Wdrażanie KRK: spojrzenie wstecz i spojrzenie w przyszłość

Transkrypt

1 Wdrażanie KRK: spojrzenie wstecz i spojrzenie w przyszłość Andrzej Kraśniewski Politechnika Warszawska ekspert boloński Seminarium Bolońskie dla prorektorów, 26 czerwca 2012 r.

2 Spojrzenie wstecz, czyli... co zrobiliśmy 2

3 Ogólnie Zrobiliśmy, przynajmniej jedną istotną część pracy (przyjęcie programów kształcenia) Skorzystaliśmy do pewnego stopnia z autonomii akademickiej Zróżnicowane rozwiązania przyjęte przez poszczególne uczelnie poszczególne jednostki w ramach uczelni w pewnej mierze - efekt niejednoznacznych przepisów prawa i problemów z ich interpretacją 3

4 Dylematy, problemy profilowanie programów kształcenia (profil praktyczny) uczelnie akademickie obawa/ niechęć uczelnie zawodowe zróżnicowane podejście 4

5 Dylematy, problemy Kierunki czy specjalności? na ile kierunki/specjalności mogą/powinny się różnić? nowe kierunki dotychczasowe duże specjalności nowa (innowacyjna?) tematyka kształcenia ograniczenia minimum kadrowe 30% obieralności przepisy dot. kosztochłonności 5

6 Dylematy, problemy Definiowanie EK dla specjalności wspólne EK dla wszystkich specjalności w ramach kierunku bez odwoływania (bezpośrednio lub pośrednio) do specjalności zawierające sformułowania typu xxx lub yyy lub zzz zawierające sformułowania typu właściwe dla studiowanej specjalności wspólny rdzeń + wyodrębniona grupa EK definiowanych dla poszczególnych specjalności osobne EK dla poszczególnych specjalności 6

7 przykład - PW 55 programów studiów stacjonarnych I stopnia, w tym 28 programów z wyróżnionymi specjalnościami 51 programów studiów stacjonarnych II stopnia, w tym 33 programów z wyróżnionymi specjalnościami studia I stopnia studia II stopnia wspólne EK grupa EK dla specjalności osobne EK dla specjalności

8 Dylematy, problemy Liczba efektów kształcenia dla programów mocno zróżnicowana ( dla studiów I stopnia) dla przedmiotów często nadmierna ponadto, odniesienia EK dla przedmiotów do EK dla programu często naciągane (niepotrzebnie) 8

9 Dylematy, problemy EK dla studiów II stopnia studia I stopnia studia II stopnia efekty kształcenia dla studiów I stopnia (kierunkowe) kompetencje kandydata na studia II stopnia efekty kształcenia dla studiów II stopnia (kierunkowe) efekty kształcenia odpowiadające kwalifikacji I stopnia (obszarowe) efekty kształcenia odpowiadające kwalifikacji II stopnia (obszarowe) określone w rozporządzeniu 9

10 Dylematy, problemy EK dla studiów II stopnia studia I stopnia studia II stopnia efekty kształcenia dla studiów I stopnia (kierunkowe) efekty kształcenia odpowiadające kwalifikacji I stopnia (obszarowe) efekty kształcenia dla studiów II stopnia (kierunkowe)? efekty kształcenia odpowiadające kwalifikacji II stopnia (obszarowe) wszystkie kompetencje mgra (mgra inż.) są osiągalne na studiach II stopnia określone w rozporządzeniu 10

11 Dylematy, problemy Efekty kształcenia dla kwalifikacji II stopnia (A) efekty znamienne dla kwalifikacji II stopnia (niewystępujące w opisie kwalifikacji I stopnia) potrafi formułować i testować hipotezy związane z problemami inżynierskimi i prostymi problemami badawczymi (B) efekty powtórzone z opisu kwalifikacji I stopnia potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich Efekty grupy (B) wśród EK dla studiów II stopnia konieczność odniesienia się do tych efektów w programie studiów II stopnia - zapewnienia ich osiągnięcia i sprawdzenia!!! zbyt mało miejsca na realizację EK grupy A 11

