I. SYTUACJA NA RYNKU KRAJOWYM

Transkrypt

1 Notatka Sygnalna z dnia 12 listopada, 2012 r. Źródło FGŻ RP, Izba Zbo.-Pasz. materiały zebrał Tadeusz Szymańczak Rzecznik Prasowy Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych I. SYTUACJA NA RYNKU KRAJOWYM Zakupy ziarna zbóż przez firmy handlowe z przeznaczeniem na eksport w ramach nowych kontraktów oraz większe zakupy dokonywane przez niektórych przetwórców (zazwyczaj z realizacją w II połowie listopada/grudniu) wpłynęły na notowane w ostatnim okresie zwyżki cen ziarna. W kraju w dalszym ciągu trwają zbiory kukurydzy, stąd ofert sprzedaży tego zboża jest ciągle sporo. Oceniamy, iż na dzień 5/11 kukurydzę na ziarno w skali kraju zebrano z około 80% areału uprawy, a kukurydziane żniwa mogą jeszcze potrwać około 2-3 tygodnie. W zależności od regionu kraju, ceny kukurydzy mokrej na gospodarstwie (30% wilgotności) kształtują się w przedziale PLN/t. Ceny kukurydzy suchej na gospodarstwie to poziom PLN/t na południowym - wschodzie, PLN/t w regionach centralnych i zachodnich oraz PLN/t na północy kraju. Ceny kukurydzy z dostawą do portów dochodzą obecnie do poziomu 960 PLN/t. Mało jest natomiast ofert sprzedaży pszenicy paszowej, a jej ceny za zbliżone do cen ziarna konsumpcyjnego. Ceny pszenicy paszowej w kraju z odbiorem z gospodarstwa wahają się od 900 PLN/t na południowym - wschodzie do 940 PLN/t na zachodzie i północy. W ostatnich dniach notuje się większe zapotrzebowanie na pszenżyto, co się przełożyło na zwyżki cen tego zboża do poziomu PLN/t z dostawą. Ceny ziarna żyta paszowego i jęczmienia kształtują się na poziomach cenowych z poprzedniego tygodnia. Koniec tygodnia przyniósł zwyżki cen pszenicy konsumpcyjnej, m.in. w wyniku mających obecnie miejsce wyraźnych wzrostów cen tego zboża na MATIFie. Ceny pszenicy konsumpcyjnej w zależności od regionu i jakości ziarna (liczby opadania, gęstości, zawartości białka) kształtują się w przedziale od 940 PLN/t do 980 PLN/t. Najwyższe ceny można uzyskać za ziarno pszenicy konsumpcyjnej z dostawą do portów, gdzie przy natychmiastowym terminie dostawy kształtują się one powyżej 1000 PLN/t. Ceny żyta konsumpcyjnego w dalszym ciągu utrzymują się na stosunkowo niskim poziomie i wynoszą PLN/t z dostawą. W portach cały czas realizowany jest znaczny eksport ziarna, głównie pszenicy i w mniejszych ilościach kukurydzy. Obecnie realizowane są już zakupy ziarna w ramach nowych kontraktów, a w końcu tygodnia ceny płacone w portach kształtowały się na następujących poziomach: - kukurydza 960 PLN/t (dostawa bieżąca), - jęczmień 870 PLN/t (dostawa II połowa listopada/i połowa grudnia), - pszenżyto 860 PLN/t (dostawa II połowa listopada/i połowa grudnia), - żyto PLN/t (dostawa II połowa listopada/i połowa grudnia), - pszenica konsumpcyjna 1120 PLN/t (dostawa styczeń-marzec). II. CENY NA GIEŁDACH CBOT i MATIF Na przestrzeni minionego tygodnia, ceny pszenicy na giełdzie w Chicago zwyżkowały drugi tydzień z rzędu, w znacznej mierze w świetle ostatnich ocen dotyczących kondycji zasiewów pszenicy ozimej w USA. Według USDA, na dzień 4/11 jedynie 39% pszenicy ozimej znajdowało się w dobrej/bardzo dobrej kondycji, co jest najniższym wskaźnikiem od 27 lat. Jest to w znacznej mierze wynikiem braku opadów deszczu w stanach Kansas, Oklahoma i Teksas. Stąd też obawy, iż część zasiewów pszenicy ozimej nie wzejdzie przed nadejściem zimy. Ponadto sygnały o spodziewanych słabych zbiorach pszenicy w Argentynie i Australii także wpłynęły na notowane zwyżki cen. W piątek 9/11, na giełdzie w Chicago cena pszenicy SRW w kontrakcie grudniowym 2012 wzrosła o 2,5% w stosunku do ceny sprzed tygodnia do 325,70 USD/t, a w kontrakcie marcowym 2013 o 2,6% i wyniosła 331,21 USD/t. Z kolei, na giełdzie w Kansas City, cena pszenicy HRW w kontrakcie grudniowym 2012 wzrosła o 1,5% do 338,85 USD/t, a w kontrakcie marcowym 2013 o 1,6% do 344,80 USD/t.

2 2 W analizowanym tygodniu, ceny pszenicy na giełdzie MATIF wyraźnie zwyżkowały. W piątek 9/11, cena pszenicy konsumpcyjnej w kontrakcie najbliższym na tej giełdzie przebiła 280 euro/t i osiągnęła najwyższy poziom od lutego 2008 roku. Ceny pszenicy na MATIFie rosną w znacznej mierze za sprawą słabnącego euro do dolara, co stwarza dogodne warunki dla eksportu tego zboża z UE-27, szczególnie mając na uwadze topniejącą nadwyżkę eksportową pszenicy w Rosji i na Ukrainie. W piątek 9/11, cena pszenicy w kontrakcie najbliższym (listopad 2012) wyniosła 280,50 EUR/t i była o 4,2% wyższa w stosunku do ceny sprzed tygodnia, a w kontrakcie styczniowym 2013 wzrosła o 3,1% do poziomu 277,00 EUR/t. Na przestrzeni analizowanego tygodnia, notowania cen soi na giełdzie w Chicago osłabły drugi tydzień z rzędu. Zgodnie z oczekiwaniami rynku, w piątek 9/11 Amerykański Departament Rolnictwa USDA dokonał zwiększenia wielkości zbiorów i zapasów soi w USA oraz na świecie, co pogłębiło wcześniejsze spadki notowań. W piątek 9/11, cena soi na giełdzie w Chicago w kontrakcie najbliższym (listopad 2012) wyniosła 533,52 USD/t i była o 4,9% niższa niż przed tygodniem. Z kolei, cena soi z terminem realizacji w styczniu 2013 roku także spadła o 4,9% i wyniosła 533,22 USD/t. W analizowanym tygodniu, ceny rzepaku na giełdzie MATIF również zniżkowały, w znacznej mierze w ślad za spadkiem cen soi za oceanem. Od kilku tygodni notowania cen rzepaku poruszają się w trendzie bocznym. Pierwsze szacunki wskazują na wyraźnie zwiększenie areału zasiewów rzepaku w UE-27 pod zbiory w 2013 roku o niemal 7% do 6,55 mln ha, co powinno być czynnikiem wywierającym presję na ceny rzepaku w kontraktach z późniejszym terminem realizacji. W piątek 9/11, cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (luty 2013) na giełdzie MATIF wyniosła 478,50 EUR/t i była o 0,2% niższa niż przed tygodniem, a cena nasion w kontrakcie majowym 2013 wyniosła 476,50 EUR/t i była o 0,5% niższa w stosunku do ceny sprzed tygodnia. Analiza opracowana przez Sparks Polska, Izbę Zbożowo-Paszową NOTOWANIA CEN ZBÓŻ NA GIEŁDZIE W CHICAGO CBOT - KUKURYDZA USD/t 14.IX 21.IX 28.IX 5.X 12.X 19.X 26.X 2.XI 9.XI 9.XI/2.XI XII'12 307,86 294,55 297,70 294,47 296,28 299,75 290,38 291,09 290,77-0,11% III'13 309,43 295,65 298,96 294,63 296,28 298,96 291,17 292,27 292,11-0,05% V'13 308,65 295,10 297,78 292,74 294,16 296,68 290,14 291,09 290,77-0,11% VII'13 305,10 292,19 294,87 290,38 291,48 293,53 287,23 287,62 286,99-0,22% IX'13 271,32 261,80 259,44 258,41 260,77 261,17 259,20 258,81 256,52-0,88% CBOT - PSZENICA SRW USD/t 14.IX 21.IX 28.IX 5.X 12.X 19.X 26.X 2.XI 9.XI 9.XI/2.XI XII'12 339,58 329,66 331,57 315,04 314,75 320,55 317,32 317,62 325,70 2,54% III'13 344,07 333,63 335,18 319,16 319,38 324,67 322,76 322,76 331,21 2,62% V'13 342,45 332,68 332,97 319,45 320,62 325,77 325,18 325,33 333,63 2,55% VII'13 327,97 320,18 318,57 308,72 309,09 311,66 317,69 321,51 326,43 1,53% IX'13 327,09 320,40 319,16 310,12 310,34 313,06 320,92 324,45 329,74 1,63% NOTOWANIA CEN SOI I ŚRUTY SOJOWEJ NA GIEŁDZIE W CHICAGO CBOT - SOJA USD/t 14.IX 21.IX 28.IX 5.X 12.X 19.X 26.X 2.XI 9.XI 9.XI/2.XI XI'12 638,97 595,83 588,27 570,04 559,39 564,72 573,64 561,08 533,52-4,91% I'13 639,34 595,98 588,85 569,89 559,24 564,53 574,52 560,93 533,22-4,94% III'13 625,60 580,33 574,74 555,93 548,21 554,53 564,75 552,48 527,79-4,47% V'13 596,20 560,71 559,02 536,60 532,64 537,78 546,75 540,57 521,47-3,53% VII'13 584,66 553,80 549,91 529,92 529,18 532,86 539,03 534,25 517,35-3,16% CBOT - ŚRUTA SOJOWA USD/sh.t 14.IX 21.IX 28.IX 5.X 12.X 19.X 26.X 2.XI 9.XI 9.XI/2.XI XII'12 525,40 486,00 486,90 471,20 465,20 463,80 483,40 475,90 449,70-5,51% I'13 523,40 482,70 483,90 467,10 459,50 459,10 478,10 470,30 445,40-5,29% III'13 508,50 465,00 468,40 451,20 444,40 447,10 465,50 459,20 436,50-4,94% V'13 473,10 440,40 447,00 425,80 422,90 425,30 440,20 439,40 424,80-3,32%

