Jak poznać czy jestem firmą typu born-global?

Transkrypt

1 Jak poznać czy jestem firmą typu born-global? Dr hab. Mirosław Jarosiński, prof. SGH Zakład Zarządzania w Gospodarce Instytut Zarządzania mjaros@sgh.waw.pl Etapy geograficznego rozwoju przedsiębiorstwa Internacjonalizacja przedsiębiorstwa lokalny regionalny Częściowe pokrycie kraju Pełny rynek krajowy sąsiedniego państwa Kilka rynków krajowych Region świata globalny Działalność na rynku krajowym Działalność na rynku międzynarodowym 1

2 Etapy geograficznego rozwoju przedsiębiorstwa Born Global Internacjonalizacja przedsiębiorstwa lokalny regionalny Częściowe pokrycie kraju Pełny rynek krajowy sąsiedniego państwa Kilka rynków krajowych Region świata globalny Działalność na rynku krajowym Działalność na rynku międzynarodowym International New Venture Born Globals urodzeni globaliści Lp. Autor/zy Określenie 1 Nowakowski (1999) urodzeni globaliści 2 Duliniec (2004) firmy globalne od początku ; również born globals 3 Nowiński (2006) firmy międzynarodowe (globalne) od założenia; 4 Duliniec (2007) przedsiębiorstwa globalne od początku ; przedsiębiorstwa typu born globals; born globals 5 Duliniec (2011a) przedsiębiorstwa wcześnie umiędzynarodowione PWU; born globals 2

3 International New Ventures Lp. Autor/zy Określenie 1 Nowiński (2006) nowe przedsiębiorstwa międzynarodowe (NPM); Umiędzynarodowienie przedsiębiorstwa Born Global firma, która od momentu swojego powstania opiera przewagę konkurencyjną na wykorzystaniu międzynarodowych zasobów i sprzedaży produktów w wielu krajach (Oviatt & McDougall, 1994, p. 49) 3

4 Wybrane definicje urodzonych globalistów Lp. Autor/autorzy Definicja operacyjna urodzonych globalistów 1. Knight i Cavusgil (1996) Rozpoczęcie eksportu w ciągu 2 lat od powstania przedsiębiorstwa i eksport przynajmniej jednej czwartej swojej produkcji. 2. Kandasaami (1998) Działalność w przynajmniej 5 krajach i sprzedaż przynajmniej 40 % produkcji a pierwsza transakcja na rynku zagranicznym powinna zostać dokonana w ciągu pierwszych 2 lat działalności handlowej, 3. Madsen, Rasmussen i Servais (2000) Założenie firmy po 1976 roku, udział przychodów ze sprzedaży za granicą 25 % lub więcej, rozpoczęcie eksportu w ciągu 3 lat od powstania. 4. Larimo i Pulkkinen (2002) Założenie firmy po 1990 roku, rozpoczęcie eksportu w ciągu 3 lat od założenia, sprzedaż eksportowa powyżej 50 % całości przychodów. 5. Moen i Servais (2002) Powstanie firmy po 1989 roku i rozpoczęcie działalności eksportowej, w ciągu dwóch lat od powstania. 6. Gabrielsson, Sasi i Darling (2004) Przedsiębiorstwa, które szybko (w ciągu maksimum 15 lat, a większość w ciągu 2 lub 3 lat) osiągnęły etap, na którym ponad połowa przychodów ze sprzedaży jest generowana poza ich rodzimym kontynentem. 7. Knight, Madsen i Servais (2004) 8. Luostarinen i Gabrielsson (2006) 9. Jantunen, Nummela, Puumalainen, Saarenketo (2008) Firmy, które mają mniej niż 20 lat, które podjęły internacjonalizację średnio w ciągu 3 lat od założenia i generują przynajmniej 25 % przychodów z zagranicy Firmy, które czerpią większość swoich przychodów (ponad 50 %) z innych kontynentów, niż kontynent rodzimy lub ewentualnie mniej, ale pod warunkiem posiadania wyraźnej wizji globalnej i znajdowania się na globalnej ścieżce wzrostu. Rozpoczęcie działalności międzynarodowej w ciągu 3 lat od powstania, osiągnięcie przynajmniej 25 % przychodów spoza rynku krajowego w ciągu 3 lat. 10. Crick (2009) Zaangażowanie w działalność na rynkach triady już w ciągu pierwszych 3 lat funkcjonowania i osiąganie w tym okresie minimum 10 % przychodów w każdym z regionów. Wybrane definicje urodzonych globalistów Lp. Autor/autorzy Definicja operacyjna urodzonych globalistów 1. Madsen, Rasmussen i Servais (2000) 2. Kandasaami (1998) 3. Larimo i Pulkkinen (2002) 4. Gabrielsson, Sasi i Darling (2004) Założenie firmy po 1976 roku, udział przychodów ze sprzedaży za granicą 25 % lub więcej, rozpoczęcie eksportu w ciągu 3 lat od powstania. Działalność w przynajmniej 5 krajach i sprzedaż przynajmniej 40 % produkcji a pierwsza transakcja na rynku zagranicznym powinna zostać dokonana w ciągu pierwszych 2 lat działalności handlowej. Założenie firmy po 1990 roku, rozpoczęcie eksportu w ciągu 3 lat od założenia, sprzedaż eksportowa powyżej 50 % całości przychodów. Przedsiębiorstwa, które szybko (w ciągu maksimum 15 lat, a większość w ciągu 2 lub 3 lat) osiągnęły etap, na którym ponad połowa przychodów ze sprzedaży jest generowana poza ich rodzimym kontynentem. 4

