This copy is for personal use only - distribution prohibited.
|
|
- Stanisław Świątek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Nowotwory przerzutowe w śliniance przyusznej Metastatic neoplasms to the parotid gland Stanisław Żyłka 1, Marcin Zawadzki 1, Sławomir Okła 1, Sylwia Postuła 1, Magdalena Ziółkowska 1, Stanisław Bień 2 SUMMARY Not only primary malignancies but also metastatic tumors may be found within the parotid gland. Aim: Epidemiological and clinical characteristic, and preliminary assessment of treatment results. Material and methods: The retrospective analysis of 95 cases with metastatic tumors to the parotid gland, selected from the material of H&N Surg. Dept of Holy Cross Cancer Center in Kielce Poland ( ), with the analysis of age, sex, localization and histopathology of primary tumor, stage according to O Brien classification, diagnostic methods and treatment modalities, and analysis of 3 and 5 years survival. Results: Studied group consits of 95 patients (56 M, 39 F), in the age ranging from 31 to 97 years (mean 74.6). The most common primary localization of metastatic tumor was skin of the head and neck (Squamous Cell Ca 53.7%; Malignant Melanoma 28.4%). 81% of patients underwent radical therapy intentionally mostly combined surgery and radiotherapy. 19.0% of patients received symptomatic and palliative treatment only. In the group with 3 and 5 years of observation accordingly, 51.7% and 34.0% total survival was achieved. Conclusions: 1. Squamous Cell Carcinoma and Malignant Melanoma of the head and neck skin are the most common origin of metastases to the parotid gland. 2. This kind of metastases are usually diagnosed in the advanced local stage of the disease. 3. The treatment of choice is surgery followed by radiotherapy. 4. Systematic follow-up can probably improve survival prognosis. Hasła indeksowe: ślinianka przyuszna, przerzuty nowotworowe, złośliwe nowotwory skóry, rak głowy i szyi, przerzuty z narządów odległych Key words: parotid gland; metastatic tumors, skin malignant tumors, head and neck cancer, metastases from distant primaries by Polskie Towarzystwo Otorynolaryngologów Chirurgów Głowy i Szyi Otrzymano/Received: Zaakceptowano do druku/accepted: Dział Kliniczny Otolaryngologii Chirurgii Głowy i Szyi, Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach Kierownik: dr n. med. Sławomir Okła 2 Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach Dziekan: prof. dr hab. n. med. Stanisław Głuszek Wkład pracy autorów/authors contribution: Wg kolejności Konflikt interesu/conflicts of interest: Autorzy pracy nie zgłaszają konfliktu interesów. Adres do korespondencji/ Address for correspondence: imię i nazwisko: Stanisław Żyłka adres pocztowy: Dział Kliniczny Otolaryngologii Chirurgii Głowy i Szyi Świętokrzyskie Centrum Onkologii ul. Artwińskiego Kielce tel zylka@autograf.pl Nowotwory złośliwe ślinianki przyusznej występują niezwykle rzadko. W Polsce, wg danych Krajowego Rejestru Nowotworów (2009 rok), stanowią one jedynie około 0,2% wszystkich nowotworów złośliwych człowieka i około 3% nowotworów złośliwych regionu głowy i szyi [1 3]. W śliniance przyusznej mogą rozwijać się zarówno pierwotne nowotwory złośliwe wywodzące się z tkanek ślinianki, jak i wtórne nowotwory przerzutowe do węzłów chłonnych bądź miąższu ślinianki [2 5]. W obrębie ślinianki przyusznej można zidentyfikować od 20 do 30 węzłów chłonnych, które dzielone są na dwie grupy: powierzchowną i głęboką. Grupa powierzchowna węzłów przyusznicy zlokalizowana jest na zewnątrz gruczołu, ale pod jego torebką. Spływa do nich chłonka nie tylko ze ślinianki, ale również z małżowiny usznej, przewodu słuchowego zewnętrznego, skóry okolicy czołowo-skroniowo-ciemieniowej i skóry policzka, powiek, spojówki, gruczołu łzowego, przedniej części oczodołu. Natomiast do grupy węzłów głębokich, położonych wewnątrzgruczołowo, spływa chłonka z tkanki gruczołowej, przewodu słuchowego zewnętrznego, ucha środkowego, części nosowej i ustnej gardła [6 8]. Dlatego też nowotwory złośliwe skóry (rak płaskonabłonkowy SCC oraz czerniak złośliwy MM) wyżej wymienionych okolic są najczęstszą przyczyną (około 75 80%) nowotworów przerzutowych przyusznicy. Poza tym ślinianka przyuszna może być umiejscowieniem przerzutów pierwotnych nowotworów złośliwych z narządów sąsiednich, takich jak część nosowa gardła, masyw szczękowo-sitowy, część ustna gardła, jama ustna bądź tarczyca. [3, 6 16]. Wyjątkowo rzadko w obrębie przyusznicy spotykamy przerzuty z narządów odległych, położonych poniżej obojczyka, takich jak sutek, płuco, 237 Pol. Przegląd Otorynolaryngol 2012; 3 (1):