3 Ceny zbóż na giełdach światowych e-wgt Tydzień na rynku zbóż. Zbożowe kontrakty na Matif coraz bliżej historycznych rekordów e-wgt 3 Zboża notowane na Matif systematycznie drożeją, podążając w kierunku swoich historycznych rekordów. W minionym tygodniu kontrakt najbliższy na pszenicę zyskał na wartości ponad 4% i pokonał poziom 280euro/t (najwyżej od marca 2008). Analogiczny kontrakt na kukurydzę umocnił się w tym czasie o ponad 2% i już tylko kilka euro brakuje do rekordu wszech czasów z sierpnia tego roku. Rosnące notowania zbóż na paryskiej giełdzie wspierane są przez napięty bilans na globalnym rynku zbóż oraz przez słabnące w stosunku do dolara euro. W minionym tygodniu europejska waluta straciła do waluty amerykańskiej blisko 1%. Na giełdzie w Chicago piątkowa sesja zakończyła się spadkami notowań zbóż za sprawą danych, jakie przyniósł piątkowy raport USDA na temat sytuacji na rynku zbóż, ale przede wszystkim na rynku soi. Mimo dalszego cięcia tegorocznych zbiorów zapasy końcowe pszenicy będą o ponad 1mln ton wyższe w skali globalnej w porównaniu do październikowego raportu. Polepszył się również bilans pszenicy w USA, w tym przypadku zapasy końcowe wzrosną za sprawą przewidywanego spadku eksportu. Listopadowy raport USDA pokazuje także delikatną poprawę sytuacji na rynku kukurydzy. Nieco lepsze od październikowej prognozy będą zbiory tego ziarna w USA (+0,5mln ton), dodatkowo wyższy import spowoduje wzrost zapasów końcowych kukurydzy w USA o 0,7mln ton (m/m). W nieco wyższym zakresie prognozowany jest wzrost zapasów w skali globalnej na koniec bieżącego sezonu. Dużo lepsze informacje piątkowy raport przyniósł dla rynku oleistych, przełożyło się to na ponad 3% przecenę soi notowanej w Chicago i to zniżki na tym rynku odpowiedzialne są w dużej części za piątkowe spadki notowań zbóż na CBoT. Zmiany tygodniowe notowań (najbliższy kontrakt futures): Kukurydza Matif: +2,3% Pszenica Matif: +4,2% Kukurydza CBoT: -0,1% Pszenica CBoT: -1,8% EUR/USD: - 0,9% Notowania z piątku ( ): Giełda CBOT w Chicago: Kukurydza. Kontrakt grudniowy na kukurydzę potaniał w piątek o 0,4% (-1usd/tonę), wobec czego towar ten został wyceniony na ok. 290,8 dolarów/t. Pszenica. Grudniowa pszenica zakończyła piątkowy handel spadkiem rzędu 1,8%, doprowadzając cenę towaru do poziomu 325,9 dolarów/tonę. Giełda MATIF w Paryżu: Kukurydza. Kontrakt styczniowy podrożał w piątek o 0,4% (+1euro) i kosztował na zamknięciu 258,5euro/t. Pszenica. Pszenica z dostawą w listopadzie zamknęła ostatnią w tygodniu sesję na poziomie 280,5 euro/t, czyli o 2,25 euro wyżej (+0,8%) wyżej niż w czwartek. Jest to cena najwyższa od marca 2008, do przebicia historycznego rekordu z marca 2008 roku brakuje już tylko nieco ponad 10 euro. Notowania złotego z godziny 9:30 (poniedziałek ): - EUR/PLN = 4,16 w porównaniu do 4,17 w piątek rano; - USD/PLN = 3,27 w porównaniu do 3,27 w piątek rano; - CHF/PLN = 3,45 w porównaniu do 3,45 w piątek rano; - EUR/USD = 1,272 w porównaniu do 1,275 w piątek rano. Raport przygotował Andrzej Bąk - WGT S.A.

4 Ceny oleistych na giełdach światowych e-wgt Oleiste kontynuowały w minionym tygodniu trend spadkowy e-wgt Soja poszybowała w piątek w dół po publikacji raportu Amerykańskiego Departamentu d/s Rolnictwa (USDA). Wprawdzie rynek spodziewał się wzrostu prognoz zbiorów soi w USA, ale dane okazały się lepsze od oczekiwań i spowodowały ponad 3% przecenę. Zbiory soi wzrosną w porównaniu z październikowym raportem o blisko 4% (+3 mln t). Zostaną one jednak (wyższe zbiory) w większości wyeksportowane (+2 mln t-wzrost eksportu) stąd też zapasy końcowe soi w USA wzrosną tylko minimalnie, bo niespełna 0,3 mln ton. Wzrost amerykańskiej produkcji soi przełożył się na poprawę bilansu w skali globalnej. Prognozowane zapasy soi na koniec bieżącego sezonu wzrosną o blisko 2,5 mln ton w porównaniu z październikową prognozą. Poprawa bilansu widoczna jest także dla globalnego rynku nasion oleistych. Prognozowany wzrost produkcji (m/m) wyniósł 4,4 mln t, co przełoży się na wyższe o 2,5 mln ton zapasy końcowe w porównaniu do październikowego raportu. Słabsze euro hamuje przeceny rzepaku na giełdzie Matif. W skali tygodnia rzepak w najbliższym kontrakcie stracił tylko 0,2% i zamknął się ceną 478,5 euro/t. Zmiany tygodniowe (kontrakt najbliższy): Rzepak (Matif): -0,16%; Canola (Winnipeg): -2,3%; Soja (CBoT): -4,9% Ropa WTI: +1,4% Notowania z piątku ( ): Soja (CBOT). W piątek soja w listopadowym kontrakcie straciła na wartości 3,2% (- 17,4 dolarów), wobec czego kupujący na koniec dnia musieli zapłacić za ten towar 553,8usd/tonę. Canola (rzepak na WCE).Kanadyjska canola (kontrakt listopadowy) potaniał na piątkowym zamknięciu o 1,5% (-8,8cad/t), co doprowadziło cenę towaru do 593,9cad/t. Rzepak (MATIF). Paryski rzepak z dostawą w lutym zanotował w piątek spadek o 0,9% (- 4,5euro/t) i kosztował na koniec wczorajszej sesji 478,5 euro/t.. Raport przygotował Andrzej Bąk - WGT S.A. III. SEGMENT MŁYNARSKI (Dane za okres r.) (Źródło: Komunikat Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi) Notowania cen skupu pszenicy konsumpcyjnej w ww. tygodniu przedstawiały się następująco (w makroregionach): - Region Centralno Wschodni - 984,00 ( tydzień temu 958,00 zł/t) - Kujawsko Mazurski - 936,00 ( 934,00 zł/t) - Południowy - 930,00 ( 927,00 zł/t) - Śląski - 965,00 ( 954,00 zł/t) - Zachodni - 942,00 ( 934,00 zł/t) Średnia cena 951,40 zł/t - wzrost (tydzień temu 941,40 zł/t) Uwaga: Przedstawione ceny skupu są przeciętnymi cenami w transakcjach skupowych w miejscach skupu/dostawy, występującymi w różnych miejscach i w różnych wielkościach partii. Ceny krańcowe często dotyczą incydentalnych transakcji, zaś ceny średnie obrazują większy zakres transakcji skupowych.

