Dlaczego są nam potrzebne?

Transkrypt

1 Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspieranie miękkich kompetencji dziecka Justyna Gruszczyńska Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 7 marca 2013 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Dlaczego są nam potrzebne? 1

2 Kompetencje miękkie co to takiego? Są umiejętnością osiągania celów społecznych i jednostkowych z jednoczesnym zachowaniem dobrych stosunków z partnerami interakcji. Umiejętności warunkujące sprawne zarządzaniem sobą i wysoką skuteczność interpersonalną. Rodzaje kompetencji miękkich: Umiejętności osobiste sprawne zarządzanie sobą i swoją pracą, zdolność do motywowania samego siebie, zarządzanie czasem, radzenie sobie ze stresem; Umiejętności interpersonalne obejmują komunikowanie się z ludźmi (komunikacja werbalna, niewerbalna), zachowania asertywne. 2

3 Składniki kompetencji miękkich: Komunikacja werbalna i niewerbalna. Asertywność. Empatia. Efektywna współpraca, rozwiązywanie konfliktów. Umiejętności autoprezentacyjne. Radzenie sobie ze stresem. Zalety posiada dobrze rozwiniętych kompetencji społecznych: Odporność na stres, zachowanie work life balance Asertywność, umiejętność asertywnego odmawiania życie zgodne ze swoimi przekonaniami Umiejętność budowania korzystnego wizerunku osobistego Umiejętność inspirowania innych do działania 3

4 Zalety posiada dobrze rozwiniętych kompetencji społecznych: Posiadanie wysokich miękkich umiejętności jest nieodzowne dla każdej osoby, której aktywność wiąże się z kontaktem z innymi ludźmi, wobec których zastosowano zespołową formę organizacji pracy np. w szkole, pracy. Najbardziej intratne i prestiżowe stanowiska wiążą się z dużą dozą samodzielności i odpowiedzialności, bez odpowiednio wysokich umiejętności zarządzania sobą nie mamy większych szans na odniesienie sukcesu, nawet jeśli mamy bardzo dobre kompetencje twarde. Kompetencje miękkie a kariera zawodowa: Kompetencje interpersonalne mogą determinować wysoką skuteczność realizowania własnych zamierzeń i zleconych zadań w kontaktach z innymi ludźmi, ułatwiają budowanie i efektywne korzystanie z sieci kontaktów (tzw. networking), umożliwiają rozwój własnej kariery (por. Smółka 2006). 4

5 Kompetencje społeczne na mapie kompetencji zawodowych: Kompetencje twarde Kompetencje lingwistyczne Kompetencje poznawcze Kompetencje fizyczne Kompetencje społeczne, nazywane miękkimi. Jakich kompetencji miękkich oczekują pracodawcy? Zdolności interpersonalnych i komunikatywności Samodzielności Kreatywności i wykazywania inicjatywy Bardzo dobrej organizacji własnej pracy Umiejętności pracy w zespole Wysokiej motywacji do pracy Nastawienia na realizacje celów Odpowiedzialności Zdolności organizacyjnych Zaangażowania w wykonywaną pracę 5

6 Czynniki wpływające na rozwój kompetencji miękkich: Rodzina postawy rodzicielskie, które mogą wspierać rozwój dzieci w tym zakresie Osoby znaczące Wychowawcy, szkoła Stymulujące środowisko Grupa rówieśnicza Postawy rodzicielskie: Akceptacja Współdziałanie Zachęcanie do samodzielności Uznanie praw dziecka Poszanowanie jego zdania Stawianie granic odpowiednich dla wieku dziecka Role rodzicielskie: matki i ojca 6

7 Cechy dobrego rodzica: Empatia wczucie się w potrzeby dziecka Życzliwość sympatia mimo czasami negatywnego zachowania dziecka Autentyczność czyli nie ukrywanie się za maską Konkretność nie używanie ogólników Inicjatywa umiejętność nawiązania kontaktu z dziećmi Cechy dobrego rodzica: Bezpośredniość postępowanie wprost Konfrontacja umiejętność stanięcia twarzą w twarz z wyzwaniem Samopoznanie rozumienie swojego zachowania, przyczyn postępowania Otwartość wyrażanie tego co się czuje Akceptacja uczuć brak obawy przed bezpośrednim kontaktem z uczuciami własnymi i dzieci 7

8 Komunikacja rodzic dziecko: Zamiast słuchać jednym uchem słuchaj bardzo uważnie Zamiast pytań i rad: akceptacja uczuć Zamiast zaprzeczać uczuciom: określ te uczucia Okaż szacunek dla dziecięcych zmagań Pozwól dziecku dokonać wyborów Nie zadawaj zbyt wielu pytań Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać żeby do nas mówiły. 8