2 wiek > < przewód pokarmowy, nerki, prostata, bądź z nieznanego ogniska pierwotnego [3, 17 25]. Częstość występowania nowotworów przerzutowych przyusznicy jest ściśle skorelowana z zachorowalnością na nowotwory złośliwe skóry regionu głowy i szyi. W krajach o najwyższej w świecie zachorowalności na nowotwory złośliwe skóry, takich jak Australia czy Nowa Zelandia, nowotwory przerzutowe przyusznicy stanowią około 75 80% wszystkich nowotworów złośliwych ślinianki [2 4, 8, 9]. Ze względu na zbyt małą liczbę opisywanych przypadków, trudno ustalić precyzyjną częstość występowania tych nowotworów w innych krajach, w tym również w Polsce. Wybór metody terapii nowotworów przerzutowych ślinianki przyusznej zależy przede wszystkim od rodzaju nowotworu, jego stadium zaawansowania miejscowego i węzłowego, obecności przerzutów odległych, stanu zdrowia pacjenta i jego zgody na proponowane leczenie. Ze względu na niezwykłą rzadkość i heterogenność histologiczną tej grupy nowotworów brak jest jednoznacznych metod leczenia. W większości przypadków za standard uważa się leczenie skojarzone pierwotna chirurgia (parotidektomia powierzchowna bądź całkowita z zaoszczędzeniem lub resekcją n. VII i operacją węzłów chłonnych szyjnych) połączoną z uzupełniającą radioterapią. Pacjenci z pierwotnym rakiem części nosowej gardła z przerzutami do przyusznicy i węzłów chłonnych szyi skutecznie leczeni są metodą chemioradioterapii. Wybrani pacjenci leczeni są radioterapią, zarówno z zamiarem radykalnym, jak i paliatywnym [1 5, 7 9, 13, 16]. Cel pracy Celem pracy były: charakterystyka epidemiologiczna i kliniczna, prezentacja stosowanych metod diagnostyki i terapii oraz ocena wyników leczenia grupy chorych z nowotworami przerzutowymi ślinianki przyusznej w materiale własnym liczba Ryc. 1. Podział zachorowań chorych z przerzutowymi nowotworami przyusznicy wg płci i wieku Fig. 1. Age and sex distribution of patients with metastatic tumors of the parotid gland 18 K M Materiał i metoda Na podstawie historii chorób oraz bieżących badań klinicznych pacjentów przedstawiono retrospektywną analizę grupy 95 chorych z nowotworami przerzutowymi ślinianki przyusznej, diagnozowanych i/lub leczonych pierwotnie chirurgicznie w Klinicznym Dziale Otolaryngologii Chirurgii Głowy i Szyi Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach w latach W analizie uwzględniono następujące dane: płeć, wiek pacjenta, lokalizację nowotworu pierwotnego, obraz histopatologiczny, stadium zaawansowania miejscowego i węzłowego wg O Briena [16], stosowane metody diagnostyki i terapii oraz wyniki leczenia. Ponieważ klasyfikacja TNM dotyczy wyłącznie pierwotnych nowotworów złośliwych przyusznicy pochodzenia nabłonkowego, dlatego też w 2002 O Brien zaproponował klasyfikację stadium zaawansowania miejscowego (P) oraz węzłowego (N) nowotworów przerzutowych ślinianki, wywodzących się z SCC skóry. Prezentuje się ona następująco: P0 brak schorzenia w śliniance P1 przerzutowy guz 3 cm P2 przerzutowy guz > 3 cm i 6 cm bądź mnogie guzy przerzutowe w śliniance P3 przerzutowy guz > 6 cm bądź obecne naciekanie n. twarzowego bądź podstawy czaszki N0 brak przerzutów do węzłów chłonnych szyi N1 pojedynczy przerzutowy węzeł chłonny 3 cm po tej samej stronie szyi N2 mnogie przerzutowe węzły chłonne bądź każdy węzeł > 3 cm po tej samej stronie, bądź przerzuty przeciwstronne [8, 16]. Wyniki W latach diagnozowano i/lub leczono pierwotnie chirurgicznie 95 chorych (56 M, 39 K, stosunek M:K = 1,4:1) w wieku od 31 do 97 lat (średni wiek pacjenta 74,6 roku) z nowotworami przerzutowymi ślinianki przyusznej. W analogicznym okresie leczono 92 chorych z pierwotnymi nowotworami złośliwymi przyusznicy. Nowotwory przerzutowe stanowiły 50,8% ogółu nowotworów złośliwych przyusznicy. U 84,2% (78) pacjentów nowotwór przerzutowy pojawił się metachronicznie w okresie od 2 do 48 miesięcy (średnio 12,7 miesiąca) po leczeniu nowotworu pierwotnego, w 3 przypadkach mieliśmy do czynienia z przerzutem z nieznanego ogniska pierwotnego, a w pozostałych 15,8% (15) wystąpił synchronicznie (Ryc. 1). Najliczniejszą grupę stanowili chorzy pomiędzy 71. a 80. rokiem życia (28 = 29,5%), a prawie 3/4 pacjentów (71 = 74,7%) to chorzy powyżej 60. roku życia (Tab. I). Najczęściej pierwotnym ogniskiem nowotworów przerzutowych przyusznicy był nowotwór złośliwy skóry regionu głowy i szyi (69 = 72,7%), najczęściej skroni
3 Tabela I. Lokalizacja pierwotnych ognisk nowotworów w grupie chorych z nowotworami przerzutowymi ślinianki przyusznej (n=95) Table I. Place of malignants origin in group of patients with parotid gland metastases I. Skóra n=69 (72,7%) SCC n=43 MM n=22 inne n=4 II. Narządy regionu głowy Skroń Małżowina Policzek Czoło Szyja 5 5 Nos 4 4 Powieka Warga górna (skóra) 1 1 n=16 (16,8%) Masyw szczękowo-sitowy 8 Część nosowa gardła 5 Jama ustna 2 Warga górna 1 III. Narządy odległe n=7 (7,4%) IV. Nieznane ognisko pierwotne Sutek 2 Płuca 1 Żoładek 1 Nerka 1 Jajnik 1 Prostata 1 n=3(3,1%) Razem n=95 (100,00%) (22 przypadki), małżowiny usznej (16) oraz policzka (13). W 16 przypadkach (16,8%) pierwotne ognisko zlokalizowane było w sąsiadujących z przyusznicą narządach głowy, najczęściej w masywie szczękowo-sitowym (8) oraz w części nosowej gardła (5), natomiast w 7 (7,4%) w narządach odległych położonych poniżej obojczyka (sutek, płuco, żołądek, nerka, prostata, jajnik) (Tab. II). Najczęstszym nowotworem przerzutowym ślinianki przyusznej w analizowanym materiale był rak płaskonabłonkowy (51 = 53,7% ogółu leczonych) oraz czerniak złośliwy (27 = 28,4%) (Tab. III). Aż 74,4% (32/43) nowotworów przerzutowych przyusznicy, których źródłem był SCC skóry regionu głowy, było w wysokim i bardzo wysokim stadium zaawansowania miejscowego (P2+P3), a u 51,2% (32/43) jednocześnie występowały przerzuty do węzłów chłonnych szyi (Tab. IV). Wszyscy pacjenci mieli wykonaną biopsję aspiracyjną cienkoigłową (BAC) guza ślinianki, niektórzy (50 = 52,6%) również BAC podejrzanych o przerzuty węzłów chłonnych szyi. Pierwotne radykalne leczenie chirurgiczne nowotworów przerzutowych ślinianki przyusznej zastosowano u 75,8% (72) ogółu diagnozowanych. Najczęściej wykonywany zabieg to parotidektomia powierzchowna (41/72 = 56,9% operowanych) i parotidektomia radykalna (20/72 = 27,8%). Jednocześnie u 53 chorych (73,6%) łącznie z operacją guza ślinianki wykonano operację węzłów chłonnych szyi, najczęściej selektywną regionów I, II, III, Va (25 przypadków) oraz klasyczną radykalną 239
