Warszawa Giełda Papierów Wartościowych fot. R. Paszkowski

Transkrypt

1 2(14) 2013 Ukraińskie spółki na GPW Plan rozwoju gospodarki Ukrainy Dwadzieścia lat Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej Eksport towarów na Ukrainę Projekty inwestycyjne przygotowanie Warszawa Giełda Papierów Wartościowych fot. R. Paszkowski

2 Ukraina UE co z tą Unią? Felieton Kilka dni temu rozmawiałem z ośmioletnią córką na temat Unii Europejskiej i tego, że jeszcze w tym roku przystąpi do niej kolejne państwo. Czy to będzie Ukraina? spytało natychmiast moje dziecko. Choć tym razem musiałem zaprzeczyć kolejnym członkiem Wspólnoty stanie się bowiem Chorwacja jestem pewien, że gdy podobne pytanie padnie za kilka lat, moja odpowiedź będzie twierdząca. Głębokie przekonanie co do tego ma dziś wielu Polaków. Jednak nie mniejszą pewność co do kierunku, w którym zmierzają, muszą mieć przede wszystkim sami Ukraińcy. To oni powinni dostrzec zalety prozachodniej orientacji, nie tylko w sferze gospodarczej czy politycznej, ale również mentalnej. Muszą też przekonać Unię, że dążą do pełnej integracji, że chcą należeć do europejskiej rodziny państw. Ukraiński prezydent Wiktor Janukowycz jasno zadeklarował podczas niedawnego polsko ukraińsko-słowackiego szczytu w Wiśle, że jego najbliższym celem jest zawarcie umowy stowarzyszeniowej, a dalekosiężnym członkostwo jego kraju w Unii Europejskiej. Droga Ukrainy do Wspólnoty, co również podkreślał Wiktor Janukowycz, jest skomplikowana i trudna. Zdajemy sobie z tego sprawę i dlatego jesteśmy gotowi pomagać naszym wschodnim sąsiadom w ich marszu ku UE. Bardzo jasną deklarację złożył niedawno w tej sprawie prezydent Bronisław Komorowski. Zależy nam na tym, by wynegocjowaną już umowę stowarzyszeniową Unia Europejska Ukraina podpisać ostatecznie podczas listopadowego szczytu w Wilnie. Gdyby do tego nie doszło, dalsze rozmowy na temat integracji mogą być na dłużej wstrzymane. A byłby to bardzo niekorzystny scenariusz zarówno dla Ukrainy, jak i dla Polski. * * * Przed ponad 21. laty Polska była pierwszym krajem na świecie, który uznał ogłoszoną kilka fot. donbass.ua miesięcy wcześniej niepodległość Ukrainy. Postąpiliśmy wtedy nie tylko roztropnie i zgodnie z naszą racją stanu, ale także odważnie i godnie. Dzisiaj niewielu Polaków to pamięta. Pamiętają za to Ukraińcy. Jestem przekonany, że wiedzą i będą pamiętać też o tym, że to Polska właśnie jest jednym z państw, które mocno wspierają Ukrainę w drodze do Unii Europejskiej. I nie chodzi wcale o to, by Ukraińcy byli nam za to wdzięczni. Chodzi o to, byśmy również za wschodnią granicą mieli mądrego, przewidywalnego i życzliwego nam sąsiada. Bartłomiej Mayer dziennikarz Gazety Prawnej 2

3 Na Ukrainie ukończono tworzenie narodowego katastru ziemskiego Eksperci Banku Światowego pozytywnie ocenili efekty prac dotyczące stworzenia kartograficznego katalogu Ukrainy, pozwalającego w zintegrowany sposób zarządzać wszystkimi działkami w kraju. Projekt ten kosztował blisko 90 mln USD. W trakcie pracy nad nim wydano ponad 4 mln aktów własności ziemi, zrobiono zdjęcia lotnicze ponad działek, stworzono ortofotomapy i zindeksowane mapy katastrowe ponad km 2. Projekt objął prawie 100% powierzchni kraju. Obecnie prowadzone są prace nad certyfikacją bezpieczeństwa energetycznego systemu, stworzeniem zabezpieczonych kanałów przekazywania danych oraz dalszym doskonalaniem projektu. Stworzony niedawno system oferuje swobodny dostęp do informacji w trybie online: można sprawdzić położenie działek i ich parametry, zgłaszać poprawki dotyczące np. granic działek. W okresie od 14 stycznia do 7 lutego br. zarejestrowano blisko 58 tys. zgłoszeń, z czego 34,5 tys. stało się podstawą do naniesienia poprawek. Średni czas rejestracji działki skrócono z miesiąca do 41 minut, cenę rejestracji o 30 proc., do 63 UAH, a cenę wyciągu z rejestru o 50 proc., do 51 UAH. fot. Wikipedia wydarzenia Nowe zasady wwozu leków na Ukrainę Ministerstwo Ochrony Zdrowia Ukrainy zatwierdziło zasady uzyskiwania licencji na import preparatów leczniczych na Ukrainę. Zgodnie z przyjętym w tej sprawie zarządzeniem, licencjonowaniu podlega import zarejestrowanych na Ukrainie preparatów leczniczych wwożonych na obszar celny tego kraju w celu ich sprzedaży lub wykorzystania do produkcji innych gotowych preparatów leczniczych (licencjonowanie nie obejmuje pomocy humanitarnej czy charytatywnej, a także aktywnych składników farmaceutycznych). Zarządzenie to przewiduje, iż licencje wydawane będą przez Państwową Służbę Ukrainy ds. Leków, a rozpatrywanie wniosku trwać będzie do 10 dni. Obecnie w celu uzyskania ww. licencji konieczne jest złożenie przez zainteresowaną firmę jedynie stosownego wniosku. Uproszczone warunki ubiegania się o licencję mają obowiązywać do 1 września 2013 r. 3