12 przykład - PW 51 programów studiów stacjonarnych II stopnia dla 25 z tych programów pełne pokrycie EK dla kwalifikacji II stopnia (określonych w rozporządzeniu) przez EK zdefiniowane dla programu kształcenia 12

13 Dylematy, problemy Inne rodzaje studiów studia podyplomowe problem 60 punktów ECTS studia doktoranckie przeregulowania dotyczące punktów ECTS,... 13

14 Dylematy, problemy Stosowanie ECTS istota ECTS: te same/równoważne EK ta sama liczba punktów ECTS ta sama liczba punktów ECTS dla studiów stacjonarnych i niestacjonarnych (bez względu na ew. różnice w liczbie semestrów) problem zapis ustawowy Art ust 3. Minister... określi... przyjmując minimalną liczbę 30 punktów ECTS wymaganą do zaliczenia semestru. 14

15 Dylematy, problemy Stosowanie ECTS czy 6-semestralny program studiów może mieć >180 ECTS? czy może być w kolejnych semestrach 32+28/28+32, zwłaszcza jeśli rozliczenie roczne? co z krótką (np. 4-tyg.) praktyką? czy ma punkty ECTS? TAK czy są one wliczane do łącznej liczby 180/210 ECTSów dla programu? czy jest przypisana do któregoś semestru? jeśli tak, to ile ECTSów ma ten semestr? 15

16 przykład PWSZ w Krośnie studia techniczne I stopnia profil praktyczny 240 ECTS 7 semestrów + semestr praktyk wakacyjnych ( tyg.) semestr 4 39 ECTS semestr 6 39 ECTS semestr 7 42 ECTS 16

17 Dylematy, problemy Sumaryczne wskaźniki ilościowe jak liczyć? 50% programu studiów stacjonarnych w postaci zajęć wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli udział zajęć wymagających obecności nauczyciela udział zajęć praktycznych (ćwiczenia audytoryjne?) 30% obieralności (języki? WF?) 17

18 Wdrażanie KRK pierwsze doświadczenia Korzyści lepsze zrozumienie systemu ECTS ( oderwanie liczby punktów ECTS od liczby godzin kontaktowych) zacieranie różnic w sensie EK - między różnymi formami studiów (stacjonarne, niestacjonarne) różnymi formami realizacji procesu kształcenia (na uczelni, na odległość ) 18

19 Wdrażanie KRK pierwsze doświadczenia? Nie w pełni wykorzystana (jak dotąd) zwiększona autonomia programowa uczelni - zbyt rzadkie nowe kierunki profil praktyczny innowacje w organizacji programu studiów nowe metody i techniki kształcenia ograniczone możliwości wprowadzania zmian w 2011/12 uchwały rekrutacyjne przyjęte wiosną 2011 r. presja czasu rozporządzenie o kosztochłonności kierunków 19

20 Wdrażanie KRK pierwsze doświadczenia Zbyt wcześnie, aby mówić o różnicowaniu uczelni lepszym dostosowaniu oferty uczelni do potrzeb społecznych poprawie jakości 20

21 Wdrażanie KRK pierwsze doświadczenia Problemy i trudności miejscami niespójne i nieprecyzyjne regulacje prawne (obawy uczelni o interpretację przez PKA) nadmiernie restrykcyjne regulacje i przeregulowania sumaryczne wskaźniki ilościowe dla programu studiów zbyt restrykcyjne wymagania dot. liczby ECTSów na studiach doktoranckich i podyplomowych?... negatywne nastawienie części środowiska do zmian (jakichkolwiek zmian) 21

22 Wdrażanie KRK pierwsze doświadczenia Problemy i trudności nadmierna presja czasu Czy nie należało odłożyć wprowadzania nowych programów do października 2013 r., aby porządnie przygotować programy lepiej wyjaśnić cele wprowadzanych zmian Trudno rozstrzygnąć, ale... trzeba dać uczelniom szansę doskonalenia wykonanego w pośpiechu dzieła 22