9 Stres czym jest? Niespecyficzna reakcja organizmu na stawiane mu żądania Konkretna nierównowaga między wymaganiem a możliwością odpowiedzi w warunkach, w których niewłaściwe spełnienie wymagań ma istotne konsekwencje Wpływ stresu na organizm: 9

10 Techniki relaksacji: Trening autogenny Schulza. Relaksacja progresywna Jakobsona. Biofeedback. Wizualizacja, relaksacja. Ćwiczenie antystresowe. 1. Odprężające rozciąganie ciała. W pozycji stojącej lub siedzącej kręć głową tak, jakbyś czubkiem nosa rysował elipsę, symbol nieskończoności. Następnie wykonaj to samo ćwiczenie, kręcąc głową w drugą stronę. 10

11 Ćwiczenie antystresowe. 2. Zrywanie jabłek. Stań prosto w lekkim rozkroku, z opuszczonymi luźno wzdłuż tułowia rękami. Wyobraź sobie, że wysoko nad Twoją głową wiszą piękne jabłka, które chcesz zerwać. Wyciągnij prawą rękę tak wysoko, jak to możliwe, odrywając lewą stopę od podłogi i zerwij pierwsze jabłko. Wróć do pozycji wyjściowej, odpręż ciało. Teraz sięgnij lewą ręką po kolejne jabłko, odrywając prawą stopę od podłogi. Wróć do pozycji wyjściowej, odpręż ciało. Asertywność. Asertywność to alternatywa dla osobistej bezsilności i manipulacji. Sprzyja budowaniu równości w relacjach, umożliwia nam obronę własnego stanowiska, szczere wyrażanie uczuć i korzystanie z własnych praw bez naruszania praw innych ludzi. 11

12 Asertywność to: Sposób porozumiewania się z ludźmi, stanowczy, ale jednocześnie respektujący godność i prawa osobiste drugiego człowieka. Umiejętność obrony swoich interesów, praw, potrzeb, bez naruszania terytorium innych, w sposób nie agresywny. Umiejętność wyrażania tego co czujemy i myślimy Wywieranie wpływu na innych ludzi oraz bycie ekspansywnym w sposób nie agresywny i bez używania manipulacji. Porozumiewanie się wprost, rzeczowo, i konkretnie Stosowanie komunikatów typu JA Traktowanie drugiego człowieka w sposób pełen szacunku Gdzie kończy się, a gdzie zaczyna? 12

13 Budowanie postawy asertywnej: Asertywna odmowa. Technika zdartej płyty. Poszukiwanie krytyki. Wydawanie poleceń. Wyrażanie pochwał. Wyrażanie krytyki. Wyrażanie próśb. Rozwijanie komunikacji werbalnej: Aktywnie słuchanie Parafrazowanie Klaryfikacja Podsumowanie Komunikaty JA Zadawanie pytań otwartych 13

14 Ćwiczenie Komunikaty JA : WZÓR: Zarzut: Ty nigdy mnie nie wysłuchasz do końca. Ja chcę, żebyś pozwolił się mi wypowiedzieć. 1. Ty zawsze jesteś najeżony. Ja Ty zawsze musisz mieć rację. Ja Ty mnie lekceważysz. Ja Nie umiesz obchodzić się z pieniędzmi. Ja Ty mnie już nie kochasz. Ja Twój zawód jest dla ciebie ważniejszy niż ja. Ja Nigdy nie mówisz, czego właściwie chcesz. Ja... Rola komunikacji niewerbalnej: 14

15 "Dzieci patrzą na nas" Dorothy Law Nolte, Rachel Harris: "Dziecko krytykowane uczy się potępiać. Dziecko otoczone wrogością uczy się agresji. Dziecko żyjące w strachu uczy się lękliwości. Dziecko doświadczające litości uczy się rozczulać nad sobą. Dziecko wyśmiewane uczy się nieśmiałości. Dziecko otoczone zazdrością uczy się zawiści. Dziecko zawstydzane uczy się poczucia winy. Dziecko zachęcane uczy się wiary w siebie. Dziecko otoczone wyrozumiałością uczy się cierpliwości. Dziecko chwalone uczy się wdzięczności. Dziecko akceptowane uczy się kochać. Dziecko otoczone aprobatą uczy się lubić siebie. Dziecko darzone uznaniem uczy się, że dobrze mieć cel. Dziecko żyjące w otoczeniu, które potrafi się dzielić, uczy się hojności. Dziecko traktowane uczciwie uczy się prawdy i sprawiedliwości. Dziecko żyjące w poczuciu bezpieczeństwa uczy się ufności. Dziecko otoczone przyjaźnią uczy się radości życia. 15

16 Polecana literatura Dziękuję za uwagę! 16