., 1758). lęgowy, migrujący CNI Czubatka Parus cristatus L., lęgowy, osiadły, zimujący 3 Dzięcioł du;y Dendrocopos major (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 1 Dzwoniec Carduelis chloris (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 1 Gąsiorek Lanius collurio L., 1758 lęgowy, migrujący 6 Grubodziób Coccothraustes coccothraustes (L., lęgowy, osiadły, zimujący ) Grzywacz Columba palumbus L., lęgowy, migrujący 6 Jastrząb Accipiter gentilis (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 1 3 okres polęgowy Kapturka Sylvia atricapilla (L., 1758) lęgowy, migrujący 6 Kawka Corvus monedula L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 8 Kos Turdus merula L., 1755 lęgowy, migrujący 1 Kruk Corvus corax L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 8 Kuropatwa Perdix perdix (L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 6 Łozówka Acrocephalus palustris (Bechst., 1798) lęgowy, migrujący 12 Mazurek Passer montanus (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 6 Modraszka Parus caeruleus L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 12 Muchołówka szara Muscicapa striata (Pall., 1764) lęgowy, migrujący 6 Muchołówka ;ałobna Ficedula hypoleuca (Pall., 1764) lęgowy, migrujący 3 23

24 4 okres przelotów jesiennych wrzesień Myszołów Buteo buteo (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Oknówka Delichon urbica (L., 1758) lęgowy, migrujący 8 Piecuszek Phylloscopus trochilus (L., 1758) lęgowy, migrujący 1 Pieg;a Sylvia curruca (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Pierwiosnek Phylloscopus collybita (Vieill., 1817) lęgowy, migrujący 6 Pliszka siwa Motacilla alba L., 1758 lęgowy, migrujący 4 Pliszka ;ółta Motacilla flava L., 1758 lęgowy, migrujący CNI Pokląskwa Saxicola rubetra (L., 1758) lęgowy, migrujący 1 Potrzos Emberiza schoeniclus L., 1758 lęgowy, migrujący 1 Przepiórka Coturnix coturnix (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Sierpówka Streptopelia decaocto L., 1758 lęgowy, migrujący 4 Skowronek Alauda arvensis L., 1758 lęgowy, migrujący 3 Sosnówka Parus ater L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 7 Sójka Garrulus glandarius (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący CNI Sroka Pica pica (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 1 Szpak Sturnus vulgaris L., 1758 lęgowy, migrujący 6 Śpiewak Turdus philomelos C.L.Brehm, 1831 lęgowy, migrujący 4 Świergotek drzewny Anthus trivialis (L., 1758) lęgowy, migrujący 7 Świergotek łąkowy Anthus pratensis (L., 1758) lęgowy, migrujący 3 Świergotek polny Anthus campestris (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Trznadel Emberiza citrinella L., 1758 lęgowy, migrujący 3 Wrona Corvus corone L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 5 Wróbel Passer domesticus (L., 1758) gowy, osiadły, lęzimujący 6 Buraw Grus grus (L., 1758) lęgowy, migrujący CNI Błotniak stawowy Circus aeruginosus (L., 1758). lęgowy, migrujący 4 Bocian biały Ciconia ciconia (L., 1758). lęgowy, migrujący 7 Bogatka Parus major L., lęgowy, migrujący, zimujący 21 Cierniówka Sylvia communis Lath., lęgowy, migrujący 13 Gawron Corvus frugilegus L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 6 Gąsiorek Lanius collurio L., 1758 lęgowy, migrujący 3 Gęś białoczelna Anser albifrons (Scop., 1769) lęgowy, migrujący 23 Jarzębatka Sylvia nisoria (Bechst., 1785) lęgowy, migrujący 5 Kapturka Sylvia atricapilla (L., 1758) lęgowy, migrujący 24 Kos Turdus merula L., 1755 lęgowy, migrujący 7 Kruk Corvus corax L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 11 Krzy;ówka Anas platyrhynchos L., 1758 lęgowy, migrujący 22 Kwiczoł Turdus pilaris L., 1758 lęgowy, migrujący 9 Lerka Lullula arborea (L., 1758) lęgowy, migrujący 12 Łozówka Acrocephalus palustris (Bechst., 1798) lęgowy, migrujący 6 Makolągwa Carduelis cannabina (L., 1758) lęgowy, migrujący, zimujący 10 Mazurek Passer