4 20 21.II.2013 wizyta prezydenta Janukowycza w Polsce W środę, 20 lutego 2013 r., w rezydencji prezydenta Bronisława Komorowskiego w Wiśle, odbyło się nieformalne spotkanie z prezydentem Ukrainy Wiktorem Janukowyczem. Następnego dnia odbyła się część oficjalna, na której obecny był również prezydent Słowacji, Ivan Gašparovič. Głównymi tematami czwartkowych rozmów były przygotowania do szczytu Ukraina UE, który zaplanowano na 25. lutego w Brukseli, a także gotowość Ukrainy do spełnienia warunków podpisania umowy stowarzyszeniowej Ukraina UE podczas listopadowego szczytu Partnerstwa Wschodniego w Wilnie. Spotkanie zostało pozytywnie ocenione przez jego uczestników, którzy zaznaczyli, iż współpraca Ukrainy z Unią Europejską jest dla obu stron priorytetowym i jedynie słusznym kierunkiem dalszego rozwoju. Prezydenci zgodzili się co do faktu, że podpisanie dokumentu stowarzyszeniowego na listopadowym szczycie będzie możliwe jedynie pod warunkiem, że Ukraina spełni niezbędne wymagania. Bronisław Komorowski i Ivan Gašparovič zapewnili, że Polsce i Słowacji zależy, by podczas tego szczytu umowa mogła zostać podpisana, a następnie ratyfikowana. Wizyta Janukowycza w Wiśle była początkiem serii spotkań na wysokim szczeblu. Jednym z najważniejszych będzie listopadowy szczyt Partnerstwa Wschodniego na Litwie. wydarzenia fot. poland.mfa.gov.ua 4

5 Szczyt UE Ukraina 25 lutego 2013 r. w Brukseli odbył się XVI Szczyt Unia Europejska Ukraina z udziałem Prezydenta Unii Europejskiej H. Van Rompuy a, Przewodniczącego Komisji Europejskiej J.M. Barroso oraz Prezydenta Ukrainy W. Janukowycza. W ramach Szczytu podpisano porozumienie o udzieleniu Ukrainie makrofinansowej pomocy kredytowej, ukierunkowanej na stabilizację systemu finansowo-gospodarczego kraju (w wysokości 610 mln EUR; warunkiem udzielenia tej pomocy jest jednak wznowienie współpracy władz Ukrainy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym i realizacja reform gospodarczych). Podpisano również memorandum w sprawie zainteresowania Unii Europejskiej udziałem w trójstronnym konsorcjum, zajmującym się zarządzaniem ukraińskim systemem gazociągów (w najbliższym czasie w Kijowie będzie zorganizowany okrągły stół na ten temat z udziałem wszystkich zainteresowanych stron), a także porozumienie w sprawie uruchomienia nieformalnych konsultacji pomiędzy Komisją Europejską i ukraińskimi władzami na temat poprawy klimatu inwestycyjnego na Ukrainie oraz zwiększenia obrotów handlowych między Ukrainą i krajami Unii Europejskiej. Strony podkreśliły również zamiar zakończenia w 2013 r. rozmów w sprawie utworzenia wspólnej przestrzeni powietrznej. W trakcie rozmów w ramach Szczytu wyrażono również wolę podpisania do końca 2013 r. przygotowanej już umowy stowarzyszeniowej Ukrainy z Unią Europejską. Strona unijna w trakcie rozmów podkreśliła, iż warunkiem podpisania ww. umowy będzie wykonanie przez władze Ukrainy do maja 2013 r. zaleceń Rady Ministrów Unii Europejskiej ds. Polityki Zagranicznej z grudnia 2012 r. Omówiono również możliwość dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego z Europy na Ukrainę. Strona ukraińska zabiegała także o wsparcie przez Unię Europejską podejmowanych przez Ukrainę działań, dotyczących gazociągu South Stream. Omówiono też kwestię możliwości przyłączenia się Ukrainy do unii celnej Federacji Rosyjskiej, Białorusi i Kazachstanu. W ocenie Przewodniczącego Komisji Europejskiej J.M. Barroso, Ukraina nie może jednocześnie angażować się w dwa procesy integracyjne, tj. być członkiem unii celnej oraz stroną umowy o strefie wolnego handlu z krajami Unii Europejskiej. DS wydarzenia fot: flickr.com 5

6 I Polsko-Ukraińskie Forum Giełdowe W dniu 6 marca 2013 r. w siedzibie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie odbyła się pierwsza edycja Polsko- -Ukraińskiego Forum Giełdowego. W ramach Forum miała miejsce merytoryczna konferencja połączona z panelem dyskusyjnym, poświęcona prezentacji ukraińskich spółek giełdowych notowanych na GPW w Warszawie oraz problematyce reprezentowanych przez te podmioty branż gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem branży rolno-spożywczej. Forum zorganizowane zostało przez Polsko-Ukraińską Izbę Gospodarczą wspólnie z Ambasadą Ukrainy w RP oraz Zarządem Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Podczas inauguracji uczestników i gości powitali: Prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej Jacek Piechota, Ambasador Ukrainy w RP prof. dr hab. Markjan Malskyj oraz Wiceprezes Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie Beata Jarosz. Konferencja stała się platformą dla zaprezentowania szerokiego zakresu tematycznego, związanego z problematyką giełdową i obecnością ukraińskich podmiotów na warszawskim parkiecie, a także w szerszym kontekście problematyką gospodarczą, dotyczącą strategii, doświadczeń i perspektyw polsko-ukraińskiej współpracy ekonomicznej. W trakcie konferencji zaproszeni prelegenci dokonali między innymi prezentacji makroekonomicznej i prawnej sytuacji ukraińskich spółek notowanych na GPW, a także przeanalizowali aktualną ukraińską politykę finansową, bieżące zmiany w ustawodawstwie Ukrainy, specyfikę sprawozdawczości finansowej oraz potencjał i rozwój fot. R. Paszkowski sektora agrarnego. Konferencja posłużyła pogłębieniu wiedzy o kierunkach rozwoju ekonomiki naszego wschodniego sąsiada, co bezpośrednio przekłada się na sytuację notowanych na GPW spółek, a także ma wpływ na grono potencjalnych nowych emitentów, zainteresowanych współpracą z warszawską giełdą. 6

