doświadczenia i praktyka RDOŚ w Łodzi

Transkrypt

1 doświadczenia i praktyka RDOŚ w Łodzi

2 Szkolenie w Urzędzie Marszałkowskim w 2009 roku - luty, cztery spotkania po 4 godziny każde, temat : Ocena oddziaływania na środowisko jako warunek uzyskania funduszy unijnych Szkolenie przeprowadzone w Smardzewicach w 2011 roku - październik, szkolenie dwudniowe, kompleksowe pod hasłem: Ocena oddziaływania na środowisko, procedura administracyjna prowadzona w ramach współdziałania organów samorządu terytorialnego z organem ochrony środowiska Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska 2

3 Uwagi ogromne braki w rozumieniu procesu ocen oddziaływania na środowisko, braki w rozumieniu wymagań formalnych i tym bardziej merytorycznych, niewiedza jak powinna wyglądać prawidłowo skonstruowana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach - jak powinny wyglądać z punktu - widzenia formalnego, poprawne elementy decyzji administracyjnej, oraz brak świadomości że w dobrze pojętym interesie własnym trzeba interesować się jakością dokumentów będących załącznikiem do wniosku o dofinansowanie. Co się zmieniło przez ostatnie dwa lata zauważalna poprawa szczególnie w jakości dokumentów produkowanych przez gminy, mniej błędów formalnych w fazie początkowej procedury, większe rozumienie wagi informacji koniecznych do przeanalizowania w raporcie, traktowanie w końcu raportu jako dowodu w sprawie i ważnego elementu procedury ocenowej wreszcie docenia się raport jako dokument umożliwiający uzgodnienie warunków realizacji przedsięwzięcia. 3

4 problemy ze zdiagnozowaniem co właściwie inwestor ma zamiar realizować w ramach planowanego przedsięwzięcia nieprecyzyjność w określeniu treści żądania; przedkładanie dokumentacji o wątpliwej jakości i wiarygodności; problemy związane z kwalifikacją przedsięwzięcia; - organy samorządowe często nie dążą do obiektywnego wyjaśnienia tej kwestii i bazują jedynie na nazwie przedsięwzięcia nadanej przez inwestora we wniosku, tymczasem to nie podana przez wnioskodawcę nazwa przedsięwzięcia, lecz głównie jego charakterystyka decyduje o jego kwalifikacji - czyli przynależności do przedsięwzięć z I, II czy III grupy - jako wymagającego uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach; 4

5 określenie relacji między SOOŚ przeprowadzaną w ramach procedury planistycznej, a indywidualną oceną oddziaływania na środowisko; problem z określeniem relacji między decyzją środowiskową a decyzjami zezwalającymi na odstępstwo od ochrony gatunkowej; problem ze zrekonstruowaniem znaczenia powiązania technologicznego; problem z analizą skumulowaną z dającymi się przewidzieć inwestycjami; 5

6 dzielenie przedsięwzięć i brak w aktualnym stanie prawnym sprecyzowanych sankcji; w przypadku ustanowienia przez inwestora pełnomocnika, scedowanie przez tego pełnomocnika swojego pełnomocnictwa kolejnej osobie i w efekcie problemy proceduralne opóźniające postępowanie administracyjne; protesty i sprzeciwy lokalnej społeczności nie mające żadnych podstaw merytorycznych opóźniające procedurę administracyjną. 6

7 7

8 System szczegółowego informowania na różnych etapach procedowanie począwszy od tych najwcześniejszych - etap opiniowania i oceny karty informacyjnej rzetelna informacja o stwierdzonych błędach czy brakach, czy nieścisłościach w materiale dowodowym na wszystkich etapach procedowania sprawy: - pisemna, - ustna ( telefoniczna, bądź bezpośrednia), -indywidualne spotkania i wyjaśnienia, - wysoki stopień szczegółowości w wezwaniach o uzupełnienie materiału dowodowego 8

9 Skutki na początku brak zrozumienia u adresatów i wręcz okazywane zniecierpliwienie i niezadowolenie; z czasem dobre efekty, lepsza współpraca, skrócenie czasu uzupełnień, przyspieszenie procedury i w efekcie szybsze wydanie orzeczenia kończącego procedowaną sprawę administracyjną; odnotowuje się znaczącą poprawę współpracy między RDOŚ a inwestorami przedsięwzięć liniowych GDDK i A, ZDW, ZDIT wspólne rozwiązywanie problemów, wypracowywanie kompromisów. 9

