Ocieplenie klimatu. Przyczyny ocieplenia. Skutki ocieplenia. Przeciwdziałanie ociepleniu

Transkrypt

1 Ocieplenie klimatu Przyczyny ocieplenia Skutki ocieplenia Przeciwdziałanie ociepleniu

2 Co to Efekt cieplarniany?? Efekt cieplarniany To nic innego jak ocieplenie klimatu. Zjawisko to zachodzące w atmosferze planety powoduje wzrost temperatury planety, w tym i Ziemi

3 Odkryty przez Jean Baptiste Joseph Fourier w 1824 i zbadany przez Svante Arrheniusa w 1896 roku. Nazwa pochodzi od zjawiska zachodzącego w szklarni Występuje również na planetach Mars i Wenus,

4 Zrozumieć efekt cieplarniany można w następujący sposób: - każdy, kto w pogodny dzień wszedł do szklarni, natychmiast musiał zauważyć, że w środku jest znacznie cieplej niż na zewnątrz, pomimo że nie ma tam żadnego dodatkowego ogrzewania. Widzialne promienie słoneczne, padając na szyby szklarni, przenikają do środka i nagrzewają ziemię, na której rosną rośliny. Rozgrzana ziemia zaczyna wysyłać promieniowanie podczerwone (o większej długości fali niż padające na szyby promieniowanie widzialne), dla którego szkło stanowi barierę nie do przebycia a zatrzymane przez to promieniowanie podczerwone podnosi temperaturę wnętrza szklarni.

5

6 Globalne ocieplenie klimatu - opisuje obserwowane w ostatnich dekadach ocieplenie średniej temperatury ziemskiej atmosfery i oceanów oraz przewidywane ocieplenie w przyszłości. Czwarty Raport Międzyrządowego Zespołu do spraw Zmian Klimatu przewiduje, że globalne ocieplenie wyniesie od 1.1 do 6.4 C pomiędzy 1990 i 2100

7 Jakie czynniki wpływają na ocieplanie się klimatu? Globalne ocieplenie. Działalność człowieka. Przyczyny naturalne

8 Przyczyną wzrostu stężenia dwutlenku węgla w atmosferze jest działalność człowieka. Rozwój przemysłu wymuszany przez wymagania cywilizacyjne nieuchronnie wiąże się ze spalaniem ogromnej ilości paliw. Paliwa takie jak węgiel kamienny, ropa naftowa, gaz ziemny, które są głównymi produktami spalania wydzielają CO 2. Rabunkowa i nieprzemyślana gospodarka człowieka prowadzi do systematycznego wylesiania dużych obszarów, a mniejsza powierzchnia lasów to mniej CO 2 pochłoniętego w procesie fotosyntezy. Wzrost zanieczyszczeń w ostatnich 15 latach

9 Jakie gazy są głównie odpowiedzialne za powstawanie efektu cieplarnianego??? 1. dwutlenek węgla 2. Ozon 3. freony 4. metan 5. podtlenek azotu 6. halony 7. para wodna

10 Badania wykazały, że w atmosferze ziemskiej pojawiły się gazy, które jeszcze silniej niż dwutlenek węgla pochłaniają niewidzialne dla oka promieniowanie podczerwone, odprowadzające w przestrzeń kosmiczną nadmiar ciepła ziemskiego. Do tych gazów cieplarnianych należą: metan, tlenki azotu, ozon i freony. - Metan "zasila" powietrze głównie w wyniku mikrobiologicznego rozkładu materii organicznej na wysypiskach śmieci, w kolektorach ścieków komunalnych, na zalanych wodą polach ryżowych, a także powstaje podczas spalania drewna i w jelitach hodowanego w coraz większych ilościach bydła domowego. - Tlenki azotu pochodzą głównie ze spalin samochodowych oraz z nawozów sztucznych. Wzrost zawartości tlenków azotu jest sprzężony ze wzrostem ozonu, który tworzy się w procesach fotochemicznych katalizowanych przez połączenia azotu z tlenem. - Ozon stratosferyczny chroni powierzchnię naszej planety przed zgubnymi skutkami ultrafioletowego promieniowania słonecznego, jednak ozon troposferyczny przyczynia się w dużym stopniu do efektu cieplarnianego. - Freonów dostarcza do atmosfery przemysł chłodziarski i kosmetyczny. Zgodnie z porozumieniami międzynarodowymi obecne aerozole nie zawierają już freonów.