7 Forum zakończyło się inauguracją działalności dwóch powołanych do życia przy Polsko- Ukraińskiej Izbie Gospodarczej Klubów: Klubu Ukraińskich Emitentów Giełdowych (obecnie pod przewodnictwem ukraińskiej spółki Astarta, która jako pierwsza weszła na parkiet GPW w Warszawie), oraz Klubu Polsko-Ukraińskich Dziennikarzy, zrzeszającym pod przewodnictwem Michała Niewiadomskiego świat mediów obu krajów. Pierwszy Klub postawił sobie za cel integrację środowiska ukraińskich emitentów giełdowych, a także propagowanie wśród potencjalnych nowych spółek wiedzy o GPW w Warszawie, zaś zadaniem Klubu Dziennikarzy fot. R. Paszkowski jest współtworzenie wizerunku Polski i Ukrainy w kontekście wzajemnej współpracy gospodarczej, jak również przekaz rzetelnej i ugruntowanej merytorycznie informacji gospodarczej dotyczącej potencjału gospodarczego obu krajów i możliwościach zacieśnienia bilateralnych relacji ekonomicznych. W kuluarach odbyło się posiedzenie Zarządu PUIG, na którym przyjęte zostały niezbędne zmiany we władzach Izby: Wakat w Komisji Rewizyjnej powstały po śmierci pana Jana Skrzypczaka został uzupełniony przez panią Barbarę Misterską-Dragan. Pan Krzysztof Dresler, ustąpił ze stanowiska przewodniczącego Rady Izby ze strony polskiej. Na jego miejsce powołano Jerzego Krzanowskiego. Wakat powstały po śmierci mec. Tadeusza Piłata (członek Zarządu i Wiceprezes Izby) został uzupełniony przez pana Jarosława Chałasa. Krzysztof Dresler stał się członkiem Komitetu Doradczego PUIG. Do komitetu dołączy też europoseł Paweł Kowal. Wieczorem z okazji XX lecia PUIG odbyła się uroczysta Gala, której gościem honorowym był Wicepremier RP Janusz Piechociński. Podczas Gali po raz pierwszy wręczono ustanowione przez Zarząd Izby Nagrody Gospodarcze Buławy Za szczególne osiągnięcia gospodarcze na polu współpracy polsko-ukraińskiej. Z rąk Wicepremiera Janusza Piechocińskiego statuetkę Buława 2013 otrzymali następujący laureaci personalnie: dr Jan Kulczyk, Tariel Szakrowicz Wasadze, Michał Sołowow, Serhiy Oleksijewicz Taruta oraz polskie i ukraińskie firmy: PKO BP, Astarta, Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, PZU Ukraina, Nowy Styl oraz Epicentr. Laureatom serdecznie gratulujemy. Andrzej Drozd Dyrektor Programowy PUIG fot. R. Paszkowski 7

8 Rynek ukraiński ma ogromny potencjał... Rozmowa z Beatą Jarosz, wiceprezesem Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Pani prezes, jaka będzie polityka warszawskiej giełdy wobec spółek z Ukrainy? Cały czas uważamy, że rynek ukraiński ma ogromny potencjał i jest dla nas bardzo ważny. Przedstawicielstwo GPW w Kijowie pracuje pełną parą. Dostajemy wciąż nowe sygnały o podmiotach, które są zainteresowane wejściem na warszawski parkiet. Problem w tym, że sytuacja na rynku niespecjalnie sprzyja dobrym wycenom, a co za tym idzie i debiutom. Dlatego debiuty są przesuwane w czasie. Spółki z Ukrainy były kiedyś takim cudownym dzieckiem GPW. Teraz nie zawsze budzą dobre skojarzenia... To prawda. Niektóre z nich naruszyły zaufanie inwestorów. Debiut na giełdzie to tak naprawdę dopiero początek przygody na rynku kapitałowym. Jeśli spółki chcą dobrze funkcjonować, w tym pozyskiwać kolejne kapitały w formie wtórnych emisji, to warunkiem koniecznym jest należyte komunikowanie z inwestorami. Z naszej strony, gdy tylko fot: GPW spotykamy się z zarządami tych firm, uświadamiamy im, jak ważne jest utrzymywanie wysokich standardów w relacjach z rynkiem. Zorganizowaliśmy też specjalny konkurs dotyczący relacji inwestorskich dla tamtejszych emitentów. Jakość ich komunikacji z rynkiem 8

