URZĄD STATYSTYCZNY we Wrocławiu. rolnic SIEĆ HANDLOWA W WOJEWÓDZTWIE WROCŁAWSKIM W 1996 R. WROCŁAW 1997 r.

Transkrypt

1 URZĄD STATYSTYCZNY we Wrocławiu rolnic SIEĆ HANDLOWA W WOJEWÓDZTWIE WROCŁAWSKIM W 1996 R. \\ WROCŁAW 1997 r.

2 '

3 URZĄD STATYSTYCZNY we Wrocławiu SIEĆ HANDLOWA W WOJEWÓDZTWIE WROCŁAWSKIM W 1996 R. WROCŁAW 1997 r.

4 Publikację opracowała: Eugenia Czaplińska (Wydział Statystyki Gospodarczej US we Wrocławiu) OBJAŚNIENIA ZNAKÓW UMOWNYCH Kreska I-I - zjawisko nie wystąpiło Zero /O/ - zjawisko istniało, jednakże w ilościach zmniejszych od liczb, które mogły być wyrażone uwidocznionymi w tablicach znakami cyfrowymi, np. jeżeli produkcja wyrażona jest w tysiącach ton /w liczbach całkowitych/, znak 0 oznacza wtedy, że produkcja w danym przypadku nie osiągnęła 0,5 tys, ton Kropka /. / - zupełny brak informacji wiarygodnych Znak X - wypełnienie pozycji, ze względu na układ tablicy, jest niemożliwe lub niecelowe "W tym" - oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy Przy publikowaniu danych z publikacji - prosimy o podanie źródła Druk: Wydział Poligrafii US w Legnicy, zam. 103/97

5 SPIS TREŚCI Uwagi metodyczne... 4 str Uwagi wstępne... 9 Sieć handlowa Sprzedaż detaliczna i hurtowa Pracujący Inwestycje Sytuacja finansowa przedsiębiorstw handlowych Tablice: 1. Sklepy, pracujący według specjalizacji branżowej w 1996 r Sklepy i punkty sprzedaży paliw jednostek, w których pracuje więcej niż 5 osób wg form organizacyjnych i form własności w 1996 r Sklepy i punkty sprzedaży paliw jednostek, w których pracuje nie więcej niż 5 osób (łącznie z punktami sprzedaży detalicznej) wg form organizacyjnych jednostek w 1996 r Sklepy i punkty sprzedaży paliw według lokalizacji w 1996 r. (jednostki własne i obce) Sprzedaż detaliczna w placówkach handlowych w 1996 r Sprzedaż w placówkach gastronomicznych w 1996 r Targowiska Magazyny w jednostkach handlowych według form własności w 1996 r Magazyny według grup asortymentowych składowanych towarów w 1996 r Zapasy towarów w magazynach rozdzielczych detalu w 1996 r Zapasy towarów w magazynach hurtowych w 1996 r Sklepy i stacje benzynowe zgodnie z ich lokalizacją według województw... 23

6 UWAGI METODYCZNE Zgodnie z Europejską Klasyfikacją Działalności (EKD) - obowiązującą od 1 stycznia 1993 r. - podmioty gospodarcze prowadzące działalność zaklasyfikowaną do sekcji G Handel hurtowy i detaliczny; naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego nazywane są jednostkami handlowymi. Jednostkami obserwacji statystycznych wg EKD są: przedsiębiorstwa i jednostki lokalne. Przedsiębiorstwo - jednostka gospodarcza wyodrębniona pod względem ekonomicznym i organizacyjnym do realizacji określonych zadań gospodarczych. Jednostka lokalna - jest to miejsce wyodrębnione geograficznie, zidentyfikowane konkretnym adresem, w którym przedsiębiorstwo prowadzi działalność i w którym na rzecz przedsiębiorstwa pracuje jedna lub więcej osób (nawet w niepełnym wymiarze czasu pracy). Za wyodrębnione miejsce prowadzenia działalności uznaje się np. sklep, magazyn. Działalność handlowa klasyfikowana jest według trzech działów: - Dział 50 - Sprzedaż, obsługa i naprawy pojazdów mechanicznych i motocykli; sprzedaż detaliczna paliw do pojazdów samochodowych, - Dział 51 - Handel hurtowy i komisowy; z wyjątkiem handlu pojazdami mechanicznymi i motocyklami, - Dział 52 - Handel detaliczny z wyjątkiem sprzedaży pojazdów mechanicznych i motocykli; naprawy artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego. Dane opracowywane i agregowane są według sektorowej organizacji gospodarki, w której jednostki grupowane są według kryterium własności w sektorach publicznym i prywatnym. Taki podział przyporządkowuje: do sektora publicznego: - własność państwową (Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych), - własność komunalną, - własność mieszaną z przewagą kapitału (mienia) sektora publicznego, do sektora prywatnego: - własność prywatną krajową (w tym własność spółek, spółdzielni, organizacji społecznych i osób fizycznych), - własność zagraniczną, - własność mieszaną z przewagą kapitału (mienia) sektora prywatnego. Dane opracowano zgodnie z każdorazowym stanem organizacyjnym jednostek gospodarki narodowej, metodą przedsiębiorstw (nie obejmują danych o zakładach wchodzących w skład przedsiębiorstw mających siedzibę poza województwem wrocławskim za wyjątkiem danych zawartych w tabl. 4).

