Zapobieganie i zwalczanie przestępstw z nienawiści

Transkrypt

1 Tytuł Zapobieganie i zwalczanie przestępstw z nienawiści Katarzyna Komorowska III OGÓLNOPOLSKI OKRĄGŁY STÓŁ SPOŁECZEŃSTWO, WŁADZA, MEDIA: MOWA NIENAWIŚCI A INKLUZJA SPOŁECZNA, GORZÓW WIELKOPOLSKI, 15 STYCZNIA 2019 R.

2 Zapobieganie i zwalczanie przestępstw z nienawiści STEREOTYPY UPRZEDZENIA DYSKRYMINACJA

3 Zapobieganie i zwalczanie przestępstw z nienawiści

4 STEREOTYP obrazy w naszych myślach Funkcjonujący w świadomości społeczeństwa uproszczony, skrótowy i zabarwiony wartościująco obraz rzeczywistości, odnoszący się do: grup społecznych, osób, sytuacji, instytucji. Stereotyp sprawia, że identyczne cechy zostają przypisane wszystkim bez wyjątku członkom grupy, niezależnie od rzeczywistych różnic między nimi. ( Nieważne jacy byli Żydzi, ważne jak my o nich myśleliśmy ) (Z gr.: stereos sztywny, zastygły; typos obraz, forma, typ, wzorzec)

5 CECHY STEREOTYPÓW Trwały, trudny do zmiany, sztywny Fałszuje rzeczywistość Uogólniony Dziedziczony kulturowo (przekazywany z pokolenia na pokolenie) Automatycznie wzbudzany Nieweryfikowalny doświadczalnie (wyjątki tylko potwierdzają regułę) Mamy przeświadczenie, że jest prawdziwy (bo inni też tak myślą) Oporny na niezgodne z nim informacje (dysonans poznawczy)

6 UPRZEDZENIA Uprzedzenia karmią się negatywnymi stereotypami. Uprzedzenie to wrogie bądź negatywne nastawienie dotyczące wyróżniającej się grupy ludzi, oparte wyłącznie na ich przynależności do tej grupy.

7 Zapobieganie i zwalczanie przestępstw z nienawiści SKĄD SIĘ BIORĄ UPRZEDZENIA? Strach przed obcym i nieznanym Niewiedza Socjalizacja Skłonność do dzielenia osób na grupy - Jedna to swoi (MY), pozostałe obcy (ONI) - Swoich cenimy wyżej niż obcych - MY jesteśmy wyjątkowi, ONI wszyscy tacy sami

8 DYSKRYMINACJA oznacza nierówne, gorsze traktowanie kogoś na przykład z powodu jego odmiennej rasy lub pochodzenia etnicznego, religii, przekonań, płci, wieku, niepełnosprawności lub orientacji seksualnej, gdy takiego traktowania nie można usprawiedliwić, ani obiektywnie wytłumaczyć.

9 DYSKRYMINACJA Dyskryminacja bezpośrednia - ktoś jest traktowany mniej korzystnie niż inna osoba znajdująca się w porównywalnej sytuacji lub byłaby traktowana w przyszłości.

10 DYSKRYMINACJA Dyskryminacja pośrednia zwana również ukrytą, kryterium lub praktyka, która pozornie dla wszystkich powoduje takie same skutki, niektóre osoby lub grupy stawiają jednak w gorszej sytuacji, chyba że takie postanowienie, kryterium lub praktyka są usprawiedliwione słusznym celem oraz że środki do osiągnięcia takiego celu są właściwe i konieczne. Premia za nadgodziny (kobieta karmiąca, osoba z niepełnosprawnością)

11 DYSKRYMINACJA WIELOKROTNA sytuacja, w której jedna osoba jest dyskryminowana ze względu na przynależność do różnych grup, ale doświadcza tej dyskryminacji oddzielnie, w różnym czasie. Np. pracowniczka z niepełnosprawnością ruchową jako kobieta nie jest preferowana przez swojego pracodawcę jako kandydatka do awansu (dyskryminacja ze względu na płeć), a w innym momencie pracodawca nie dba o to, by zawodowe spotkanie zespołu, do którego osoba ta należy, odbyło się w miejscu, do którego ta pracowniczka może się dostać (dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność).

12 Zapobieganie i zwalczanie przestępstw z nienawiści MOWA NIENAWIŚCI INCYDENT MOTYWOWANY UPRZEDZENIAMI PRZESTĘPSTWA Z NIENAWIŚCI

13 MOWA NIENAWIŚCI Mową nienawiści jest każda forma wypowiedzi, która rozpowszechnia, podżega, propaguje lub usprawiedliwia nienawiść rasową, ksenofobię, antysemityzm lub inne formy nienawiści oparte na nietolerancji, włączając w to nietolerancję wyrażaną w formie agresywnego nacjonalizmu lub etnocentryzmu, dyskryminacji lub wrogości wobec mniejszości, migrantów lub osób wywodzących się ze społeczności imigrantów. rekomendacja nr R 97 (20) Komitetu Ministrów Rady Europy

14 MOWA NIENAWIŚCI

15 CECHY MOWY NIENAWIŚCI Werbalizm (często w postaci bełkotu językowego), Używanie wyrażeń wartościujących, zwłaszcza pejoratywnych obraźliwych, poniżających i wyrażeń agresywnych, Dogmatyczność i apodyktyczność, Nieuzasadnione uogólnienia, traktowanie jednostkowych przypadków jako regułę, Manipulowanie faktami, Silne nacechowanie ujemnymi (negatywnymi) emocjami, Szerzy i usprawiedliwia nienawiść wyrastającą z uprzedzeń.

16 INCYDENT MOTYWOWANY NIENAWIŚCIĄ Akty motywowane uprzedzeniami i nienawiścią nie skierowane przeciwko konkretnej ofierze, nie kwalifikujące się jeszcze jako przestępstwa, ale mogące do nich prowadzić.

17 DEFINICJA WSKAŹNIKÓW UPRZEDZEŃ Obiektywne fakty, okoliczności i schematy związane z działaniem lub działaniami przestępczymi, które, w pojedynkę lub w powiązaniu z innymi faktami lub okolicznościami, sugerują, że motywem działań sprawcy, w całości lub częściowo, była jakakolwiek forma uprzedzenia.

18 WSKAŹNIKI UPRZEDZEŃ Spostrzeżenia ofiary/świadka Komentarze, pisemne stwierdzenia lub gesty Rysunki, oznaczenia, symbole i graffiti Różnice między sprawcą a ofiarą ze względów etnicznych, religijnych lub kulturowych Zaangażowanie zorganizowanych grup szerzących nienawiść lub ich członków Lokalizacja i termin Schemat/częstotliwość poprzednich przestępstw lub incydentów Charakter przemocy Brak innych motywów

19

20 MOWA NIENAWIŚCI