Uchwała Nr XXXIII/133/09 Rady Powiatu w Opatowie z dnia 18 marca 2009 r.

Transkrypt

1 Uchwała Nr XXXIII/133/09 Rady Powiatu w Opatowie z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie rozpatrzenia informacji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opatowie o stanie bezpieczeństwa sanitarnego za rok 2008 Na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 15 i art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz z póżn. zm.) oraz art. 12a ust. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o państwowej inspekcji sanitarnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851 z późn. zm.), Rada Powiatu w Opatowie uchwala, co następuje: 1 1. Przyjmuje informację Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opatowie o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu opatowskiego za rok Informacja, o której mowa w ust. 1 stanowi załącznik do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3 Przewodniczący Rady Powiatu /-/ Bogusław Włodarczyk

2 Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu opatowskiego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie

3 Spis treści strona Wstęp... 4 I. Sytuacja epidemiologiczna powiatu opatowskiego w zakresie chorób zakaźnych.. 5 II. Jakość wody przeznaczonej do spożycia III. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej IV. Stan sanitarny zakładów ochrony zdrowia V. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych VI. Stan sanitarny obiektów żywieniowo - żywnościowych, jakość zdrowotna środków spożywczych i ich przetworów VII. Nadzór nad warunkami pracy w zakładach pracy VIII. Nadzór Zapobiegawczy IX. Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna WNIOSKI

4 Wstęp Państwowa Inspekcja Sanitarna działając na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity z 2006r. Dz. U. Nr 122, poz. 851 z późniejszymi zmianami) realizuje zadania z zakresu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobieganiu powstawaniu chorób, w tym zakaźnych i zawodowych. Misją Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest dążenie do osiągnięcia pożądanych norm zdrowotnych poprzez podjęcie działań umożliwiających zachowanie lub przywracanie bezpieczeństwa zdrowotnego ludzi, a także mające na celu identyfikację i oszacowanie skali zagrożeń, inicjowanie i organizowanie skoordynowanego nadzoru i kontroli służących zapobieganiu wszelkim zagrożeniom fizycznym, chemicznym i biologicznym, zachowaniu i umacnianiu zdrowia zbiorowości oraz kształtowaniu w tym zakresie odpowiednich postaw i zachowań. Skala realnych i potencjalnych zagrożeń decyduje o tym, jakie czynniki środowiskowe powinny być przedmiotem systematycznego nadzoru i wynikających z nich działań represyjnych i interwencyjnych. Dla oceny stanu warunków zdrowotnych ludności powiatu istotne znaczenia mają te elementy otoczenia, które związane są z masową i długotrwałą ekspozycją na czynniki patogenne, jak np. : żywność, której zanieczyszczenia chemiczne i mikrobiologiczne implikują istotne skutki zdrowotne, woda przeznaczona do spożycia przez ludzi, która może być źródłem groźnych zakażeń lub zatruć, środowisko pracy, w którym występują czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia, stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych, zakładów opieki zdrowotnej, placówek nauczania i wychowania i innych obiektów użyteczności publicznej. W roku 2008 realizowano zadania w zakresie zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie: bieżącego nadzoru sanitarnego, zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych powodowanych warunkami środowiska, działalności oświatowo zdrowotnej. Przedstawiony stan sanitarnohigieniczny powiatu opatowskiego za 2008 rok opracowany został na podstawie informacji i materiałów przedstawionych przez poszczególne komórki organizacyjne tutejszej stacji. Niniejsze opracowanie przedstawia stan sanitarny powiatu na dzień r. 4

5 I. Sytuacja epidemiologiczna powiatu opatowskiego w zakresie chorób zakaźnych 1. Choroby zakaźne wieku dziecięcego: Ospa wietrzna W 2008 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 243 zachorowania w roku poprzednim 262. Zapadalność w powiecie opatowskim wyniosła 433,09/100 tys., podczas gdy w roku ubiegłym wynosiła 466,36/100tys. mieszkańców. Różyczka W 2008 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 21 przypadków zachorowań, tj. o 466 zachorowań mniej niż w roku Zapadalność w 2008r.w powiecie opatowskim wyniosła 37,43/100 tys., tj. ponad 18-krotnie mniej niż w roku ubiegłym (706,66/100tys. mieszkańców) Nagminne zapalenie przyusznic (świnka) W 2008 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 12 zachorowań, tj. taką samą ilość, jak w rok wcześniej. Zapadalność wyniosła 21,39/100 tys. mieszkańców. Z obserwacji sytuacji epidemiologicznej w powiecie wynika, że od 2005r. zmniejsza się liczba zachorowań na tę jednostkę chorobową. Niewątpliwie ma na to wpływ wprowadzenie od listopada 2003r. szczepienia przeciwko śwince do kalendarza szczepień ochronnych. Krztusiec W 2008 roku w powiecie opatowskim nie zarejestrowano zachorowania na krztusiec, natomiast w 2007r odnotowano 2 przypadki krztuśca i zapadalność wynosiła 3,56/100 tys. W ostatnich latach odnotowuje się korzystne wskaźniki zapadalności w 2006r. w powiecie opatowskim nie zarejestrowano zachorowania na krztusiec, dla porównania dla województwa świętokrzyskiego wskaźnik zapadalności wyniósł wówczas -2,65/100tys.mieszkańców. Biegunki u dzieci do lat 2 W 2008 roku w zarejestrowano 72 zachorowania - o 6 więcej niż 2007 roku. Zapadalność w powiecie opatowskim nieznacznie wzrosła w 2008r. i wyniosła 128,32/100tys. (w 2007r ,48/100tys.mieszkańców). Wykres 1. Choroby zakaźne wieku dziecięcego 5

6 2. Pasożytnicze choroby zakaźne: Grzybice skóry (dermatofitozy) W 2008 roku w powiecie opatowskim odnotowano 4 zachorowania na grzybice (w 2007r.- 5 przypadków). Zapadalność w powiecie opatowskim wyniosła 7,12/100 tys. i była nieznacznie większa od zapadalności z roku 2007 (8,90/100tys.). Owsica W 2008 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 34 przypadki,czyli o 1/3 mniej niż w 2007r. Zapadalność w powiecie opatowskim wyniosła 60,60/100 tys. i była niższa o 30.18/100 tys. w stosunku do roku poprzedniego. Glistnica W 2008 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 40 zachorowań,tj. o 25 przypadków więcej niż w 2007r., co jest spowodowane wzrostem diagnostyki na naszym terenie. Wskaźnik zapadalności w powiecie opatowskim wyniósł 71,29/100 tys. i był wyższy niż w 2007r. (26,72/100 tys.). Świerzb W 2008r. w powiecie opatowskim zarejestrowano 25 zachorowań, zapadalność wyniosła 44,56/100 tys. mieszkańców (w 2007r. zapadalność - 49,84/100 tys., 28 przypadków zachorowań). Wykres 2. Pasożytnicze choroby zakaźne 3. Borelioza W 2008r. w powiecie zarejestrowano o 3 zachorowania mniej niż w roku ubiegłym tj. 3 przypadki, zapadalność wynosi 5,35/100tys. (w 2007r.-10,68/100 tys. mieszkańców). 4. Wirusowe zapalenia wątroby: Wirusowe zapalenie wątroby typu B 6

7 W 2008 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 1 przypadek ostrego wzw typu B oraz 1 przypadek przewlekłego wzw typu B, czyli łącznie 2 zachorowania zapadalność 3,56/100tys. W 2007r. zarejestrowano 1 przypadek wzw B typu ostrego. Wirusowe zapalenie wątroby typu C W 2008 roku nie odnotowano zachorowania na wzw typu C, zarejestrowano 1 przypadek nowo wykryty zakażenia wirusem HCV. W 2007 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 1 przypadek przewlekłego wzw typu C. Wykres 3. Wirusowe zapalenia wątroby 5. Inne zatrucia (w tym pestycydami, lekami, alkoholem, innymi substancjami) W 2008 roku zarejestrowano 9 zatruć lekami, 1 zatrucie grzybami,2 środkami chemicznymi i innymi nieokreślonymi. W powiecie opatowskim w stosunku do 2007 roku zanotowano spadek zapadalności w 2008r. wyniósł 21,39/100 tys. ( w 2007r.- 40,94/100 tys. mieszkańców) 6. Salmonellozy zatrucia pokarmowe W 2008r roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 32 salmonellozy. Zapadalność w pow. opatowskim wyniosła 57,03/100tys.i była niższa niż w roku ubiegłym - 46,28/100 tys. mieszkańców. W 2008r i 2007r. w powiecie opatowskim nie odnotowano salmonelloz pozajelitowych zakażeń. Wykres 4. Salmonellozy zatrucia pokarmowe rok 2008 rok Zbiorowe zatrucia pokarmowe W 2008 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 1 ognisko zbiorowego zatrucia pokarmowego (w 2007 roku także 1). Zatrucie wystąpiło u dwojga rocznych dzieci (bliźniąt). Narażonych na zatrucie było 3 osoby (osoba dorosła i dwoje dzieci) zamieszkujące w tym samym gospodarstwie domowym, a 7

8 zachorowaniu uległo 2 dzieci oboje hospitalizowani. Na podstawie przeprowadzonego dochodzenia epidemiologicznego ustalono, że czynnikiem etiologicznym była Salmonella Typhimurium. 7. Przypadki pokąsania osób przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę lub zanieczyszczenie śliną tych zwierząt, po których podjęto szczepienia przeciw wściekliźnie. W 2008 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 8 przypadków, tj. o 2 więcej niż w roku Zapadalność wyniosła 14,26/100tys., w 2007r wynosiła 10,68/100tys.mieszkańców. 8. Inwazyjna choroba meningokokowa W 2008 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 1 zachorowanie na w/w jednostkę chorobową( luty). W 2007r. także zarejestrowano 1 zachorowanie ( w listopadzie). Pomimo pojedynczych zachorowań Zespół ds. Zakażeń Meningokokowych w Warszawie podjął decyzję o konieczności przeprowadzenia masowych akcji szczepień obowiązkowych p/neisseria meningitidis serogrupy C dla dzieci i młodzieży z roczników z terenu wszystkich gmin powiatu ostrowieckiego oraz gminy Tarłów w powiecie opatowskim. Było to spowodowane zwiększoną liczbą zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową w krótkim czasie koniec 2007 roku początek zarejestrowanych w powiecie ostrowieckim oraz 1 zachorowaniem w listopadzie 2007r. - w powiecie opatowskim w gminie Tarłów. Szczepienia przeprowadzono w dniach lutego 2008r. i marca 2008r. obejmując akcją młodzież z sześciu roczników (1989, 1990, 1991, 1992, 1993, 1994). W gminie Tarłów wyznaczono dwa punkty szczepień w NZOZ w Wólce Lipowej oraz w NZOZ w Tarłowie. Pracownicy PPIS w Opatowie nadzorując całą akcję: opracowywali niezbędną dokumentację (obwieszczenie, raporty dzienne i końcowe, komunikaty dla młodzieży i rodziców, informacje dla mediów, opracowywania danych liczbowych dot. roczników objętych szczepieniami) uzgadniali zakres współpracy pomiędzy PPIS w Opatowie, Wójtem Gminy Tarłów, pracownikami NZOZ-ów, dyrektorami szkół. Przed rozpoczęciem szczepień przeprowadzono kontrole sanitarne obiektów wyznaczonych na punkty szczepień kontrole bez uchybień. Przeprowadzono także rozmowy telefoniczne z rodzicami nie wyrażającymi zgody na szczepienie dziecka. Tabela 1. Dane dotyczące liczby zaszczepionych osób 1. Łączna liczba otrzymanych preparatów szczepionkowych z WSSE Łączna liczba nie wykorzystanych preparatów szczepionkowych po zakończonej akcji (ile zostało) Łączna liczba wykonanych szczepień Łączna liczba osób nie zakwalifikowanych do szczepień przez lekarza z powodu przeciwwskazań (w tej rubryce nie należy podawać osób wcześniej uodpornionych przeciw N. meningitidis) Łączna liczba osób wcześniej uodpornionych przeciw N. meningitidis (przed rozpoczęciem akcji) 4 5 8

9 Łączna liczba osób, które nie wyraziły zgody na szczepienie w czasie trwania akcji (stanowisko potwierdzone podpisem) Łączna liczba osób, które nie zgłosiły się w czasie trwania akcji do szczepienia (z powodów innych niż wskazane wyżej, również nieznanych) Łączna liczba zniszczonych (uszkodzonych) preparatów szczepionkowych w czasie trwania akcji Łączna liczba osób zaplanowanych do szczepień w czasie trwania akcji (po poprawkach) Tabela 2. Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne i zatrucia w powiecie opatowskim w latach 2008 i 2007: Jednostka chorobowa Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. mieszkańców Salmonellozy zatrucia pokarmowe ,03 46,2 zakażenia pozajelitowe Inne bakteryjne zakażenia jelitowe ogółem (A04.0-A04.9) ,10 58,81 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe- ogółem (A05.0-A05.9) 1 0 1,78 0 Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe - ogółem ( A A08.2-5) 5 5 8,91 8,90 Biegunki u dzieci do lat 2 (A04;A08;A09) ,00 117,48 Krztusiec ,56 Płonica ,13 49,90 meningokokowe 1 0 1,78 0 Zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu wywołane przez Haemophilus influenzae inne bakteryjne, określone i nieokreślone 1 1 1,78 1,78 wirusowe określone i nieokreślone 1 3 1,78 5,34 Posocznica meningokokowa 1 1 1,78 1,79 Posocznica gronkowcowa 1 5 1,78 8,90 Róża ogółem ,46 0 Borelioza z Lyme 3 6 5,35 10,68 Ospa wietrzna ,09 466,36 Różyczka ogółem ,43 866,86 typu A Wirusowe zapalenie wątroby typu B ostre 1 1 1,78 1,79 typu B przewlekłe 1 0 1,78 0 typu C ,79 Świnka ,39 21,36 Mononukleoza zakaźna 1 2 1,78 3,56 Grzybice skóry 2 5 3,56 8,90 Toksoplazmoza ,79 Toksokaroza 1 0 1,78 0 Świerzb ,56 49,84 Owsica ,60 90,78 Glistnica ,29 26,70 pogrubiono czcionkę w pozycjach, dla których zapadalność w powiecie opatowskim w 2008 roku była wyższa w porównaniu do 2007 roku. Realizacja programu szczepień ochronnych Szczepienia dzieci i młodzieży na terenie powiatu opatowskiego wykonywane są w punktach szczepień w zakładach opieki zdrowotnej nadzorowanych przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Opatowie. W 2008r. w zakresie szczepień 9

10 ochronnych przeprowadzono 30 kontroli sanitarnych w 20 nadzorowanych placówkach - nie stwierdzono uchybień w realizacji PSO. Szczepienia w zoz-ach wykonują pielęgniarki i położne, które ukończyły kurs immunoprofilaktyki. Punkty szczepień spełniają wymogi gabinetu zabiegowego i zapewniają prawidłowe warunki chłodnicze do przechowywania preparatów szczepionkowych. Wykonawstwo szczepień w powiecie opatowskim należy ocenić jako bardzo dobre od lat utrzymuje się na wysokim poziomie. Przedstawia to poniższa tabela: Tabela 3. Wykonawstwo szczepień w rocznikach podlegających szczepieniom w 2008 roku zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych w powiecie opatowskim Szczepienie Rocznik Rodzaj szczepienia Wykonawstwo w powiecie w 2007 r. Analogiczne wykonawstwo w 2008 r. BCG 2008 szczepienie noworodkowe 99,7 % 99,07% Szczepienie p/ wzw B DTP(błonica+tężec+ krztusiec) MMR Odra/ MMR Polio (14 rok życia) szczepienie pierwotne + uzupełniające szczepienie pierwotne + uzupełniające szczepienie pierwotne + uzupełniające szczepienie pierwotne + uzupełniające szczepienie pierwotne szczepienie pierwotne + uzupełniające szczepienie podstawowe Szczepienie podstawowe szczepienie pierwotne szczepienie pierwotne + uzupełniające 92,7% 94,98% 100% 99,76% 99,9% 100% 100% 99,86% 60,1% 64,46% 100% 99,78% 92,0% 87,80% 99,6% 100% 60,1% 64,46% 100% 99,04% DTaP + Polio 2003 szczepienie I przypominające 96,7% 94,67% MMR 1999 szczepienie w 10 roku życia 99,7% 95,24% 1998 szczepienie w 11 roku życia 100% 92,88% Różyczka rok życia 99,7% 100% Td błonica + tężec ( 14 rok życia) Td błonica + tężec ( 19 rok życia) 1995 szczepienie II przypominające 100% 98,53% 1990 szczepienie III przypominające 99,7% 82,72% Podsumowanie W 2008r. podobnie jak w latach poprzednich na bieżąco monitorowano sytuację epidemiologiczną powiatu opatowskiego, przeprowadzane były analizy wewnętrzne chorób zakaźnych występujących na terenie naszego powiatu i podejmowane działania zmierzające do poprawy sytuacji epidemiologicznej w tym zakresie. W 2008r. na terenie powiatu opatowskiego nie zarejestrowano powodzi ani innych zdarzeń katastroficznych. Nie zarejestrowano także sytuacji zagrożenia bioterroryzmem. Pomimo tego w powiecie opatowskim podjęto działania na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowych : uaktualniono Plan działania przeciwepidemicznego w sytuacjach kryzysowych dla powiatu opatowskiego na 2008r., w zakresie ochrony zdrowia na wypadek wystąpienia na terenie powiatu opatowskiego wirusa grypy ptaków H5N1 i dokonano przeglądu gotowości użycia w/w procedury, 10

11 podczas kontroli sanitarnych przeprowadzanych w zakładach służby zdrowia przypominane są zasady postępowania w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia zachorowań na choroby mogące szerzyć się epidemicznie, przeprowadzono szkolenie dla wszystkich pracowników PSSE w Opatowie nt. głównych założeń Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych IHR oraz epidemiologii i profilaktyki zakażeń pałeczkami Yersinia, przekazano materiały edukacyjne (ulotki) dla pacjentów dot. meningokoków i grypy do ośrodków zdrowia funkcjonujących na terenie powiatu opatowskiego. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Opatowie posiada czynne telefony alarmowe udostępnione placówkom służby zdrowia i organom współpracującym ze służbami sanitarnymi. W 2009 roku będą kontynuowane działania mające na celu identyfikację zagrożeń związanych z bioterroryzmem oraz przeciwdziałanie skutkom ewentualnego zawleczenia chorób szczególnie niebezpiecznych. Jak co roku prowadzone będą analizy chorób zakaźnych, w tym przypadków chorób odzwierzęcych u ludzi (w ramach wspólnego z Inspekcją Weterynaryjną monitoringu zoonoz) występujących na terenie naszego powiatu i podejmowane działania zmierzające do poprawy sytuacji epidemiologicznej w tym zakresie. II. Jakość wody przeznaczonej do spożycia Na obszarze powiatu opatowskiego według ewidencji w roku 2008 znajdowały się 24 urządzenia wodne, z których 2 wodociągi zaopatrują obszary miast, a 22 tereny wiejskie. Łącznie zaopatrują one w wodę osób. Tabela 4. Wodociągi sklasyfikowane wg. dobowej produkcji wody ilość urządzeń w ewidencji ogółem miasto wieś wielkość produkcji <100m 3 / dobę m 3 / dobę m 3 / dobę Wykres 5. Zaopatrzenie ludności w wodę w powiecie opatowskim zaopatrzenie w wodę ludności powiatu liczba ludności w powiecie w tym korzystającej z wodociagów 1550 liczba ludności korzystajacej z wody o złej jakości 11

