Co to jest przedsięwzięcie?

Transkrypt

1 Wprowadzenie do systemu ocen oddziaływania na środowisko Krzysztof Mielniczuk r. Co to jest przedsięwzięcie? Rozumie się przez to zamierzenie budowlane lub inną ingerencję w środowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym równieŝ na wydobywaniu kopalin. Przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie, takŝe jeŝeli są one realizowane przez róŝne podmioty. (art. 3 ust. 14) 2

2 Co to jest ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko? Rozumie się przez to postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia, obejmujące w szczególności: weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, uzyskanie wymaganych opinii i uzgodnień, zapewnienie moŝliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu. (art. 2 ust. 7) 3 Co to jest ocena oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000? Rozumie się przez to ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko ograniczoną do badania oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 (art.3 ust. 6) 4

3 5 Co to jest strategiczna OOŚ? Rozumie się przez to postępowanie w sprawie oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu i programu, obejmujące w szczególności: a) uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko b) sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko c) uzyskanie wymaganych ustawą opinii d) zapewnienie moŝliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu (art.3. ust.15) OOŚ to procedura a nie dokument! Ocena oddziaływania na środowisko to nie jest jeden dokument! OOŚ to długa i skomplikowana procedura OOŚ kończy się wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (tzw. decyzji środowiskowej, decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach) OOŚ składa się z kilku etapów, nowe przepisy przewidują dla niektórych przedsięwzięć ocenę powtórną Występuje element konsultacji społecznych Wiele organów jest zaangaŝowanych w opiniowanie i konsultacje dokumentów Przepisy OOŚ są często nowelizowane 6

4 Jakie przedsięwzięcia wymagają OOŚ? (1) Prawie kaŝde przedsięwzięcie podejmowane przez człowieka powoduje negatywne oddziaływanie a środowisko (nawet małe biuro produkuje odpady, zuŝywa wodę czy powoduje emisję spalin z samochodów). Wśród wszystkich przedsięwzięć mogących negatywnie oddziaływać na środowisko przepisy UE i polskie wyróŝniają przedsięwzięcia mogące ZNACZĄCO oddziaływać na środowisko 7 Jakie przedsięwzięcia wymagają OOŚ? (2) Przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaga realizacja następujących planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko: planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (I grupa) planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, jeŝeli obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko został stwierdzony na podstawie art. 65 ust.1(tj. w wyniku przeprowadzenia postępowania kwalifikującego tzw. screeningu) (II grupa) (art.61 ust. 1) 8

5 Jakie przedsięwzięcia wymagają oceny oddziaływania na Naturę 2000? Realizacja planowanego przedsięwzięcia innego niŝ określone w ust. 1 wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeŝeli: przedsięwzięcie to moŝe znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a nie jest bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony, obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 został stwierdzony na podstawie art.98 ust.1 (tj. organ właściwy do wydania decyzji wymaganej przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia innego niŝ przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko stwierdził moŝliwość potencjalnego znaczącego oddziaływania na Naturę 2000, organ ma obowiązek rozwaŝyć taką moŝliwość) (III grupa) (art. 61 ust. 2) 9 Podział przedsięwzięć na grupy I - III I grupa planowane przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko II grupa - planowane przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko III grupa - przedsięwzięcia nie naleŝące do I lub II grupy ale mogące znacząco oddziaływać na obszary Natura

6 Podział przedsięwzięć na grupy I-III w przepisach polskich Listę przedsięwzięć z I i II grupy zawiera rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 roku w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573, ze zm.), nazywane dalej Rozporządzeniem OOŚ Ww. rozporządzenie moŝe obowiązywać nie dłuŝej niŝ 24 miesiące od wejścia w Ŝycie ustawy o udziale społeczeństwa Ustawa o udziale społeczeństwa zawiera delegację do wydania przez MŚ nowego Rozporządzenia OOŚ Nie ma listy przedsięwzięć z III grupy to moŝe być kaŝde przedsięwzięcie!!! 11 Podział przedsięwzięć na grupy I III w przepisach UE Listę przedsięwzięć z I i II grupy zawiera Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (nazywana dalej Dyrektywą OOŚ) w Aneksach I i II Nie ma pełnej zgodności Aneksów I i II z polskim rozporządzeniem OOŚ!!! Nie ma listy przedsięwzięć z grupy III. Ocenie wpływu na Naturę 2000 podlegają wszystkie przedsięwzięcia, o których mowa w art Dyrektywy 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej flory i fauny (nazywana dalej Dyrektywą Siedliskową) 12

7 Podstawy prawne, niezgodności polskiego prawa z dyrektywami UE i związane z tym zmiany w polskich przepisach 13 r. Podstawy prawne UE (1) Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dyrektywa OOŚ) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dyrektywa SOOŚ/SEA) Dyrektywa 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej flory i fauny (Dyrektywa Habitatowa/Siedliskowa) Dyrektywa 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków (Dyrektywa Ptasia) 14

