Sektor meblarski w krajach UE

Transkrypt

1 Sektor meblarski w krajach UE Sektor meblarski w Unii Europejskiej, pomimo stagnacji sprzedaży związanej z pogorszeniem koniunktury, nasyceniem rynku oraz silną konkurencją zewnętrzną, nadal odgrywa istotną rolę w gospodarkach wielu państw członkowskich. W 2011 r. liczona w cenach producentów wartość wytworzonych w UE mebli wyniosła ponad 62 mld EUR i praktycznie nie zmieniła się w porównaniu z rokiem poprzednim. Największym producentem mebli wśród 27 państw członkowskich UE są Włochy. Chociaż w zeszłym roku doszło w tym kraju do spadku produkcji o prawie 7% (do 17,8 mld EUR), była ona na poziomie łącznej sprzedaży dwóch następnych krajów: Niemiec 12,5 mld EUR, i Wielkiej Brytanii 5,4 mld EUR. Unia Europejska jest też dużym eksporterem i importerem mebli. W 2011 r. łączna wartość eksportu mebli z 27 krajów UE wyniosła prawie 43 mld EUR. Liderem są Niemcy przypadło na nie blisko 21% unijnego eksportu. Kolejne miejsca zajęły: Włochy 19%, oraz Polska niemal 14%. Import mebli do krajów UE był w 2011 r. mniejszy od ich eksportu o blisko 4 mld EUR. Największym importerem tych wyrobów także były Niemcy 24,6%, za nimi uplasowała się Francja 15%, i Wielka Brytania 13%. Tabela 1. Wartość eksportu i importu mebli w krajach Unii Europejskiej w 2011 r. Kraj Wartość eksportu, w mln EUR Udziały w eksporcie UE (w %) Wartość importu, w mln EUR Udziały w imporcie UE (w %) Niemcy , ,60 Włochy , ,53

2 Polska , ,46 Francja , ,17 Czechy , ,52 Szwecja , ,63 Wielka Brytania , ,67 Austria , ,06 Dania , ,58 Hiszpania , ,17 Rumunia , ,80 Pozostałe kraje UE , ,81 Razem , ,00 Źródło: Eurostat Włochy Kraj ten tradycyjnie jest europejskim liderem w sektorze meblarskim. Zalicza się też do ścisłej światowej czołówki w tej dziedzinie. Jeszcze 15 lat temu ok. 20% mebli znajdujących się w obrocie międzynarodowym nosiło rozpoznawczy znak Made in Italy. Podstawą sukcesu były wielkie inwestycje we wzornictwo, oparcie rozwoju branży meblarskiej na modelu klastrów przemysłowych grupujących na jednym terenie przedsiębiorstwa meblarskie. Istotną rolę odegrało również proeksportowe nastawienie firm. Dzięki temu włoskie meblarstwo wciąż utrzymuje jedną z czołowych pozycji w Unii Europejskiej i skutecznie stawia czoła zagranicznej konkurencji. Włochy są obecnie trzecim po Chinach i Niemczech eksporterem mebli na świecie. Włoski przemysł meblarski to 33,5 tys. firm produkcyjnych, które zatrudniają ponad 230 tys. pracowników. Połowa z tych przedsiębiorstw prowadzi działalność eksportową. Są one w większości zlokalizowane we wspomnianych klastrach. Ze względu na wielkość eksportu do najważniejszych z nich należy zaliczyć: Treviso (meble

