Synteza oraz w³aœciwoœci termiczne i mechaniczne multiblokowych terpoli(estro-b-alifato-b-amidów) otrzymanych z udzia³em surowców odnawialnych
|
|
- Bożena Kaczor
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 540 Joanna RKICKA, Ryszard UKIELSKI Joanna RKICKA, RKICKA*, Ryszard UKIELSKI Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Synteza oraz w³aœciwoœci termiczne i mechaniczne multiblokowych terpoli(estro-b-alifato-b-amidów) otrzymanych z udzia³em surowców odnawialnych Streszczenie: trzymano seriê nowego typu terpolimerów terpoli(estro-b-alifato-b-amidów) sk³adaj¹cych siê z amidowych i estrowych bloków sztywnych oraz z bloków giêtkich bêd¹cych pochodnymi dimeru alkoholu linoleinowego. kreœlono wp³yw zmiany stosunku molowego bloku alifatycznego do amidowego na w³aœciwoœci mechaniczne i elastyczne oraz na wartoœci temperatur przemian fazowych produktów. Metodami DSC i DMTA zdefiniowano w³aœciwoœci termiczne, rozdzia³ fazowy i strukturê fizyczn¹ otrzymanych uk³adów. SYNTHESIS ALNG WITH AND MECHANICAL AND THERMAL PRPERTIES F MULTIBLCK TERPLY(ESTER-ALIPHATIC-AMIDE) THERMPLASTIC ELASTMERS BASED N RENEWABLE RAW MATERIALS Abstract: New terpoly(ester-aliphatic-amide) multiblock elastomers consisting of amide and ester hard segments and soft linoleic alcohol dimer segments were prepared. The effect of aliphatic and amide blocks mole ratio on mechanical and elastic properties and the phase transition temperatures of products were determined. The thermal properties, physical structure and the phase separation of obtained systems were defined by DSC and DMTA methods. 1. WSTÊP Z uwagi na malej¹ce zasoby paliw kopalnych, a co za tym idzie drastyczny wzrost ich cen oraz globalne ocieplenie i zanieczyszczenie œrodowiska w po³owie lat 90. XX wieku zaczêto wdra aæ nowe technologie wytwarzania biotworzyw [1-3]. Œwiatowe zdolnoœci produkcyjne biotworzyw w roku 2011 szacowano na 1,16 mln ton, i choæ s¹ to wci¹ iloœci nieporównywalnie mniejsze ni produkcja klasycznych tworzyw ropopochodnych, to prognozy na najbli sze lata przewiduj¹ dalszy dynamiczny wzrost ich udzia³u (zw³aszcza niedegradowalnych polimerów wytwarzanych z wykorzystaniem surowców ze Ÿróde³ odnawialnych) w œwiatowej produkcji tworzyw sztucznych. Rys. 1. Pojêcie biotworzyw wg European Bioplastics Pojêcie biotworzyw obejmuje zarówno tworzywa niebiodegradowalne wytwarzane z surowców odnawialnych, jak równie biodegradowalne wytwarzane z surowców odnawialnych lub petrochemicznych [4]. * Autor do korespondencji: Instytut Polimerów Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, ul. Pu³askiego 10, Szczecin, tel./fax. (91) , joanna.rokicka@ zut.edu.pl Rys. 2. Zdolnoœci produkcyjne biotworzyw w latach i prognoza na rok 2016 wg European Bioplastics
2 Synteza oraz w³aœciwoœci termiczne i mechaniczne multiblokowych terpoli(estro-b-alifato-b-amidów) otrzymanych z udzia³em surowców odnawialnych 541 Maj¹c na uwadze powy sze tendencje celem pracy by³o otrzymanie terpoli(estro-b-alifato-b-amidów) z wykorzystaniem surowców ze Ÿróde³ odnawialnych, zbudowanych z dwóch bloków sztywnych, tj. zdolnego do krystalizacji bloku oligoamidowego tworz¹cego domeny i powstaj¹cego podczas syntezy bloku estrowego oraz z bloku giêtkiego, którym jest alifatyczny makrol tworz¹cy fazê amorficzn¹ [5-7]. 2. CZÊŒÆ DŒWIADCZALNA H 2 KATALIZATR N 2 ESTRYFIKACJA DIMER ALKHLU LINLEINWEG a,w-dikarbksylwy LIGAMID 1,3 - PD TRANSESTRYFIKACJA T C T C KATALIZATR DMT METANL Materia³y Stosowano: 1,3-propanodiol (1,3-PD, DuPont, USA), tereftalan dimetylu (DMT; Elana, Polska), dimer alkoholu linoleinowego (DLAol, Croda, Holandia),, -dikarboksyoligo(laurynolaktam) o masie cz¹steczkowej 2000 g/mol otrzymany we w³asnym zakresie (PA ) [17, 18], katalizator tytanowy (Ti 2 /Si 2, Sachtleben Chemic GmbH Niemcy), stabilizator termiczny (Irganox 1010, Ciba Geigy, Szwajcaria). trzymywanie TPE Synteza blokowych terpolimerów poli(estro-b-alifato-b-amidów) (PTT-b-DLAol-b-PA12) n - polega³a na modyfikacji makrocz¹steczki poli(tereftalanu trimetylenu) PTT, w której pewn¹ czêœæ fragmentów pochodz¹cych od kwasu tereftalowego zast¹piono dikarboksylowym blokiem oligoamidowym a pochodz¹cych od glikolu alifatycznym makrolem. Synteza blokowych terpolimerów przebiega³a dwuetapowo. Pierwszy etap stanowi³a wymiana estrowa DMT z 1,3-PD oraz estryfikacja (w oddzielnym reaktorze) PA dimeryzowanym alkoholem linoleinowym