Energia. Edukacji. Scenariusze lekcji Szkoła podstawowa, klasa VI

Transkrypt

1 du uk kac a ji ac cji En ji En er i E Ene erg gia n r ia E ne erg gia Ed duk r ia E u a rg gia Ed duk kac cji ia E u a ji En ia Ed duk kac cji En er E u a ji En er gi Ed duk kac cji En er gia a E d E e g Energia Edukacji Scenariusze lekcji Szkoła podstawowa, klasa VI

2 Redakcja: Anna Solska, doradca metodyczny, Wrocławskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli Opracowanie: Krystyna Zazula - Sielawska S.P. nr 76 Wrocław Temat: Wykorzystujemy energię przyjazną dla klimatu Ziemi. Klasa: VI Czas trwania zajęć: 45 minut Cele: Wiadomości - uczeń podaje nazwy odnawialnych i nieodnawialnych źródeł energii oraz wymienia zalety i wady pozyskiwania energii z danego źródła objaśnia na czym polega efekt cieplarniany podaje konsekwencje wzmożonego efektu cieplarnianego dla życia na Ziemi Umiejętności - uczeń planuje działania mające na celu oszczędzanie energii i powstrzymanie zmian klimatycznych związanych ze wzmożonym efektem cieplarnianym proponuje sposoby odpowiedzialnego gospodarowania energią Postawy - uczeń jest świadomy zagrożeń związanych ze wzrostem zawartości dwutlenku węgla w atmosferze jest przekonany o konieczności stosowania odnawialnych źródeł energii i jej oszczędzania Metody pracy: Formy pracy: pogadanka, indywidualna, dyskusja, zbiorowa, gry dydaktyczne zespołowa Środki dydaktyczne: zadania dla grup (załącznik nr 1a i 1b), materiał pomocniczy dla nauczyciela (załącznik nr 2), ilustracja EFEKT CIEPLARNIANY (załącznik nr 3), krzyżówka i rebus (załącznik nr 4), rozwiązanie krzyżówki i rebusu (załącznik nr 5) Ilość kopii do wydrukowania w kolorze: zał. 3, 4a, 4b 4 kopie, w czerni: zał 1a, 1b, 2 i 5 1 kopia. Bibliografia Zielone zadania. Ochrona środowiska w zadaniach chemicznych Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Przykładowe scenariusze lekcji o energii, efekcie cieplarnianym portal edukacyjny

3 Przebieg zajęć 45 Czynności nauczyciela Czynności uczniów - czynności organizacyjno- porządkowe. - zajmują miejsca, witają się z nauczycielem. FAZA WPROWADZAJĄCA - przedstawia temat i cele lekcji. - pyta: Co to jest energia i do czego jest potrzebna?, Jakie znacie źródła energii? - komentuje wypowiedzi uczniów. - słuchają nauczyciela. Odpowiadają na pytania. (Nieodnawialne źródła energii: węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa naftowa, gaz ziemny, uran i inne pierwiastki promieniotwórcze. Odnawialne: energia spadku wody, słoneczna, geotermalna, wiatru i energia pływów morskich oraz biomasa (np. drewno, słoma) i biogaz (np. gaz powstały w trakcie odprowadzania ścieków lub podczas rozkładu szczątków zwierzęcych i roślinnych). - dzieli uczniów na 4 grupy. - rozdaje zespołom karty pracy (zał.1a) i objaśnia sposób wykonania zadania. - czuwa nad prawidłowym przebiegiem pracy zespołów. - prosi liderów o zaprezentowanie efektów pracy. - pyta: Które ze sposobów pozyskiwania energii są najkorzystniejsze dla przyszłych pokoleń? - wybierają liderów. - pracują w grupach, wypełniają tabele zgodnie z poleceniem nauczyciela. - liderzy grup kolejno odczytują zapisy w tabelach. - wskazują źródła energii odnawialnej. FAZA PODSUMOWUJĄCA FAZA REALIZACYJNA - pyta: Dlaczego uzyskiwanie energii ze źródeł nieodnawialnych może być szkodliwe dla klimatu Ziemi? - rozdaje zespołom schemat powstawania wzmożonego efektu cieplarnianego(zał. nr3). - wspólnie z uczniami omawia schemat. - zadaje pytania: Na czym polega efekt cieplarniany?, Jakie gazy przyczyniają się do podnoszenia temperatury atmosfery?, Jakie dziedziny gospodarki emitują najwięcej gazów cieplarnianych do atmosfery? - wyjaśnia, że dzięki naturalnemu efektowi cieplarnianemu istnieje życie na naszej planecie, a problemy mogą pojawić się w związku z nadmierną emisją gazów cieplarnianych. - inicjuje dyskusję nt. Dlaczego i jak należy przeciwdziałać wzmożonemu efektowi cieplarnianemu? (przypomina zasady obowiązujące dyskutantów). - podsumowuje dyskusję. - podkreśla, że szczególna odpowiedzialność spoczywa na firmach produkujących energię i ciepło. - rozdaje krzyżówki i rebusy (zał. nr 4a i 5a). - poleca wyszukać w Internecie informacje o firmie, której nazwa jest rozwiązaniem krzyżówki. - uzasadniają swój wybór podając jako przyczynę ocieplanie klimatu. - analizują schemat. - odpowiadają na pytania. - biorą udział w dyskusji. - słuchają nauczyciela. - rozwiązują krzyżówki i rebusy.

