być odwracalne lub tymczasowe.

Transkrypt

1 ALZHEIMER! JAK ŻYĆ?

2

3 być odwracalne lub tymczasowe.

4

5 Alzheimer to najczęściej występujący rodzaj demencji. Tłumaczenie łacińskiej nazwy choroby - dementia - oznacza bez rozumu. Demencja określana zamiennie otępieniem jest zaburzeniem funkcji poznawczych, które pozwalają każdemu z nas poznawać otoczenie. Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób demencja/otępienie to zespół objawów spowodowanych chorobą mózgu, stopniowo postępujący i zazwyczaj przewlekły, w którym zaburzone są funkcje poznawcze, czyli psychiczne zdolności do kontaktu ze światem takie jak pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolność do uczenia się, język i zdolność do porównywania, oceniania, dokonywania racjonalnych wyborów. Innymi przyczynami tych objawów może być nadużywanie alkoholu, reakcja na przyjmowane leki, guz mózgu lub uraz, zaburzenia hormonalne tarczycy, zaburzenia poziomu elektrolitów (sodu, wapnia) infekcje układu nerwowego, nawracająca hipoglikemia, niewydolność wątroby, nerek czy zatrucia. Lista możliwych chorób jest bardzo długa i jak widać pokazuje nam, że cechy otępienia mogą pojawić się u każdego i w każdym wieku. Rodzaje demencji Najpowszechniejsze rodzaje demencji to: Choroba Alzheimera Demencja naczyniowa Otępienie poudarowe Demencja połączona Demencja czołowo-skroniowa (choroba Picka) Demencja z ciałkami Lewy ego Demencja wywołana chorobą Parkinsona Demencja związana z chorobą Huntingtona Łagodne zaburzenia poznawcze (MCI) Demencja u młodych ludzi Demencja typu naczyniowego związana jest z dopływem krwi do mózgu i jest drugą pod względem częstotliwości występowania postacią demencji. Dwa najczęściej występujące rodzaje to tzw. MID - (Multi-infarct dementia) wielozawałowa demencja oraz choroba Binswangera (Binswanger s disease). Demencja wielozawałowa spowodowana jest wielokrotnymi, drobnymi zawałami, nazywanymi przejściowymi atakami niedokrwienia mózgu i jest prawdopodobnie najczęściej występującą formą demencji typu naczyniowego. Choroba Binswangera jest związana ze zmianami w mózgu powstałymi w wyniku zawału. Jest spowodowana przez wysokie ciśnienie krwi, zgrubienie arterii i niedostateczny dopływ krwi. Demencja typu naczyniowego może objawiać się podobnie jak choroba Alzheimera, lecz jej początek często może być nagły.

