RAPORT Z BADANIA EWALUACYJNEGO

Transkrypt

1 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Źródło RAPORT Z BADANIA EWALUACYJNEGO Opracowanie: Marta Kubiak, Sylwia Świdzińska-Jachna Buk, wrzesień 2015

2 Celem badania ewaluacyjnego było rozpoznanie czy operacje realizowane ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata wpłynęły na atrakcyjność turystyczną i rekreacyjną gmin oraz życie ich mieszkańców. Respondentami byli mieszkańcy z terenu objętego LSR. Ankiety zostały rozesłane do: Urzędu Miasta i Gminy Stęszew, Urzędu Gminy Dopiewo oraz Urzędu Miasta i Gminy Buk. Zbieranie informacji nastąpiło za pomocą ankiety w okresie od 10 kwietnia 2015 do 19 czerwca Informacje ankietowe zebrane zostały za pomocą specjalnie przygotowanych kwestionariuszy, a odpowiedzi na zawarte w nich pytania w przeważającym stopniu miały charakter zamknięty. Ankieta składała się z 11 pytań. W badaniu udział wzięło 506 osób, ankiety były wypełniane anonimowo. Nie wszyscy respondenci zaznaczyli na kwestionariuszu wiek oraz płeć, jednak mając na uwadze, że podczas opracowywania wyników nie był dokonywany podział na preferencje zależne od wieku i płci, fakt ten nie miał istotnego znaczenia dla całościowego opracowania. Opracowanie zostało przedstawione w formie wykresów kolumnowych z podziałem na poszczególne gminy oraz wynikami dla całego obszaru objętego lokalną strategia rozwoju. Opis dotyczący zebranych danych jest przedstawiony wyłącznie procentowo, rzeczywiste wartości umieszczone są w danych na wykresie. 2

3 Opracowanie wyników ankiet Ankietowani według gmin, wieku oraz płci. Rysunek 1: Respondenci według gmin W badaniu udział wzięło 506 respondentów w tym: 105 z gminy Buk (co stanowi 20,75% wszystkich badanych), 125 z gminy Stęszew (24,70%) oraz 276 z gminy Dopiewo (54,55%) Rysunek 2: Respondenci według płci Spośród ankietowanych 59,68% (302 osoby) stanowią kobiety, 41,50% (210 osób) mężczyźni natomiast 2,77% respondentów (14 osób) nie podało w metryczce płci. 3

4 Rysunek 3: Respondenci z podziałem na wiek 10 respondentów (2,04%) mieści się w przedziale do 20 roku życia, 67 (13,67%) oznaczyło jako swój wiek przedział pomiędzy rokiem życia, 125 (25,51%) ankietowanych jest w przedziale lat, 106 (21,63%) w przedziale 41-50, 72 osoby (14,69%) oznaczyło wiek pomiędzy lat, 31 (6,33%) lat, oraz 4 (0,82%) przedział lat. Wśród ankietowanych nie było osoby, która miała 81 lub więcej lat. 75 osób (15,31%) nie podało w metryczce wieku. 4

5 Analiza pytań zawartych w ankiecie ewaluacyjnej. Pytanie 1: Czy według Państwa przedsięwzięcia w ramach inicjatywy LEADER podniosły atrakcyjność gminy? Rysunek 4: Wzrost atrakcyjności gminy 388 (76,83%) respondentów oznaczyło, że zauważa wzrost atrakcyjności gminy dzięki przedsięwzięciom realizowanym w ramach inicjatywy Leader. 18 osób oznaczyło wariant nie co stanowi 3,56% respondentów, natomiast 19,60% ankietowanych oznaczyło wariant nie mam zadania. Pozwala to wysunąć wniosek, iż nastąpiła poprawa atrakcyjności gmin dzięki przedsięwzięciom realizowanych z podejścia LEADER. Procentowe wyniki w poszczególnych gminach plasowały się na poziomie: Gmina Buk: 56,73% respondentów oznaczyło wariant tak, 7,69% nie a 35,58% nie miało zdania; Gmina Dopiewo: 83,70% ankietowanych wybrało odpowiedź tak, 2,54% nie oraz 13,77% nie mam zdania ; Gmina Stęszew: 78,40% respondentów oznaczyło wariant tak, 2,40% nie a 19,20% nie mam zdania. W każdej z gmin przeważająca większość ankietowanych oznaczyła zauważalny wzrost atrakcyjności gminy dzięki podejściu LEADER. 5