11 Pomimo dużej emisji gazów cieplarnianych ich ilości w powietrzu mierzone w procentach lub ppm są śladowe. Jednak gazy te pochłaniają promieniowanie podczerwone znacznie silniej niż dwutlenek węgla. Z tego powodu mimo bardzo małych ilości łączny skutek gazów cieplarnianych już prawie dorównuje, a niedługo pewnie przewyższy efekt dwutlenku węgla.

12 Emisje gazów cieplarnianych Momentem, od którego ilość emitowanych przez człowieka gazów cieplarnianych zaczęła gwałtownie rosnąć była rewolucja przemysłowa z połowy XVIII wieku, z jej ogromnym zapotrzebowaniem na pochodzącą z paliw kopalnych energię. Rozpoczęty około roku 1750 wzrost emisji gazów cieplarnianych trwa do dziś dnia: badania wykazały, że w ciągu ostatnich 25 lat XX wieku stężenie dwutlenku węgla w śniegach Antarktydy wzrosło o 25%. Wykorzystywanie węgla, ropy i gazu wywołało bezprecedensowy wzrost stężenia dwutlenku węgla w atmosferze do poziomu, który prawdopodobnie nie został osiągnięty przez ostatnich 20 milionów lat. Obecnie wykorzystywanie paliw kopalnych ma 80-procentowy udział w spowodowanej działalnością człowieka emisji dwutlenku węgla. Gaz cieplarniany symbol Wzrost stężenia w atmosferze w latach Stężenie w atmosferze w roku 2000 dwutlenek węgla CO 2 31% 370 ppm metan CH 4 151% 1,7 ppm podtlenek azotu N 2 O 17% 0,32 ppm ozon O 3 35% brak danych

13 Działalność człowieka. Bardzo często za przyczynę nagłego ocieplenia klimatu w ciągu minionych dwóch wieków uważa się m.in. dynamiczny rozwój przemysłu i transportu w szczególności w okresie rewolucji przemysłowej. Gromadzenie się gazów cieplarnianych w atmosferze uniemożliwia ucieczkę nadmiaru ciepła z ziemskiej atmosfery, czynniki te powodują pogłębianie się efektu cieplarnianego. Poza gazami cieplarnianymi istnieją inne mechanizmy zmian globalnej temperatury. Np. ocenia się, że wzrost ilości absorbujących pyłów zawieszonych (sadzy) w atmosferze, bez żadnej innej zmiany, spowoduje wzrost temperatury Ziemi.

14 Przyczyny naturalne. Pojawiają się opinie, iż działalność człowieka niekoniecznie musi być przyczyną wzrostu globalnej temperatury. W historii globu ziemskiego były okresy epok ociepleń oraz epok lodowcowych, można więc spekulować, iż w bieżących latach trwa właśnie (lub rozpoczyna się) kolejna epoka globalnego ocieplenia. Jako najbardziej prawdopodobną przyczynę cyklów ociepleń i ochłodzeń planety wymienia się słońce i jego aktywność. Obecnie ta teoria, mimo interesujących wyników, jest odrzucana przez większą część naukowców.

15 Jak dochodzi do powstania efektu cieplarnianego??? Efekt wywołują gazy atmosferyczne, zwane gazami cieplarnianymi, ograniczające promieniowanie cieplne powierzchni i dolnych warstw atmosfery do przestrzeni kosmicznej Czyli ilość promieni UV słońca powinna równać się ilości odbitych do przestrzeni kosmicznej

16 Co powodują gazy cieplarniane?? Gazy cieplarniane to gazowe składniki atmosfery będące przyczyną efektu cieplarnianego. Gazy cieplarniane zapobiegają wydostawaniu się promieniowania podczerwonego z Ziemi w wyniku czego następuje zwiększenie temperatury powierzchni Ziemi

17 Główną przyczyną efektu cieplarnianego są gazy cieplarniane wytwarzane podczas : wycinania lasów deszczowych, co powoduje zmniejszenie się ilości pochłanianego dwutlenku węgla, przez co zalega on w atmosferze i powstrzymuje promieniowanie podczerwone przed swobodnym ujściem do przestrzeni kosmicznej. spalania paliw kopalnych w elektrociepłowniach, elektrowniach i coraz to nowych fabrykach, zwiększając ilość produkowanego dwutlenku węgla, przez co rośliny nie nadążają z jego pochłanianiem transportu towarów i przewozu ludzi oraz zwiększenia się liczby pojazdów - wraz z nimi zwiększa się emisja metanu, dwutlenku węgla i ołowiu Nadmiernej eksploatacja pól uprawnych z mokrych upraw ryżu i pastwisk pod hodowlę uwalniających metan podczas fermentacji.

