BERNELL A DIVISION OF VISION TRAINING PRODUCTS, INC. LINIJKA APERTUROWA. Techniki treningu wzrokowego

Transkrypt

1 PRODUKTY DLA OPTOMETRYSTÓW tel./fax: (71) BERNELL A DIVISION OF VISION TRAINING PRODUCTS, INC. LINIJKA APERTUROWA Techniki treningu wzrokowego Trening rezerw dywergencji fuzyjnej przeprowadzany jest przy użyciu podwójnej apertury, wywołującej działanie pryzmatyczne z bazą do nosa. Trening rezerw konwergencji fuzyjnej przeprowadzany jest przy użyciu pojedynczej apertury, wywołującej działanie pryzmatyczne z bazą do skroni. Wytłoczona skala ułatwia umieszczenie nakładki aperturowej w pozycji odpowiedniej dla każdego z obrazków treningowych i wywołanego efektu pryzmatycznego. 12 liniowych obrazków stereoskopowych oprawionych jest w książeczkę (nie ma luźnych kart). Liczba na karcie jest równa odległości identycznych punktów w centymetrach. Efekt pryzmatyczny równy jest odległości punktów identycznych w centymetrach 2,5 (tj. nr karty 2,5 = efekt pryzmatyczny). Prosta regulacja wysokości pozwala na korzystanie z instrumentu zarówno osobom dorosłym, jak i dzieciom. STANDARDOWA KONSTRUKCJA: Cały instrument odlany jest z trwałego tworzywa sztucznego polistyrenu ABS Cycolac DOSKONAŁY INSTRUMENT DLA PACJENTÓW CHARAKTERYZUJĄCYCH SIĘ: MAŁYMI REZERWAMI FUZYJNYMI: a) KONWERGENCJI FUZYJNEJ DO DALI I BLIŻY I DYWERGENCJI FUZYJNEJ DO BLIŻY wartości poniżej 10,0 pdptr zamazanie, 16,0 pdptr zerwanie, 10,0 pdptr odtworzenie. b) DYWERGENCJI FUZYJNEJ DO DALI wartości poniżej 6,0 pdptr zerwanie i 4,0 pdptr odtworzenie. Słabą stereopsją, różnicami fiksacji lub tłumieniem. Silnym związkiem akomodacji i konwergencji oraz małymi rezerwami akomodacji. Astenopią, trudnościami w dłuższym czytaniu, trudnościami w uczeniu się.

2 2 PRODUKTY DLA OPTOMETRYSTÓW tel./fax: (71) LINIJKA APERTUROWA INSTRUMENT FINALNY KAŻDEGO TRENINGU Każdy pacjent powinien swój trening wzrokowy zakończyć ćwiczeniami na linijce aperturowej. Obiekty obserwowane są małe, wyraźne, szczegółowe, co wymaga precyzyjnej kontroli akomodacji. Apertury wyłączają fuzję peryferyjną i ćwiczą wyłącznie zdolności fuzyjne w obszarach centralnych. Skuteczna metoda treningu w warunkach naturalnych dla osób zdolnych do fuzji. Trening obejmuje zakres od 30,0 pdptr BS do 17,5 pdptr BN. Instrument zapewnia przeniesienie do codziennego życia umiejętności nabytych w warunkach treningowych. Obrazki i techniki treningowe zainteresują tak dzieci, jak i dorosłych. Rezerwy zarówno konwergencji, jak i dywergencji fuzyjnej trenowane są na tych samych zestawach obrazków, co możliwe jest dzięki zamianie nakładek aperturowych.