3 nowoczesne, stoły i krzesła 14% udziału we włoskim eksporcie mebli), Mediolan (meble klasyczne i stylowe 11,5% krajowego eksportu mebli), Pordenone (meble kuchenne 7,5%), Udine (stoły i krzesła 6%), Como (meble klasyczne 6%), Bari (meble tapicerowane 4,5%), Pesaro Urbino (meble kuchenne 4%) oraz Padwa (meble nowoczesne i tapicerowane 2,5%). We Włoszech funkcjonuje kilkanaście tysięcy placówek zajmujących się handlem meblami. Mimo zmian zachodzących w samej branży włoski system dystrybucji nadal opiera się na wyspecjalizowanych niezależnych sklepach meblowych. Stają się one coraz większe w wyniku koncentracji, która jest odpowiedzią na rosnącą konkurencję ze strony międzynarodowych sieci handlowych typu IKEA. Inną formą reakcji na tę konkurencję jest coraz większa specjalizacja sklepów: tworzenie placówek zajmujących się sprzedażą tylko mebli kuchennych, kanap, sof itp. Dużą popularność zyskują w ostatnim czasie sklepy firmowe tworzone przez producentów. Zagraniczni dostawcy korzystają natomiast najczęściej z usług importerów i hurtowników, a także, chociaż w coraz mniejszym stopniu, agentów. Jednym z najważniejszych czynników decydujących o zakupie mebli jest we Włoszech cena. W pierwszej kolejności bierze ją pod uwagę ponad połowa potencjalnych klientów. Następnie wymieniane są: oryginalność, estetyka wykonania i innowacyjność projektu, funkcjonalność oraz solidność. Niemcy Statystyczny Niemiec na zakup mebli w 2011 r. przeznaczył 373 EUR. To o 2% więcej niż w roku poprzednim. Również początek 2012 r. był korzystny. Według niemieckiego stowarzyszenia przemysłu drzewnego i meblarskiego (VHK), w pierwszym kwartale br. krajowa sprzedaż mebli wzrosła o 7,1% w zestawieniu z takim samym okresem ub.r. i wyniosła 4,4 mld EUR. Najbardziej (o 9,4%) zwiększyła się sprzedaż mebli kuchennych. Nieco słabszy wzrost (8,2%) odnotowano w segmencie mebli biurowych i sklepowych oraz (o 5,3%) w segmencie mebli wypoczynkowych i do sypialni. Niemal bez zmiany (wzrost o 0,1%) pozostała sprzedaż mebli tapicerowanych. Przemysł meblarski w Niemczech jest zdominowany przez firmy średniej wielkości. Połowa wszystkich przedsiębiorstw zatrudnia po mniej niż 200 pracowników. Produkcją mebli w końcu 2011 r. zajmowało się w tym kraju 1125 przedsiębiorstw, z czego największą grupę stanowili producenci mebli do siedzenia oraz wytwórcy mebli biurowych i sklepowych. Prawie 80% produkcji pochodzi z landów zachodnich, zwłaszcza Badenii-Wirtembergii, Bawarii i Nadrenii Północnej-Westfalii. Wartość sprzedaży na niemieckim rynku mebli w 2011 r. przekroczyła 30 mld EUR. Jest to rynek w znacznym stopniu nasycony. W związku z tym nie oczekuje się w najbliższych latach zbyt szybkiego tempa wzrostu sprzedaży. Według prognoz, do 2015 r. w Niemczech sprzedaż mebli może podnieść się najwyżej do poziomu 32 mld EUR. W Niemczech istnieje ponad 15 tys. placówek zajmujących się sprzedażą mebli. Zatrudniają one łącznie 110 tys. osób. Charakterystycznymi tylko dla rynku niemieckiego kanałami dystrybucji są grupy zakupowe, które skupiają liczne placówki handlu detalicznego, zarówno małe, jak i wielkopowierzchniowe. Najogólniej mówiąc, są to związki kupujących, którzy zrzeszają się w jeden podmiot, by osiągnąć lepsze warunki w negocjacjach z dostawcą i uzyskać korzystniejszą cenę. Wraz ze swoimi filiami osiągają one 60% udziału w krajowej sprzedaży mebli. Z tymi grupami