6 Pytanie 2: W jakim zakresie najbardziej zauważona została poprawa jakości życia. Rysunek 5: Zakres poprawy atrakcyjności gminy W pytaniu tym respondenci mogli oznaczyć dowolną ilość odpowiedzi. Najbardziej zauważalna w opinii ankietowanych została poprawa atrakcyjności rekreacyjnej 42,48% odpowiedzi. Następnie najczęściej zaznaczana odpowiedzią była poprawa atrakcyjności turystycznej (25,37% odpowiedzi) oraz poprawa w zakresie integracji społecznej (16,96% odpowiedzi). Wariant zakładający poprawę w zakresie powstawania nowych miejsc pracy oraz rozwoju firm stanowi 15,19% wszystkich odpowiedzi. Pozwala to wnioskować, iż nastąpiła poprawa jakości życia na terenie obszaru objętego LSR w każdym wytyczonym zakresie, jednak najbardziej zauważalna jest w zakresie rekreacji. W poszczególnych gminach sytuacja prezentuje się inaczej niż w ogólnej ocenie pytania. Gmina Buk: 44,17% odpowiedzi wskazuje, jako najbardziej zauważalną poprawę atrakcyjności rekreacyjnej, co pozostaje w zgodzie z ogólnymi wynikami dla obszaru. Drugą najczęściej wybieraną odpowiedzią jest poprawa w zakresie nowych miejsc pracy lub rozwoju firm i stanowi 27,50% wszystkich odpowiedzi 15,83% stanowi wariant integracja społeczną a 12,50% atrakcyjność turystyczna. Gmina Dopiewo: wyniki są zgodne z wynikami dla ogólnego obszaru z tym, że 52,22% odpowiedzi stanowi atrakcyjność rekreacyjna, 29,63% atrakcyjność turystyczna, 18,15% integracja społeczna oraz 12,22% nowe miejsca pracy i rozwój firm. 6

7 Gmina Stęszew: najczęściej wybierane odpowiedzi są zgodne z ogólnymi wynikami dla obszaru i stanowią: 36,86% wskazań na atrakcyjność rekreacyjną, 30,20% na atrakcyjność turystyczną, 18,43% na integrację społeczną oraz 14,51% na nowe miejsca pracy lub rozwój firm. Pytanie 3: Jakie zagadnienie zrealizowane w ramach podejścia LEADER miały charakter integrujący społeczność lokalną. Rysunek 6: Zadania integrujące społeczność lokalną W odpowiedzi na pytanie ankietowani mogli zaznaczyć trzy warianty odpowiedzi. Jako zadanie mające największy wpływ na integrację społeczności lokalnej zostało wskazane korzystanie z placów zabaw. Odpowiedź ta stanowi 23,03% zaznaczanych wariantów. Kolejne najczęściej oznaczane zadania to: imprezy sportowe i festyny (18,95% odpowiedzi), siłownie plenerowe (15,88% odpowiedzi), korzystanie ze świetlic wiejskich (13,47% 7

8 odpowiedzi), korzystanie z zagospodarowanych plaż (12,47% odpowiedzi), korzystanie z warsztatów i szkoleń otwartych (9,31% odpowiedzi) oraz udział w zajęciach pozalekcyjnych dzieci i młodzieży (6,90% odpowiedzi). Z uwzględnieniem podziału na poszczególne gminy wyniki przedstawiają się następująco: Gmina Buk: 27,66% odpowiedzi wskazuje jako zadanie mające duży wpływ na integrację korzystanie z placów zabaw, kolejnymi istotnymi zadaniami są: udział w imprezach sportowych i festynach (17,45%), korzystanie zagospodarowanych plaż (15,32%), korzystanie ze świetlic lub sal wiejskich (14,04%), korzystanie z siłowni plenerowych (13,19%), udział w szkoleniach i warsztatach otwartych (7,23%) oraz udział w zajęciach pozalekcyjnych dzieci i młodzieży (5,11%). Gmina Dopiewo: Podobnie jak dla obszaru lokalnej grupy działania i gminy Buk najczęściej oznaczanym wariantem było korzystanie z placów zabaw (24,32% odpowiedzi). Kolejnymi zadaniami mającymi wpływ na integrację społeczności lokalnej według mieszkańców gminy Dopiewo były: udział w imprezach sportowych i festynach (16,67%) korzystanie z siłowni plenerowych (16,52%), korzystanie z zagospodarowanych plaż (14,41%), korzystanie ze świetlic lub sal wiejskich (10,36%), udział w warsztatach i szkoleniach otwartych (9,16%) oraz możliwość korzystania z zajęć pozalekcyjnych przez dzieci i młodzież (8,56%). Gmina Stęszew: Najczęściej wskazywanym wariantem dla obszaru gminy był udział w imprezach i festynach (25,17%), kolejnym istotnym zadaniem mającym wpływ na integracje społeczności lokalnej jest korzystanie ze świetlic i sal wiejskich (19,87%). Na poziome 16,56% uplasowały się warianty dotyczące korzystania z placów zabaw oraz siłowni plenerowych. Kolejnymi oznaczanymi odpowiedziami były: udział w warsztatach i szkoleniach otwartych (11,26%), korzystanie z zagospodarowanych plaż (5,96%) oraz możliwość korzystania z zajęć pozalekcyjnych (4,64%). 8