3 PRODUKTY DLA OPTOMETRYSTÓW tel./fax: (71) TECHNIKI TRENINGOWE PRZY ZASTOSOWANIU LINIJKI APERTUROWEJ Linijka aperturowa pozwala na trening w rzeczywistych, naturalnych odległościach, bez stosowania pryzmatów, zwierciadeł itp. Z tego względu opisane niżej techniki dają pewność, że umiejętności wyuczone podczas treningu przeniesione będą również do codziennego życia. Są to zarazem techniki finalizujące, stosowane po zakończeniu treningu prowadzonego innymi metodami tranaglifów, stereoskopów i/lub wektogramów. Linijka aperturowa umożliwia trening w zakresie 45,5 pdptr w krokach co 2,5 pdptr. Apertura pojedyncza wywołuje działanie pryzmatyczne BS do 30,0 pdptr, podwójna działanie pryzmatyczne BN do 17,5 pdptr. Numer karty AP to odległość pomiędzy środkami prawego i lewego obrazka w centymetrach. Dla kart AP umieszczonych w pozycji 0 przybliżony efekt pryzmatyczny (w pdptr) wynosi 2,5 raza numer karty. Wielu pacjentów po skutecznym opanowaniu instrumentów w rodzaju stereoskopu Brewstera czy innych złożonych urządzeń ortoptycznych nadal wykazuje forie, odczuwa dyskomfort itp. Dzieje się tak dlatego, że wyuczone umiejętności nie zostały zaimplementowane do warunków życia codziennego. Osoba taka, postawiona przed linijką aperturową, mogłaby tej próby nie przejść. Po treningu opisywanymi niżej technikami foria do bliży może się wszakże u tej osoby zmienić o 15,0 do 25,0 pdptr, czyniąc ją w pełni wydajną wzrokowo i dając jej poczucie nieodczuwanego dotąd komfortu. Należy pamiętać, że forie i dukcje badane za foropterem są wyłącznie stanami chwilowymi układu wzrokowego w momencie badania i nie mówią nam nic o sprawności wzrokowej pacjenta w jego normalnych warunkach pracy. Wielu pacjentów z niewielką ametropią, niskimi heteroforiami i na pozór dobrymi dukcjami wciąż skarży się jednak na dyskomfort wzrokowy; jeśli uda im się opanować techniki linijki aperturowej, ich objawy częstokroć mogą się zmniejszyć. Wielu specjalistów zaleca ćwiczenia na linijce aperturowej pacjentom od 6. do 70. roku życia i zarówno pacjenci, jak i terapeuci uznają wyniki osiągane za pomocą tej metody za rewelacyjne. A. ĆWICZENIA ODTŁUMIAJĄCE Z ZASTOSOWANIEM PODWÓJNEJ APERTURY (BRAK EFEKTU PRYZMATYCZNEGO) 1. Umieść suwak z podwójną aperturą w miejscu oznaczonym literami D.A. na ramieniu linijki. 2. Umieść uchwyt do kart w miejscu oznaczonym literą A na przeciwnym końcu linijki; odsłoń kartę Tłumienie. 3. Upewnij się, że obrazek z literą R jest widziany tylko prawym okiem, zaś obrazek z literą L jest widziany tylko lewym okiem. Jeżeli tak nie jest, suwak z podwójną aperturą musi być przesunięta do przodu lub cofnięty na tyle, aby został osiągnięty stan opisany powyżej.