10 10

11 przy składaniu raportu niestosowanie się do zakresu raportu określonego w postanowieniu o potrzebie przeprowadzenia oceny oddziaływania dla planowanego do realizacji przedsięwzięcia; niewłaściwe nazwanie i zakwalifikowanie przedsięwzięcia przez inwestora; kreowane są nazwy które zmierzają do wyeksponowania pewnych cech czy efektów przedsięwzięcia np. innowacyjności, charakteru naukowego, badawczego, poprawy warunków pracy, zwiększenia liczby miejsc pracy, zmniejszenie zużycia wody itp.- zamiast prostego nazwania zamierzenia budowlanego czy innej ingerencji w środowisko; niejasne, nieprecyzyjne często wykluczające się informacje dotyczące przedsięwzięcia; 11

12 braki dotyczące konkretnych informacji dotyczących samej instalacji a mające znaczenia dla prawidłowej procedury; permanentne dzielenie przedsięwzięć przez inwestorów na kilka przedsięwzięć powiązanych ze sobą technologicznie oraz brak przedstawiania skumulowanego oddziaływania w poszczególnych procedurach; dzielenie przedsięwzięcia na etapy i uzyskiwanie odrębnych decyzji środowiskowych dla poszczególnych etapów 12

13 pytanie: Czy można uznać za błąd zdarzające się próby mataczenia w dowodach głównie przekłamania w zapisach raportu 13

14 dla wyeliminowania tych i innych nieprawidłowości RDOŚ konsekwentnie i starannie ocenia materiał dowodowy, starając się mobilizować - poprzez dostępne w procedurze administracyjnej instrumenty prawne - wszystkich uczestników postępowania administracyjnego do dbałości o efekt końcowy procedury; RDOŚ wyposażony w odpowiednie instrumenty prawne w chwili obecnej stara się skutecznie eliminować błędy i nieprawidłowości, nawet próby mataczenia w dowodach, starając się jednocześnie nie przedłużać w czasie, wydanie orzeczenia kończącego postępowanie. 14

15 I. nie respektowanie przez gminy własnych planów zagospodarowania przestrzennego; II. 1. przyjmowanie wniosków o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i załączonych do tych wniosków dokumentów bez - przynajmniej wstępnej, weryfikacji ich zawartości ( i przesyłanie ich od razu do RDOŚ do opiniowania) w tym: - brak zweryfikowania i określenia prawidłowej klasyfikacji zgodnej z rozporządzeniem RM, ewentualnie aneksem do Dyrektywy; - brak badania dokumentów po kątem obowiązku uzyskania decyzji środowiskowej dla planowanego do realizacji przedsięwzięcia; 15

16 - wszczynanie postępowań w przypadku braku potrzeby uzyskania decyzji środowiskowej dla przedsięwzięcia; - uporczywe przesyłanie kart informacyjnych a zwłaszcza raportów nie spełniających wymogów formalnych ustawy ooś, (np. brak wariantowania przedsięwzięcia) RDOŚ nie może w tym wypadku wzywać o uzupełnienie z przyczyn formalnych w trybie art. 64 kpa i zmuszony jest korzystać z trybu art. 50 kpa, który powinien być zarezerwowany dla uzupełnień o charakterze merytorycznym; 16

17 2. nie przesyłanie - przez organ prowadzący postępowanie główne, do RDOŚ, wykazu stron postępowania i przesyłanie nieczytelnych wypisów z mpzp, często treść wypisu nie jest kompatybilna z wyrysem np. w wyrysie brak jest jednostek planistycznych o których mowa w wypisie; 3. plany miejscowe przesyłane są często jedynie dla działek na których planowane jest zamierzenie inwestycyjne, brak jest informacji dotyczących otoczenia planowanej inwestycji na które przedsięwzięcie może oddziaływać; 4. notoryczny brak dołączania do wniosków składanych w RDOŚ - przez organy współdziałające - prawidłowo sformułowanej opinii na temat klasyfikacji akustycznej terenu objętego wnioskiem, w przypadku gdy nie obowiązuje na danym terenie mpzp; 17