12 Nie nadzorowano studni publicznych i indywidualnych. W ramach skarg przeprowadzono badanie trzech próbek wody z trzech studni indywidualnych. Podział nadzorowanych w roku 2008 urządzeń ze względu na wielkość produkcji wody z podziałem na miasto i wieś przedstawia się następująco: Miasto wodociągi o produkcji m 3 /dobę 1 urządzenie - bez zmian w stosunku do roku ubiegłego. 1. wodociąg Ożarów gm. Ożarów Wodociąg w Ożarowie zaopatrujący 6107 osób w roku sprawozdawczym dostarczał wodę przydatną do spożycia przez ludzi. Pobrano 6 próbek wody do badania w kierunku fizykochemicznym i mikrobiologicznym. W ciągu roku tylko jedna próbka wykazała niewielkie zanieczyszczenie mikrobiologiczne, które ustąpiło po przeprowadzonym chlorowaniu wody przez zakład wodociągowy. Urządzenie skontrolowano jeden raz, stan sanitarno-techniczny nie był kwestionowany. W roku 2008 nie prowadzono żadnych modernizacji wodociągu, nie powstały nowe odcinki sieci. wodociągi o produkcji m3/d 1 urządzenie - tak jak w roku ubiegłym. 1. wodociąg Opatów Urządzenie zaopatruje w wodę osób. W ciągu roku sprawozdawczego pobrano 9 próbek wody z tego ujęcia. Jakość wody oceniona w rocznej skali jako odpowiadająca wymaganiom. Wszystkie pobrane próbki wody odpowiadały wymogom sanitarnym pod względem fizykochemicznym i bakteriologicznym. Urządzenie skontrolowane jeden raz w ciągu roku, stan techniczny oceniono jako zadowalający. Nie prowadzono modernizacji ujęcia, ani sieci wodociągowej. Zakład wykonuje badania kontroli wewnętrznej w zakresie monitoringu kontrolnego we własnym laboratorium badania wody i ścieków, które wykonuje badania tylko na potrzeby własne i otrzymało pozytywną opinię PPIS w Opatowie na okres jednego roku. Wieś wodociągi o produkcji < 100m 3 /dobę W ewidencji w 2007r. było 16 urządzeń, w roku 2008 do tej kategorii zaliczono 10 nadzorowanych urządzeń. Różnica między rokiem ubiegłym, a bieżącym wynika stąd, że poza ewidencją znalazły się w roku 2008 cztery urządzenia: wod. Gliniany połączony z wodociągiem Ożarów, wod. Wygiełzów wiejski unieruchomienie urządzenia, wod. Wygiełzów - szkoła - zapewnienie dla potrzeb konsumentów wody mineralnej, wod. Czekarzewice szkoła - zapewnienie dla potrzeb konsumentów wody mineralnej. Dwa urządzenia z tej grupy w roku 2008 wykazały większą produkcję dobową wody, a były to wodociągi w Lipowej i Tarłowie - urządzenia te oceniano w grupie powyżej 100m 3 /dobę. Na jakość wody z tej grupy urządzeń wydano w ciągu roku 2 decyzje, (wodociąg Sulejów i Kolonia Dąbrówka) Obydwie decyzje dotyczyły przeprowadzenia dezynfekcji i uzdatnienia jakości wody. Są to niewielkie wodociągi zaopatrujące pojedyncze miejscowości, z niewielką liczbą odbiorców. Wodociąg Sulejów dł. 1,7 km zaopatruje 200 osób, Kolonia Dąbrówka dł. 8,6 km zaopatruje 370 osób. Ich stan techniczny nie był kwestionowany. Urządzenia wodociągu Kolonia Dąbrówka w roku sprawozdawczym zostały poddane sezonowej konserwacji, przeprowadzono czyszczenie zbiornika zasobowego wody. Wszystkie urządzenia z tej grupy zostały skontrolowane. 12

13 Wodociąg w Nowem gm. Ożarów zaopatruje w wodę 680 osób w czterech miejscowościach. Długość sieci wynosi 22,7 km. Urządzenie skontrolowane dwukrotnie, w tym kontrola sprawdzająca wykonanie zarządzeń decyzji z roku 2007r. dotyczących stanu technicznego budynku hydroforni i włazu do zbiornika zasobowego. Stwierdzono wykonanie zarządzeń. Wodociąg Potok gm. Ożarów - oceniony w rocznym podsumowaniu jako dobry pod względem jakości wody i stanu technicznego, skontrolowany jeden raz. Jest to mały wodociąg o długości 4,2 km, zaopatrujący jedną wioskę zamieszkałą przez ok. 100 osób - głównie ludzi starszych. Pobór dobowy wody jest niewielki ok. 6 m 3 / dobę, co jest przyczyną stagnowania wody w sieci wodociągowej i sprzyja okresowemu pogorszeniu jej wskaźników organoleptycznych barwy i mętności, a nawet żelaza i twardości. Być może wpływ na jakość wody ma działalność pobliskiej cementowni, która w rejonie prowadzi wydobycie surowca (odstrzały prowadzone w wapiennych skałach mogą powodować zmiany w przepływie wód podziemnych). W roku 2008 w jednej próbce z pobranych pięciu (5) nieznacznie podwyższone były te właśnie parametry. Ze względu na to, że jakość bakteriologiczna wody była bez zastrzeżeń, a podwyższone parametry nie mają bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów i wystąpiły tylko w jednym tegorocznym wyniku, jakość wody oceniono jako przydatna do spożycia. Z pozostałych urządzeń tj. wod. Słupia Nadbrzeżna gm. Tarłów (pobrano 5 próbek wody), wod. Janów gm. Ożarow (pobrano 5 próbek wody), wod. Julianów gm. Ożarów (pobrano 5 próbek wody), wod. Sobów gm. Ożarów - Dom Pomocy Społecznej (pobrano 3 próbki wody), wod. Ciszyca Górna gm. Tarłów - Szkoła Podstawowa (pobrano 2 próbki wody) - nie kwestionowano jakości wody, nie prowadzono również postępowania administracyjnego. W przedziale produkcji m 3 /dobę w ewidencji w 2008 znajdowało się 11 urządzeń wodociągowych. Przeprowadzono łącznie 21 kontroli urządzeń w tej grupie. Wszystkie urządzenia skontrolowano zgodnie z harmonogramem jeden raz, a wodociągi: Iwaniska, Tarłów, Julianów Tarłowski, Lipowa, Kobylany, Modliborzyce, Zawada, dwukrotnie - przeprowadzając kontrole sprawdzające wykonanie wydawanych w trakcie roku decyzji. Wydano 5 decyzji dotyczących uzdatnienia jakości mikrobiologicznej wody (na wodociągi: Modliborzyce, Iwaniska, Tarłów, Zawada, Julianów Tarłowski) i 4 decyzje dotyczące poprawy stanu technicznego: - wodociąg Modliborzyce - wodociąg Gierczyce - wodociąg Lipowa, - wodociąg Tarłów. Na koniec 2008 roku 10 wodociągów oceniono jako dobre pod względem technicznym, 1 urządzenie - wodociąg Modliborzyce, ze względu na to, że wydana decyzja zostanie wykonana dopiero w czerwcu 2009r., oceniony jako zły pod względem technicznym. Wodociąg Modliborzyce - Piórków gm. Baćkowice zaopatruje w wodę 4976 osób, w ciągu roku przeprowadzono 2 kontrole w tym jedną kontrolę sprawdzającą. Na stan techniczny urządzenia wydano obszerną decyzję. Decyzja dotyczyła stanu technicznego szachtów studziennych, konserwacji włazów i pokryw do zbiorników, zabezpieczenia antykorozyjnego drabinek wewnątrz zbiorników, czyszczenia zbiornika w Piórkowie Zajesieniu, zabezpieczenia zbiornika w Baćkowicach, który jest jeszcze w okresie gwarancyjnym, a którego betonowe zabezpieczenie po tegorocznych opadach deszczu popękało i osiadło. Wodociąg aktualnie oparty na 3 ujęciach wody: Modliborzyce, Piórków i Baćkowice, (pracuje 5 studni głębinowych), posiada 6 zbiorników wyrównawczych, 2 przepompownie i stację uzdatniania wody (w Baćkowicach). W roku sprawozdawczym należy to urządzenie ocenić jako złe pod względem technicznym z uwagi na to, że większość wymienionych 13

14 uchybień technicznych zostanie usunięta zgodnie z wyznaczonym terminem do czerwca 2009r. W ciągu roku sprawozdawczego pobrano do badania 10 próbek wody, z czego 3 próbki były zanieczyszczone mikrobiologicznie. Były to pojedyncze próbki wody wskazujące na lokalny charakter zanieczyszczenia i po dezynfekcji natychmiast wprowadzanej przez administratora, zanieczyszczenie było zlikwidowane. Jakość wody w wodociągu Modliborzyce Piórków w całorocznej ocenie należało uznać za przydatną do spożycia przez ludzi. Wodociąg Gierczyce gm. Wojciechowice, zaopatrujący w wodę 4400 osób, był kontrolowany trzykrotnie. W kwietniu 2008r po zgłoszeniu wykonania ubiegłorocznej decyzji przeprowadzono kontrolę sprawdzającą, potwierdzającą uszczelnienie zbiornika wieżowego. Kolejna kontrola sanitarna, w październiku 2008r. ujawniła ponowne rozszczelnienie wyremontowanego zbiornika. Wydano kolejną decyzję z terminem wykonania do grudnia 2008r. W ramach napraw gwarancyjnych ponownie uszczelniono zbiornik. Decyzja została wykonana, co pozwoliło ocenić to urządzenie jako ostatecznie dobre pod względem technicznym. Jakość wody w ciągu roku nie była kwestionowana. W trakcie prowadzenia prac remontowych woda podawana była do sieci z pominięciem zbiornika. Odbiorcy, wcześniej powiadomieni o możliwych utrudnieniach, mieli zapewnione stałe dostawy wody o zmniejszonym nieco ciśnieniu i nie odczuwali skutków prowadzonego remontu. Wodociąg Lipowa gm. Opatów skontrolowany dwukrotnie. Wodociąg oparty na ujęciu należącym do zakładu sadowniczego, na którego terenie się znajduje. Woda w większości używana na potrzeby zakładu sadowniczego, a poza terenem zakładu siecią wodociągową należącą do PGKiM Opatów woda z ujęcia dostarczana jest dla mieszkańców miejscowości Lipowa, Podole, Rosochy i Kornacice - łącznie 670 osób. Przeprowadzona kontrola sanitarna wykazała usterki techniczne, na które wydana została decyzja. Kontrola sprawdzająca potwierdziła wykonanie niezbędnych działań naprawczych (uszczelniono spękaną betonową wylewkę wokół szachtu studziennego, usunięto zacieki w szachcie, zabezpieczono farbą ochronną pokrywy włazu do szachtu studziennego, zapewniono odzież ochronną do sporządzania roztworu środka dezynfekcyjnego w pomieszczeniu chlorowni). Z wodociągu pobrano 5 próbek wody. Jakość wody odpowiada wymogom sanitarnym i nie była kwestionowana w ciągu roku. Wodociąg Tarłów gm. Tarłów zaopatrujący 1610 osób skontrolowany w roku dwukrotnie. Wydana decyzja na stan techniczny szachtu studziennego i obudowy przy włazie do szachtu oraz stanu technicznego ogrodzenia strefy ochronnej ujęcia, została wykonana w całości, co potwierdziła kontrola sprawdzająca z lipca 2008r. Pobrano w roku siedem próbek wody, w dwóch próbkach stwierdzono zanieczyszczenie mikrobiologiczne - obecność bakterii grupy coli. Zanieczyszczenie zlikwidowano prowadząc natychmiastową dezynfekcję (decyzja z rygorem natychmiastowej wykonalności). Pozostałe pobierane w ciągu roku próbki odpowiadały wymogom sanitarnym. W roku 2008 jakość wody oceniona jako przydatna do spożycia. Wodociąg Wszechświęte gm. Sadowie zaopatrujący 2960 osób skontrolowany jeden raz, w dobrym stanie technicznym. Jakość wody również i w tym roku nie budziła zastrzeżeń - pobrano 7 próbek wody do badań fizyko-chemicznych i mikrobiologicznych. Wszystkie wyniki potwierdzały przydatność wody do spożycia. Nadal nie rozpoczęto realizacji zaprojektowanej sieci wodociągowej mającej doprowadzić wodę do pozostających bez wodociągu części gminy Sadowie Wodociąg Iwaniska urządzenie zaopatrujące 4650 osób skontrolowano dwukrotnie. Kontrola tematyczna dotyczyła sytuacji w zaopatrzeniu w wodę i aktualnych źródeł zaopatrzenia w wodę. Ze względu na perypetie związane z nagłym brakiem wody w studni Wymysłów w 2007r. gmina Iwaniska zmuszona została do zakupu wody z wodociągu Kobylany i ta sytuacja trwała do lutego 2008r. W tym czasie gmina uruchomiła 2 nowe ujęcia 14

15 wody Mydłowiec i Planta. Tym samym zapewniła dostępność wody z własnych ujęć i mogła zrezygnować z zakupu nieodpowiadającej wymaganiom fizykochemicznym wody z wodociągu Kobylany (gm. Opatów). Poważny problem braku ujęć wody, przed jakim stanęła gmina Iwaniska, i z którym musiała się uporać jak najszybciej spowodował przesunięcie w czasie realizacji rozbudowy sieci wodociągowej w gminie. W tym roku nie oddano do użytku kolejnych odcinków sieci. Jakość wody odpowiadała w roku sprawozdawczym wymogom sanitarnym (pobrano 6 próbek w ramach nadzoru sanitarnego), a gmina wykonywała także dodatkowe badania z nowych ujęć wody, w ramach kontroli wewnętrznej. W styczniu 2008r. ze względu na stwierdzone zanieczyszczenie mikrobiologiczne (obecność bakterii z grupy coli w dwóch pobranych próbkach) wydano decyzję z natychmiastowym rygorem wykonalności dotyczącym prowadzenia dezynfekcji i uzdatnienia wody. Decyzja została wykonana, kolejne próbki potwierdziły skuteczność dezynfekcji. Poza tym jednym przypadkiem, nie powtórzyło się w ciągu roku zanieczyszczenie wody, kolejne próbki nie były kwestionowane. Jakość wody z wodociągu Iwaniska oceniona w skali roku jako dobra. Wodociąg Julianów gm. Tarłów zaopatruje 2460 osób. W ciągu roku sprawozdawczego pobrano 9 próbek wody do analiz mikrobiologicznych i fizykochemicznym. Dwie próbki nie odpowiadały wymaganiom. Zanieczyszczenie mikrobiologiczne poprzez skuteczną dezynfekcję było zlikwidowane. Jakość wody oceniona jako dobra w ocenie rocznej. Urządzenia skontrolowano dwukrotnie przeprowadzając (1) kontrolę sanitarną i (1) sprawdzającą wykonanie decyzji dot. uzdatnienia wody. Jakość wody w wodociągu Karsy na potrzeby cementowni w ciągu roku sprawozdawczego kontrolowana była w ramach monitoringu poprzez pobranie 5 próbek wody. Wszystkie sprawozdania z badań potwierdzały, że woda nadaje się do spożycia przez ludzi. Ujęcie wykorzystywane jest jedynie na potrzeby cementowni, oraz firm zewnętrznych znajdujących się na jej terenie (w roku sprawozdawczym korzystało z wody na terenie zakładu ok. 800 osób), woda wykorzystywana przede wszystkim na potrzeby produkcji oraz do celów socjalnych i sanitarno-higienicznych. Dobowe zużycie wody według aktualnych informacji wynosi 575 m 3 /dobę. Z tej grupy urządzeń 9 dostarczało wodę o jakości odpowiadającej wymaganiom. Natomiast jakość wody z jednego (1) urządzenia - wodociąg Kobylany gm. Opatów nie odpowiadała wymogom pod względem fizyko-chemicznym z powodu przekroczeń dopuszczalnej zawartości żelaza, manganu oraz barwy i mętności. Z wody z tego urządzenia korzysta 1550 osób. Ujęcie skontrolowano jeden raz, pobrano w ciągu roku 8 próbek do badań fizykochemicznych i mikrobiologicznych, które były kwestionowane ze względu na przekroczenia dopuszczalnej zawartości związków żelaza, manganu, mętności oraz barwy. Ze względu na niemożność uzyskania trwałej poprawy jakości wody w całości sieci, pomimo wymiany złoża odżelaziacza i prowadzenia systematycznego płukania sieci oceniono wodę jako warunkowo przydatną do spożycia. Kolejne wyniki badania w ramach monitoringu kontrolnego i przeglądowego wykazywały zbyt wysoki poziom zawartości związków żelaza, manganu i mętności (od 0,147g/l Fe - do 2,846 g/l Fe). Ostatnie badanie wody z grudnia 2008 stwierdza bardzo niewielkie przekroczenie zawartości żelaza i mętności (zawartość żelaza wyn.0,25 mg/l, a mętność 1,2 NTU). Jakość wody wykazuje zmienność w zależności od miejsca poboru próbek. Wyniki z różnych miejsc poboru różnią się zawartością tych parametrów. Termin wykonania decyzji z roku ubiegłego zarządzającej skuteczne i trwałe uzdatnienie wody, na umotywowaną prośbę pani Burmistrz Miasta i Gminy Opatów oraz PGKiM Spółka z o.o. został przedłużony do końca października 2009r. Do tego czasu, według oświadczenia stron ma powstać odcinek sieci długości ok. 6,0 km, łączący sieci wodociągów Opatów i Kobylany, co pozwoli na mieszanie wody z obydwu ujęć wody. Planowana jest modernizacja stacji uzdatniania wody w Kobylanach polegająca na wprowadzeniu dwustopniowego filtrowania wody. Działania te pozwolą być może na dalszą eksploatacje ujęcia, bez konieczności jego 15

