OPIS PRZEDMIOT - SYLABUS

Transkrypt

1 OPIS PRZEDMIOT - SYLABUS Nazwa przedmiotu Język w kontekście społecznym Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Germańskiej UR Kod przedmiotu Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Stacjonarne Rodzaj przedmiotu Ogólnouczelniany Rok i semestr studiów Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób Prof. UR dr hab. Paweł Bąk prowadzących) zajęcia z przedmiotu Cele zajęć z przedmiotu Nadrzędnym celem zajęć jest zapoznanie studentów z ogólną problematyką dotyczącą języka w kontekście społecznym, zaznajomienie z ogólnymi cechami języka polskiego i jego miejscem wśród innych języków (typologią języków), wpływem cech językowych na przekład oraz na inne formy kontaktów międzyjęzykowych. Głównym celem zajęć jest poznanie przez studentów relacji między językiem a praktykami społecznymi (dyskursem publicznym, problemami perswazji oraz manipulacji), wypracowanie krytycznego stosunku do sposobu używania języka, a także wypracowanie zrozumienia dla uwarunkowanych społecznie zmian zachodzących w języku. Aspekty dotyczące języka polskiego poruszone są w relacji do innych języków. Wymagania wstępne Efekty kształcenia Ogólna wiedza o świecie, ukończone studia pierwszego stopnia Wiedza: - charakteryzuje podstawowe kryteria określające miejsce języka polskiego wśród innych języków, - definiuje wybrane terminy z zakresu językoznawstwa w kontekście społecznym, - przedstawia główne aspekty dyskursów jako praktyki społecznej i językowej, - nazywa językowe i pozajęzykowe przyczyny zmian/tendencji w języku, - nazywa główne problemy przekładu. Umiejętności: - porównuje język polski z innymi językami, powołując się na główne różnice między językami oraz wykazuje ich cechy wspólne, - analizuje i weryfikuje przydatność omawianych zagadnień pod kątem własnej przyszłej pracy zawodowej oraz kontaktów językowych, - prowadzi dyskusję na temat roli języka w kreowaniu dyskursów, - rozpoznaje przyczyny zmian językowych oraz problemów translatorskich.

2 Kompetencje społeczne (postawy): - zachowuje ostrożność przy ocenie zjawisk społecznych i językowych, - zachowuje ostrożność w krytycznym podejściu do innych użytkowników języka i interlokutorów, - wykazuje otwartość na argumenty innych osób, - chętnie pracuje w zespole i uczestniczy dyskusji. Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin Wykład 30 godzin. Treści programowe PROBLEMATYKA ĆWICZEŃ Treści merytoryczne Liczba godzin Zajęcia wprowadzające. Problemy współczesnego językoznawstwa a kontekst społeczny: nie ma nic bardziej praktycznego od dobrej teorii. Język polski wśród języków świata. Relacje interlingwalne Ontologiczny status i formy istnienia języka. 3 Człowiek jako posiadacz i użytkownik języka. Czym jest kognitywizm, a czym pragmalingwistyka? Jak kształtuje się relacja między myśleniem, mówieniem a działaniem? Między grzecznością a agresją werbalną. Problemy interakcji w kontekście relacji społecznych Dyskurs jako praktyka społeczna. Spojrzenie krytyczne na dyskursy Eufemizm a termin. Wybrane problemy perswazji i manipulacji językowej Polityczna poprawność w warstwie werbalnej Co akceptujemy, a czego nie akceptujemy w języku? 2 Pleonazm i tautologia Przekład i jego rola w życiu społecznym Język w relacjach intra- i interlingwalnych. Dyskusja 2 podsumowująca Razem godziny 30 Metody dydaktyczne (a) wykład, (b) praca w grupach, (c) wykład z prezentacją multimedialną, (d) dyskusja w oparciu o wybrane teksty teoretyczne oraz analityczne, (e) konsultacje indywidualne. Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenia udziela się na podstawie obecności na zajęciach

