Spis treści. O autorach... Bibliografia i wykaz skrótów...

Transkrypt

1 O autorach... Bibliografia i wykaz skrótów... Wstęp... XLVII LI LXIII Część I. Instrukcje w zakresie realizacji obowiązków z obszaru rachunkowości i księgowości Rozdział I. Polityka rachunkowości (Artur Hołda, Anna Staszel) Komentarz Postanowienia ogólne Definicja polityki rachunkowości Ciągłość stosowania zasad rachunkowości oraz konsekwencje ich zmian Uproszczenia w rachunkowości Elementy polityki rachunkowości Opis stosowanych zasad rachunkowości w informacjach dodatkowych oraz we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego Sporządzanie dokumentacji w języku polskim Dodatkowe wytyczne dotyczące dokumentacji zasad rachunkowości zawarte w rozporządzeniach uszczegóławiających zasady rachunkowości poszczególnych jednostek Banki Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe Fundusze emerytalne Fundusze inwestycyjne Domy maklerskie Zakładowy plan kont Zasady ogólne Pięć typów sprawozdań finansowych Przykłady planu kont V

2 2.4. Przykładowy plan kont dla jednostki sporządzającej sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem Nr 1 do RachunkU Objaśnienia do wykazu kont Konta zespołu 0 Aktywa trwałe Konta zespołu 1 Inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe Konta zespołu 2 Rozrachunki, roszczenia, rozliczenia Konta zespołu 3 Materiały i towary Konta zespołu 4 Koszty w podziale według rodzaju Konta zespołu 5 Koszty w podziale według typu działalności Konta zespołu 6 Produkty, rozliczenia międzyokresowe Konta zespołu 7 Przychody i koszty związane z osiągnięciem przychodów Konta zespołu 8 Kapitał własny, rezerwy, wynik finansowy Specyfika małych przedsiębiorców Jednostki zaliczane do małych przedsiębiorców Plan kont dla jednostki małej Przykładowy plan kont dla jednostki sporządzającej sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem Nr 5 do RachunkU Objaśnienia do wykazu kont Konta zespołu 0 Aktywa trwałe Konta zespołu 1 Inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe Konta zespołu 2 Rozrachunki, roszczenia, rozliczenia Konta zespołu 3 Materiały i towary Konta zespołu 4 Koszty w podziale według rodzaju Konta zespołu 5 Koszty w podziale według typu działalności Konta zespołu 6 Produkty, rozliczenia międzyokresowe Konta zespołu 7 Przychody i koszty związane z osiągnięciem przychodów Konta zespołu 8 Kapitał własny, rezerwy, wynik finansowy Wzór sprawozdania finansowego małego przedsiębiorcy Bilans jednostki małej Rachunek zysków i strat jednostki małej wariant kalkulacyjny Rachunek zysków i strat jednostki małej wariant porównawczy Specyfika mikroprzedsiębiorców Jednostki zaliczane do mikroprzedsiębiorców Plan kont dla jednostki mikro Objaśnienia do wykazu kont Zespół kont 0 Aktywa trwałe Zespół kont 1 Inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe VI

3 Konta zespołu 2 Rozrachunki, roszczenia, rozliczenia Konta zespołu 3 Materiały i towary Konta zespołu 4 Koszty w podziale według rodzaju Konta zespołu 5 Koszty w podziale według typu działalności Konta zespołu 6 Produkty, rozliczenia międzyokresowe Konta zespołu 7 Przychody i koszty związane z osiągnięciem przychodów Konta zespołu 8 Kapitał własny, rezerwy, wynik finansowy Wzór sprawozdania finansowego mikroprzedsiębiorcy Bilans jednostki mikro Rachunek zysków i strat, wersja I Rachunek zysków i strat, wersja II Prowadzenie ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera, przechowywanie zbiorów danych, w tym polityki rachunkowości Ochrona danych księgowych Przechowywanie i udostępnianie dokumentów księgowych Odpowiedzialność za przestrzegane przepisów ustawy o rachunkowości Objaśnienia do wzorów Polityka (zasady) rachunkowości jednostek standardowych Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Polityka (zasady) rachunkowości małych jednostek Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Polityka (zasady) rachunkowości mikroprzedsiębiorcy Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzory polityki (zasad) rachunkowości Polityka (zasady) rachunkowości jednostek standardowych Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości Zasady (polityka) rachunkowości VII