16 unieruchamiania (pobliskie kopalnie dolomitów stale zagrażają istniejącym w tych okolicach ujęciom wód podziemnych). Jakość wody oceniona jako warunkowo nadająca się do spożycia, jednak w świetle przepisów prawnych - woda nie spełnia wymagań sanitarnych. W grupie urządzeń o produkcji m 3 /d na wsi kontrolowano jedno urządzenie - wodociąg Włostów gm. Lipnik. Urządzenie dostarczało wodę o jakości ocenionej jako odpowiadająca wymaganiom sanitarnym. W gminie wszystkie miejscowości są zwodociągowane należy wiec przyjąć, że z wody korzysta 5676 osób z terenu powiatu opatowskiego). Wodociąg zaopatruje również odbiorców z gm. Wilczyce, Obrazów, Klimontów w powiecie sandomierskim. Wodociąg skontrolowano w roku sprawozdawczym dwukrotnie, przeprowadzając jedną kontrolę sanitarną i jedną sprawdzającą po decyzji na uzdatnienie wody pod względem mikrobiologicznym. Wydano jedną decyzję na uzdatnienie wody. Decyzja została wykonana, jakość wody odpowiada wymogom sanitarnym, co zostało ocenione na podstawie wyników z 9 pobranych próbek wody. Urządzenie ocenione jako dobre pod względem technicznym. Na ujęciu pracuje stacja uzdatniania wody kolumny jonowymienne w cyklu solankowym. Ich zadaniem jest redukcja twardości wody. W roku sprawozdawczym utrzymywała się w granicach dopuszczalnych zgodnie z rozporządzeniem z dnia 29 marca 2007r. Zakłady wodociągowe w Lipniku, Ożarowie i Opatowie posiadają na dzień dzisiejszy polietylenowe pojemniki z zaworami czerpalnymi, do wykorzystania w przypadku konieczności dowożenia wody (awarie lub zanieczyszczenie wody w sieci). Zakład w Opatowie posiada 4 pojemniki pojemności 1000 l każdy, zakład w Ożarowie 2 pojemniki x 1000 l, a zakład w Lipniku 6 takich pojemników. Pojemniki są dopuszczone do kontaktu z żywnością i mogą służyć do dowożenia wody w przypadku awarii. Tabela 5. Zestawienie zaplanowanych i przeprowadzonych kontroli urządzeń wodociągowych Rodzaj urządzenia ze względu na wielkość produkcji Ilość w ewidencji w roku 2008 Ilość zaplanowanych kontroli Ilość przeprowadzonych kontroli Ilość wydanych decyzji na stan techniczny na jakość wody < 100 m 3 / dobę m 3 / dobę m 3 / dobę Razem: Kontrole zakładów wodociągowych i laboratorium, sieci wody ciepłej Łącznie kontroli kontrole wynikające z poboru próbek wody pobór próbek wody do spożycia 12 pobór próbek w kierunku Legionella 8 pobór próbek wody z kąpieliska 12 kontroli basen 182 kontrole z poboru próbek W roku sprawozdawczym zaplanowano do poboru 127 próbek wody do spożycia w tym: 16

17 Ilość próbek w tym złych 103 w ramach monitoringu kontrolnego, 24 próbki wody w ramach monitoringu przeglądowego, pobrano do analiz łącznie 150 próbek wody do spożycia, w tym: 126 próbek wody w ramach monitoringu kontrolnego, 24 próbki w zakresie monitoringu przeglądowego. Wykres 6. Ilość próbek wody pobieranych w poszczególnych gminach w latach Ilość próbek wody pobieranych w poszczególnych gminach w latach Baćkowice Iwaniska Lipnik Opatów Ożarów Sadowie Tarłów Wojciechowice 2006 złych 2007 złych 2008 złych Ponadto pobrano do badania łącznie 12 próbek wody z instalacji wody ciepłej: w budynku szpitala oraz z Domu Pomocy Społecznej w Zochcinku. Sieć wodna w starej części szpitala nie jest przystosowana do utrzymywania wysokiej temperatury wody. Liczba bakterii z rodzaju Legionella nie wymagała jednak wydawania decyzji administracyjnej (zakres do 100 jtk./100 ml.). Nowobudowany szpital wyposażony jest już w sieć z tworzyw sztucznych, odpornych na działanie wysokich temperatur (polipropylen Vestolen P-9421). W instalacji wody ciepłej Domu Pomocy Społecznej w Zochcinku nie stwierdzono obecności pałeczek Legionella w żadnej z pobranych dwóch próbek wody. W ciągu roku sprawozdawczego wydano 84 oceny jakości wody, w tym: 1 ocenę stwierdzającą brak przydatności do spożycia dot. (ze względu na zanieczyszczenie bakteriologiczne dwóch pobranych próbek w różnych miejscach sieci, które zostało zlikwidowane po przeprowadzeniu dezynfekcji), 4 oceny dopuszczające wodę z kąpieliska Zochcinek do kąpieli 71 ocen stwierdzających przydatność wody do spożycia przez ludzi 8 ocen stwierdzających warunkową przydatność wody do spożycia (ze względu na lokalne zanieczyszczenie bakteriologiczne do czasu uzdatnienia) Oceny jakości wody w 2008r. wydawane były przez tutejszego Inspektora Sanitarnego w formie postanowienia. Analizy mikrobiologiczne i fizykochemiczne pobranych przez pracowników Sekcji próbek wody wykonywało laboratorium Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Sandomierzu - w zakresie monitoringu kontrolnego, a próbek w zakresie monitoringu przeglądowego - laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kielcach. Monitoringiem jakości wody objęte były wszystkie nadzorowane urządzenia wodociągowe. W ciągu roku opracowywano kwartalne informacje do WSSE w Kielcach, dotyczące ujęć wody i nadzorowanych urządzeń wodnych objętych monitoringiem jakości wody do 17

18 spożycia przez ludzi. Zakres przygotowywanych informacji wynikał z systemu prowadzonego monitoringu jakości wody (pliki z systemu WODA-EXCEL), Zatwierdzono przedłożone przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne harmonogramy poboru próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej (7 harmonogramów) na rok Wykres 7. Jakość wody w powiecie w pobieranych próbkach w latach Ilość pobranych próbek w ody - ogółem Ilość próbek w kier. badań mikrobiologicznych - ogółem w tym złych Ilość próbek w kier. badań chemicznych - ogółem w tym złych Ujęcia wody W ewidencji Sekcji Nadzoru Higieny Środowiska znajdowało się w 2008 roku 27 czynnych ujęć wody. Wszystkie są ujęciami podziemnymi. Jakość wody z 26 ujęć wody odpowiada wymaganiom sanitarnym, jedno ujęcie (Kobylany) oceniono jako nie odpowiadające wymogom (woda warunkowo przydatna do spożycia przez ludzi, do czasu skutecznego uzdatnienia). Z wody warunkowo dopuszczonej do spożycia korzystają odbiorcy wody z wodociągu Kobylany- jest to 1550 osób. Pozostałe osoby w powiecie zaopatrywane w wodę z wodociągów sieciowych mają do dyspozycji wodę odpowiadającą wymogom sanitarnym pod względem fizykochemicznym i bakteriologicznym, jest to osób. Łącznie z wody wodociągowej w powiecie korzysta osób. Stanowi to 93,3% ludności w powiecie, która wynosi osób. III. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Sekcja Nadzoru Higieny Środowiska obejmowała nadzorem 258 obiektów, w tym użyteczności publicznej 207, 24 urządzenia wodne oraz 27 obiektów służby zdrowia znajdujących się na terenie powiatu opatowskiego. Ustępy publiczne (5) W 2008r. było zewidencjonowanych 5 ustępów publicznych w tym: 2 ustępy skanalizowane i 3 nieskanalizowane. Z tej grupy obiektów na zły stan techniczny wydano 3 decyzje administracyjne na: I. brak możliwości korzystania z ciepłej wody przy umywalce w części damskiej ubikacji, zniszczoną wykładzinę podłogową w jednej z kabin damskich, wyposażenie apteczki p. pomocy w leki i materiały opatrunkowe II. kwestionowano również stan techniczny kontenerów na odpady komunalne przy ubikacji Toi-Toi. III. dwukrotnie w roku 2008 kwestionowano stan sanitarny ubikacji Toi-Toi -ubikacje brudne, nie dezynfekowane, nie sprzątane na bieżąco, otoczenie zaśmiecone, ukarano osobę odpowiedzialną mandatami karnymi 2/400 zł. Na niewłaściwy stan techniczny dotyczący ubikacji suchej murowanej obok stojących Toi-Toi oraz brak koszy na odpady komunalne i braku podpisanej umowy na ich odbiór. 18

19 Wszystkie nakazy decyzji zostały wykonane. Pozostałe ubikacje publiczne nie były kwestionowane pod względem sanitarno-technicznym. W ustępach publicznych (5) będących pod stałym nadzorem sanitarnym przeprowadzono łącznie 30 kontroli sanitarnych. Kontrolowano również ubikacje ogólnodostępne przy obiektach turystycznych oraz stacjach paliw przy trasach turystycznych, przeprowadzając 39 kontroli ustępów. Łącznie w sezonie przeprowadzono 69 kontroli sanitarnych ustępów. Baseny kąpielowe (1) Nadzorowana przez PPIS w Opatowie (1) Kryta Pływalnia Neptun w Ożarowie. Skontrolowana w roku 2008 czterokrotnie. Wydano 2 decyzje administracyjne: jedną na jakość wody oraz jedną decyzję dotyczącą poprawy stanu technicznego. Jakość wody z Krytej Pływalni w Ożarowie kontrolowana była poprzez pobór zgodnie z harmonogramem - 48 próbek. W jednej próbce wody pobranej z niecki basenu rekreacyjnego w roku 2008 stwierdzono obecność bakterii E. Coli w ilości 10 jtk./100ml. Wydano komunikat o pogorszeniu jakości wody z zaleceniem przeprowadzenia natychmiastowej dezynfekcji wody w nieckach i decyzję administracyjną na uzdatnienie wody. Administrator obiektu wykonał zarządzenia decyzji, co zostało potwierdzone kolejnymi pozytywnymi wynikami badań wody. Zanieczyszczenie nie powtórzyło się już do końca roku. Pod względem fizyko-chemicznym jakość wody nie była kwestionowana w roku Zawartość wolnego chloru oznaczana była na miejscu podczas poboru próbek wody, przez pracowników sekcji. Wykonano 45 oznaczeń zawartości wolnego chloru w wodzie z niecek basenowych. Zawartość wolnego chloru utrzymywała się w ciągu roku na poziomie 0,34-0,52 mg/l. Na stan techniczny obiektu, została wydana decyzja dotycząca ( likwidacji zawilgoceń na sufitach w pomieszczeniach natrysków i przebieralni dla niepełnosprawnych oraz na ścianie w hali basenowej - powstające od czasu do czasu zacieki są wynikiem wadliwie wykonanej izolacji dachu, doprowadzenia do należytego stanu technicznego korodujących metalowych elementów krzesełek w przebieralniach, wymiany uszkodzonego i skorodowanego zamka w toalecie. Decyzja wykonana została w całości. Konieczne remonty przeprowadzano głównie w trakcie przerwy technologicznej we wrześniu, tak wiec nie utrudniły prawidłowego funkcjonowania pływalni. Procedury mycia i dezynfekcji pomieszczeń pływalni są opracowane i stosowane. Prowadzony jest rejestr ilości stosowanych środków dezynfekcyjnych oraz uzdatniających. Rejestrowane są codzienne odczyty pomiarów ręcznych zawartości wolnego chloru w wodzie oraz poziomu ph, prowadzone przez wyznaczonych pracowników. Obiekt utrzymywany jest z zachowaniem reżimów sanitarnych i widoczną dbałością. Wykres 8. Jakość wody w krytej pływalni Neptun w Ożarowie w latach Domy pomocy społecznej (8) ilość pobranych próbek w tym złych pod wzgl. mikrobiologicznycm 2008 ilość pobranych próbek w tym złych pod wzgl. mikrobiologicznym

20 Z kontrolowanej grupy obiektów wydano 1 decyzję administracyjną w roku 2008 na niewłaściwy sposób postępowania z odpadami medycznymi (zaopatrzenie zakładu w odpowiednie worki na odpady medyczne zakaźne i komunalne oraz oznakowanie pojemników i worków jednorazowego użycia na odpady medyczne) zarządzenia decyzji zostały wykonane. W pozostałych kontrolowanych placówkach nie usterkowano stanu sanitarno-technicznego. Przeprowadzono 9 kontroli sanitarnych. Hotele (2) Hotel Relax w Ożarowie - bez kategoryzacji posiada 9 pokoi na 16 miejsc noclegowych. Hotel Magnat w Jacentowie - kategoria jednogwiazdkowa, posiada 27 pokoi na 49 miejscami noclegowym. W roku 2008 nie kwestionowano stanu sanitarno-technicznego. Przeprowadzono 4 kontrole sanitarne. Motele (2) Z tej grupy obiektów Motel w Opatowie Firmy TANKPOL - nie został skontrolowany. W 2008r. obiekt ten został przejęty przez nową firmę, uruchomiono tylko stację paliw, natomiast motel przez cały rok nie został uruchomiony. Natomiast Motel "Amigo" w Opatowie skontrolowany dwukrotnie, stan sanitarno-techniczny dobry. Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie (3) 1. Noclegi Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe w Opatowie prowadzi działalność od r., nie został zgłoszony do PPIS w Opatowie i nie był odbierany przez inspekcję sanitarną. Prowadzi działalność noclegową całoroczną, dysponuje 3 pokojami dwuosobowymi z łazienkami na 6 miejsc noclegowych. 2. Pokoje noclegowe Przedsiębiorstwo Przemysłu Mięsnego TAURUS w Wyszmontowie. Posiada 5 pokoi noclegowych na 7 miejsc noclegowych 3. Ośrodek wczasowy w Słupi Nadbrzeżnej zarządzany przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Tarłowie. Posiada 33 domki wypoczynkowe, w tym 11 należących do różnych zakładów pracy z Ostrowca Św,. a 22 domki należą do właścicieli prywatnych. Łącznie przeprowadzono 4 kontrole sanitarne, stan sanitarno-techniczny nie był kwestionowany. Zakłady fryzjerskie (20) W kontrolowanej grupie zakładów fryzjerskich w 2008r. na niewłaściwy stan techniczny wydana została 1 decyzja administracyjna na odnowienie pomieszczeń zakładu - zarządzenia decyzji zostały wykonane. W pozostałych zakładach nie kwestionowano stanu sanitarno-technicznego. Łącznie przeprowadzono 39 kontrole sanitarne. Zakłady kosmetyczne (3) Stan techniczny gabinetów kosmetycznych działających na nadzorowanym terenie, nie był kwestionowany. Właścicielki stosowały się do obowiązujących wymogów sanitarnohigienicznych, gabinety kosmetyczne mają podpisane stosowne umowy na sterylizację narzędzi do manicure i pedicure, jak również na odbiór powstających odpadów niebezpiecznych. Przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych. Zakłady odnowy biologicznej (2) Fitness Klub "Jazon" w Opatowie, przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną, stan sanitarnotechniczny nie był kwestionowany. Solarium w Opatowie zawieszono działalność w 2008r. do odwołania (pożar w solarium) nie został skontrolowany. 20

21 Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu (4) Do tej grupy w roku 2008 zaliczono następujące zakłady: 1. Salon fryzjerski Olivia Opatów ul. Kopernika w zakładzie tym świadczone są usługi fryzjerskie oraz stylizacja paznokci. 2. Studio Urody Kasia w Opatowie, ul. Sienkiewicza w zakładzie tym świadczone są usługi odnowy biologicznej solarium oraz stylizacja paznokci. 3. Salon fryzjerski Ożarów, ul. Stodolna w zakładzie tym świadczone są usługi fryzjerskie oraz odnowy biologicznej solarium. W 2008r. wydano 1 decyzję administracyjną na: odnowienie zniszczonych ścian i sufitu w sanitariacie z terminem wykonania do 31 maja 2008r., zarządzenia decyzji zostały wykonane. 4. Salon fryzjerski Marylin Opatów ul. A. Krajowej w zakładzie tym świadczone są usługi fryzjerskie oraz stylizacja paznokci nowo oddany do użytku w 2008r. Nie kwestionowano stanu sanitarno-technicznego w tych zakładach. Przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych. Dworce autobusowe PKS (1) Nie poprawił się stan techniczny budynku Dworca PKS w Opatowie, nadal nie posiada on doprowadzonej wody bieżącej, a tym samym nie jest skanalizowany. Niski standard poczekalni dla podróżnych oraz fakt braku bieżącej wody i sanitariatów, skłoniły do wydania negatywnej oceny dla tego obiektu. Czystość bieżąca dworca nie była kwestionowana, natomiast na wyrównanie placu manewrowego dla zajezdni autobusów wydano decyzję administracyjną z terminem wykonania do 31 maja 2008r. - zarządzenia decyzji zostały wykonane Przeprowadzono 3 kontrole sanitarne. Tereny rekreacyjne (13) w roku 2008 zakwalifikowano tu 12 placów zabaw dla dzieci oraz 1 kąpielisko prowizoryczne w Zochcinku. Są to ogólnodostępne place zabaw dla dzieci: 5 placów zabaw w Opatowie (1 z nich należy do Urzędu Miasta i Gminy w Opatowie, 1 do Spółdzielni Mieszkaniowej w Opatowie, 3 do Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Opatowie), 6 w Ożarowie należących do Spółdzielni Mieszkaniowej Wzgórze w Ożarowie oraz 1 w Tarłowie należący do Urzędu Gminy w Tarłowie. Wyposażone w huśtawki, zjeżdżalnie, ławeczki, karuzele, drabinki, elementy do ćwiczeń gimnastycznych. Kontrole sanitarne placów zabaw nie kwestionowały stanu sanitarno-technicznego. Skontrolowano 12 placów zabaw, przeprowadzając 5 kontroli sanitarnych. W Zochcinku k/opatowa otwarto w sezonie pierwsze w powiecie opatowskim kąpielisko. Jest to inwestycja gminna. Gospodarzem obiektu jest gmina Opatów. Rys. 1. Kąpielisko prowizoryczne w Zochcinku 21

22 Całkowita powierzchnia zbiornika wodnego wynosi 3,73 ha. Kąpielisko zajmuje część mniejszego akwenu zbiornik górny o powierzchni 0,96 ha (rekreacyjny) połączony ze zbiornikiem dolnym o powierzchni 2,77 ha (retencyjny). Wydzielono część dla kąpiących się z plażą o długości 200 m. Plaża usypana piaskiem na geowłókninie, wzdłuż plaży rozstawiono kosze na śmieci. Na zbiorniku rekreacyjnym zlokalizowana wyspa o powierzchni 600m 2 połączona z brzegiem mostem. Obiekt nie posiada infrastruktury, udostępniona została kabina sanitarna typu toi-toi serwisowana przez firmę specjalistyczną. Czystość w kabinie utrzymywana była na bieżąco. Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe w Kielcach odpowiadało za zorganizowanie i zabezpieczenie kąpieliska oraz zapewnienie stałego dozoru uprawnionych ratowników. Obiekt wyposażony był w tablice informacyjną z regulaminem określającym warunki korzystania z kąpieliska. Przeprowadzono 3 kontrole sanitarne w sezonie oraz pobrano 8 próbek wody. Woda odpowiadała wymogom sanitarnym pod względem fizyko-chemicznym i mikrobiologicznym. Jedynie przezroczystość wody przekraczała dopuszczalną granicę 1 m, jednak ze względu na to, że parametr ten nie wpływa ujemnie na bezpieczeństwo i zdrowie kąpiących się, pozostałe parametry pozostawały w normie, a mikrobiologicznie jakość wody była bardzo dobra - dopuszczano wodę do kąpieli każdorazowo. Sezon kąpielowy trwał tylko do końca sierpnia 2008r. Inne obiekty użyteczności publicznej (96) W tej zróżnicowanej grupie obiektów użyteczności publicznej 1 obiekt oceniono negatywnie. Jest to cmentarz parafialny w Ożarowie, na brak ogrodzenia z jednej strony cmentarza wydana została decyzja administracyjna w 2007r. z terminem wykonania do r. Z tej grupy obiektów na zły stan sanitarny nałożono 3 mandaty karne w następujących obiektach: 1. Klub "Iguana" w Brzozowej za kwestionowany stan sanitarny nałożono mandat karny w wysokości 500 zł. Stan sanitarny klubu uległ poprawie, dlatego został oceniony pozytywnie. 2. Ruiny Zamku Krzyżtopór w Ujeździe za kwestionowany stan sanitarny nałożono mandat karny w wysokości 200 zł. Powtórna kontrola sanitarna wykazała właściwy stan sanitarny, dlatego został oceniony pozytywnie. W roku 2008 przeprowadzono 4 kontrole sanitarne. 3. Opatowski Klub Sportowy w Opatowie za kwestionowany stan sanitarny nałożono mandat karny w wysokości 100 zł. Powtórna kontrola sanitarna wykazała właściwy stan sanitarny, dlatego został oceniony pozytywnie. Na dwa obiekty z tej grupy zostały wydane decyzje unieruchamiające za niewłaściwy stan sanitarno-techniczny, są to obiekty: IV. Klub "Iguana" w Brzozowej brudne, niesprzątnięte posadzki we wszystkich pomieszczeniach (niedopałki papierosów i odłamki szkła), nieopróżnione popielniczki i kosze na śmieci, brak czystości i porządku w pomieszczeniach sanitariatów, brak ciepłej wody i środków higienicznych (papier toaletowy, mydło), brak wystarczającej ilości środków dezynfekcyjnych i czystościowych (na stanie niewielka ilość), 22