9 mają ocenić inwestorzy instytucjonalni, bo to oni są przecież dawcami kapitału. Przy okazji spółki będą się mogły dowiedzieć, jakie są oczekiwania inwestorów i czego, z ich punktu widzenia, w komunikacji z rynkiem brakuje. W przyszłym miesiącu zostaną wyłonieni laureaci konkursu. W jakim stopniu te grzechy ukraińskich spółek notowanych na GPW wynikały z nieświadomości, a w jakim były dokonywane z premedytacją? Nie chcę nikogo oskarżać o to, że świadomie chciał wprowadzić w błąd uczestników rynku. Jednak nieświadomość nie może być usprawiedliwieniem. Nieznajomość prawa działa na niekorzyść tego, kto prawa nie zna. Jeśli ktoś chce być notowany na GPW musi poznać obowiązujące tu normy. O tym, jak ważna jest komunikacja świadczyć mogą choćby opinie funduszy inwestycyjnych. Czasami w rozmowach z ich przedstawicielami słyszymy, że jeśli jakość relacji inwestorskich się nie poprawi, to będą one zmuszone pozbyć się akcji, nawet ze stratą. Zdaniem wielu inwestorów spółki z Ukrainy są bardzo ciekawe, ale nie mogą tolerować łamania standardów. Czy ukraińskie spółki rozumieją i przyjmują do wiadomości stawiane im zarzuty? Prowadzimy działania, któ re mają na celu, różnymi kanałami, uświadomić emitentom wartość tkwiącą w skutecznym komunikowaniu się. Same spółki mówią, że nie chcą, aby czarne owce obniżały reputację wszystkich ukraińskich spółek notowanych na GPW. I faktycznie tak jest, że jedna, dwie spółki rzucają cień na całą resztę. Pozytywne jest to, że inwestorzy coraz wyraźniej rozróżniają spółki, które spełniają ich oczekiwania pod względem komunikacji, niezależnie czy działalność tych spółek jest zlokalizowana w Polsce czy za granicą. fot: GPW Ilu nowych emitentów z Ukrainy można się spodziewać na GPW w tym roku? Gdy tylko sytuacja na rynku się poprawi, możemy się znowu spodziewać napływu nowych, ciekawych firm z Ukrainy. Jestem pewna, że wkrótce na GPW pojawią się reprezentanci nowych branż. Dziękuję za rozmowę. Bartłomiej Mayer dziennikarz Gazety Prawnej 9

10 Polsko-Ukraińska Konferencja Gazowa 11 kwietnia 2013 r. w siedzibie Ministerstwa Gospodarki w Warszawie będzie miało miejsce ważne wydarzenie gospodarcze Polsko-Ukraińska Konferencja Gazowa. Projekt organizowany jest przez Polsko-Ukraińską Izbę Gospodarczą wraz z działającym przy PUIG Polsko-Ukraińskim Klubem Dziennikarzy. Celem konferencji jest zaprezentowanie spektrum tematycznego, obejmującego problematykę energetyczną, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii gazu łupkowego i gazu skroplonego. W programie m.in: Panel 1 Transgraniczna współpraca gazowa Polski i Ukrainy. Rozbudowa połączenia w Drozdowiczach; odwrócenie kierunku transportu surowca; potencjał ukraińskich magazynów gazowych; rozbudowa sieci gazowej po obu stronach granicy. Sytuacja Ukrainy wobec uruchomienia Nord Stream i planowanej budowy South Stream. Panel 2 Terminale do odbioru gazu skroplonego w Polsce i na Ukrainie dywersyfikacja kierunków, dostaw i dostawców poprzez LNG. Doświadczenia z Polski i Ukrainy; finansowanie terminali z funduszy unijnych; prognozy obniżenia ceny surowca dzięki zakupom spotowym; perspektywy dla LNG w krajach Europy Środkowo Wschodniej; Panel 3 Gaz łupkowy doświadczenia Polski i Ukrainy Szacunkowe zasoby w Polsce i na Ukrainie; skala poszukiwań gazu w obu krajach; zmiany w systemach prawnych w związku z pojawieniem się nowego gazu; implikacje dla rynku energii w obu krajach. Finansowanie poszukiwań gazu; podatki; koszty wydobycia. Wśród prelegentów znajdą się przedstawiciele władz Polski i Ukrainy, reprezentanci branżowych kół biznesu obu krajów. Konferencja będzie doskonałą okazją nie tylko do przeanalizowania stanu obecnego sektora gazowego, ale również dyskusji nad jego przyszłością, oraz wkładu Polski i Ukrainy w proces dywersyfikacji źródeł i dostaw oraz współpracy regionalnej. Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza przy współudziale Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego oraz Prezydenta Miasta Przemyśla organizują w dniach r. w ie koło Przemyśla trzecią już edycję konferencji: Granica polsko ukraińska. Szansa czy bariera rozwoju społecznego i gospodarczego. Współpraca transgraniczna doświadczenia, wnioski, perspektywy. W trakcie konferencji przedstawiciele władz centralnych, lokalnych i samorządowych, a także reprezentanci służb granicznych i celnych oraz przedsiębiorcy, ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorców pasa przygranicznego, pracować będą nad poprawą warunków rozwoju przedsiębiorczości w obszarze transgranicznym i rozwojem relacji pomiędzy działającymi tam firmami. Jak co roku, celem konferencji jest budowanie polsko ukraińskich relacji biznesowych oraz optymalizacja warunków prowadzenia działalności gospodarczej. 10