w obecnoœci katalizatora. Drugi etap procesu stanowi³a w³aœciwa polimeryzacja kondensacyjna zmieszanych produktów poœrednich otrzymanych w pierwszym etapie syntezy. Przebieg i parametry syntezy przedstawia rysunek 4. Metodyka badañ TPE W otrzymanych materia³ach polimerowych oznaczono: nasi¹kliwoœæ benzenem i wod¹ (72h), temperaturê 1,3 - PD PLIKNDENSACJA T C p 0,4 hpa topnienia (mikroskop Boethiusa typ HMK, 3K/min), twardoœæ H (Shore typ 3100) w³aœciwoœci mechaniczne (Instron 4026, jednoosiowe rozci¹ganie), powroty elastyczne (rozci¹ganie zwalnianie naprê enia). Metodami DSC (Perkin-Elmer, cykl grzanie-ch³odzenie-grzanie, 10 C/min) oraz DMTA (Rheovibron DDV-II, kszta³tki do badañ wykonane metod¹ wtrysku) oceniono w³aœciwoœci termiczne oraz strukturê polimerów. 3. WYNIKI BADAÑ TERPLIMER Rys. 4. Przebieg i parametry syntezy terpolimerów -(PTT-b-DLAol- -b-pa12) n -. trzymano seriê TPE zbudowanych z bloków DLAol i PA12 o sta³ej masie cz¹steczkowej wynosz¹cej 2000 g/mol oraz z powstaj¹cego w trakcie syntezy bloku estrowego, charakteryzuj¹c¹ siê zmiennym stosunkiem molowym bloku DLAol do PA12. Rodzaj oraz stosunki molowe substratów u ytych do syntez przedstawiono w tabeli 1. Wszystkie otrzymane polimery wykazuj¹ hydrofobowy charakter. Woda w bardzo nieznacznym stopniu penetruje fazê amorficzn¹ (pêcznienie nie przekracza 4%). Wraz ze wzrostem stosunku molowego DLAol/PA w otrzymanych kopolimerach zauwa alny jest wzrost ch³onnoœci benzenu oraz spadek temperatury topnienia -(CH 2) 3--C- - poli(tereftalan trimetylenu), PTT C- -(CH 2) 3--C- - C- -(CH 2) 3--C- - C--(CH 2) 3--C- -C- itd.- itd. H-(CH ) H dimer alkoholu linoleinowego, DLAol [ ] H- C-(CH ) -NH -C-(CH ) -CH n dikarboksylowy oligoamid, PA12 Rys. 3. Schemat modyfikacji PTT
3 542 Joanna RKICKA, Ryszard UKIELSKI Tabela 1. Sk³ad i podstawowe w³aœciwoœci terpolimerów poli(estro-b-alifato-b-amidowych) Nr polimeru M PA12, g/mol Stosunek molowy DLAol/PA12/DMT/ PD p H2, % p benzen, % T mp, C T mk, C H, Shore A, MPa E, MPa, % /1/5/ ,0 19, /1/5/ ,9 8, /1/5/ ,8 12,1 195 M PA12 masa cz¹steczkowa oligoamidu, p H2 i p benzen nasi¹kliwoœæ, T mp, T mk pocz¹tek i koniec temperatury topnienia badany metod¹ optyczn¹, H twardoœæ, naprê enie zrywaj¹ce, E modu³ Younga, wyd³u enie przy zerwaniu i twardoœci. Wskazuje to na fakt, e bloki giêtkie DLAol buduj¹ fazê amorficzn¹ otrzymanych TPE i wraz ze wzrostem ich zawartoœci w makrocz¹steczce powstaje coraz lepiej wykszta³cona matryca polimeru. Próbki otrzymanych materia³ów rozci¹gano od 10 do 100% z narastaj¹cymi o 10% wyd³u eniami (rys. 5) oraz piêciokrotnie ze sta³ym wyd³u eniem 100% (rys. 6). W ten sposób otrzymano dwa typy pêtli histerezy mechanicznej. Zsyntezowane multiblokowe kopolimery charakteryzowa³y siê zadowalaj¹cymi w³aœciwoœciami wytrzyma- ³oœciowymi. Mo na je zaliczyæ do materia³ów o w³aœciwoœciach elastycznych. Na rysunku 5 przedstawiono pêtle histerezy mechanicznej charakteryzuj¹ce elastycznoœæ i relaksacjê naprê eñ w wybranych polimerach. Najlepsze w³aœciwoœci elastyczne posiada³ terpolimer o stosunku molowym DLAol/PA12 7:1, który wykazywa³ najmniejsze wartoœci odkszta³cenia trwa³ego (powroty elastyczne po 100% wyd³u eniu siêga³y 80%). Zdolnoœæ do natychmiastowego powrotu po odkszta³ceniu wyra a wyd³u enie sprê yste s. Jest ono miar¹ jakoœci wykszta³conej sieci przestrzennej elastomeru, która zdolna jest do przenoszenia du ych naprê eñ. Wyd³u enie wysokoelastyczne hs charakteryzuje zdolnoœæ materia³u do opóÿnionego powrotu po deformacji i jest ono miar¹ jakoœci fazy ci¹g³ej zdolnej do odpowiedzi lepkosprê ystej. Za trwa³e odkszta³cenie ps odpowiadaj¹ nieodwracalne zmiany jakie zasz³y w materiale pod wp³ywam naprê enia, zwi¹zane najprawdopodobniej z zmian¹ rozmieszczenia przestrzennego domen. Terpolimer o stosunku molowym DLAol/PA12 3:1 cechuje, w porównaniu z pozosta³ymi, du a energia akumulacji pierwszego cyklu. Mo na zatem wnioskowaæ, ze budowa matrycy terpolimeru uniemo liwia powrót domen do ich pierwotnego po³o enia. Wraz ze wzrostem stosunku molowego DLAol/PA12 jakoœæ fazy amorficznej poprawia siê, powstaje coraz lepiej wykszta³cona matryca polimeru oraz zwiêksza siê efekt wzajemnych oddzia³ywañ na styku domena matryca. Wraz ze wzrostem stosunku molowego DLAol/PA12 kopolimery wykazywa³y rosn¹ce wartoœci odkszta³cenia przy zerwaniu ( ) oraz malej¹ce wartoœci naprê enia zrywaj¹cego ( ) i modu³u Younga (E). Œwiadczy to o znacz- Rys. 5. Pêtle histerezy mechanicznej przy narastaj¹cym o 10% wyd³u eniu TPE o zmiennym stosunku molowym DLAol/PA