4 Tabela II. Obraz histopatologiczny nowotworów przerzutowych ślinianki przyusznej w analizowanym materiale Table II. Histopathology of metastatic parotid tumors in the studied data Lp. Nazwa n % 1. Carcinoma planoepitheliale G II 31, G III ,7 2. Melanoma malignum 27 28,4 3. Undifferentiated nasopharyngeal ca 5 5,4 4. Adenocarcinoma G III 3 3,2 5. Merkel cell carcinoma 3 3,2 6. Salivary duct carcinoma 2 2,1 7. Carcinoma adenoides cysticum 1 1,0 8. Carcinoma neuroendocrinale 1 1,0 9. Breast duct carcinoma 1 1,0 10. Carcinoma clarocellulare 1 1,0 Razem ,0 Tabela III. Stadium zaawansowania miejscowego (P) oraz węzłowego (N) wg O Briena przerzutowych nowotworów przyusznicy (dotyczy przerzutów z pierwotnych raków płaskonabłonkowych skóry) w analizowanym materiale (n=43) Table III. O Brien s local stage (P) and node (N) metastatic malignants of parotid gland (primary squamous cell carcinomas of the skin metastases only) in the analyzed material (n = 43) P/N P1 P2 P3 Ogółem N (48,8%) N (14,0%) N (37,2%) Ogółem 11 (25,6%) 20 (46,5%) 8 (32,0%) 43 (100,0%) Tabela IV. Metody diagnostyki nowotworów przerzutowych ślinianki przyusznej w analizowanym materiale własnym Table IV. Methods of diagnosis and surgical treatment of metastatic tumors in the parotid gland Diagnostyka n % BAC guza ślinianki ,0 BAC węzłów chłonnych 50 52,6 Biopsja otwarta ślinianki 13 13,6 (20 przypadków). Funkcja n. VII została zachowana (w części lub w całości) u 50 = 69,4% operowanych (Tab. V). W całej analizowanej grupie 95 pacjentów u 77 chorych (81,0%) wdrożono leczenie przyczynowe. Standardem terapii w większości przypadków (67 = 87,0%) było leczenie skojarzone, najczęściej pierwotna chirurgia i uzupełniająca radioterapia (57 = 74,0%). Pacjentów z rozpoznanym rakiem części nosowej gardła leczono skutecznie chemioradioterapią. Tylko 13,0% (10) pacjentów z nowotworami w niskim stopniu zaawansowania miejscowego, bez przerzutów do węzłów chłonnych szyi, leczono wyłącznie chirurgicznie. Prawie co piąty pacjent (18/95=19,0%) z rozpoznanym nowotworem przerzutowym ślinianki przyusznej, ze względu na stopień zaawansowania klinicznego nowotworu i/lub zły stan ogólny chorego objęty był jedynie leczeniem paliatywnym (radioterapia, chemioterapia) bądź objawowym (Tab. VI). Prawdopodobieństwo przeżycia bezobjawowego chorych z nowotworami przerzutowymi ślinianki przyusznej z minimum 3-i 5-letnim okresem obserwacji w analizowanym materiale własnym wynosi odpowiednio 51,7% oraz 34,0%. Omówienie Nowotwory przerzutowe ślinianki przyusznej są niezwykle rzadką grupą nowotworów o bogatej różnorodności histopatologicznej. Ich częstość występo-
5 Tabela V. Zastosowane metody terapii chorych z nowotworami przerzutowymi przyusznicy w materiale własnym (n = 95) Table V. Treatment methods of patients with metastatic malignants of the parotid (n = 95) Metoda terapii n % lecz. ogółem % lp I. Leczenie przyczynowe (lp) II. Leczenie chirurgiczne guza ślinianki III. Operacje węzłów chłonnych szyi wania jest ściśle skorelowana z zachorowalnością na nowotwory złośliwe skóry raka płaskonabłonkowego i czerniaka złośliwego regionu głowy i szyi. W krajach o najwyższej zachorowalności na wyżej wymienione nowotwory złośliwe skóry, takich jak Australia i Nowa Zelandia, nowotwory przerzutowe ślinianki przyusznej stanowią ponad 75% wszystkich nowotworów złośliwych ślinianki [3, 8, 16]. Z kolei wg Armed Forces Institute of Pathology w Waszyngtonie, w USA i krajach zachodniej Europy stanowią one jedynie około 10% wszystkich nowotworów złośliwych przyusznicy [3]. W prezentowanym materiale nowotwory przerzutowe przyusznicy stanowiły około połowę (95/187=50,8%) wszystkich nowotworów złośliwych ślinianki diagnozowanych i/lub leczonych w naszym ośrodku. Być może tak wysoki odsetek nowotworów przerzutowych przyusznicy wynika ze specyfiki ośrodka, jakim jest Świętokrzyskie Centrum Onkologii, gdzie trafia wielu pacjentów z wysoce zaawansowanymi nowotworami złośliwymi skóry regionu głowy i szyi. Chirurgia + radioterapia Chirurgia Chirurgia+ chemioradioterapia 2 2,6 Chirurgia +chemioterapia 3 3,9 BAC + chemioterapia 5 6,5 Parotidektomia powierzchowna 41 Parotidektomia radykalna 20 Parotidektomia częściowa 8 Wyłuszczenie guza ślinianki 3 SND 25 RND 21 MRND , ,6 IV. Leczenie paliatywne Radioterapia 7 Chemioterapia 5 Leczenie wyłącznie objawowe 6 Ogółem Najczęstszym punktem wyjścia nowotworów przerzutowych przyusznicy są nowotwory złośliwe skóry regionu głowy i szyi. W naszym materiale stanowiły one aż 72,7%, co zbieżne jest z doniesieniami innych autorów podających, że pierwotne nowotwory złośliwe skóry, takie jak SCC i MM, są odpowiedzialne za około 75 80% nowotworów przerzutowych przyusznicy [3 9, 13 17]. U 16,8% pacjentów ognisko pierwotne zlokalizowane było poza skórą, w sąsiadujących z przyusznicą narządach głowy, a u 7,4% w narządach odległych położonych poniżej obojczyka. Przerzuty do ślinianki przyusznej z narządów odległych, takich jak: sutek, płuco, przełyk, żołądek, jelito grube, nerka, narząd rodny, prostata, występują niezwykle rzadko i są zazwyczaj opisywane jako kazuistyka. W 3/95 przypadków, mimo rozbudowanej diagnostyki (m.in. PET) nie znaleziono pierwotnego ogniska nowotworu [2, 3, 6 8, 10 13, 17 25]. Najczęstszym nowotworem przerzutowym ślinianki w analizowanym materiale własnym były rak pła- 241
6 skonabłonkowy (51 = 53,7%) oraz czerniak złośliwy (27 = 28,4%). W pracy O Briena i wsp. dotyczącej 382 przypadków przerzutowych nowotworów przyusznicy ze skóry regionu głowy i szyi rak płaskonabłonkowy był przyczyną 59,2%, a czerniak złośliwy 32,2% zachorowań [8, 16]. Większość nowotworów przerzutowych przyusznicy diagnozowana jest w wysokim i bardzo wysokim stadium zaawansowania miejscowego (P2, P3), a niekiedy również węzłowego (N2) (klasyfikacja wg O Briena). Wysokie stadium zaawansowania miejscowego i węzłowego, wysoki odsetek przypadków o wysokiej złośliwości histologicznej oraz zły stan ogólny pacjenta związany z jego wiekiem są najistotniejszymi czynnikami determinującymi nie tylko wybór optymalnej metody leczenia, ale i również ostateczne wyniki terapii [3, 8, 18]. Zgodnie z obowiązującymi standardami diagnostycznymi, wszyscy pacjenci z nowotworami przerzutowymi przyusznicy mieli wykonaną BAC guza ślinianki oraz podejrzanych klinicznie o przerzuty węzłów chłonnych szyi. Standardem terapii większości nowotworów przerzutowych ślinianki przyusznej jest pierwotne leczenie chirurgiczne zarówno guza ślinianki, jak i węzłów chłonnych szyi z klinicznie podejrzanymi (rozpoznanymi) przerzutami bądź węzłów z wysokim prawdopodobieństwem występowania przerzutów utajonych (nowotwory o wysokiej złośliwości w średnim i wysokim stadium zaawansowania miejscowego). W przypadkach z zachowaną funkcją nerwu twarzowego, o ile to technicznie możliwe, w czasie operacji staramy się go zaoszczędzić [2 5, 7 9, 16]. O Brien i wsp. zwracają uwagę na celowość wykonywania elektywnych operacji węzłowych bądź elektywnej uzupełniającej radioterapii pacjentów z klinicznie negatywnymi węzłami, ze względu na wysoki odsetek (36%) występowania przerzutów utajonych [8, 16]. W grupie leczonych przez nas chorych postępowanie nasze było zgodne z opisywanymi powyżej standardami. Radykalnym leczeniem chirurgicznym objęto 75,8% (72) pacjentów. Najczęściej wykonywanym w naszym materiale zabiegami były parotidektomia powierzchowna (41 = 56,9% operowanych) z zachowaniem n. twarzowego oraz parotidektomia radykalna (20 = 27,8%). Równocześnie z operacją nowotworu przyusznicy u większości leczonych pierwotnie chirurgicznie (53 = 73,6%) wykonano resekcję węzłów chłonnych szyi, najczęściej operację selektywną regionów I, II, III i Va (25 przypadków) oraz klasyczną radykalną (20). Większość pacjentów z nowotworami przerzutowymi ślinianki przyusznej po pierwotnym leczeniu chirurgicznym wymaga uzupełniającej radioterapii, zarówno na okolicę przyusznicy, jak i na okolicę szyi [1 5, 7 9, 11, 13]. W analizowanym materiale własnym uzupełniającą radioterapię zastosowano aż u 76,6% (59/77) pacjentów leczonych radykalnie. Pacjentów z pierwotnym rakiem części nosowej gardła skutecznie leczono metodą chemioradioterapii, osiągając całkowitą regresję nowotworu, zarówno w obrębie nosogardła, ślinianki przyusznej jak i szyi. Niestety 19,0% chorych (18/95) ze względu na wysoki stopień zaawansowania klinicznego nowotworu i/ lub zły stan ogólny, zazwyczaj związany z senioralnym wiekiem pacjenta, leczono jedynie paliatywnie (radioterapia, chemioterapia) bądź objawowo. Najistotniejszymi czynnikami prognostycznymi leczenia nowotworów przerzutowych ślinianki przyusznej są: wysoki stopień złośliwości histologicznej guza, wysokie stadium zaawansowania miejscowego, obecność przerzutów węzłowych i odległych, porażenie n. twarzowego, naciekanie skóry, zajęcie płata głębokiego ślinianki, naciekanie podstawy czaszki, dodatni margines resekcji chirurgicznej, brak uzupełniającej radioterapii [1 5, 7 9, 11, 13]. W analizowanym materiale uzyskano 51,7% przeżyć bezobjawowych 3-letnich oraz 34,0% przeżyć 5-letnich. Wyniki te są gorsze od prezentowanych w literaturze. Dona i wsp. podają 58% przeżyć 5-letnich, Bron 56%, Nuyens 48%, a O Brien i wsp. 72% [3, 8, 11, 13, 16]. Nienajlepsze wyniki leczenia nowotworów przerzutowych ślinianki przyusznej w analizowanym materiale własnym w pierwszej kolejności należy tłumaczyć wysokim stopniem zaawansowania klinicznego nowotworów w momencie diagnozy, ich wysokim stopniem złośliwości histologicznej oraz stosunkowo wysokim odsetkiem przerzutów z narządów sąsiadujących i odległych. Diagnostyka omawianych nowotworów we wcześniejszych stadiach zaawansowania daje nadzieję na poprawę wskaźników przeżywalności. Warunkiem wykrycia nowotworów przerzutowych ślinianki przyusznej we wcześniejszych stadiach zawansowania miejscowego czy węzłowego są systematyczne kontrole kliniczne i radiologiczne (USG, TK), szczególnie w pierwszych dwóch latach po leczeniu nowotworów złośliwych skóry (SCC i MM) regionu głowy i szyi. [3]. Wnioski 1. Najczęstszą przyczyną nowotworów przerzutowych ślinianki przyusznej są rak płaskonabłonkowy oraz czerniak złośliwy skóry regionu głowy i szyi. 2. W analizowanym materiale własnym większość nowotworów przerzutowych przyusznicy diagnozowana jest w wysokim stadium zaawansowania miejscowego. 3. Leczeniem z wyboru omawianej grupy nowotworów (z wyjątkiem raka części nosowej gardła) jest najczęściej terapia skojarzona chirurgia + uzupełniająca radioterapia. 4. W naszym materiale rokowanie w przypadku nowotworów przerzutowych przyusznicy jest w większości przypadków niepomyślne 5-letnie przeżycia bezobjawowe to jedynie 34%.
7 Szansą na poprawę wskaźników przeżywalności są systematyczne kontrole kliniczne i radiologiczne pacjentów po leczeniu chirurgicznym nowotworów złośliwych skóry regionu głowy i szyi. Pismiennictwo 1. Didkowska J, Wojciechowska U, Zatoński W. Nowotwory złośliwe w Polsce w 2009 roku. Centrum Onkologii Instytut, Warszawa Bień S. Nowotwory gruczołów ślinowych. Magazyn Otorynolaryngol. 2005;1(13): Żyłka S, Zawadzki M, Bień S. Przerzuty nowotworów złośliwych do ślinianki przyusznej i regionu przyusznicy. Otolaryngol Pol. 2009;63(5): Wierzbicka M, Szyfter W, Bień S, Maciejewski B, Składowski K, Milecki P. Zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne dla wybranych nowotworów głowy i szyi. Guzy gruczołów ślinowych. Postępy w Chirurgii Głowy i Szyi, 2006;1: Bień S. Standardy postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w leczeniu nowotworów gruczołów ślinowych. Otorynolaryngologia, 2003;2: Holsinger FC, Bui DT. Anatomy, function and evaluation of the salivary glands. [in:] Salivary gland disorders, ed.; Myers EN. Farris RL, Springer Verlag, Berlin Heidelberg, 2007; Teymoortash A, Dunne A, Werner JA. Parotideal lymph node metastasis in squamous cell carcinoma of the skin. EJD, 2002;12(4): O Brien CJ. The Parotid gland as a metastatic basin for cutaneous cancer. Arch.Otolaryngol. Head Neck Surgery, 2005;131: Bron LP, Traynor SJ, McNeil EB, O Brien CJ. Primary and metastatic cancer of the parotid : comparison of clinical behavior in 232 cases. Laryngoscope, 2003;113: Bruzgielewicz A, Osuch-Wójcikiewicz E, Chęciński P, Bartoszewicz R. Przerzut czerniaka skóry do ślinianki przyusznej. Otolaryngol Pol. 1999;58(4): Hong TS, Kriesel KJ, Hartig GK, Harari PM. Parotid area node metastases from cuteneous cell carcinoma: implications from diagnosis, treatment and prognosis. Head Neck, 2005;27(10): Rzewnicki I, Woińska-Rojecka T, Ithman J, Mazus K. Nowotwory złośliwe gruczołów ślinowych w latach w materiale Kliniki Otolaryngologii AM w Białymstoku. Otolaryngol Pol. 2007;61(5): Ch ng S, Maitra A, Lea R, Brash H, Tan ST. Parotid metastasis an independent prognostic factor for head and neck cutaneuos squamous cell carcinoma. J Plast Reconstr Aesthet Surg. 2006;59(12): Gierek T, Majzel K, Jura-Szołtys E, Ślaska-Kaspera A, Witkowska M, Klimczak-Gołąb L. Analiza histokliniczna guzów slinianek przyusznych u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach. Otolaryngol Pol. 2007;61(4): Osuch-Wójcikiewicz E, Janczewski G, Dobrzyński P, Chęciński P, Bruzgielewicz A, Zawadzka R. i wsp. Guzy ślinianek przyusznych w materiale Kliniki Otolaryngologii AM w Warszawie w latach Otolaryngol Pol. 1999;58(4): O Brien CJ, McNeil EB, McMahon JD, Pathak I, Lauer CS, Jackson MJ. Significance of clinical stage, extent of surgery and pathologic findings in metastatic cutaneous squamous carcinoma of the parotid gland. Head and Neck 2002;24(5): Kaplan M, Caloglu M, Caloglu VY, Aktoz T, Usta U, Karagol H, Iuci O. Parotid gland metastasis from renal cell carcinoma: an unusual site for metastasis. The American Jurnal of Case Raport, 2008;9: Stodulski D, Stankiewicz C, Skorek A. Przerzuty raka nerki do narządów głowy i szyi. Otolaryngol Pol. 2006;60(6): Pisani P, Angeli G, Krengli M, Pia F. Renal carcinoma metastasis to the parotid gland. The Jurnal of Laryngology and Otology, 1990;104(4): Markowski J, Gierek T, Zielińska-Pająk E, Witkowska M, Wodołażski A, Pająk J. i wsp. Przerzuty nowotworów złośliwych z narządów odległych do ślinianki przyusznej przegląd literatury i opis 2 przypadków własnych. Otolaryngol Pol. 2005;59(4): Jordan J, Cieszyńska J, Stalke M. Przerzuty nowotworowe do głowy i szyi z narządów odległych. Otolaryngo. Pol. 2004;58(3): Schoneveld JM, Hesp WL, Teune TM. Parotid metastasis from gastroesophaageal carcinoma: report of a case. Dig Surg. 2007;24; Szymański M, Siwiec H, Olszański W, Gołąbek W. Przerzuty raka piersi do ślinianki przyusznej. Wiad Lek. 2002;55 (7 8): Perez-Fidalgo JS, Chirivella I, Laforga J, Colio JM, Blanes MD, Baydal R. i wsp. Parotid gland metastasis of a breast cancer. Clin Transl Oncol. 2007;9(4): Bahar U, Cengiz C, Ayse P. Small cell lung cancer diagnosed with metastasis in parotid gland. Journal of Craniofacial Surgery, 2010;21(3):
Analiza histokliniczna guzów ślinianek przyusznych u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach
u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach A 20-year retrospective histoclinical analysis of parotid gland tumors in the ENT Department AM in Katowice Tatiana Gierek,
Bardziej szczegółowoNowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne
Ewa Osuch-Wójcikiewicz Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: Prof. dr hab. n. med. K. Niemczyk Konferencja
Bardziej szczegółowoLeczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008
Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008 W latach 2004-2008 w Dolnośląskim Rejestrze Nowotworów zarejestrowaliśmy 6.125 zachorowań na inwazyjne
Bardziej szczegółowoOcena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne
Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki
GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Praca na stopień doktora nauk medycznych wykonana w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Kierownik: prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz Krzysztof Kiciński Czynniki ryzyka
Bardziej szczegółowoAnaliza histokliniczna guzów ślinianek przyusznych u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach
u chorych operowanych w okresie 20 lat w Klinice Laryngologii ŚlAM w Katowicach A 20-year retrospective histoclinical analysis of parotid gland tumors in the ENT Department AM in Katowice Tatiana Gierek,
Bardziej szczegółowoRak jamy ustnej i wargi/cancer of the oral cavity and lip
209 Rak jamy ustnej i wargi/cancer of the oral cavity and lip Zalecenia postępowania w przypadkach raka jamy ustnej i wargi przedstawiono na 2 planszach, poprzedzono krótkim wprowadzeniem i dokładną charakterystyką
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe jam nosa i zatok przynosowych w materiale własnym charakterystyka epidemiologiczna i kliniczna
S. Żyłka i inni PRACE ORYGINALNE Nowotwory złośliwe jam nosa i zatok przynosowych w materiale własnym charakterystyka epidemiologiczna i kliniczna Epidemiology and clinical characteristics of the sinonasal
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.
NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza
Bardziej szczegółowoRak krtani/laryngeal carcinoma
195 Rak krtani/laryngeal carcinoma Zalecenia postępowania w przypadkach raka krtani przedstawiono na 3 planszach, poprzedzono krótkim wprowadzeniem i dokładną charakterystyką TNM. Mimo obserwowanego w
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe u dzieci w 2005 roku
Nowotwory złośliwe u dzieci w 2005 roku Urszula Wojciechowska, Joanna Didkowska Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii - Instytut, Warszawa Krajowy Rejestr Nowotworów Niniejsze
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe u dzieci w 2006 roku
Nowotwory złośliwe u dzieci w 2006 roku Joanna Didkowska, Urszula Wojciechowska, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii Instytut, Warszawa Krajowy Rejestr Nowotworów Niniejsze opracowanie
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu
Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoSpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII
Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 1005 51. Nowotwory układu pokarmowego... 1007 51.1. Nowotwory przełyku Andrzej W. Szawłowski... 1007 51.1.1. Wstęp... 1007 51.1.2. Patologia... 1008 51.1.3. Rozpoznanie...
Bardziej szczegółowoPracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny
POZAGONADALNE I POZACZASZKOWE GUZY GERMINALNE (EXTRAGONADAL GERM CELL TUMOR) Ewa IŜycka-Świeszewska Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny 1.
Bardziej szczegółowo(Carcinomas of the Salivary Glands)
NOWOTWORY ŚLINIANEK (Carcinomas of the Salivary Glands) Monika Durzyńska 1. Materiał chirurgiczny: ślinianka, ślinianka z tkankami otaczającymi (określ) 2. Procedura chirurgiczna: Typ procedury: Resekcja
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne
EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH EPIDEMIOLOGIA prof. dr hab. med. Jan Kornafel Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM we Wrocławiu Mierniki epidemiologiczne Mierniki epidemiologiczne
Bardziej szczegółowoWydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości
Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja
Bardziej szczegółowoZałożenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe
Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie
Bardziej szczegółowoGuzy tylnej jamy czaszki w materiale Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej w Poznaniu
Guzy tylnej jamy czaszki w materiale Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej w Poznaniu Tumors of posterior fossa in material of Pediatric Neurologial Surgery in Poznań Krzysztof Jarmusz, Katarzyna Nowakowska,
Bardziej szczegółowoRak gardła/pharyngeal carcinoma
202 współczesna onkologia Rak gardła/pharyngeal carcinoma Zalecenia postępowania w przypadkach raka gardła o lokalizacji w części nosowej, ustnej i krtaniowej przedstawiono na 3 planszach, poprzedzono
Bardziej szczegółowow Katowicach RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Lek med. Sylwii Postuły pt.: "Obraz kliniczny, analiza wyników leczenia i czynników prognostycznych
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Prof. dr hab. n. med. Jan Pilch Oddział Otolaryngologii Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego Sląskiego Uniwersytetu Medycznego ul. Francuska
Bardziej szczegółowoNowotwory gruczołu krokowego skala problemu. Dr n med. Urszula Wojciechowska
Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu Dr n med. Urszula Wojciechowska Rak gruczołu krokowego na świecie Rak gruczołu krokowego jest drugim najczęściej diagnozowanym rakiem i piątą co do częstości
Bardziej szczegółowoPRZEŻYCIA 5-LETNIE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE Z LAT 1985-2004 W WOJ. DOLNOŚLĄSKIM
Jerzy Błaszczyk, Maria Jagas, Marek Bębenek PRZEŻYCIA 5-LETNIE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE Z LAT 1985-4 W WOJ. DOLNOŚLĄSKIM DOLNOŚLĄSKI REJESTR NOWOTWORÓW WROCŁAW 11 Dolnośląskie Centrum Onkologii we
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - PRACE ORYGINALNE w materiale Kliniki Otolaryngologii w Warszawie w latach 1990 2006 The parotid gland s tumours in material of Otolaryngology Department Medical Academy in Warsaw in 1990 2006
Bardziej szczegółowoPrzerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego
Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis
Bardziej szczegółowoRAK SROMU (Carcinoma of the Vulva) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz
RAK SROMU (Carcinoma of the Vulva) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz (nieobowiązkowe składniki oznaczono +) 1. Rodzaj materiału Srom, inne (określ): 2. Procedura chirurgiczna
Bardziej szczegółowoRak piersi - zagrożenie cywilizacyjne
Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy
Bardziej szczegółowoRak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka
Rak Płuca 2014 Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Dariusz M. Kowalski Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii Instytut w Warszawie Warszawa, 16. 09. 2014 EPIDEMIOLOGIA Epidemiologia
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH W WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIM. Dorota Stępień Świętokrzyskie Centrum Onkologii Zakład Epidemiologii Nowotworów
EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH W WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIM Dorota Stępień Świętokrzyskie Centrum Onkologii Zakład Epidemiologii Nowotworów Nowotwory złośliwe stanowią narastający problem zdrowotny i ekonomiczny
Bardziej szczegółowoVII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń
VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń 1. Scyntygrafia i radioizotopowe badanie czynnościowe tarczycy 1) gamma kamera planarna lub scyntygraf;
Bardziej szczegółowotyp 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe
Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;
Bardziej szczegółowoOśrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:
REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE
Bardziej szczegółowoGUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO. (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz
Sformatowano GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz 1. Materiał chirurgiczny: przełyk, Ŝołądek, jelito
Bardziej szczegółowoHematoonkologia w liczbach. Dr n med. Urszula Wojciechowska
Hematoonkologia w liczbach Dr n med. Urszula Wojciechowska Nowotwory hematologiczne wg Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (rew 10) C81 -Chłoniak Hodkina C82-C85+C96
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry.
NOWOTWORY SKÓRY Nowotwory skóry są zmianami zlokalizowanymi na całej powierzchni ciała najczęściej w miejscach, w których nastąpiło uszkodzenie skóry. Najważniejszym czynnikiem etiologicznym jest promieniowanie
Bardziej szczegółowoCykl kształcenia 2013-2016
203-206 SYLABUS Nazwa Fizjoterapia kliniczna w chirurgii, onkologii i medycynie paliatywnej. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod Studia Kierunek studiów Poziom
Bardziej szczegółowoRak gruczołu krokowego - diagnostyka morfologiczna. Zrozumieć PSA
Rak gruczołu krokowego - diagnostyka morfologiczna. Zrozumieć PSA Krzysztof Bardadin Katedra i Zakład Patomorfologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 2 lipiec 2015 Polacy nie gęsi i swój język mają.
Bardziej szczegółowoRAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos
RAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos 1. Opis umiejscowienia materiału (wycinka) Otrzymano Materiał świeŝy (nieutrwalony) Materiał utrwalony w formalinie Nieokreślono
Bardziej szczegółowoS T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Bardziej szczegółowoGuzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa?
Guzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa? Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Diagnostyka patomorfologiczna 1. Ocena wycinków z biopsji chirurgicznej jądra pacjenci
Bardziej szczegółowoPostępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW.
Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW. Rak trzustki na drugim miejscu pośród nowotworów w gastroenterologii. Na 9 miejscu pod względem lokalizacji
Bardziej szczegółowoStanis³aw Bieñ, Magdalena Zió³kowska, Andrzej Wieczorek, Piotr Kêdzierawski
Studia Medyczne Akademii Œwiêtokrzyskiej tom 3 Kielce 2006 Stanis³aw Bieñ, Magdalena Zió³kowska, Andrzej Wieczorek, Piotr Kêdzierawski Zak³ad Onkologii, Opieki i Terapii Paliatywnej Instytutu Pielêgniarstwa
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowoRAK PŁUCA A CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE
Beata Brajer-Luftmann Katedra i Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej UM w Poznaniu TPT 30.11.2013r. Najczęstszy nowotwór na świecie (ok. 1,2 mln zachorowań i ok. 1,1ml zgonów)
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoPersonalizacja leczenia rozsianego raka nerki.
RAFAŁ STEC Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. Warszawa, 13 października 2018 roku Opis przypadku nr 1. Rozpoznanie Data rozpoznania: 07.11.2007 r. Pacjent: 65 lat, K Dane na temat guza: - Stopień
Bardziej szczegółowoDr hab. n. med. Paweł Blecharz
BRCA1 zależny rak piersi i jajnika odmienności diagnostyczne i kliniczne (BRCA1 dependent breast and ovarian cancer clinical and diagnostic diversities) Paweł Blecharz Dr hab. n. med. Paweł Blecharz Dr
Bardziej szczegółowoOcena przyczyn późnego rozpoznawania nowotworów jam nosa i zatok przynosowych
Otorynolaryngologia Szaleniec J i wsp. Ocena 2009, przyczyn 8(1): 23-27 późnego rozpoznawania nowotworów jam nosa i zatok przynosowych 23 Ocena przyczyn późnego rozpoznawania nowotworów jam nosa i zatok
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoOdrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet
Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe
Bardziej szczegółowoLimfadenektomia w leczeniu raka jajnika pro? czy KONTRA! Jan Kornafel
Limfadenektomia w leczeniu raka jajnika pro? czy KONTRA! Jan Kornafel PO CO?? PO CO?? Znaczenie diagnostyczne Cel terapeutyczny Wartość rokownicza Nieoperacyjne metody oceny węzłów chłonnych Ultrasonografia
Bardziej szczegółowoDiagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł
Diagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł Joanna Anioł Wykształcenie: wyższe Studia na Wydziale Lekarskim Collegium Medium UJ w Krakowie 1989 1995 Kształcenie podyplomowe: Specjalizacja
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoJakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa
Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Planowanie postępowania onkologicznego???
Bardziej szczegółowowww.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja
www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja Rak piersi Najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce 2004 r. ponad12 000 nowych zachorowań na raka piersi
Bardziej szczegółowo1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy, inne (wymień)
RAK BRODAWKI VATERA (carcinoma of the ampullary region) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy,
Bardziej szczegółowoTyp histopatologiczny
Typ histopatologiczny Wiek Stopieo zróżnicowania nowotworu Typ I (hormonozależny) Adenocarcinoma Adenoacanthoma Naciekanie przestrzeni naczyniowych Wielkośd guza Typ II (hormononiezależny) Serous papillary
Bardziej szczegółowoRAK GARDŁA (GARDŁO ŚRODKOWE, GARDŁO DOLNE, NOSOGARDŁO) (Carcinomas of the Pharynx) Andrzej Marszałek
RAK GARDŁA (GARDŁO ŚRODKOWE, GARDŁO DOLNE, NOSOGARDŁO) (Carcinomas of the Pharynx) Andrzej Marszałek Rodzaj materiału: - biopsja, - biopsja wycinająca, - wycięcie topografia - gardło środkowe - nosogardło
Bardziej szczegółowoRAK PĘCHERZYKA śółciowego (Carcinoma of the Gallbladder) Krzysztof A. Bardadin
RAK PĘCHERZYKA śółciowego (Carcinoma of the Gallbladder) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: pęcherzyk Ŝółciowy, wątroba, drogi Ŝółciowe zewnątrzwątrobowe, inne (wymień): 2. Procedura chirurgiczna:
Bardziej szczegółowoSKALA PROBLEMU EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI
Stomatologia 2013 Warszawa, 17 października 2013 r. SKALA PROBLEMU EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI Henryk Skarżyński, Wojciech Golusiński Współpraca: Ewa Majchrzak, Mateusz Szewczyk, Łukasz Łuczewski
Bardziej szczegółowoLeczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007
Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007 Klasyfikacja guzów tarczycy wg WHO Guzy nabłonkowe 1. Łagodne 2. Złośliwe Gruczolak pęcherzykowy Inne gruczolaki 2.1. Rak pęcherzykowy
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe ucha środkowego i zewnętrznego u chorych powyżej 60 roku życia
Gerontologia Polska PRACA ORYGINALNA tom 14, nr 1, 130 134 ISSN 1425 4956 Maciej Wiatr, Jacek Składzień, Tadeusz Bielak Katedra i Klinika Otolaryngologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Bardziej szczegółowoŁódzki Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi
Łódzki Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi ( W ramach Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi, którego autorem jest prof. dr hab. med. Wojciech Golusiński - Prezes Polskiej
Bardziej szczegółowoChirurgiczne leczenie nowotworów w Polsce: dziś i jutro
PRACA PRZEGLĄDOWA Krzysztof Herman Krajowy Konsultant w dziedzinie chirurgii onkologicznej, Klinika Chirurgii Onkologicznej Centrum Onkologii w Krakowie Chirurgiczne leczenie nowotworów w Polsce: dziś
Bardziej szczegółowoAgata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013
Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013 Standaryzowane według wieku współczynniki zachorowalności na nowotwory złośliwe piersi w skali
Bardziej szczegółowoOGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA UMOWA DODATKOWA NA WYPADEK NOWOTWORU - ONA NR OWU/ONA1/1/2012
OGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA UMOWA DODATKOWA NA WYPADEK NOWOTWORU - ONA NR OWU/ONA1/1/2012 Umowa dodatkowa ONA jest zawierana na podstawie Warunków Sposób na przyszłość (kod TUL0) oraz Ogólnych warunków
Bardziej szczegółowoROZPOZNAWANIE I LECZENIE WYBRANYCH NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH wprowadzenie do tematu. Sylwia Grodecka-Gazdecka Katedra Onkologii AM w Poznaniu
ROZPOZNAWANIE I LECZENIE WYBRANYCH NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH wprowadzenie do tematu Sylwia Grodecka-Gazdecka Katedra Onkologii AM w Poznaniu 2004 Nowotwór jest chorobą o podłożu genetycznym czyli procesem
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia.2018 r. w sprawie Krajowego Rejestru Nowotworów
ROZPORZĄDZENIE Projekt z dnia 20.02.2018 r. MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia.2018 r. w sprawie Krajowego Rejestru Nowotworów Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa
DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe u dzieci w 2003 roku
Nowotwory złośliwe u dzieci w 2003 roku Urszula Wojciechowska Joanna Didkowska Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii - Instytut, Warszawa Niniejsze opracowanie zawiera dane dotyczące
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII
WYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII Jarosław B. Ćwikła CMKP Warszawa I CSK MSWiA Podstawy PET-CT w onkologii Główne wykorzystanie kliniczne - onkologia; Ocena pojedynczych zmian ogniskowych w płucach (cień
Bardziej szczegółowoPACLITAXELUM. Zał cznik C.47. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Zał cznik C.47. PACLITAXELUM Lp 1. PACLITAXELUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2. PACLITAXELUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3. PACLITAXELUM C00.1 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI DOLNEJ 4. PACLITAXELUM
Bardziej szczegółowoBrachyterapia radykalna nowotworów
Brachyterapia radykalna nowotworów głowy i szyi wyniki wstępne Janusz Skowronek Zakład Brachyterapii Wielkopolskie Centrum Onkologii, Poznań 04.08.2006 04.08.2006 1 Metody brachyterapii stosowane w radykalnym
Bardziej szczegółowoSebastian Ochenduszko DIAGNOSTYKA I LECZENIE NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI
Sebastian Ochenduszko DIAGNOSTYKA I LECZENIE NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI Nowotwory głowy i szyi wiele różnych chorób: Podobna etiologia Podobna diagnostyka i leczenie Podobna histopatologia Nowotwory głowy
Bardziej szczegółowoKolejki i inne ograniczenia dostępu do świadczeń zdrowotnych w onkologii
www.watchhealthcare.eu Kolejki i inne ograniczenia dostępu do świadczeń zdrowotnych w onkologii Lek. med. Krzysztof Łanda KSIĘŻYCE MARSA: DEIMOS (Z GR. TRWOGA) I PHOBOS ( Z GR. STRACH) OBSZAR A KOSZYK
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH. Anna Niwińska
WSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH Anna Niwińska 4 RÓŻNE SYTUACJE KLINICZNE RAK PIERSI PIERWOTNIE OPERACYJNY kt1n0-t2n1 I-IIB stopień Klasyczna operacja
Bardziej szczegółowoZałącznik do OPZ nr 8
Załącznik do OPZ nr 8 Lista raportów predefiniowanych Lp. Tytuł raportu Potencjalny użytkownik raportu 1. Lista chorych na raka stercza w zależności od poziomu antygenu PSA (w momencie stwierdzenia choroby)
Bardziej szczegółowoRadioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia
Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego może być stosowana łącznie z leczeniem operacyjnym chemioterapią. Na podstawie literatury anglojęzycznej
Bardziej szczegółowoTerapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce
Warszawa, 27.01.2016 Seminarium naukowe: Terapie przełomowe w onkologii i hematoonkologii a dostępność do leczenia w Polsce na tle Europy Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce Dr n.