3 oraz przedłożenie krótkiego referatu w formie pisemnej na wybrany temat stanowiący przedmiot wykładu Metody i kryteria oceny Zaliczenie po zaakceptowaniu treści referatu pod względem merytorycznym oraz językowym Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych Jeden semestr efektów w godzinach oraz punktach ECTS Aktywność Liczba godzin/nakład pracy studenta wykład 30 godz. studiowanie literatury 20 godz. Przygotowanie krótkiego -6 godz. referatu udział w konsultacjach w zależności od indywidualnych potrzeb SUMA GODZIN 60 LICZBA PUNKTÓW ECTS 2 Język wykładowy Język polski Praktyki zawodowe w ramach Nie dotyczy przedmiotu Literatura Literatura podstawowa: Bąk, Paweł (200): Granice retoryki. O kulturze w języku i kulturze języka na przykładzie mediów. W: Chłopicki, Władysław/Jodłowiec, Maria (red.) Słowo w dialogu międzykulturowym. Język trzeciego tysiąclecia V. (= Język a komunikacja; 25). Tertium. Kraków. Str Bąk, Paweł (203): Poprawność polityczna a problem ekwiwalencji polskich i niemieckich żeńskich nazw osobowych. W: Lingwistyka Stosowana. Applied Linguistics. Angewandte Linguistik Przegląd/Review. 8: 203. Warszawa. Str Dąmbska-Prokop, Urszula (2000): Mała encyklopedia przekładoznawstwa. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Języków Obcych i Ekonomii. Częstochowa. Duszak, Anna / Fairclough, Norman (2008): Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej. Universitas Kraków. (str. 9-29) Grucza, Franciszek (983): Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka jej przedmiot, lingwistyka stosowana. Wydawnictwo PWN. Warszawa. Lakoff, George / Johnson, Mark (980a): Metaphors We live by. The University of Chicago Press. Chicago; London. (lub w przekładzie polskojęzycznym) Lipiński, Krzysztof (2000): Vademecum tłumacza. Idea. Kraków. Pisarkowa, Krystyna (998): Pragmatyka przekładu. Przypadki poetyckie. Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN. Kraków.

4 Świątek, Jerzy (998): W świecie powszechnej metafory. Metafora językowa. (= Nauka dla wszystkich; 89). Wydawnictwo PWN. Kraków. Literatura uzupełniająca: Program multimedialny Die interaktive Einführung in die Linguistik. (2000). CD- ROM für Windows. Bąk, Paweł (2007): Die Metapher in der Übersetzung. Studien zum Transfer der Aphorismen von Stanisław Jerzy Lec und der Gedichte von Wisława Szymborska. (= Danziger Beiträge zur Germanistik; 20). Peter Lang Verlag. Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Wien. (wybrany fragment i analizowane przykłady) Bąk, Paweł (202): Euphemismen des Wirtschaftsdeutschen aus Sicht der anthropozentrischen Linguistik. (= Warschauer Studien zur Germanistik und zur Angewandten Linguistik; 2). Peter Lang Verlag. Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Warszawa, Wien. (wybrany fragment i analizowane przykłady) Bąk, Paweł (20): Ist tautologisch fehlerhaft, akzeptabel oder rhetorisch relevant? W: Bartoszewicz, Iwona/Szczęk, Joanna/Tworek, Artur (red.): Germanistische Linguistik im interdisziplinären Gefüge II. (= Linguistische Treffen in Wrocław; 7). Atut Neisse Verlag. Wrocław Dresden. Str Bąk, Paweł (20): Denken Sprechen Handeln. Zur Erforschung der Metapher des Wirtschaftsdeutschen auf der Text-, Satz- und Wortebene. W: Bąk, Paweł/Rolek, Bogusława/Sieradzka, Małgorzata (red.): Text Satz Wort. Wydawnictwo UR. Rzeszów. Str Bußmann, Hadumod (2002): Lexikon der Sprachwissenschaft. Kröner. Stuttgart. Czachur, Waldemar/Miller, Dorota (202): Niemiecka lingwistyka dyskursu próba bilansu i perspektywy. W: Oblicza komunikacji 5/202. Str Dąmbska-Prokop, Urszula (2000): Mała encyklopedia przekładoznawstwa. Wyd. WSJOiE. Częstochowa. Glück, Helmut (2000): Metzler Lexikon Sprache. Metzler. Stuttgart/Weimar. Grucza, Franciszek (997): Problemy historii i genezy języków ludzkich. W: Dębski, Antoni (red.): Plus ratio quam vis. Festschrift für Aleksander Szulc zum 70. Geburtstag. Wydaw. Uniw. Jagiellońskiego Kraków. Str Grucza, Sambor (2008): Lingwistyka języków specjalistycznych. Euro- Edukacja. Warszawa.

5 Podpis koordynatora przedmiotu Podpis kierownika jednostki Kalisz, Roman (993): Pragmatyka językowa. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk. - materiały własne wykładowcy, nagrania, prezentacje - materiały pobrane z aktualnych zasobów internetowych oraz publikacji