4 Synteza oraz w³aœciwoœci termiczne i mechaniczne multiblokowych terpoli(estro-b-alifato-b-amidów) otrzymanych z udzia³em surowców odnawialnych 543 Rys. 6. Pêtle histerezy mechanicznej przy sta³ym wyd³u eniu o 100% TPE o zmiennym stosunku molowym DLAol/PA ; ps wyd³u enie nieodwracalne, hs wyd³u enie wysokoelastyczne opóÿnione, s wyd³u enie sprê yste nym wp³ywie bloku DLAol na perfekcyjnoœæ fazy amorficznej otrzymanych TPEEA. W³aœciwoœci termiczne i strukturê fizyczn¹ kopolimerów badano metod¹ DSC oraz DMTA. ceniono wp³yw zmiany stosunku molowego DLAol/PA12 na w³aœciwoœci u ytkowe oraz na wartoœci temperatur przemian fazowych zsyntezowanych TPE. Rezultaty tych badañ przedstawiono na rys. 7 i 8. Wzrost stosunku DLAol/PA12 oznacza wzrost d³ugoœci ³añcucha (DLAol-b-PTT) rozdzielaj¹cego bloki PA12 w tej samej makrocz¹steczce terpolimeru oraz determinuje zmianê jej architektury. Wraz ze wzrostem stosunku DLAol/PA12 zawê a siê przedzia³ przejœcia szklistego oraz obni a siê temperatura T g zbli aj¹c siê do T g,dlaol (-61 C). Pozwala to wnioskowaæ, e powstaje coraz lepiej wykszta³cona faza miêkka. Szerokoœci podstawy endoterm wyznaczaj¹cych T m oraz egzoterm wyznaczaj¹cych T c s¹ sta³e, a ciep³a topnienia H m i krystalizacji H c nieznacznie malej¹. Temperatury topnienia i krystalizacji s¹ sta³e dla ca³ej serii i znacznie odbiegaj¹ od wartoœci charakterystycznych dla homopolimeru PA12. Œwiadczy to o s³abo wykszta³conej fazie twardej-krystalicznej. Wraz ze wzrostem stosunku molowego DLAol/PA12 modu³ zachowawczy maleje i zawê a siê plateau elastycznoœci TPE. Funkcje E i tg f(t) posiadaj¹ maksima funkcji przypisywane przemianom zeszklenia. Wszystkie maksima t³umienia s¹ superpozycj¹ co najmniej dwóch przejœæ relaksacyjnych zwi¹zanych z zeszkleniem fazy miêkkiej i tzw. miêdzyfazy. W terpolimerach o stosunku DLAol/PA12 równym 3 i 5 wyraÿnie zarysowuje siê drugie maksimum, najprawdopodobniej zwi¹zane z zeszkleniem amorficznej fazy bloków estrowych. Ze wzrostem Rys. 7. Krzywe DSC drugiego ogrzewania oraz ch³odzenia TPE o zmiennym stosunku molowym DLAol/PA
5 544 Joanna RKICKA, Ryszard UKIELSKI Rys. 8. Krzywe DMTA TPE o zmiennym stosunku molowym DLAol/PA stosunku molowego DLAol/PA12 maksima modu³u stratnoœci oraz t³umienia przesuwaj¹ siê w kierunku ni szych temperatur. Pozwala to wnioskowaæ, e wraz ze wzrostem stosunku DLAol/PA12 perfekcyjnoœæ fazy bloków DLAol poprawia siê. Wnioski Dobrano parametry syntezy (temperatura, czas, ciœnienie, stê enie katalizatorów) oraz zsyntezowano nowy typ multiblokowych elastomerów termoplastycznych o zmiennym stosunku molowym bloków alifatycznych do amidowych. Mikrostrukturê kopolimerów oceniono na podstawie analiz DSC oraz DMTA. Stwierdzono, e zsyntezowane kopolimery wykazuj¹ wielofazow¹ (krystaliczno-amorficzn¹) strukturê fizyczn¹. Fazy amorficzne (matryca) zbudowane s¹ z bloków giêtkich DLAol zaburzonych krótkimi sekwencjami estrowymi oraz z nieskrystalizowanych bloków estrowych. Faza krystaliczna (domeny) zbudowana z bloków sztywnych PA12 jest silnie zdefektowana, za co najprawdopodobniej odpowiadaj¹ wtrêty bloków estrowych. Ze wzrostem stosunku molowego DLAol/PA12 w TPE roœnie udzia³ fazy miêkkiej i poprawia siê jej jakoœæ. Zsyntezowane kopolimery multiblokowe charakteryzowa³y siê dobrymi w³aœciwoœciami mechanicznymi, w tym dobr¹ elastycznoœci¹, dobr¹ termostabilnoœci¹ oraz odpornoœci¹ termiczn¹ i chemiczn¹. Literatura 1. J. Kohn, W. J. Welsh and D. Knight, A new approach to the rationale discovery of polymeric biomaterials, Biomaterials, 2007, 28, Pawe³czak R., Biopolimery nowoczesne materia³y w bran- y opakowañ, Tworzywa sztuczne i chemia, 2006, 4 (29), Mecking S., Nature or Petrochemistry? Biologically Degradable Materials, Issue Angewandte Chemie International Edition, 2004, 43, 9, Bogda³ D., Bednarz S., Dworakowska S., Kasprzyk W., Synteza nowych poliestrów z surowców odnawialnych, Przemys³ chemiczny, 2011, 90, Ukielski R., New multiblock terpoly(ester-ether-amide) thermoplastic elastomers with various chemical composition of ester block, Polymer 2000, 41, Ukielski R., Rokicka J., trzymywanie dikarboksylowych bloków oligoamidowych stosowanych do syntezy termoplastycznych elastomerów multiblokowych, Przemys³ Chemiczny, 2012, 12, 2467.