7 PLACÓWKI HANDLOWE I GASTRONOMICZNE Punkty sprzedaży detalicznej są to: - sklepy, - stałe punkty sprzedaży drobnodetalicznej (kiosk, tzw. szczęki, stragan, magazyn), - pozostałe punkty sprzedaży drobnodetalicznej o charakterze ruchomych stoisk. Sklep jest pomieszczeniem ( w zasadzie z oknem wystawowym), którego wnętrze jest dostępne dla klientów. Sklep może znajdować się w samodzielnym budynku (pawilon) lub w budynku innym, np. mieszkalnym. Jeżeli w dużych sklepach (np. w domy towarowe, domy handlowe) część powierzchni została wydzierżawiona przez inną osobę prawną lub fizyczną, która na tej części powierzchni prowadzi sprzedaż detaliczną na własny rachunek - to ta część liczona jest jako odrębny sklep. O zaliczeniu sklepu do odpowiedniej specjalizacji branżowej decydowało nie formalne zarejestrowanie, lecz względna przewaga wartości sprzedawanych towarów danej branży. Wyróżniamy następujące formy organizacyjne sklepów: -domy towarowe - wielodziałowe sklepy o powierzchni sal sprzedażowych 2000 m2 i więcej, prowadzące sprzedaż szerokiego i uniwersalnego asortymentu towarów nieżywnościowych, a często także towarów żywnościowych; mogą również prowadzić pomocniczą działalność gastronomiczną i usługową; - domy handlowe - wielodziałowe (przynajmniej dwa działy branżowe) sklepy o powierzchni sal sprzedażowych od 600 m2 do 1999 m2, prowadzące sprzedaż towarów o podobnym asortymencie jak w domach towarowych; -supersamy - samoobsługowe sklepy o powierzchni sal sprzedażowych 400 m2 i więcej, prowadzące sprzedaż głównie towarów żywnościowych wszystkich branż (w tym również świeżego mięsa, ryb, warzyw i owoców) oraz dodatkowo często nabywanych towarów nieżywnościowych; -sklepypowszechne - sklepy o powierzchni sal sprzedażowych od 120 m2 do 399 m2, prowadzące sprzedaż głównie towarów żywnościowych codziennego użytku oraz dodatkowo często nabywanych towarów nieżywnościowych; -sklepy wyspecjalizowane - sklepy prowadzące sprzedaż szerokiego asortymentu artykułów do kompleksowego zaspokojenia określonych potrzeb, a więc ubioru, wyposażenia mieszkań, meblowe, motoryzacyjne, potrzeb w zakresie wykorzystania wolnego czasu itp.; -pozostałe sklepy - sklepy o powierzchni sal sprzedażowych do 119 m2, prowadzące sprzedaż głównie towarów żywnościowych codziennego użytku oraz często nabywanych towarów nieżywnościowych. -apteki - stałe punkty sprzedaży detalicznej spełniające warunki sklepu, w których prowadzi się sprzedaż wyrobów farmaceutycznych lub zielarskich; -stacje benzynowe - punkty sprzedaży detalicznej paliw, benzyny, oleju napędowego itp.; -iczbę sklepów i punktów sprzedaży paliw (stan w dniu 31 XII) według specjalizacji branżowej i według f rganizacyjnych ustalono na podstawie: -wykazu sklepów sporządzonych przez jednostki duże i średnie realizujące sprzedaż detaliczną (załącznik do sprawozdania H-03), - kartoteki do badania jednostek małych sporządzonej przez US w oparciu o rejestr REGON

8 Powierzchnia sprzedażowa jest to część lokalu sklepowego, w której odbywa się sprzedaż towarów, tzn. część przeznaczona do obsługi nabywców (bez tzw. zaplecza). Stałe punkty sprzedaży drobnodetalicznej: - kiosk - stanowi pomieszczenie stale, zamykane z oknem wystawowym, którego wnętrze nie jest dostępne dla klienta, -stragan - skonstruowany z urządzeń przenośnych, służących do wyłożenia i sprzedaży towarów w stałym miejscu sprzedaży, - magazyn - u producenta lub handlowy prowadzący sprzedaż detaliczną. Pozostałe punkty sprzedaży drobnodetalicznej (o charakterze ruchomych stoisk): - punkty sprzedaży obwoźnej, - punkty sprzedaży obnośnej są to różnego rodzaju punkty sprzedaży detalicznej bez stałej lokalizacji w terenie, których zadaniem jest dotarcie bezpośrednio do klienta. Przeznaczone są głównie do obsługi terenów o rozproszonej zabudowie (osiedli podmiejskich, terenów turystycznych, wczasowisk itp.). Oferowany asortyment to przede wszystkim artykuły nie wymagające specjalnej decyzji zakupu i wyboru towarów. Sprzedaż detaliczna - sprzedaż wyrobów i towarów handlowych własnych i komisowych w punktach sprzedaży detalicznej, placówkach gastronomicznych oraz innych punktach sprzedaży (np. magazynach, składach itp.) w ilościach wskazujących dla potrzeb indywidualnych nabywców. Wartość sprzedaży detalicznej stanowi sumę sprzedaży zrealizowanej przez jednostki handlowe i niehandlowe. Źródłami informacji są wyniki badań statystycznych dla jednostek średnich i dużych (sprawozdania: H-01, H-03, DG-1) oraz w zakresie jednostek małych system REGON. Grupowanie sprzedaży detalicznej wg specjalizacji branżowych dokonano wykorzystując klucz przejścia z jednostek klasyfikacyjnych wg EKD. O zaklasyfikowaniu do danej branży decydowała przewaga sprzedawanego asortymentu towarów w punktach sprzedaży detalicznej jednostek handlowych i niehandlowych. Targowiska są to wyodrębnione tereny i budowle (place, ulice, hale targowe) ze stałymi, względnie sezonowymi punktami sprzedaży drobnodetalicznej lub urządzeniami przeznaczonymi do prowadzenia handlu w wyznaczone dni tygodnia lub codziennie (bazary). Za targowiska sezonowe należy uznać te place i ulice, gdzie uruchamiane są na okres do 6 miesięcy punkty handlowe, w związku ze wzmożonym ruchem nabywców i działalność ta jest ponawiana w kolejnych sezonach. Magazyny handlowe (hurtowe i rozdzielcze detalu) - są magazynami jednostek zajmujących się obrotem towarami. Magazynem jest jednostka organizacyjno-funkcjonalna przeznaczona do magazynowania towarów, zajmująca wyodrębnioną przestrzeń magazynową, wyposażona w środki techniczne i organizacyjne, dysponująca personelem do obsługi tych środków oraz prowadząca ewidencję stanu i ruchu zapasów.