4 Zadanie dla grupy I Załącznik nr 1a Uzupełnij tabelę Źródło energii Uwarunkowania opłacalnej produkcji energii z podanego źródła Zalety wyboru Wady wyboru Słońce Wiatr

5 Zadanie dla grupy II Załącznik nr 1a Uzupełnij tabelę Źródło energii Uwarunkowania opłacalnej produkcji energii z podanego źródła Zalety wyboru Wady wyboru Wody powierzchniowe i fale morskie Gorące wody wnętrza Ziemi (energia geotermalna)

6 Zadanie dla grupy III Załącznik nr 1a Uzupełnij tabelę Źródło energii Uwarunkowania opłacalnej produkcji energii z podanego źródła Zalety wyboru Wady wyboru Biomasa Biogaz

7 Zadanie dla grupy IV Załącznik nr 1a Uzupełnij tabelę Źródło energii Uwarunkowania opłacalnej produkcji energii z podanego źródła Zalety wyboru Wady wyboru Kopalne surowce energetyczne (ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel kamienny i brunatny ) Paliwo jądrowe

8 Rozwiązanie zadania Załącznik nr 1b Uzupełnij tabelę Źródło energii Uwarunkowania opłacalnej produkcji energii z podanego źródła Zalety wyboru Wady wyboru Słońce długie okresy nasłonecznienia, małe zapylenie, bezchmurne niebo nieograniczone zasoby, produkcja energii nie degraduje środowiska, brak emisji wysokie koszty instalacji kolektorów słonecznych do podgrzewania wody i ogniw fotogalwanicznych do wytwarzania prądu Wiatr stałe występowanie wiatrów o dość dużej sile (nad morzem, jeziorami, w górach ) produkcja energii nie degraduje środowiska, brak emisji gazów cieplarnianych wysokie koszty budowy elektrowni wiatrowych, utrata walorów krajobrazowych, zagrożenie dla ptaków, hałas Wody powierzchniowe i fale morskie duży spadek rzeki, odpowiednie podłoże skalne (twarde skały), wysokie fale morskie produkcja energii nie degraduje środowiska, brak emisji gazów cieplarnianych duże nakłady finansowe, (konieczność budowy zapory i sztucznego zbiornika wodnego, zagospodarowania tego terenu np. dla celów rekreacyjnych) Gorące wody wnętrza Ziemi (energia geotermalna) zasoby gorącej wody i gorących skał produkcja energii nie degraduje środowiska, brak emisji gazów cieplarnianych duże koszty spowodowane budową instalacji Biomasa występowanie dużej ilości odpadów w przemyśle drzewnym, słomy w rolnictwie, duże obszary mało urodzajnych gleb przeznaczonych na uprawy energetyczne: rzepaku, wierzby energetycznej energia odnawialna, nie obciąża atmosfery dodatkową emisją np. dwutlenku węgla, utylizacja odpadów koszty związane z inwestycją, niższa wartość opałowa i duża wilgotność biomasy, wzmożona korozja kotłów Biogaz oczyszczalnie ścieków, wysypiska śmieci energia odnawialna, nie obciąża atmosfery dodatkową emisją dwutlenku węgla i metanu, utylizacja odpadów koszty związane z inwestycją, konieczność ciągłego dostępu do substancji fermentujących pochodzących z oczyszczalni ścieków, wysypisk śmieci, ferm, uciążliwy zapach Kopalne surowce energetyczne (ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel kamienny i brunatny ) rodzime zasoby węgla, gazu i ropy naftowej, dostęp do wody potrzebnej w procesie produkcji energii w elektrowniach stosunkowo niskie koszty wytwarzania energii dodatkowa emisja gazów cieplarnianych, zagrożenie wyczerpania ograniczonych surowców kopalnych Paliwo jądrowe złoża pierwiastków promieniotwórczych, zasoby wody potrzebne w cyklu produkcyjnym produkcja energii nie obciąża atmosfery gazami cieplarnianymi, duża wydajność wysokie koszty inwestycji i składowania odpadów promieniotwórczych, groźba katastrofy i skażenia terenu