848 POLIMERY 2007, 52, nr 11 12
4 PLIMERY 2007, 52, nr 11 12 RYSZARD UKIELSKI, MARTA PI TEK Politechnika Szczeciñska Instytut Polimerów ul. Pu³askiego 10, 70-322 Szczecin e-mail: ryszard.ukielski@ps.pl, marp@ps.pl Wp³yw d³ugoœci bloków
Bardziej szczegółowoProcesy relaksacyjne i struktura fazowa kopolimerów estrowo-eteroamidowych )
POLIMERY,, nr AGNIESZKA KOZ OWSKA ), JERZY MAJSZCZYK ) Procesy relaksacyjne i struktura fazowa kopolimerów estrowo-eteroamidowych ) Streszczenie Przedstawiono wyniki badañ metodami DSC, DMTA oraz spektroskopii
Bardziej szczegółowodr inŝ. Marta Piątek-Hnat
dr inŝ. Marta Piątek-Hnat ARTYKUŁY NAUKOWE 2002 1. Ukielski R., Piątek M., Maćków Z., Modyfikacja poli(tereftalanu tetrametylenu) PBT, Ekoplast, 2002, 21/22, 29-37 2003 2. Ukielski R., Piątek M., The influence
Bardziej szczegółowo1. Wstêp Charakterystyka linii napowietrznych... 20
Spis treœci Od Autora... 11 1. Wstêp... 15 Literatura... 18 2. Charakterystyka linii napowietrznych... 20 3. Równanie stanów wisz¹cego przewodu... 29 3.1. Linia zwisania przewodu... 30 3.2. Mechanizm kszta³towania
Bardziej szczegółowoSzczegółowe informacje na temat gumy, rodzajów gumy oraz jej produkcji można znaleźć w Wikipedii pod adresem:
GUMA. To rozciągliwy materiał, elastomer chemicznie zbudowany z alifatycznych łańcuchów polimerowych (np. poliolefin), które są w stosunkowo niewielkim stopniu usieciowane w procesie wulkanizacji kauczuku
Bardziej szczegółowoStechiometria równań reakcji chemicznych, objętość gazów w warunkach odmiennych od warunków normalnych (0 o C 273K, 273hPa)
Karta pracy I/2a Stechiometria równań reakcji chemicznych, objętość gazów w warunkach odmiennych od warunków normalnych (0 o C 273K, 273hPa) I. Stechiometria równań reakcji chemicznych interpretacja równań
Bardziej szczegółowoOcena struktury fazowej i w³aœciwoœci zmêczeniowych nowych poliestrów multiblokowych modyfikowanych nanometryczn¹ krzemionk¹
184 Miros³awa El FRAY*, Micha³ RYBK Miros³awa El FRAY*, Micha³ RYBK Instytut Polimerów, Zak³ad Biomateria³ów i Technologii Mikrobiologicznych, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie,
Bardziej szczegółowoStopy tytanu. Stopy tytanu i niklu 1
Stopy tytanu Stopy tytanu i niklu 1 Tytan i jego stopy Al Ti Cu Ni liczba at. 13 22 29 28 struktura kryst. A1 αa3/βa2 A1 A1 ρ, kg m -3 2700 4500 8930 8900 T t, C 660 1668 1085 1453 α, 10-6 K -1 18 8,4
Bardziej szczegółowoPlan wykładu. Uwagi ogólne i definicje (1)
Plan wykładu Wprowadzenie Elementy elektroniczne w obudowach SO, CC i QFP Elementy elektroniczne w obudowach BGA i CSP Montaż drutowy i flip-chip struktur nie obudowanych Tworzywa sztuczne i lepkospręż
Bardziej szczegółowoInterpretacja pomiarów DMTA w odniesieniu do struktury jedno- i wieloskładnikowych układów polimerowych.
Interpretacja pomiarów DMTA w odniesieniu do struktury jedno- i wieloskładnikowych układów polimerowych. Moduł zespolony wyznaczony w zależności od temperatury i częstotliwości służy do określenia struktury
Bardziej szczegółowoPrzedmowa Czêœæ pierwsza. Podstawy frontalnych automatów komórkowych... 11
Spis treœci Przedmowa... 9 Czêœæ pierwsza. Podstawy frontalnych automatów komórkowych... 11 1. Wstêp... 13 1.1. Rys historyczny... 14 1.2. Klasyfikacja automatów... 18 1.3. Automaty komórkowe a modelowanie
Bardziej szczegółowo3.2 Warunki meteorologiczne
Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji
Bardziej szczegółowoFUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA ROZWOJU REGIONU ŁÓDZKIEGO
Dotyczy projektu: Wzrost konkurencyjności firmy poprzez wdrożenie innowacyjnej technologii nestingu oraz Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013. Numer umowy o dofinansowanie: UDA-RPLD.03.02.00-00-173/12-00
Bardziej szczegółowo7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH
OBWODY SYGNAŁY 7. EZONANS W OBWODAH EEKTYZNYH 7.. ZJAWSKO EZONANS Obwody elektryczne, w których występuje zjawisko rezonansu nazywane są obwodami rezonansowymi lub drgającymi. ozpatrując bezźródłowy obwód
Bardziej szczegółowoMateriały z przeróbki opon w nawierzchniach asfaltowych
Materiały z przeróbki opon w nawierzchniach asfaltowych Prof. Dariusz Sybilski IBDiM d.sybilski@ibdim.edu.pl Ożarów 28 września 2011 1 Problem zużytych opon samochodowych 700 600 500 400 300 Liczba mieszkańców,
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoProjektowanie procesów logistycznych w systemach wytwarzania
GABRIELA MAZUR ZYGMUNT MAZUR MAREK DUDEK Projektowanie procesów logistycznych w systemach wytwarzania 1. Wprowadzenie Badania struktury kosztów logistycznych w wielu krajach wykaza³y, e podstawowym ich
Bardziej szczegółowoPROJEKTOWANIE PROCESÓW PRODUKCYJNYCH
PROJEKTOWANIE PROCESÓW PRODUKCYJNYCH Do celów projektowania naleŝy ustalić model procesu wytwórczego: Zakłócenia i warunki otoczenia Wpływ na otoczenie WEJŚCIE materiały i półprodukty wyposaŝenie produkcyjne
Bardziej szczegółowoEgzamin dyplomowy pytania
Egzamin dyplomowy pytania 1. Równania ruchu punktu. Równanie ruchu bryły sztywnej. Stopnie swobody. 2. Tarcie. Rodzaje tarcia. Prawa fizyki dotyczące tarcia. 3. Praca. Energia: mechaniczna, elektryczna,
Bardziej szczegółowoAutomatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec.