4 9.2. Polityka (zasady) rachunkowości jednostek małych Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości Zasady (polityka) rachunkowości Polityka (zasady) rachunkowości mikroprzedsiębiorcy Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości Zasady polityki rachunkowości Sprawozdanie z płatności jako element sprawozdawczości jednostki Zakres informacyjny sprawozdania z płatności i odpowiedzialność za jego sporządzenie Rozdział II. Zmiana zasad (polityki) rachunkowości, korekty błędów lat ubiegłych, zdarzenia po dniu bilansowym (Anna Staszel) Zmiana zasad (polityki) rachunkowości Hierarchia zasad rachunkowości stosowanych w Polsce Ciągłość stosowania zasad rachunkowości Ujęcie zmian zasad (polityki) rachunkowości Zastosowanie podejścia retrospektywnego Błędy lat ubiegłych Korygowanie błędów Zdarzenia po dacie bilansowej Istota zdarzeń po dacie bilansowej Ujęcie w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym zdarzeń po dniu bilansowym Dane porównawcze wykazywane w sprawozdaniu Charakter danych porównawczych Retrospektywne przekształcenie danych porównawczych w przypadku braku ich porównywalności Weryfikacja wartości szacunkowych na dzień bilansowy Rozdział III. Sporządzanie sprawozdań elektronicznych (Artur Hołda) Komentarz Informacje wstępne Struktura logiczna sprawozdania finansowego Podpisywanie sprawozdań finansowych Składanie sprawozdań finansowych Wyjaśnienia do wzoru Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów VIII

5 3. Wzór instrukcji sporządzania dokumentów sprawozdawczych w formie elektronicznej Rozdział IV. Rachunkowość organizacji non profit (Artur Hołda) Komentarz wprowadzający Zakładowy plan kont Przykładowy plan kont dla ONP sporządzającej sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem Nr 6 do ustawy o rachunkowości Objaśnienia do wykazu kont Konta zespołu 0 Aktywa trwałe Konta zespołu 1 Inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe Konta zespołu 2 Rozrachunki, roszczenia i rozliczenia Konta zespołu 3 Materiały i towary Konta zespołu 4 Koszty ogólnego zarządu w podziale według rodzaju Konta zespołu 5 Koszty działalności gospodarczej Konta zespołu 6 Produkty rozliczenia międzyokresowe Konta zespołu 7 Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem Konta zespołu 8 Kapitał własny, rezerwy i wynik finansowy Wzór sprawozdania finansowego ONP Bilans ONP Rachunek zysków i strat ONP Rachunkowość ONP przykłady ujęć ewidencyjnych Ewidencja aktywów trwałych Zapasy Należności i zobowiązania Rezerwy, czynne i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, rozliczenia międzyokresowe przychodów Przychody i koszty Statut ONP Przeksięgowanie wyniku finansowego Opodatkowanie działalności ONP Uproszczona ewidencja Zestawienie przychodów i kosztów Zestawienie przepływów finansowych Wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Karta przychodów pracownika Objaśnienia do wzorów Polityka (zasady) rachunkowości ONP Osoby odpowiedzialne Cel IX

6 Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Opis zasad prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzory Polityka (zasady) rachunkowości ONP Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości Zasady (polityka) rachunkowości Zasady prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów 220 Rozdział V. Rachunkowość kół gospodyń wiejskich (Artur Hołda) Komentarz Informacje ogólne Działalność kół gospodyń wiejskich przed wejściem w życie ustawy o kołach gospodyń wiejskich Działalność kół na mocy ustawy o kołach gospodyń wiejskich Finansowe aspekty działalności kół gospodyń wiejskich Rachunkowość kół gospodyń wiejskich Uproszczona ewidencja koła gospodyń wiejskich Zestawienie przychodów i kosztów Zestawienie przepływów pieniężnych Wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Objaśnienia do wzorów Zasady prowadzenia uproszczonej ewidencji koła gospodyń wiejskich Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzory Zasady prowadzenia uproszczonej ewidencji koła gospodyń wiejskich Uchwała zebrania członków koła w sprawie wprowadzenia zasad prowadzenia uproszczonej ewidencji koła gospodyń wiejskich Zasady prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów 235 Rozdział VI. Instrukcja inwentaryzacyjna (Artur Hołda) X