9 Załącznik nr 3 Efekt cieplarniany Światło słoneczne swobodnie przenika przez atmosferę (żółty kolor promieni). Dociera do podłoża i ogrzewa Ziemię. SŁOŃCE 60000C IEŃ OD BITY Wzmożony efekt cieplarniany spowodowany wzrostem zawartości dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych w atmosferze podnosi jej temperaturę. Może to powodować w przyszłości szereg niekorzystnych zmian na naszym globie. PROM ATMOSFERA dwutlenek węgla tlenki azotu PROMIENIOWANIE CIEPLNE - PODCZERWIEŃ (DŁUGOFALOWE) azot - 78% tlen - 21% para wodna gazy szlachetne gazy cieplarniane } 1% freon metan Ozon ZIEMIA PROMIENIOWANIE WIDZIALNE (KRÓTKOFALOWE) Powierzchnia planety wypromieniowuje ciepło (czerwony kolor promieni). Gazy cieplarniane (zaznaczone kolorem czerwonym) pochłaniają promieniowanie cieplne lub odbijają je w kierunku Ziemi spowalniając ucieczkę ciepła w przestrzeń kosmiczną. Efekt cieplarniany jest naturalnym zjawiskiem umożliwiającym życie na naszej planecie.

10 Krzyżówka Załącznik nr 4a dla ucznia Poziomo: 1. W tym procesie rośliny zielone pochłaniają dwutlenek węgla. 2. Gaz cieplarniany, w górnej części atmosfery, pochłania nadmiar promieni ultrafioletowych, jego niedobór nad biegunami nazywamy dziurą Ponowne wykorzystanie odpadów do produkcji. 4. Służy do ustawiania temperatury np. kaloryfera lub żelazka (podczas prasowania). 5. Powinien być dostosowany do warunków pogody, aby chronić ciało przed zimnem lub przegrzaniem. 6. Jeden z gazów cieplarnianych, stanowi zagrożenie wybuchem w kopalniach węgla kamiennego, duże jego ilości powstają przy intensywnej hodowli bydła i trzody chlewnej. Litery w zaznaczonej kolumnie tabeli to hasło krzyżówki. Rebus Załącznik nr 4b dla ucznia Jedną z metod ograniczania emisji dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń atmosfery oraz obniżania kosztów produkcji energii stosowanych przez firmę, której nazwę stanowi hasło krzyżówki, jest wytwarzanie prądu i ciepła równocześnie. Rozwiązując rebus poznacie nazwę zakładu, w którym stosuje się taką metodę. E i = t wer = cie t = wnia

11 Krzyżówka Załącznik nr 5 dla nauczyciela F O T O S Y N T E Z A O Z O N R E C Y K L I N G T E R M O S T A T U B I Ó R M E T A N Poziomo: 1. W tym procesie rośliny zielone pochłaniają dwutlenek węgla. 2. Gaz cieplarniany, w górnej części atmosfery pochłania nadmiar promieni ultrafioletowych, jego niedobór nad biegunami nazywamy dziurą Ponowne wykorzystanie odpadów do produkcji. 4. Służy do ustawiania temperatury np. kaloryfera lub żelazka podczas prasowania. 5. Powinien być dostosowany do warunków pogody, aby chronić ciało przed zimnem lub przegrzaniem. 6. Jeden z gazów cieplarnianych, stanowi zagrożenie wybuchem w kopalniach węgla kamiennego, duże jego ilości powstają przy intensywnej hodowli bydła i trzody chlewnej. Litery w zaznaczonej kolumnie tabeli to hasło krzyżówki. Rebus Załącznik nr 4b dla ucznia Jedną z metod ograniczania emisji dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń atmosfery oraz obniżania kosztów produkcji energii stosowanych przez firmę, której nazwę stanowi hasło krzyżówki, jest wytwarzanie prądu i ciepła równocześnie. Rozwiązując rebus poznacie nazwę zakładu, w którym stosuje się taką metodę. E i = t wer = cie t = wnia E L E K T R O C I E P Ł O W N I A