5 IV. ŚREDNIE CENY DROBIU oraz ŻYWCA WIEPRZOWEGO 5 (Źródło: Biuletyn Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dane za okres w nawiasach - procentowa zmiana w ciągu tygodnia) 1. Średnie ceny skupu: drobiu: a) brojler kurzy: 3,835 zł/kg (+ 0,5) b) indyk 5,346 zł/kg (- 0,1) trzoda: półtusze wieprzowe wg EUROP 7,308 zł/kg (- 2,32) 2. Średnie ceny zbytu: drób świeży: a) kurczak 6,401 zł/kg (- 2,6) b) indyk 8,545 zł/kg (- 2,6) półtusze wieprzowe 8,133 zł/kg (- 1,7) V. RYNEK ROŚLIN OLEISTYCH (Źródło: Biuletyn Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dane za okres ) (w nawiasach procentowa zmiana w ciągu tygodnia) - Cena zakupu (średnia krajowa) - nasiona rzepaku 1.985,00 zł/t (- 0,1) - Cena sprzedaży (średnia krajowa) - olej rzepakowy rafinowany 4.280,00 zł/t (- 1,9) - śruta rzepakowa 1.081,00 zł/t (+ 2,6) - makuch rzepakowy 1.084,00 zł/t (- 8,6) VI. INFORMACJE OGÓLNE 1) Informacje rynkowe Maklerzy e-wgt relacjonują: Renata Barczyk (PHU START)- zachodniopomorskie Maklerzy Wzrosły ceny zakupu zboża na nowe kontrakty. Ceny w portach Szczecin/Gdańsk/Gdynia. - pszenica konsumpcyjna (w zależności od zawartości białka) zł/t. Szczecin zł/t już za 12% białka. - jęczmień zł/t; - żyto zł/t ; - pszenżyto zł/t; - kukurydza zł/t. Ceny loco gospodarstwo- tylko przy zachodniej granicy:

6 6 - pszenica paszowa 980 zł/t - odbiór listopad; - pszenica konsumpcyjna klasy B - (białko 12%, g76,l. op. 230s) zł/t; - pszenica konsumpcyjna klasy A - (13%,78, 250 ) zł/t; - pszenica konsumpcyjna ( 14%,78, 300s) zł/t; - pszenżyto zł/t; - żyto zł/t. Informacje rynkowe przekazała: Renata Barczyk makler e-wgt S.A. (zachodniopomorskie) ) Porównanie średnich cen ziarna w Polsce i UE: r. (opracowano w MRiRW na podstawie danych Komisji Europejskiej) Kurs EUR =4,1390 Pszenica konsumpcyjna Pszenica paszowa Jęczmień paszowy Kukurydza PLN/t /t PLN/t /t PLN/t /t PLN/t /t Litwa Słowacja Litwa Polska Bułgaria Litwa Bułgaria Słowacja Rumunia Łotwa Polska Grecja Polska Czechy Finlandia Czechy Słowacja Rumunia Czechy Bułgaria Łotwa Estonia Łotwa Rumunia Węgry Polska Słowacja Węgry Finlandia Bułgaria Grecja Niemcy Grecja Węgry Estonia Austria Estonia Francja Niemcy Portugalia Czechy Niemcy Węgry Słowenia Niemcy Belgia Włochy Hiszpania Włochy UK Francja Włochy Hiszpania Irlandia UK Francja Francja Hplandia Belgia Belgia Słowenia Portugalia Hiszpania UE Belgia UE Irlandia UK Holandia UE Portugalia UE VII. INNE INFORMACJE 1) System preferencji W Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nr L 303 z dnia 31 października, 2012 zostało opublikowane Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 978/2012 z dnia 25 października 2012 r. wprowadzające ogólny system preferencji taryfowych ii uchylający rozporządzenie Rady (WE) nr 732/2008. Aktualny system GSP (Generalised System of Preferences) - Rozporządzenie nr (WE) 732/2008 wraz z poczynionymi zmianami będzie obowiązywał do dnia 31 grudnia 2013 r.

7 7 Od dnia 1 stycznia 2014 r. będzie obowiązywał nowy GPS przez okres 10 lat do 31 grudnia 2023 r. i będzie obejmował następujące towary: - nasiona i owoce oleiste - olej sojowy i jego frakcje, nawet rafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie - olej palmowy, surowy, inny niż do zastosowań technicznych lub przemysłowych innych niż produkcja artykułów spożywanych przez ludzi - olej z nasion słonecznika i jego frakcje, nawet rafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie - olej kokosowy (z kopry) olej z ziaren palmowych i babasu i ich frakcje, nawet rafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie - olej rzepakowy, rzepikowy lub gorczycowy oraz ich frakcje, nawet rafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie - łuszczone ziarna zbóż, z wyłączeniem jęczmienia, owsa, kukurydzy, ryżu i pszenicy - mąka, mączka, proszek, płatki mi granulki ziemniaczane Pełna lista krajów objętych nowym systemem GPS znajduje się w załącznikach do w/w rozporządzenia. W tym tygodniu Komitet Zarządzający ds. Zbóż podjął decyzję o przedłużeniu zawieszenia ceł obowiązujących w kontynentach taryfowych w unijnym imporcie pszenicy niskiej i średniej jakości oraz jęczmienia paszowego do końca bieżącego sezonu, tj. do 30 czerwca 2013 roku. W kontyngentach taryfowych (poza okresami ich zawieszenia) stosowane są cła w wysokości 12 euro za tonę przy imporcie pszenicy średniej i niskiej jakości oraz 16 euro za tonę dla jęczmienia paszowego. Do końca sezonu ww. stawki celne będą w dalszym ciągu zerowe. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters i iinnych źródeł) 2) Prognozy Rabobanku dotyczące światowych cen zboż Rabobank oczekuje odwrócenia obserwowanych w ostatnich trzech miesiącach tendencji spadkowych na światowych rynkach pszenicy i kukurydzy. Jednakże jednocześnie oczekuje wyraźnego spadku światowych cen zbóż w pierwszej połowie 2013 roku. W opublikowanym w ostatnich dniach października raporcie analitycy Rabobanku podkreślają, że po trzymiesięcznym okresie powolnych spadków cen kukurydzy i pszenicy na giełdzie w Chicago, obecny poziom cen jest już zbyt niski wobec sytuacji popytowo -podażowej na rynku. Złożyły się na to z jednej strony skrócenie pozycji na rynkach terminowych przez inwestorów spekulacyjnych, a z drugiej strony przejściowe zwiększenie podaży ziarna związane ze zbiorami. Zbyt niski poziom cen w ocenie autorów raportu opóźnia konieczne dostosowania po stronie popytu. W rezultacie wciąż jest on dosyć wysoki. Jednocześnie już wkrótce zmniejszyć się może sprzedaż zboża przez rolników związana ze zbiorami i oczekiwaniami dalszych spadków cen. Kończy się również nadwyżka eksportowa w Rosji i Ukrainie. Dlatego już w czwartym kwartale oczekiwany jest ponowny wzrost cen zbóż. Według prognozy przeciętna cena pszenicy na giełdzie w Chicago wyniesie w czwartym kwartale 8,90 dolara za buszel wobec przeciętnej ceny w trzecim kwartale na poziomie 8,71 dolara za buszel, co oznacza wzrost o 2,2%. Większy wzrost, bo o 3,8%, oczekiwany jest w przypadku wyrażonych w euro cen pszenicy na giełdzie Matif. Jeśli chodzi o ceny kukurydzy, to mimo oczekiwanych wzrostów w czwartym kwartale br. i pierwszym kwartale 2013 r. wobec cen notowanych pod koniec października, wciąż nie osiągną one rekordowych poziomów zanotowanych w sierpniu tego roku. Jeśli chodzi o prognozy na pierwsza połowę 2013 r., to opinii wielu innych analityków, Rabobank oczekuje powrotu spadków na kwiatowych rynkach pszenicy i kukurydzy. Przeciętna cena pszenicy w pierwszym kwartale 2013 r. ma wynieść 8,75 a w drugim kwartale 2013 r. 7,75 dolara za buszel. Jeśli chodzi o drugi kwartał, to jest cen znacznie niższa od obecnej wyceny kontraktów terminowych. Na zamknięciu notowania w piątek 2 listopada na giełdzie w Chicago cena pszenicy w kontrakcie majowym wyniosła 8,85 dolara za buszel. Jeśli chodzi o ceny kukurydzy, to wg prognoz Rabobanku w pierwszym kwartale 2013 r. ma ona wynieść 7,75 a w drugim kwartale 2013 r. 7,00 dolara za buszel. Prognoza na pierwszy kwartał jest wyższa,