9 Magazyny handlowe zajmują: - powierzchnię składową w budynkach magazynowych zamkniętych, budynkach magazynowych zadaszonych (wiatach), piwnicach samodzielnych, placach składowych (składowiskach), pomieszczeniach niemagazynowych, tj. przeznaczonych na inne cele, niż przechowywanie towarów np.: przemysłowych, biurowych, mieszkalnych, socjalnych; powierzchnia składowa (w m2) jest to powierzchnia części pomieszczeń przeznaczona wyłącznie do umieszczenia na niej składowanych towarów w urządzeniach do składowania lub bez urządzeń, - powierzchnię użytkową (w m3) zbiorników przeznaczonych do magazynowania towarów płynnych, półpłynnych, gazowych, silosów (elewatorów) do magazynowania towarów sypkich, sproszkowanych, drobnoziarnistych itp. Sprzedaż hurtowa to wartość sprzedanych w magazynach hurtowych towarów ( w obrocie magazynowym, tranzycie rozliczanym) wg cen sprzedaży. Zapasy towarów w magazynach hurtowych to towary znajdujące się w magazynach własnych jednostek handlowych, realizujących sprzedaż hurtową oraz towary stanowiące własność tych jednostek, a znajdujące się w magazynach obcych. Nie zalicza się do zapasów w magazynach hurtowych, towarów obcych składowanych na warunkach umownych oraz towarów zareklamowanych i pozostawionych do dyspozycji dostawców. Wartość zapasów w magazynach hurtowych wykazywana jest w cenach sprzedaży (hurtowych). Zapasy towarów w magazynach rozdzielczych detalu to towary w magazynach jednostek detalicznych. Wartość zapasów w magazynach rozdzielczych detalu wykazywana jest w cenach sprzedaży (detalicznych). Placówki gastronomiczne są to zakłady i punkty gastronomiczne stałe i sezonowe, których przedmiotem działalności jest przygotowanie oraz sprzedaż posiłków i napojów do spożycia na miejscu i na wynos. Sezonowe placówki gastronomiczne to placówki uruchamiane okresowo i działające nie dłużej niż sześć miesięcy w roku kalendarzowym. Do placówek gastronomicznych nie zalicza się tzw. punktów sprzedaży ruchomej i automatów sprzedażowych. Wyróżniamy następujące placówki gastronomiczne: -restauracje - zakłady gastronomiczne dostępne dla ogółu konsumentów, z pełną obsługą kelnerską, oferujące całodzienne wyżywienie o szerokim asortymencie potraw i napojów, -bary - placówki gastronomiczne prowadzące działalność o charakterze zbliżonym do restauracji z asortymentem ograniczonym do potraw i towarów popularnych. Do tej grupy zaliczamy: jadłodajnie, bary (uniwersalne, szybkiej obsługi, przekąskowe, mleczne), bistra oraz kawiarnie, herbaciarnie, winiarnie, piwiarnie, -stołówki - placówki zbiorowego żywienia zapewniające w pierwszym rzędzie określonym grupom konsumentów posiłki obiadowe, śniadaniowe, jednodaniowe itp. Zalicza się tu stołówki szkolne, studenckie, przyzakładowe, inne oraz bufety działające w tych obiektach, -punkty gastronomiczne - placówki gastronomiczne prowadzące ograniczoną działalność gastronomiczną, takie jak: smażalnie, pijalnie, lodziarnie, bufety w kinach i na stadionach itp. Sprzedaż w placówkach gastronomicznych - stanowią przychody uzyskane ze sprzedaży: -towarów handlowych (zakupionych i odsprzedawanych w niezmienionej postaci po ewentualnym konfekcjonowaniu), w tym napojów alkoholowych, - produkcji gastronomicznej wyrobów kulinarnych, ciastkarskich i innych wytworzonych na własne potrzeby,

10 8 - świadczonych usług (np. wpływy z tytułu opłat za korzystanie z szatni, przechowalni bagażu, obsługi parkingów, z tytułu działalności rozrywkowej, za organizowanie przyjęć poza zakładem i w zakładzie, za wypożyczanie sali itp.). Wartość sprzedaży gastronomicznej podawana jest w cenach płaconych przez konsumentów (ceny realizacji). PRACUJĄCY W zależności od liczby pracujących przyjęto podział jednostek handlowych na trzy kategorie: -jednostki małe - do 5 pracujących, - jednostki średnie - od 6 do 20 pracujących, -jednostki duże - powyżej 20 pracujących. Dane o pracujących obejmują osoby pełnozatrudnione i niepełnozatrudnione w głównym miejscu pracy. Do pracujących zalicza się: 1. osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy - pracownicy najemni, 2. osoby wykonujące pracę nakładczą, 3. agentów oraz osoby zatrudnione przez agentów, 4. właścicieli i współwłaścicieli zakładów prowadzących działalność gospodarczą, łącznie z pomagającymi członkami ich rodzin, 5. członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych. Do pracujących w sklepie zalicza się właścicieli, współwłaścicieli oraz pomagających członków rodzin, a także zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (bez osób przebywających na urlopach wychowawczych oraz bezpłatnych powyżej 14 dni). Przeciętne zatrudnienie dotyczy pełnozatrudnionych oraz niepełnozatrudnionych w przeliczeniu na pełnozatrudnionych, bez zatrudnionych poza granicami kraju. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne przypadające na jednego pracownika obliczono przyjmując: -wynagrodzenia osobowe, bez wynagrodzeń osób wykonujących pracę oraz uczniów, - wypłaty z zysku do podziału i nadwyżki bilansowej w spółdzielniach, - nagrody z zakładowego funduszu nagród. Dane o wynagrodzeniach od 1992 r. podaje się w ujęciu brutto, tj. bez potrąceń z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.