6 Otępienie poudarowe (PSD - post-stroke dementia) jest coraz częściej diagnozowanym typem otępienia. PSD występuje już u co najmniej 1/3 chorych z udarem w czasie 1 roku od incydentu, a lekarze alarmują, że chorych będzie przybywać. Otępienie poudarowe to każdy rodzaj otępienia rozwijający się po udarze mózgu, niezależnie od jego prawdopodobnej przyczyny. Jak wynika z badań, otępienie poudarowe najczęściej pojawia się po kilku miesiącach od wystąpienia udaru. Występowanie PSD po 3 miesiącach od udaru niedokrwiennego wynosi od 6 do 31,8%. Z kolei ryzyko wystąpienia otępienia po roku od przebycia udaru ocenia się na 16,8-24%. Ryzyko to pozostaje podwyższone jeszcze przez wiele lat od wystąpienia udaru. Demencja połączona to występowanie w tym samym czasie dwóch jednostek chorobowych. Najczęściej jest to połączenie choroby Alzheimera i demencji naczyniowej. Wielu ekspertów uważa, że demencja połączona występuje o wiele częściej i jest powszechna w późniejszym wieku. Ważne jest, żeby dla osoby z połączoną demencją diagnoza była poprawnie postawiona, jako że dwie występujące naraz jednostki chorobowe mają większy wpływ na osłabienie mózgu niż tylko jedna. Demencja czołowo-skroniowa (choroba Picka) to degeneracja jednego lub dwóch czołowych lub skroniowych płatów mózgu. W rodzinach około 50% chorych na demencję płata czołowo-skroniowego choroba ta już występowała. Choroba rozpoczyna się między 45 a 65 rokiem życia, trwa 3-17 lat. Proces chorobowy obejmuje wybiórczo płaty czołowe okolicę odpowiedzialną za kontrolę zachowań, umiejętności planowego działania, podejmowanie decyzji oraz płaty skroniowe, które są odpowiedzialne za kontrolę emocji i mowę. Osoby dotknięte tym typem otępienia najczęściej mają skłonności do zachowań niszczycielskich i aspołecznych. Wymaga to wcześniejszej, niż w przypadku Alzheimera, pomocy rodziny, mimo że chorzy przez długi okres nie mają zaburzonej pamięci. Demencja z ciałkami Lewy ego jest spowodowana przez zwyrodnienie i zamieranie komórek nerwowych w mózgu. Osoby, które cierpią na demencję z ciałkami Lewy ego mają tendencje do halucynacji wzrokowych, objawów sztywności lub drżenia. Ich stan ulega gwałtownym zmianom, często z godziny na godzinę lub z dnia na dzień. Objawy te pozwalają na odróżnienie demencji z ciałkami Lewy ego od choroby Alzheimera. Demencja z ciałkami Lewy ego towarzyszy czasami chorobie Alzheimera i demencji typu naczyniowego. Odróżnienie demencji z ciałkami Lewy ego od choroby Parkinsona może okazać się trudne.

7 Choroba Parkinsona jest schorzeniem postępującym ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzującym się drżeniem, zesztywnieniem kończyn i stawów, utrudnieniem mowy i trudnościami z poruszaniem się. W późniejszym stadium choroby (gdy choroba trwa już co najmniej 12 miesięcy) mogą pojawić się objawy demencji. Leki mogą poprawić objawy fizyczne choroby, ale pojawić się może również szereg skutków ubocznych, na przykład halucynacje, urojenia, chwilowo pogarszająca się orientacja i zaburzenia ruchu. Choroba Huntingtona jest dziedziczną, degeneracyjną chorobą, która atakuje umysł i ciało. Zwykle pojawia się u osób w wieku 30 i 50 lat. Charakteryzuje się pogorszeniem zdolności intelektualnych oraz nieregularnymi, mimowolnymi ruchami kończyn (pląsawica - ruchy przypominające taniec) lub mięśni twarzy. Inne objawy to zmiany osobowości, zaburzenia pamięci, mowy, oceny sytuacji i problemy natury psychiatrycznej. Mowa pacjenta staje się z czasem niewyraźna; mogą również pojawić się trudności z połykaniem, które z kolei mogą prowadzić do utraty masy ciała. Nie ma dostępnego leczenia, które zahamowałoby postęp choroby, można jednak kontrolować lekami mimowolne ruchy i objawy psychiatryczne. W większości przypadków dochodzi do wystąpienia demencji. Niepełnosprawność ma różne oblicza, nie zawsze jest widoczna