8 8 a na drugi kwartał niższa od bieżących wycen kontraktów terminowych. Na giełdzie CBOT na zamknięciu w piątek kontrakt marcowy kosztował 7,43 a kontrakt majowy 7,39 dolara za buszel. (AgroTydzień Bank BGŻ) 3) UE: rosnie tempo eksportu pszenicy W bieżącym tygodniu KE (Komitet Zarządzający ds. Zbóż) wydała licencje eksportowe dla następujących ilości zbóż: 421 tys. ton pszenicy miękkiej, 21 tys. ton mąki w ekwiwalencie ziarna, 35 tys. ton pszenicy twardej, 41 tys. ton jęczmienia oraz 92 tys. ton kukurydzy. Łącznie od początku bieżącego sezonu handlowego unijny eksport zbóż (na podstawie wydanych licencji) osiągnął 9,22 mln ton, tj. o 4% mniej w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego sezonu Eksport zbóż z UE* - (1 lipiec'12-6 listopada'12) w tys. ton 2011/ /13 % zmiana Pszenica miękka Mąka pszenna (w ekwiw. ziarna) Pszenica durum Pszenica razem Jęczmień Kukurydza Żyto Zboża razem Źródło: KE * - na podstawie wydanych licencji eksportowych W imporcie w bieżącym tygodniu zezwolono na przywóz następujących ilości ziarna zbóż: 62 tys. ton pszenicy miękkiej, 95 tys. ton pszenicy twardej oraz 329 tys. ton kukurydzy. Dotychczasowy import zbóż do Unii w sezonie 2012/13 osiągnął 4,718 mln ton, tj. o 4% więcej w porównaniu do analogicznego okresu sezon wcześniej. Import zbóż z UE* - (1 lipiec'12-6 listopada'12) w tys. ton 2011/ /13 % zmiana Pszenica miękka Mąka pszenna (w ekwiw. ziarna) Pszenica durum Pszenica razem Jęczmień Kukurydza Zboża razem (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters i innych źródeł ) 4) Wprowadzenie ograniczenia eksportu ukraińskiej pszenicy Nadal brak jasności, co do wprowadzenia ograniczeń eksportu ukraińskiej pszenicy. Minister rolnictwa Ukrainy, po spotkaniu z rządem, zapowiedział zezwolenie na eksport 5 mln ton. Jednak 31 października, rząd podniósł tę ilość o 500 tys. ton zwiększając dozwolony poziom eksportu pszenicy do 5,5 mln ton. Jedno jest pewne: zarządzanie zapasami pszenicy na Ukrainie jest bardzo trudne ze względu na niższy poziom produkcji. Ponadto Ukraina, jako członek WTO ma ograniczony zakres działania, jeśli chodzi o restrykcje eksportowe. W 2012 roku produkcja zbóż w Ukrainie osiągnęła poziom 42,25 mln ton (13,9 mln ha powierzchni). Dla porównania, w tym samym okresie 2011 roku, produkcja zbóż wyniosła 52,41 mln ton, a powierzchnia zbioru 14,57 mln ha. Ceny zbóż na rynku ukraińskim nieustannie rosną. Cena pszenicy dostarczonej do portu wynosi obecnie UAH/t, kukurydzy UAH/t. (Oda Ukraina)

9 9 Z ostatniej chwili: Rząd ukraiński postanowił zwiększyć limit eksportu pszenicy do 6 mln t. Data wykonania ewentualnej regulacji eksportu może być przełożona na początek grudnia. W oczekiwaniu na oficjalne potwierdzenie od premiera Ukrainy, minister rolnictwa poinformował, że jeśli wzrost cen zbóż na rynku krajowym się utrzyma nastąpi sprzedaż zapasów państwowych. 5) Możliwa dewaluacja hrywny Spowolnienie wzrostu gospodarczego Ukrainy Ukraińska gospodarka cierpi z powodu niższej konkurencyjności produkcji przemysłowej (zwłaszcza wobec Chin), a kryzys światowy dodatkowo zmniejsza międzynarodowy popyt. PKB Ukrainy jest silnie uzależnione od poziomu eksportu, w tym branży metalurgicznej i sektora zbożowego. Obecnie rząd ukraiński za punkt honoru stawia sobie zapewnienie stabilności hrywny wobec dolara na poziomie 1$ = 8 UAH. Taka polityka powinna zapewnić stabilność społeczną i ekonomiczną. Ogólnie wiadomo, iż wartość hrywny w stosunku do dolara jest zawyżona. Narodowy Bank Ukrainy obniżył podaż hrywny w obiegu międzybankowym, powodując aprecjacje wobec dolara. Banki komercyjne nie mają możliwości finansowania gospodarki. W rzeczywistości posiadają one niewiele depozytów klientów (poziom oszczędności w gospodarstwach domowych jest niski) i nie mogą one uzyskać wsparcia ze strony Narodowego Banku Ukrainy. Dlatego oprocentowanie pożyczek międzybankowych jest obecnie wysokie (50-60%). W efekcie system finansowy się dusi, a finansowanie zakupu dóbr czy inwestycji przedsiębiorstw staje się niemożliwe. 9 milionów dolarów na spłatę wierzycieli w 2013 r. W 2013 roku Ukraina będzie musiała spłacić 9 mln dolarów swoim wierzycielom (w tym MFW). Sumę tą można porównać do wartości zbiorów zbóż w tym kraju! Jest to bardzo duży wysiłek finansowy, który czeka Ukrainę w 2013 roku. W obliczu tej sytuacji, rząd jest pod silną presją. Z jednej strony niezbędne jest zwiększenia przychodów (podwyżka ceny gazu, podatków ), z drugiej strony dewaluacja hrywny, aby zwiększyć konkurencyjność na rynkach światowych, a tym samym zarobić dewizy - 9 mln dolarów na spłatę wierzycieli w 2013 r. Operatorzy systemu bankowego oczekują dewaluacji hrywny o 10-20%. Dewaluacja powinna być stopniowa i nastąpić przed końcem 2012 roku. (Źródło: ODA Ukraina) 6) Średnie ceny eksportowe zbóż na Ukrainie ( fob porty M. Czarnego, spot) Wyszczególnienie Warunki Cena w USD/t Dwutyg. Tyg. Cena zł/t zm. zmiana dostawy 24 paź 31 paź 7 lis 12 cen w % cen w % 7 lis Pszenica konsumpcyjna 4 kl. EXW (mn. 11% białka) Pszenica paszowa EXW Jęczmień paszowy FOB n.n. Kukurydza EXW Słonecznik FOB n.n Olej słonecznikowy FOB Słonecznik EXW bd. - brak danych 1 USD = 3.27 zł Źródło: Reuters, bd. - brak danych 7) Stawki frachtowe przy transporcie zbóż Średnie stawki frachtowe przy transporcie zbóż panamaksami, w USD/tonę