11 UWAGI WSTĘPNE Proces przebudowy organizacyjnej handlu rozpoczęty w 1989 r. w kolejnych latach przebiegał z różną intensywnością. Ilość przedsiębiorstw handlu detalicznego zaczęła gwałtownie rosnąć po roku 1989 i proces ten trwa nadal, choć jego dynamika nieco osłabła. Nie zawsze oznacza to jednak, że są to jednostki nowe na rynku, jednostki te powstały z podziału poprzednich dużych, a nawet średnich przedsiębiorstw handlu państwowego i spółdzielczego, które w wyniku konkurencji i funkcjonowania w przestarzałych formach organizacyjnych, były nierentowne i przyjęły rozwiązanie poprzez likwidację lub podział. Według stanu w końcu grudnia 1996 r. w systemie REGON zarejestrowanych było 36,3 tys. (38,7% ogółem) podmiotów gospodarczych prowadzących działalność handlową, tj. o 2,0% mniej niż przed rokiem. Natomiast tak jak w ubiegłym roku najbardziej wzrosła liczba jednostek zajmujących się sprzedażą i naprawą pojazdów mechanicznych oraz sprzedażą detaliczną paliw (o 13,1%). Handel detaliczny w dalszym ciągu charakteryzuje się ogromnym rozdrobnieniem. Dominujący udział mają nadal pojedyncze jednostki handlowe należące do osób fizycznych (ok. 82,1% firm handlowych). Jest to głównie handel punktów sprzedaży drobnodetalicznej (o charakterze ruchomych stoisk). Podmiotów prowadzących działalność gastronomiczną zarejestrowanych było Zauważalnym rezultatem prywatyzacji i urynkowienia gospodarki jest między innymi rola sektora prywatnego w gastronomii i od lat obejmuje on ok. 99% wszystkich placówek gastronomicznych. Liczbę podmiotów gospodarczych prowadzących działalność handlową i gastronomiczną zarejestrowanych w systemie REGON (stan w końcu roku) przedstawia poniższa tablica: Wyszczególnienie a - w liczbach bezwzględnych b = 100 Ogółem publiczny Sektory razem prywatny w tym zakłady osób fizycznych HANDEL I NAPRAWY b 105,5 85,1 105,5 105,4 Sprzedaż i naprawy pojazdów mechanicznych; sprzedaż detaliczna paliw b 113,1 88,9 113,2 113,0 Handel hurtowy i komisowy b 102,8 93,1 102,8 101,9 Handel detaliczny; naprawy artykułów przeznaczenia ) osobistego i użytku domowego b 105,8 55,6 105,8 105,9 HOTELE I RESTAURACJE b 108,7 100,0 108,8 107,8 Zdecydowana większość jednostek handlowych to w dalszym ciągu jednostki małe; w 1996 r. - tak jak w roku ubiegłym - stanowiły one ok. 97% jednostek, jednostki średnie - 2,4%, a duże - 0,6 %. Podobne proporcje wystąpiły w gastronomii: jednostki małe stanowiły 92,1%, średnie - 6,3%, a duże -1,6%.

12 10 Jednostki zarejestrowane w systemie REGON według liczby pracujących przedstawia tabela: Wyszczególnienie a - w liczbach bezwzględnych b = 100 Handel i naprawy Hotele i restauracje Małe b 105,5 109,5 sektor: publiczny b 57,1 100,0 prywatny b 105,6 109,5 Średnie a b 104,5 100,8 sektor: publiczny b 111,1 100,0 prywatny a b 104,4 100,9 Duże b 101,3 100,0 sektor: publiczny a b 91,7 100,0 prywatny b 102,9 100,0 STRUKTURA JEDNOSTEK PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ HANDLOWĄ sprzedaż i naprawy pojazdów mechanicznych 9,3% handel hurtowy i komisowy 30,8% handel detaliczny 59,9% SIEĆ HANDLOWA Do roku 1989 handel, podobnie jak cała gospodarka, był zmonopolizowany. Rynek artykułów konsumpcyjnych obsługiwany był przez handel uspołeczniony detaliczny, który realizował ok. 90% obrotów handlu detalicznego, handel hurtowy, gdzie 100% powierzchni magazynowej należało do przedsiębiorstw uspołecznionych oraz handel prywatny, do którego w 1989 r. należało ok punktów sprzedaży detalicznej.

13 Po roku 1989 właśnie w handlu nastąpiły pierwsze procesy przekształceń restrukturyzacyjnych. W okresie rozwoju gospodarki rynkowej nastąpił gwałtowny wzrost liczby sklepów detalicznych i sieci drobnego detalu. Przyjmując rok 1989 za początek prywatyzacji handlu a ilość sklepów oraz drobnego detalu za 100% (6731), to po dwóch latach restrukturyzacji handlu zaobserwowano 3-krotny wzrost (19575) placówek handlowych. W kolejnych latach odnotowano zwolnienie tempa prywatyzacji sklepów jak i przyrostu nowych placówek sprzedaży detalicznej. W 1996 r. w województwie wrocławskim działalność handlową prowadziło sklepów i 125 punktów sprzedaży paliw wg lokalizacji (jednostki własne i obce), w tym 10741, tj. 98,8% sklepów należących do sektora prywatnego i 67 prywatnych stacji paliw. We Wrocławiu sprzedaż detaliczną realizowało 6787 sklepów, tj. 62,4% wszystkich sklepów w województwie. W pozostałych miastach najbardziej rozwiniętą sieć sklepową miały: Oława (w 1995 r ), Oleśnica (287), Strzelin -187 (151), Trzebnica i Wołów po 175 (156,152), Jelcz-Laskowice -160 (124), Milicz -141 (112) a najmniej było w Wiązowie - 24 (23) - najmniejszym mieście województwa. Na wsi działalność handlową prowadziło 1778 sklepów, tj. o 16,9% więcej niż w 1995 r., a ich udział w ogólnej liczbie sklepów w województwie w dalszym ciągu maleje. W 1992 roku sklepy wiejskie stanowiły - 22,1% wszystkich sklepów w województwie, w 1993 r. -19,9%, 1994 r. -17,5%, 1995 r. -17,4% a w 1996 r. udział sklepów w ogółem zmalał do 16,4%. /] ^1} H~- z/ U,0 9 ^ Najwięcej sklepów, podobme jak w roku ubiegłym, znajdowało się - na terenie gminy Długołęka Kobierzyce (84), SwiętaKatarzyna - 85 (75). ^ Przeciętnie w województwie na 1 sklep przypadało l&śkdsób z tego w miastach 92 osoby, a na wsi 167 osób. 7S (930 Najliczniejszą grupę sklepów stanowią sklepy sprzedające głównie artykuły żywnościowe. Na koniec 1996 roku sklepy te stanowiły ok.^2%» wszystkich sklepów w tym ok. 82% to sklepy ogólnospożywcze. Sprzedaż odzieży realizowana była w 719, obuwia i wyrobów skórzanych w 221, mebli i sprzętu oświetleniowego oraz rtv i agd w 413 sklepach. Liczba sklepów i punktów sprzedaży paliw systematycznie rośnie. W 1996 r. było ich (bez kiosków) o ok. 55 więcej niż rok wcześniej i ok. 385 więcej niż w 1989 r. vavtaiie- i/ WlĆ/) DYNAMIKA LICZBY SKLEPÓW WEDŁUG SPECJALIZACJI BRANŻOWEJ (1991 = 100) C X Ogółem Ogólnospożywcza Włókiennicza, odzieżowa i obuwnicza Meblowa, ze sprzętem oświetleniowym RTViAGD B « ^ WO