23 w składziku porządkowym ogólny bałagan, brak rozdziału środków czystościowych i dezynfekcyjnych od sprzętu porządkowego, brak zabezpieczenia przed osobami postronnymi, wykwity pleśni i zaczernienia na ścianach w salach tanecznych, apteczka p. pomocy niekompletna, leki przeterminowane. Po usunięciu wszystkich uchybień sanitarno-higienicznych zgłoszono obiekt do użytkowania. Kontrola sprawdzająca potwierdziła usunięcie uchybień. V. Ruiny Zamku Krzyżtopór w Ujeździe brak możliwości korzystania z sanitariatów (nieczynne, zamknięte), przepełnione kosze na odpady komunalne nieopróżniane na bieżąco, teren Ruin zaśmiecony, brak podpisanej umowy z firmą posiadającą wymagane zezwolenie na odbiór odpadów komunalnych. Po usunięciu wszystkich uchybień sanitarno-higienicznych zgłoszono obiekt do użytkowania. Kontrola sprawdzająca potwierdziła usunięcie uchybień. W roku 2008 z tej grupy obiektów na zły stan sanitarno-techniczny wydano 27 decyzji administracyjnych w następujących obiektach: 1. cmentarze parafialne przeprowadzono 41 kontroli sanitarnych, wydano 11 decyzji administracyjnych głównie dotyczących: usunięcia nieczystości cmentarnych z boksów oraz przeprowadzenia remontów ścian boksów. 2. stadiony Sportowe przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych, wydano 1 decyzję administracyjną na odnowienie ścian i sufitów w pomieszczeniach szatni. 3. stacje paliw przeprowadzono 17 kontroli sanitarnych, wydano 3 decyzje administracyjne na: odnowienie ścian i sufitów w pomieszczeniach stacji paliw. 4. apteki, punkty apteczne przeprowadzono 23 kontrole sanitarne, wydano 3 decyzje administracyjne na: odnowienie ścian, sufitów w pomieszczeniach aptek, 5. dyskoteki przeprowadzono 4 kontrole sanitarne, wydano 3 decyzje administracyjne na: uzupełnienie ubytków tynku na ścianach w salach tanecznych oraz na doprowadzenie do właściwego stanu technicznego zniszczonych płytek podłogowych. 6. gminne Ośrodki Kultury przeprowadzono 15 kontroli sanitarnych, wydano 5 decyzji administracyjnych na: odnowienie ścian, sufitów oraz podłóg w pomieszczeniach ośrodków kultury, zapewnienie bieżącej ciepłej wody przy umywalce w sanitariacie. 7. parkingi przeprowadzono 8 kontroli sanitarnych, wydano 1 decyzję administracyjną na: zapewnienie koszy na odpady komunalne. Nie kwestionowano stanu sanitarno-technicznego w domy pogrzebowych przeprowadzono 4 kontrole sanitarne, w podziemnej trasie turystycznej przeprowadzono 2 kontrole sanitarne. Łącznie w tej grupie obiektów przeprowadzono 124 kontroli sanitarnych. Stan sanitarny środków transportu Autobusy komunikacji publicznej (27) W 2008r. skontrolowano 27 autobusów komunikacji publicznej przeprowadzając 5 kontroli sanitarnych, są to autobusy mające stałą bazę na Dworcu PKS w Opatowie. Stan sanitarnotechniczny środków transportu nie był kwestionowany. Samochody do przewozu chorych (5) Skontrolowano 5 samochodów do przewozu chorych przeprowadzając 2 kontrole sanitarne, ich stan sanitarno-techniczny nie był kwestionowany. 23

24 Samochody do przewozu zwłok i szczątków (10) Skontrolowano wszystkie samochody do przewozu zwłok i szczątków przeprowadzając 12 kontroli sanitarnych. Na jeden ze środków transportu za zły stan sanitarny (przeterminowany środek dezynfekcyjny, podłoga samochodu nie sprzątana na bieżąco) nałożono mandat karny w wysokości 100 zł. W pozostałych środkach transportu nie kwestionowano stanu sanitarnotechnicznego. W roku 2008, kontrolowano zadaszenia przystanków PKS (50) wzdłuż tras dojazdowych do miejscowości turystycznych stwierdzając, że wiele z nich zostało odnowionych i uporządkowanych. Przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych. Interwencje (9) Sekcja Nadzoru Higieny Środowiska rozpatrywała 9 interwencji, z czego 4 przesłano do załatwienia wg kompetencji, 5 spraw rozpatrywano po przeprowadzeniu kontroli, dotyczyły one: 1. niewłaściwego usytuowania zbiornika na nieczystości płynne w pobliżu studni przydomowych w Czekarzewicach, 2. niewłaściwego zabezpieczenia altanki na śmieci w Ożarowie, 3. hałasu pochodzącego od klimatyzatora zainstalowanego na sklepie "Delikatesy Centrum" w Ożarowie, 4. złej jakości wody w studniach przydomowych w Okalinie Kolonii podejrzenie możliwości zanieczyszczenia wody pestycydami, 5. złej jakości wody w studni przydomowej w Kujawach, Kontynuowano rozpatrywanie ubiegłorocznej interwencji dotyczącej hałasu instalacyjnego wewnątrz pomieszczenia mieszkalnego, pomiar hałasu został przeprowadzony przez pracowników Oddziału Badań i Pomiarów Środowiska Pracy WSSE w Kielcach. Nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu. Zbadano hałas w jednym obiekcie mieszkalnym w trzech wariantach. Przeprowadzono łącznie 8 kontroli interwencyjnych. Interwencje przesłane do załatwienia wg kompetencji do właściwych urzędów gmin dotyczyły: niewłaściwego postępowania z odpadami stałym oraz z nieczystościami płynnymi. Działalność pionu higieny środowiska Łącznie przeprowadzono 585 kontroli, w tym: 351 kontroli obiektów komunalnych, (w tym 7 kontroli wynikających z interwencji), 52 kontroli urządzeń wodnych, 182 kontroli wynikających z poboru próbek wody. W 2008r. wydano 65 decyzji administracyjnych, w tym: 38 na obiekty komunalne (w tym 2 unieruchomienia), 4 na urządzenia wodne, 9 na jakość wody, 3 na opracowanie procedur powiadamiania w zakładach wodociągowych, 1 na opracowanie dokumentacji systemu jakości w laboratorium badania wody, 10 na ekshumacje zwłok. W roku 2008 wydano 109 postanowień, w tym: 84 postanowień na jakość wody do spożycia, 14 postanowień z art. 123 KPA, 4 postanowienia z art. 106 KPA, 3 postanowienia z art. 65 KPA, 4 postanowienia egzekucyjne. Mandatowanie W ciągu roku 2008 z Sekcji Nadzoru Higieny Środowiska nałożono 6 mandatów karnych na łączną kwotę 1300 zł. Mandaty te nałożone zostały na osoby odpowiedzialne i winne zaniedbań natury higieniczno-sanitarnej kontrolowanych obiektów. 24

25 Upomnienia - W roku 2008 wydano 9 upomnień za niewykonanie w terminie zarządzeń decyzji. Opinie sanitarne - Wydano 3 opinie sanitarne dotyczące środków transportu do przewozu zwłok i szczątków. Tabela 5. Zestawienie przeprowadzonych kontroli obiektów komunalnych w roku 2008 Lp Wyszczególnienie Wg ewidencji na koniec 2008 roku Ilość przeprowadzonych kontroli w 2008r. Ilość wydanych decyzji administracyjnych Zakłady opieki zdrowotnej Szpital Przychodnie/ośrodki/poradnie-ogółem Pogotowia ratunkowe Inne obiekty świadczące usługi medyczne nie będące ZOZ-ami Stan sanitarny urządzeń i obiektów 5. Ustępy publiczne Baseny kąpielowe Domy pomocy społecznej Hotele Motele Inne obiekty, w których są świadczone usługi hotelarskie Zakłady fryzjerskie Zakłady kosmetyczne Zakłady odnowy biologicznej Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, 15. Dworce autobusowe Tereny rekreacyjne Inne obiekty użyteczności publicznej Razem Stan sanitarny środków transportu publicznego autobusy PKS, transport chorych, transport pogrzebowy razem obiekty ewidencjonowane Obiekty dodatkowo skontrolowane Zadaszenia przystanków PKS Ustępy ogólnodostępne przy obiektach turystycznych Skargi, interwencje RAZEM Podsumowanie Wodociągi są podstawowymi urządzeniami zaopatrzenia ludności miast i obszarów wiejskich w wodę przeznaczoną do spożycia. W większości dostarczają dobrą jakościową wodę. Poważnym problemem w przyszłości będą mocno wyeksploatowane instalacje wodociągowe, a zatem bardziej awaryjne. Stan sanitarno-techniczny obiektów użyteczności publicznej w porównaniu do ubiegłego roku uległ znacznej poprawie, wydano mniej decyzji administracyjnych, właściciele wykazują się większą dbałością o zapewnienie właściwych warunków sanitarno-higienicznych. IV. Stan sanitarny zakładów ochrony zdrowia W 2008r. na terenie powiatu opatowskiego skontrolowano 1 szpital publiczny, 6 publicznych placówek opieki zdrowotnej, 17 niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz w grupie innych obiektów świadczących usługi medyczne: 1 Gabinet Rehabilitacji Leczniczej, 3 pracownie protetyki dentystycznej, 3 gabinety zabiegowe w DPS i 1 gabinet zabiegowy w zakładzie pracy chronionej Aga Light. Ponadto skontrolowano 44 gabinety lekarskie oraz 3 gabinety pielęgniarskie. 25

26 Na zaplanowanych 233 kontroli sanitarnych, wykonano 259. W trakcie przeprowadzanych kontroli zwracano szczególną uwagę na stan techniczny i sanitarny pomieszczeń obiektów, prawidłowe postępowanie z odpadami medycznymi, dezynfekcję, sterylizację, zgłaszalność chorób zakaźnych, wykonawstwo szczepień ochronnych zgodnie z PSO, kontrolowano prawidłowość przeprowadzania i skuteczność procesów sterylizacji. Wydano łącznie 19 decyzji, w tym 10 decyzji administracyjnych, 9 płatniczych, 2 postanowienia z art.123 KPA (przedłużenie) oraz 1 unieruchomienie z powodu dodatniego wyniku badań skuteczności procesu sterylizacji w autoklawie pracującym w publicznej przychodni. Nałożono 2 mandaty karne na kwotę 250zł. Założono 196 sporali A i 12 sporali S. Stan sanitarno-techniczny obiektów świadczących usługi medyczne 1. Szpital powiatowy 1.1. Stan sanitarno-techniczny Nadal trwa budowa nowego kompleksu szpitalnego, inwestycja jest w końcowej fazie realizacji. Stan sanitarno-techniczny obecnego obiektu oceniono jako dobry. Od 2007r. toczy się postępowanie administracyjne dotyczące stanu technicznego pomieszczeń na oddziałach wewnętrznym i noworodkowym. Przedłużono termin wykonania zarządzeń decyzji administracyjnej na uzasadnioną prośbę Dyrektora SPZZOZ w Opatowie. 1.2 Oddział położniczy i noworodkowy W oddziale noworodkowym zaplanowano 4 kontrole, wykonano 4. W oddziale ginekologiczno-położniczym zaplanowano i wykonano 1 kontrolę. Na stan techniczny pomieszczeń w oddziale noworodkowym wydano w 2007r. decyzję administracyjną z terminem wykonania przedłużonym do r. Stan sanitarny na oddziałach nie był kwestionowany. 1.3 Dezynfekcja i sterylizacja Procesy dezynfekcji sprzętu, narzędzi i powierzchni były prowadzone w oddziałach szpitalnych prawidłowo. Mycie oraz dezynfekcja odbywają się według opracowanych procedur i instrukcji. W szpitalu funkcjonują 3 autoklawy - założono 24 sporale "A", wszystkie wyniki były ujemne i 1 komora dezynfekcyjna, w której założono 12 sporali "S" + 12 Staphylococcus aureus. W komorze dezynfekcyjnej przeprowadzano procesy dezynfekcji materacy, kocy, poduszek ze wszystkich oddziałów szpitalnych oraz kocy i poduszek z Oddziału Pomocy Doraźnej. 1.4 Dezynsekcja i deratyzacja Dezynsekcja i deratyzacja w Szpitalu Powiatowym przeprowadzana była przez zakład usługowy DEZAMED z Ostrowca Świętokrzyskiego. W roku 2008r. przedstawiciel Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarny w Opatowie uczestniczył w kontroli (1) prawidłowości przeprowadzanej akcji deratyzacyjnych i dezynsekcyjnych. 1.5 Zakażenia szpitalne Liczba kart, które po wypełnieniu i weryfikacji zostały włączone do rejestru zakażenia zakładowego w 2008r. to 44 karty, a do rejestru drobnoustroju alarmowego - 15 kart. W I półroczu 2008r. wyhodowano w OIT szczep wielooporny pał. niefermentującej G (-) Acinetobacter baumanie. Dokonano analizy przypadków hospitalizowanych, sytuacji sanitarno higienicznej. Ostatecznie zakwalifikowano jako zakażenie jednego pacjenta Oddziału Chirurgicznego. W lipcu 2008 w pobranej próbie mikrobiologicznej z pościeli Pralnia szpitalna wyhodowano Staphylococcus spp. koagulazo (-). Pielęgniarka epidemiologiczna wydała 26

27 zalecenia w zakresie profilaktyki zanieczyszczeń biologicznych pościeli. Kolejne wymazy z pościeli czystej Pralnia sierpień 2008 wynik ujemny bakteriologicznie. Podjęte przez Zespół Kontroli Zakażeń Zakładowych działania w zakresie zapobiegania zakażeniom szpitalnym w 2008r.: - prowadzenie czynnego systemu rejestracji i monitorowania zakażeń szpitalnych (program Kontroli Zakażeń Zakładowych PTZS Kraków), edukacja personelu w zakresie higieny szpitalnej, bieżąca współpraca z laboratorium mikrobiologicznym, apteką szpitalną, oddziałami szpitalnymi, prowadzenie kontroli mikrobiologicznej środowiska szpitalnego weryfikacja poszczególnych przypadków zakażeń zakładowych; zalecenia i wnioski w sprawie postępowania z pacjentem zakażonym; prowadzenie nadzoru nad prawidłowością wykonywania procedur; wydawanie zaleceń, weryfikacja procedur. 2. Przychodnie, poradnie, ośrodki zdrowia 2.1 Stan sanitarno-techniczny W 2008 roku w ewidencji znajdowały się: Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Opatowie, w skład którego wchodzą: Szpital Powiatowy, Oddział Pomocy Doraźnej, Przychodnie Specjalistyczne w Opatowie; samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej w ilości 5, w tym 2 w mieście i 3 na wsi; niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej w ilości 17, w tym 8 w mieście i 9 na wsi. Na stwierdzony zły stan sanitarno-techniczny placówek wydano 4 decyzje administracyjne, dotyczyły one: brudnych, zakurzonych sprzętów, ścian, parapetów okiennych, szaf z dokumentacją medyczną, lodówka na odpady medyczne brudna, odbiór odpadów medycznych niezgodny z obowiązującym rozporządzeniem, w lodówce na odpady medyczne nie zachowana odpowiednia temperatura, odpady medyczne zakaźne i odpady komunalne gromadzone w workach koloru czarnego, brak oznakowania pojemników i worków jednorazowego użycia na odpady medyczne świadczącego o rodzaju przechowywanych w nich odpadów, braku rozdziału czasowego przyjęć pacjentów mieszczących się w tych samych pomieszczeniach budynku, w wc - zakurzony, brudny pojemnik na mydło w płynie, brak papieru toaletowego i 1- razowych ręczników; Za zły stan sanitarny nałożono 2 mandaty karne na kwotę 250 zł. Zarządzenia decyzji wykonane 2.2 Dezynfekcja i sterylizacja Dezynfekcja w zakładach opieki zdrowotnej przeprowadzana jest zgodnie z obowiązującymi procedurami. Preparaty dezynfekcyjne dobierane były właściwie (spektrum działania, czas, zastosowanie). Do dezynfekcji powierzchni (blatów, podłóg, ścian, mebli) stosowano preparaty wykazujące działanie dezynfekujące w czasie nie dłuższym niż 15 min. o jak najszerszym spektrum działania. Dezynfekcję narzędzi medycznych zanieczyszczonych substancjami organicznymi przeprowadzano w roztworach preparatów o szerokim zakresie działania obejmującymi: bakterie łącznie z prątkami gruźlicy, grzyby, wirusy. Pojemniki na roztwory użytkowe preparatów dezynfekcyjnych oznakowane, zawierające następujące dane: nazwa preparatu, data przygotowania, stężenie, podpis przygotowującego. Roztwory 27

28 użytkowe preparatów dezynfekcyjnych personel medyczny przygotowywał wg. zaleceń producentów. Sterylizacja Większość ośrodków zdrowia korzysta wyłącznie ze sprzętu jednorazowego użytku (12 na 17 niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej i 4 na 6 publicznych zakładów) W 2008r. w autoklawach pracujących w ośrodkach zdrowia (7), podczas zewnętrznych kontroli skuteczności procesu sterylizacji założono 56 sporali A, z czego 2 sporale były zakwestionowane przez laboratorium wykonujące badanie. W związku z tym, po otrzymaniu dodatniego wyniku z badań skuteczności procesu sterylizacji wykonanych w laboratorium PSSE w Sandomierzu wydana została decyzja administracyjna, która nakazywała: zaprzestać użytkowania urządzenia do sterylizacji sprzętu medycznego - autoklawu Autohouse AD-7, do czasu uzyskania prawidłowych wyników kontroli skuteczności procesu sterylizacji w Przychodni Lekarza Rodzinnego w Jakubowicach, Wstrzymane zostały przyjęcia pacjentów do czasu pozytywnej oceny kontroli technicznej autoklawu. Dnia r. przeprowadzono przegląd techniczny autoklawu i stwierdzono, że autoklaw może być przeznaczony do dalszej eksploatacji. Przeprowadzono powtórną biologiczną kontrolę skuteczności procesu sterylizacji uzyskując prawidłowe wyniki badań. 3. Praktyka lekarska i pielęgniarska 3.1. Indywidualna Praktyka Lekarska (wg ewidencji 20 obiektów) Zaplanowano kontroli 78, wykonano 86. W 12 autoklawach założono 92 sporale A (niekwestionowane). Łącznie wydano 2 decyzje administracyjne na: 1) Gabinet Stomatologiczny we Włostowie za brak oznakowania pojemników i worków jednorazowego użycia na odpady medyczne świadczącego o rodzaju przechowywanych w nich odpadów oraz brak worków koloru czerwonego na odpady zakaźne. Zarządzenia decyzji wykonane 2) Gabinet Stomatologiczny w Opatowie za niewłaściwy rodzaj (kolor) worków do gromadzenia odpadów medycznych zakaźnych oraz na niewłaściwe ich oznakowanie. Zarządzenia decyzji wykonane Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska (wg ewidencji 24 obiekty) Zaplanowano 37 kontroli, wykonano 38 kontroli. W 1 autoklawie założono 8 sporali A (niekwestionowane). Wydano 1 decyzję administracyjną na brak stolika z materacykiem do badania niemowląt i dzieci do lat trzech w Gabinecie Pediatryczno-Internistycznym w Opatowie. Zarządzenia decyzji wykonane Grupowa Praktyka Dentystyczna (1) na zaplanowanych 6 kontroli wykonano 7. W 1 autoklawie założono 8 sporali A (niekwestionowane). Nie kwestionowano stanu sanitarno-higienicznego obiektu Indywidualna Praktyka Pielęgniarska (3) na zaplanowane 3 kontrole sanitarne wykonano 3 ( bez zaleceń). Nie kwestionowano stanu sanitarno-higienicznego obiektów. 4. Inne obiekty świadczące usługi medyczne W grupie innych obiektów świadczących usługi medyczne znajdują się: Gabinet Rehabilitacji Leczniczej (1 w mieście), pracownie protetyki dentystycznej (3 w mieście), gabinety 28