9 Pytanie 4: Jak w skali od 1 do 5 oceniają Państwo poszczególne obszary działania w gminie Rysunek 7: Ocena obszarów działania na obszarze Pytanie umożliwiało ocenę poszczególnych obszarów działania dla terenu objętego LSR. Respondenci oceniali poszczególne warianty w skali od 1 do 5 gdzie 1 oznaczało bardzo źle, 2 źle, 3 przeciętnie, 4 dobrze a 5 bardzo dobrze. Średnia dla całego pytania wyniosła 3,35. Najlepiej ocenionym obszarem ze średnią 3,71 jest możliwość korzystania z obiektów sportowo-rekreacyjnych i kulturalnych. Kolejnymi ocenianymi obszarami były: możliwość udziału w imprezach sportowych i festynach (średnia 3,67), możliwość spędzania wolnego czasu (średnia 3,53), możliwość w zakresie rozwoju przedsiębiorczości (średnia 3,14), możliwość rozwoju osobistego ( średnia 3,06), oraz możliwość podnoszenia kwalifikacji ze średnią 3,02. Większość odpowiedzi plasowała się na poziomie oceny przeciętnej. W poszczególnych gminach ocena obszarów działania prezentowała się następująco: Gmina Buk: najlepiej ocenionym obszarem ze średnią 3,61 jest możliwość udziału 9

10 w festynach, imprezach i piknikach. Kolejne obszary oceniane przez respondentów to: możliwość korzystania z obiektów sportowo-rekreacyjnych i kulturalnych ze średnią 3,51, możliwość spędzania wolnego czasu (średnia 3,40), możliwość podnoszenia kwalifikacji (średnia 3,11). Nieznacznie poniżej przeciętnej respondenci ocenili możliwość rozwoju osobistego (średnia2,98) oraz możliwość w zakresie rozwoju przedsiębiorczości (średnia 2,95). Ogólna średnia dla całej gminy wyniosła 3,26 co pozwala przyjąć, ze obszary w gminie ocenione są jako przeciętne. Gmina Dopiewo: Jako przeciętne ankietowani wskazali możliwości korzystania z obiektów sportowo-rekreacyjnych i kulturalnych z najwyższą średnia dla gminy na poziomie 3,35, możliwość udziału w festynach, imprezach i piknikach (średnia 3,33) oraz możliwość spędzania wolnego czasu (średnia 3,25). Poniżej przeciętnej respondenci ocenili możliwość rozwoju osobistego ( średnia 2,94) oraz możliwości w zakresie rozwoju przedsiębiorczości (średnia 2,91). Najsłabiej ocenionym obszarem została możliwość podnoszenia kwalifikacji (średnia 2,79). Ogólna średnia dla gminy wyniosła 3,10 co pozwala przyjąć, ze respondenci oceniają obszary działania w gminie jako przeciętne. Gmina Stęszew: Jako dobre respondenci wskazali obszary dotyczące możliwości korzystania z obiektów sportowo-rekreacyjnych i kulturalnych (średnia 4,27) oraz możliwość udziału w festynach, imprezach i piknikach (średnia 4,07). Nieznacznie poniżej oceny dobrej ze średnią 3,93 wskazana została możliwość z zakresie spędzania wolnego czasu. Kolejne obszary otrzymały oceny: możliwość rozwoju przedsiębiorczości średnia 3,56, możliwość rozwoju osobistego średnia 3,27 oraz możliwość podnoszenia kwalifikacji: 3,15. Ogólna średnia dla gminy wyniosła 3,71 co pozwala przyjąć, ze respondenci oceniają obszary działania w gminie jako przeciętne a dobre. Nikt z ankietowanych nie zaznaczył w pytaniu wariantu inne, a co za tym idzie nie poddał go ocenie. 10

11 Pytanie 5: Czy zauważają Państwo dysproporcje w ofercie obszaru LGD w stosunku do gmin Rysunek 8: Zauważalność dysproporcji pomiędzy LGD a gminami sąsiednimi Pytanie to miało pozwolić ocenić czy mieszkańcy obszaru LGD zauważają różnice w jakości życia pomiędzy swoja gminą a gminami sąsiadującymi. Ogólna ocena dla całego obszaru objętego LSR wskazuje, że mieszkańcy zauważają dysproporcje pomiędzy obszarem LGD a gminami sąsiadującymi. 34,78% ankietowanych oznaczyło wariant tak a wariant nie oznaczyło 23,52% respondentów. Najczęściej oznaczana odpowiedzią była nie mam zdania która wybrało 41,70% respondentów. W poszczególnych gminach zjawisko zostało ocenione w następujący sposób: Gmina Buk: Podobnie jak w wynikach dla całego obszaru najczęściej wybierana odpowiedzią był wariant nie mam zdania, który oznaczyło 59,05% respondentów, 27,62% wskazało, że nie dostrzega dysproporcji pomiędzy gminą Buk a gminami sąsiadującymi a 13,33% oznaczyło, ze takie dysproporcje dostrzega. Gmina Dopiewo: Znaczna część mieszkańców gminy wskazała, że dostrzega dysproporcję w ofercie gminy w stosunku do miejscowości są siadujących. Wariant ten wybrało 52,54% ankietowanych. Tylko 11,23% osób udzieliło odpowiedzi, że nie dostrzega różnic. Wariant nie mam zdania oznaczyło 36,23% respondentów. Gmina Stęszew: Mieszkańcy gminy wskazali że nie dostrzegają dysproporcji pomiędzy oferta gminy a oferta sąsiadujących gmin. Odpowiedź tę wskazało 47,20%,. 39, 20% 11