10 Port załadunkowy Port przeznaczenia Kraj Port Kraj Port Dwutyg. Tyg. 25 paź 1 lis 12 8 lis 12 zmiana cen zmiana 12 w % cen w % USA Mississipi Holandia Rotterdam River Mississipi Niemcy Hamburg River Argentyna Holandia Rotterdam Brazylia Holandia Rotterdam Hamburg Egipt Damietta Niemcy Hamburg Arabia Saud. Jeddah Hamburg Jordan Aqaba Hamburg Iran Khorramshahr Źródło: Reuters - kontrybutor: AXS Marne Panamax -statek pozwalający na przepłynięcie przez Kanał Panamski (maks. dł.-295 m, szer.-32,25 m, zanurzenie-13,5 m), typowa nośność statku o tych wymiarach nie przekracza 65 tys. DWT, (kontenerowce mają pojemność do 5000 TEU) 10 VIII. RYNEK PASZ 1) Stosowanie kokcydiostatyków i histomonostatyków w paszach. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wystąpiło do Komisji Europejskiej z prośbą o interpretację przepisu art. 11 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 PE i Rady w sprawie dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt, w kwestii wymienionego w ww. rozporządzeniu terminu 31 grudnia 2012 r. jako terminu końca możliwości stosowania kokcydiostatyków w żywieniu zwierząt. Sprawozdanie Komisji Europejskiej dla Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawie stosowania kokcydiostatyków i histomonostatyków jako dodatków paszowych, do którego złożenia Komisja została zobowiązana w rozporządzeniu 1831/2003, stwierdziło jednoznacznie, że w nowoczesnej, intensywnej produkcji drobiu niezbędne jest stosowanie tych substancji w zakresie profilaktyki kokcydiozy. W odpowiedzi DG SANCO poinformowało, iż brzmienie art. 11 Rozporządzenia 1831/2003 nie może być interpretowane jako zakaz stosowania z dniem 31 grudnia 2012 kokcydiostatyków i histomonostatyków. IX. INFORMACJE PRASOWE 1) Zboża wyglądają dobrze Zboża ozime rokują dobre plony. Przeważnie są odpowiednio przygotowane do przyjścia zimy. Pogoda w tym sezonie jest dobra, nie tyczy się to jedynie temperatur, ale też dostatecznego uwilgotnienia gleby, w odróżnieniu od sytuacji z ubiegłego roku, kiedy mieliśmy problemy z niedoborami wody, a wręcz suszę. To wszystko wpływa na stan ozimin, które zostały przeważnie wysiane w odpowiednim terminie agrotechnicznym. Nawet krótkotrwałe opady śniegu i spadki temperatur w III dekadzie października, nie zagroziły uprawom, bo wszędzie zalegała kilkucentymetrowa warstwa śniegu. Niezamarznięta ziemia bez problemu wchłania wodę. Ten pierwszy atak zimy, można wręcz uznać za sprzyjający oziminom, ponieważ obniżenie temperatury gleby wpłynęło na spowolnienie wegetacji roślin, przez co przeszły one okres hartowania - niezbędnego fizjologicznie etapu wstępnego do prawidłowego przezimowania. Zboża zdążyły wykształcić rozbudowany system korzeniowy. Nie bez znaczenia jest też wejście roślin w fazę krzewienia się oraz fakt, że raczej zdążyły one nagromadzić odpowiednią ilość cukrów warunkujących dobrą mrozoodporność. Trzeba wiedzieć, że liczba zawiązków pędów kłosonośnych na rozkrzewieniach

11 11 jesiennych u takich gatunków jak: jęczmień, żyto i pszenżyto, jest znacznie większa niż na rozkrzewieniach wiosennych. Wpływa na to liczba godzin świetlnych, które mają rośliny w okresie jesiennym. Jedynie pszenica ozima mniej reaguje na czynnik świetlny, dlatego znosi siew opóźniony. Na plantacjach, które nie były odchwaszczane, widać intensywny wzrost chwastów, bo dobra pogoda, nawet bardziej sprzyja ich rozwojowi niż pomaga roślinom uprawnym. Wysoka wilgotność przyczyniła się do wystąpienia chorób grzybowych, takich m.in. jak mączniak czy rdza brunatna, ale tam, gdzie zastosowano fungicydy i zaprawianie materiału siewnego, raczej nie powinno być z nimi problemu. Można też w uprawach jęczmienia zauważyć objawy chorób wirusowych - żółtej karłowatości jęczmienia, której wektorem są mszyce, a ich w tym roku było dość dużo. (Farmer) 2) Analiza raportu USDA Pszenica Wzrost zapotrzebowania głównych importerów. Zapasy lekko w górę, lecz wciąż za mało Na poziomie światowym USDA obniżyło produkcję o 1,6 mln t do poziomu 651 mln ton. Import wzrósł o 2,65 mln ton, konsumpcja spadła o 3,1 mln ton (w tym 2,5 mln ton pszenica paszowa). Zapasy końcowe wzrosły o 1,2 mln ton do poziomu 174,2 mln ton wobec oczekiwanych 171 mln ton. Obniżono produkcję Australii do 21 mln ton (- 2mln ton), ale nie Argentyny (jak oczekiwaliśmy). Konsumpcja pszenicy paszowej spadła o 1,5 mln ton w UE (do 54 mln ton), o 1 mln ton w basenie Morza Czarnego (Rosja i Ukraina) i o 0,2 mln ton w Indiach. Duża aktywność na rynku eksportowym. UE zwiększyła eksport o 1 mln ton (do poziomu 17,5 mln ton), Pakistan o 0,2 mln ton (do 1 mln ton, Indie o 0,5 mln ton (do 6 mln ton), Rosja o 1mln ton (do 10 mln ton), Ukraina o 2 mln ton (do 6 mln ton). Jedynie Australia obniżyła straciła możliwość eksportu 1,5 mln ton (do 16,5 mln ton). Stany Zjednoczone obniżyły swój eksport o 400 tys. ton do 29,94 mln ton (w szczególności pszenica Hard Red Winter i Soft Red Winter). Import wzrósł w UE (o 0,5 mln t ondo poziomu 6 mln ton), w Chinach (o 1 mln ton do 2,5 mln ton), Bliskim Wschodzie (o 0,2 mln ton), Afryce Północnej (o 0,4 mln ton). Według USDA sytuacja na rynku światowym pozostaje napięta z wskaźnik zapasy/konsumpcja wynosi 25,8%, czyli poziom wystarczający na 94 dni konsumpcji. ODA ma bardziej pesymistyczną wizje sytuacji. Produkcja Argentyńska będzie dużo niższa. Ograniczona dostępność pszenicy unijnej nie pozwoli na zwiększenie eksportu (ODA prognozuje 15,7 mln ton, USDA 17,5 mln ton). Zapasy pszenicy UE wyniosą jedynie 8 mln ton, czyli wskaźnik zapasy/konsumpcja na poziomie 5,7% (20 dni konsumpcji). Nie jest możliwe, aby UE pozostała konkurencyjna na rynku światowym. Możemy oczekiwać uruchomienia eksportu z USA pod koniec roku. Brazylia poszukuje pszenicy HRW z powodu napiętej sytuacji u jej tradycyjnego dostawcy - Argentyny. Egipt potrzebuje pszenicy SRW. Wniosek: Raport wydaje się być spadkowy wobec oczekiwań operatorów rynku. Kukurydza Niewielkie modyfikacje bilansu kukurydzy Sany Zjednoczone : niewielkie zmiany. Produkcja została zwiększona z powodu niewielkiego wzrostu plonu, powierzchnia zbioru pozostała na niezmienionym poziomie. Po stronie wykorzystania, czyli eksport i produkcja etanolu, nie dokonano żadnych zmian Świat : niewielkie zmiany (wzrost produkcji globalnej + 0,7 mln ton). W niewielkim stopniu obniżono produkcję UE i Argentyny. Wniosek: Raport nie ma wpływu, nie przynosi żadnych nowych informacji. Soja