8 Łagodne zaburzenia poznawcze (MCI - Mild Cognitive Impirment) Nie zapomnij mnie. Zaburzenia funkcji poznawczych stanowią jeden z dominujących problemów zdrowotnych osób w starszym wieku, jednak nie zawsze wskazują one na otępienie. W przypadku łagodnych zaburzeń poznawczych występuje obiektywnie stwierdzone nieznaczne pogorszenie pamięci lub innej sfery poznawczej, a także subiektywne skargi pacjenta na kłopoty z pamięcią. Mimo nieznacznych deficytów, zachowane jest prawidłowe, globalne funkcjonowanie poznawcze, zachowana jest również prawidłowa, codzienna aktywność życiowa zwykle nie występują trudności w ogólnym funkcjonowaniu społecznym i zawodowym. Jednak ogólne zachowanie starszej osoby może charakteryzować chaotyczność oraz dezorganizacja. Demencja u młodych ludzi. Większość ludzi uważa, że demencja jest chorobą ludzi starszych. Rozpoznanie tej choroby przed 65 rokiem życia, określane jest jako demencja osób młodych. Wśród osób młodych problemy z zapamiętywaniem lub przypominaniem informacji najczęściej związane są z nadmiernym obciążeniem, stresem, depresją i nerwicą, ale mogą też świadczyć o chorobach, których inne symptomy nie są jeszcze widoczne. Może to być niedoczynność tarczycy, stwardnienie rozsiane lub infekcja mózgu. Około 20 % młodych osób z demencją cierpi na otępienie typu naczyniowego. Ta forma zaburzeń najczęściej występuje u palaczy, diabetyków oraz osób z podwyższonym ciśnieniem i cholesterolem. Zazwyczaj objawia się słabą koncentracją, trudnością w doborze słów i kłopotami z pamięcią. Drugą najbardziej rozpowszechnioną formą jest otępienie alkoholowe zwane zespołem Korsakowa. Może występować u ludzi, którzy regularnie spożywali duże ilości alkoholu. Spowodowany jest brakiem witaminy B1 i objawia się apatią, lukami pamięciowymi i problemami z logicznym myśleniem.

9 Częstotliwość objawów demencji 75-80% demencja w przebiegu choroby Alzheimera 25-30% demencja naczyniowa 24-32% demencja poudarowa 5 % - zwyrodnienie czołowo-skroniowe Alzheimer Nazwa choroby pochodzi od nazwiska niemieckiego psychiatry i neuropatologa Aloisa Alzheimera, który opisał tę chorobę w 1906 roku. Choroba Alzheimera jest najczęściej występującą formą demencji i dotkniętych jest nią 75% do 80% wszystkich chorych cierpiących na demencję. Jest to postępująca degeneracyjna choroba, atakująca mózg można ją porównać do rdzewienia mózgu. W miarę kurczenia się lub zanikania komórek mózgowych, powstaje nieprawidłowa tkanka, tworząc gmatwaninę wewnątrz i płytki na zewnątrz komórek mózgowych. Powoduje to zakłócenia w przekazywaniu impulsów wewnątrz mózgu i niszczenie połączeń pomiędzy komórkami mózgowymi. Komórki mózgowe w końcu zamierają, co oznacza, że informacja nie może być przekazana, odtworzona ani przyjęta. Ponieważ choroba Alzheimera atakuje poszczególne części mózgu, pewne jego funkcje lub zdolności są stracone. Charakterystyczne objawy to: Agnozja - nieumiejętność rozpoznawania przedmiotów. Afazja - zaburzenia mowy i jej spowolnienie. Apraksja - zaburzenia czynności ruchowych od prostych do złożonych. Statystyki Nie ma precyzyjnych danych światowych i krajowych dotyczących liczby chorych na chorobę Alzheimera. Według dostępnych danych (World Alzheimer Report 2016) na całym świecie w 2016 r. żyło 47,5 mln osób cierpiących na demencję, z których od 28,5 mln do 33,3 mln osób chorowało na chorobę Alzheimera. Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization WHO) przewiduje, że łączna liczba osób dotkniętych demencją w 2030 r. wyniesie 75,6 mln i do roku 2050 wzrośnie do 135,5 mln. Oznacza to, że liczba chorych na chorobę Alzheimera ulegnie do 2050 r. potrojeniu. Liczba osób w Polsce, u których występowało otępienie typu alzheimerowskiego szacowana była w 2015 r. na poziomie od 360 tys. do 470 tys. (według szacunków organizacji Alzheimer Europe mogło to być nawet 501 tys. osób). Szacuje się, że co 3 sekundy ktoś na świecie dowiaduje się, że ma chorobę Alzheimera.