7 1. Komentarz Inwentaryzacja definicja Jednostki dokonujące inwentaryzacji Wymóg posiadania instrukcji inwentaryzacyjnej Osoby odpowiedzialne w procesie inwentaryzacji Komisja inwentaryzacyjna i zespoły spisowe Outsourcing procesu inwentaryzacji Obecność osób odpowiedzialnych podczas spisu z natury Obecność biegłego rewidenta podczas inwentaryzacji Decyzja kierownika jednostki Archiwizacja dokumentacji inwentaryzacyjnej Wyjaśnienia do wzorów Instrukcja inwentaryzacyjna Akty prawne ( 1) Cel inwentaryzacji ( 2) Techniki inwentaryzacyjne ( 3) Formy i metody inwentaryzacyjne ( 4 i 5) Terminy ( 6) Etapy inwentaryzacji ( 7 i 8) Spis z natury ( 9) Termin sporządzania spisu z natury rzeczowych aktywów obrotowych regulacje szczególne Inwentaryzacja ciągła Jednostki miary Metoda spisu uproszczonego Czynności przygotowawcze do spisu z natury Przeprowadzenie spisu z natury zasady ogólne Zakończenie spisu z natury Uzgadnianie sald ( 10) Weryfikacja stanów księgowych i uproszczenia ( 11 i 12) Różnice inwentaryzacyjne ( 13) Wycena spisu z natury Wyjaśnienie różnic inwentaryzacyjnych Różnice pozorne i nadwyżki Niedobory zawinione i niezawinione Ewidencja różnic inwentaryzacyjnych Wycena niedoborów Ocena gospodarczej przydatności zapasów i ich rozliczenie Opis procedury związanej z przechowywaniem dokumentów ( 14) Inwentaryzacja wspomagana informatycznie zasady XI

8 2.2. Zarządzenie przeprowadzenia inwentaryzacji Harmonogram przeprowadzenia inwentaryzacji Plan sytuacyjny (mapa terenu jednostki) Wyznaczenie pól spisowych Ewidencja arkuszy spisu z natury Polecenie przeprowadzenia spisu z natury Oświadczenie wstępne osoby odpowiedzialnej materialnie Oświadczenie końcowe osoby odpowiedzialnej materialnie Arkusz spisu z natury Sprawozdanie opisowe z przebiegu spisu z natury Sprawozdanie zespołu spisowego Protokół wyceny zapasów niepełnowartościowych Protokół inwentaryzacji kasy Zbiorcze zestawienie weryfikacji aktywów i pasywów Protokół na zakończenie inwentaryzacji Wzory Decyzja prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia instrukcji inwentaryzacyjnej Instrukcja inwentaryzacyjna Zarządzenie wewnętrzne kierownika jednostki w sprawie inwentaryzacji rocznej (okresowo-rozliczeniowej) Harmonogram inwentaryzacji rocznej Ewidencja arkuszy spisu z natury Polecenie przeprowadzenia spisu z natury Oświadczenie wstępne Oświadczenie końcowe Arkusz spisu z natury Sprawozdanie opisowe z przebiegu spisu z natury Sprawozdanie zespołu spisowego dotyczące przygotowania i przebiegu spisu z natury Protokół wyceny zapasów niepełnowartościowych Protokół inwentaryzacji kasy Zbiorczy protokół weryfikacji aktywów i pasywów Protokół komisji inwentaryzacyjnej sporządzony na zakończenie inwentaryzacji Rozdział VII. Instrukcja kasowa (Artur Hołda) Komentarz Aktywa pieniężne Instrukcja kasowa Wyjaśnienia do wzorów Akty prawne będące podstawą sporządzenia instrukcji kasowej ( 1) XII