12 wskazało, że nie ma zdania na zadane pytanie a tylko 13,60% ankietowanych dostrzega istnienie dysproporcji. Wyniki ankiet pozwalają wnioskować, że zainteresowani mieszkańcy w większości nie widzą różnic pomiędzy ofertą gmin sąsiednich a ofertą gminy Stęszew. Pytanie 6: Czy odczuwają Państwo poprawę jakości życia na terenie gminy poprzez działania LEADER w stosunku do roku 2009? Rysunek 9: Poprawa jakości życia Na pytanie dotyczące poprawy jakości życia znaczna część respondentów odpowiedziała twierdząco. 66,14% ankietowanych oznaczyło wariant tak, 7,92% wariant nie a 25,94% wybrało odpowiedź nie mam zdania Wyniki dla obszarów poszczególnych gmin przedstawiały się podobnie. Gmina Buk: 56,19% odpowiedzi potwierdza odczucie poprawy jakości życia w stosunku do roku 2009, 17,14% zaznaczyło wariant :nie a 26,67% nie mam zdania. Gmina Dopiewo: 68% ankietowanych udzieliło odpowiedzi twierdzącej na zadanie pytanie, 5,82% zaznaczyło wariant nie a 26,18% wariant nie mam zdania. Gmina Stęszew: Odpowiedź tak wybrało 70,40% respondentów, odpowiedź nie 4,80%, a nie mam zdania 24,80%. Pozwala to wnioskować, że mieszkańcy obszaru objętego LSR odczuwają poprawę jakości życia dzięki inicjatywom podjętym w ramach działania LEADER. 12

13 Pytanie 7 Proszę zaznaczyć, z których nowopowstałych/wyremontowanych obiektów korzystaliście Państwo lub ktoś z państwa najbliższego otoczenia Rysunek 10: Korzystanie z nowopowstałych lub wyremontowanych obiektów W pytaniu tym ankietowani mogli oznaczyć dowolną ilość odpowiedzi. Po przeprowadzeniu analizy oznaczonych wariantów można wnioskować, że mieszkańcy terenu objętego LSR najczęściej korzystają z placów zabaw (19,48% odpowiedzi) oraz siłowni plenerowych (18,26% odpowiedzi). Innymi najczęściej odwiedzanymi obiektami według ilości oznaczeń są: świetlice wiejskie (14,83%), oznakowana trasa Kraplewo-Źródełko w Żarnowcu (12,47%), boiska do siatkówki i koszykówki (11,17%), ścieżka rowerowa na trasie Strykowo- Zamysłowo (8,31%), skatepark (5,38%), wypożyczalnie sprzętu wodnego (5,22%). 4,73% odpowiedzi dotyczyło wariantu nie korzystałem wcale. 0,16% stanowi odpowiedź inne, w jej ramach ankietowani wskazali: zajęcia prowadzone przy Muzeum Regionalnym w Stęszewie. Odpowiedzi dla poszczególnych gmin wyglądają następująco: 13

14 Gmina Buk: mieszkańcy gminy oznaczyli, że najczęściej korzystają z placów zabawa (23,85% odpowiedzi). Kolejnymi wskazywanymi obiektami były: świetlice wiejskie (14,22%, siłownie plenerowe (13,76%), miejsca warte zobaczenia na trasie Kraplewo-Źródełko w Żarnowcu oraz świetlice wiejskie (11,47% odpowiedzi), wypożyczalnie sprzętu wodnego (8,72%), skatepark (4,59%) oraz ścieżka rowerowa na odcinku Strykowo-Zamysłowo (4,13%). Nikt spośród ankietowanych nie oznaczył wariantu inne. 7,80% respondentów zadeklarowało, że nie korzystało wcale z nowopowstałych/wyremontowanych obiektów. Gmina Dopiewo: Mieszkańcy gminy zadeklarowali, że najczęściej korzystają z placów zabaw (23,15% odwiedzi) oraz siłowni plenerowych (20,36% odpowiedzi). Kolejnymi wskazywanymi obiektami były: świetlice wiejskie (14,61%), boiska do siatkówki i koszykówki (11,17%), miejsca warte zobaczenia na trasie Kraplewo-Źródełko w Żarnowcu (7,72%), skatepark (7,22%), wypożyczalnia sprzętu wodnego (5,75%) oraz ścieżka rowerowa na odcinku Strykowo-Zamysłowo (4,27%). Nikt spośród ankietowanych nie wskazał innego odwiedzanego obiektu. 5,75% odpowiedzi wskazuje na nie korzystanie z wymienionych w ankiecie miejsc. Gmina Stęszew: W gminie najczęściej odwiedzanym obiektem jest trasa Kraplewo-Źródełko w Żarnowcu z oznaczonymi miejscami wartymi zobaczenia (20,25% odpowiedzi). Kolejnymi zaznaczanymi wariantami były: siłownie plenerowe (17,50%), ścieżka rowerowa na trasie Strykowo-Zamysłowo (16,75%), świetlice wiejskie (15,50%), place zabaw (11,50%), boiska do siatkówki i koszykówki, (11%), skatepark (3%) oraz wypożyczalnie sprzętu wodnego (2,5%). 2 osoby zaznaczyły, ze korzystały z zajęć zorganizowanych przez Muzeum Regionalne w Stęszewie co stanowi 0,5% odpowiedzi. Wariant informujący o nie odwiedzaniu wskazanych obiektów stanowi 1,5% wszystkich odpowiedzi udzielonych na pytanie. Analiza pytania pozwala wnioskować, że mieszkańcy terenu objętego LSR korzystają z nowopowstałych/wyremontowanych dzięki inicjatywie LEADER obiektów. 14