18 Główną przyczyną efektu cieplarnianego są gazy cieplarniane wytwarzane podczas : Reakcje fotochemiczne spalin przemysłowych i komunikacyjnych, uwalniające niski ozon z promieniami słońca. Coraz powszechniejsze stosowanie sztucznych nawozów wspomagających procesy nitryfikacji oraz denitryfikacji, uwalniające tlenki azotu. Rosnące masy odpadów organicznych z wielkich miast składowane na wysypiskach śmieci, które gnijąc emitują metan i dwutlenek węgla.

19 Efekty globalnego ocieplenia. Ten wzrost temperatury może być związany z innymi zmianami takimi jak zmiany poziomu oceanów, zmiany ilości i rozkładu opadów, zmiany w intensywności ekstremalnych zjawisk pogodowych takich jak powodzie lub intensywność huraganów, zmianę w uprawach, zmiany w pokrywie lodowców i innych zjawisk związanych z globalną zmianą temperatury.

20 Prawdopodobnie w ciągu najbliższych lat nie uda się powstrzymać wzrostu stężenia gazów cieplarnianych w powietrzu. Produkcja przemysłowa zwiększa się, ludzie w poszukiwaniu terenów uprawnych i cennych gatunków drewna będą nadal wycinać lasy. Skutkiem globalnego ocieplenia jest kurczenie się czapy lodowcowej na biegunach. Topnienie lodowców spowoduje podniesienie się poziomu mórz i oceanów. Wiele nizin nadmorskich, nie mówiąc już o przybrzeżnych depresjach, zostanie zalanych.

21 Wzrost średnich temperatur Topnienie lodowców Podnoszenie się poziomu wód w morzach i oceanach Ekstremalne zjawiska pogodowe

22

23 Efekt cieplarniany ma i będzie miał coraz większy wpływ na rośliny i zwierzęta. Przede wszystkim zwiększy się ilość opadów, ponieważ cieplejsze powietrze oznacza wzmożone parowanie mórz i oceanów. Wzrost temperatury i opadów będzie równoznaczny z przesuwaniem się rejonów wegetacji i upraw bliżej biegunów. Zbyt szybkie przesuwanie się zasięgów roślin i zwierząt może zaburzyć równowagę ekologiczną. Niektóre arktyczne zwierzęta stracą możliwość migracji ze względu na zanik pokrywy lodowej między wyspami. Prawdopodobnie zwiększą się obszary pustyń i stepów.

24 Skutki: Efekt cieplarniany to oczywiście podniesienie temperatury na Ziemi, co wywoła trudne do przewidzenia lawinowe reakcje: Topnienie lodowców i zalewania przez ich wody obszarów nadmorskich, co zaskutkuje utratą miejsc życia i pracy dla ludzi (np. gęsto zaludnione żyzne obszary w ujściach rzek, w tym Wisły) i może spowodować duże konflikty społeczne. Wzrost temperatur spowoduje najprawdopodobniej przesunięcie stref klimatycznych o km ku biegunom do końca XXI wieku. W gorących obszarach plony zmniejszą się, w nowych cieplejszych zwiększą się, ale intensywnej uprawy nie wytrzymają gleby z deficytem wód i nowymi ciepłolubnymi szkodnikami. Szybkie zmiany klimaty zaburzą równowagę w ekosystemach i ginięcie wielu gatunków o małych zdolnościach adaptacyjnych. Zmiany klimatyczne zwiększą częstotliwość występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych i katastrof klimatycznych jak fale upałów, powodzie, huragany, które w bezpośredni sposób zagrażają zdrowiu i życiu. Ocieplenie klimatu spowoduje przyspieszenie parowania wody i opadanie jej w nowych rejonach, co spowoduje zmniejszenie zasobów wody pitnej, wody- źródła życia.