29 zabiegowe w DPS (3 na wsi), gabinet zabiegowy w zakładzie pracy chronionej Aga Light (1 na wsi). Na zaplanowanych 19 kontroli wykonano 21. Wydano 1 administracyjną dotyczącą: zaopatrzenia pracowni dentystycznej w książkę kontroli sanitarnej oraz wyposażenia pracowni głównej w wentylację zapewniającą wymianę powietrza - dotyczy Pracowni Protetyki Dentystycznej TOP-DENT w Opatowie. Zarządzenia decyzji wykonane. V. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych Pion Higieny Dzieci i Młodzieży nadzorował 53 placówki nauczania i wychowania. W 2008 roku nie przeprowadzono kontroli w 2 placówkach: Internat przy Zespole Szkół Nr 2 w Opatowie i Internat przy Zespole Szkół w Ożarowie ze względu na likwidację tych obiektów. Łącznie w nadzorowanych obiektach przeprowadzono 118 kontroli: a. 53 kontroli sanitarnych kompleksowych, b. 45 kontroli tematycznych, w tym przeglądy placówek do rozpoczęcia roku szkolnego 2008/2009 oraz 5 kontroli dotyczących terenu i stanu technicznego obiektów, c. 5 kontroli placówek wypoczynku dzieci i młodzieży, d. 78 kontroli sprawdzających. Wykres 9. Pomiary mebli szkolnych w latach rok 2006 rok 2007 rok 2008 Do oceny dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii wliczamy następujące pomiary: wysokość siedziska, wysokość płyty roboczej oraz wysokość ucznia lub dziecka. Ilość przeprowadzonych pomiarów w poszczególnych latach obrazuje powyższy wykres. Wykres 10. Ocena rozkładu zajęć lekcyjnych w latach rok 2006 rok 2007 rok 2008 W roku 2008 w 27 oddziałach oceniono rozkłady zajęć lekcyjnych. Do higienicznej oceny rozkładu zajęć lekcyjnych wliczamy 9 parametrów. 29

30 Wykres 11. Poprawa uzyskana w zakładach nauczania i wychowania w latach rok 2006 rok 2007 rok stan techniczny urządzeń sanitarnych remonty kompleksowe malowanie oświetlenie wyposażenie w meble szkolne remonty częściowe warunki higieny osobistej inne (ogrodzenie działki, plac, boiska itp..) Rys. 2. Publiczna Szkoła Podstawowa w Ujeździe - budynek szkolny po generalnym remoncie Rys. 3. Publiczna Szkoła Podstawowa w Stodołach - dobudowana sala gimnastyczna 30

31 Rys. 4. Publiczna Szkoła Podstawowa w Baćkowicach nowe wyposażenie pomieszczeń klasowych w meble szkolne 1. Ocena stanu sanitarno-technicznego nadzorowanych placówek W 2006r. podczas kontroli 57 placówek stwierdzono: mieści się w budynkach technicznie złych 2. 6 miało zły stan sanitarno-techniczny 3. 5 miało ponadnormatywną ilość uczniów na urządzenie ustępowe 4. w 9 brak ciepłej wody W 2007r. podczas kontroli 54 placówek stwierdzono: mieści się w budynkach technicznie złych 2. 3 miało zły stan sanitarno-techniczny 3. 5 miało ponadnormatywną ilość uczniów na urządzenie ustępowe 4. w 9 brak ciepłej wody W 2008r. podczas kontroli 52 placówek stwierdzono: mieści się w budynkach technicznie złych 2. 1 miało zły stan sanitarno-techniczny 3. 2 miało zły stan porządku i czystości 4. 5 miało ponadnormatywną ilość uczniów na urządzenie ustępowe 5. w 4 brak ciepłej wody 2. Prowadzenie dożywiania w placówkach szkół podstawowych, gimnazjach i szkołach podstawowych i gimnazjalnych funkcjonujących w zespołach szkół. Tabela 6. Prowadzenie dożywiania w latach przedstawia się następująco: 2006 rok 2007 rok 2008 rok Liczba placówek Liczba korzystając ych dzieci i uczniów Liczba dzieci i młodzieży korzystający ch z posiłków dofinansowa nych Liczba placówek Liczba korzystają cych dzieci i uczniów Liczba dzieci i młodzieży korzystający ch z posiłków dofinansowa Liczba placówek Liczba korzystający ch dzieci i uczniów Liczba dzieci i młodzieży korzystający ch z posiłków dofinansowa nych 31

32 Liczba placówek wydających posiłek gorący Organizowanie śniadań szkolnych Podawanie napoju nych Opieka medyczna w szkołach Szkoły podstawowe. Skontrolowano 27 - w 26 stwierdzono brak opieki pielęgniarskiej Gimnazja Skontrolowano 3 - w 2 stwierdzono brak opieki pielęgniarskiej Zespoły szkół ogólnokształcących Skontrolowano 8 - w 3 stwierdzono brak opieki pielęgniarskiej, a w 7 stwierdzono brak opieki stomatologicznej Zespoły szkół ponadpodstawowych Skontrolowano 3 - w 3 zapewniono opiekę pielęgniarską. 4. Posiadanie infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w szkołach Szkoły podstawowe 7 szkół podstawowych posiada salę gimnastyczną, z czego 1 z nieczynnymi natryskami, a 8 szkół posiada sale rekreacyjno- zastępcze. 12 szkół nie posiada sal gimnastycznych ani rekreacyjno-zastępczych (uczniowie ćwiczą na korytarzach i na holu ). Gimnazja 2 szkoły posiadają salę gimnastyczną, z czego 1 z nieczynnymi natryskami, a 1 szkoła posiada salę rekreacyjno- zastępczą. Zespoły szkół ogólnokształcących 7 szkół posiadają salę gimnastyczną, z czego 1 z nieczynnymi natryskami, a 1 szkoła posiada sale rekreacyjno- zastępczą. Zespoły szkół ponadpodstawowych 3 szkoły posiadają salę gimnastyczną. Podsumowanie Stan sanitarno-techniczny nadzorowanych placówek oświatowo-wychowawczych z roku na rok ulega poprawie. Dyrektorzy szkół współpracują z samorządami lokalnymi i innymi instytucjami, pozyskując fundusze na prowadzenie niezbędnych remontów, na wymianę mebli szkolnych czy zapewnienie komputeryzacji. Niepokojącym faktem jest niedostateczna liczba sal gimnastycznych w szkołach oraz niedostateczna opieka medyczna. VI. Stan sanitarny obiektów żywieniowo - żywnościowych, jakość zdrowotna środków spożywczych i ich przetworów Na terenie powiatu opatowskiego w 2008 r. w ewidencji Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i PU znajdowało się 509 obiektów żywieniowo żywnościowych, obrotu kosmetykami oraz materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością. Przeprowadzono kontrole w 382 obiektach, co stanowi 75,0 % nadzorowanych obiektów. Obiekty, które nie zostały skontrolowane to w dużym procencie środki transportu. Ponieważ są to obiekty ruchome skontrolowanych zostało 31 % zarejestrowanych środków transportu. 32

33 W nadzorowanych zakładach przeprowadzono 623 kontrole sanitarne. Po przeprowadzonych kontrolach wydano 128 decyzji administracyjnych, w tym o naruszeniu przepisów prawa 35. W celu przymuszenia wykonania wydanych decyzjami zaleceń wydano: 9 upomnień, 2 postanowienia o nałożeniu grzywny na sumę 2000 zł., 2 tytuły wykonawcze. Za stwierdzone uchybienia sanitarne na osoby winne zaniedbań nałożono 24 mandaty karne na sumę 7250 zł. W wyniku przeprowadzonych ocen stanu sanitarnego (obowiązują arkusze ocen stanu sanitarnego jednolite w całym kraju) ocenę negatywną otrzymał 1 zakład - kiosk spożywczy. Ocenę negatywną otrzymał za brak wody bieżącej. Zakłady, które otrzymały ocenę negatywną w 2007 r. (2) zostały zlikwidowane. 1. Ocena stanu sanitarno higienicznego wybranych grup nadzorowanych obiektów. Sklepy spożywcze W 2008 r. skontrolowano 204 sklepy spożywcze (nadzorowanych było 271), w których przeprowadzono 344 kontrole. Stan sanitarny sklepów w porównaniu do lat ubiegłych znacznie się poprawił. Spotykane podczas kontroli usterki sanitarno-techniczne wynikają z zaniedbań właścicieli oraz braku znajomości obowiązujących przepisów prawnych zwłaszcza dotyczących obowiązku wdrażania kontroli wewnętrznej opartej na systemie HACCP. Na stwierdzone podczas kontroli usterki techniczne wydano 11 decyzji administracyjnych. Najczęściej spotykane usterki dotyczyły: złego stanu technicznego pomieszczeń, prawidłowego wydzielenia i wyposażenia stoisk sprzedaży, wdrożenia i przestrzegania instrukcji dobrej praktyki higienicznej. Wszystkie obowiązki wynikające z wydanych decyzji administracyjnych zostały wykonane w terminie. Najczęściej stwierdzane podczas kontroli usterki sanitarno-czystościowe to: brak właściwych środków myjąco dezynfekcyjnych, brak ręczników jednorazowych, instrukcje mycia i dezynfekcji bez uwzględnienia właściwych środków myjąco-dezynfekcyjnych lub brak instrukcji stanowiskowych, brak czystości i porządku w pomieszczeniach sklepu, środki spożywcze przechowywane niezgodnie z zaleceniami producentów. Za stwierdzone podczas kontroli usterki sanitarne nałożono 15 mandatów karnych na sumę 4950,00 zł. ( 2007 r. 4/1900 zł.). W czasie przeprowadzanych kontroli sanitarnych stwierdzane były środki spożywcze nieprawidłowej jakości, które były wycofywane w trakcie kontroli. Wartość zakwestionowanych i wycofanych środków spożywczych to 1689,20 zł. (w ramach systemu RASFF 1454,64 zł.) Środki spożywcze kwestionowane i wycofywane podczas kontroli to: środki spożywcze bez oznakowania: drób świeży mrożony we własnym zakresie (46 kg 148,34 zł), środki spożywcze przeterminowane: jaja (35 szt zł.), koncentraty ciast (10 szt. - 35,80 zł), mleko w proszku (1 op. - 8,80 zł.), wyroby cukiernicze na wagę (1,3 kg - 27,62 zł.) środki spożywcze o niewłaściwej jakości zdrowotnej: pasztety firmy Profi (RASFF) (936 szt. 1454,64 zł.) Hurtownie środków spożywczych W 2008 r. na naszym terenie prowadziło działalność 7 hurtowni środków spożywczych. 33

34 Wszystkie hurtownie otrzymały ocenę pozytywną. Stan sanitarny i techniczny nadzorowanych hurtowni dobry. W hurtowniach przeprowadzono 17 kontroli sanitarnych (2007 r 19). Bieżący stan sanitarny stwierdzony podczas kontroli właściwy, nie nałożono mandatów karnych. W wymienionych obiektach wydawano 1 decyzję administracyjną. Decyzja została wykonana w terminie. Zakłady żywienia zbiorowego otwartego W 2008 r. na terenie powiatu prowadziło działalność 14 zakładów żywienia zbiorowego otwartego (2007 r. 15). Wszystkie zakłady otrzymały ocenę pozytywną. Stan sanitarno- techniczny zakładów dobry. W zakładach tych przeprowadzono 30 kontroli (2007 r 31). Na stwierdzone usterki wydano 6 decyzji administracyjnych. Zalecenia dotyczyły opracowania, wdrożenia i utrzymania systemu kontroli wewnętrznej opartego na zasadach HACCP. Decyzje zostały wykonane. Stan sanitarny kontrolowanych obiektów w porównaniu do lat ubiegłych znacznie się poprawił. Za stwierdzone nieprawidłowości nałożono 3 mandaty karne na kwotę 800 zł. (2007 r. - 1/500 zł.). We wszystkich zakładach funkcjonuje kontrola wewnętrzna oparta na zasadach HACCP. Zakłady małej gastronomii Na naszym terenie w 2008 r. zarejestrowanych było 25 zakładów małej gastronomii (2007 r. 21) Skontrolowane zostały 24 zakłady. W skontrolowanych zakładach obserwuje się ograniczenie podawanego asortymentu do sprzedaży tylko piwa. Stan sanitarno- techniczny zakładów dobry. Wszystkie zakłady otrzymały ocenę pozytywną. W zakładach tych przeprowadzono 34 kontrole sanitarne (2007r. 20). Za stwierdzone nieprawidłowości nałożono 1 mandat karny na kwotę 500 zł. Dzięki prowadzonej w zakładach przez właścicieli kontroli wewnętrznej uwzględniającej zasady dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej, jakość zdrowotna podawanych konsumentom środków spożywczych zwiększa się. Ciastkarnie Na terenie powiatu opatowskiego zarejestrowano w 2008 r. 3 ciastkarnie (2007 r. 3). Wszystkie ciastkarnie otrzymały ocenę pozytywną. W zakładach tych przeprowadzono 10 kontroli. (2007 r.- 7). Wydano 1 decyzję administracyjną usterkową, która została wykonana w terminie. Nałożono 1 mandat karny na sumę 500 zł., za brak wdrażania systemu HACCP. Pobrano do badania laboratoryjnego w kierunku mikrobiologicznym 9 próbek wyrobów ciastkarskich pobrane do badania wyroby odpowiadały wymaganiom. We wszystkich zakładach w ramach dbałości o bezpieczeństwo produkowanych wyrobów wprowadzono zakładowe programy GHP/GMP oparte na zasadach HACCP. We wszystkich zakładach prawidłowo funkcjonuje kontrola wewnętrzna. Piekarnie W 2008 r. prowadziło działalność 12 piekarni (2007 r. -12). Skontrolowano 11 piekarni. Wszystkie piekarnie skontrolowane otrzymały pozytywną opinię. W zakładach tych przeprowadzono 22 kontrole (2007 r.- 19). Po przeprowadzonych kontrolach wydano 7 decyzji administracyjnych na usunięcie usterek technicznych (2007 r. - 6). 34

35 2 decyzje nie zostały wykonane - brak opracowanego sytemu opartego na zasadach HACCP (termin realizacji przedłużono na 2009 r.) Stan sanitarny kontrolowanych obiektów znacznie się poprawił. W 2008 r. podobnie jak w 2007r nie nakładano mandatów karnych. Stan techniczny nadzorowanych obiektów w porównaniu do lat ubiegłych uległ poprawie. Właściciele wdrażają w swoich zakładach system jakości oparty na zasadach HACCP, który wpływa na bezpieczeństwo produkowanych w piekarniach środków spożywczych. Analiza porównawcza stanu sanitarno higienicznego obiektów. Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte - Stołówki szkolne. W 2006 r. i w 2007 r. 1 stołówka szkolna nie odpowiadała wymaganiom (nieprawidłowe mycie i wyparzanie naczyń stołowych, brak funkcjonalności pomieszczeń). W 2008 r. stołówka została zlikwidowana. - Stołówki w przedszkolach W 2006 r. i 2007 r. 1 przedszkole otrzymało ocenę negatywną wg arkusza oceny stanu sanitarnego zakładu żywienia zbiorowego. W 2008 r. przedszkole zostało zlikwidowane. Obiekty ocenione jako niezgodne wg arkuszy oceny stanu sanitarnego. Kioski spożywcze - 1 za brak wody bieżącej. W nadzorowanych obiektach w ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobrano do badania laboratoryjnego 102 próbki środków spożywczych, materiałów do kontaktu z żywnością, kosmetyków. Zakwestionowano 2 próbki. Tabela 7. Zakres realizacji planu poboru próbek, kierunki badań i podejmowane działania. Kierunek badania UK + UK i M - planowane UK + UK i M wykonane, tj. faktycznie pobrane przez daną PSSE (wpisane do Mz-48) Pestycydy * 4 4 Liczba próbek kwestionowanych * Tylko M - planowane Tylko M - wykonane tj. faktycznie pobrane przez daną PSSE Metale Azotany MCPD 1 1 Mikrobiologia Mikotoksyny 1 1 Substancje dodatkowe GMO * 1 1 Analiza jodu w soli 2 2 Znakowanie, wybrane parametry w śr. spec. przezn. żywieniowego oraz w suplementach diety * Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością WWA 2 2 RAZEM:

36 Działania związane z nadzorem nad bezpieczeństwem żywności, żywienia materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością i kosmetyków. 1. Ocena obiektów żywnościowo żywieniowych zlokalizowanych w miejscowościach turystycznych, parkingach, stacjach paliw oraz ocena zgodności z wymaganiami zdrowotnymi żywności i żywienia w tych obiektach w letnim sezonie turystycznym. Na terenie naszego powiatu nie ma miejscowości wypoczynkowych. Istnieją tylko miejscowości turystyczne, które w okresie letnim odwiedzane są przez turystów. Do obsługi ruchu turystycznego na terenie tych miejscowości, przy głównych drogach krajowych, parkingach, stacjach paliw nadzorem zostały objęte: 1. Punkty Małej Gastronomii Na naszym terenie zarejestrowanych jest w 2008 r. 24 obiekty małej gastronomii (w tym przy stacjach paliw 3 ). Skontrolowanych zostało 20 obiektów. Nie zostały skontrolowane 4 obiekty małej gastronomii - 2 zakłady typu Fast- food i 2 pijalnie piwa. Zakłady te nie prowadziły działalności w tym roku. Ogółem w zakładach tych przeprowadzono 27 kontroli. Stan sanitarno-techniczny zakładów dobry. Decyzji administracyjnych nie wydawano. Wszystkie zakłady są zgodne z wymaganiami wg arkusza oceny stanu sanitarnego. 2. Zakłady żywienia zbiorowego otwarte. Na terenie naszego powiatu zarejestrowanych jest 13 zakładów żywienia zbiorowego otwartego (w tym przy stacjach paliw 2). Skontrolowane zostały wszystkie zakłady. W zakładach tych przeprowadzono 18 kontroli. Stan sanitarny zakładów dobry. W dwóch zakładach nałożono mandaty karne na sumę 600 zł., jeden mandat nałożono za brak wdrażania kontroli wewnętrznej, drugi za brak czystości i porządku w pomieszczeniach kuchni, złe przechowywanie środków spożywczych, surowce i gotowe potrawy nieoznakowane. Rys. 5. Karczma Makowe Pole we Włostowie Wszystkie zakłady otrzymały ocenę pozytywną wg arkuszy oceny stanu sanitarnego. Na stwierdzone usterki techniczne wydano 6 decyzji administracyjnych. 3 decyzje zostały wykonane w terminie, 1 decyzja nie została wykonana wydano upomnienie. Do końca 2008 r. wszystkie decyzje zostały wykonane. 3. Miejsca obrotu żywności (sklepy i kioski spożywcze) W okolicach obiektów turystycznych i przy głównych drogach krajowych, parkingach, stacjach paliw zlokalizowanych jest 60 sklepów spożywczych i 3 kioski spożywcze (w tym na stacjach paliw 10 sklepów spożywczych). Wszystkie obiekty zostały skontrolowane. 36