10 Stadia choroby Alzheimera objawy (podział wg Barry ego Reisberga): I Brak objawów choroby To stadium, w którym brak zauważalnych objawów choroby i to zarówno w życiu codziennym jak i podczas badania lekarskiego. Dlatego jest praktycznie niewykrywalne. II Bardzo łagodne zaburzenia funkcji poznawczych Szacuje się, że ponad połowa populacji osób powyżej 65 roku życia doświadcza takich zaburzeń.objawiają się one np. okresowymi zaburzeniami pamięci. Osoby starsze zapominają nazw przedmiotów, nie mogą przypomnieć sobie imion z taką łatwością, z jaką robiły to jeszcze 5-10 lat wcześniej. Mają tendencje do gubienia drobnych przedmiotów. Coraz częściej odczuwają trudności w koncentracji, w znalezieniu odpowiedniego słowa w czasie rozmowy. Objawy te są bardzo subtelne i mogą być niezauważalne przez osoby postronne, a nawet w trakcie badania lekarskiego. Alzheimer to nieprzewidywalna choroba. Nie wiadomo, kto i kiedy zachoruje. III Łagodne zaburzenia poznawcze Alzheimer nie odstępuje, ale można go odroczyć. W tym stadium kłopoty z pamięcią lub koncentracją są nadal subtelne, ale stają się zauważalne dla innych. Najczęściej wśród zaburzeń dominują problemy z przypominaniem sobie odpowiednich nazw przedmiotów lub imion oraz utrudnione wykonywanie codziennych czynności dostrzegalne przez członków rodziny lub znajomych, kłopoty z zapamiętywaniem imion nowo poznanych osób, gubienie cennych przedmiotów, upośledzenie zdolności planowania, kłopoty z odtwarzaniem przeczytanej treści. Czas trwania tego stadium, zanim stanie się ono widocznym zwiastunem późniejszej demencji, określa się w przybliżeniu na ok. 7 lat.

11 IV Umiarkowane zaburzenia funkcji poznawczych (łagodne stadium choroby Alzheimera) W tym stadium wyraźnie dostrzec można trudności w następujących dziedzinach: zmniejszona zdolność przywoływania niedawnych wydarzeń, błędne wykonywanie obliczeń matematycznych, takich jak odejmowanie (np , 93-7, 86-7, itd.), zmniejszona zdolność wykonywania skomplikowanych zadań, takich jak planowanie obiadu czy płacenie rachunków, mylenie wydarzeń ze swojego życia. Osoby z powyższymi objawami są przygaszone i zamknięte w sobie, spada zainteresowanie otoczeniem. Są świadome swoich deficytów. Ta świadomość jest bardzo bolesna, dlatego często uruchamiają takie mechanizmy obronne jak zaprzeczanie objawom, nawet przed samym sobą oraz ukrywanie ich przed otoczeniem. Ocenia się, że to stadium choroby Alzheimera może trwać w przybliżeniu około 2 lat. V Średniozaawansowane zaburzenia funkcji poznawczych Zaburzenia funkcji poznawczych, w tym pamięci stają się ewidentne. Niezbędna jest pomoc w wykonywaniu niektórych czynności. Chorzy mają trudności z przywołaniem informacji, takich jak własne miejsce zamieszkania, numer telefonu, czy nazwa ukończonej szkoły, mylą miejsce pobytu, datę, dzień tygodnia i porę roku. Mają problemy z mało skomplikowanymi obliczeniami matematycznymi (np. 20-2), czy z samodzielnym doborem garderoby. Nie radzą już sobie samodzielnie. Potrzebują pomocy w codziennym funkcjonowaniu, kogoś, kto zadba o posiłek, o to, by rachunki były zapłacone, pomoże wybrać ubranie. W tym stadium pamiętają najczęściej imiona swoich bliskich oraz swoje własne; zazwyczaj są samodzielni podczas jedzenia i używania toalety. Występują zaburzenia łaknienia, które prowadzą do spadku wagi. Pojawia się niechęć do mycia, zmiany ubrania. Częste są u nich zaburzenia nastroju i zachowania (agresja, podejrzliwość, lęk przed samotnością). Rdzewienie jest ponad podziałami. Rdzewieje księgowy, psycholog, gospodyni domowa, farmaceuta, muzyk, profesor