8 Podstawy prawne UE (2) dyrektywa Rady 96/61/WE z dnia 24 września 1996 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Dyrektywa IPPC) dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/WE dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26 maja 2003 r. przewidująca udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska oraz zmieniająca w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG i 96/61/WE 15 Konwencje międzynarodowe Konwencja z Espoo - konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, sporządzona w Espoo dnia 25 lutego 1991 r. (Dz.U. z 1999 r. Nr 96, poz.110) Konwencja z Aarhus - konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, sporządzona w Aarhus (Dz.U.Nr 78, poz. 706) 16

9 Przepisy polskie (1) ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, ze zm.), nazywana dalej UPoś, rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 roku w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573, ze zm.), nazywane dalej Rozporządzeniem OOŚ 17 Przepisy polskie (2) Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych Ustawa o ochronie przyrody Ustawa Prawo budowlane Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych Ustawa o odpadach Ustawa Prawo wodne Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym 18

10 Zmiany prawne w obszarze OOŚ (1) W 2006 r. Komisja Europejska wszczęła przeciw Polsce postępowanie administracyjne w sprawie o naruszenie przepisów Dyrektywy OOŚ (naruszenie nr 2006/2281) na postawie art. 226 TWE. Dotychczas przeprowadzono dwa etapy procedury, tj.: Wezwanie do usunięcia uchybień, (tzw. uwagi formalne letter of formal notice) na które władze polskie udzieliły odpowiedzi pismem z dnia 4 września 2006 r.; Uzasadniona opinia (reasoned opinion) na którą władze polskie udzieliły odpowiedzi pismem z dnia 18 października 2007 r.) 19 Zmiany prawne w obszarze OOŚ (2) W przypadku, gdyby Polska nie doszła do porozumienia z KE w przedmiotowej sprawie, kolejnym krokiem procedury jest tzw. faza sporna, polegająca na wniesieniu skargi Komisji Europejskiej do Trybunału Sprawiedliwości WE i rozpoczęciu postępowania sądowego Gdyby faza sporna zakończyła się uwzględnieniem przez ETS skargi KE (stwierdzeniem naruszenia prawa wspólnotowego przez Polskę), moŝe wówczas nastąpić faza egzekucyjna. Jeśli Polska nie wykona w tej sytuacji wyroku ETS, Komisja ma prawo nałoŝyć na państwo członkowskie karę pienięŝną. Jest to tzw. procedura przymuszenia do wykonania wyroku 20

11 Zmiany prawne w obszarze OOŚ (3) Jak wynika z komunikatów wydanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, postępowanie przeciw Polsce skończy się najprawdopodobniej na fazie administracyjnej, bowiem Komisja zgadza się na rozwiązania zaproponowane przez Polskę Rozwiązania te znalazły się w projekcie ustawy o udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko Projekt ustawy jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska ( i Sejmu ( Ustawa została przyjęta przez rząd 15 lipca 2008 r., jest po pierwszym czytaniu w sejmowej Komisji OŚZNiL i ma wejść w Ŝycie w październiku 2008 r. 21 NajwaŜniejsze zarzuty KE nieprawidłowa transpozycja pojęcia development consent ( zezwolenia na inwestycję ), nieprawidłowa transpozycja przepisów dotyczących zezwolenia na inwestycję w kontekście zgłoszenia budowy, wykonywania robót budowlanych, zmiany sposobu uŝytkowania obiektu budowlanego lub jego części, zbyt wczesne w toku procesu inwestycyjnego przeprowadzanie postępowania w sprawie ooś dla dróg krajowych, nieprawidłowa transpozycja pojęcia zainteresowana społeczność, niepełna zgodność polskich przepisów w zakresie informowania społeczności z wymaganiami art. 6 ust. 2 dyrektywy 85/337/EWG, nieprawidłowa wykładnia przepisów dyrektywy w zakresie stosowania procedury screeningu, której podlegają przedsięwzięcia wymienione w Aneksie II dyrektywy 85/337/EWG 22

12 NajwaŜniejsze zmiany wprowadzane przez ustawę o udziale społeczeństwa oceny strategiczne dla dokumentów z zakresu zagospodarowania przestrzennego powtórne postępowanie OOŚ na etapie pozwolenia na budowę udział społeczeństwa i NGO - rozszerzenie oceny na obszarach Natura 2000 rozszerzenie realizacja przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 wyłącznie na podstawie pozwolenia na budowę (odejście od zgłoszeń) nowy centralny organ administracji rządowej Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska + 16 regionalnych oddziałów GDOŚ Delegacja do zmiany Rozporządzenia OOŚ 23