37 W obiektach tych przeprowadzono 65 kontroli. Stan techniczny obiektów dobry. Wszystkie sklepy są zgodne z wymaganiami wg arkuszy oceny stanu sanitarnego. Są to obiekty nowe i należące do prywatnych właścicieli. Tylko 1 kiosk spożywczy nie jest zgodny z wymaganiami, ze względu na brak bieżącej wody. Kiosk ten istnieje od dawna. W kiosku sprzedawane są pamiątki i artykuły spożywcze paczkowane tj. napoje, słodycze. Po przeprowadzonych kontrolach na stwierdzone usterki techniczne (odnowienie pomieszczeń, urządzeń, sprzętu, właściwe wyposażenie stoisk sprzedaży) w obiektach tych wydano 2 decyzje administracyjne. Decyzje zostały wykonane. Za stwierdzone usterki sanitarne nałożono 7 mandatów karnych na kwotę 2100 zł. Mandaty sanitarne nałożono za: brak bieżącej wody, brak czystości i porządku w pomieszczeniach, wprowadzanie do sprzedaży artykułów spożywczych po upływie terminu ważności. 2. Ocena obiektów żywieniowych w miejscach wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieży oraz ocena ich funkcjonowania w trakcie trwania wypoczynku. W sezonie letnim 2008 r. zorganizowano wypoczynek letni dla dzieci i młodzieży w 2 miejscowościach. 1) W miejscowości Niemienice w Specjalnym Ośrodku Szkolno Wychowawczym, zorganizowano pełne wyżywienie tj. śniadania, obiady, podwieczorek i kolacje dla uczestników Oazy, której organizatorem było Duszpasterstwo Młodzieży i Służby Liturgicznej Diecezji Sandomierskiej - Ruch Światło - Życie, ul. Mariacka 8, Sandomierz. Wypoczynek został zorganizowany w dwóch turnusach od 1-13 lipca i od lipca, dla 50 osób w każdej turze. Żywienie zostało zorganizowane w pomieszczeniach należących do stołówki w/w placówki oświatowej. Stołówka znajduje się pod stałym nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opatowie. W stołówce przeprowadzono dwie kontrole tematyczne, pierwszą na wniosek organizatora celem uzyskania kwalifikacji, drugą z dniu r., Nr 335/HŻ/2008 w celu oceny stanu sanitarno higienicznego. Podczas kontroli stwierdzono, że posiłki przygotowywane są z uwzględnieniem zasad ujętych w opracowanych instrukcjach GHP i GMP. 2) W miejscowości Bidziny zorganizowano wypoczynek letni w formie półkolonii dla 26 uczniów z miejscowości Bidziny i Stodoły w okresie r. Wypoczynek zorganizowano w Szkole Podstawowej w Bidzinach przy współfinansowaniu gminy Wojciechowice. Żywienie dzieci odbywało się w stołówce należącej do w/w placówki oświatowej, która znajduje się pod stałym nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opatowie. Dla uczestników półkolonii przygotowywano śniadania, obiady (zupy lub drugie dania) oraz podwieczorek. W stołówce przeprowadzono jedną kontrolę w dniu r., Nr -328/HŻ/2008, była to kontrola tematyczna dotycząca oceny warunków higieniczno- sanitarnych. Produkcja posiłków odbywała się z uwzględnieniem opracowanych instrukcji GHP i GMP. Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono uchybień sanitarno higienicznych. W skontrolowanych stołówkach pełniona była kontrola wewnętrzna, mająca na celu zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego przygotowywanych i wydawanych posiłków. Wszystkie kontrole (3) zostały przeprowadzone wspólnie z pracownikiem Sekcji Higieny Dzieci i Młodzieży. 37

38 W czasie trwania sezonu zimowego 2008 r. na terenie powiatu opatowskiego nie było zarejestrowanych zimowisk dla dzieci i młodzieży. 3. Wzmożenie nadzoru nad obiektami, które wprowadzają do obrotu mięso i jego przetwory, wędliny, a w których istnieje prawdopodobieństwo odświeżania w/w produktów. W związku z otrzymanym pismem Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Kielcach znak: SE IIa 0220/41/08 z dnia r. dotyczącym praktyk odświeżania wędlin, przeprowadzone zostały kontrole w godzinach popołudniowych i dniu wolnym od pracy, podczas których zostały skontrolowane sklepy mięsne i duże stoiska mięsno-wędliniarskie w sklepach spożywczych. Podczas przeprowadzonej akcji popołudniowej skontrolowano 4 sklepy mięsno-wędliniarskie na terenie Opatowa oraz w dzień wolny od pracy (sobota) skontrolowano 2 sklepy mięsnowędliniarskie i 3 stoiska mięsno-wędliniarskie w sklepach spożywczych na terenie miasta Ożarów. Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. Znajdujące się w obrocie mięso i wędliny były dobrej jakości. System kontroli wewnętrznej dotyczący jakości zdrowotnej wprowadzanych do obrotu środków spożywczych prowadzony był prawidłowo. 4. Wyniki czynności kontrolnych przeprowadzonych wspólnie z przedstawicielami Policji oraz innych Inspekcji na targowiskach miejskich województwa świętokrzyskiego. Podczas kontroli targowiska wspólnie z przedstawicielem Inspekcji Weterynaryjnej, Policji i Inspekcji Handlowej skontrolowano: - 3 obiekty prowadzące handel obwoźny: drobiem, mięsem i wędlinami, środkami spożywczymi (makarony, galanteria ciastkarska), - 2 kioski mięsne, - 3 kioski wędliniarskie. Stan sanitarny kontrolowanych obiektów nie budził zastrzeżeń. Podczas kontroli sanitarnych stwierdzono nieprawidłowości w dwóch obiektach; w kiosku mięsnym i obiekcie prowadzącym handel obwoźny mięsem i wędlinami brak było środków myjąco-dezynfekcyjnych. Nałożono 2 mandaty karne po 50 zł., - w obiekcie prowadzącym handel obwoźny mięsem stwierdzono w sprzedaży mięso mielone w ilości ok. 10 kg oraz tłuszcz mielony w ilości ok. 10 kg. Wymienione środki spożywcze nie były uwzględnione w HDI oraz nie posiadały oznakowania. Sprawę przekazano do Powiatowego Lekarza Weterynarii w Opatowie. 5. Wzmożenie nadzoru nad produkcja i wprowadzaniem do obrotu środków spożywczych mogących zawierać melaminę. Kontrole dotyczyły skażenia melaminą: - mleka w proszku i produktów mlecznych przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci pochodzących z Chin. W okresie od do r. podczas przeprowadzania kontroli sanitarnych w nadzorowanych zakładach zwracano uwagę na ewentualną obecność w obrocie i produkcji mleka w proszku lub przetworów mlecznych pochodzących z Chin. W okresie tym skontrolowano: 10 sklepów spożywczych, 2 zakłady cukiernicze, 1 punkt apteczny oraz 12 aptek. W skontrolowanych zakładach nie stwierdzono wprowadzania do obrotu (używania do produkcji) mleka w proszku lub przetworów mlecznych pochodzących z Chin. 38

39 W ww. obiektach stwierdzono tylko mleko w proszku i przetwory mleczne produkcji krajowej. - kwaśnego węglanu amonu, pochodzącego z Chin zawierającego melaminę. Przeprowadzono 3 kontrole w zakładach używających do produkcji proszku do pieczenia (ciastkarnie). Wszystkie zakłady do produkcji środków spożywczych używały proszku do pieczenia produkcji krajowej. 6. Kontrola w klubach, pubach, dyskotekach, miejscach uczęszczanych przez młodzież w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego dzieci i młodzieży, w związku z zakażeniami wywołanymi przez Neisseria meningitidis. W dniu r. (sobota) przeprowadzono wspólnie z Sekcją Nadzoru Higieny Środowiska kontrole w 2 dyskotekach. Skontrolowane zostały punkty gastronomiczne funkcjonujące przy dyskotekach. Stan sanitarny punktu gastronomicznego jednego zakładu nie budził zastrzeżeń. Na drugiej dyskotece stwierdzono nieprawidłowości i uchybienia w zakresie żywności i żywienia tj.: działalność nie jest zgodna z wydaną decyzją (używanie kieliszków wielokrotnego użytku). W obrocie był tylko alkohol, napoje, paluszki, chipsy. Stan sanitarny bufetu bardzo zły - urządzenia i sprzęt brudne, posadzka brudna, środki spożywcze składowane na podłodze w magazynie, brak ciepłej wody, ściany i podłoga w bufecie i magazynie zniszczone. Nie okazano orzeczeń do celów sanitarnoepidemiologicznych osób zatrudnionych w bufecie. Za stwierdzone nieprawidłowości właściciel dyskoteki został ukarany mandatem karnym w wysokości 500 zł. 7. Działania podejmowane w związku z powiadomieniami w systemie RASFF (system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych) W 2008 r. do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opatowie wpłynęło 13 powiadomień alarmowych i 7 powiadomień informacyjnych. W związku z powiadomieniami w systemie RASSF - przeprowadzono 49 kontroli sanitarnych (28 w sklepach spożywczych, 3 w hurtowniach spożywczych, 2 w kioskach spożywczych, 2 w sklepach przemysłowych, 2 w zakładach cukierniczych, 12 w aptekach i przetwórni owocowo-warzywnej). 8. Działania podejmowane w związku z nadzorem nad kosmetykami zgłoszonymi w systemie RAPEX (o niebezpiecznych kosmetykach). W związku z otrzymanymi 5 powiadomieniami o umieszczeniu w systemie RAPEX kosmetyków, w 2008 r. przeprowadzono 12 kontroli tematycznych w 7 miejscach obrotu kosmetykami (sklepy chemiczno-kosmetyczne). Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono w obrocie umieszczonych w systemie RAPEX kosmetyków. 9. Badanie jakości tłuszczów smażalniczych, przeprowadzone podczas kontroli. Podczas przeprowadzania kontroli sanitarnych w zakładach produkcyjnych i zakładach żywienia zbiorowego, które do produkcji swoich wyrobów używają tłuszczy smażalniczych kontrolowana jest ich jakość paskami testowymi 3M Tester tłuszczu W 2008 r. sprawdzono jakość tłuszczy w 14 zakładach (w 2007 r.- 15). 39

40 Kontrolę jakości tłuszczy przeprowadzono w następujących zakładach - piekarnie ( 8 zakładów) - 8 badań - ciastkarnie (2 zakłady) - 2 badania - zakłady żywienia zbiorowego otwarte (4 zakłady) - 4 badania Wszystkie przebadane tłuszcze smażalnicze były dobrej jakości. Wskazania na pasku wykazywały 1% FFA (wolnych kwasów tłuszczowych). Wg przedłożonych dokumentów, tłuszcz nienadający się do smażenia zbierany jest do pojemników i zabierany przez firmy utylizacyjne. 10. Nadzór nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środkami spożywczymi wzbogaconymi witaminami lub składnikami mineralnymi. Ocena prawidłowości stosowania przez przedsiębiorców oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych. W 2008 r. w ramach nadzoru nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środkami spożywczymi wzbogaconymi witaminami lub składnikami mineralnymi podjęto działania. Ilość przeprowadzonych kontroli 10 Ilość i rodzaj skontrolowanych obiektów 10 (sklepy spożywcze 9, kiosk spożywczy 1) Ilość ocenionych produktów 13 Podczas przeprowadzania kontroli sanitarnych w zakładach obrotu żywnością stwierdzono nieprawidłowości we wprowadzaniu produktów do obrotu. 1) Producent: TREC NURITION z Gdyni - Produkt: CLENBUREXIN Stwierdzone niezgodności - w składzie produktu synefryna 2) Producent: HI TEC NURITION z Siechnic - Produkt: THERMO STACK Stwierdzone niezgodności - w składzie produktu synefryna i forskolina (ekstrakt z pokrzywy indyjskiej) 11. Liczba podejmowanych interwencji na wniosek konsumentów lub innych instytucji. W 2008 r. w Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i PU rozpatrzono 5 interwencji w tym: - 2 telefoniczne (anonimowe) i 2 pisemne podpisane - 1 przekazana do rozpatrzenia wg właściwości (miejscowo) z WSSE Kielce. Rozpatrzono wszystkie interwencje. Potwierdziła się 1 interwencja, 4 nie potwierdziły się. Podejmowane interwencje dotyczyły: - 2 interwencje - złego stanu sanitarnego pomieszczeń zakładu. Zarzuty nie zostały potwierdzone. - 3 interwencje - wprowadzania do obrotu przeterminowanych środków spożywczych. Jedna interwencję została potwierdzona. Nałożono mandat karny w wysokości 50 zł. - 2 interwencje nie zostały potwierdzone. 12. Postępowanie z środkami spożywczymi o niewłaściwej jakości zdrowotnej. Zakwestionowane i wycofane podczas kontroli środki spożywcze w poszczególnych rodzajach obiektów. 40

41 W 2008 r. z nadzorowanych zakładów podczas przeprowadzanych kontroli zakwestionowano i wycofano środki spożywcze na sumę 1689,20 zł (w tym w ramach systemu RASFF 1454,64 zł.) Środki spożywcze kwestionowane i wycofywane podczas kontroli w sklepach spożywczych na sumę 1689,20 zł. - środki spożywcze bez oznakowania: drób świeży mrożony we własnym zakresie (46 kg 148,34 zł), - środki spożywcze przeterminowane: jaja (35 szt zł.), koncentraty ciast (10 szt. - 35,80 zł), mleko w proszku (1 op. - 8,80 zł.), wyroby cukiernicze na wagę (1,3 kg - 27,62 zł.) - środki spożywcze o niewłaściwej jakości zdrowotnej: pasztety firmy Profi (RASFF) (936 szt. 1454,64 zł.) 13. Nadzór nad bezpieczeństwem kosmetyków ze szczególnym uwzględnieniem kosmetyków dla dzieci. Podczas kontroli sanitarnych przeprowadzonych w 2 sklepach prowadzących sprzedaż kosmetyków i chemii gospodarczej dokonano wyrywkowej oceny znakowania kosmetyków zwłaszcza w aspekcie przydatności do użycia. Nie stwierdzono kosmetyków po terminie przydatności do użycia. Kosmetyki oznakowane w sposób trwały i czytelny. Informacje podane w języku polskim. Dokonano oceny zgodności oznakowania pasty do zębów pn. Colodent Super Biel oraz lakieru do włosów Gloria. Dokonane oceny wykazały, że oznakowanie kosmetyku jest zgodne z wymaganiami zawartymi w Ustawie o kosmetykach z dnia 30 marca 2001 r. Do badania pobrano 1 próbkę kosmetyku dla dzieci Bambi szampon dla dzieci rumiankowy, w kierunku zawartości formaldehydu. Zawartość formaldehydu w zbadanej próbce jest zgodna z Rozporządzeniem Min. Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 9, poz. 107 z póź. zm.) PODSUMOWANIE Oceniając stan sanitarno-higieniczny obiektów żywieniowo żywnościowych należy stwierdzić, że w roku 2008 odnotowano znaczną poprawę stanu sanitarno - technicznego nadzorowanych obiektów żywnościowo żywieniowych w stosunku do roku ubiegłego. Poprawa ta jest wynikiem wykonania zaleceń wydanych przez PPIS w Opatowie decyzji administracyjnych, a także modernizacji zakładów, przez co poprawiła się ich funkcjonalność i uzyskano możliwość wdrażania zasad GHP/GMP. Właściciele obiektów dostosowują swoje zakłady do obowiązujących nowych przepisów, które są spójne z przepisami Unii Europejskiej. Dzięki prowadzonej prawidłowo kontroli wewnętrznej i wprowadzeniu przez właścicieli zasad GHP/GMP oraz zasad systemu HACCP jakość zdrowotna produkowanych i wprowadzanych do obrotu środków spożywczych poprawia się z każdym rokiem. O poprawie stanu sanitarno-technicznego nadzorowanych zakładów świadczy zmniejszająca się liczba wydanych decyzji (2007 r.-39, 2008 r.- 35) i nałożonych mandatów karnych (2007 r.- 29 na sumę 7800 zł, 2008 r.- 24 na sumę 7250 zł.) 41

42 W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w dalszym ciągu będzie kontynuowany nadzór sanitarny szczególnie w zakresie: wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej w obiektach żywności i żywienia zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz zasad systemu HACCP wraz z niezbędną dokumentacją, poprawy funkcjonalności zakładów, stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji, prawidłowego znakowania wyrobów właściwego stosowania substancji dodatkowych, zachowania higieny osobistej i higieny miejsca pracy, identyfikowalności surowców i produktu gotowego, zachowania łańcucha chłodniczego na całej drodze od surowca do gotowego wyrobu zwłaszcza środków spożywczych łatwo psujących się, obrotu środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i suplementów diety szczególnie w aspekcie ich prawidłowego znakowania. Szczególnej uwagi w prowadzonym nadzorze nad zakładami wymagają nadal kontrole wdrażania przez nadzorowane zakłady systemów kontroli wewnętrznej opartej na zasadach GHP i GMP. Należy stwierdzić, że wdrażanie kontroli wewnętrznej opartej na GHP, GMP i na zasadach systemu HACCP w nadzorowanych zakładach jest większe. Stan ten obrazuje zamieszczona poniżej tabela. Tabela 8. Stan wdrożenia systemu zapewnienia bezpieczeństwa żywności w oparciu o GHP, GMP i zasady systemu HACCP w zakładach żywnościowo żywieniowych na koniec 2008 r. Rodzaj obiektu Liczba obiektów objętych nadzorem PIS System zapewnienia jakości Liczba obiektów posiadających opracowany, wdrożony i dokumentowany system MIKRO przedsiębiorstwa (od 1 do 9 pracowników) MAŁE przedsiębiorstwa (od 10 do 49 pracowników) ŚREDNIE przedsiębiorstwa (od 50 do 249 pracowników) DUŻE przedsiębiorstwa (250 i więcej pracowników) Obiekty produkcji żywności Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte Zakłady żywienia zbiorowego otwarte Punkty GHP GMP Zasady systemu HACCP GHP 34 GMP 34 Zasady 12 systemu HACCP GHP 14 GMP 14 Zasady 13 systemu HACCP GHP 24 42