12 12 Wzrost produkcji soi w USA Sany Zjednoczone Zgodnie z oczekiwaniem analityków wzrosła produkcja soi w USA. Poziom wzrostu jest nieco zaskakujący, ponieważ plon soi wynosi 39,3 bu/akr wobec 37,8 bu/akr miesiąc temu. Amerykańska produkcja soi wynosi obecnie 2971 mln bu wobec 2860 mln bu w zeszłym miesiącu. Nastąpił także wzrost eksportu i wewnętrznej konsumpcji USA. Zapasy końcowe USA wzrosły o 3,8 mln ton, co odpowiada jedynie 8,3% rocznej konsumpcji tego kraju Świat : Produkcja Ameryki Południowej nie została zmieniona. Wzrost produkcji USA nie jest wystarczający, aby wzrosły globalne zapasy końcowe soi szacowane na 60 mln ton wobec ton miesiąc temu. 57,56 mln Wniosek: Notowania soi przyśpieszają spadki wobec raportu USDA (rozluźnienie sytuacji fundamentalnej). Wzrost światowych zapasów oleju sojowego również wywiera wpływ na spadek, tak samo wzrost zapasów rzepaku w Chinach. Unijne ceny rzepaku w niewielkim stopniu reagują na spadki na pozostałych rynkach roślin oleistych. (ODA Polska Sp-. z o.o.) 3) FAO potwierdza spadek produkcji zbóż na świecie Według FAO, w sezonie 2012/13 szacowane zbiory zbóż na świecie są o 2,7% niższe niż sezon wcześniej, w wysokości 2,284 mld ton. Jest to skutek suszy odnotowanej w kilku kluczowych rejonach upraw zbożowych. Najgorsza od ponad półwiecza susza w USA zdziesiątkowała uprawy kukurydzy i soi. Z kolei na kontynencie europejskim w wyniku suszy ucierpiały uprawy zbożowe na południu i wschodzie - przede wszystkim uprawy kukurydzy. Susza była także dotkliwa w niektórych obszarach Azji. W krajach zaliczanych do basenu Morza Czarnego (Rosja, Ukraina, Kazachstan) tegoroczna produkcja zbożowa jest znacząco niższa w porównaniu z poprzednim sezonem. Ten zbieg niekorzystnych warunków pogodowych, występujących nie w jednym, a w kilku jednocześnie obszarach globu, spowoduje znaczne napięcie światowego bilansu zbożowego. Zbiory pszenicy na świecie szacowane są przez FAO na 661,2 mln ton, co oznacza znaczący spadek wobec 699,4 mln ton sezon wcześniej (o 5,5% sezon do sezonu). Mniej będzie również zbóż paszowych. Produkcja tej grupy zbóż oceniana jest na 1136,9 mln ton w porównaniu do 1165,9 mln ton sezon wcześniej - spadek o 2,5% w porównaniu z poprzednim sezonem. Natomiast wzrost produkcji odnotowany zostanie w przypadku ryżu. Zbiory tego gatunku na świecie szacowane są na 485,9 mln ton, tj. o 0,7% więcej niż sezon wcześniej. Znaczne napięcie bilansu wystąpi w przypadku pszenicy, zwłaszcza, że w krajach półkuli południowej produkcja będzie niższa niż się wcześniej spodziewano. Generalnie w większości krajów zaliczanych do grona najważniejszych eksporterów pszenicy produkcja będzie niższa niż sezon wcześniej. Wyjątkiem są dwa kraje: Stany Zjednoczone, które odnotowały bardzo dobry wynik produkcji - 61,8 mln ton wobec 54,4 mln ton w poprzednim sezonie - oraz Kanada - zbiory pszenicy są szacowane na 26,7 mln ton wobec 25,3 mln ton w zeszłym sezonie. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters, FAO) 4) AUSTRALIA: spadek produkcji pszenicy, eksport najniższy od 3 lat Według analityków i handlowców, w sezonie 2012/13 australijska produkcja pszenicy wyniesie 20,47 mln ton. Oznacza to znaczący spadek zbiorów w porównaniu z ubiegłorocznym, rekordowym poziomem - 29,5 mln ton. Gorsze plony to skutek suszy dotykającej zachodnią i południową cześć kontynentu. W rezultacie eksport pszenicy zmniejszy się do poziomu najniższego od trzech lat. Sprzedaż

13 13 w bieżącym sezonie jest prognozowana na 16,85 mln ton, aż o 27% mniej w porównaniu do wyniku z sezonu 2011/12. W zeszłym sezonie Australia odnotowała rekordowy wywóz pszenicy, w wysokości aż 23,04 mln ton (szacunki nieoficjalne). Australijska pszenica jest dostarczana przede wszystkim na rynki południowo-wschodniej Azji, a jej kluczowymi odbiorcami są takie kraje jak: Indonezja, Japonia oraz Chiny. Według analityków, mniejsza sprzedaż ze strony Australii może przyczynić się do umocnienia się cen pszenicy na światowym rynku (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters) 4) CZECHY: zbiory zbóż o ponad 20% niższe niż przed rokiem Według czeskich służb statystycznych, tegoroczna produkcja zbożowa w Czechach wyniosła 6,56 mln ton (łącznie z kukurydzą). Jest to ilość o 20,7% mniejsza w porównaniu z wynikami zeszłorocznej produkcji w wysokości 8,27 mln ton. Czechy odnotowały gorsze niż rok wcześniej zbiory kukurydzy. Produkcja tego gatunku wyniosła 803,931 tys. ton w porównaniu do 1,064 mln ton w poprzednim sezonie. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters) 5) KAZACHSTAN: wyniki tegorocznych zbiorów W bieżącym sezonie Kazachstan zebrał tylko 14,7 mln ton ziarna zbóż (w wadze przed suszeniem i czyszczeniem). Zbiory w wadze netto mogą więc ostatecznie wynieść od 12 do 13 mln ton. Oznacza to drastyczny spadek w porównaniu z ubiegłorocznym rekordem. Znaczne pogorszenie plonowania - średnie plony spadły z 1,77 ton z ha w 2011 roku do zaledwie 0,98 ton z ha w bieżącym - to skutek dotkliwej suszy, która spustoszyła kazachskie uprawy zbóż. Ze względu na niewielką krajową konsumpcję zbóż, w wysokości zaledwie 2,5 mln ton, zaopatrzenie rynku krajowego nie jest zagrożone. Kazachstan zmniejszy jednak wysokość dostaw na rynki zagraniczne i najprawdopodobniej będzie zmuszony do sięgnięcia po posiadane zapasy tak, aby utrzymać swoją pozycję jednego z liczących się dostawców zbóż w skali świata. Ministerstwo szacuje, że wysoki poziom zapasów końcowych umożliwi eksport około 8 mln ton zbóż w bieżącym sezonie handlowym. Będzie to oczywiście sporo mniej w porównaniu do wyników sprzedaży w poprzednim sezonie, sięgających 12,1 mln ton. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters) 6) ROSJA interweniuje na rynku zbóż Według rosyjskiego ministra rolnictwa, planowana odsprzedaż zbóż z zapasów interwencyjnych będzie wystarczająca do ustabilizowania cen zbóż na rynku wewnętrznym Rosji. Rząd podjął decyzję o skierowania na rynek 1,25 mln ton zbóż z posiadanym rezerw interwencyjnych, szacowanych na początku sezonu na około 5 mln ton. Według planu, co tydzień na rynek będzie trafiała partia 130 tys. ton zbóż z zapasów interwencyjnych zgromadzonych w poprzednich sezonach. W pierwszych sześciu przetargach zorganizowanych w tym roku rosyjski rząd odsprzedał 313,449 tys. ton zbóż, w tym pszenicy klasy trzeciej - 262,844 tys. ton, a pszenicy klasy czwartej 50,6 tys. ton. Ceny płacone za pszenicę 3 klasy wahały się w przedziale od 7600 do 8900 rubli za tonę, a za pszenicę klasy 4 - w przedziale od 7200 do 8500 rubli za tonę. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters) 7) ROSJA - nie będzie restrykcji w eksporcie, co w zamian? Rosyjski minister rolnictwa po raz kolejny zapewnił, że w bieżącym sezonie Rosja nie będzie stosowała restrykcji w eksporcie zbóż. Prawdopodobnie zamiast obostrzeń w eksporcie kraj zwiększy import zbóż w celu wyrównania ewentualnych niedoborów możliwych w dalszej części sezonu - wiosną. Rosyjski związek młynarzy skierował do władz prośbę o złagodzenie warunków w imporcie pszenicy z Kazachstanu i żyta z Niemiec.