15 Pytanie 8: Czy według Państwa nastąpiło polepszenie sektora wychowawczego i edukacyjnego na terenie państwa gminy w stosunku do roku 2009 Rysunek 11: polepszenie sektora wychowawczego i edukacyjnego w stosunku do roku 2009 Na pytanie o polepszenie sektora wychowawczego i edukacyjnego na obszarze działania LGD 49,40% respondentów udzieliła odpowiedzi nie mam zdania. 43,06% ankietowanych zauważa poprawę w sektorze edukacyjnym i wychowawczym a 7,54% nie. W poszczególnych gminach wartości dla pytania przedstawiały się następująco: Gmina Buk: 40,95% ankietowanych oznaczyło wariant nie mam zdania, 38,10% tak, a 3,65% nie. Gmina Dopiewo: 53,65% respondentów wybrało odpowiedź nie mam zdania, 42,70% tak, a 3,65% nie. Gmina Stęszew: 48% osób wypełniających ankietę zauważyło polepszenie sektora edukacyjnego i wychowawczego na terenie gminy, 47,20 % zaznaczyło że nie ma w tym temacie zdania a 4,80% wybrało odpowiedź nie. Pozwala to wnioskować, ze mieszkańcy zainteresowani sektorem dostrzegają jego polepszenie w stosunku do roku

16 Pytanie 9 Które działania według Państwa mogły wpłynąć na polepszenie sektora wychowawczego i edukacyjnego na terenie Lokalnej Grupy Działania Rysunek 12: Działania mające wpływ na sektor wychowawczy i edukacyjny Pytanie to bezpośrednio nawiązywało do wcześniejszego. Miało ono pomóc wskazać kierunki działań, które mogłyby polepszyć sektor wychowawczy i edukacyjny. W pytaniu respondenci mogli oznaczyć dowolną ilość dopowiedzi. Działaniami mającymi wpływ na polepszenie sektora zdaniem ankietowanych są: organizowanie zajęć pozaszkolnych dla dzieci i młodzieży (19,89% odpowiedzi) oraz powstawanie nowych miejsc aktywnego wypoczynku (19,77% odpowiedzi). Kolejnymi oznaczanymi wariantami były: działalność klubów sportowych (17,70%), działalność kół zainteresowań (17,13%) oraz organizowanie festynów i pikników tematycznych (16,21%). 9,31 % ankietowanych wskazało, ze żadne z zaproponowanych działań nie wpływa na polepszenie sektora wychowawczego i edukacyjnego. W poszczególnych gminach respondenci odpowiadali następująco: 16

17 Gmina Buk: 22,11% ankietowanych wskazało jako działanie mające wpływ na sektor wychowawczy i edukacyjny powstawanie nowych miejsc wypoczynku, 20,53% organizowanie zajęć pozaszkolnych, 15,79% działalność klubów sportowych oraz 14,74% wskazało odpowiednio działalność kół zainteresowań oraz organizowanie festynów i pikników tematycznych. 12,11% wskazało wariant Żadne z powyższych. Gmina Dopiewo: Większość ankietowanych wskazała jako zadania wpływające na wskazany sektor powstawanie miejsc aktywnego wypoczynku (23,98% odpowiedzi). Następnie oznaczono: organizacja zajęć pozaszkolnych (19,91%), działalność klubów sportowych (17,87%), organizowanie festynów i pikników tematycznych (16,06%), działalność klubów sportowych (14,03%). 8,14% odpowiedzi wskazuje, ze żadne z wymienionych działań nie wpływa na polepszenie sektora wychowawczo-edukacyjnego. Gmina Stęszew: 26,89% wskazań dotyczy działalność kół zainteresowań, 19,33% organizacji zajęć pozaszkolnych, 17,65% organizowanie festynów i pikników tematycznych, 16,81% działalność klubów sportowych oraz 10,08% powstawania miejsc aktywnego wypoczynku. 9,24% odpowiedzi stanowi wariant żadne z powyższych. Pytanie 10: Czy według państwa nastąpił wzrost rekreacji przy terenach jezior: Niepruszewskiego, Tomickiego i Strykowskiego oraz wielkopolskiego parku Narodowego w stosunku do roku 2009 Rysunek 13: Wzrost rekreacji na obszarze w stosunku do roku