12 VI Zaawansowane zaburzenia poznawcze (zaawansowane stadium choroby) W tym stadium pogłębiają się zaburzenia pamięci, zachowania oraz zmienia się osobowość. Niezbędna jest ciągła pomoc osób trzecich. Chorzy tracą zdolność przywoływania niedawnych zdarzeń oraz rozpoznawania najbliższego otoczenia, nie są zdolni do przywoływania wszystkich wydarzeń ze swojego życia, choć pamiętają swoje imię; okresowo zapominają imiona opiekunów i rodziny, ale odróżniają osoby najbliższe od obcych. Zdarza im się pomylić współmałżonka z rodzicem. Niezbędna jest pomoc w ubieraniu się, mylą poszczególne części garderoby, zaburzony jest cykl snu i czuwania. Chorzy wymagają pomocy podczas korzystania z toalety, pojawiają się problemy z nietrzymaniem moczu i stolca, pojawia się znaczna zmiana zachowania, zwiększa się podejrzliwość, pojawiają się złudzenia i omamy wzrokowe lub słuchowe. VII Bardzo ciężkie zaburzenia poznawcze (bardzo zaawansowane stadium choroby) Jest to ostatnie stadium choroby, w którym chorzy tracą kontakt z otoczeniem, a następnie kontrolę ruchów i zdani są całkowicie na pomoc osób drugich. Utracona zostaje płynność mowy, choć chorzy okresowo mogą wypowiadać pojedyncze słowa. Występuje całkowita utrata kontroli nad zwieraczami. Chorzy nie są zdolni do samodzielnego jedzenia - upośledzone zostaje połykanie, korzystania z toalety, tracą, zdolność do samodzielnego chodu, siedzenia, uśmiechu oraz utrzymywania głowy w pozycji pionowej. Zwiększa się napięcie mięśni. Chory nie rozróżnia również pory dnia, myli dzień z nocą, często cierpi z powodu bezsenności W stadium terminalnym osoby chore przebywają głównie w łóżku, nie mają żadnej wiedzy na temat siebie i otoczenia, wymagają całkowitej opieki. Choroba Alzheimera nie stanowi u nich bezpośredniej przyczyny zgonu, umierają oni głównie z powodu powikłań tj. zapalenia płuc, zaawansowanych odleżyn. Faza trwa przeważnie około 1 do 2 lat.

13 Jak pomóc choremu i sobie? Choroba Alzheimera w największym stopniu doświadcza chorego, ale pośrednio wpływa także na całe jego otoczenie. Na rodzinie i bliskich osoby z chorobą Alzheimera spoczywa bowiem opieka nad nim. Opieki nad chorym w 50 70% przypadków podejmuje się osoba zamieszkująca z nim, najczęściej współmałżonek lub dziecko. Jak sprostać roli opiekuna chorego na Alzheimera? Choroba wiąże się z reorganizacją życia chorego i jego bliskich. Chory najlepiej czuje się we własnym domu i dobrze znanym otoczeniu. Wraz z rozwojem choroby i utratą samodzielności obecność najbliższych będzie stawać się koniecznością. Zapewnienie właściwej opieki choremu nie jest łatwe. Mimo dużej wiedzy i dobrej woli opiekuna, mogą zdarzyć się sytuacje, że nie uda się dokonać wszystkiego bezbłędnie i bezboleśnie. Realizacja opieki przez świadomego i wypoczętego opiekuna owocuje zabezpieczeniem potrzeb chorego i gwarantuje opiekunowi w miarę normalne życie. Jak pogodzić codzienne obowiązki z opieką nad osobą z chorobą Alzheimera? 1. Zapewnij poczucie bezpieczeństwa i spokoju. 2. Dostosuj mieszkanie do bezpiecznego przebywania chorego (kuchenka gazowa wyposażona w samoczynne odcięcie ulatniającego się gazu lub płyta elektryczna, bramka zabezpieczająca do schodów). 3. Ciepłe posiłki zostawiaj w termosie. 4. Opisz zawartość szafek, a kartki przyklej do mebli. 5. Zostawiaj informacje np. na tablicy korkowej. 6. Pochowaj ważne dokumenty, pieniądze, środki chemiczne, leki, usuń szklane bibeloty, dywany. 7. Zapewnij sobie pomoc i możliwość wypoczynku. 8. Naucz się prosić o pomoc innych członków rodziny, znajomych, czy sąsiadów. 9. Nie ukrywaj choroby i nie trać kontaktu z otoczeniem. Choroba i niepełnosprawność bliskiej osoby często wywołują poczucie winy u opiekuna