5 Urodzeni globaliści wg różnych definicji 15 polskich średnich przedsiębiorstw powstałych po 1987 r. Madsen, Rasmussen i Servais (2000) Kandasaami (1998) Larimo i Pulkkinen (2002) Gabrielsson, Sasi i Darling (2004) A B C D E F G H I J K L M N O Umiędzynarodowienie przedsiębiorstwa Born Global firma, która od momentu swojego powstania opiera przewagę konkurencyjną na wykorzystaniu międzynarodowych zasobów i sprzedaży produktów w wielu krajach (Oviatt & McDougall 1994, p. 49) - firma, która wchodzi na rynki zagraniczne w ciągu 2-3 lat od powstania i która osiąga przynajmniej 25 % swoich przychodów ze sprzedaży na rynkach zagranicznych (Jarosiński 2012) 5

6 Cechy urodzonego globalisty Posiadanie globalnej wizji rozwoju Badacze Wybrane definicje urodzonych globalistów Czas do Udział sprzedaży internacjonalizac zagranicznej w ji całości przychodów ze sprzedaży Założenie firmy przed lub po danym roku Minimalna liczba krajów działalności Liczba Wizja globalna Inne kontynentów /regionów działalności Knight i 2 lata przynajmniej 25 % Cavusgil (1996) Kandasaami 2 lata sprzedaż przynajmniej 5 krajów (1998) 40 % produkcji Madsen, 3 lata przynajmniej 25 % po 1976 roku Rasmussen i Servais (2000) Larimo i 3 lata > 50 % po 1990 roku Pulkkinen (2002) Moen i Servais 2 lata po 1989 roku (2002) Gabrielsson, maksimum 15 lat > 50 % poza rodzimym minimum 2 Sasi i Darling (2004) kontynentem Knight, Madsen 3 lata przynajmniej 25 % po 1980 roku firmy mają i Servais (2004) mniej niż 20 lat Luostarinen, Gabrielsson (2006) Jantunen, 3 lata przynajmniej 25 % w Nummela, ciągu 3 lat Puumalainen i Saarenketo (2008) Crick Dr (2009) hab. Mirosław 3 lata Jarosiński, prof. SGH minimum 10 % w każdym z regionów w ciągu 3 lat przed oraz w i po 1985 roku (urodzeni globaliści pionierzy i obecni urodzeni globaliści) znaczna TAK część przychodów z innych kontynentów, niż kontynent rodzimy rynki Triady w ciągu 3 lat globalna ścieżka wzrostu 6