18 Pytanie miało wyjaśnić czy na przełomie ostatnich 6 lat nastąpił wzrost rekreacji na terenie lokalnej grupy działania. Zdecydowana większość ankietowanych udzieliła odpowiedzi twierdzącej (74,60%), 22,42% respondentów nie ma zdania w tym temacie, a 2,98% oznaczyło wariant nie. W poszczególnych gminach ankietowani udzielali następujących odpowiedzi: Gmina Buk: 67,62% ankietowanych zauważa wzrost rekreacji, 5,71% nie a 26,67% nie ma w tym temacie zdania. Gmina Dopiewo: 77,74% mieszkańców wypełniających ankietę zauważa wzrost rekreacji na terenie LGD, 21,17% nie ma zdania a tylko 1,09% respondentów nie dostrzega zmian w stosunku do roku Gmina Stęszew: 73,60% ankietowanych zauważa wzrost rekreacji, 4,80 nie dostrzega zmian na przełomie ostatnich 6 lat a 21,60% respondentów nie ma zdania w tym temacie. Analiza odpowiedzi dla pytania pozwala wnioskować, ze nastąpił wyraźny wzrost rekreacji na obszarze lokalnej grupy działania. Pytanie 11: Na styku 3 gmin: Buk, Dopiewo i Stęszew znajduje się pomnik ekologiczny Źródełko w Żarnowcu. Proszę zaznaczyć czy w ostatnim roku odwiedzili państwo Rysunek 14: Wizyty w Żarnowcu na przełomie roku 18

19 Źródełko w Żarnowcu łączy trzy gminy Buk, Dopiewo i Stęszew. Pytanie miało pozwolić na udzielenie odpowiedzi czy mieszkańcy odwiedzają pomnik ekologiczny przy którym poczynione zostały inwestycje ze środków LEADER. W pytaniu respondenci mogli zaznaczyć dowolną ilość odpowiedzi. 60,47% ankietowanych zadeklarowało, że w minionym roku odwiedzali odnowiony teren wokół Źródełka, 44,46% wskazuje na wizyty w powstałej wiacie biesiadnej. 29,05% odwiedzi wskazuje, że ankietowani nie odwiedzali miejsca. W poszczególnych gminach sytuacja wygląda następująco: Gmina Buk: 54,28% ankietowanych wskazało wariant odwiedzin na odnowionym ternie wokół Źródełka, 37,14 % na wiatę biesiadną. 40% nie odwiedzało wskazanych miejsc. Gmina Dopiewo: 52,54% respondentów zaznaczyło, że odwodziło Źródełko w Żarnowcu, 49,27% zaznaczyło wiatę biesiadną, a 31,16% ankietowanych zaznaczyło, ze nie odwiedzało żadnego ze wskazanych miejsc. Gmina Stęszew: mieszkańcy wypełniający ankietę zadeklarowali, że 83,2% odwiedziło w minionym roku Źródełko, 40% było we wiacie biesiadnej a 15,2% nie odwiedzało Żarnowca w minionym roku. 19

20 Wnioski z analizy Na podstawie wyników ankiety można wnioskować, że nastąpił wyraźny wzrost atrakcyjności obszaru. Największy wzrost zauważony jest w zakresie poprawy rekreacji oraz turystyki. Pozostaje to w zgodzie z zadaniami realizowanymi przez beneficjentów. W mniejszym stopniu zauważalna jest poprawa w zakresie integracji społecznej oraz nowych miejsc pracy. Jednak ogólny wynik prezentuje, że mieszkańcy wyraźnie dostrzegają poprawę atrakcyjności poprzez przedsięwzięcia realizowane w ramach inicjatywy LEADER. W perspektywie za pośrednictwem lokalnej grupy Działania Źródło zostało zrealizowanych 15 działań wpisujących się w cel rozwój infrastruktury sportoworekreacyjnej, 4 działania dotyczyły zagospodarowania terenów wokół jezior, a 15 wniosków wiązało się z założeniem lub rozszerzeniem już istniejącej działalności gospodarczej. W związku z tym można wnioskować, iż wyłonione przez LGD zadania podniosły atrakcyjność obszaru. Zdaniem respondentów największy wpływ na podniesienie integracji społeczności lokalnej miały zadania polegające na wybudowaniu placów zabaw. Dużą popularnością cieszą się także siłownie plenerowe. Mieszkańcy wskazują, ze wpływ na integracje mogą mieć wybudowane oraz wyremontowane świetlice wiejskie oraz zagospodarowane plaże. 45% ankietowanych wskazuje jako ważne dla podnoszenia integracji organizowanie imprez sportowych i festynów. W okresie programowania wniosków dotyczyło zorganizowania wydarzeń o charakterze promocyjnych lub sportowym. Respondenci w mniejszym stopniu wskazali jako istotne zadania z zakresu organizowania warsztatów, szkoleń oraz z zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży. Na podstawie analizy odpowiedzi zawartych w ankiecie można wnioskować, że zadania zrealizowane przez beneficjentów LGD Źródło miały znaczący wpływ na integrację społeczności lokalnej. Respondenci ocenili ofertę obszaru objętego LSR jako przeciętną. Zgodnie z otrzymanymi danymi najlepiej oceniona została możliwość korzystania z obiektów sportowych i rekreacyjnych, gdzie znaczące inwestycje ze środków PROW poczyniły Urzędy Gmin. Ponadto można wnioskować, że na terenie jest dostateczna możliwość spędzania wolnego czasu oraz istnieje możliwość udziału w festynach i imprezach integracyjnych. Najsłabiej postrzegane przez ankietowanych są możliwości w zakresie podnoszenia kwalifikacji oraz rozwoju przedsiębiorczości. Wnioski pozostają w zgodzie z realizowanymi w poprzednim okresie programowania działaniami. Większości wniosków dotyczyła zadań 20