25 Jeśli nie pomożemy naszej Ziemi to tak może wyglądać obszar Polski za kilkaset lat!

26 Nie używaj aerozoli z freonem Oszczędzaj energię elektryczną Nie spalać plastiku, gumy i innych tworzyw Zamiast jechać samochodem- użyj roweru Kupując lodówkę zwróć uwagę na to czy nie wykorzystuje freonu jako środka chłodniczego Stosować recykling Szanować papier menu

27 a) Eliminowanie z użycia freonów. b) Prace nad poszukiwaniem alternatywnych źródeł energii - energia wiatrowa, słoneczna, wodór. Energie te powinny zastąpić paliwa kopalniane. c) Poszukiwanie bardziej ekologicznych metod utylizacji i przechowywania odpadów toksycznych. d) Pomoc biednym krajom, by zapobiegać wycinaniu lasów tropikalnych. e) Zalesianie zdewastowanych terenów. Zdania naukowców na temat skali zagrożeń spowodowanych ociepleniem klimatu Ziemianie są jednolite. Ale co do jednego wszyscy są zgodni, a mianowicie, że ocieplenie jest faktem i należy zrobić wszystko aby ten proces zatrzymać by uniknąć katastrofy.

28 Czy zmiana klimatu będzie miała wpływ na mnie osobiście? Jeśli mieszkasz w Europie, prawdopodobnie doświadczyłeś fali upałów w 2003 roku w ciągu ostatnich kilku lat widziałeś pożar lasu gdzieś w południowej Europie albo powódź w innym miejscu kontynentu. Chociaż nie można powiedzieć na pewno, że te zdarzenia spowodowane zostały przez zmiany klimatu, są one zgodne z tym, co według naukowców jest wynikiem zmiany klimatu. Istnieje także duże prawdopodobieństwo, że w nadchodzących latach częściej doświadczysz ekstremalnych warunków pogodowych i że wzrosną Twoje składki na ubezpieczenie od szkód majątkowych powstałych w wyniku burz. Prognozuje się, że w Europie południowej będą występowały coraz rzadsze opady deszczu i coraz wyższe temperatury (np. średnia temperatura w Hiszpanii do 2080 roku ma wzrosnąć o ok. 4,5ºC), natomiast temperatury w krajach Europy północnej mają wzrosnąć nieco mniej (o ok. 1,5-2,0ºC do 2080 roku), a opady deszczu będą większe. Jeśli mieszkasz na wybrzeżu, pewnie zauważysz podnoszący się poziom morza.

29 Działaj już teraz Już teraz zmiana klimatu daje o sobie znać na różne sposoby: przez wzrost temperatury, częstsze burze i powodzie oraz podnoszenie się poziomu morza w wyniku topnienia czap lodowych na biegunach. Jeśli nie podejmiemy odpowiednich działań, zmiany klimatu będą powodowały coraz bardziej kosztowne szkody i zaburzały funkcjonowanie naszego środowiska naturalnego. A przecież jest ono dla nas źródłem pożywienia, surowców i innych niezbędnych zasobów. Zmiany klimatu wpłyną negatywnie na gospodarkę i mogą doprowadzić do destabilizacji społeczeństw na całym świecie.

30 Jak przeciwdziałać efektowi cieplarnianemu? Przeciwdziałanie powstawaniu efektu cieplarnianego polega na kontroli ilości dwutlenku węgla wprowadzanego do atmosfery. Kontrola może polegać jedynie na: zmniejszaniu emisji dwutlenku węgla do atmosfery (zmniejszenie ilości spalanych paliw kopalnych), sprzyjaniu pochłaniania już wprowadzonego dwutlenku węgla, jedynym skutecznym procesem jest fotosynteza.

31 Sposobem zatrzymania tego niekorzystnego efektu jest powrót do stanu sprzed gwałtownego rozwoju przemysłu i czekanie aby przyroda wyrówna szkody jakie wyrządził człowiek. Jest to jednak niewykonalne. W związku z tym należy zrobić wszystko, by wyraźnie spowolnić narastanie efektu cieplarnianego. Podstawowe znaczenie ma zmniejszenie zużycia paliw kopalnych i wykorzystanie alternatywnych źródeł energii, jak wodór, energia słoneczna lub wiatrowa. Należałoby natychmiast ograniczyć wycinanie lasów. Udoskonalenie technologii może spowodować oszczędności energetyczne i mniejsze spalanie paliw, a zmniejszenie energochłonności procesów przemysłowych pociągnie za sobą zmniejszenie emisji CO2.