43 małej gastronomii Obiekty obrotu (bez środków transportu) 25 GMP Środki transportu 68 Zasady 12 systemu HACCP GHP GMP 2 2 Zasady systemu HACCP 2 2 GHP 21 GMP Zasady systemu HACCP VII. Nadzór nad warunkami pracy w zakładach pracy Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy prowadzi nadzór nad warunkami pracy w zakładach pracy w których występują czynniki szkodliwe i uciążliwe. W oparciu o posiadane kompetencje dokonała identyfikacji zagrożeń zawodowych występujących na stanowiskach pracy, w następujących zakładach: 1. zakłady przemysłu spożywczego 2. kopalnie dolomitu i zakłady przeróbcze 3. zakłady przemysłu drzewnego tj ( tartaki, stolarnie, zakłady produkcji mebli) 4. stacje paliw płynne i gazowe 5. zakłady naprawcze pojazdów samochodowych, zakłady wulkanizacyjne 6. placówki oświatowo- wychowawcze 7. domu pomocy społecznej 8. zakłady gospodarki komunalnej 9. zakłady opieki zdrowotnej 10. zakłady remontowo budowlane, transportowe 11. sklepy ze sprzedażą środków ochrony roślin 12. gospodarstwa rolne, sadownicze, warzywnicze 13. Grupa Ożarów SA w Karsach oraz zakłady współpracujące 14. bazy i składowiska materiałów budowlanych 15. zakład produkcyjny opraw oświetleniowych Głównymi przedsięwzięciami sekcji nadzoru środowiska pracy przyjętymi na rok 2008 było: 1. prowadzenie nadzoru nad podmiotami gospodarczymi stosującymi, magazynującymi i wprowadzającymi do obrotu prekursory narkotykowe w ramach realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii 2. prowadzenie nadzoru nad importerami i producentami substancji chemicznych ze szczególnym uwzględnieniem spełnienia wymagań dot. kart charakterystyki oraz udział w realizacji wybranych projektów sieci CLEEN- Chemikalia 3. prowadzenie nadzoru nad podmiotami wprowadzającymi do obrotu produkty biobójcze 4. prowadzenie nadzoru nad warunkami pracy i oceną narażenia zawodowego pracowników służb leśnych ze szczególnym uwzględnieniem narażenia na czynniki biologiczne 5. kontrola przygotowania pracodawców zatrudniających pracowników przy zabezpieczeniu lub usuwaniu wyrobów lub materiałów zawierających azbest 43

44 6. prowadzenie nadzoru nad warunkami pracy i oceną narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w odlewnictwie 7. prowadzenie nadzoru nad preparatami o działaniu rakotwórczym. W 2008 roku Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy ujęła do ewidencji 234 zakłady pracy, w których ogółem zatrudnionych było 4303 osób W planie pracy na rok 2008 zostało ujętych do kontroli 166 zakładów pracy. Skontrolowano 166 zakładów pracy (tj % zakładów zewidencjonowanych). Liczba zatrudnionych osób w skontrolowanych zakładach pracy wynosiła 3884 osoby. W nadzorowanych zakładach pracy przeprowadzono 224 kontrole sanitarne. 166 kontroli sanitarnych podstawowych 2 odbiory 2 postępowania w sprawie choroby zawodowej 48 kontroli sanitarnych sprawdzających 19 kontroli sanitarnych -tematycznych: które dotyczyły zużycia prekursorów za 2007 rok, nadzoru nad metronidazolem w aptekach, stosowania i wprowadzania do obrotu chloru, wprowadzania do obrotu produktów chemii budowlanej oraz kontrola dotycząca czynników biologicznych i produktów biobójczych. Przeprowadzono również z sekcją Higieny Środowiska kontrolę sanitarną tematyczną dotyczącą usuwania wyrobów zawierających azbest. Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy wydała 32 decyzje administracyjne, które zawierały łącznie 65 nakazów, oraz 4 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej Wydane 32 decyzje sanitarne w 165 zakładach pracy stanowi % zakładów w których stwierdzono uchybienia. Nakazy w decyzjach dotyczyły w przeważającej większości przeprowadzenia pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, wykonania oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy pracowników oraz poprawy warunków pracy: - 7 decyzji sanitarnych zostało wydane z numerem innych sekcji po kontrolach sanitarnych kompleksowych (5 - decyzji z numerem Sekcji Żywności, Żywienia i PU, 2 decyzje z numerem pionu Higieny Dzieci i Młodzieży). Została rozpatrzona 1 skarga która dotycząca nieprawidłowości w firmie zajmującej się sprzedażą środków ochrony roślin. Wydano 9 postanowień na przedłużenie wykonania zaleceń decyzji oraz wydano 1- upomnienie na nie wykonanie zaleceń decyzji. Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy nie nakładała mandatów karnych w 2008 roku. W 2008 roku stwierdzono przekroczenia N D S i N czynników szkodliwych dla zdrowia (hałas) w 3 zakładach pracy, gdzie ogółem zatrudnionych jest 26 osób, co stanowi 0.67 % ogółu osób pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych. W warunkach przekroczeń normatywów higienicznych w 2007 roku pracowało 37 osób roku warunki pracy zostały poprawione w trzech zakładach pracy dla 17 pracowników gdzie występowały przekroczenia hałasu, zapylenia i wibracji. W porównaniu z rokiem 2007 co stanowiło 1.05 % osób pracujących w przekroczeniach normatywów liczba ta jest zdecydowanie mniejsza i wynosi 0.67 %. Pracującym w przekroczeniach osobom poprawiono warunki pracy poprzez usprawnienie ciągów technologicznych i usprawnienie techniczne maszyn produkcyjnych. W 2008 roku przekroczenia normatywów higienicznych wystąpiły w zakładzie spożywczym, zakładzie o profilu rolniczym i drzewnym. W 2008 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie prowadził 2 postępowania w sprawie podejrzenia o chorobę zawodową zgodnie z rozporządzeniem z 2002 roku, w tym jedno dla Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Ostrowcu. 44

45 Zostały opracowane 2 Karty oceny narażenia zawodowego w związku z podejrzeniem choroby zawodowej. W 2008 roku zostały wydane 4 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej w tym: decyzja z poz.6 wykazu chorób zawodowych (astma oskrzelowa), decyzje z poz. 15 wykazu chorób zawodowych (przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym co najmniej 15 lat). W poprzednich latach najczęściej stwierdzanymi chorobami zawodowymi były : - w 2006 roku choroby narządu głosu stanowiły 50 % - w 2007 roku choroby skóry 50 % i choroby wzroku-alergiczne zapalenie spojówek 50 % Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy w 2008 roku podjęła współpracę z Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy w Kielcach w zakresie chorób zawodowych Podjęto również współpracę ze Starostwem Powiatowym w Opatowie - Wydział Rolnictwa i Ochrony Środowiska w związku z otrzymaną skargą na nieprawidłowości w firmie zajmującej się sprzedażą środków ochrony roślin. Podjęto również współpracę z Powiatowym Inspektoratem Budowlanym w Opatowie w związku z pracami polegającymi na usuwaniu azbestu z budynku który znajdował się na terenie miasta Opatowa. Ponadto Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy przesyła corocznie dane związane z narażeniem na czynniki rakotwórcze w zakładach pracy do Centralnego Rejestru Czynników Rakotwórczych przy Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi. Podsumowanie: Bieżący nadzór sanitarny nad zakładami pracy i realizacja zadań na 2008 rok jaka została nałożona na Sekcję Nadzoru Środowiska Pracy pokazuje że warunki pracy pracowników i stan sanitarny zakładów pracy ulegają sukcesywnie poprawie, a świadomość narażenia na czynniki szkodliwe i uciążliwe ciągle wzrasta dlatego też pracodawcy dążą do jak najlepszego zabezpieczenia pracowników przed narażeniem podczas wykonywania pracy. VIII. Nadzór zapobiegawczy Przedmiotem działalności zapobiegawczego nadzoru sanitarnego było w szczególności uzgadnianie i opiniowanie pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych : studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dokumentacji projektowych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych wniosków dotyczących konieczności wykonania raportu oddziaływania na środowisko i jego zakresie na etapie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia. Dokonywano również uzgodnień przedsięwzięć w zakresie wpływu na środowisko w trybie art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska oraz udzielano odstępstw od przepisów warunków techniczno budowlanych. W przedmiotowym zakresie wydano w 2008 r opinie, w tym 225 opiniom nadano charakter pozytywny. Można uznać, iż w porównaniu do lat ubiegłych ilość wydanych opinii miała tendencję wzrostową (2004 r opinie, 2005 r opinii, 2006 r opinii) to w roku 2007 r. spadła o około 25% w porównaniu do 2006 roku. W porównaniu z 2007 r. (224 opinie) ilość załatwionych spraw w 2008 r. kształtuje się na zrównoważonym (prawie identycznym poziomie). 45

46 Wykres 12. Liczba wydanych opinii sanitarnych w latach r. 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. Tabela 9. Dane liczbowe dotyczące działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie zapobiegawczego nadzoru w 2008 r. przedstawiono poniżej. L.p. Forma opinii sanitarnej Ilość wydanych opini Forma postanowienia 1. Uzgodnienie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Forma decyzje 3. Pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego 0 4. Inne sprawy w tym: - decyzje rachunkowe (39) - odstępstwa od przepisów warunków technicznych (1) Inne forma 5. Dokumentacje projektowe, koncepcje Pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego Inne sprawy w tym: raporty oddziaływania na środowisko 105 Razem Kontrole wizje lokalne 8. Obiekty w trakcie budowy 9 9. Wizje lokalne Odbiory obiektów 33 Razem Decyzje środowiskowe W 2008 r. wydano 53 opinie uzgadniające przedsięwzięcia na etapie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. 46

47 Z ogólnej liczby prowadzonych postępowań (53) w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć wydano 26 postanowień, dotyczących uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Zgodnie z ustawą z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Z 2005 r. Nr 113, poz. 954; z późniejszymi zmianami) od 27 sierpnia 2005 r. przedsięwzięcia mogące pogorszyć stan środowiska podlegają procedurze ocen oddziaływania na środowisko i uzgadniania na etapie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Wnioski w tym zakresie rozpatrywane były w oparciu o materiały, o których mowa w art. 48 ustawy Prawo ochrony środowiska tj. wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub informacja zawierająca dane określone w art. 49 ust. 3 Prawo ochrony środowiska, kopia mapy ewidencyjnej obejmująca przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, wraz z terenem działek sąsiednich. Na podstawie przedłożonych wniosków uzgodniono w zakresie ochrony zdrowia i życia ludzi warunki realizacji przedsięwzięć takich jak: przebudowa i budowa stacji paliw płynnych, budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej i tłocznej, budowa oczyszczalni ścieków, budowa sieci wodociągowych wraz z ujęciami wody i zbiornikami wyrównawczymi, budowa budynków handlowo-usługowych z warsztatami mechaniki samochodowej budowa i przebudowa dróg wojewódzkich, powiatowych, gminnych, chodników oraz zatok autobusowych wzdłuż drogi krajowej, budowa osadnika ziemnego-zbiornika dla odwodnienia wyrobiska górniczego kopalni odkrywkowej wapieni, przebudowa i modernizacja stacji transformatorowej mocy 110/15 kv. Stwierdza się, że większość wniosków na tym etapie była opracowana prawidłowo. Tylko w nielicznych przypadkach wnioski nie były kompletne (brak wykazu stron, brak wypisu i wyrysu z MPO, brak właściwych map ewidencyjnych). 2. Konieczność wykonania raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. W ramach prowadzonego postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, wydano 27 opinii sanitarnych dotyczących konieczności (lub braku) wykonania raportu oddziaływania na środowisko. Wnioski w zakresie j.w. dotyczyły różnych przedsięwzięć, w tym takich, które według oceny Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego wymagały sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko ze względu na skalę przedsięwzięcia, oddziaływanie na wiele elementów środowiska i konieczności kompleksowej oceny stopnia i zasięgu oddziaływania. Z ogólnej liczby opinii sanitarnych (27) dotyczących etapu zapytania o zakres raportu w większości przypadków (23) odstąpiono od nałożenia obowiązku opracowania raportu oddziaływania na środowisko. Kierując się zapisem 4 i 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573; z późniejszymi zmianami) a także faktem dołączenia do wniosku szczegółowej informacji o przedsięwzięciu, opracowanej zgodnie z art. 49 ustawy Prawo ochrony 47

48 środowiska, odstąpiono od nałożenia obowiązku sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko uznając, że realizacja przedsięwzięcia nie spowoduje przekroczenia standardów jakości środowiska a tym samym nie wpłynie negatywnie na zdrowie i życie ludzi dla następujących inwestycji: przebudowa, rozbudowa i modernizacja dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych, budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej i tłocznej z przepompowniami i przyłączami do budynków, budowa i przebudowa chodników, zatok autobusowych zjazdów i wjazdów wzdłuż dróg gminnych, powiatowych i krajowych, budowa osadnika ziemnego-zbiornika dla odwodnienia wyrobiska górniczego kopalni odkrywkowej wapieni WYMYSŁÓW, budowa sieci wodociągowej, ujęć wody wraz z urządzeniami inżynierskimi (zbiorniki wyrównawcze, stacje uzdatniania, ogrodzenie, utwardzenie dróg dojazdowych i placów), przebudowa i modernizacja stacji transformatorowej mocy 110/15 kv OŻARÓW. Wnioski w zakresie j.w. dotyczyły również takich przedsięwzięć, które według oceny Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego wymagały sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko ze względu na skalę przedsięwzięcia, oddziaływanie na wiele elementów środowiska i konieczności kompleksowej oceny stopnia i zasięgu oddziaływania. Dlatego też w przypadku takich przedsięwzięć jak: budowa oczyszczalni ścieków w m. Lipnik, budowa stacji paliw płynnych i gazu LPG w m. Maruszów, przebudowa stacji paliw płynnych i gazowych w m. Brzezie, rozbudowa drogi wojewódzkiej Ostrowiec Św.- Ożarów, nałożono obowiązek opracowania raportu oddziaływania na środowisko i określono jego zakres. Rozbudowa drogi wojewódzkiej Ostrowiec Św.-Ożarów, na odcinku od skrzyżowania z drogą krajową Nr 9 do skrzyżowania z obwodnicą Ożarowa wraz z przebudową obiektów mostowych planowana jest do realizacji na terenie dwóch powiatów, ostrowieckiego i opatowskiego, dlatego też Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie wypowiedział się co do potrzeby i zakresu opracowania raportu oddziaływania na środowisko dla tej części przedsięwzięcia, które będzie realizowane na terenie powiatu opatowskiego. Opinię o zakresie raportu wydano na wniosek Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach, Wydział Środowiska i Rolnictwa. W porównaniu do roku poprzedniego, ilość opinii dotycząca postępowania przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wzrosła trzykrotnie (2007r opinii). 3. Dokumentacje projektowe (projekty budowlane). W roku 2008 wydano ogółem 27 opinii o dokumentacjach projektowych. W porównaniu do roku ubiegłego (35) nastąpił spadek o około 20%. Wynika to z faktu, że większość dokumentacji projektowych jest uzgadniana przez rzeczoznawców d/s higienicznosanitarnych. Z ogólnej liczby wydanych opinii o dokumentacjach projektowych 40% dotyczyła rozbudowy obiektów istniejących lub zmiany sposobu użytkowania w tym 25% to obiekty żywieniowe. Wszystkie dokumentacje projektowe zostały uzgodnione pozytywnie w tym: bez uwag 9, z uwagami 18. W roku sprawozdawczym większość uzgadnianych dokumentacji budowlanych dotyczyła budowy sieci wodociągowej wraz z obiektami inżynierskimi tj. pompownie wody, 48

49 zbiorniki wyrównawcze, komory redukcji ciśnień, komory zasuw oraz budowy sieci kanalizacji sanitarnej i ujęć wody. W ramach uzgadniania dokumentacji budowlanej, jednym z większych przedsięwzięć był projekt inwestycji pn. Sieć wodociągowa dla zachodniej części gminy Sadowie, obejmujący swym zasięgiem budowę wodociągu w miejscowościach: Biskupice, Bukowiany, Czerwona Góra, Łężyce, Michałów, Niemienice, Porudzie, Truskolasy, Zochcin i Zwola o długości ok. 58 km. Sieć zasilana będzie z istniejących stacji uzdatniania wody w m. Wszechświęte i Sadowie na terenie, których znajdują się ujęcia wód podziemnych wraz z uzdatnianiem. W ramach tego przedsięwzięcia zaprojektowano dobudowę do istniejących zbiorników o pojemności V=150 m 3, zbiornika stalowego o pojemności V= 50 m 3 w m. Wszechświęte i budowę dwóch zbiorników wyrównawczych żelbetowych o pojemności V=100 m 3 każdy w m. Gołoszyce (pogranicze gminy Sadowie i Baćkowice). Ponadto uzgodniono projekt budowlany budowy sieci wodociągowej z przyłączami w miejscowościach: Stobiec, Iwaniska, Jastrzębska Wola, Kopiec, Stara Łagowica, Nowa Łagowica, Skolankowska Wola, Tęcza, Wzory i Zaldów, gm. Iwaniska etap II o długości ok. 40 km wraz z kontenerową hydrofornią i dwoma zbiornikami wyrównawczymi o pojemności V=150 m 3 oraz projekt budowy ujęcia wody w m. Planta obejmujący obudowę istniejącej studni głębinowej wraz z wyposażeniem i budowę kontenerowej pompowni II 0, dwóch zbiorników wody o pojemności V=100 m 3 każdy i obiektów towarzyszących (zbiorniki ścieków technologicznych, sanitarnych, rurociągów międzyobiektowych, utwardzenie dróg, placów, ogrodzenie studni i terenu pompowni ze zbiornikami). Przedłożone do uzgodnienia projekty budowlane kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Leszczków, Włostów, Lipnik, Kurów, Gołębiów gm. Lipnik obejmowały budowę sieci grawitacyjnej i tłocznej wraz z pompowniami i przyłączami do budynków. Analiza opiniowanych dokumentacji projektowych wskazuje, że większość projektów budowlanych (ok. 60%) posiadała właściwe rozwiązania projektowe i uwzględniała obowiązujące wymogi higieniczne i i zdrowotne wynikające z przepisów prawnych. Niemniej jednak w dalszym ciągu główne uchybienia w rozwiązaniach projektowych dotyczyły: minimalizowania zaplecza szatniowo socjalnego, braku pełnej funkcji użytkowej pomieszczeń, nieprawidłowości rozwiązań wentylacji, nieprawidłowości wykończenia ścian w pomieszczeniach żywieniowo żywnościowych. Stwierdza się, że zastrzeżenia wnoszone do przedkładanych rozwiązań projektowych wynikały w dalszym ciągu głównie z nieznajomości przez projektantów obowiązujących przepisów, w tym techniczno budowlanych (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690; z późniejszymi zmianami), (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1690) oraz wymagań sanitarno higienicznych określonych dla poszczególnych rodzajów obiektów. 4. Odbiory obiektów. Uczestniczenie w dopuszczenie do użytkowania obiektów budowlanych. W 2008 r. przy współudziale w odbiorze przedstawiciela Inspektora Sanitarnego przekazano do użytkowania 33 obiekty budowlane z tego w trybie art. 56 ustawy Prawo budowlane przekazano 21 obiektów, dla których proces inwestycyjny zakończono wydaniem opinii sanitarnej o braku sprzeciwu na użytkowanie. Opinie na użytkowanie obiektów budowlanych dotyczyły inwestycji tj.: budowa stacji paliw gazowych w m. Iwaniska i Opatów, budowa i rozbudowa stacji paliw płynnych w m. Bidziny, Jałowęsy, Włostów, 49