18 III. wszczynanie postępowań niezgodnie z kompetencją IV. przesyłanie wniosków o opinię lub uzgodnienie bez wymaganych przez ustawę załączników np. bez wniosku o wydanie decyzji, bez planu miejscowego lub informacji o jego braku itd. V.1.w trakcie procedury mylenie stron postępowania i sposobu zawiadamiania stron dokonywane obwieszczeniem w trybie atr.49 kpa z udziałem społecznym i obowiązkiem zapewnienia 21 dni na zgłaszanie uwag i wniosków 2. drugiej strony notoryczne zapominanie o tym, że udział społeczny musi być przeprowadzony dopiero w momencie gdy ustalono już ostatecznie zawartość materiału dowodowego i raport jest uzupełniony w przypadkach w których stwierdzono potrzebę jego uzupełnienia. 18

19 VI. często małe zaangażowanie po stronie organu prowadzącego postępowanie główne, korzystne decydowanie we własnej sprawie - zwłaszcza w przypadku gdy inwestorem jest gmina oraz częste nie liczenie się z literą prawa; VII. brak powtórzenia udziału społeczeństwa i wystąpienia do PPIS w przypadku uzupełniania zawartości formalnej i merytorycznej raportów przez organy prowadzące postępowanie główne; VIII. brak wiedzy i doświadczenia organów administracji architektonicznobudowlanej w przeprowadzaniu ponownej oceny oddziaływania na środowisko. 19

20 Ogólna uwaga Próby przenoszenia całej odpowiedzialności za prowadzone postępowanie administracyjne we wszystkich jego aspektach formalnych i merytorycznych na RDOŚ. Opisane problemy są konsekwentnie eliminowane i sytuacja ulega stopniowej poprawie poprzez: monitorowanie przez RDOŚ całego postępowania prowadzonego w ramach współdziałania; szczegółowe informowanie i wspieranie organów właściwych do wydania decyzji środowiskowej o zaistniałych nieprawidłowościach i zagrożeniach dla procedury; precyzyjne określanie w pouczeniu wydawanych orzeczeń przez RDOŚ przydatnych wskazówek dla organu prowadzącego postępowanie główne np. kwestii konieczności powtórzenia udziału społecznego; 20

21 Trudne do zaakceptowania jest nie respektowanie przez gminy w decyzjach środowiskowych postanowień regionalnych dyrektorów ochrony środowiska o obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania w przypadku gdy z materiału dowodowego ocenianego przez RDOS jednoznacznie wynikało że ocena powinna być wymagana brak jest tutaj dyspozycji w tym zakresie w ustawie ooś; Całkowicie deprymujący jest fakt zdarzającego się nie uwzględniania przez organ prowadzący postępowanie główne zapisów RDOŚ zawartych w postanowieniu uzgadniającym tj. szczegółowo określonych warunków realizacji przedsięwzięcia w odniesieniu do ochrony środowiska. 21

22 Inwestor prywatny często skala inwestycji jej charakter przyczynia się do mniejszej liczby popełnianych błędów; inwestor prywatny przestrzega wyznaczonych terminów wskazanych w wezwaniach o uzupełnienie ( a w przypadku uchybienia terminu występuje z wnioskiem o wyznaczenie nowego terminu ); szybsze reagowanie na konieczność uzupełnienia materiału dowodowego; dostosowanie się do wymogów formalnych i merytorycznych następuje z większym zrozumieniem; ogólnie większa dbałość o jakość dokumentów przedstawionych do oceny 22

23 Gmina - inwestor gminy przeciągają uzupełnienie raportu bez informowania o przyczynach opóźnień; zdecydowanie większy chaos organizacyjny; dłuższy okres reagowania na konieczność uzupełnienia materiału dowodowego; brak zdecydowania w sprawach zasadniczych czyli ostatecznej koncepcji co do planowanego do realizacji przedsięwzięcia; mniejsza dbałość o przestrzeganie przepisów prawa ( np. planowanie przedsięwzięć pozostających w sprzeczność z własnymi planami zagospodarowania przestrzennego; próby ukrywania przez inwestora, zwłaszcza gdy jest to gmina, faktu realizacji części przedsięwzięcia na terenach zamkniętych 23

24 zasadniczo nie ma różnicy stwierdzono jedynie zbyt późne składanie wniosku do RDOŚ i ogromną presję na szybkie ( bez zrozumienia, że szybkość często nie może mieć przełożenia na jakość ) procedowanie sprawy, przy jednoczesnym braku dbałości o jakość dokumentów które mają być w końcowym efekcie weryfikowane przez instytucje zarządzające funduszami pomocowymi w zakresie inwestycji dofinansowanych ze środków UE częściej odnotowuje się wszczynanie postępowania przez organy gminy, w sytuacji braku przedmiotu postępowania, czyli inwestycja nie jest wymieniona w rozporządzeniu RM ani w aneksie II Dyrektywy wobec czego nie podlega reżimowi uzyskania decyzji środowiskowej. 24