14 Trwającemu ponad 6 lat procesowi przebudowy organizacyjnej handlu współdziała rozwijający się na rynku system marketingu sieciowego. Znaczne sukcesy na tym polu odnoszą firmy z branży kosmetycznej: AMWAY, ORIFLAME, AVON, a z branży gospodarstwa domowego: ZEPTER, RAINBOW. Pojawiaja się również na wrocławskim rynku sieć supermarketów należących do firm zagranicznych, które w poszukiwaniu klienta oferują szeroki asortyment towaru pod jednym dachem. Są to sklepy z branży ogólnospożywczej: Billa z Austrii, Hit z Niemiec, Makro z Holandii, REMA 1000 z Norwegii oraz z przewagą sprzedaży gastronomicznej Mc Donald s z USA. EDAŻ DETALICZNA I HURTOWA Sprzedaż detaliczna W 1996 roku przedsiębiorstwa handlowe i niehandlowe poprzez sieć swoich punktów sprzedaży detalicznej sprzedały towary o wartości 6327,8 min zł, w tym w jednostkach handlowych dużych (o liczbie pracujących powyżej 20 osób) sprzedaż detaliczna wyniosła ,7 min zł, a udział jednostek dużych stanowił 23,4% w sprzedaży ogółem. STRUKTURA SPRZEDAŻY DETALICZNEJ WG DZIAŁÓW SEKCJI HANDEL I NAPRAWY (w jednostkach zatrudniających powyżej 20 osób) 18,6% 15,7% 5,6% 61,5% sektor publiczny sektor prywatny B Sprzedaż i naprawy pojazdów mechanicznych B Handel hurtowy i komisowy B Handel detaliczny Z ogólnej wartości sprzedaży dużych przedsiębiorstw handlowych sprzedaż żywności wyniosła - 336,0 min zł, napojów alkoholowych - 90,3 min zł i towarów nieżywnościowych -1114,4 min zł. W grupie tych przedsiębiorstw największy udział miały jednostki o specjalizacji branżowej: pozostałe (34,2%), pojazdy mechaniczne (23,6%), ogólnospożywcza (18,6%), paliwa do pojazdów samochodowych (8,4%), a udział pozostałych 12 branż był nieznaczny i ukształtował się w granicach od 3,6% do 0,1%. W 1996 roku dynamika sprzedaży detalicznej ogółem (w cenach bieżących) w porównaniu z 1995 r. wzrosła o 24,5% a w dużych przedsiębiorstwach handlowych o 44,8%. Udział w jednostkach handlowych dużych zaliczanych do sektora publicznego systematycznie maleje z 10,2% w 1995 r. do 4,0% w 1996 r. Rosną natomiast systematycznie udziały jednostek handlowych należących do różnych

15 13 form własności sektora prywatnego, w tym w największym stopniu spółki prawa handlowego - 56,3%. Maleje systematycznie znaczenie handlu spółdzielczego, który dawniej miał monopol na cały handel żywnością. Sprzedaż hurtowa Sprzedaż hurtowa w jednostkach handlowych zatrudniających powyżej 20 osób wyniosła w 1996 roku 2986,1 min zł i wzrosła o 70,2%, z tego w sektorze prywatnym wzrosła o 78,3% a w sektorze publicznym o 22,5%. W sektorze publicznym głównie sprzedawano hurtowo artykuły nieżywnościowe (ok. 98%) a udział żywności i napojów alkoholowych był szczątkowy. Natomiast w sektorze prywatnym udział w sprzedaży ogółem artykułów żywnościowych i napojów alkoholowych stanowił ok. 17%. Wskaźniki dynamiki sprzedaży hurtowej (w cenach bieżących) w dużych przedsiębiorstwach handlowych w 1996 r. w stosunku do 1995 r. ukształtowały się następująco: sprzedaż towarów żywnościowych wzrosła o 44,3%, napojów alkoholowych o 35,1%, towarów nieżywnościowych konsumpcyjnych o 71,3% a niekonsumpcyjnych o 99,7%. W sektorze prywatnym sprzedaż żywności i napojów alkoholowych wykazała wzrost identyczny jak w sprzedaży ogółem, natomiast większa była dynamika sprzedaży towarów nieżywnościowych konsumpcyjnych - o 77,2% i niekonsumpcyjnych - o 151,2% w min zł SPRZEDAŻ HURTOWA W DUŻYCH JEDNOSTKACH HANDLOWYCH (ceny bieżące) z Ogółem Napoje alkoholowe Towary nieżywnościowe E B 1994 B Zapasy V Jednostki handlowe o liczbie.pracujących powyżej 20 osób dysponowały w końcu 1996 r. zapasami o wartości 241,2 min zł w magazynach hurtowych oraz 28,4 min zł w magazynach rozdzielczych detalu. Największy udział w zapasach jednostek handlowych stanowiły towary nieżywnościowe: w magazynach hurtowych ok. 90% a w rozdzielczych detalu 92%.