21 o charakterze otwartym zapewniającym mieszkańcom bazę do rekreacji oraz możliwości spędzania wolnego czasu. Stosunkowo niewielka liczba wniosków dotyczyła założenia bądź rozwoju działalności gospodarczej mieszkańców i rolników. Na stan taki mogła mieć wpływ minimalna wysokość dofinansowania, która zobowiązywała do wydatkowania 20 tysięcy złotych netto zarówno przy rozpoczęciu jak i prowadzeniu działalności. Niejednokrotnie, w toku świadczonych usług doradczych, okazywało się, ze beneficjenci nie potrzebują czynić tak znaczących inwestycji. Kolejnym zniechęceniem dla osób rozpoczynających działalność firmy była konieczność wyłożenia środków oraz długi okres oczekiwania na ich refundację. Beneficjenci obawiali się długiego okresu oczekiwania na zwrot 50% poniesionych kosztów, w związku z powyższym wycofywali się z założonych operacji. Na przełomie lat zostało złożone 30 wniosków na działanie Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, z czego 14 zostało odrzuconych przez instytucje wdrażającą, bądź wycofanych na etapie ich weryfikacji. Biuro LGD nie ma wpływu na taką sytuację, jednak aby zwiększyć szanse rozwojowe w tym obszarze wskazane byłoby upraszczanie procedur oraz skrócenie czasu oczekiwania na wypłatę środków. W nowej perspektywie dla osób rozpoczynających działalność ma być przyznawana dotacja, której wysokość nie jest jeszcze określona. Z uwagi na to oraz na fakt, że połowa budżetu LGD będzie przeznaczona właśnie na działania związane z działaniem firm możliwy jest intensywniejszy rozwój obszaru. Pomimo tego mieszkańcy nie dostrzegają znaczących dysproporcji w ofercie gmin objętych LSR w stosunku do gmin sąsiednich. Dysproporcja taka zauważalna jest w ankietach z Dopiewa, na co wpływ może mieć bliskość Poznania oraz znacząca liczba mieszkańców napływowych. Jednym z istotniejszych zagadnień dla całego badania było odczucie poprawy jakości życia na obszarze w stosunku do roku Pytanie to miało pomóc na udzielenie odpowiedzi, czy osiągnięty został cel nadrzędny strategii zakładający taka poprawę. Z analizy ankiet wynika, że mieszkańcy odczuwają wyraźną poprawę jakości życia. Na podstawie badania można wnioskować, że mieszkańcy korzystają z nowopowstałych i wyremontowanych obiektów. 11,46% respondentów wskazało, że nie korzystało ze wskazanych w kwestionariuszu obiektów. Pozostałe wskazane obiekty były chętnie odwiedzane przez mieszkańców. Największym zainteresowaniem cieszą się ogólnodostępne place zabaw oraz miejsca do spędzania wolnego czasu. Najmniejszą ilość wskazań otrzymało korzystanie z wypożyczalni sprzętu wodnego. Jednak w okresie beneficjenci poczynili znaczne inwestycje w okolicy jezior. Duże inwestycje jednak nie przełożyły się na wyniki ankiety. W związku powyższym konieczne jest poczynienie 21

22 większych nakładów na promocję zagospodarowanych plaż. Ponadto z obserwacji wynika, że plaże cieszą się zainteresowaniem nie tylko mieszkańców ale i osób spędzających wolny czas z gmin sąsiadującymi z obszarem LGD. Pytanie o wzrost rekreacji na terenie otrzymało z kolei 74,60% odpowiedzi twierdzących co pozwala przyjąć, że pomimo niewielkiej ilości wskazań na korzystanie z wypożyczalni sprzętu wodnego nastąpił duży rozwój rekreacji na terenie objętym LSR. Mieszkańcy oprócz miejsc wypoczynku i rekreacji chętnie odwiedzają inwestycje w Żarnowcu. Większość ankietowanych odwiedziła w minionym roku zarówno teren wokół samego Źródełka, jak i powstałą wiatę biesiadną. Na podstawie opracowania można również wnioskować o dużej mobilności społeczności lokalnej. Liczne wskazania na korzystanie z inwestycji o charakterze lokalnym przez mieszkańców gmin sąsiednich mogą świadczyć o spójności obszaru oraz korzystaniu mieszkańców nie tylko z oferty gminy rodzimej. Wyniki ankiety wskazują, że nastąpiło polepszenie sektora wychowawczego i edukacyjnego. Pomimo, iż większość respondentów nie miała zdania na ten temat, to osoby zainteresowane w częściej wskazywały wariant tak niż nie. Wpływ na poprawę sektora miały zarówno miejsca gdzie młodzież może spędzać wolny czas jak i organizowanie zajęć pozaszkolnych. Nie bez znaczenia są również działalności klubów i kół sportowych oraz możliwość uczestniczenia w festynach. 22