14 Jak pomóc choremu by zachował samodzielność? Postępu choroby nie da się zatrzymać, ale można opóźnić jej progres. Na rozwój schorzenia ma wpływ wiele czynników. Obok wsparcia farmakologicznego ważną rolę odgrywa także: rehabilitacja, treningi pamięci, odpowiednia dieta, komunikacja. Aktywizujmy bliskich w sposób, który i nam sprawi przyjemność poprzez: taniec, spacery masaż, wspólne oglądanie rodzinnych zdjęć, pracę w ogrodzie, zabawę z ukochanym psem, wykonywanie codziennych czynności domowych muzykę. Dla chorych twórcze działania to wyjątkowe doświadczenie: pozwala im wyrazić emocje, poprawia nastrój, buduje poczucie własnej wartości. Dla utrzymania jak najdłużej funkcji poznawczych, możliwości kontaktowania się z otoczeniem pamiętajmy o treningach pamięci chorego. Może to być: zachęcanie do czytania książek lub oglądania filmu i poproszenie o opowiedzenie ich treści, rozwiazywanie krzyżówek, rebusów, szarad, zachęcanie do snucia opowieści z minionego okresu, poproszenie o zaplanowanie wakacji, czy weekendu.

15 Leczenie i rehabilitacja powinny być wsparte odpowiednią, zrównoważoną dietą bogatą w kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy z grupy B, witaminy E i C. Przy spożywaniu posiłku pamiętajmy aby: spożywać je razem z chorym (chory zapomina o jedzeniu i potrzebuje wzorca), posiłki były urozmaicone stół był nakryty zgodnie z upodobaniami chorego, w czasie podwieczorków odwiedzały chorego osoby w towarzystwie których chętnie przebywa, tak długo jak to możliwe zapraszajmy chorego do miejsc publicznych (kawiarnia), aby zrobić mu przyjemność. Samotny opiekun doświadcza chronicznego zmęczenia i ciągłego rozdarcia wewnętrznego. Opiekunowie osób chorych na Alzheimera sami są w grupie ryzyka wielu chorób somatycznych i psychicznych, w tym np. depresji. Powinni dbać o własne przyjemności, zakupy, spotkania z ludźmi. Opieka nad chorym z otępieniem to ciężka i wyczerpująca psychicznie praca, związana ze zmaganiem się z sytuacjami wykraczającymi poza dotychczasowe znane doświadczenia. Opiekun, który spędza cały czas z chorym, jest narażony na wiele chorób somatycznych i psychicznych (np. depresję). Aby im zapobiec, powinien już na samym początku zadbać o wsparcie w opiece nad chorym. Opieka nad chorym z otępieniem jest związana z przebywaniem w specyficznym klimacie, w którym pojawiają się halucynacje, urojenia, dezorientacja i związana z tym złość. Dlatego opiekun potrzebuje środowiska bez choroby, dającego przyjemne emocje i doznania intelektualne, dostarczające energii i wszystkiego tego, co jest przeciwieństwem opieki nad chorym. Jeśli mamy poczucie, że sytuacja nas przerasta, warto skorzystać ze wsparcia psychologa lub dołączyć do grona osób zmagających się z podobnym problemem. Czasami ulgę przynosi już sama świadomość, że ktoś doświadczył pokrewnych sytuacji i emocji.