4 współpracuje zdecydowana większość detalistów oraz wielu producentów. Na niemieckim rynku meblarskim funkcjonują 24 grupy zakupowe. Przypada na nie ponad połowa obrotów niemieckiego rynku tychże wyrobów. Do najważniejszych z nich należą: Begros Großhandels GmbH (z obrotami 5 mld EUR rocznie), EKǀServicegroup eg (4 mld EUR), EMV Europa Möbel- Verbund (3,8 mld EUR), Union Einkaufs-GmbH (3,2 mld EUR), MHK Verbundgruppe AG (3,1 mld EUR), Einrichtungspartnerring (3 mld EUR), Garant-Möbel Holding AG (2 mld EUR), Der Kreis Einkaufsges. Küche & Wohnen (1,7 mld EUR) oraz GfM-Trend-Möbeleinkaufsverbund (1,3 mld EUR). Drugimi co do ważności podmiotami działającymi na niemieckim rynku dystrybucji mebli są niezależne detaliczne sieci handlowe. Przypada na nie prawie 14% obrotów na tym rynku. Zdecydowanie największą firmą w tej kategorii sprzedawców jest IKEA Deutschland, mająca w 2010 r. w Niemczech 45 placówek i prawie 3,5 mld EUR rocznych obrotów. Do grupy największych sprzedawców mebli na tym rynku zaliczają się także: Roller GmbH (100 sklepów 1 mld EUR rocznych obrotów), Höffner Möbelgesellschaft GmbH & Co. KG, należący do Möbel Walther AG (17 sklepów i 1,8 mld EUR obrotów), Sconto SB Der Möbelmarkt GmbH (również powiązana z Möbel Walther AG 20 sklepów i 200 mln EUR obrotów), Porta Möbel Handelsgesellschaft GmbH & Co. KG (21 placówek handlowych i nieco ponad 1 mld EUR rocznych obrotów). Sprzedażą mebli zajmują się także pozostałe sklepy z tej branży, markety budowlane, markety ogrodnicze, domy towarowe itp. Coraz większą popularnością cieszy się handel za pośrednictwem firm wysyłkowych (6,6% rynku), sprzedaż w salonach z wyposażeniem biurowym (4,9%) oraz sprzedaż online. Handel hurtowy meblami ma niewielki udział w sprzedaży. W segmencie niewyspecjalizowanych sklepów prowadzących sprzedaż mebli można wymienić: KarstadtQuelle i Otto. Ta druga firma jest niemieckim liderem w sprzedaży korespondencyjnej. W ostatnim czasie powstało w Niemczech wiele sklepów fabrycznych, utworzonych przez znanych producentów. Wśród nich znajdują się m.in.: Interlübke, Cor czy Wasa. Na ten rodzaj sprzedaży przypada 3,4% obrotów. Francja We francuskim przemyśle meblarskim funkcjonuje blisko 600 przedsiębiorstw, z których każde zatrudnia powyżej 20 pracowników. W sumie dają one pracę ponad 50 tys. osób. Oprócz nich dużą rolę odgrywają niewielkie firmy rzemieślnicze, najczęściej rodzinne, powstałe w latach 70. ubiegłego stulecia, w okresie szybkiego rozwoju budownictwa indywidualnego i wzrostu siły nabywczej ludności, co bezpośrednio skutkowało zwyżką popytu na meble. Te małe firmy mają ponad 30-procentowy udział w całkowitym zatrudnieniu sektora meblarskiego we Francji, a ich udział w produkcji mebli w tym kraju szacuje się na 25%. Ogólne zatrudnienie w tym sektorze sięga 80 tys. osób. Najwięcej firm meblarskich znajduje się w trzech regionach: Kraju Loary (Pays de Loire), Île-de-France oraz Rodan-Alpy (Rhône-Alpes). Mają one łącznie prawie 40-procentowy udział w całkowitej liczbie przedsiębiorstw sektora meblarskiego we Francji. Na Kraj Loary przypada 14% przedsiębiorstw, Île-de France 12,5%, a Rodan-Alpy 11%. Według Eurostatu wartość wyrobów wytworzonych przez przedsiębiorstwa należące do tej branży