11 Plan rozwoju gospodarki Ukrainy na lata lutego 2013 roku premier Ukrainy Mikoła Azarow ogłosił na poszerzonym posiedzeniu rządu plan rozwoju kraju na najbliższe dwa lata. Plan ten zawiera się w kilku zasadniczych punktach: 1. Zwiększenie konkurencyjności gospodarki podstawą wzrostu gospodarczego Ukraina wciąż pozostaje w grupie krajów, które nie osiągnęły do tej pory średniego poziomu konkurencyjności. Zajmuje w odpowiednich rankingach 73. miejsce (wg. Globalnego Wskaźnika Konkurencyjności). Do podstawowych problemów powodujących niską ocenę konkurencyjności należą: zbyt duże ogólne obciążenie podatkowe na tle innych krajów, zwłaszcza krajów sąsiedzkich nieprzejrzysty system kształtowania taryf na usługi infrastrukturalne wysoka energochłonność środków produkcji niski poziom aktywności innowacyjnej, wynikający z braku zachęt finansowych do inwestowania środków w procesy innowacyjne i modernizacyjne; niska efektywność państwowego wsparcia gospodarki nieefektywność aparatu państwowego (zwłaszcza organów sądowniczych) oraz nieprzejrzystość decyzji na szczeblu państwowym; niedostateczny rozwój małego i średniego biznesu. Priorytety polityki państwowej na lata obejmować będą udoskonalanie istniejących systemów taryfowych i procedur legalizacyjnych w biznesie, dążenie do regulacji polityki finansowej i podatkowej, a także stymulowanie rozwoju innowacyjności. Przeprowadzona zostanie deregulacja, a dzięki skróceniu procedury Premier Ukrainy Mikoła Azarow fot: vecher.obozrevatel.com rejestracji biznesu, zakłada się 20 proc. wzrost ilości przedsiębiorstw. 11

12 2. Poprawa warunków inwestycyjnych potrzeba czasu Obecnie podstawowym źródłem finansowania inwestycji kapitałowych pozostają środki własne przedsiębiorstw i organizacji, które w okresie od stycznia do września 2012 r. stanowiły 59,2 proc. inwestycji. Wykorzystanie środków z kredytów bankowych i pożyczek pozostawało na dość niskim poziomie 16,1 proc., jeszcze mniejszy był udział budżetu państwa i władz lokalnych łącznie 9,5 proc. Łączna objętość inwestycji pozyskanych przez Ukrainę w 2012 roku wzrosła o 8,3 proc. względem roku poprzedniego i wyniosła 263,7 mld UAH. Najwyższy wzrost inwestycji względem roku 2011 odnotowano w przemyśle wydobywczym (29,2 proc.), ochrony zdrowia (24,9 proc.) budownictwie (20,2 proc.) oraz HoReCa (18,8 proc.). W rankingu ogólnym Doing Business 2013 Ukraina podniosła się o 15 pozycji (ze 152 na 137 miejsce). Największy wzrost odnotowano w sferze inicjowania biznesu (skok o 66 pozycji), co było możliwe dzięki obniżeniu wymagań pod względem minimalnego kapitału założycielskiego oraz zniesieniu wymogu dostarczenia poświadczonych notarialnie dokumentów rejestracyjnych. Priorytety polityki państwowej na lata obejmować będą wspieranie realizacji projektów inwestycyjnych w priorytetowych gałęziach gospodarki oraz stymulowanie aktywności inwestycyjnej małych firm. W 2013 roku uruchomionych zostanie 40 innowacyjnych projektów w parkach technologicznych, ruszy także 50 programów miejsce Ukrainy w globalnym rankingu konkurencyjności fot: real-economy.com.ua kredytowych dla małych przedsiębiorstw na łączną kwotę 20,6 mln UAH. 3. Wsparcie przedsiębiorców krajowych oraz realizacja polityki zastępowania importu produkcją krajową Ukraina jest krajem o rozwiniętej bazie przemysłowej, posiadającym duże ilości zasobów produkcji. Jednak podstawą struktury przemysłowej są gałęzie wydobywcze oraz przedsiębiorstwa charakteryzujące się niskim stopniem 12

13 przetworzenia produkcji, których obciążenie jest zależne od popytu gałęzi zewnętrznych. Przedsiębiorstwa pozostałych branż charakteryzują się niską konkurencyjnością, co spowodowało o blisko 2 proc. spadek objętości produkcji względem roku poprzedniego. Kompleks metalurgiczny charakteryzuje się wykorzystaniem przestarzałych zasobowo i energochłonnych technologii, spośród których ponad 70 proc. jest już określana jako zużyta. Wynikiem tego faktu jest wysoka energochłonność sektora, o blisko 30 proc. przewyższająca analogiczne sektory w innych krajach. Blisko 80 proc. produkcji kierowane jest na eksport, wnosząc do kraju około 40 proc. wpływów walutowych. Jednocześnie większość tego eksportu to surowce lub towary o niewielkim stopniu przetworzenia. Przemysł chemiczny i petrochemiczny jest silnie uzależniony od importu surowca (75 proc.), jednocześnie ponad 70 proc. produkcji jest eksportowana. Ilość przedsiębiorstw, które odnotowały przychód wyniosła blisko 70 proc. w stosunku do ogółu firm. Przemysł lekki został najbardziej poszkodowany przez ekspansję importu towary produkcji krajowej stanowią zaledwie 20 proc. w stosunku do ogółu. Rolnictwo jest jedną z najsilniej rozwijających się sfer gospodarki odnotowało w ostatnich latach stabilny wzrost we wszystkich swoich gałęziach oraz dodatnie saldo w handlu zewnętrznym. Obroty handlu detalicznego w roku 2012 osiągnęły blisko 805 mld UAH, co przy uwzględnieniu zmiany poziomu cen oznacza 16 proc. wzrost względem roku poprzedniego. W obecnej strukturze sprzedaży AGD, RTV, samochodów oraz innych urządzeń, udział produktów importowanych wynosi 99,2 proc., podczas gdy w roku 2008 był on dwukrotnie mniejszy (48,1 proc.). Tak więc wzrost standardów społecznych i ogólnego popytu wspiera nie producenta krajowego, a importera. Priorytety polityki państwowej na lata obejmować będą przede wszystkim stworzenie warunków dla przeprowadzenia modernizacji i przeprofilowania obecnie istniejących przedsiębiorstw, wzmocnienie kontroli produktów trafiających na rynek ukraiński oraz działania podtrzymujące producentów krajowych. Rozwój przemysłu lekkiego ma być zapewniony poprzez weryfikację cen deklarowanych na importowane towary, wprowadzenie specjalnych ceł importowych, odroczenie płatności podatku VAT za niezbędne linie technologiczne. 4. Rozwój perspektywicznych sektorów wysokotechnologicznych W związku z ograniczeniem popytu zewnętrznego oraz przesyceniem rynku wewnętrznego towarami importowanymi wysokotechnologiczne gałęzie gospodarki znalazły się na granicy przetrwania. Taki stan rzeczy wynika z dużych dysproporcji strukturalnych środki produkcji są przestarzałe technicznie i technologicznie, cechuje je także znaczne zużycie i surowco oraz energochłonność. 13