4 4 PRODUKTY DLA OPTOMETRYSTÓW tel./fax: (71) Przy obu oczach otwartych pacjent powinien widzieć zarówno R, jak i L. Jest to pozycja testowa. Jeżeli R lub L znika albo blednie, należy tak długo kontynuować ćwiczenie, aż obie litery będą stale widoczne i równie wyraźne. 5. Kiedy uda nam się osiągnąć fuzję w pozycji testowej, należy przeprowadzić ćwiczenie polegające na patrzeniu na zmianę PONAD kartą Tłumienie i z powrotem na nią, tak by za każdym razem fuzja oraz ostre widzenie były odzyskiwane i utrzymywane. Przy ćwiczeniach z kartami AP odległość obrazka wynosi 40 cm; zmiana odległości między obrazkami na karcie o 4 mm jest więc równoważna 1,0 pdptr. Składając obrazy poprzez podwójną aperturę uzyskujemy fiksację nieskrzyżowaną i pryzmat BN. DOCELOWĄ KARTĄ PRZY PODWÓJNEJ APERTURZE DLA PACJENTÓW Z PRZECIĘTNĄ ODLEGŁOŚCIĄ MIĘDZY OSIAMI WIDZENIA JEST KARTA AP7, w której odległość obrazków wynosi 70 mm; 70 4 = 17,5 pdptr. Przy wyjątkowo małym PD docelową kartą może być karta nr 6. Składając obrazy przez pojedyncza aperturę uzyskujemy fiksację skrzyżowaną i pryzmat BS. DOCELOWĄ KARTĄ PRZY POJEDYNCZEJ APERTURZE JEST KARTA AP12 o odległości między obrazkami wynoszącej 12 cm (120 mm); = 30,0 pdptr. B. TRENING REZERW KONWERGENCJI FUZYJNEJ W EGZOFORII PRZY UŻYCIU POJEDYNCZEJ APERTURY (PRYZMAT BAZA SKROŃ) Umieść suwak z pojedynczą aperturą w miejscu oznaczonym linią i cyframi 1 i 2. Umieść uchwyt kart z odsłoniętą kartą AP1 na cyfrze 0. Ustaw czubek nosa na końcu linijki. Popatrz poprzez pojedynczą aperturę wyłącznie prawym okiem; powinieneś zobaczyć tylko obrazek z kropką. Popatrz tylko lewym okiem; powinieneś zobaczyć tylko obrazek z krzyżykiem. Jeśli jest to konieczne, odsuń lub przysuń suwak aperturowy tak, aby zaistniała opisana powyżej sytuacja. Spójrz teraz obuocznie i złóż dwa obrazki w jeden. Krzyżyk i kropka powinny być stale widoczne. Osoby w okularach dwuogniskowych lub progresywnych powinny ustawić swoją dolną wargę naprzeciw końca linijki. Jeśli niemożliwe jest osiągnięcie fuzji, weź czerwony wskaźnik i ustaw go tak, by jego czubek znajdował się w otworze tuż przed miejscem złączenia dwóch połówek linijki, i skoncentruj wzrok na tym czubku. Jeśli nadal nie można uzyskać fuzji, za wskaźnik wstaw kartę przesłaniającą, skup się na czubku wskaźnika i szybko unieś przesłonę, by uzyskać fuzję. Przedłużaj stopniowo czas obserwacji do momentu, gdy wskaźnik oraz przesłona nie będą już potrzebne. JEŚLI MIMO WSZYSTKO NIE DA SIĘ OSIĄGNĄĆ FUZJI POPRZEZ POJEDYNCZĄ APERTURĘ, NALEŻY NAJPIERW PRZEPROWADZIĆ TRENING ZA POMOCĄ TRANAGLIFÓW, STEREOSKOPÓW LUB WEKTOGRAMÓW. Dla kart AP3 i powyżej tego numeru, umieść wskaźnik przed przednią powierzchnią suwaka z pojedynczą aperturą, tak by jego czubek znajdował się pośrodku otworu. Gdy fuzja zostanie już uzyskana, zmieniaj fiksację patrząc PONAD kartą AP i znów poprzez otwór, odzyskując za każdym razem fuzję i utrzymując ją dopóki obrazek nie stanie się ostry i pojedynczy. Przejdź do kolejnej karty AP o wyższym numerze, kiedy tylko osiągnięte postępy ci na to pozwolą. Pojedyncza apertura przy każdej zmianie karty przysuwana jest coraz bardziej, zaś karty AP pozostają CAŁY CZAS w miejscu oznaczonym cyfrą 0 na linijce. Krzyżyk powinien być