5 w 2011 r. wyniosła ponad 5 mld EUR. Natomiast, jak wynika z danych Francuskiej Federacji Handlu Meblami i Wyposażeniem Wnętrz (FNAEM), liczona w cenach detalicznych wartość sprzedaży mebli na tym rynku w 2011 r. zbliżyła się do 10 mld EUR i była o 2,5% większa niż w roku poprzednim. Francja ma dosyć specyficzną sieć dystrybucji mebli. Dominują w niej sklepy i magazyny wyspecjalizowane w sprzedaży tego rodzaju wyrobów. Przypada na nie łącznie ponad 83% rynku. W tej grupie placówek największy udział mają specjalistyczne sklepy wyposażenia wnętrz (27%), a następne miejsca zajmują placówki handlowe oferujące współczesne meble o stosunkowo krótkim cyklu życia, łatwe do wymiany (w ten sposób funkcjonują np. takie sieci jak: Fly, IKEA czy Alinéa). Ich udział sięga 15%. Na trzecim miejscu znajdują się sklepy z meblami mieszkaniowymi. Ich udział z kolei wynosi 12%. Wielka Brytania Brytyjski sektor meblarski jest istotną częścią tamtejszego przemysłu przetwórczego. Wartość jego produkcji w ostatnich latach wynosiła 5,5 mld EUR. Sektor ten daje zatrudnienie ponad 70 tys. osób pracujących w 6,2 tys. przedsiębiorstw. Oprócz tego funkcjonuje w nim 18 tys. jednoosobowych firm meblarskich oraz 25 tys. projektantów wnętrz. Przeważają firmy małe: ponad połowa ma roczne obroty poniżej 250 tys. GBP, a tylko w przypadku 300 przedsiębiorstw przekraczają one 5 mln GBP. Firmy meblarskie zlokalizowane są dosyć równomiernie na obszarze całego kraju. Wartość brytyjskiego rynku mebli ocenia się na ponad 10 mld GBP (spadek w latach aż o 17%), a importu na blisko 4,5 mld GBP. Wartość eksportu jest prawie czterokrotnie mniejsza. Cechą charakterystyczną brytyjskiego rynku mebli jest istnienie silnie rozwiniętego systemu niewyspecjalizowanych sieci sprzedaży. Mają one 35-procentowy udział w brytyjskim rynku mebli. Do tej grupy placówek zaliczają się m.in. wielobranżowe magazyny towarowe i oddziały typu zrób to sam. Niezależni detaliczni dystrybutorzy również mają 35-procentowy udział w rynku. Dania Kraj ten jest nie tylko światowym liderem pod względem wartości produkcji i eksportu mebli w przeliczeniu na jednego mieszkańca, lecz także ma długoletnią i bogatą tradycję rozwoju przemysłu meblarskiego oraz osiągnięcia w dziedzinie wzornictwa. Według Stowarzyszenia Duńskiego Przemysłu Meblarskiego (ADFI) ponad 80% krajowej produkcji tych wyrobów (ok. 1,4 mld EUR) przeznacza się na eksport. Meblarstwo to obecnie szósty największy duński sektor przemysłowy pod względem wartości eksportu. Jak wynika z danych Eurostatu, produkcją mebli w Danii zajmuje się 1,3 tys. firm. Zatrudniają one łącznie ok. 26 tys. pracowników. Ponad 90% przedsiębiorstw ma personel mniejszy niż 50 osób. Do grupy największych producentów zaliczają się: Tvilum-Scanbirk (Masco), HTH (Nobia), Bodilsen, Denka (BoConcept) i Astralis. HTH jest jednym z największych w północnej Europie producentów mebli kuchennych. Import mebli do Danii przekracza 1 mld EUR. Głównymi zagranicznymi dostawcami tych wyrobów są: Chiny (25% duńskiego importu mebli w 2011 r.), Szwecja (20,7%), Niemcy (9,1%) i Polska (9,1%). Sektor meblarski w Danii obejmuje ok. 400 przedsiębiorstw zatrudniających łącznie ponad 18 tys. pracowników. Są to w zdecydowanej większości firmy małe lub średnie.