16 14 Gastronomia Placówki gastronomiczne, w których liczba pracujących przekracza 20 osób zrealizowały sprzedaż w o wartości 68,0 min zł, w tym 73,7% stanowiła wartość sprzedaży produkcji gastronomicznej, 9,9% - sprzedaż żywności a 16,1% sprzedaż napojów alkoholowych. Od lat gastronomia, tak jak handel detaliczny zdominowana jest przez sektor prywatny, którego udział stanowi 97,8% w sprzedaży gastronomicznej ogółem. W przedsiębiorstwach gastronomicznych, w których liczba pracujących przekracza 5 osób na koniec 1996 r.»5. 2^ wykazano w województwie wrocławskim 62 restauracje (w 1995 r. 53), 62 bary (69), 71 stołówek (82) i 37 punktów gastronomicznych (42). Natomiast wartość uzyskanych przychodów w cenach bieżących z działalności gastronomicznej wyniosła w 1996 r. 91,3 min zł i była większa ( w cenach bieżących) w porównaniu do roku ubiegłego o 38,9%, w tym ze sprzedaży towarów handlowych o 29,1%, z produkcji gastronomicznej o 49,7% a ze sprzedaży napojów alkoholowych o 22,6%. PRACUJĄCY I ZATRUDNIENI W HANDLU I NAPRAWACH - 2" A Liczba pracujących w sklepach i punktach sprzedaży paliw (łącznie z drobnym detalem) wyniosła 25,3 lys. osób, w tym w zlokalizowanych w miastach pracowało 22,6 tys. osób, tj. 89,2% ogólnej liczby pracujących, a na wsi 2,7 tys. osób, tj. 19,8%. Na koniec 1996 r. liczba pracujących ( w jednostkach gastronomicznych, w których pracuje więcej niż 5 osób) według siedziby jednostki sprawozdawczej pracowało 31,6 tys. osól^ tym 16,Mys^kobiet ^6^ Natomiast zatrudnionych na umowę o pracę wg stanu w dniu 3-1^-H-było~27^i,tys. osób pełnozatrudnionych i-2ą^ tys. niepełnozatrudnionych (w głównym miejscu pracy), w tym 1,0 tys. rencistów i emerytów. W^porównaniu d^anąlogicznego ok^u-uh*_rflkii w handlu L-naprawach w 1996 r. pracowało więcej o -25^5% osób/v\tym o 25,7 % więęej kobiet. Liczba pełnozatrudpidnych była większa o 24,5% a nicpełnozairudfuonych ö " fn atoirudśtptzeciętne więkązę4) 2,1%. Liczba pracujących w W sklepach jtokalizowai^ ^ wiejskich %5-tys. osób, tj."9^%. lienie w tych saptyck Jednostkach aniu jlerub. roku w 15 A oboboy Tak jak przed rokiem średnio na 1 sklep miejski przypadało 3 pracujących, na sktej) wiejski ^ osoby. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w handlu i naprawach wyniosło 79^97-zł i wzrosło w stosunku do % Z- czvyrvv analogicznego okresujib^rofea o 26,8,%. o ^ \ / ]UZo&Ą W OA AfyZn&j:: 0 -ięy T' I Wi,bi ol i i QJ 4: % osób CL V y A'-io r\jl,pn'/h < ź(i,i.. *7

17 INWESTYCJE d-g f - 15 Nakłady inwestycyjne na zakup używanych środków trwałych w 199$ r. wyniosły 12652,3 tys. zł i były mniejsze niż w poprzednim roku o 22,9%. Mniej wydano niż w 1995 r. na zakup budynków i budowli o 18,9%, o 60,4% na maszyny i urządzenia oraz o 1,9% na zakup gruntów, więcej o 13,9% na środki transportu. / ACJA FINANSOWA PRZEDSIĘBIORSTW HANDLOWYCH (dot. jednostek o liczbie pracujących powyżej 20 osób). Sytuacja finansowa przedsiębiorstw handlowych była w 1996 r. mniej korzystna niż w 1995 r.: - wskaźnik poziomu kosztów z całokształtu działalności zwiększył się o 0,8 pkt i wyniósł 98,1%, przy czym w sektorze publicznym zmniejszył się - 99,2% do 98,5% a w sektorze prywatnym zwiększył się z 97,0% do 98,0%, - wskaźnik rentowności obrotu brutto zmniejszył się z 2,7% do 1,9% a rentowności obrotu netto z 1,7% do 1,1%,

18 16 l/stabl. 1. SKLEPY, PRACUJĄCY WEDŁUG SPECJALIZACJI BRANŻOWEJa/ W 1996 R. Stan w dniu 31 XII TZ WYSZCZEGÓLNIENIE w liczbach bezwzględnych Skleov 1995=100 Powierzchnia 2 sprzedażowa w m w liczbach bezwzględnych 1995=100 w liczbach bezwzględnych Pracujący 1995=100 OGÓŁEM * / 105, , ,6 Ogólnospożywcze , , ,9 Owocowo-warzywne , , ,9 Mięsne , , ,4 Rybne , , ,1 P iekamiczo-ciastkarskie , , ,2 Z napojami alkoholowymi , , ,4 Kosmetyczno-toaletowe , , ,2 Z wyrobami włókienniczymi , , ,7 Z odzieżą , , ,1 Z obuwiem i wyrobami skórzanymi , , ,8 Z meblami i sprzętem oświetleniowym , , ,7 Radiowo telewizyjne i ze sprzętem gospodarstwa domowego , , ,7 Księgarnie i art. piśmienne , , ,2 Z pojazdami mechanicznymi , , ,3 Pozostałe sklepy^ , , ,0 Stacje benzynowe ,7 X X ,1 a/ Dane nie obejmują punktów sprzedaży detalicznej, których w 1995 r. było 3381, a w b/ Wyspecjalizowane sklepy oraz sklepy o różnorodnym asortymencie. TABU 2. SKLEPY I PUNKTY SPRZEDAŻY PALIW JEDNOSTEK, W KTÓRYCH PRACUJE WIĘCEJ NIŻ 5 OSÓB WG FORM ORGANIZACYJNYCH I FORM WŁASNOŚCI W 1996 R. Stan w dniu 31 XII WYSZCZEGÓLNIENIE ogółem Sklepy i punkty sprzedaży paliw publiczny sektor razem prywatny w tym własność spółdzielcza Powierzchnia sprzedażowaw Liczba pracujących ' aßf./z A OGÓŁEM Domy towarowe Domy handlowe Supersamy Sklepy powszechne Sklepy wyspecjalizowane Apteka Stacja benzynowa X 329 Pozostałesklepy TABL.3. SKLEPY I PUNKTY SPRZEDAŻY, W KTÓRYCH PRACUJE NIE WIĘCEJ NIŻ 5 OSÓB (łącznie z punktami sprzedaży detalicznej) WEDŁUG FORM ORGANIZACYJNYCH JEDNOSTEK W 1996 R. Stan w dniu 31 XII WYSZCZEGÓLNIENIE Liczba punktów Powierzchnia sprzedażowa w nr Liczba pracujących OGÓŁEM Sklepa/ Apteka Stacja benzynowa X 74 Punkt sprzedaży detalicznej a) Łącznie z domami towarowymi i handlowymi