14 Przemysł maszynowy w roku 2012 odnotował 6 proc. spadek, związany głównie ze spadkiem produkcji przyrządów elektrycznych, elektronicznych i optycznych. Należy zauważyć, iż 53 proc. produkcji maszyn dla branży rolniczej i spożywczej zostało skierowane na eksport, z czego 90,8 proc. do krajów WNP. Z kolei udział importowanych maszyn rolniczych w rynku ukraińskim wyniósł blisko 80 proc. Przemysł lotniczy i rakietowy mają dla Ukrainy znaczenie strategiczne i są jedną z podstawowych gałęzi gospodarki. Obydwie branże odnotowały w 2012 roku dwucyfrowy wzrost lotniczy o blisko 20 proc. i rakietowy o blisko 30 proc. Przemysł kosmiczno-rakietowy utrzymuje stabilnie wysoką dynamikę, podwajając swoje obroty w ciągu ostatnich trzech lat. Przemysł farmaceutyczny ma na tyle znaczny potencjał, by zostać swoistym motorem napędowym rozwoju ukraińskiej gospodarki sektor ten odnotował ponad 360 proc. wzrostu w ostatnich 10 latach, a udział w nim przedsiębiorstw ukraińskich wynosiło blisko 36 proc. Udział wysoko i niskotechnologicznych gałęzi gospodarki w inwestycjach kapitałowych w przemyśle na Ukrainie fot: kmu.gov.ua w wymiarze finansowym i 53 proc. w wymiarze towarowym. Priorytety polityki państwowej na lata obejmować będą przede wszystkim wspieranie konkurencyjności technologicznej produktów ukraińskich, stworzenie korzystnych warunków dla modernizacji istniejących zasobów produkcji oraz formowanie strategii rozwoju poszczególnych gałęzi gospodarki. 14

15 5. Reformy strukturalne w sektorach strategicznych Efektywne funkcjonowanie gospodarki oraz rozwój społeczny nie są możliwe bez rozwiązania problemów nagromadzonych w strategicznych dla państwa sektorach, wpływających na całą gospodarkę. Jednak według Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego kierowanie majątkiem państwowym przez stosowne podmioty w 62,5 proc. przypadków jest niezadowalające, w 20,7 proc. zadowalające, a zaledwie w 6,2 proc. efektywne. Współczesne tendencje rozwoju gospodarki wymagają równolegle rozwoju jakości systemów łączności oraz usług transportowych. Wobec zużycia ponad 94 proc. zasobów transportowych oraz ponad 51 proc. systemów łączności istnieje wyraźna potrzeba ich modernizacji, co może być wykonane za pomocą krajowych mocy produkcyjnych. Przemysł paliwowo-energetyczny jest żywotnie istotny dla funkcjonowania państwa. Na chwilę obecną potrzeby paliwowo-energetyczne Ukrainy są w 47 proc. zaspokajane przez jej własne zasoby, co w kontekście obecnej sytuacji na rynku surowców energetycznych nie może być uznane za zadowalające. Zapotrzebowanie na energię elektryczną jest zaspokajane w całości przez zasoby krajowe, jednak uzależnienie od importu ropy, gazu oraz surowców nuklearnych negatywnie wpływa na energetyczne bezpieczeństwo kraju. Gospodarka komunalna oraz gałąź budowlana są jednymi z najsłabszych elementów gospodarki. Ponad 2/3 infrastruktury przekroczyło już termin eksploatacji, względne straty energii przekraczają ponad 2,5 raza średnią europejską, a ilość awarii w ciągu ostatnich 10 lat wzrosła ponad 5-krotnie. Przyczyną takiej sytuacji jest zacofanie modernizacyjne oraz monopolizacja usług przez przedsiębiorstwa państwowe i komunalne. Tempo budownictwa mieszkaniowego również jest niewystarczające, państwo jest w stanie zadowolić potrzeby zaledwie 1 proc. osób ubiegających się o mieszkanie. Priorytety polityki państwowej na lata obejmować będą przede wszystkim przeprowadzenie prywatyzacji mienia państwowego, opracowanie strategicznych planów rozwoju, inwestycje w wymianę parku maszynowego w państwowych zakładach transportowych, modernizację obiektów związanych z energetyką, postępowe doprowadzanie taryf na usługi komunalne do poziomu rynkowego. 6. Współpraca międzynarodowa oraz rozwój potencjału eksportowego W okresie wychodzenia z kryzysu obserwowano aktywizację popytu na towary pochodzenia ukraińskiego, a przez to wzrost wskaźników importu oraz eksportu towarów i usług. Szło to jednak w parze z negatywną tendencją do pogarszania się salda handlu towarami i usługami, które w roku 2012 pogorszyło się 1,5-krotnie względem roku Podstawową przyczyną są dysproporcje w strukturze importu i eksportu towarów w eksporcie dominującą rolę zachowała produkcja metalurgiczna (ponad 1/3), rolnicza i spożywcza (20 proc.), mineralna (15 proc.), podczas gdy w imporcie prym wiodły surowce energetyczne (40 proc.) oraz towary o wysokiej 15