23 Spojrzenie w przyszłość, czyli... co mamy do zrobienia 23

24 Co dalej, uczelnio? Krytyczna refleksja oparta na analizie różnych rozwiązań własnych i cudzych dalsze propozycje dot. interpretacji przepisów i ich zmian działania własne 24

25 Zmiany i interpretacja przepisów prace Zespołu do spraw zmian przepisów prawnych w zakresie szkolnictwa wyższego zmiany legislacyjne spotkania Prezydium PKA, Prezydium ZEB oraz przedstawicieli MNISW uzgodnione interpretacje 25

26 Dalsze działania Kontynuacja rozpoczętych prac programowych poprawianie - korygowanie niewłaściwych rozwiązań uzupełnianie odłożonych lub niedostatecznie dopracowanych elementów projektu system zapewniania jakości (reorientacja na EK) dopracowanie projektów przedmiotów odchudzenie zbioru EK reorientacja metod i technik prowadzenia zajęć na osiąganie założonych EK (aktywizacja studentów,...) dobór właściwych metod sprawdzania EK i dokumentowania osiągnięcia zamierzonych EK zwiększone zaangażowanie interesariuszy zewnętrznych doskonalenie (m.in. w oparciu o analizę dobrych praktyk) 26

27 Dalsze działania Właściwa realizacja opracowanych programów kształcenia dokumentowanie osiągnięcia zamierzonych EK 27

28 Nowe przedsięwzięcia pełne wykorzystanie KRK rozszerzenie oferty dydaktycznej nowe kierunki i profile studiów nowe propozycje w duchu LLL nowe koncepcje organizacji programu studiów ( praktyka-teoria-praktyka, PBL,...)... nowe podejście do rozliczania pensum Dalsze działania 28

29 Działania uczelni - istotne uwarunkowania zmiana niektórych przepisów dopuszczenie możliwości dokonywania zmian (rozporządzenie dot. warunków prowadzenia studiów)... sposób działania PKA uczelnie często nie pytają ekspertów bolońskich - czy to rozwiązanie jest dobre/najlepsze? pytają - czy zaakceptuje to PKA? O ewentualnym sukcesie bądź niepowodzeniu we wdrażaniu KRK zadecyduje w znacznym stopniu sposób działania PKA 29

30 Działanie PKA możliwe scenariusze scenariusz 1 mechaniczne egzekwowanie przepisów prawa (niekiedy niedoskonałych/niejednoznacznych), zgodnie z wewnętrznie przyjętą, jedynie słuszną interpretacją scenariusz 2 ocena, czy rozwiązania przyjęte przez uczelnię (jednostkę) są zgodne z duchem KRK i sprzyjają podnoszeniu jakości kształcenia wymaga oprócz znajomości przepisów rozumienia celu i ducha wprowadzanych zmian rozumienia KRK (wraz z kontekstem, także międzynarodowym ECTS, RPL,...) i procesów zachodzących w EOSW rozumienia i poszanowania zasady autonomii uczelni (Konstytucja RP) 30

31 Konkurs 21 czerwca 2012 r. Ogłoszenie MNiSW o konkursie na milion Wyłonione zostaną podstawowe jednostki/uczelnie, które opracowały najlepsze programy kształcenia zgodne z Krajowymi Ramami Kwalifikacji, przeznaczone do realizacji począwszy od roku akademickiego 2012/13 oraz wdrożyły lub wdrażają najbardziej zaawansowane systemy poprawy jakości kształcenia kwota dofinansowania zł termin składania wniosków - 25 września 2012 r. wyniki konkursu - po 15 listopada 2012 r. Kryteria oceny wniosków (w ogłoszeniu) oczekiwane kierunki działań uczelni (bez względu na to, czy bierze ona udział w konkursie) 31

32 Wdrażanie KRK: spojrzenie wstecz i spojrzenie w przyszłość Andrzej Kraśniewski Politechnika Warszawska ekspert boloński Seminarium Bolońskie dla prorektorów, 26 czerwca 2012 r. 32