16 Jeśli będzie taka potrzeba, należy zorganizować wsparcie z zewnątrz w ramach pomocy społecznej w placówkach zajmujących się opieką nad chorymi o tego typu schorzeniach. Dlatego pamiętając o bliskich, pamiętajmy też o sobie oraz o konieczności regeneracji fizycznej i psychicznej. Opiekun narażony jest na: choroby kręgosłupa - brak podstawowej wiedzy jak efektywnie pomagać choremu, nie szkodząc sobie, urazy i zwyrodnienia spowodowane nieumiejętnym pomaganiem osobie potrzebującej wypalenie psychiczne - połowa opiekunów ma pełen zespół depresji, fizyczne wyczerpanie członków rodzin zaburzeniami rytmu dobowego chorego, który jest aktywny w nocy, a śpi w dzień, ustanie aktywności zawodowej i ciągłe zagrożenie bezpieczeństwa finansowego, We wczesnych fazach choroby doskonałym rozwiązaniem byłby dzienny ośrodek pobytu dla osób z chorobą Alzheimera, gdzie chorzy w ciągu dnia mają zapewnioną opiekę, posiłki, terapię, oraz lubiane przez nich wspólne zajęcia: np. muzyczne czy ruchowe. Opiekun nie musi rezygnować z aktywności zawodowej, ma czas na zadbanie o siebie. Poszukaj, może w twoim mieście jest takie miejsce. Z czasem sił ubywa, a choroba wchodzi w kolejne stadia zaawansowania nie zawahaj się skorzystać z całodobowej opieki w wyspecjalizowanej placówce. Nie obwiniaj siebie za chorobę Twego bliskiego. Nie zachowuj poczucia winy. Nie rezygnuj z życia rodzinnego, nie zamykaj się. Wyspecjalizowana palcówka zapewni Twemu bliskiemu odpowiednią opiekę, rehabilitację i terapię. Chory w grupie chętniej wykonuje ćwiczenia, lepiej współpracuje z terapeutą i rehabilitantem. Adres najbliższego domu opieki dla chorych na chorobę alzheimera znajdziesz w tym poradniku. Znajdziesz tu również kontakt do grupy Meeting Dem. 16

17

18 Dom Pomocy Społecznej dla Osób z Chorobą Alzheimera w Ptaszkach z filią w Kukawkach Maciej Hapunowicz Dyrektor Ewa Żurawska Zastępca Dyrektora ds. Medycznych Ptaszki 6A Mordy woj. mazowieckie tel. dom: tel. dyrektor dpsptaszki@op.pl Kukawki Przesmyki woj.mazowieckie tel. dom: tel. dyrektor: dpskukawki@op.pl Możesz pomóc przekazując darowiznę na konto: z dopiskiem Nowy Dom Ptaszki Opracowanie: Maria Leszczyńska, Renata Orłowska Literatura tematu: Choroby neurodegeneracyjne: choroba Alzheimera i Parkinsona Maria Barcikowska Choroba Alzheimera Choroba Alzheimera obraz kliniczny, rozpoznawanie, możliwości terapeutyczne zaburzeń poznawczych M.Pąchalska, L.Bidzian, A.Pufal, Dynamika zmian zaburzeń zachowania w otępieniu typu Alzheimera fozp.org.pl/pdf 18

19 Siedleckie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera Maria Leszczyńska - prezes zarządu tel.: Aleksander Pęczkowski - zastępca prezesa Punkt Konsultacyjny ul. Pescantina 8/ Siedlce tel: Grupa Meeting Dem Dom Parafialny przy Kościele Świętej Teresy ul. Garwolińska 19, Siedlce tel.: siedlce_alz@op.pl 19

20 Zadanie dofinansowane ze środków budżetu Województwa Mazowieckiego: