WPŁYW SPOSOBU PREPARATYKI NA AKTYWNOŚĆ UKŁADÓW La Mg O. THE EFFECT OF PREPARATION OF La Mg O CATALYSTS ON THEIR ACTIVITY

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WPŁYW SPOSOBU PREPARATYKI NA AKTYWNOŚĆ UKŁADÓW La Mg O. THE EFFECT OF PREPARATION OF La Mg O CATALYSTS ON THEIR ACTIVITY"

Transkrypt

1 OTMAR VOGT *, JAN OGONOWSKI *, BARBARA LITAWA WPŁYW SPOSOBU PREPARATYKI NA AKTYWNOŚĆ UKŁADÓW La Mg O THE EFFECT OF PREPARATION OF La Mg O CATALYSTS ON THEIR ACTIVITY Streszczenie Abstract Badano wpływ metodyki preparatyki nośnika oraz katalizatora na jego aktywność w procesie OCM CO. Najlepsze wyniki uzyskano dla katalizatora opartego na tlenku magnezu otrzymanym metodą strąceniową. Układ o składzie,% mol La O /MgO uzyskany metodą współstrącenia wykazał wyższą aktywność w porównaniu z katalizatorem otrzymanym metodą impregnacji. Słowa kluczowe: utleniająca kondensacja metanu, CO The influence of carrier and catalyst preparation methodology on its activity in OCM CO process was studied. The best results were received for catalyst supported on magnesium oxide, obtained in the precipitation method.,% mol. La O /MgO composition synthesized by co-precipitation has given higher activity then catalyst based on the impregnation method. Keywords: oxidative coupling of methane, CO * Dr inż. Otmar Vogt, prof. dr hab. inż. Jan Ogonowski, Instytut Chemii i Technologii Organicznej, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Politechnika Krakowska. Mgr inż. Barbara Litawa, Międzynarodowe Studium Doktoranckie IKiFP PAN.

2 7. Wstęp Opublikowane w roku wyniki badań Kellera i Bahsina [] zapoczątkowały szereg prac zmierzających do opracowania aktywnego katalizatora w procesie utleniającego sprzęgania metanu (OCM). Wśród testowanych układów znaczącą grupę stanowią katalizatory oparte na tlenku magnezu [ 6]. Istotnym elementem badań tych układów jest wpływ rodzaju [ 6, 8] i masy [] użytego modyfikatora na właściwości katalizatora. Ponadto wiele uwagi poświęcono wpływowi, jaki wywiera rodzaj użytego prekursora [, 7] i metoda otrzymywania katalizatora [, 7, 9 ] na jego właściwości fizykochemiczne oraz aktywność w omawianym procesie. Wcześniejsze badania [] wykazały, że spośród katalizatorów lantanowo-magnezowych najwyższą aktywność w procesie utleniającego sprzęgania metanu w obecności ditlenku węgla wykazuje katalizator o składzie,% mol La O /MgO. Obecne badania mają na celu określenie wpływu preparatyki nośnika oraz katalizatora na jego aktywność w reakcji konwersji metanu do węglowodorów C w obecności CO.. Część badawcza.. Metodyka badań Serię katalizatorów lantanowo-magnezowych o składzie:,% mol La O /MgO przygotowano metodą impregnacji tlenku magnezu wodnym roztworem octanu lantanu (LOBA-CHEMIE). W charakterze nośnika stosowano tlenek magnezu otrzymany metodami strącania MgO() i cytrynianową MgO(). Ponadto w badaniach porównawczych użyto produktu handlowego firmy POCH MgO(). Chcąc określić wpływ metody otrzymywania katalizatora o wyżej wymienionym składzie na jego aktywność, przeprowadzono również jego syntezę metodą współstrącenia. Proces współstrącenia tlenków magnezu i lantanu odpowiednio z azotanu magnezu (POCH) i octanu lantanu (LOBA-CHEMIE) przeprowadzono w temperaturze pokojowej w obecności amoniaku, jako czynnika strącającego. Strącanie prowadzono przy ph = przez h. Następnie osad odsączono, przemyto wodą i suszono przez dzień w temperaturze pokojowej. Prekursor otrzymany zarówno w procesie impregnacji, jak i podczas współstrącenia suszono w suszarce przez 8 h, po czym kalcynowano w przepływie powietrza w temperaturze 8 C przez 8 h. Do badań katalitycznych używano granulatu o uziarnieniu,, mm. Każdorazowo w mikroreaktorze umieszczano mg katalizatora. Testy katalityczne prowadzono techniką impulsową w reaktorze kwarcowym połączonym on line z chromatografem gazowym. Jako gaz nośny stosowano argon. Mieszaninę CO /CH o określonym stosunku molowym wprowadzano do reaktora za pomocą pętli (pojemność, cm ) zaworu sześciodrożnego. Proces prowadzono w temp. od 6 do 8 o C. Skład surowca oznaczano za pomocą chromatografu GCHF 8. (kolumna Carboxan, m, detektor TCD), natomiast skład węglowodorowy mieszaniny poreakcyjnej analizowano za pomocą chromatografu HP8 sii (kolumna HP-Al/S m,, detektor FID).

3 Wyniki badań przedstawiono na ryc.... Wyniki badań 7 metan (Im) metan (Ws) etan (Im) eten (Im) etan (Ws) eten (Ws) T [ C] [ Ryc.. Porównanie aktywności katalizatorów otrzymanych metodą współstrącenia i impregnacji przy stosunku molowym CO /CH =,, gdzie: (Ws) współstrącenie, (Im) impregnacja Fig.. The comparison of catalyst activity obtained in co-precipitation and impregnation method at the molar ratio CO /CH =,, where: (Ws) co-precipitation, (Im) impregnation metan - A metan - B etan - A etan - B eten - A eten - B T [[ C] Ryc.. Wpływ stosunku molowego CO /CH na wydajność węglowodorów C na katalizatorze,% mol. La O /MgO (): A stosunek molowy CO /CH =,, B stosunek molowy CO /CH = Fig.. The influence of molar ratio CO /CH on C hydrocarbons yield on,% mol. La O /MgO (): A molar ratio CO /CH =,, B molar ratio CO /CH =

4 7 metan MgO() metan MgO() metan MgO() etan MgO() etan MgO() etan MgO() eten MgO() eten MgO() eten MgO() T T[ [ C] Ryc.. Porównanie aktywności katalizatorów otrzymanych metodą impregnacji na podstawie nośników MgO (), MgO () i MgO (), przy stosunku CO /CH = Fig.. The comparison of catalyst activity obtained in impregnation method supported on magnesium oxide MgO (), MgO () i MgO (), at molar ratio CO /CH =.. Omówienie wyników badań Prezentowane w artykule [] wyniki badań XRD wykazały obecność tlenków: La O, MgO oraz La MgO x lub La(OH). Jednak na podstawie tych badań rozróżnienie La(OH) i La MgO x nie było możliwe. Obecność wodorotlenku lantanu w temperaturze reakcji można jednak wykluczyć, ponieważ ulega on rozkładowi w temp. o C []. Ponadto na podstawie badań DTA-TGA wykonanych dla katalizatora La Mg O [] nie zaobserwowano zmian składu katalizatora w przedziale temperatur, w którym prowadzono testy katalityczne. Wyraźne zmiany widoczne są natomiast w niższych temperaturach i wynikają z oddziaływania katalizatora z parą wodną zawartą w powietrzu, w czasie jego przechowywania. Porównanie wyników uzyskanych na katalizatorze otrzymanym metodą współstrącenia i impregnacji (ryc. ) pozwala stwierdzić wyższą aktywność katalizatora przygotowanego pierwszą ze wspomnianych metod. Dodatkową zaletą tego katalizatora jest wykazywanie aktywności w znacznie niższej temperaturze. Stwierdzono również, że wraz ze wzrostem stosunku molowego CO /CH (ryc. ) zwiększa się stężenie węglowodorów C w produktach reakcji. Dalsze badania, wykonane w obecności katalizatorów lantanowo-magnezowych otrzymanych metodą impregnacji na nośnikach, wykazały, że największy udział węglowodorów C w mieszaninie poreakcyjnej występuje w przypadku zastosowania nośnika otrzymanego metodą strącania. W przypadku wszystkich badanych katalizatorów stwierdzono, że udział węglowodorów C w produktach reakcji rośnie wraz ze wzrostem temperatury. Wzrost temperatury reakcji prowadzi również do zmiany składu węglowodorów C. W mieszaninie produktów C w niższych temperaturach przeważa etan, a w wyższych rośnie udział etenu.

5 . Wnioski 7. Katalizator,% La/MgO przygotowany metodą współstrącenia wykazuje wyższą aktywność w procesie OCM CO niż układ otrzymany przez impregnację.. Najlepsze wyniki pod względem selektywności i wydajności tworzenia węglowodorów C uzyskano dla katalizatorów lantanowych syntezowanych metodą impregnacji, naniesionych na tlenek magnezu uzyskany metodą strącania. Literatura [] K e l l e r G.E., B h s i n M.M., J. Catal., 7,, 9. [] C h o u d h a r y V.R., R a n e V.H., G a d c e R.V., J. Catal.,, 9,. [] Z h e n K., L i S., B i Y., Y a n g X., W e i Q., Catalysis Lett., 9, 69. [] C h o u d h a r y V.R., R a n e V.H., C h a u d h a r i S.T., React. Kinet. Catal. Lett., 6, 9, 7. [] C h o u d h a r y V.R., R a n e V.H., C h a u d h a r i S.T., App. Catal. A: General, 8, 997,. [6] T h o m a s s o n P., T y a g i O.S., K n o z i n g e r H., App. Catal. A: General, 8, 999, 8. [7] C h o u d h a r y V.R., R a n e V.H., J. Chem. Soc. Faraday Trans.,, 9, 7. [8] B a a l i n t I., A i k a K., App. Surface Science, 7,,. [9] H e Y., Y a n g B., C h e n g G., P a n H., Powder Technology,,,. [] H e Y., Y a n g B., Materiale Letters, 7,, 88. [] H e Y., Y a n g B., C h e n g G., Catalysis Today,,, 9. [] V o g t O., O g o n o w s k i J., L i t a w a B., Czasopismo Techniczne z. -Ch/6, Wyd. Politechniki Krakowskiej,. [] Kirk-Othmer Encyclopedia of chemical technology, John Wiley & Sons, ed., Nowy Jork 7,.

OTMAR VOGT, JAN OGONOWSKI *, BARBARA LITAWA. Streszczenie

OTMAR VOGT, JAN OGONOWSKI *, BARBARA LITAWA. Streszczenie OTMAR VOGT, JAN OGONOWSKI *, BARBARA LITAWA WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI KWASOWO-ZASADOWYCH I REDUKOWALNOŚCI KATALIZATORÓW Bi Si O MODYFIKOWANYCH WYBRANYMI JONAMI METALI NA ICH AKTYWNOŚĆ W PROCESIE OCM CO 2 THE INFLUENCE

Bardziej szczegółowo

Zbadano proces utleniającej konwersji metanu wobec mieszanek O 2 z CO 2 o składzie molowym:

Zbadano proces utleniającej konwersji metanu wobec mieszanek O 2 z CO 2 o składzie molowym: BARBARA LITAWA, PIOTR MICHORCZYK, JAN OGONOWSKI, OTMAR VOGT UTLENIAJĄCA KONWERSJA METANU W OBECNOŚCI O 2 I CO 2 NA WYBRANYCH KATALIZATORACH TLENKOWYCH THE OXIDATIVE COUPLING OF METHANE IN THE PRESENCE

Bardziej szczegółowo

ODWODORNIENIE IZOBUTANU DO IZOBUTENU W OBECNOŚCI DITLENKU WĘGLA NA KATALIZATORZE WANADOWYM NANIESIONYM NA WĘGIEL AKTYWNY

ODWODORNIENIE IZOBUTANU DO IZOBUTENU W OBECNOŚCI DITLENKU WĘGLA NA KATALIZATORZE WANADOWYM NANIESIONYM NA WĘGIEL AKTYWNY JAN OGONOWSKI, ELŻBIETA SKRZYŃSKA ODWODORNIENIE IZOBUTANU DO IZOBUTENU W OBECNOŚCI DITLENKU WĘGLA NA KATALIZATORZE WANADOWYM NANIESIONYM NA WĘGIEL AKTYWNY DEHYDROGENATION OF ISOBUTANE TO ISOBUTENE IN THE

Bardziej szczegółowo

X / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto

X / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto Zadanie 1. (3 pkt) Nadtlenek litu (Li 2 O 2 ) jest ciałem stałym, występującym w temperaturze pokojowej w postaci białych kryształów. Stosowany jest w oczyszczaczach powietrza, gdzie ważna jest waga użytego

Bardziej szczegółowo

ODWODORNIENIE PROPANU W OBECNOŚCI CO 2 DEZAKTYWACJA ODWRACALNA I NIEODWRACALNA KATALIZATORA Cr-O/MCM-41

ODWODORNIENIE PROPANU W OBECNOŚCI CO 2 DEZAKTYWACJA ODWRACALNA I NIEODWRACALNA KATALIZATORA Cr-O/MCM-41 PIOTR MICHORCZYK, JAN OGONOWSKI, KRZYSZTOF WOJCIESZAK ODWODORNIENIE PROPANU W OBECNOŚCI CO 2 DEZAKTYWACJA ODWRACALNA I NIEODWRACALNA KATALIZATORA Cr-O/MCM-41 DEHYDROGENATION OF PROPANE IN THE PRESENCE

Bardziej szczegółowo

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe)

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe) Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na drugim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu możesz korzystać

Bardziej szczegółowo

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016 III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem

Bardziej szczegółowo

Konkurs Chemiczny dla gimnazjalistów województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2014/2015. Etap wojewódzki

Konkurs Chemiczny dla gimnazjalistów województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2014/2015. Etap wojewódzki Konkurs Chemiczny dla gimnazjalistów województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 04/05 Etap wojewódzki Klucz odpowiedzi i schemat punktowania Część I. Test jednokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzią

Bardziej szczegółowo

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według

Bardziej szczegółowo

OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ

OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania

Bardziej szczegółowo

Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A.

Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. 1. Atomy to: A- niepodzielne cząstki pierwiastka B- ujemne cząstki materii C- dodatnie cząstki materii D- najmniejsze cząstki pierwiastka, zachowujące jego

Bardziej szczegółowo

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na trzecim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu możesz korzystać

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych

Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany

Bardziej szczegółowo

X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12

X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10

Bardziej szczegółowo

Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16

Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16 Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16 Ćwiczenia 1 7.10.2015 1. Załóżmy, że balon ma kształt sfery o promieniu 3m. a. Jaka ilość wodoru potrzebna jest do jego wypełnienia, aby na poziomie morza

Bardziej szczegółowo

XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2016/2017

XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2016/2017 IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 2 maja 217 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom rozszerzony KRYTERIA EIAIA DPWIEDZI hemia Poziom rozszerzony Marzec 2019 W niniejszym schemacie oceniania zadań otwartych są prezentowane przykładowe poprawne odpowiedzi. W tego typu ch należy również uznać odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie

Bardziej szczegółowo

BADANIE STABILNOŚCI PRACY KATALIZATORA VO X /SBA-15 W PROCESIE ODWODORNIENIA PROPANU DO PROPENU W OBECNOŚCI DITLENKU WĘGLA

BADANIE STABILNOŚCI PRACY KATALIZATORA VO X /SBA-15 W PROCESIE ODWODORNIENIA PROPANU DO PROPENU W OBECNOŚCI DITLENKU WĘGLA KAMILA ZEŃCZAK, PIOTR MICHORCZYK, JAN OGONOWSKI BADANIE STABILNOŚCI PRACY KATALIZATORA VO X /SBA-15 W PROCESIE ODWODORNIENIA PROPANU DO PROPENU W OBECNOŚCI DITLENKU WĘGLA STUDY OF VO X /SBA-15 CATALYST

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU

Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie z procesem heterogenicznej katalizy oraz z metodami określania parametrów procesu takich jak: stopień przemiany,

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 26 KATALITYCZNE ODWODNIENIE HEPTANOLU

Ćwiczenie 26 KATALITYCZNE ODWODNIENIE HEPTANOLU Ćwiczenie 26 KATALITYCZNE ODWODNIENIE HEPTANOLU Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie z procesem heterogenicznej katalizy oraz z metodami określania parametrów kinetycznych procesu takich jak:

Bardziej szczegółowo

Węglowodory poziom podstawowy

Węglowodory poziom podstawowy Węglowodory poziom podstawowy Zadanie 1. (2 pkt) Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 19. W wyniku całkowitego spalenia 1 mola cząsteczek węglowodoru X powstały 2 mole cząsteczek wody i 3 mole cząsteczek tlenku

Bardziej szczegółowo

Katalityczna redukcja tlenków azotu ze spalin biomasowych kotłów małej mocy

Katalityczna redukcja tlenków azotu ze spalin biomasowych kotłów małej mocy Marek Kułażyński 1, Łukasz Świątek 2, Katarzyna Pstrowska 3 Politechnika Wrocławska Katalityczna redukcja tlenków azotu ze spalin biomasowych kotłów małej mocy Wstęp Spalanie paliw węglowodorowych takich

Bardziej szczegółowo

Beata Mendak fakultety z chemii II tura PYTANIA Z KLASY PIERWSZEJ

Beata Mendak fakultety z chemii II tura PYTANIA Z KLASY PIERWSZEJ Beata Mendak fakultety z chemii II tura Test rozwiązywany na zajęciach wymaga powtórzenia stężenia procentowego i rozpuszczalności. Podaję również pytania do naszej zaplanowanej wcześniej MEGA POWTÓRKI

Bardziej szczegółowo

CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne

CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [

Bardziej szczegółowo

X Jubileuszowy Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2017/2018. ETAP II r. Godz

X Jubileuszowy Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2017/2018. ETAP II r. Godz KOPKCh X Jubileuszowy Podkarpacki Konkurs Chemiczny 17/18 ETAP II 16.1.17 r. Godz. 11.-1. Uwaga! Masy owe pierwiastków i związków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 () 1. Próbka CuSO 5HO o masie 1 g zawiera:

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ. Laboratorium LABORATORIUM Z TECHNOLOGII CHEMICZNEJ

WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ. Laboratorium LABORATORIUM Z TECHNOLOGII CHEMICZNEJ WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Laboratorium LABORATORIUM Z TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Instrukcja do ćwiczenia pt. PROCES WYTWARZANIA WODORU Prowadzący: dr inż. Bogdan

Bardziej szczegółowo

Potencjał metanowy wybranych substratów

Potencjał metanowy wybranych substratów Nowatorska produkcja energii w biogazowni poprzez utylizację pomiotu drobiowego z zamianą substratu roślinnego na algi Potencjał metanowy wybranych substratów Monika Suchowska-Kisielewicz, Zofia Sadecka

Bardziej szczegółowo

Analiza porównawcza sposobu pomiaru jakości spalania gazu w palnikach odkrytych

Analiza porównawcza sposobu pomiaru jakości spalania gazu w palnikach odkrytych NAFTA-GAZ kwiecień 2011 ROK LXVII Mateusz Rataj Instytut Nafty i Gazu, Kraków Analiza porównawcza sposobu pomiaru jakości spalania gazu w ch odkrytych Wstęp W związku z prowadzonymi badaniami różnego typu

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Barbara Kucharczyk. Katalizatory monolityczne na bazie tlenków typu perowskitu w utlenianiu metanu i monotlenku węgla

Dr inż. Barbara Kucharczyk. Katalizatory monolityczne na bazie tlenków typu perowskitu w utlenianiu metanu i monotlenku węgla Katalizatory monolityczne na bazie tlenków typu perowskitu w utlenianiu metanu i monotlenku węgla AUTOREFERAT Dokumenty związane z postępowaniem habilitacyjnym Załącznik 2a do wniosku o przeprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Katalityczny proces metanizacji tlenku węgla

Katalityczny proces metanizacji tlenku węgla WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ Katedra Technologii Chemicznej TECHNOLOGIA CHEMICZNA - LABORATORIUM 6 semestr 1 stopnia studiów Instrukcja do ćwiczenia pt.: Katalityczny proces metanizacji

Bardziej szczegółowo

Najbardziej rozpowszechniony pierwiastek we Wszechświecie, Stanowi główny składnik budujący gwiazdy,

Najbardziej rozpowszechniony pierwiastek we Wszechświecie, Stanowi główny składnik budujący gwiazdy, Położenie pierwiastka w UKŁADZIE OKRESOWYM Nazwa Nazwa łacińska Symbol Liczba atomowa 1 Wodór Hydrogenium Masa atomowa 1,00794 Temperatura topnienia -259,2 C Temperatura wrzenia -252,2 C Gęstość H 0,08988

Bardziej szczegółowo

57 Zjazd PTChem i SITPChem Częstochowa, Promotowany miedzią niklowy katalizator do uwodornienia benzenu

57 Zjazd PTChem i SITPChem Częstochowa, Promotowany miedzią niklowy katalizator do uwodornienia benzenu 57 Zjazd PTChem i SITPChem Częstochowa, 14-18.09.2014 Promotowany miedzią niklowy katalizator do uwodornienia benzenu Kamila Michalska Kazimierz Stołecki Tadeusz Borowiecki Uwodornienie benzenu do cykloheksanu

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE

PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Jaka jest średnia masa atomowa miedzi stanowiącej mieszaninę izotopów,

Bardziej szczegółowo

b) Podaj liczbę moli chloru cząsteczkowego, która całkowicie przereaguje z jednym molem glinu.

b) Podaj liczbę moli chloru cząsteczkowego, która całkowicie przereaguje z jednym molem glinu. Informacja do zadań 1 i 2 Chlorek glinu otrzymuje się w reakcji glinu z chlorowodorem lub działając chlorem na glin. Związek ten tworzy kryształy, rozpuszczalne w wodzie zakwaszonej kwasem solnym. Z roztworów

Bardziej szczegółowo

Bezemisyjna energetyka węglowa

Bezemisyjna energetyka węglowa Bezemisyjna energetyka węglowa Szansa dla Polski? Jan A. Kozubowski Wydział Inżynierii Materiałowej PW Człowiek i energia Jak ludzie zużywali energię w ciągu minionych 150 lat? Energetyczne surowce kopalne:

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY,,ROK PRZED MATURĄ

KONKURS CHEMICZNY,,ROK PRZED MATURĄ KONKURS CHEMICZNY,,ROK PRZED MATURĄ ROK SZKOLNY 2007/2008 ETAP SZKOLNY Numer kodowy Suma punktów: Podpisy Komisji: 1.... 2.... 3.... Informacje dla ucznia: 1. Arkusz zawiera 12 zadań. 2. Pisemnych odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

PL B1. INSTYTUT NAWOZÓW SZTUCZNYCH, Puławy, PL BUP 14/11

PL B1. INSTYTUT NAWOZÓW SZTUCZNYCH, Puławy, PL BUP 14/11 PL 216921 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216921 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 390090 (51) Int.Cl. B01J 23/28 (2006.01) B01J 23/75 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 169330 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 295178 (22) Data zgłoszenia: 06.07.1992 (51) IntCl6: B01J 23/42 B0

Bardziej szczegółowo

a) jeżeli przedstawiona reakcja jest reakcją egzotermiczną, to jej prawidłowy przebieg jest przedstawiony na wykresie za pomocą linii...

a) jeżeli przedstawiona reakcja jest reakcją egzotermiczną, to jej prawidłowy przebieg jest przedstawiony na wykresie za pomocą linii... 1. Spośród podanych reakcji wybierz reakcję egzoenergetyczną: a) Redukcja tlenku miedzi (II) wodorem b) Otrzymywanie tlenu przez rozkład chloranu (V) potasu c) Otrzymywanie wapna palonego w procesie prażenia

Bardziej szczegółowo

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 4 lutego 2016 r. zawody II stopnia (rejonowe)

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 4 lutego 2016 r. zawody II stopnia (rejonowe) Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 4 lutego 2016 r. zawody II stopnia (rejonowe) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na drugim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu możesz korzystać

Bardziej szczegółowo

Rzeszów, 27 listopada, 2012 r.

Rzeszów, 27 listopada, 2012 r. Rzeszów, 27 listopada, 2012 r. OPINIA o całokształcie dorobku naukowego dr inż. Marii MADEJ- LACHOWSKIEJ ze szczególnym uwzględnieniem rozprawy habilitacyjnej pt. Reforming metanolu parą wodną termodynamika,

Bardziej szczegółowo

Konkurs Chemiczny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych rok szkolny 2013/2014

Konkurs Chemiczny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych rok szkolny 2013/2014 ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Konkurs Chemiczny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych rok szkolny 2013/2014 Imię i nazwisko uczestnika Szkoła Klasa Nauczyciel Imię

Bardziej szczegółowo

1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym

1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 2. W pewnej chwili szybkość powstawania produktu C w reakcji: 2A + B 4C wynosiła 6 [mol/dm

Bardziej szczegółowo

Proces odwodornienia propanu do propenu w obecności CO 2. O) lub bezpośredni (utleniacz w reakcji utleniającego odwodornienia ODH, propanu: C 3

Proces odwodornienia propanu do propenu w obecności CO 2. O) lub bezpośredni (utleniacz w reakcji utleniającego odwodornienia ODH, propanu: C 3 * o 3 l 2 o 3 l 2 3 2 3 * 354 1. Wstęp Proces odwodornienia propanu do propenu w obecności CO 2 stanowi alternatywę dla tradycyjnego katalitycznego odwodornienia. Wiele prac wskazuje, iż rola CO 2 w tym

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. inż. Jolanta Grzechowiak-Milewska Długołęka, ul. Świerkowa 19, Długołęka

Prof. dr hab. inż. Jolanta Grzechowiak-Milewska Długołęka, ul. Świerkowa 19, Długołęka Prof. dr hab. inż. Jolanta Grzechowiak-Milewska Długołęka, 2018.12.04 ul. Świerkowa 19, 55-095 Długołęka RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr. inż. Radosława Ciesielskiego pt. Synteza metanolu na nośnikowych

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII KOD UCZNIA... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII Termin: 12 marzec 2008 r. godz. 10 00 Czas pracy: 90 minut ETAP III Ilość punktów za rozwiązanie zadań Część I Część II Część III Numer zadania 1

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: PROCESY ESTRYFIKACJI NA PRZYKŁADZIE OTRZYMYWANIA WYBRANYCH PLASTYFIKATORÓW

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: PROCESY ESTRYFIKACJI NA PRZYKŁADZIE OTRZYMYWANIA WYBRANYCH PLASTYFIKATORÓW PLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNLGII CHEMICZNEJ RGANICZNEJ I PETRCHEMII INSTRUKCJA D ĆWICZEŃ LABRATRYJNYCH: PRCESY ESTRYFIKACJI NA PRZYKŁADZIE TRZYMYWANIA WYBRANYCH PLASTYFIKATRÓW Laboratorium

Bardziej szczegółowo

XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (10 pkt)

XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (10 pkt) XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019 ETAP I 9.11.2018 r. Godz. 10.00-12.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh 27 Zadanie 1 (10 pkt) 1. W atomie glinu ( 1Al)

Bardziej szczegółowo

Szanowne koleżanki i koledzy nauczyciele chemii!

Szanowne koleżanki i koledzy nauczyciele chemii! Szanowne koleżanki i koledzy nauczyciele chemii! Chciałabym podzielić się z Wami moimi spostrzeżeniami dotyczącymi poziomu wiedzy z chemii uczniów rozpoczynających naukę w Liceum Ogólnokształcącym. Co

Bardziej szczegółowo

Instrukcja dla uczestnika. II etap Konkursu. U z u p e ł n i j s w o j e d a n e p r z e d r o z p o c z ę c i e m r o z w i ą z y w a n i a z a d a ń

Instrukcja dla uczestnika. II etap Konkursu. U z u p e ł n i j s w o j e d a n e p r z e d r o z p o c z ę c i e m r o z w i ą z y w a n i a z a d a ń III edycja rok szkolny 2017/2018 Uzupełnia Organizator Konkursu Instrukcja dla uczestnika II etap Konkursu Liczba uzyskanych punktów 1. Sprawdź, czy arkusz konkursowy, który otrzymałeś zawiera 12 stron.

Bardziej szczegółowo

2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?

2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu? 1. Oblicz, ilu moli HCl należy użyć, aby poniższe związki przeprowadzić w sole: a) 0,2 mola KOH b) 3 mole NH 3 H 2O c) 0,2 mola Ca(OH) 2 d) 0,5 mola Al(OH) 3 2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu Etap II (rejonowy) Materiały dla nauczycieli Rozwiązania zadań wraz

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY STECHIOMETRII

PODSTAWY STECHIOMETRII PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych

Bardziej szczegółowo

a) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia

a) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia 1. Oblicz wartość stałej równowagi reakcji: 2HI H 2 + I 2 w temperaturze 600K, jeśli wiesz, że stężenia reagentów w stanie równowagi wynosiły: [HI]=0,2 mol/dm 3 ; [H 2 ]=0,02 mol/dm 3 ; [I 2 ]=0,024 mol/dm

Bardziej szczegółowo

1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego:

1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 2. Określ w którą stronę przesunie się równowaga reakcji rozkładu

Bardziej szczegółowo

Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy. Dział Zakres treści

Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy. Dział Zakres treści Anna Kulaszewicz Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy lp. Dział Temat Zakres treści 1 Zapoznanie z przedmiotowym systemem oceniania i wymaganiami edukacyjnymi z

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2018/2019 ETAP REJONOWY

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2018/2019 ETAP REJONOWY Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Kod ucznia Wpisać po rozkodowaniu pracy Imię Nazwisko Czas pracy: 90 minut Nazwa szkoły KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2018/2019 ETAP REJONOWY Uzyskane

Bardziej szczegółowo

Synteza Nanoproszków Metody Chemiczne II

Synteza Nanoproszków Metody Chemiczne II Synteza Nanoproszków Metody Chemiczne II Bottom Up Metody chemiczne Wytrącanie, współstrącanie, Mikroemulsja, Metoda hydrotermalna, Metoda solwotermalna, Zol-żel, Synteza fotochemiczna, Synteza sonochemiczna,

Bardziej szczegółowo

Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013

Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013 Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013 Gazy. Jednostki ciśnienia. Podstawowe prawa gazowe 1. Jakie ciśnienie będzie panowało w oponie napompowanej w

Bardziej szczegółowo

Podstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).

Podstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym). Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo

Bardziej szczegółowo

TLENEK WAPNIA JAKO KATALIZATOR W PROCESIE PIROLIZY OSADÓW ŚCIEKOWYCH

TLENEK WAPNIA JAKO KATALIZATOR W PROCESIE PIROLIZY OSADÓW ŚCIEKOWYCH Proceedings of ECOpole Vol. 1, No. 1/2 2007 Tomasz BEDYK 1, Lech NOWICKI 1, Paweł STOLAREK 1 i Stanisław LEDAKOWICZ 1 TLENEK WAPNIA JAKO KATALIZATOR W PROCESIE PIROLIZY OSADÓW ŚCIEKOWYCH CaO AS A CATALYST

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób otrzymywania nieorganicznego spoiwa odlewniczego na bazie szkła wodnego modyfikowanego nanocząstkami

PL B1. Sposób otrzymywania nieorganicznego spoiwa odlewniczego na bazie szkła wodnego modyfikowanego nanocząstkami RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 231738 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 404416 (51) Int.Cl. B22C 1/18 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 24.06.2013

Bardziej szczegółowo

IV Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2011/12. ETAP II r. Godz Zadanie 1 (14 pkt.)

IV Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2011/12. ETAP II r. Godz Zadanie 1 (14 pkt.) IV Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2011/12 KPKCh ETAP II 22.12.2011 r. Godz. 10.00-12.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (14 pkt.) 1. Wskaż, która z chlorowcopochodnych

Bardziej szczegółowo

metody nanoszenia katalizatorów na struktury Metalowe

metody nanoszenia katalizatorów na struktury Metalowe metody nanoszenia katalizatorów na struktury Metalowe mgr inż. Ewelina Piwowarczyk Uniwersytet Jagielloński Wydział Chemii 1 Metody nanoszenia katalizatorów na struktury Metalowe Katalizatory na nośniku

Bardziej szczegółowo

BADANIA KINETYKI REDUKCJI TLENKÓW AZOTU WĘGLOWODORAMI NA KOKSIE AKTYWNYM MODYFIKOWANYM KOBALTEM

BADANIA KINETYKI REDUKCJI TLENKÓW AZOTU WĘGLOWODORAMI NA KOKSIE AKTYWNYM MODYFIKOWANYM KOBALTEM Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (26) KRZYSZTOF JASTRZĄB, JÓZEF SZARAWARA Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, ul. B. Krzywoustego 6, 44- Gliwice BADANIA KINETYKI REDUKCJI TLENKÓW AZOTU

Bardziej szczegółowo

WPŁYW RODZAJU PROMOTORA I DODATKU REDUKTORÓW NA AKTYWNOŚĆ KATALIZATORÓW PALLADOWYCH W UTLENIANIU METANU W POWIETRZU WENTYLACYJNYM KOPALŃ

WPŁYW RODZAJU PROMOTORA I DODATKU REDUKTORÓW NA AKTYWNOŚĆ KATALIZATORÓW PALLADOWYCH W UTLENIANIU METANU W POWIETRZU WENTYLACYJNYM KOPALŃ WPŁYW RODZAJU PROMOTORA I DODATKU REDUKTORÓW NA AKTYWNOŚĆ KATALIZATORÓW PALLADOWYCH W UTLENIANIU METANU W POWIETRZU WENTYLACYJNYM KOPALŃ Barbara KUCHARCZYK, Włodzimierz TYLUS Instytut Technologii Nieorganicznej

Bardziej szczegółowo

WPŁYW RODZAJU PROMOTORA I DODATKU REDUKTORÓW NA AKTYWNOŚĆ KATALIZATORÓW PALLADOWYCH W UTLENIANIU METANU W POWIETRZU WENTYLACYJNYM KOPALŃ

WPŁYW RODZAJU PROMOTORA I DODATKU REDUKTORÓW NA AKTYWNOŚĆ KATALIZATORÓW PALLADOWYCH W UTLENIANIU METANU W POWIETRZU WENTYLACYJNYM KOPALŃ WPŁYW RODZAJU PROMOTORA I DODATKU REDUKTORÓW NA AKTYWNOŚĆ KATALIZATORÓW PALLADOWYCH W UTLENIANIU METANU W POWIETRZU WENTYLACYJNYM KOPALŃ Barbara KUCHARCZYK, Włodzimierz TYLUS Instytut Technologii Nieorganicznej

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr

Bardziej szczegółowo

7. Obliczenia zapisane w brudnopisie nie bgd4 oceniane. 4. Zadanta czytaj uwazrue i ze zrozumieniem.

7. Obliczenia zapisane w brudnopisie nie bgd4 oceniane. 4. Zadanta czytaj uwazrue i ze zrozumieniem. Kuratorium O6wiaty w Lublinie Imie i nazwisko ucznia Pelna nazwa szkoly Liczba punkt6w ZESTAW ZADAN KONKURSU CHEMICZNEGO DLA UCZNIoW GIMNAZIUM ROK SZKOLNY 201il20r8 ETAPTRZECI Instrukcja dla ucznia 1.

Bardziej szczegółowo

KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU

KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU Zakład Technologii Chemicznej Pracownia z Technologii Chemicznej Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU WARSZAWA 2012 Prowadzi dr inż. Jadwiga Skupińska Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE

Bardziej szczegółowo

PRACA KONTROLNA Z CHEMII NR 1 - Semestr I 1. (6 pkt) - Krótko napisz, jak rozumiesz następujące pojęcia: a/ liczba atomowa, b/ nuklid, c/ pierwiastek d/ dualizm korpuskularno- falowy e/promieniotwórczość

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI KATALITYCZNE CR/SBA-1 W PROCESIE ODWODORNIENIA PROPANU DO PROPENU W OBECNOŚCI CO 2 WPŁYW TEKSTURY I POWIERZCHNI WŁAŚCIWEJ NOŚNIKA

WŁAŚCIWOŚCI KATALITYCZNE CR/SBA-1 W PROCESIE ODWODORNIENIA PROPANU DO PROPENU W OBECNOŚCI CO 2 WPŁYW TEKSTURY I POWIERZCHNI WŁAŚCIWEJ NOŚNIKA MARTA NIEMCZYK-WRZESZCZ, PIOTR MICHORCZYK WŁAŚCIWOŚCI KATALITYCZNE CR/SBA-1 W PROCESIE ODWODORNIENIA PROPANU DO PROPENU W OBECNOŚCI CO 2 WPŁYW TEKSTURY I POWIERZCHNI WŁAŚCIWEJ NOŚNIKA CATALYTIC PERFORMANCE

Bardziej szczegółowo

Pochodne węglowodorów

Pochodne węglowodorów Literka.pl Pochodne węglowodorów Data dodania: 2010-01-12 15:53:16 Autor: Janina Tofel-Bykowa Sprawdzian wiadomości i umiejętności z chemii organicznej w kl. III gimnazjum. I Dokończ zdanie: 1. Nazwa grupy

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej

Bardziej szczegółowo

(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/DE94/ międzynarodowego: , WO94/24042, PCT Gazette nr 24/94

(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/DE94/ międzynarodowego: , WO94/24042, PCT Gazette nr 24/94 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 175047 (21)Numer zgłoszenia: 311201 (22) Data zgłoszenia: 20.04.1994 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego:

Bardziej szczegółowo

Nazwy pierwiastków: ...

Nazwy pierwiastków: ... Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20

Bardziej szczegółowo

Paliwa gazowe z drewna - prace realizowane w Katedrze Technologii Paliw

Paliwa gazowe z drewna - prace realizowane w Katedrze Technologii Paliw Paliwa gazowe z drewna - prace realizowane w Katedrze Technologii Paliw Stanisław Porada Wydział Energetyki i Paliw Katedra Technologii Paliw Kraków, 08.05.2015r. Dlaczego OZE? Ograniczone zasoby paliw

Bardziej szczegółowo

I. KATALITYCZNE PROCESY CHEMICZNE...

I. KATALITYCZNE PROCESY CHEMICZNE... SPIS TRECI I. KATALITYCZNE PROCESY CHEMICZNE... 9 1. KONWERSJA METANU Z PAR WODN... 9 1.1. Cz teoretyczna... 9 1.1.1. Równowaga reakcji konwersji metanu... 9 1.1.2. Skład gazu w stanie równowagi...10 1.1.3.

Bardziej szczegółowo

IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP II r. Godz

IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP II r. Godz KOPKCh IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017 ETAP II 17.12.2016 r. Godz. 10.30-12.30 Uwaga! Masy molowe pierwiastków i związków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Płytkę Zn zanurzono do

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. inż. Zygmunt Kowalski Kraków profesor zwyczajny Politechniki Krakowskiej Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej

Prof. dr hab. inż. Zygmunt Kowalski Kraków profesor zwyczajny Politechniki Krakowskiej Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej 1 Prof. dr hab. inż. Zygmunt Kowalski Kraków 2013-07-24 profesor zwyczajny Politechniki Krakowskiej Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Recenzja całokształtu dorobku naukowego, dydaktycznego i

Bardziej szczegółowo

Chemia. 3. Która z wymienionych substancji jest pierwiastkiem? A Powietrze. B Dwutlenek węgla. C Tlen. D Tlenek magnezu.

Chemia. 3. Która z wymienionych substancji jest pierwiastkiem? A Powietrze. B Dwutlenek węgla. C Tlen. D Tlenek magnezu. Chemia Zestaw I 1. Na lekcjach chemii badano właściwości: żelaza, węgla, cukru, miedzi i magnezu. Który z zestawów badanych substancji zawiera tylko niemetale? A Węgiel, siarka, tlen. B Węgiel, magnez,

Bardziej szczegółowo

materia³ pobrano ze strony:

materia³ pobrano ze strony: materia³ pobrano ze strony: www.sqlmedia.pl www.sqlmedia.pl multimedialna platforma edukacyjna Miejsce na naklejkê z kodem (Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy) KOD ZDAJ CEGO dysleksja EGZAMIN MATURALNY

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015 Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA WRAZ Z PUNKTACJĄ Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania po

Bardziej szczegółowo

Badanie dezaktywacji katalizatorów MoO 3. w reakcji metatezy propenu

Badanie dezaktywacji katalizatorów MoO 3. w reakcji metatezy propenu JAROSŁAW HANDZLIK* JAN OGONOWSKI RADOSŁAW KMIEĆ Politechnika Krakowska Badanie dezaktywacji katalizatorów Mo w reakcji metatezy propenu Studies on deactivation of Mo and s in the metathesis of propene

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 Wojciech Kamela 1 Stanisław Kruczyński 2 PORÓWNANIE WŁAŚCIWOŚCI KATALITYCZNYCH TLENKOWYCH I PLATYNOWYCH REAKTORÓW SYSTEMU NH 3 -SCR l. Wstęp Największy problem

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 Wojciech Kamela 1, Stanisław Kruczyński 2, Piotr Orliński 3, Marcin K. Wojs 4 OCENA WPŁYWU ŁADUNKU PLATYNY NA REDUKCJĘ NO X W REAKTORZE Pt/Al 2 O 3 l. Wstęp

Bardziej szczegółowo

Wodór z etanolu. C2H5OH + 3H2O 2 CO2 + 6H2 (ΔH = +347,4 kj/mol)

Wodór z etanolu. C2H5OH + 3H2O 2 CO2 + 6H2 (ΔH = +347,4 kj/mol) Wodór z etanolu Wstęp teoretyczny W skali globalnej obserwuje się nieustanny wzrost zapotrzebowanie na energię. Równocześnie, presja na ochronę środowiska oraz zmniejszające się zasoby paliw kopalnych

Bardziej szczegółowo

... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto

... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto Zadanie 1. (3 pkt) Aspirynę czyli kwas acetylosalicylowy można otrzymać w reakcji kwasu salicylowego z bezwodnikiem kwasu etanowego (octowego). a. Zapisz równanie reakcji, o której mowa w informacji wstępnej

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJUM ETAP WOJEWÓDZKI

KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJUM ETAP WOJEWÓDZKI KONKURS HEMIZNY L GIMNZJUM ETP WOJEWÓZKI 2004 / 2005rok Zadanie 1. [1 pkt] Z podanych atomów pierwiastków wybierz ten, dla którego suma liczby protonów i liczby neutronów jest równa 38. 64 39 38 26 38

Bardziej szczegółowo

Moduł: Chemia. Fundamenty. Liczba godzin. Nr rozdziału Tytuł. Temat lekcji. Rozdział 1. Przewodnik po chemii (12 godzin)

Moduł: Chemia. Fundamenty. Liczba godzin. Nr rozdziału Tytuł. Temat lekcji. Rozdział 1. Przewodnik po chemii (12 godzin) Rozkład materiału z chemii w klasie II LO zakres rozszerzony Chemia. Fundamenty. Krzysztof Pazdro, wyd. Oficyna Edukacyjna Krzysztof Pazdro Sp. z o.o.. nr dopuszczenia 565//0 Chemia. i związki nieorganiczne.

Bardziej szczegółowo

VII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015

VII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015 II Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015 ETAP I 12.11.2014 r. Godz. 10.00-12.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Który z podanych zestawów zawiera wyłącznie

Bardziej szczegółowo

Podkarpacki Gimnazjalny Konkurs Chemiczny nowa odsłona Sarzyńskiego Konkursu Chemicznego

Podkarpacki Gimnazjalny Konkurs Chemiczny nowa odsłona Sarzyńskiego Konkursu Chemicznego Podkarpacki Gimnazjalny Konkurs Chemiczny nowa odsłona Sarzyńskiego Konkursu Chemicznego Regulamin 1. Organizatorami Podkarpackiego Gimnazjalnego Konkursu Chemicznego są: Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła

Bardziej szczegółowo

WNIOSEK REKRUTACYJNY NA ZAJĘCIA KÓŁKO OLIMPIJSKIE Z CHEMII - poziom PG

WNIOSEK REKRUTACYJNY NA ZAJĘCIA KÓŁKO OLIMPIJSKIE Z CHEMII - poziom PG WNIOSEK REKRUTACYJNY NA ZAJĘCIA KÓŁKO OLIMPIJSKIE Z CHEMII - poziom PG Imię i nazwisko: Klasa i szkoła*: Adres e-mail: Nr telefonu: Czy uczeń jest już uczestnikiem projektu? (odp. otoczyć kółkiem) Ocena

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2017/2018

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2017/2018 Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2017/2018 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMAT PUNKTOWANIA Maksymalna liczba punktów

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY. Katedra Technologii Chemicznej. Technologia Chemiczna laboratorium

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY. Katedra Technologii Chemicznej. Technologia Chemiczna laboratorium POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY Katedra Technologii Chemicznej Technologia Chemiczna laboratorium Kataliza heterogeniczna w zielonej chemii dr hab. inż., prof. PW Marek Gliński dr inż. Urszula

Bardziej szczegółowo

Przykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne)

Przykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne) Przykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne) Zadanie 7 (1 pkt) Uporządkuj podane ilości moli związków chemicznych według rosnącej liczby

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ ROK SZKOLNY 2018/2019 ETAP REJONOWY

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ ROK SZKOLNY 2018/2019 ETAP REJONOWY Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Kod ucznia Wpisać po rozkodowaniu pracy Imię Nazwisko Czas pracy: 90 minut Nazwa Szkoły KONKURS CHEMICZNY Uzyskane punkty DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ Informacje: ROK

Bardziej szczegółowo