16 wartości dodanej (produkcja maszynowa blisko 25 proc.). Jednym z priorytetów rozwoju handlu Ukrainy jest Wspólnota Niepodległych Państw, których rynki są głównym celem zbytu produkcji ukraińskiego przemysłu, mając 40 proc. udział w obrotach handlu zewnętrznego Ukrainy. Liderem WNP pozostaje Federacja Rosyjska, która naciska, aby Ukraina przyłączyła się do Unii Celnej. Innym kierunkiem strategicznym są rynki unijne, na które planuje się otworzyć drogę dzięki porozumieniu o strefie wolnego handlu. Obecnie trwają rozmowy i negocjacje, mające określić stronę, w którą skieruje się dalszy rozwój Ukrainy. Priorytety polityki państwowej na lata obejmować będą przede wszystkim doprowadzenie prawodawstwa ukraińskiego do europejskiego poziomu, dalsze negocjacje w zakresie integracji z UE, stworzenie dodatkowych instrumentów wspierających ukraiński eksport, prace nad przyciągnięciem dodatkowych inwestycji na terytorium Ukrainy. Komentarz redakcyjny Poważną motywacją do przeprowadzania zaplanowanych zmian będą wymagania wystosowane wobec Ukrainy przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy oraz Unię Europejską. Obydwa te podmioty dysponują środkami finansowymi niezbędnymi do utrzymania obecnego tempa gospodarki, będą jednak oczekiwać poważnych zmian dostosowujących system ukraiński do norm europejskich i światowych. Zmiany te są tym bardziej prawdopodobne, że w budżecie programu na rok 2013, opiewającym na 173 mld UAH, środki z budżetu mają wynieść zaledwie 24 mld, a pozostałą sumę mają stanowić środki własne przedsiębiorstw oraz potencjalne inwestycje z zagranicy. Zadeklarowane wsparcie dla podmiotów krajowych będzie motywować Zachód do bardziej rozdrobnionych, ale większych niż obecnie, inwestycji głównie w sektor MSP. Swoją rolę do odegrania w tym zakresie ma również Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, jako platforma koordynująca i ułatwiająca emisję akcji, a przez to pozyskiwanie środków finansowych. Udział w całym procesie będzie mieć również Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza jako podmiot koordynujący współpracę przedsiębiorstw polskich i ukraińskich, a także inicjator współpracy inwestycyjnej między naszymi krajami. Na podstawie opracoawał: Dmitrij Schmidt Specjalista ds. PR w PUIG Program zorientowany jest na: stymulowanie eksportu zmniejszenie uzależnienia od importu wykreowanie na rynku wewnętrznym dodatkowego popytu na towary produkcji krajowej 16

17 Dwadzieścia lat minęło... z działalności Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza powstała w roku 1993 jako Organizacja Samorządu Gospodarczego, grupująca firmy polskie i ukraińskie. Zebranie założycielskie miało miejsce jesienią 1992 roku, a rozpoczęcie działalności Izby na podstawie wpisu do rejestru izb gospodarczych, na wiosnę 1993 roku. Ze strony polskiej inicjatorem powstania był pan Waldemar Nowakowski, a ze strony ukraińskiej pan Jakov Pierotwicz Pogrybniak. Siedziba Izby mieściła się w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 115. W pierwszych latach istnienia działalność Izby skupiła się na imprezach targowych na Ukrainie przy współpracy z EXPO przy Krajowej Izbie Gospodarczej Polsko-Ukraińskie Forum Giełdowe i wręczenie Polsko-Ukraińskiej nagrody Gospodarczej Buława Inauguracja działalności Polsko-Ukraińskiego Klubu Dziennikarzy Konferencja poświęcona problemom ekologicznym na pograniczu Polsko-Ukraińskim Lwów, wrzesień Jak promować przedsiębiorczość dobre praktyki. Polskie doświadczenia w promocji gospodarczej Łuck, grudzień Polsko-Ukraińskie Forum Energii Odnawialnej organizowane przez Stowarzyszenie Energii Odnawialnej, 17 maja Forum podatkowe Kijów wrzesień Zaprezentowanie aktualnych zagadnień prawa podatkowego Ukrainy, informacji na temat fot. archiwum PUIG możliwości prowadzenia dialogu z ukraińskimi organami podatkowymi, a także międzynarodowego doświadczenia we wdrażaniu zmian w systemie fiskalnym danego kraju. ROADSHOW: Prezentacja Narodowych Projektów Inwestycyjnych Ukrainy Warszawa, październik XII Międzynarodowe Forum Ekonomiczne, 12 października 2012 r. 17

18 W wersji elektronicznej, wydawany jest miesięcznik edialog. Powstaje CONNECT program rabatowy Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej. Następuje zmiana wizerunku PUIG. Wprowadzono nowy logotyp, utworzono nową stronę internetową, wprowadzono nowe nazewnictwo i adresy pocztowe. Utworzenie klubu Ukraińskich Emitentów Giełdowych Organizacja wspólnie z PAUCI Forum Polska Ukraina we Lwowie i w Truskawcu. Udział wspólnie z WPHI w IX Międzynarodowym Forum Energetycznym EFI 2010 w Jałcie. Oferta polskiego przemysłu farmaceutycznego dla Ukrainy. Współorganizacja Baltic Business Forum w Świnoujściu i Heringsdorfie. Projekt Polsko-Ukraińska Współpraca Gospodarcza w pasie przygranicznym uwarunkowania organizacyjno-prawne W lipcu i październiku 2009 roku zostały zorganizowane misje gospodarcze do Żytomierza i na Krym. W 2009 roku została podpisana umowa i nawiązana współpraca z Agencją Rozwoju Mazowsza i Urzędem Marszałkowskim woj. Kujawsko-Pomorskiego. W województwach tych prowadzone były fot. archiwum PUIG szkolenia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Szkolenia dotyczyły możliwości funkcjonowania polskich firm na Ukrainie oraz pozyskiwania dotacji unijnych. Projekt skierowany został do osób czynnych zawodowo mających kontakt w swej codziennej pracy z rynkiem ukraińskim lub będących nim zainteresowanymi. Realizacja tego projektu 18