Automatyka Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. : samoczynny. Automatyka to: dyscyplina naukowa zajmująca się podstawami teoretycznymi, dział techniki zajmujący się praktyczną realizacją urządzeń
Bardziej szczegółowoPrezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny
Bardziej szczegółowo1. Postanawia się przyjąć i przekazać pod obrady Rady Miasta Krakowa projekt uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie zamiaru rozwiązania Zespołu Szkół
ZARZĄDZENIE Nr 98/2016 PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA z dnia 13.01.2016 r. w sprawie przyjęcia i przekazania pod obrady Rady Miasta Krakowa projektu uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie zamiaru rozwiązania
Bardziej szczegółowoKARTA KATALOGOWA OPzS blok
Typoszereg baterii OPzS blok został zaprojektowany jako kompaktowe, rezerwowe źródło zasilania odbiorów wymagających najwyższego poziomu niezawodności zasilania. Baterie firmy BATER typu OPzS blok, dzięki
Bardziej szczegółowoPowszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym
Z PRAC INSTYTUTÓW Jadwiga Zarębska Warszawa, CODN Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym 2000 2001 Ö I. Powszechność nauczania języków obcych w różnych typach szkół Dane przedstawione w
Bardziej szczegółowoBadania wybranych w³aœciwoœci mechanicznych wyrobów z poliamidów i innych tworzyw konstrukcyjnych (uzupe³nienie)
216 Wybrane aspekty starzenia wzmocnionych poliamidów. Cz. 3. B³a ej CHMIELNICKI Politechnika Œl¹ska w Gliwicach, Wydzia³ Mechaniczno-Technologiczny Semestr IX, Grupa specjalizacyjna Przetwórstwo i Obróbka
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp 11
Technologia chemiczna organiczna : wybrane zagadnienia / pod red. ElŜbiety Kociołek-Balawejder ; aut. poszczególnych rozdz. Agnieszka Ciechanowska [et al.]. Wrocław, 2013 Spis treści Wstęp 11 1. Węgle
Bardziej szczegółowoRzeszów, dnia 15 października 2013 r. Poz. 3373 UCHWAŁA NR XXXIII/289/2013 RADY MIEJSKIEJ W MIELCU. z dnia 12 września 2013 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Rzeszów, dnia 15 października 2013 r. Poz. 3373 UCHWAŁA NR XXXIII/289/2013 RADY MIEJSKIEJ W MIELCU z dnia 12 września 2013 r. w sprawie zmiany Miejscowego Planu
Bardziej szczegółowoGaz łupkowy w województwie pomorskim
Gaz łupkowy w województwie pomorskim 1 Prezentacja wyników badania Samorządów, partnerów Samorządu Województwa Pomorskiego oraz koncesjonariuszy Charakterystyka grup 2 18% 82% Samorządy Partnerzy SWP n=63
Bardziej szczegółowo1. Wstêp. 2. Metodyka i zakres badañ WP YW DODATKÓW MODYFIKUJ CYCH NA PODSTAWOWE W AŒCIWOŒCI ZAWIESIN Z POPIO ÓW LOTNYCH Z ELEKTROWNI X
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 29 Zeszyt 4 2005 Jan Palarski*, Franciszek Plewa*, Piotr Pierzyna* WP YW DODATKÓW MODYFIKUJ CYCH NA PODSTAWOWE W AŒCIWOŒCI ZAWIESIN Z POPIO ÓW LOTNYCH Z ELEKTROWNI X 1. Wstêp
Bardziej szczegółowoDynamika wzrostu cen nośników energetycznych
AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA KATOWICE Część 13 Dynamika wzrostu cen nośników energetycznych W 880.13 2/24 SPIS TREŚCI 13.1
Bardziej szczegółowoGdańsk, dnia 13 listopada 2014 r. Poz. 3763 UCHWAŁA NR L/327/14 RADY POWIATU TCZEWSKIEGO. z dnia 28 października 2014 r. Tczewskiego.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia 13 listopada 2014 r. Poz. 3763 UCHWAŁA NR L/327/14 RADY POWIATU TCZEWSKIEGO z dnia 28 października 2014 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania
Bardziej szczegółowoZagospodarowanie magazynu
Zagospodarowanie magazynu Wymagania wobec projektu magazynu - 1 jak najlepsze wykorzystanie pojemności związane z szybkością rotacji i konieczną szybkością dostępu do towaru; im większa wymagana szybkość
Bardziej szczegółowoObjaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej(WPF) Gminy Dmosin na lata 2016 2027 ujętej w załączniku Nr 1
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XV/83/15 Rady Gminy Dmosin z dnia 30 grudnia 2015 r. Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej(WPF) Gminy Dmosin na lata 2016 2027 ujętej w załączniku Nr 1 I. Objaśnienia
Bardziej szczegółowoTechniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu
Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Jak ju wspomniano, kinesiotaping mo e byç stosowany jako osobna metoda terapeutyczna, jak równie mo e stanowiç uzupe nienie innych metod fizjoterapeutycznych.
Bardziej szczegółowoDECYZJA w sprawie czasowego zaprzestania działalności
WOJEWODA ŁÓDZKI ZK-III.9611.15.2015 Łódź, dnia 17 czerwca 2015 r. DECYZJA w sprawie czasowego zaprzestania działalności Na podstawie art. 34 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej
Bardziej szczegółowoSytuacja na rynkach zbytu wêgla oraz polityka cenowo-kosztowa szans¹ na poprawê efektywnoœci w polskim górnictwie
Materia³y XXVIII Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 12 15.10.2014 r. ISBN 978-83-62922-37-6 Waldemar BEUCH*, Robert MARZEC* Sytuacja na rynkach
Bardziej szczegółowoBielsko-Biała, dn. 10.02.2015 r. Numer zapytania: R36.1.089.2015. WAWRZASZEK ISS Sp. z o.o. ul. Leszczyńska 22 43-300 Bielsko-Biała ZAPYTANIE OFERTOWE
Bielsko-Biała, dn. 10.02.2015 r. Numer zapytania: R36.1.089.2015 WAWRZASZEK ISS Sp. z o.o. ul. Leszczyńska 22 43-300 Bielsko-Biała ZAPYTANIE OFERTOWE W związku realizacją projektu badawczo-rozwojowego
Bardziej szczegółowoOchrona powierzchni ziemi polega na: 1. zapewnieniu jak najlepszej jej jakoœci, w szczególnoœci
ochrona powierzchni ziemi Powierzchnia ziemi - rozumie siê przez to naturalne ukszta³towanie terenu, glebê oraz znajduj¹c¹ siê pod ni¹ ziemiê do g³êbokoœci oddzia³ywania cz³owieka, z tym e pojêcie "gleba"
Bardziej szczegółowoSatysfakcja pracowników 2006
Satysfakcja pracowników 2006 Raport z badania ilościowego Listopad 2006r. www.iibr.pl 1 Spis treści Cel i sposób realizacji badania...... 3 Podsumowanie wyników... 4 Wyniki badania... 7 1. Ogólny poziom
Bardziej szczegółowoSTOISKA - spis treœci STOISKA stoiska PROMOCYJNE stoiska SPRZEDA OWE stoiska TARGOWE stoiska SKLEPOWE / zabudowy
biuro@omegasystem.pl STOISKA - spis treœci STOISKA stoiska PROMOCYJNE stoiska SPRZEDA OWE stoiska TARGOWE stoiska SKLEPOWE / zabudowy 2 3 4 5 6 biuro@omegasystem.pl STOISKA Œwiadczymy kompleksowe us³ugi
Bardziej szczegółowoKrótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42
Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42 Anna Salata 0 1. Zaproponowanie strategii zarządzania środkami pieniężnymi. Celem zarządzania środkami pieniężnymi jest wyznaczenie
Bardziej szczegółowoDRGANIA MECHANICZNE. materiały uzupełniające do ćwiczeń. Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie
DRGANIA MECHANICZNE materiały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie prowadzący: mgr inż. Sebastian Korczak część modelowanie, drgania swobodne Poniższe materiały
Bardziej szczegółowoObróbka cieplna stali
OBRÓBKA CIEPLNA Obróbka cieplna stali Powstawanie austenitu podczas nagrzewania Ujednorodnianie austenitu Zmiany wielkości ziarna Przemiany w stali podczas chłodzenia Martenzytyczna Bainityczna Perlityczna
Bardziej szczegółowoOgólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I.
Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I 1. 2. 3. 1. 1 Niniejsze Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I, zwane dalej OWU, stosuje siê w umowach ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I zawieranych przez
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CBOS SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoTwórz z nami nowe materiały o doskonałych właściwościach. Instytut Polimerów
Twórz z nami nowe materiały o doskonałych właściwościach Instytut Polimerów Polimery? Tworzywa sztuczne? Co oznaczają te pojęcia? Czy wiesz, Ŝe towarzyszą Ci juŝ od chwili narodzin? Obejrzyj zdjęcia poniŝej
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska
Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu
Bardziej szczegółowoPoli(estro-węglany) i poliuretany otrzymywane z surowców odnawialnych - pochodnych kwasu węglowego
Poli(estro-węglany) i poliuretany otrzymywane z surowców odnawialnych - pochodnych kwasu węglowego Dr. inż. Magdalena Mazurek-Budzyńska Promotor pracy: prof. dr hab. inż. Gabriel Rokicki Katedra Chemii
Bardziej szczegółowoOSTRZA LUTZ DO CIÊCIA FOLII SPECJALISTYCZNE OSTRZA DO SPECJALNEJ FOLII
OSTRZA LUTZ DO CIÊCIA FOLII SPECJALISTYCZNE OSTRZA DO SPECJALNEJ FOLII PAÑSTWA ZADANIE DO CIÊCIA FOLIA W ÓKNA CHEMICZNE W ÓKNA SZKLANE MEDYCYNA PRZEMYS SPO YWCZY RZEMIOS O PRZEMYS SAMOCHODOWY TKACTWO OSTRZA
Bardziej szczegółowoI. Charakterystyka przedsiębiorstwa
I. Charakterystyka przedsiębiorstwa Firma odzieżowa jest spółką cywilną zajmującą się produkcją odzieży i prowadzeniem handlu hurtowego w całym kraju. Jej siedziba znajduje się w Chorzowie, a punkty sprzedaży
Bardziej szczegółowo2. Charakterystyka materia³ów u ytych do badañ
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 29 Zeszyt 4 2005 Jan Palarski*, Franciszek Plewa*, Piotr Pierzyna*, Artur Zaj¹c** W AŒCIWOŒCI ZAWIESIN Z MATERIA ÓW ODPADOWYCH Z DODATKIEM ŒRODKA WI CEGO W ASPEKCIE MO LIWOŒCI
Bardziej szczegółowoBLOK PRZYGOTOWANIA SPRÊ ONEGO POWIETRZA G3/8-G1/2 SERIA NOVA trójelementowy filtr, zawór redukcyjny, smarownica
SP Ó KA AKCY JN A ul. Wapiennikowa 9, - KIELCE, tel. -9-, fax. - -9-8 www.prema.pl e-mail: prema@prema.pl BLOK PRZYGOTOWANIA SPRÊ ONEGO POWIETRZA G/8-G/ SERIA NOVA trójelementowy filtr, zawór redukcyjny,
Bardziej szczegółowoCONSUMER CONFIDENCE WSKAŹNIK ZADOWOLENIA KONSUMENTÓW W POLSCE Q3 2015
CONSUMER CONFIDENCE WSKAŹNIK ZADOWOLENIA KONSUMENTÓW W POLSCE Q3 2015 Najwyższy wzrost od Q2 2005 Poziom zadowolenia polskich konsumentów w Q3 15 wyniósł 80 punktów, tym samym wzrósł o 10 punktów względem
Bardziej szczegółowoRECENZJA rozprawy doktorskiej Joanny Rokickiej pt.: Multiblokowe elastomery termoplastyczne z mechaniczną pamięcią kształtu
RECENZJA rozprawy doktorskiej Joanny Rokickiej pt.: Multiblokowe elastomery termoplastyczne z mechaniczną pamięcią kształtu Przedstawiona do recenzji praca jest dziełem liczącym łącznie 141 str. Jest podzielona
Bardziej szczegółowoTeorie handlu. Teoria cyklu życia produktu Vernona
Teorie handlu Teoria cyklu życia produktu Vernona Teoria cyklu życia produktu Zgodnie z tą teorią lokalizacja produkcji zmienia się z jednych krajów na inne; Zmiany te zależą od poziomu rozwoju kraju i
Bardziej szczegółowoRóŜnica temperatur wynosi 20 st.c. Ile wynosi ta róŝnica wyraŝona w K (st. Kelwina)? A. 273 B. -20 C. 293 D. 20
RóŜnica temperatur wynosi 20 st.c. Ile wynosi ta róŝnica wyraŝona w K (st. Kelwina)? A. 273 B. -20 C. 293 D. 20 Czy racjonalne jest ocenianie właściwości uŝytkowych materiałów przez badania przy obciąŝeniu
Bardziej szczegółowoTemat: Rodzaje połączeń mechanicznych
Zajęcia nr 1 Temat: Rodzaje połączeń mechanicznych elementów konstrukcyjnych i podzespołów wykonujemy za pomocą połączeń. Połączenia mechaniczne moŝemy podzielić na: 1. nierozłączne charakteryzujące się
Bardziej szczegółowo4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca
4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca [w] Małe i średnie w policentrycznym rozwoju Polski, G.Korzeniak (red), Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2014, str. 88-96 W publikacji zostały zaprezentowane wyniki
Bardziej szczegółowoSpektroskopia UV-VIS zagadnienia
Spektroskopia absorbcyjna to dziedzina, która obejmuje metody badania materii przy użyciu promieniowania elektromagnetycznego, które może z tą materią oddziaływać. Spektroskopia UV-VS zagadnienia promieniowanie
Bardziej szczegółowoU S T AWA. z dnia 2015 r. Art. 1.
Projekt U S T AWA z dnia 2015 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę Art. 1. W ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2002 r., Nr 200, poz.