6 Szwecja Mimo trwającego wiele lat procesu przenoszenia produkcji mebli do krajów o niższych kosztach wytwarzania Szwecja w dalszym ciągu jest dużym producentem tych wyrobów. W 2011 r. wartość produkcji wyniosła ok. 2 mld EUR, z czego ponad 80% przeznaczono na eksport. Branża grupuje 770 firm wytwarzających wszystkie rodzaje mebli, przy czym największym uznaniem na świecie cieszą się szwedzkie meble specjalistyczne, projektowane z myślą o zastosowaniu ich np. w biurach czy obiektach użyteczności publicznej. Do najbardziej rozpoznawalnych w skali międzynarodowej firm meblarskich z tego kraju należy zaliczyć: Blå Station, EFG (European Furniture Group AB), Kinnarps, Offecct i Swedese. Według Szwedzkiej Federacji Przemysłu Drzewnego i Meblarskiego w 2011 r. wartość eksportu mebli z tego kraju wyniosła 15,7 mld SEK, czyli ok. 1,7 mld EUR. Dużym problemem dla wielu producentów z tego kraju staje się konkurencja ze strony dostawców chińskich. Rosnący import z Azji przyczynia się natomiast do zrównoważenia bilansu szwedzkiego handlu zagranicznego meblami. Powoduje również wzrost udziału importu w zaspokajaniu krajowego popytu. W 2011 r. udział ten wyniósł prawie 60% wobec 45% w 2000 r. Podobny wpływ na zbilansowanie obrotów ma wzrost importu części i podzespołów meblarskich. Szwedzcy producenci gotowych wyrobów w coraz większym stopniu poszukują właśnie za granicą (głównie w krajach Europy Środkowo-Wschodniej) dostawców tańszych, ale dobrych jakościowo akcesoriów i części do montażu mebli. Jednym z najważniejszych czynników warunkujących utrzymywanie wysokiego i stabilnego poziomu jakości szwedzkich mebli jest działalność Szwedzkiego Meblarskiego Instytutu Badawczego (Mobelinstitutet). Organizacja ta, wspierana zarówno przez rząd, jak i branżę meblarską, wypracowała standardy i parametry jakościowe dla wszystkich rodzajów mebli. Produkty, które pomyślnie przejdą odpowiednie testy, otrzymują aprobatę (Möbelfakta). Uzyskanie jej nie jest wprawdzie obowiązkowe, ale większość potencjalnych nabywców indywidualnych, a także wszyscy klienci reprezentujący sektor publiczny uzależniają zakup mebli od posiadania znaku Möbelfakta. System dystrybucji mebli w Szwecji jest bardzo skoncentrowany. Prawie 70% sklepów wyspecjalizowanych w sprzedaży tych produktów należy do wielkich grup zakupowych i sieci handlowych. Liderem jest IKEA z udziałem przekraczającym 40% sprzedaży. Drugie miejsce zajmuje Jysk (8%). Na inne sieci handlowe (np. Mio, EM Home Interior, Svenska Hem) przypada ok. 20% sprzedaży. Finlandia Na fiński sektor meblarski składa się nieco ponad 1,5 tys. firm produkcyjnych, zatrudniających łącznie ok. 10 tys. pracowników Wartość wytwarzanych przez nich mebli szacuje się na 700 mln EUR rocznie. Dominującą pozycję zajmują na nim trzy przedsiębiorstwa: Isku, Asko i Sotka. Cechą charakterystyczną fińskiego przemysłu meblarskiego jest koncentracja na wytwarzaniu drogich wyrobów wysokiej jakości przy pozostawieniu produkcji niższych jakościowo, tańszych mebli dostawcom z krajów o mniejszych kosztach. Stąd relatywnie wysoki poziom importu. W 2011 r. jego

7 wartość wyniosła bowiem 436,8 mln EUR. Była ona niemal czterokrotnie wyższa od wartości eksportu. System dystrybucji mebli w Finlandii jest dosyć zróżnicowany. Najbardziej tradycyjną formą sprzedaży jest korzystanie z usług specjalistycznych sklepów meblarskich, wąsko wyspecjalizowanych placówek handlowych (np. sprzedających meble kuchenne), niezależnych detalistów oraz sieci wielobranżowych sklepów DIY, hipermarketów, supermarketów (Indoor Group, Masku, IKEA i Kodin Ykkönen), a także sprzedaż wysyłkowa. Nową formą dystrybucji mebli jest natomiast sprzedaż za pośrednictwem internetu, sklepów producenta oraz telezakupy. Polski eksport Meble są jedną z najważniejszych polskich specjalności eksportowych. Wartość wywozu tych wyrobów z naszego kraju stale rośnie. Średnio jest to ok. 10% rocznie. Wyjątkiem był 2009 r., kiedy to wartość eksportu mebli z Polski zmniejszyła się o ponad 15%. W 2012 r. odnotowano ponad 11-procentowy wzrost do rekordowego poziomu prawie 6 mld EUR. Tabela 2. Wartość i dynamika polskiego eksportu mebli w latach Rok Wartość eksportu (w mln EUR) Dynamika (rok poprz. = 100) , , , , ,83

8 , ,61 Źródło: obliczenia na podstawie Eurostatu Prawie 40% polskiego eksportu mebli trafia do Niemiec. Do grupy innych ważnych odbiorców należy zaliczyć: Francję (ponad 8%), Wielką Brytanię (6,6%) oraz Czechy (prawie 6%). Tabela 3. Struktura geograficzna polskiego eksportu mebli w 2011 r. Kraj Wartość eksportu w mln EUR Udział w eksporcie (w %) Niemcy ,67 Francja 492 8,22 Wielka Brytania 394 6,59 Czechy 345 5,76 Holandia 249 4,16 USA 237 3,96 Belgia 217 3,62 Szwecja 206 3,44

9 Powered by TCPDF ( Włochy 152 2,55 Austria 136 2,27 Hiszpania 135 2,26 Rosja 124 2,06 Słowacja 120 2,01 Łącznie ,6 Pozostałe kraje ,4 Razem ,0 Źródło: obliczenia na podstawie Eurostatu Janusz Brzozowski Pracownia Badań Rynków Zagranicznych