14 14 Obecnie, po zbiorach, ziarna jest pod dostatkiem, ale bliżej wiosny sytuacja może już nie być tak komfortowa. Według SovEcon, w bieżącym sezonie handlowym Rosja może zwiększyć import zbóż do 2 mln ton. W przeszłości Rosja importowała niewielkie ilości żyta właśnie z Niemiec. Dotyczyło to jednak tylko i wyłącznie sezonów gorszego urodzaju. Niemcy odnotowały dobre zbiory żyta w bieżącym sezonie, szacowane na 3,7 mln ton wobec 2,5 mln ton rok wcześniej, stąd prawdopodobnie dysponują nadwyżką eksportową tego gatunku. Przypomnijmy, że wśród krajów europejskich do największych producentów żyta należą tylko dwa kraje. Są nimi właśnie Niemcy oraz Polska. Być może poszukiwanie przez Rosjan żyta na rynkach zagranicznych mogło by być także szansą dla polskich dostawców do zwiększenia sprzedaży w tym kierunku. Ze względu na nie najlepsze wyniki tegorocznej produkcji zbożowej Rosja najprawdopodobniej znacząco zmniejszy eksport. Według rosyjskiej firmy doradczej SovEcon, w od początku bieżącego sezonu do początku listopada br. rosyjski wywóz zbóż wyniesie około 12 mln ton, co oznacza przekroczenie oficjalnych prognoz w wysokości 10 mln ton. Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters) 8) USA: nieoficjalne szacunki zbiorów kukurydzy wyższe niż USDA Dwie niezależne, amerykańskie agencje analityczne (Informa Economics i INTL FCStone) podały wyższe od oficjalnych oszacowania tegorocznych zbiory kukurydzy i soi w USA. Według Informa Economics, amerykańskie zbiory kukurydzy wyniosły 272,76 mln ton wobec 271,94 mln ton podanych w październikowym raporcie Amerykańskiego Departamentu Rolnego. Z jeszcze większym optymizmem oszacował zbiory kukurydzy broker INTL FCStone - w wysokości 276,39 mln ton. Obie firmy podały również wyższe niż prezentowane przez USDA szacunki zbiorów soi. Informa oszacowała je na 79,6 mln ton wobec 77,8 mln ton w raporcie Amerykańskiego Departamentu Rolnego, z kolei INTL FCStone - na 80,5 mln ton. Wyższe nieoficjalne szacunki podziałały zniżkowo" na rynek kukurydzy w USA. Żniwa kukurydzy są na ukończeniu i podaż kukurydzy jest w Stanach wysoka. Popyt - zwłaszcza eksportowy - jest natomiast stosunkowo mały. Co prawda prognozowany bilans kukurydzy w Stanach jest w dalszym ciągu wyjątkowo napięty i nie można całkiem wykluczyć, że w dalszej części sezonu ceny nie zaczną się ponownie umacniać. Jak na razie jednak, tuż po żniwach ziarna jest pod dostatkiem i to powinno przynajmniej przez jakiś czas wpływać na kształtowanie się cen kukurydzy w USA. Do nieco zniżkowych nastrojów" przyczynia się także aprecjacja dolara amerykańskiego, która wpływa niekorzystnie na eksport. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters ) 9) UE wstępne szacunki zasiewów rzepaku Wstępne prognozy zasiewów rzepaku przewidują wzrost areału o 6,8% do 6,55 mln ha. Byłoby to jednak mniej niż w sezonach 2010/11 oraz 2011/12. Do wzrostu areału przyczyniły się zachęcające ceny rzepaku oraz dobre warunki polowe zwłaszcza wobec poprzedniego roku. Największy przyrost ozimych zasiewów dotyczy Niemiec (+9%) do 1,45 mln ha, co w największym stopniu wpływa na średnią unijną z racji skali. We Francji producenci nie mogli zrealizować planów siewów ze względu na suszę w sierpniu i wczesną jesienią, zatem areał jest tam 0,4% mniejszy od zeszłorocznego do 1,55 mln ha. Podobnie w Wielkiej Brytanii mokra pogoda nie pozwalała na zasiewy w optymalnym czasie, co spowodowało, że areał ozimego rzepaku zmniejszył się o 0,7% do 700 tys. ha. Zasiewy na Bałkanach oraz na Węgrzech mogą jeszcze wzrosnąć ze względu na zapóźnienia spowodowane tegoroczną suszą. Tymczasem na Ukrainie producenci byli dość oporni w zwiększaniu areału ozimego rzepaku i możliwa jest stagnacja na poziomie 950 tys. ha wobec 1,09 mln ha przed rokiem oraz 1,44 mln ha w 2010 roku. Zbiory mogłyby jednak wzrosnąć o ile straty mrozowe nie będą tak znaczne jak w zeszłej zimy.

15 Areał rzepaku w UE (tys. ha) / / / /14 p zmiana w % Bułgaria ,1 Rep. Czeska ,2 Dania ,7 Francja ,4 Niemcy ,1 Węgry ,5 Litwa ,8 Polska ,3 Rumunia ,8 Słowacja ,0 Wielka Brytania ,7 pozostałe ,9 UE ,8 Źródło: Oil World, p- prognoza ( Żródło: FAMMU/FAPA na podst. Oil World 10) Eksport rzepaku wyższy, import niższy Polski eksport i import rzepaku w dwóch pierwszych miesiącach sezonu 2012/2013 był bardzo zróżnicowany informuje Bank Gospodarki Żywnościowej. Import rzepaku do Polski w przeciągu dwóch pierwszych miesięcy tego sezonu (w okresie lipiec sierpień 2012), wyniósł 94 tys. t. W analogicznym okresie roku ubiegłego był on wyższy i wynosił 96 tys. t (wstępne dane handlowe, opublikowane przez Sparks). Inaczej sytuacja wygląda w wypadku eksportu nasion. W tych dwóch miesiącach przekroczył on w tym roku poziom 74 tys. t wobec 64 tys. t wywiezionych w tym samym okresie poprzedniego roku. Przypomnijmy, że według szacunków GUS z września br. tegoroczne zbiory rzepaku w Polsce wyniosły ok. 1,9 mln t i były zbliżone do poziomu z 2011 roku - podaje BGŻ. (Farmer) 11) UE prognozy spadku produkcji, podaży oraz przerobu słonecznika W sezonie 2012/13 zbiory słonecznika w Unii osiągną około 7 mln ton i będą niższe od zeszłorocznych o około 1,2 mln ton. Największych strat doświadczyła Hiszpania z powodu suszy, bowiem wstępnie szacowano zbiory na jedynie 530 tys. ton. Ostatnio, dzięki poprawie szacunków w Andaluzji zwiększono szacunki do 580 tys. ton co oznacza połowę zbiorów roku Tymczasem wzrost szacunków w Hiszpanii zrekompensowały kolejne przeszacowania w dół w Bułgarii, gdzie zbiory szacuje się obecnie na 1,35 mln ton wobec 1,38 mln ton w sezonie 2011/12. W Bułgarii plony spadły o 11%, a areał się zwiększył. W poprzednim sezonie odnotowano przyrost produkcji słonecznika w Unii o około 1,3 mln ton. Skutkiem 10% spadku podaży do 9,3 mln ton jest umacnianie cen słonecznika, które dodatkowo były wspierane poprzez drożenie oleju słonecznikowego. W trakcie bieżącego sezonu z powodu niedoborów zmniejszy się poziom zapasów ziarna słonecznikowego do z 0,9 do 0,56 mln ton. Bilans słonecznika w UE (mln ton) 10/11 11/12 12/13p zmiana w % zapasy początkowe 0,69 0,67 0,90 33,7 Produkcja 6,97 8,23 6,99-15,1 Import * 0,39 0,29 0,37 28,5 PODAŻ 8,04 9,20 8,26-10,1 Eksport * 0,49 0,57 0,53-6,9 Przerób 5,95 6,79 6,25-7,9 inne użycie 0,93 0,94 0,92-1,6 POPYT 7,37 8,30 7,70-7,1 zapasy końcowe 0,67 0,90 0,56-37,8 Źródło: Oil World, p- prognoza, * poza handlem wewnątrz UE sezon od sierpnia do lipca (Źródło: FAMMU/FAPA na podst: OH World)