19 powodowała jednocześnie wzrost zainteresowania działalnością Izby. W 2008 roku działalność PUIG koncentruje się na organizacji targów i misji gospodarczych. Wpływy z tego tytułu w przeszło 80% decydowały o sytuacji finansowej Izby. W listopadzie 2008 roku na posiedzeniu prezydium Rady PUIG sformułowane zostały propozycje dla planu pracy na rok Przewidywały one organizację dwóch znaczących międzynarodowych konferencji: BBF oraz X Szczytu Gospodarczego Polska Ukraina. Członkowie prezydium uznali za celowe: skoncentrowanie się na działaniach z zakresu międzyregionalnej współpracy przedsiębiorstw polskich i ukraińskich zainicjowanie współpracy przedsiębiorstw z obu krajów z takich branż jak górnictwo, medycyna, turystyka podejmowanie inicjatyw o charakterze branżowym. Realizacja powyższych zaleceń niewątpliwie przyczynia się do rozwoju i wzrostu znaczenia Izby r. Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza Izba była współorganizatorem IX Szczytu Gospodarczego Ukraina Polska, który odbył się w Doniecku w dniach p a ź d z i e r n i k a z udziałem prezydentów Ukrainy Wiktora Juszczenki i Polski Lecha Kaczyńskiego. W Szczycie uczestniczyło ok. 400 przedsiębiorców oraz przedstawicieli administracji publicznej z obu stron. Kryzys gospodarczy na Ukrainie spowodował, że firmy masowo zaczęły ograniczać wydatki na udział w targach i misjach. Izba stanęła przed zadaniem zmiany strategii działania i znalezienia swojego miejsca w nowej sytuacji gospodarczej. Rozpoczęte zostały intensywne działania zmierzające do poszerzenia bazy członkowskiej. Jednocześnie Izba starała się aktywnie włączać do swojej działalności przedsiębiorstwa i instytucje będące członkami Izby. fot. archiwum PUIG Organizacja polskich firm w targach na Ukrainie każdego roku udziału. Ekspozycje i udział w Misjach Gospodarczych kilkudziesięciu firm z całego kraju na takich targach jak KievBiuld, Agrihort, Prodexpo, AQUA THERM, Forum Paliwowo-Energetyczne, Avtodorexpo itp. Szkolenia na temat najnowszych instrumentów finansowania eksportu. 19

20 Udział Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej w Forum w Dniepropietrowsku, w Krynicy oraz w Rzeszowie. Zorganizowano 7 szkoleń na temat specyfiki rynku ukraińskiego, rozwoju stref wolnocłowych, zasad prawnych prowadzenia biznesu, aktualnych przepisów podatkowych i celnych. Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza zorganizowała udział polskich firm w targach w Kijowie Agro (rolno-spożywcza branża), Prodexpo (spożywcza), KievExpoStyl (tekstylna), KievExpo Meble (meblowa) i inne. Zorganizowano w tym czasie wiele Misji Gospodarczych mających na celu zapoznanie delegacji polskich przedsiębiorców z sytuacją ekonomiczną Ukrainy oraz z aktualnymi możliwościami wejścia na rynek ukraiński. Poza organizacją Misji wielobranżowych, Izba organizowała Misje indywidualne, dzięki którym wiele polskich firm nawiązało bezpośrednie kontakty. W 2001 r. Izba zmieniła siedzibę na ul. Trębacką r. Zorganizowano 11 szkoleń, w tym 6 przy współpracy z Ministerstwem Gospodarki. Udział w Kon Okragly Stol Weglowy Katowice maj 2009 fot. archiwum PUIG ferencji Polska-Rosja-Uk raina-biało ruś Perspektywy rozwoju współpracy Gospodarczej. Udział w 11. Forum Gospodarczym Współpracy Przygranicznej we Lwowie pod patronatem premierów Polski i Ukrainy. Udział w międzynarodowym Forum Okrągły stół Inwestycyjny ranking regionów Ukrainy jako narzędzie Polityki Państwowej r. 4 Misje Gospodarcze z udziałem firm: Zakłady Energetyczne Płock, Płock Centrum Handlowe, Famet, Orlen Gaz, Vispol, Flesh, ATB, Plasticon Poland, Ferno, DOM Polska, Hommel Herkules, Janusz Pajda, Arwimont, Ćmielów, Demar, Emax, PBH S.A., Prokom, Sanpol, Viskor, Wromet, Peksan, Promako, Zenit, Dentex, Elpar, TB Opakowania, Stokota Kamag, Rempol i inne W Misjach Indywidualnych wzięły udział: Biofarm firma farmaceutyczna, Paker producent sprzętu turystycznego, Hexeline producent odzieży, IGA importer tkanin i producent bielizny damskiej. Art-Mot importer części zamiennych do samochodów Daewoo, Trendex producent odzieży, Starfam producent odzieży, Orvaldi producent UPS, Was producent lamp do samochodów 20