5 PRODUKTY DLA OPTOMETRYSTÓW tel./fax: (71) widziany wprost nad kropką, a kółka powinny dawać efekt przestrzenny. DOCELOWĄ KARTĄ PRZY POJEDYNCZEJ APERTURZE JEST KARTA AP12. Karty od AP8 do AP12 stosowane są tylko przy treningu z pryzmatem BS; stosując je, upewnij się najpierw, że każde oko widzi wyłącznie swój korespondujący obrazek. Po uzyskaniu fuzji, obraz powinien być wyraźny, pojedynczy, a krzyżyk powinien znajdować się nad kropką. Po osiągnięciu wszystkich celów, jakie stawiał przed nami trening z zastosowaniem linijki aperturowej, należy jego częstotliwość zmniejszyć z ćwiczenia codziennego najpierw na co drugi dzień, potem raz w tygodniu, raz w miesiącu. Instrument powinien być trzymany w bezpiecznym miejscu! Co miesiąc powinniśmy sprawdzać swoje umiejętności, aby upewnić się, że nie utraciliśmy żadnego ich elementu. C. TRENING REZERW DYWERGENCJI FUZYJNEJ W EZOFORII PRZY UŻYCIU PODWÓJNEJ APERTURY (PRYZMAT BAZA NOS) Umieść suwak z podwójną aperturą na linii oznaczonej cyframi 1 i 2 gładką powierzchnią w stronę pacjenta (tak by obrazek piłki nie był widziany). Umieść uchwyt z kartami w miejscu oznaczonym cyfrą 0 po przeciwnej stronie linijki, odsłaniając kartę AP1. Ustaw czubek nosa naprzeciw końca linijki. Popatrz przez podwójną aperturę tylko lewym okiem; powinien być widziany tylko obrazek z kropką. Popatrz teraz tylko prawym okiem; widziany powinien być tylko obrazek z krzyżykiem. Otwórz oboje oczu i złóż te dwa obrazy w jeden. Upewnij się, że widzisz zarówno kropkę, jak i krzyżyk. Osoby stosujące okulary wieloogniskowe powinny ustawić się tak, by ich dolna warga była na poziomie końca linijki. Jeśli nie da się osiągnąć fuzji, umieść wskaźnik w dziurce oznaczonej literą A. Popatrz tuż ponad kartą AP, skoncentruj swój wzrok na wskaźniku; poniżej linii twego spojrzenia, w obszarze, na który nie patrzysz bezpośrednio, powinno nastąpić złożenie dwóch obrazków. Przenieś teraz wzrok na obrazek i staraj się utrzymać fuzję patrząc bezpośrednio. Ćwicz dopóki nie osiągniesz sprawności w utrzymywaniu fuzji bez konieczności używania wskaźnika. Dla karty AP2 wskaźnik powinien być umieszczony obok litery B. Jeśli metoda ta nie pomaga w utrzymaniu fuzji, dotknij końcami palców wskazujących zewnętrznych kątów obu oczu i delikatnie przyciskając przesuń je na zewnątrz, dzięki czemu odciągane palcami powieki pomogą oczom obrócić się nieco ku skroniom. PACJENCI, KTÓRYCH PROBLEM Z OSIĄGNIĘCIEM FUZJI WYKRACZA POZA NIEWIELKI BRAK SPRAWNOŚCI MOŻLIWY DO POKONANIA ZA POMOCĄ OPISANYCH POWYŻEJ ĆWICZEŃ, POWINNI ROZPOCZĄĆ TERAPIĘ OD TRANAGLIFÓW, STEREOSKOPÓW I WEKTOGRAMÓW. Po osiągnięciu fuzji, urozmaicaj sobie ćwiczenie patrząc PONAD kartą AP, a następnie znów poprzez aperturę, za każdym razem odtwarzając fuzję i utrzymując ją tak długo, aż obrazek nie stanie się ostry i pojedynczy. Krzyżyk powinien leżeć dokładnie ponad kropką, kółka powinny dawać wrażenie przestrzenności. Gdy tylko postęp w ćwiczeniach ci na to pozwoli, przejdź do kolejnej karty AP o wyższym numerze. Każdej zmianie karty towarzyszy coraz dalsze przesuwanie nakładki aperturowej, uchwyt z kartami pozostawać musi jednak niezmiennie w miejscu oznaczonym cyfrą 0. Docelową kartą w tym ćwiczeniu jest AP7 (dla małych PD będzie to karta AP6).