19 Of ^ TAEL. 4. SKLEPY I PUNKTY SPRZEDAŻY PALIW WEDŁUG LOKALIZACJI^ W 1996 R. (jednostki własne i obce) Stan w dniu 31XII WYSZCZEGÓLNIENIE a - sklepy, stacje benzynowe b - pracujący ogółem Sklepy razem w tym prywatne w tym spółdzielcze Punkty sprzedaży paliw ogółem /z7f? prywatne OGÓŁEM... a b MIEJSKIE WROCŁAW...a b Oleśnica...a b Oława...a b MIEJSKO - WIEJSKIE Bierutów... a b w tym miasto...a b Brzeg Dolny... a b w tym miasto...a b Jelcz-Laskowice...a b w tym miasto...a b Kąty Wrocławskie... a b w tym miasto...a b Milicz...a b w tym miasto...a b Oborniki Śląskie...a b w tym miasto...a b Sobótka...a _ b w tym miasto...a b Strzelin...a b w tym miasto...a b Środa Śląska... a b w tym miasto...a b Trzebnica...a b w tym miasto...a b

20 18 TABL.4. SKLEPY I PUNKTY SPRZEDAŻY PALIW WEDŁUG LOKALIZACJI W 1996 R. (jednostki własne i obce) /dok./ Stan w dniu 31 XII WYSZCZEGÓLN1EN1E a - sklepy, stacje benzynowe b - pracujący ogółem Sklepy razem * MIEJSKO - WIEJSKIE/dok./ w tym prywatne wtym spółdzielcze Punkty sprzedaży paliw ogółem 6/ prywatne Twardogóra...a b w tym miasto... a b Wiązów...a 53 ' b w tym miasto...a b Wołów...a b w tym miasto...a b Żmigród...a b w tym miasto...a b WIEJSKIE Borów...a b Cieszków...a b Czernica... a b Długołęka...a b Dobroszyce...a b Domaniów...a b Jordanów Śląski...a b Kobierzyce...a b Kondratowice...a b Kostomłoty...a b Krośnice... a b Łagiewniki... a b Malczyce... a b Mietków... a b Miękinia... a b Oleśnica... a b Oława... >... a b Prusice... a b Święta Katarzyna...a b Wińsko... a b Wisznia Mała...a b Zawonia... a b Żórawina... a b dzibę na terenie innych województw.

21 1 19 TABL. 5. SPRZEDAŻ^ W PLACÓWKACH HANDLOWYCH W 1996 R. (ceny bieżące) WYSZCZEGÓLNIENIE a - w min zł b -1995=100 Ogółem Żywność Napoje alkoholowe Towary nieżywnościowe konsumpcyjne niekonsumpcyjne DETALICZNA OGÓŁEM......a 1540,7 336,0 90,3 973,8 140,6 b 144,8 129,3 126,9 155,7 130,5 Sektor: publiczny (handel państwowy)... 61,5 4,7 0,7 35,5 20,6 b 56,5 67,9 25,4 43,9 111,9 prywatny a 1479,2 331,3 89,6 938,3 120,0 b 154,8 131,0 130,7 172,3 134,3 w tym handel: spółdzielczy a 374,4 198,2 53,8 83,5 38,9 b 117,2 116,0 117,7 123,1 111,3 spółek ,4 98,4 28,2 680,0 60,8 b 179,1 167,0 181,6 183,6 154,7 zagraniczny ,9 3,3 1,3 110,3 - b 145,8 112,8 104,8 147,7 - w tym handel detaliczny ,2 312,4 80,1 786,5 73,2 Sektor: publiczny (handel państwowy)......a 21,1 4,7 0,7 15,7 - prywatny a 1231,1 307,7 79,4 770,8 73,2 w tym handel: spółdzielczy a 358,7 194,2 52,6 75,9 36,0 spółek a 668,7 84,6 21,5 525,4 37,2 zagraniczny a 114,5 3,3 i.,3 109,9 - HURTOWA OGÓŁEM ,1 272,2 185,1 1957,2 571,6 b 170,2 144,3 135,1 171,3 199,7 Sektor: publiczny (handel państwowy) a 310,9 0,0-199,9 111,0 b 122,5 7,9-132,5 107,9 prywatny ,2 272,2 185,1 1757,3 460,6 b 178,3 144,3 135,1 177,2 251,2 w tym handel: spółdzielczy ,9 34,5 26,1 24,2 17,1 b 104,5 99,0 101,4 112,6 110,9 spółek a 1690,7 94,6 72,7 1234,0 289,4 b 221,3 207,9 202,1 251,2 zagraniczny ,1 12,9 0,0 162,2 - b 81,7 43,5 0,6 90,5 - w tym handel hurtowy a 2931,3 264,3 174,1 1934,3 558,6 Sektor publiczny ,7 0,0-199,6 111,1 prywatny ,6 264,3 174,1 1734,7 447,5 w tym handel: spółdzielczy a 71,3 26,8 19,6 17,1 7,8 spółek ,1 94,5 72,6 1225,3 285,7 zagraniczny ,8 12,9-155,9-1/ Dane obejmują sprzedaż w jednostkach handlowych, w których pracuje ponad 20 osób.

22 TABL. 6. SPRZEDAŻ W PLACÓWKACH GASTRONOMICZNYCH^ W 1996 R. (ceny bieżące) WYSZCZEGÓLNIENIE a - w tys. zł b =100 Ogółem OGÓŁEM żywność Towary handlowe napoje alkoholowe Produkcja gastronomiczna OGÓŁEM...a 68023,1 6706, , ,3 b 187,4 111,5 193,5 204,0 Sektor publiczny... a 1472,9 108,0 232,8 1070,4 b 5 - krotnie 6 - krotnie 4 - krotnie 5 - krotnie Sektor prywatny...a 66550,2 6598, , ,9 b 184,8 110,0 191,3 201,3 w tym handel: spółdzielczy... a 2516,9 666,9 1460,2 389,8 b 92,9 143,9 91,8 59,8 spółek...a 13236,1 3130,6 2168,1 7853,7 zagraniczny...a 42759,9 1701,5 4141, ,0 ^ b w tym w przedsiębiorstwach, ^ -gastronomicznych ,3 5050,5 9212, ,0 Sektor publiczny ,9 108,0 232,8 1070,4 Sektor prywatny ,4 4942,5 8979, ,6 w tym handel: spółdzielczy ,5 544,6 832,0 219,9 spółek ,7 1697,1 2096,9 6213,0 zagraniczny ,6 1655,0 3183, ,0 1/Dane obejmują sprzedaż w jednostkach handlowych, w których pracuje ponad 20 osób. TABL.7. TARGOWISKA WYSZCZEGÓLNIENIE TARGOWISKA STAŁE (stan w dniu 31XII) Liczba targowisk w tym z przewagą sprzedaży drobnodetaiicznej Powierzchnia targowisk w m^ w tym sprzedażowa w TARGOWISKA SEZONOWE Liczba targowisk lub miejsc wyznaczonych na ulicach i placach uruchamianych okresowo WPŁYWY Z OPŁATY TARGOWEJ Ogółem w tys. zł ,9 3107,7 4016,0 3505,8