Bardziej szczegółowoJerzy Błaszczyk. Zachorowania na nowotwory złośliwe we Wrocławiu w latach 1984-2013 30 lat obserwacji epidemii
Jerzy Błaszczyk Zachorowania na nowotwory złośliwe we Wrocławiu w latach 1984-213 lat obserwacji epidemii Dane w opracowaniu pochodzą z Dolnośląskiego Rejestru Nowotworów. Oparte są na Karcie Zgłoszenia
Bardziej szczegółowoOnkologia - opis przedmiotu
Onkologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Onkologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-On Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów jednolite
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - Przerzuty do regionu głowy i szyi z odległych nowotworów złośliwych The metastases to the head and neck region from distant primary localization Joanna Kobiorska-Nowak 1, Stanisław Bień 1, SUMMARY
Bardziej szczegółowoNowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia
Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe narzadu płciowego u kobiet w Polsce w latach 1987, 1996, 3 i szacunkowe na 1 r. 1987 1996 3 1 Zachorowania
Bardziej szczegółowoWARSZAWSCY LEKARZE ZASTOSOWALI NOWĄ METODĘ LECZENIA RAKA JAJNIKA
WARSZAWSCY LEKARZE ZASTOSOWALI NOWĄ METODĘ LECZENIA RAKA JAJNIKA..,WWW.MONEY.PL ( 00:00:00) www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/warszawscy;lekarze;zastosowali;nowa;metode;leczenia;raka;j
Bardziej szczegółowoCzy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")?
Czy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")? Lucjan Wyrwicz Centrum Onkologii Instytut im M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Bardziej szczegółowoL E G E N D A SESJE EDUKACYJNE SESJE PATRONACKIE SESJE SPONSOROWANE, SESJE LUNCHOWE, WARSZTATY SESJA PROGRAMU EDUKACJI ONKOLOGICZNEJ
PROGRAM RAMOWY L E G E N D A SESJE EDUKACYJNE SESJE PATRONACKIE SESJE SPONSOROWANE, SESJE LUNCHOWE, WARSZTATY SESJA PROGRAMU EDUKACJI ONKOLOGICZNEJ WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE CZWARTEK, 30 SIERPNIA 2018 ROKU
Bardziej szczegółowoUmowa dodatkowa na wypadek nowotworu ON NR OWU/ON12/1/2014
Umowa dodatkowa na wypadek nowotworu ON Umowa dodatkowa ON jest zawierana na podstawie Warunków oraz Ogólnych warunków ubezpieczenia umowy dodatkowej na wypadek nowotworu ON. Przeczytaj uważnie poniższe
Bardziej szczegółowo(Carcinomas of the Nasal Cavity and Paranasal Sinuses)
RAK JAMY NOSA I ZATOK PRZYNOSOWYCH (Carcinomas of the Nasal Cavity and Paranasal Sinuses) Monika Durzyńska 1. Materiał chirurgiczny: jama nosowa (przegroda, dno, boczna ściana, przedsionek określ które)
Bardziej szczegółowoInstrukcja wypełniania karty zgłoszenia nowotworu złośliwego MZ/N-1a
Instrukcja wypełniania karty zgłoszenia nowotworu złośliwego MZ/N-1a UWAGI OGÓLNE 1. Karty Zgłoszenia Nowotworów Złośliwych (KZNZ) powinny być wypełniane przez wszystkie placówki słuŝby zdrowia (MZiOS,
Bardziej szczegółowoWyniki chirurgii ratującej u chorych ze wznową miejscową raka krtani
309 Wyniki chirurgii ratującej u chorych ze wznową miejscową raka krtani Results of salvage surgery in the group of patients with local recurrence of laryngeal cancer Katarzyna Miśkiewicz-Orczyk, Grzegorz
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoPozytronowa tomografia emisyjna PET zastosowanie kliniczne. CSK MSWiA i CMKP Warszawa
Pozytronowa tomografia emisyjna PET zastosowanie kliniczne Jarosław aw B. Ćwikła CSK MSWiA i CMKP Warszawa Podstawy PET w onkologii Główne wykorzystanie kliniczne - onkologia; Ocena pojedynczych zmian
Bardziej szczegółowoUmowa dodatkowa na wypadek nowotworu ONA NR OWU/ONA1/1/2014
Umowa dodatkowa na wypadek nowotworu ONA Umowa dodatkowa ONA jest zawierana na podstawie Warunków oraz Ogólnych warunków ubezpieczenia umowy dodatkowej na wypadek nowotworu ONA. Przeczytaj uważnie poniższe
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Fizjoterapia kliniczna w onkologii i medycynie paliatywnej
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoGuzy ślinianki przyusznej obraz kliniczny, sposób postępowania i wyniki leczenia
PRACE ORYGINALNE Guzy ślinianki przyusznej obraz kliniczny, sposób postępowania i wyniki leczenia Tumors of the parotid gland management and results of surgical treatment Izabela Olejniczak, Zbigniew Kozłowski,
Bardziej szczegółowoPrzerzuty do regionu głowy i szyi z odległych nowotworów złośliwych
353 Przerzuty do regionu głowy i szyi z odległych nowotworów złośliwych The metastases to the head and neck region from distant primary localization Joanna Kobiorska-Nowak 1, Stanisław Bień 1, SUMMARY
Bardziej szczegółowoRak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego
Rak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego Elżbieta Senkus-Konefka Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Kliknij ikonę, aby dodać obraz 888 cystektomii
Bardziej szczegółowoleczenie miejscowe leczenie systemowe leczenie skojarzone Leczenie chirurgiczne wznowy miejscowej leczenie radykalne
Leczenie W terapii raka jelita grubego stosuje się trzy podstawowe metody leczenia onkologicznego: chirurgię, radioterapię oraz chemioterapię. Dwie pierwsze określa się jako leczenie miejscowe, ostania
Bardziej szczegółowo