6 6 PRODUKTY DLA OPTOMETRYSTÓW tel./fax: (71) D. TRENING DWOJENIA FIZJOLOGICZNEGO Z WYKORZYSTANIEM PODWÓJNEJ APERTURY Umieść suwak z podwójną aperturą w punkcie linijki oznaczonym literami D.A. tak, by był widoczny obrazek piłki (znajduje się on na odwrotnej stronie suwaka). Umieść uchwyt kart w punkcie A i odsłoń obrazek gwiazdy. Ustaw czubek nosa naprzeciwko końca linijki. Spójrz na gwiazdę powinieneś zobaczyć jedną gwiazdę i dwie piłki. Spójrz na piłkę powinieneś zobaczyć jedną piłkę i dwie gwiazdy. Przenoś powoli na zmianę wzrok z piłki na gwiazdę i z powrotem, pamiętając że obrazek, na który spoglądasz bezpośrednio, powinien być pojedynczy, a ten oglądany niebezpośrednio podwójny. Po osiągnięciu takich wyników należy przesunąć piłkę (suwak) do następnego, wyższego numeru na linijce. Karty z gwiazdą NIE NALEŻY PORUSZAĆ. Przesuwaj piłką coraz dalej (w przybliżeniu o 1 cyfrę dziennie) aż do pozycji nr 12. Gdy stan opisany powyżej jest niemożliwy do osiągnięcia, załóż okulary czerwono-zielone. Nie są one częścią standardowego wyposażenia niniejszego zestawu, ale należy je nabyć oddzielnie 1. Nad obrazkiem obserwowanym niebezpośrednio trzymaj latarkę diagnostyczną ( długopisową ); pacjent powinien widzieć dwa światełka jedno czerwone, jedno zielone. Ćwicz tak długo, aż opisany stan będzie łatwy do osiągnięcia przez pacjenta. Po osiągnięciu tego celu należy ćwiczenie z okularami czerwono-zielonymi zakończyć. E. DODATKOWE TECHNIKI TRENINGOWE W PROBLEMACH AKOMODACYJNYCH Kiedy już cała opisana wyżej procedura akomodacyjno-konwergencyjna zostanie zakończona z pozytywnym efektem, do programu ćwiczeń możemy włączyć również trening ortoptyczny z flipperami. 1 W katalogu OPTOMETRIA.PL nr ST021 lub ST026.

7 PRODUKTY DLA OPTOMETRYSTÓW tel./fax: (71) KONSERWACJA I ŚRODKI OSTROŻNOŚCI Do czyszczenia części plastikowych (z tworzywa ABS) należy używać miękkiej ściereczki oraz wody z łagodnym detergentem. Po umyciu należy przetrzeć suchą ściereczką. Karty treningowe czyścić należy wyłącznie na sucho miękką, delikatną ściereczką. Przechowywać je należy w taki sposób, by obrazki nie były narażone na bezpośrednie działanie światła, co uchroni je przed wyblaknięciem. UWAGA! Trening powinien się odbywać wyłącznie pod nadzorem optometrysty, ortoptysty lub okulisty. W żadnym razie nie jest dozwolone samodzielne przeprowadzanie terapii. Tłumaczenie: Radosław Szewc SAWIN Optyka-Optometria, 2005 Producent: BERNELL, A DIVISION OF VISION TRAINING PRODUCTS 4016 N. Home Street, Mishawaka, IN 46545, USA Dystrybucja w Polsce: SAWIN OPTYKA-OPTOMETRIA ul. Tęczowa 11, Brzeg Dolny tel./fax: (71) , kom info@optometria.pl