23 21 - gp / TABL.8. MAGAZYNY W JEDNOSTKACH HANDLOWYCH 7 WEDŁUG FORM WŁASNOŚCI W1996 R. Stan w dniu 31 XII Wyszczególnienie Zamknięte Zadaszone Place składowe Silosy i zbiorniki liczba w tys. mz liczba w tys. mz liczba w tys. m2 liczba w tys. m3 ß OGÓŁEM , , , ,2 Sektor publiczny ,1 9 6, , ,1 w tym własność państwowa ,1 9 6, , ,1 Sektor prywatny , , , ,1 własność spółdzielcza ,1 19 4, ,2 16 2,7 osób fizycznych ,2 13 3, , ,5 inna , , , ,9 a/ Budynki i budowle magazynowe hurtowe i rozdzielcze detalu; dane dotyczą jednostek gospodarczych sekcji G, w których liczba pracujących przekracza 5 osób. TABL.9. MAGAZYNY 7 WEDŁUG GRUP ASORTYMENTOM Stan wdniusl XII WYSZCZEGÓLNIENIE 211 SKŁADOWANYCH TOWARÓW W 1996 R. \ Magazyny ogółem powierzchnia składowa w tys. mz OGÓŁEM... \ ^%^ ,4 Żywnościowe ,8 Napojów alkoholowych... \ 41 Wyrobów włókienniczych, odzieży... \ ^ Obuwia i wyrobów skórzanych Artykułów gosp. domowego, RTV... 25,0 Wyrobów porcelanowych, ceramicznych, szklanych ,1 Kosmetyków, lakierów, farb, taper' \ 55,3 Mebli różnego rodzaju ,0 Drewna i materiałów budowlanych ,4 Pozostałe ,5 a/ Magazynowe hurtowe i rozdzielcze detalu (z wyjątkiem magazynów pojemnościowych); dane dotyczą jednostek gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 5 osób. : 19,4 11,5 2,4

24 22 TABL. 10. ZAPASY37 TOWARÓW W MAGAZYNACH ROZDZIELCZYCH DETALU W1996 R. (ceny bieżące) Stan w dniu 31 XII WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem Żywność Napoje alkoholowe \ w min zł / OGÓŁEM \ /fowary nieżywnościowe ^konsumpcyjne niekonsumpcyjne OGÓŁEM... 28,4 1,9 \ ^ 20,0 6,2 Sektor publiczny... 1,9-0,7 1,2 Sektor prywatny... 26,5 1,9 \ OJ 19,3 5,0 w tym handel: \ spółdzielczy... 4,0 1,6 0,2 \ 1,5 0,7 spółek... 13,4 OJ \o 12,9 0,3 zagraniczny ,6 - a/ Dane obejmują zapasy towarów w jednostkach handlowych, w których pracuje ponad 20 osób. TABL. 11. ZAPASY / TOWARÓW W MAGAZYNACH HURTOWYCH W1996 R. (ceny bieżące) Stan w dniu 31 XII WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem X Żywność Xx OGÓŁEM Napoje alkoholowe \ w min zł \ y Towary nieżywnościowe konsumpcyjne niekonsumpcyjne OGÓŁEM ,2 20,8 164,7 51,8 Sektor publiczny... 30,9 - x 20,6 10,3 Sektor prywatny ,3 20,8 3,9 144,1 41,5 w tym handel: spółdzielczy... 13,7 7,6 1,1 3,3 1,7 spółek ,8 9,9 0,4 95,5 32,0 zagraniczny... 14,3 / 0,6-13,7 - a/ Dane obejmują zapasy towarów w jednostkach handlowych, w których pracuje ponad 20 osób.

25 TABL. 12. SKLEPY I STACJE BENZYNOWE ZGODNIE Z ICH LOKALIZACJĄ WEDŁUG WOJEWÓDZTW Stan w dniu 31XII WOJEWÓDZTWA Liczba sklepów Powierzchnia sprzedażowa sklepów Liczba punktów sprzedaży paliw Liczba ludności przypadająca na 1 sklep POLSKA , ,3 Warszawskie , ,8 Bialskopodlaskie , ,3 Białostockie , ,0 Bielskie , ,2 Bydgoskie , ,2 Chełmskie , ,7 Ciechanowskie , ,3 Częstochowskie , ,9 Elbląskie , ,0 Gdańskie , ,9 Gorzowskie , ,0 Jeleniogórskie , ,9 Kaliskie , ,0 Katowickie , ,5 Kieleckie , ,8 Konińskie , ,2 Koszalińskie , ,4 Krakowskie , ,9 Krośnieńskie , ,8 Legnickie , ,8 Leszczyńskie , ,8 Lubelskie , ,6 Łomżyńskie , ,4 Łódzkie , ,1

26 24 TABL. 12. SKLEPY I STACJE BENZYNOWE ZGODNIE Z ICH LOKALIZACJĄ WEDŁUG WOJEWÓDZTW (dok.) Stan w dniu 31 XII WOJEWÓDZTWA Liczba sklepów Powierzchnia sprzedażowa sklepów Liczba punktów sprzedaży paliw Liczba ludności przypadająca na 1 sklep Nowosądeckie , ,4 Olsztyńskie , ,0 Opolskie , ,3 Ostrołęckie.....' , ,3 Pilskie , ,9 Piotrkowskie , ,5 Płockie , ,7 Poznańskie , ,7 Przemyskie , ,0 Radomskie , ,3 Rzeszowskie , ,3 Siedleckie , ,7 Sieradzkie , ,3 Skierniewickie , ,7 Słupskie , ,1 Suwalskie , ,4 Szczecińskie , ,5 Tarnobrzeskie , ,0 Tarnowskie , ,9 Toruńskie , ,3 Wałbrzyskie , ,5 Włocławskie , ,7 Wrocławskie , ,6 Zamojskie , ,1 Zielonogórskie , ,8

27 i>:

28 , > Ui > r V! l<