50 budowa zaplecza technicznego dla Obwodu Służby Liniowej (drogowej) Ożarów w m. Wlonice, budowa sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w m. Stodoły Kolonie gm. Wojciechowice i rozbudowa Szkoły Podstawowej w m. Ujazd gm. Iwaniska, rozbudowa budynku biurowego i hali produkcyjnej wstępnego zagęszczania i dearomatyzacji soku na terenie zakładu produkcyjnego AGRANA JUICE Poland w m. Gołębiów gm. Lipnik, budowa obiektów użyteczności publicznej: budynku biurowo-usługowego w Ożarowie i budynku Sądu Rejonowego w Opatowie, przebudowa kotłowni i wymiennikowni przy Szpitalu Powiatowym w Opatowie i kotłowni osiedlowej Spółdzielni Mieszkaniowej w Ożarowie, rozbudowa stacji kontroli pojazdów w Sadowiu, budowa i rozbudowa obiektów żywieniowo-żywnościowych (pawilon handlowy Biedronka w Ożarowie, karczma Makowe Pole we Włostowie, restauracje - domy weselne w Ożarowie, Opatowie i Baćkowicach), zakład produkcji paliw alternatywnych w Karsach gm. Ożarów. Wymieniony wyżej zakład produkcji paliw alternatywnych jest obiektem, którego działalność polegać będzie na przetwarzaniu odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne. Powstał na bazie istniejących obiektów po zakładzie budowlanym na terenie należącym do Cementowni Ożarów. W ramach przedsięwzięcia została wykonana przebudowa istniejących hal produkcyjnych i magazynowych oraz budowa nowych obiektów tj. silos metalowy o pojemności 60 t, kanalizacja deszczowa, linie technologiczne. Do rozdrabniania odpadów stałych została zainstalowana linia technologiczna firmy LINDNER Austria, pracująca w systemie pełnej hermetyzacji. W przypadku zakończenia procesu inwestycyjnego obiektów, dla których nie został nałożony obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie a realizowanych w oparciu o zgłoszenie, czynności odbiorowe zakończono również wydaniem opinii. Wydano 3 takie opinie. Dotyczyły one obiektów remontowanych i modernizowanych w ramach zmiany sposobu użytkowania takich jak: gabinet lekarski, gabinet dentystyczny i zakład fryzjerski. W 40% przypadków odbiory dotyczyły obiektów branży spożywczej (14 odbiorów). Z tego dla 9 obiektów, które nie wymagały uzyskania pozwolenia na użytkowanie zostały wydane decyzje o zatwierdzeniu i wpisie do rejestru zakładów na podstawie art. 61 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia przez Sekcję Nadzoru nad Żywieniem, Żywnością i PU. Łącznie w roku 2008 wyrażono 24 opinie dotyczące możliwości użytkowania obiektów i wszystkie opinie miały charakter pozytywny. Wzorem lat ubiegłych, odbiory dokonywane były z udziałem właściwych działów nadzorów bieżących. Praktykowany odbiór wspólny przez zapobiegawczy nadzór sanitarny i nadzory bieżące sprawdza się w praktyce, bowiem prowadzi do wypracowania wspólnego stanowiska Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Podczas odbiorów spotykano się w większości z inwestycjami dobrze przygotowanymi do czynności odbiorowych pod względem wykonawczym (prace zakończone, zgodność z dokumentacją projektową, uzgodnienia projektu w wymaganym zakresie) oraz formalno prawnym (wpis do dziennika budowy, odbiory techniczne wewnętrzne, badania i pomiary, dokumenty potwierdzające dopuszczenie do obrotu i stosowania materiałów budowlanych). Odbiór obiektów dużych dokonywany był najczęściej z udziałem pozostałych inspekcji (państwowa inspekcja pracy, państwowa straż pożarna). 50

51 W roku 2008 nie wniesiono sprzeciwu na użytkowanie obiektów w trybie art. 28 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 5. Zgoda na odstępstwo od przepisów techniczno budowlanych i bhp. W roku 2008 wydano 1 zgodę na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych. Zgoda została wydana w formie decyzji. Wniosek w zakresie wyrażenia zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych dotyczył możliwości korzystania przez zakład fryzjerski, usytuowany w kondygnacji parteru istniejącego budynku mieszkalno-usługowego przy ul. Kościuszki w Opatowie z ustępu znajdującego się na tej samej kondygnacji i mieszczącego się poza lokalem zakładu. Zgodę wydano w oparciu o zapis wynikający z 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 31, poz. 273). W trakcie rozpatrywania wniosku dokonano wizji lokalnej. 6. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W roku 2008 uzgodniono w formie postanowienia 3 projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i ilość ta uległa zwiększeniu w porównaniu z latami ubiegłymi (2006 r.-1, 2007 r.- 0). Wszystkie uzgodnienia dotyczące projektów zmian do miejscowych planów zagospodarowania obejmowały miejscowości z terenu gminy Ożarów. Powyższe może świadczyć o zwiększeniu zainteresowania władz samorządowych regulacją zagadnień zagospodarowania przestrzennego gminy według nowych regulacji prawnych. Przy uzgadnianiu panów zagospodarowania przestrzennego analizie i ocenie poddano uwarunkowania wynikające z przeznaczenia terenów na określone rodzaje użytkowania, warunki zagospodarowania tych obszarów, szczególnie w odniesieniu do przedsięwzięć związanych z produkcją i usługami. Szczególnej ocenie poddano te elementy środowiska, na które ustalenia planu mogą mieć ujemny wpływ. Podstawą do wyrażania opinii w tym zakresie były prognozy skutków wpływu ustaleń planu na środowisko przyrodnicze. Wyrażono również 1 opinię w sprawie określenia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Ożarów w trybie art. 53 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (DZ.U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227). 7. Inne opinie sanitarne (koncepcje projektowe, możliwość zmiany sposobu użytkowania obiektów, itp. W 2008 r. wydano 78 opinii sanitarnych (w tym w formie pism) na etapie poprzedzającym opracowanie właściwych projektów budowlanych lub zmiany sposobu użytkowania i ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych. (2007 r opinii). Ponadto w 2008 r. zostało wydanych 39 decyzji dotyczących wymierzenia opłaty za wykonywanie czynności w ranach nadzoru zapobiegawczego (2007 r decyzji). 8. Kontrole (wizje lokalne, kontrole w trakcie realizacji). W roku 2008 przeprowadzono 45 kontroli w tym 9 kontroli dotyczyło przeglądów inwestycji w trakcie realizacji. Ilość kontroli w trakcie budowy w porównaniu do lat ubiegłych kształtuje się na zrównoważonym poziomie (2007 r. 6 kontroli, 2006 r. 10 kontroli). 51

52 Na ogólną ilość kontroli składają się kontrole przeprowadzane w związku ze zgłoszeniem obiektu do użytkowania (33), w ramach przeglądów przedodbiorowych, niedokonanych odbiorów gdy stwierdzono uchybienia uniemożliwiające odbiór obiektu (9) oraz wizje lokalne dokonywane głównie na etapie wydania opinii dotyczących zmiany sposobu użytkowania, których w roku sprawozdawczym przeprowadzono 3. Podobnie jak w latach ubiegłych, nadal podczas kontroli inwestycji w trakcie realizacji zwracano szczególną uwagę na: uzyskanie wszystkich wymaganych opinii i uzgodnień, w tym w zakresie sanitarno higienicznym, rodzaj stosowanych materiałów budowlanych, zgodność realizacji inwestycji z dokumentacją projektową (w kontekście rodzaju i charakteru ewentualnych odstępstw). Łącznie przeprowadzono 9 kontroli w trakcie budowy obiektu na zaplanowane 5. Dodatkowe 4 kontrole przeprowadzone zostały w związku ze zgłoszeniem do użytkowania obiektu budowlanego, posiadającego usterki budowlane rzutujące na stan higieniczno-sanitarny obiektu. Ze względu na potrzebę likwidacji barier architektonicznych zwracano uwagę na dostosowanie obiektów dla potrzeb osób niepełnosprawnych (ustępy, drzwi, pochwyty do rąk itp.). W 2008 r. przedmiotem kontroli były obiekty (planowane) tj.: budowa zajazdu Makowe Pole we Włostowie, przebudowa ośrodka kulturalno-oświatowego w Brzozowej, gm. Tarłów, budowa sali gimnastycznej i rozbudowa szkoły podstawowej w m. Stodoły Kolonie gm. Wojciechowice, modernizacja i rozbudowa szpitala w Opatowie i budowa wodociągu w miejscowościach gminy Iwaniska I-etap. Kontrole ponad planowe przeprowadzono w obiektach: punkt sprzedaży środków ochrony roślin w Kunicach, budynek gastronomiczny bar w Ożarowie, budynek usługowo-handlowy we Włostowie, rozbudowa szkoły w Stodołach. Podczas kontroli inwestycji w trakcie realizacji stwierdzono przypadki: 1. Niedopełnienia wymogów formalnych (brak decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzji na zmianę sposobu użytkowania). 2. Brak opinii sanitarnej o dokumentacji projektowej. 3. Uchybień w zakresie wymagań sanitarno higienicznych tj. brak wentylacji grawitacyjnej lub mechanicznej, niewłaściwe wykończenie ścian (brak zmywalnej powierzchni), prowadzenie instalacji sanitarnej w formie odkrytej (obiekty żywieniowe), niewłaściwy układ funkcjonalny pomieszczeń higieniczno-sanitarnych (ustępy bez przedsionków, brak wentylacji mechanicznej kabin ustępowych itp.), brak osłon nietłukących na punktach świetlnych (obiekty żywieniowo-żywieniowe). Podsumowanie Działalność pionu zapobiegawczego nadzoru sanitarnego dotyczyła kontroli pod kątem zapewnienia właściwego stanu sanitarnego w noworealizowanych obiektach takich jak: obiekty żywieniowo-żywnościowe, obiekty oświaty i wychowania, zakłady pracy oraz braku ponadnormatywnego oddziaływania obiektów na środowisko. Mając na uwadze ochronę zdrowia publicznego, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach prowadzonych postępowań oraz uzgodnień w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego zwracały szczególna uwagę na następujące zagadnienia: ochronę ludzi przed nadmiernym oddziaływaniem czynników środowiska pracy (hałas, zanieczyszczenie powietrza, promieniowanie elektromagnetyczne) przez egzekwowanie normatywnych wartości dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników 52

53 dla zdrowia w środowisku pracy właściwą gospodarkę wodno-ściekową (zaopatrzenie ludności w wodę do picia) prawidłowe usuwanie, gromadzenie i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych, w tym pochodzenia medycznego, w sposób nie zagrażający życiu i zdrowiu ludzi ochronę ludzi przed uciążliwościami środowiskowymi poprzez oddzielanie obszarów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe i obszarów przemysłowych, egzekwowanie skutecznych rozwiązań z zakresu ochrony środowiska: - zabezpieczenie ludności przed uciążliwością związaną z hałasem (ekrany akustyczne, stolarka okienna o wzmocnionej izolacji akustycznej, - zabezpieczenie ludności przed wpływem zanieczyszczenia powietrza (prawidłowe parametry emitorów, urządzenia oczyszczające) Podsumowując działalność nadzoru zapobiegawczego za 2008 r. prowadzono działania w ramach profilaktyki inwestycyjnej w zakresie: uzgadniania planów zagospodarowania przestrzennego, inspirując działania organów administracji samorządowej do uporządkowania gospodarki odpadami, gospodarki wodno-ściekowej oraz właściwe zagospodarowanie terenów z punktu widzenia ochrony zdrowia, uzgadniania dokumentacji projektowych, zapewniając właściwe warunki sanitarne w miejscach pobytu (zamieszkania) ludzi i odpowiednie warunki pracy, kontroli obiektów w trakcie realizacji i odbioru inwestycji, przyczyniając się do zapewnienia pełnej dostępności obiektów użyteczności publicznej dla osób niepełnosprawnych, uzgadniania warunków realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko na etapie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, mając na względzie zachowanie standardów jakości środowiska a tym samych ochronę zdrowia i życia. IX. Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna W zakresie Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej wdrożono i koordynowano realizację kolejnych edycji ogólnopolskich programów edukacyjnych oraz przedsięwzięć nieprogramowych o zasięgu wojewódzkim w szkołach wszystkich szczebli. Organizowano obchody Dni Światowej Organizacji Zdrowia oraz społeczne kampanie informacyjne skierowane do całego środowiska lokalnego. Ogólnym celem wymienionych form było dostarczanie wiedzy tematycznej oraz kształtowanie prawidłowych zachowań prozdrowotnych u wszystkich odbiorców naszych działań. Realizowano 5 programów ogólnopolskich: 1. Radosny Uśmiech - Radosna Przyszłość dot. profilaktyki próchnicy zębów. Adresowany był do uczniów klas II i łączonych szkół podstawowych, ich rodziców i opiekunów. W programie uczestniczyły wszystkie (35) szkoły podstawowe. Ogólny zasięg programu to 1917 osób w tym 650 (100%) uczniów, którzy otrzymali pakiety edukacyjne (pasta do zębów i szczoteczka). 2. Wolność Oddechu Zapobiegaj Astmie dot. profilaktyki astmy u dzieci. 53

54 Adresowany był do uczniów klas I III szkół podstawowych, rodziców dzieci oraz grona pedagogicznego. Kolejną edycję programu (V w kraju, a II w województwie świętokrzyskim) realizowało 7 wybranych szkół. Programem objęto ogółem 1659 osób w tym 487 uczniów. Obecnie trwa realizacja III edycji programu w 14 szkołach podstawowych; zasięg programu to ok.1500 osób. 3. Trzymaj Formę dot. prawidłowego odżywiania i aktywności fizycznej. Adresowany był do uczniów klas V i VI szkół podstawowych, uczniów klas I III szkół gimnazjalnych oraz ich rodziców. II edycję programu realizowały 23 szkoły w tym: 10 szkół gimnazjalnych i 13 szkół podstawowych. Ogólny zasięg programu to 4066 osób, a wśród nich 2047 uczniów. Obecnie trwa realizacja III edycji programu w 33 szkołach w tym: 19 podstawowych i 11 gimnazjach; zasięg programu - ok osób. 4. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu. Cele i Zadania na rok 2008, który realizowano w ramach zadania Nr 1 i Nr 8. Zadanie nr 1. Zmiana klimatu społecznego i zachowań w stosunku do palenia tytoniu poprzez wielopłaszczyznowe populacyjne działania edukacyjno-interwencyjne oraz szkoleniowe. W ramach obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu 31 maja przeprowadzono akcję plakatowania miasta Opatów, podczas której wykorzystywano plakaty kampanii społecznej ph Młodość wolna od papierosa, kierowanej do młodzieży w wieku lat. Akcję przeprowadzono wspólnie z młodzieżą i pielęgniarką szkolną z Zespołu Szkół Nr 2 w Opatowie. W akcji uczestniczył również pracownik Radia Opatów, który prowadził sondaż uliczny dot. palenia tytoniu. Materiały kampanii przekazano również do zakładów gastronomicznych, sklepów i zakładów usługowych na terenie miasta. Założenia i cele kampanii popularyzowano przez okres 4 miesięcy (od czerwca do końca sierpnia) min. wśród uczestników wypoczynku letniego w Szkole Podstawowej w Bidzinach i w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Niemienicach. W tym ostatnim zorganizowano spotkanie edukacyjne dla uczestników zakończone przekazaniem drobnych gadżetów kampanijnych. Prowadzono również dystrybucję plakatów do urzędów, instytucji, placówek kultury. W ramach obchodów Światowego Dnia Rzucania Palenia 20 listopada zorganizowano szkolne imprezy edukacyjne w szkołach ponadgimnazjalnych: w Zespole Szkół w Ożarowie i w Zespole Szkół Nr 1 w Opatowie, w których uczestniczyło ok. 900 osób. W ramach kampanii Rzuć palenie razem z nami prowadzono dystrybucję materiałów (ulotek, plakatów, kart udziału w konkursie) do szkół i zakładów opieki zdrowotnej. Zrealizowano projekt o zasięgu wojewódzkim przegląd małych form teatralnych pt. Jestem zdrowy odrzucam dym tytoniowy adresowany do uczniów szkół podstawowych (35). W etapie powiatowym uczestniczyły 4 szkoły i 47 uczniów. Zwycięski zespół ze Szkoły Podstawowej w Biskupicach uczestniczyły w przeglądzie wojewódzkim. 54

55 Inicjatywą w celu stworzenia koalicji z udziałem przedstawicieli władz samorządowych, szkół, zakładów opieki zdrowotnej na rzecz propagowania środowiska wolnego od dymu tytoniowego było szkolenie dot. celów, założeń i form realizacji Krajowego Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata W szkoleniu uczestniczyło 32 osoby. Zadanie Nr 8 Wyeliminowanie ekspozycji na dym tytoniowy w miejscach użyteczności publicznej, w wybranych obszarach chronionych i w miejscach pracy. Monitorowano aktualną sytuację w zakresie przestrzegania zakazu palenia tytoniu w obiektach będących pod nadzorem PPIS w Opatowie poiprzez sporządzanie comiesięcznej informacji na podstawie danych z Nadzoru Bieżącego i przesyłanie jej do WSSE w Kielcach. Profilaktyka HIV/AIDS W tym obszarze zrealizowano 3 formy pracy: spotkania edukacyjne uczniów Zespołu Szkół Nr 1 i Nr 2 w Opatowie z osobą żyjącą z HIV ze Stowarzyszenia Bądź z nami. W spotkaniach uczestniczyło 221 uczniów. ogólnopolską multimedialną kampanię społeczną ph. Wróć bez HIV, skierowaną do osób podróżujących w kraju i za granicę zarówno w celach turystycznych, jak i zawodowych. Do wybranych placówek (domy kultury, biblioteki, dworce PKS, PTTK, Schronisko młodzieżowe) przekazano materiały kampanii. w ramach obchodów Światowego Dnia AIDS zorganizowano imprezę edukacyjną pt HIV nie wybiera ty możesz dla 90 uczniów gimnazjum i liceum w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Ożarowie. Ponadto, do wszystkich zakładów opieki zdrowotnej przekazano informację o szkoleniach dla lekarzy prowadzonych przez Internet w zakresie HIV/AIDS. W obszarze planowanych działań nieprogramowych realizowano następujące tematy: Popularyzowano w szkołach, zakładach opieki zdrowotnej i poprzez Radio Opatów hasło roku Chrońmy zdrowie przed wpływem zmian klimatycznych zachęcając nauczycieli i pielęgniarki szkolne do organizowania uroczystych obchodów Światowego Dnia Zdrowia 7 kwietnia. Efektem działań były: - inscenizacja teatralna ph. Wolność Oddechu Zapobiegaj Astmie w wykonaniu uczniów klas młodszych Szkoły Podstawowej w Baćkowicach, - inscenizacja słowno-muzyczna ph. Wpływ zmian klimatycznych na zdrowie człowieka w wykonaniu uczniów Zespołu Szkół Nr 1 w Opatowie połączona z pokazem ratownictwa medycznego w wykonaniu pracowników Powiatowej Komendy Straży Pożarnej w Opatowie. Szkoły podstawowe (32) zaproszono do udziału w konkursie plastycznym pt. Zmiany klimatyczne, a zdrowie. Otrzymano 20 prac z 6 szkół. Podsumowanie konkursu na etapie powiatowym zorganizowano we współpracy z Opatowskim Ośrodkiem Kultury; 3 prace wyróżnione przekazano na etap wojewódzki. VI Świętokrzyskie Dni Profilaktyki ph. Podajmy dłoń rodzinie w dniach maja. 55