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. (tekst jednolity) Rozdział 3a. Awans zawodowy nauczycieli
USTAWA z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jednolity) Rozdział 3a Awans zawodowy nauczycieli Art. 9a. 1. Ustala się stopnie awansu zawodowego nauczycieli: 1) nauczyciel stażysta; 2) nauczyciel
Bardziej szczegółowoDr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne
Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 3 Sposoby podwyższania sprawności elektrowni 2 Zwiększenie sprawności Metody zwiększenia sprawności elektrowni: 1. podnoszenie temperatury i ciśnienia
Bardziej szczegółowoFinansowanie inwestycji w OZE - PO Infrastruktura i Środowisko
Finansowanie inwestycji w OZE - PO Infrastruktura i Środowisko Dofinansowanie projektów związanych z inwestycjami w OZE w ramach Polskich Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007 2013 moŝe
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 27/2012. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 26 kwietnia 2012 roku
Uchwała Nr 27/2012 Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach z dnia 26 kwietnia 2012 roku w sprawie Wewnętrznego Sytemu Zapewniania Jakości Kształcenia Na podstawie 9 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia
Bardziej szczegółowoBadania właściwości struktury polimerów metodą róŝnicowej kalorymetrii skaningowej DSC
Badania właściwości struktury polimerów metodą róŝnicowej kalorymetrii skaningowej DSC Cel ćwiczenia Zapoznanie studentów z badaniami właściwości strukturalnych polimerów w oparciu o jedną z metod analizy
Bardziej szczegółowoUwarunkowania rozwoju miasta
AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA KATOWICE Część 06 Uwarunkowania rozwoju miasta W 880.06 2/9 SPIS TREŚCI 6.1 Główne czynniki
Bardziej szczegółowoSzymon Komusiński. ski. transportu kolejowego w 2008
Szymon Komusiński ski Przekształcenia przestrzenne sieci pasaŝerskiego transportu kolejowego w Polsce w latach 1988-200 2008 Pytania badawcze: 1. Jaka była a skala regresu sieci pasaŝerskiego transportu
Bardziej szczegółowotel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 NIP 7343246017 Regon 120493751
Zespół Placówek Kształcenia Zawodowego 33-300 Nowy Sącz ul. Zamenhoffa 1 tel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 http://zpkz.nowysacz.pl e-mail biuro@ckp-ns.edu.pl NIP 7343246017 Regon 120493751 Wskazówki
Bardziej szczegółowoKrótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy
Agnieszka Miler Departament Rynku Pracy Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy W 2000 roku, zosta³o wprowadzone rozporz¹dzeniem Prezesa
Bardziej szczegółowoSystem wizyjny do wyznaczania rozp³ywnoœci lutów
AUTOMATYKA 2007 Tom 11 Zeszyt 3 Marcin B¹ka³a*, Tomasz Koszmider* System wizyjny do wyznaczania rozp³ywnoœci lutów 1. Wprowadzenie Lutownoœæ okreœla przydatnoœæ danego materia³u do lutowania i jest zwi¹zana
Bardziej szczegółowoPowiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy. w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim
Powiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy Załącznik do Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim Trzebnica, wrzesień 2009 Opracowanie:
Bardziej szczegółowoOpis modułu analitycznego do śledzenia rotacji towaru oraz planowania dostaw dla programu WF-Mag dla Windows.
Opis modułu analitycznego do śledzenia rotacji towaru oraz planowania dostaw dla programu WF-Mag dla Windows. Zadaniem modułu jest wspomaganie zarządzania magazynem wg. algorytmu just in time, czyli planowanie
Bardziej szczegółowoFormowanie w³ókien z terpoli(estro-etero-estrów) metod¹ przêdzenia ze stopu lub elektroprzêdzenia z roztworu )
PLIMERY 2008, 53, nr 7 8 581 PAULINA ZDEBIAK, MIRS AWA EL FRAY 1) Politechnika Szczeciñska, Instytut Polimerów Zak³ad Biomateria³ów i Technologii Mikrobiologicznych ul. Pu³askiego 10, 70-322 Szczecin Formowanie
Bardziej szczegółowoMagurski Park Narodowy
Magurski Park Narodowy Lokalizacja punktów pomiarowych i wyniki badań. Na terenie Magurskiego Parku Narodowego zlokalizowano 3 punkty pomiarowe. Pomiary prowadzono od stycznia do grudnia 2005 roku. 32.
Bardziej szczegółowoSpis treœci CZÊŒÆ I WYTAPIANIE STALI NA ODLEWY W PIECU UKOWYM Wstêp... 11
Spis treœci CZÊŒÆ I WYTAPIANIE STALI NA ODLEWY W PIECU UKOWYM... 9 Wstêp... 11 1. Budowa pieców do wytapiania stali na odlewy... 13 Sebastian Sobula 1.1. Wprowadzenie... 13 1.2. Elektryczny piec ³ukowy...
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 172279 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 300123 Urząd Patentowy ( 2 2 ) Data zgłoszenia: 16.08.1993 Rzeczypospolitej Polskiej (51) IntCl6: E04B 5/19
Bardziej szczegółowoKomentarz technik dróg i mostów kolejowych 311[06]-01 Czerwiec 2009
Strona 1 z 14 Strona 2 z 14 Strona 3 z 14 Strona 4 z 14 Strona 5 z 14 Strona 6 z 14 Uwagi ogólne Egzamin praktyczny w zawodzie technik dróg i mostów kolejowych zdawały wyłącznie osoby w wieku wskazującym
Bardziej szczegółowoINSTYTUCJE WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI WARSZAWA, LIPIEC 2000
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoSTANDARDOWE REGULATORY CIŒNIENIA I TEMPERATURY HA4
ZTCh - Zak³ad Techniki Ch³odniczej Wy³¹czny dystrybutor firmy HANSEN na Polskê 85-861 Bydgoszcz ul. Glink i 144 tel. 052 3450 43 0, 345 0 4 3 2 fax: 052 345 06 30 e-mail: ztch@ ztch. pl www.ztch.pl STANDARDOWE
Bardziej szczegółowoS³awomir Wysocki*, Danuta Bielewicz*, Marta Wysocka*
WIERTNICTWO NAFTA GAZ TOM 24 ZESZYT 1 2007 S³awomir Wysocki*, Danuta Bielewicz*, Marta Wysocka* BADANIA WP YWU NOWO OPRACOWANYCH P UCZEK KATIONOWO-SKROBIOWYCH NA ZMIANÊ PRZEPUSZCZALNOŒCI OŒRODKA PRZY U
Bardziej szczegółowoŒLIZGOWY TERMOUTWARDZALNY KOMPOZYT METALO YWICZNY NA ELEMENTY O YSK POPRZECZNYCH
5-23 T R I B O L O G I A 11 Janusz DASIEWICZ*, Zbigniew PAWELEC* ŒLIZGOWY TERMOUTWARDZALNY KOMPOZYT METALO YWICZNY NA ELEMENTY O YSK POPRZECZNYCH THE SLIDING THERMOSETTING METAL-RESINOUS COM- POSITE FOR
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Mechanizacja i automatyzacja w I i II I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Zapoznanie studentów z aspektami procesach przetwórstwa tworzyw polimerowych. C.