montanus (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 19 Modraszka Parus caeruleus L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 12 Muchołówka szara Muscicapa striata (Pall., 1764) lęgowy, migrujący 15 Orlik krzykliwy Aquila pomarina C.L.Brehm, 1831 lęgowy, migrujący CNI Ortolan Emberiza hortulana L., 1758 lęgowy, migrujący CNI Piecuszek Phylloscopus trochilus (L., 1758) lęgowy, migrujący 9 Pieg;a Sylvia curruca (L., 1758) lęgowy, migrujący 12 Pierwiosnek Phylloscopus collybita (Vieill., 1817) lęgowy, migrujący 15 Pliszka siwa Motacilla alba L., 1758 lęgowy, migrujący 21 Pliszka ;ółta Motacilla flava L., 1758 lęgowy, migrujący 6 Pokląskwa Saxicola rubetra (L., 1758) lęgowy, migrujący 5 Potrzos Emberiza schoeniclus L., 1758 lęgowy, migrujący 4 Sierpówka Streptopelia decaocto L., 1758 lęgowy, migrujący 5 Skowronek Alauda arvensis L., 1758 lęgowy, migrujący 11 24

25 5 zimowy styczeń - luty Sosnówka Parus ater L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 13 Sójka Garrulus glandarius (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 5 Sroka Pica pica (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 4 Szczygieł Carduelis carduelis (L., 1758) lęgowy, migrujący 2 Szpak Sturnus vulgaris L., 1758 lęgowy, migrujący 14 Śpiewak Turdus philomelos C.L.Brehm, 1831 lęgowy, migrujący 10 Świergotek drzewny Anthus trivialis (L., 1758) lęgowy, migrujący 13 Świergotek łąkowy Anthus pratensis (L., 1758) lęgowy, migrujący 4 Świergotek polny Anthus campestris (L., 1758) lęgowy, migrujący 7 Trznadel Emberiza citrinella L., 1758 lęgowy, migrujący 9 Wrona Corvus corone L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 9 Wróbel Passer domesticus (L., 1758) gowy, osiadły, lęzimujący lę- 12 Zięba Fringilla coelebs L., 1758 gowy, migrujący 3 Buraw Grus grus (L., 1758) lęgowy, migrujący 13 Bogatka Parus majorl., lęgowy, migrujący, zimujący 7 Czapla siwa Ardea cinerea L., lęgowy, osiadły, zimujący 1 Czarnogłówka Parus montanus Conrad, lęgowy, migrujący, zimujący 3 Gil Pyrrhula pyrrhula (L., 1758) lęgowy, migrujący, zimujący 4 Kawka Corvus monedula L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 9 Kuropatwa Perdix perdix (L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 4 Makolągwa Carduelis cannabina (L., 1758) lęgowy, migrujący, zimujący 3 Mazurek Passer montanus (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 29 Modraszka Parus caeruleus L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 11 Wrona Corvus corone L., 1758 lęgowy, osiadły, zimujący 6 Wróbel Passer domesticus (L., 1758) lęgowy, osiadły, zimujący 18 Źródło: Inwentaryzacja ornitologiczna obszaru działek 101, 102 i 104 w miejscowości Chorzele oraz otoczenia w promieniu 2 km. Niektóre z obserwowanych gatunków ptaków na badanym terenie, obejmującym teren planowanej strefy przemysłowej w Chorzelach gnieżdżą się, niektóre zalatują z terenów sąsiednich, natomiast niektóre przelatują nad badanym terenem w okresie przelotów wiosennych lub jesiennych. Część gatunków stwierdzono wyłącznie w okresie zimowym. Warunki siedliskowe na przedmiotowym terenie nie są atrakcyjne dla zakładania na nim gniazd przez ptaki oraz dla żerowania. Jest to teren otwarty, z niską roślinnością na suchym podłożu z brakiem zadrzewień i zakrzaczeń w sąsiedztwie. W cyklu rocznym stwierdzono łącznie 75 gatunków ptaków. Jak wynika z uzyskanych danych na podstawie przeprowadzonych kontroli, na terenie planowanych stref występująca awifauna nie jest szczególnie bogata. Występują tu w niewielkim natężeniu przede wszystkim gatunki pospolitych ptaków o niewielkich rozmiarach ciała. Badania w protokole MPPL W celu poznania składu gatunkowego i zagęszczeń poszczególnych gatunków ptaków w okresie lęgowym na przedmiotowym terenie prowadzono badania w protokole Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych. Pozwoliło to na określenie walorów awifauny okresu lęgowego. 25