7 Definiowanie urodzonych globalistów Posiadają jasno określoną globalna wizję lub zamiar strategiczny od momentu powstania. Laanti, Gabrielsson i Gabrielsson (2007) Czynniki sukcesu badanych polskich PWU 55 polskich przedsiębiorstw produkcyjnych, które podjęły wczesną internacjonalizację w latach 90. ubiegłego wieku działających na od 1 do 20 rynków międzynarodowych (średnio 4,6 rynku) koncentrujące się głównie na rynku EŚW (tylko 3 przedsiębiorstwa działały na rynkach europejskich bez obecności w EŚW, a 1 przedsiębiorstwo w ogóle nie było obecne w Europie) udział przychodów z zagranicy od 1 do 100% (średnio 72%) Lp. Czynnik sukcesu Procent wskazań 1 Chęć odniesienia sukcesu 62 2 Odpowiedni produkt 53 3 Dobra znajomość branży 51 4 Klarowna wizja rozwoju przedsiębiorstwa 46 5 Upór właściciela/przedsiębiorcy 35 7

8 Cechy urodzonego globalisty Posiadanie globalnej wizji rozwoju Wcielanie wizji w życie Dążenie do osiągnięcia zasięgu globalnego Dystans do rynku zagranicznego Dystans geograficzny Dystans kulturowy Dystans psychiczny 8

9 Dystans do rynku zagranicznego Dystans psychiczny jest definiowany przy pomocy takich czynników jak różnice językowe, kulturowe i polityczne, które zakłócają przepływ informacji pomiędzy firmą i rynkiem Źródło: J. Johanson, J.-E. Vahlne, The Mechanism of Internationalisation, International Marketing Review 1990, 7 (4), s. 13. Cechy urodzonego globalisty Posiadanie globalnej wizji rozwoju Wcielanie wizji w życie Dążenie do osiągnięcia zasięgu globalnego Świadomość globalna 9

10 Świadomość globalna Świadomość globalna (ang. global mindset) świadomość występowania różnic kulturowych, otwartość na nie i umiejętność radzenia sobie z nimi (Nummela, Saarenketo, Puumalainen, 2004, s. 54) Przejawia się to w proaktywnym i wizjonerskim zachowaniu menedżera przygotowanego do podejmowania ryzyka w budowaniu związków ponad granicami państw. Świadomość globalna Dzieciństwo Orientacja globalna Wykształcenie Świadomość globalna Doświadczenie międzynarodowe przedsiębiorstwa Kontakty osobiste Doświadczenie zawodowe Cechy menedżera Źródło: Opracowano na podstawie: Kyvik i inni,

11 Umiędzynarodowienie przedsiębiorstwa Born-again global firms firmy istniejące na rynku od dawna, koncentrujące się na lokalnym rynku, które nagle rozpoczęły przyspieszoną globalizację (Bell et all, 2001) Podsumowując 11

12 Cechy urodzonego globalisty Posiadanie globalnej wizji rozwoju Wcielanie wizji w życie Świadomość globalna Wejście rynki zagraniczne w ciągu 2-3 lat od powstania Osiąganie przynajmniej 25% swoich przychodów ze sprzedaży na rynkach zagranicznych Dążenie do osiągnięcia zasięgu globalnego Poziom globalności badanych przedsiębiorstw Dystans do rynków zagranicznych Udział sprzedaży za granicą 12

13 International New Ventures a Born Globals Nowe przedsiębiorstwa międzynarodowe (NPM) Przedsiębiorstwa typu born-global Dr hab. Mirosław Jarosiński, prof. SGH Zakład Zarządzania w Gospodarce Instytut Zarządzania mjaros@sgh.waw.pl 13