Bardziej szczegółowoEGZEMPLARZ ARCHIWALNY
EGZEMPLARZ ARCHIWALNY RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej OPIS OCHRONNY PL 61498 WZORU UŻYTKOWEGO r2l) Numer zgłoszenia: 110985 @ Data zgłoszenia: 18.05.2000 13) Y1 @ Intel7:
Bardziej szczegółowoSprawozdanie Rady Nadzorczej KERDOS GROUP Spółka Akcyjna
Sprawozdanie Rady Nadzorczej KERDOS GROUP Spółka Akcyjna z oceny sprawozdania Zarządu z działalności KERDOS GROUP S.A. w roku obrotowym obejmującym okres od 01.01.2014 r. do 31.12.2014 r. oraz sprawozdania
Bardziej szczegółowoJak poznać czy jestem firmą typu born-global?
Jak poznać czy jestem firmą typu born-global? Dr hab. Mirosław Jarosiński, prof. SGH Zakład Zarządzania w Gospodarce Instytut Zarządzania mjaros@sgh.waw.pl Etapy geograficznego rozwoju przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE. o zmianach statutu Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty
OGŁOSZENIE z dnia 13 listopada 2015 roku o zmianach statutu Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Allianz Polska S.A. z siedzibą w Warszawie niniejszym informuje o dokonaniu
Bardziej szczegółowoPodatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07
Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 2 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowo-wytwórczej) Podatek przemysłowy (lokalny podatek
Bardziej szczegółowoKRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień 16.03.2016 godz. 15:07:56 Numer KRS: 0000283312
Strona 1 z 6 CENTRALNA INFORMACJA KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO KRAJOWY REJESTR SĄDOWY Stan na dzień 16.03.2016 godz. 15:07:56 Numer KRS: 0000283312 Informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu Z REJESTRU
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA
Powiat Wrocławski z siedzibą władz przy ul. Kościuszki 131, 50-440 Wrocław, tel/fax. 48 71 72 21 740 SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA
Bardziej szczegółowoORGANIZACJE POZARZĄDOWE A PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ
NOWA www.nowa-amerika.net AMERIKA ORGANIZACJE POZARZĄDOWE A PROGRAM EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ STANOWISKO ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH POLSKO-NIEMIECKIEGO REGIONU PRZYGRANICZNEGO 1 Przedstawiciele
Bardziej szczegółowoDEKLARACJA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH
DEKLARACJA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH 1. Niepowtarzalny kod identyfikacyjny wyrobu: No. 91364 013 DOP 2013-12-03 Declaration of Performance (DOP) Wielowarstwowy system odprowadzania spalin ze stali Typ NIKO
Bardziej szczegółowoKto poniesie koszty redukcji emisji CO2?
Kto poniesie koszty redukcji emisji CO2? Autor: prof. dr hab. inŝ. Władysław Mielczarski, W zasadzie kaŝdy dziennikarz powtarza znaną formułę, Ŝe nie ma darmowych obiadów 1. Co oznacza, Ŝe kaŝde podejmowane
Bardziej szczegółowoKarta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015. Forma studiów: Stacjonarne Kod kierunku: 06.
Państwowa Wyższa Szko la Zawodowa w Nowym Sa czu Karta przedmiotu Instytut Techniczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 01/01 Kierunek studiów: Zarządzanie i inżynieria produkcji
Bardziej szczegółowoMetody wyznaczania w aêciwoêci mechanicznych z àczy w spawanych laserowo wsadach do t oczenia
Metody wyznaczania w aêciwoêci mechanicznych z àczy w spawanych laserowo wsadach do t oczenia JERZY ROJEK MONIKA HYRCZA-MICHALSKA ADAM BOKOTA WIES AWA PIEKARSKA Wsady spawane laserowo stanowià wysoko zaawansowany
Bardziej szczegółowoSYSTEMY CZASU PRACY. 1. PODSTAWOWY [art. 129 KP]
1. PODSTAWOWY [ 129 KP] Podstawowy system czasu w typowych (standardowych) stosunkach : do 8 godzin Standardowo: do 4 miesięcy Wyjątki: do 6 m-cy w rolnictwie i hodowli oraz przy ochronie osób lub pilnowaniu
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1
USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1 (wybrane artykuły regulujące przepisy o cenach transferowych) Dział IIa Porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych
Bardziej szczegółowoPolacy o źródłach energii odnawialnej
Polacy o źródłach energii odnawialnej Wyniki badania opinii publicznej 2013 r. Wycinek z: Krajowego Planu Rozwoju Mikroinstalacji Odnawialnych Źródeł Energii do 2020 roku Warszawa 2013 Polacy o przydomowych
Bardziej szczegółowoBadania zmêczeniowe nanokompozytów elastomerowych przeznaczonych na systemy wspomagania serca )
POLIMERY 211, 56, nr7 8 571 MIROS AWA EL FRAY Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Instytut Polimerów, Zak³ad Biomateria³ów i Technologii Mikrobiologicznych ul. Pu³askiego 1, 7-322
Bardziej szczegółowoPRACE. Instytutu Szk³a, Ceramiki Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych. Nr 4
PRACE Instytutu Szk³a, Ceramiki Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych Scientific Works of Institute of Glass, Ceramics Refractory and Construction Materials Nr 4 ISSN 1899-3230 Rok II Warszawa Opole 2009
Bardziej szczegółowoMETODOLOGIA PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ WYTYCZNE DLA STUDENTÓW
METODOLOGIA PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ WYTYCZNE DLA STUDENTÓW 1. PRACA JEST ORYGINALNYM I SAMODZIELNYM DZIEŁEM AUTORA. Student kończąc pracę podpisuje oświadczenie, iż pracę napisał samodzielnie i nie popełnił
Bardziej szczegółowo