25 problemy błędy i niejasności w dokumentach przedstawianych organowi ochrony środowiska do oceny zarówno formalne i merytoryczne; konieczność niejednokrotnie wielokrotnego, wzywania wnioskodawców do uzupełnienia materiału dowodowego przedstawionego w ramach procedowanych spraw; ponowna weryfikacja dokumentów w sprawie po uzupełnieniach; 25

26 środki stosowane przez RDOŚ w Łodzi zmierzające do minimalizowania opóźnień w procedurze wypracowano system precyzyjnego i wyczerpującego opisywania w wezwaniach do wnioskodawcy - stwierdzonych błędów i braków w analizowanym materiale dowodowym; indywidualne ( w razie potrzeby) omawianie z inwestorami bądź autorami kart informacyjnych a zwłaszcza raportów wszystkich elementów wymagających uzupełnienia; 26

27 wspomaganie ( poprzez konkretne, konsultacje telefoniczne, osobiste, drogą mailową, organów współdziałających z RDOŚ w zakresie wymagań formalnych i merytorycznych określonych stosownymi przepisami prawa, a dotyczących konkretnych procedowanych sprawa, którego celem jest: - usprawnienie procedury - eliminowanie błędów i przynajmniej niektórych nieprawidłowości na jak najwcześniejszym etapie procedowania sprawy. 27

28 W celu rzeczywistego usprawnienia postępowań zmierzających do wydania decyzji środowiskowej i usprawnienia działania systemu ocen należałoby dokonać zmian w ustawie ooś uwzględniających zdiagnozowane w praktyce problemy proceduralne i merytoryczne. 28

29 Rok 2011 Liczba spraw załatwionych przez RDOS w Łodzi zakończonych wydaniem decyzji bądź postanowień w ramach współdziałania tj. opinii i uzgodnień 1362 w tym sprawy związane z dofinansowaniem ze środków UE Rok 2012 Liczba spraw załatwionych przez RDOŚ w Łodzi zakończonych wydaniem decyzji bądź postanowień w ramach współdziałania tj. opinii i uzgodnień 1411 w tym sprawy związane z dofinansowaniem ze środków UE 78 29

30 uwagi w procedowaniu spraw dla których inwestorzy ubiegają się o dofinansowanie ze środków UE nie odnotowano większej dbałości o jakość przedstawianych do oceny materiałów dowodowych w porównaniu do inwestycji planowanych bez dofinansowania ze środków pomocowych; daje się zauważyć zbyt późne składanie wniosków o wydanie decyzji środowiskowej w odniesieniu do terminów, w których przy możliwości dofinansowania, należałoby przedłożyć pełną dokumentację umożliwiającą zrealizowanie wniosku o dofinansowanie; 30

31 niepełna dokumentacja, słabo przygotowany raport brak możliwości uzgodnienia warunków realizacji bez uprzedniego uzupełnienia materiału dowodowego - nieraz w zakresie wręcz podstawowym, formalnym jak również merytorycznym - powodem kłopotliwej i wydłużającej się procedury; można zauważyć większą nerwowość inwestorów; zdarzają się próby wywierania presji na organ ochrony środowiska i próby przerzucania odpowiedzialności za ewentualne opóźnienia; 31

32 stosowane środki zaradcze w RDOŚ nie uleganie naciskom, nie chodzenie na skróty, zamiast tego: negocjacje o możliwą do zaakceptowania jakość raportu - z inwestorem, autorem bądź autorami raportu ; konkretna, wymierna pomoc - poprzez wyjaśnienia, i jeszcze raz wyjaśnienia oraz rzetelną, profesjonalną i szczegółową informację; uświadamianie inwestorom, że poprawnie przeprowadzona procedura wolna od uchybień będzie gwarancją sukcesu, pozwoli uniknąć rozczarowań na dalszym etapie starań o dofinansowanie; 32

33 Spotkanie Grupy Roboczej OOŚ Poznań, luty 2013 r. Ewa Smoktunowicz RDOŚ Łódź