32 Oszczędzaj!!! Podejmując proste kroki możesz wpłynąć na ograniczenie zmian klimatu i dodatkowo zaoszczędzić, płacąc mniejsze rachunki za ogrzewanie i elektryczność. Przeczytaj poniższe wskazówki i zobacz jakie to proste. Obniżenie temperatury tylko o 1ºC może zmniejszyć rachunek za energię o 5-10% oraz ograniczyć emisję CO2 o 300 kg rocznie w przeliczeniu na jedno gospodarstwo domowe. Nie pozwól ciepłu uciekać z Twojego domu. Wietrząc mieszkanie lub dom, otwórz okna na kilka minut, zamiast pozwolić, żeby ciepło uciekało przez długi czas. Jeśli przez cały dzień pozostawiasz w domu uchylone okno, wyprodukowanie energii potrzebnej do utrzymania ciepła przez 6 zimnych miesięcy (tzn. gdy na zewnątrz jest 10ºC lub mniej) oznaczać będzie emisję prawie 1 tony CO2. Wyposaż dom w dobrą izolację cieplną to jeden z najskuteczniejszych sposobów ograniczania emisji CO2 oraz oszczędzania energii na dłuższą metę. Energia uciekająca przez ściany, dach i podłogi stanowi zwykle 50% ogólnych strat ciepła. Dokładnie zaizoluj swój zbiornik na ciepłą wodę, rury centralnego ogrzewania i zagłębienia w ścianach oraz wyłóż folią aluminiową ściany za grzejnikami.

33 Zmniejsz ogrzewanie. Obniżenie temperatury tylko o 1ºC może zmniejszyć Twój rachunek za energię o 5-10% oraz ograniczyć emisję CO2 o 300 kg rocznie w przeliczeniu na jedno gospodarstwo domowe. Zaprogramuj swój termostat tak, aby w nocy lub podczas nieobecności domowników temperatura była niższa, a podnosiła się rano lub przed ich powrotem do domu. To zmniejszy Twój rachunek za ogrzewanie o 7-15%. Jeśli masz okna z pojedynczymi szybami, pomyśl o ich wymianie na okna z podwójnymi szybami to wymaga wyłożenia pewnej sumy, ale zmniejszy o połowę ilość energii uciekającej przez okna i na dłuższą metę z pewnością się opłaci. Jeśli wybierzesz najlepszy produkt na rynku (tj. drewniane okna z podwójnymi, przepuszczającymi mało energii szybami, pomiędzy którymi znajduje się argon), możesz zatrzymać ponad 70% traconej energii.

34 Jak można przeciw działać ocieplaniu się klimatu? Częściowym rozwiązaniem problemu może być zwiększenie wydajności źródeł energii, ochrona przyrody, odnawialne źródła energii czy nowa polityka poszczególnych państw. Technologia, która mogłaby odwrócić skutki globalnego ocieplenia już istnieje. Należy podjąć natychmiastowe kroki, aby konstruować mniej zanieczyszczające powietrze pojazdy, produkować bardziej wydajne urządzenia elektryczne i oszczędzać energię w skali międzynarodowej. Każda osoba może mieć wpływ na ograniczenie skutków ocieplenia emitując mniej gazów cieplarnianych.

35 Duże korporacje już szukają sposobów na zmniejszenie emisji gazów i jednoczesne zaoszczędzenie pieniędzy - istnieje jednak spora możliwość co do większej liczby innowacji. Kluczem do kontroli globalnego ocieplenia może być rozwój nowych technologii związanych z czystą energią - elektrownie wiatrowe i słoneczne, hybrydowe silniki elektryczne, i inne alternatywne źródła energii. Mając świadomość zagrożenia wszystkie kraje powinny podjąć w miarę możliwości działania hamujące ocieplanie klimatu Ziemi. Najważniejszym jest zmniejszenie ilości gazów cieplarnianych w atmosferze. Podejmowane w tym celu działania to m.in.

36 Lub po prostu zainwestujmy w ekologiczne auta