16 16 12) Trudno jest wyeliminować z rynku nielegalnych dystrybutorów mączek mięsno-kostnych. W tym roku wykryto 67 przypadków złamania zakazu żywienia zwierząt gospodarskich mączkami mięsnokostnymi. W żadnej z tych spraw rolnicy nie chcieli ujawnić pochodzenia mączek, co utrudnia wyeliminowanie z rynku nielegalnych dystrybutorów tego produktu. Stwierdzenie żywienia zwierząt paszą z dodatkiem mączki w gospodarstwie w każdym przypadku kończy się blokadą stada. Taka procedura jest konieczna, ponieważ mięso pochodzące od takich zwierząt nie spełnia wymogów bezpieczeństwa zdrowotnego. - Jestem przekonany, że żaden konsument nie chciałby, aby na jego stół trafiło mięso pochodzące od zwierząt, które były żywione paszami z dodatkami niewiadomego pochodzenia wyjaśnia Jarosław Naze, Zastępca Głównego Lekarza Weterynarii. Tutaj nie chodzi wyłącznie o to, czy mączki mogą zagrażać zdrowiu ludzkiemu, czy też nie, ale o ich pochodzenie i jakość. - Żaden z rolników, który łamał zakaz nie podał do tej pory źródła pochodzenia mączki, a to wprowadza dodatkowe ryzyko. Możemy się wyłącznie domyślać jej pochodzenia. Mączka może pochodzić np. z biogazowi lub zakładów utylizacyjnych i może być bardziej niebezpieczna niż nam się wydaje. Jest bardzo prawdopodobne, że taki produkt będzie skażony dioksynami lub metalami ciężkimi. Dlatego Inspekcja Weterynaryjna w celu uniknięcia wprowadzenia takich zwierząt do obrotu jest zmuszona zastosować całkowitą blokadę stada z zakazem ich sprzedaży. Zwierzęta muszą być utrzymywane przez rolnika w gospodarstwie zgodnie z zachowaniem zasad dobrostanu. Straty w tym przypadku są nieporównywalnie wyższe niż planowany wcześniej zysk. Trzeba się liczyć z tym, że zwierzęta rosną, potrzebują coraz więcej paszy oraz większej przestrzeni. Jeżeli rolnik otrzyma zgodę to, zwierzęta zostaną skierowane do uboju w rzeźniach, a otrzymane produkty będą poddane utylizacji na koszt właściciela mówi Jarosław Naze. Z informacji udzielonych przez Zastępcę Głównego Lekarza Weterynarii na razie nie udało się ustalić pochodzenia mączek, sprzedawanych przez nielegalnych dystrybutorów. W tym przypadku nie można też wykluczyć pochodzenia zagranicznego tych produktów. (Farmer) 13) EFSA pozytywnie o soi GMO EFSA wydał pozytywną opinię na temat genetycznie modyfikowanej soi od Monsanto. Mało prawdopodobne jest, aby import genetycznie modyfikowanej soi MON87705 na cele żywnościowe i paszowe ( z wyłączeniem uprawy) stanowił zagrożenie dla środowiska, czy zdrowia w porównaniu z jej konwencjonalnymi odpowiednikami - raportuje Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). W raporcie dotyczącym produkowanej przez Monsanto odmiany soi GMO - MON87705 EFSA stwierdza, że całkowita alergenność całej rośliny nie została zmieniona przez modyfikacje genetyczne. Ocena ryzyka dotyczyła użycia soi jako paszy dla zwierząt, jak również w celach spożywczych do produkcji oleju, czy wykorzystanie go w produkcji margaryny, sosów sałatkowych itp. (Farmer) 14) USA wyniki badań stosowania pestycydów w uprawach GMO Badania profesora Charlesa Benbrooka z Uniwersytetu Stanowego w Waszyngtonie opublikowane w Enviromental Science Europe oceniły użycie pestycydów w uprawach GMO: bawełny, soi oraz kukurydzy. Badania były oparte na analizach danych dostępnych w serwisie statystycznym USDA. Profesor ocenił, że stosowanie glifosatu prowadzi do rozprzestrzenienia chwastów odpornych na herbicyd, a odporne chwasty stają się coraz większym problemem. Prowadzi to do wzrostu poziomu stosowania herbicydu objętościowo o 25%. W wyniku tego w latach użycie herbicydów wzrosło z 1,5 mln funtów do 90 mln funtów. W latach użycie pestycydów wzrosło o 404 mln funtów (z uwzględnieniem wzrostu o 527 mln funtów minus 123 mln funtów spadku użycia insektycydów). Profesor uważa, że rozwiązania firm biotechnologicznych polegające na stosowaniu kolejnych, bardziej toksycznych herbicydów jeśli wcześniejsze już nie działają, ocenia jako gaszenie pożaru

17 17 ogniem. Zwraca również uwagę, że kukurydza GMO z genem Bt jakkolwiek zmniejsza użycie pestycydów przeciwko owadom o 28%, to jednak wzrasta ilość toksyn Bt w glebie oraz wodzie w okresie do około 6 miesięcy po zbiorach. Zatem należy się spodziewać negatywnych skutków ekologicznych w środowisku (glebie i wodach gruntowych). (Źródło: FAMMU/FAPA na podst.: ESE) 15) Historyczny rekord eksportu polskiej żywności Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (IERiGŻ) podniósł swoje prognozy eksportu żywności z Polski na 2012 r. do 16,3 mld euro. To najwyższa w historii wartość, o ponad 1 mld wyższa niż w 2011 r. - stwierdza "Rzeczpospolita". Jak mówi ekonomista BGŻ Michał Koleśnikow, lepszy wynik to przede wszystkim efekt kursu walut w I półroczu. "Złoty był wówczas nie tylko słabszy wobec euro niż w tym samym okresie 2011 r., ale też niż prognozowała większość analityków walutowych. Dzięki temu dynamika eksportu pozytywnie nas zaskoczyła" - wyjaśnia. Eksport napędzają też rosnące ceny żywności na świecie. Według Wiesława Łopaciuka z IERiGŻ do zwiększania eksportu nasze firmy zachęca także wyższa, niespodziewana wcześniej produkcja. Muszą poradzić sobie z nadwyżkami - mówi. Eksport rozwija się szybciej niż import, co przekłada się na wzrost salda - w 2011 r. wyniosło niemal 2,6 mld euro, a w tym, jak szacuje IERiGŻ, może sięgnąć 3,3 mld. Słabnie u nas zainteresowanie drogimi towarami z zagranicy, a nasze relatywnie tanie produkty chętniej kupuje zachodnia Europa - tłumaczy Andrzej Kalicki, szef Zespołu Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych (FAMMU/Fapa). (Portal Spożywczy) 16) Ekonomiści przewidują osłabienie złotego Pod koniec listopada za euro zapłacimy 4,16 zł, za dolara 3,25 zł, a za franka szwajcarskiego 3,45 zł - to mediana prognoz dwunastu ekonomistów i analityków, ankietowanych przez "Puls Biznesu". Twierdzą oni, że złoty osłabnie pod naporem serii niekorzystnych dla naszej waluty informacji. Kierunek zmian powinna wskazać już w środę Rada Polityki Pieniężnej, która - według zgodnych ocen specjalistów - powinna wreszcie obniżyć stopy procentowe. Marcin Mrowiec, główny ekonomista Pekao, lider rankingu "Pulsu Biznesu" w poprzednich miesiącach, twierdzi, że kontynuacja trendu osłabienia złotego byłaby dobrą wiadomością dla wzrostu gospodarczego w następnych kwartałach. Eksport netto pozostaje według niego główną nadzieją na w miarę dobry, sięgający ok. 2 proc. wzrost gospodarczy, wobec słabości konsumpcji prywatnej oraz hamowania w inwestycjach publicznych. (PAP) 17) IERiGŻ: Tegoroczna produkcja mięsa spadnie o 2 proc. Produkcja mięsa w 2012 r. spadnie wobec 2011 r. o o 2 proc. - ocenia w raporcie Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Produkcja wieprzowiny spadnie o ok. 10 proc., wołowiny o ok. 5 proc., zaś produkcja drobiu wzrośnie o ok. 10 proc. "W II półroczu produkcja drobiu prawdopodobnie będzie również większa o około 10 proc. niż w analogicznym okresie 2011 roku. Wzrost taki byłby pożądany, wobec znacznie głębszego spadku produkcji wieprzowiny w tym okresie i stagnacji produkcji wołowiny. Ocenia się, że w II półroczu produkcja wieprzowiny może być mniejsza niż przed rokiem o około 14 proc." - napisano w raporcie Instytutu. "W rezultacie można przewidywać, że w całym 2012 roku produkcja trzech podstawowych rodzajów żywca w wadze bitej ciepłej ukształtuje się przypuszczalnie na poziomie około tys. ton i będzie mniejsza aniżeli w 2011 roku o 2 proc.. Produkcja wieprzowiny okaże się prawdopodobnie mniejsza o około 10 proc., wołowiny o około 5 proc., a produkcja drobiu może być większa o około 10 proc." - dodano. Instytut ocenia, że w sezonie 2012/13 nie zanosi się na spadek cen pasz. "Światowe zbiory zbóż oraz roślin oleistych nadal kształtować się będą pod presją przewagi popytu nad podażą. Wyrazem tego są wysokie ceny zbóż i pasz przemysłowych na świecie, w tym również w Polsce, mimo lepszych zbiorów od spodziewanych" - napisano. (Portal Spożywczy)