23 Osiągnięcie wskaźników oddziaływania na podstawie wyników ankiety. Kwestionariusz ankiety został zbudowany w taki sposób, aby pomóc w udzieleniu na odpowiedź o osiągnięcie wskaźników oddziaływania założonych w lokalnej strategii rozwoju. Jedynie dwa spośród wskaźników nie były uwzględnione w ankiecie a dotyczyły one wzrostu dochodów gmin. Z analizy wynika, że dzięki realizacji zadań zostały osiągnięte wskaźniki oddziaływania, szczegółowe wyniki przedstawione są w tabeli nr 1. Tabela1: Wskaźniki oddziaływania Wskaźnik oddziaływania Wzrost rekreacji turystycznej przy terenach Jezior i terenach Wielkopolskiego Parku Narodowego Wzrost dochodów Gmin z turystyki rekreacyjnej Wzrost aktywności sportowej mieszkańców obszaru LGD w tym głównie dzieci i młodzieży Wzrost poziomu integracji społecznej i wzrost atrakcyjności turystycznej obszaru Wzrost dochodów Gmin wynikający ze wzrostu migracji ludności z Poznania Wzrost zainteresowania społeczności lokalnej sportem i aktywnym wypoczynkiem Wnioski z ankiety Na podstawie wyników ankiety można wnioskować, że nastąpił wzrost rekreacji. Pytanie na temat wzrostu rekreacji otrzymało 74,60% pozytywnych odpowiedzi. Wskaźnik nie został poddany badaniu w ankiecie. W związku z opracowaniem ankiet można wnioskować, że nastąpił wzrost aktywności sportowej. Respondenci wskazali że korzystają z siłowni plenerowych, boisk sportowych, skatepark oraz ścieżki rowerowej. Z wyników ankiety wynika, że nastąpił wzrost integracji. Jako zadania mające na to wpływ wskazano: place zabaw, miejsca aktywnego wypoczynku oraz udział w imprezach sportowych i festynach. Wszystkie te działania zostały wykonane przez beneficjentów w okresie programowania i są zauważone przez mieszkańców. Wskaźnik nie został poddany badaniu w ankiecie. Na podstawie wyników z ankiety można wnioskować, ze mieszkańcy korzystają z obiektów sportowych oraz miejsc umożliwiających spędzanie wolnego czasu. Należą do nich: boiska, siłownie plenerowe, skatepark oraz plaże. Pytanie dotyczące wskaźnika 10-2, 4, 7 2,3, 4, 7-2, 4, 7, 23

24 Wzrost atrakcyjności terenów LGD implikowanych polepszeniem sektora wychowawczego i edukacyjnego Poprawa jakości życia na terenach LGD w stosunku do dużych ośrodków miejskich Wyrównanie szans rozwojowych mieszkańców obszaru LGD Z opracowania kwestionariusza wynika, że nastąpiło polepszenie sektora wychowawczego i edukacyjnego na co wpływ miały zarówno organizacja zajęć pozalekcyjnych oraz powstawanie miejsc aktywnego wypoczynku. Pytanie o poprawę jakości życia otrzymało 66,14% w związku z tym można wnioskować,że nastąpiła odczuwalna poprawa jakości życia w stosunku do roku Z pytania dotyczącego dysproporcji pomiędzy LGD a gminami sąsiednimi, co pozwala wnioskować, że szanse rozwojowe są wyrównane. 8,

25 Rekomendacje na przyszłość Po przeanalizowaniu wyników ankiety można przyjąć, że została zauważona poprawa jakości życia. Mieszkańcy korzystają z przygotowanych przez beneficjentów środków PROW obiektów oraz oceniają pozytywnie ofertę obszaru. Jednak na podstawie porównania otrzymanych odpowiedzi oraz zestawienia wniosków złożonych w latach można wnioskować, że nie zawsze rozpoznawalne są obiekty zrealizowane z Osi 4 LEADER. W związku z powyższym w przyszłym okresie programowania należałoby położyć większy nacisk na działania bezpośrednio promujące wykonywane inwestycje. Działaniami takimi mogą być uroczyste otwarcia nowych obiektów. Ponadto wskazane jest aby na tablicach informacyjnych umieszczane były, poza wymaganymi księgą wizualizacji logotypami, również logo LGD. Działania takie mogą pomóc mieszkańcom w rozpoznawaniu, które inwestycje zostały poczynione właśnie ze środków pozyskanych z pośrednictwem LGD. Dotychczas z własnych środków stowarzyszenie oznaczyło trzy największe inwestycje tj.: Żarnowiec, plaże w Niepruszewie oraz plaże w Zborowie. Pozostałe inwestycje oznaczali beneficjenci bez obowiązku umieszczania logotypu Źródła na informacji o finansowaniu działania. Ponadto Biuro planuje kontynuowanie bezpośrednich działań promocyjnych takich jak udział w wydarzeniach organizowanych przez gminy, organizowanie własnych imprez a także korzystanie z portali społecznościowych takich jak facebook w celu promowania swojej działalności. W związku z dokonaną oceną popularności obiektów należy wnioskować, ze pomimo osiągniętego wzrostu należy położyć dalsze nakłady na rozwój rekreacji. Respondenci oznaczali, ze korzystają z nowopowstałych lub wyremontowanych obiektów w związku z tym, należy w oparciu o analizę ilości odpowiednich miejsc w poszczególnych gminach, zapewnić dostateczny dostęp do najczęściej odwiedzanych elementów infrastruktury. 25