9 2.2. Miejsce funkcjonowania kasy ( 2) Sposób transportu gotówki ( 3) Szczególne wymagania wobec kasjera ( 4) Struktura i terminarz wpływu, rozchodu i utrzymania stanów gotówkowych ( 5) Wymagania odnośnie do formy i treści dowodów kasowych ( 6) Procedura wypłaty gotówki w kasie ( 7) Raport kasowy ( 8) Inwentaryzacja kasy: niedobory i nadwyżki ( 9) Obowiązki wynikające z TerroryzmU ( 10) Wzory Decyzja prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia instrukcji kasowej Instrukcja kasowa Rozdział VIII. Instrukcja gospodarki magazynowej (Artur Hołda) Komentarz Cel tworzenia instrukcji gospodarki magazynowej Decyzja kierownika jednostki o wprowadzeniu instrukcji magazynowej Wyjaśnienia do wzorów Akty prawne, na mocy których sporządzono instrukcję magazynową ( 1) Pojęcie magazynu i jego istota ( 2) Obowiązki magazyniera ( 3) Procedura wydawania z magazynu i przyjmowania do niego ( 4) Dokumentacja obrotu magazynowego ( 5) Mechanizmy i techniki kontroli obrotu magazynowego ( 6) Postanowienia końcowe instrukcji magazynowej ( 7) Wzory Decyzja prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia instrukcji magazynowej Instrukcja magazynowa Rozdział IX. Klasyfikacja środków trwałych (Artur Hołda, Anna Staszel) Informacje wstępne Podstawowa jednostka ewidencyjna Klasyfikacja zgodnie z KŚT zasady szczegółowe Informacje wstępne Grupa 0 użytki gruntowe Grupa 1 budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego Grupa 2 obiekty inżynierii lądowej i wodnej Grupa 3 kotły i maszyny energetyczne Grupa 4 maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania XIII

10 3.7. Grupa 5 maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne Grupa 6 urządzenia techniczne Grupa 7 środki transportu Grupa 8 narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie gdzie indziej niesklasyfikowane Grupa 9 inwentarz żywy Skutki zmian w KŚT Problem określenia obiektu inwentarzowego z punktu widzenia rachunkowości Problem określenia obiektu inwentarzowego z punktu widzenia prawa podatkowego Informacje wstępne Przykłady określenia pojedynczego obiektu inwentarzowego Obiekty typu: laptop, desktop (komputer stacjonarny), notebook, stacja dokująca, monitor, terminal komputerowy zaliczane do rodzaju 487 zespoły komputerowe Części składowe budynków Obiekty pomocnicze obsługujące dany budynek (chodniki, place, dojazdy) Sieciowe środki trwałe Urządzenie stanowiące pojedynczy obiekt inwentarzowy Objaśnienia do wzorów Zarządzenie w sprawie wprowadzenia instrukcji ewidencji środków trwałych w zakresie stosowania KŚT Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzory Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia instrukcji ewidencji środków trwałych (zgodnie z KŚTR obowiązującym od r.) Instrukcja ewidencji środków trwałych zgodnie z rozporządzeniem w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych Rozdział X. Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych ujęcie księgowe i podatkowe, regulamin (Iwona Czauderna, Marek Rotkiewicz, Tadeusz Waślicki) Komentarz Zasady tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i dokonywania odpisów Tworzenie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych Świadczenia urlopowe XIV

11 Odpisy na ZFŚS Środki funduszu Odpisy i wpłaty na ZFŚS a skutki podatkowe Koszty podatkowe przedsiębiorcy Przychody przedsiębiorcy Dochody pracownika zwolnione od podatku dochodowego Skutki podatkowe pożyczki z ZFŚS Wyjaśnienia do wzorów Regulamin ZFŚS Obowiązek utworzenia ZFŚS ( 1) Ustalenie regulaminu ZFŚS ( 2) Utworzenie ZFŚS ( 3) Odpis na ZFŚS ( 4) Zwiększenie środków ZFŚS ( 5) Zarządzanie środkami ZFŚS ( 6) Osoby uprawnione do korzystania ze świadczeń ZFŚS ( 7) Przeznaczenie środków ZFŚS ( 8) Przyznawanie świadczeń ( 9) Pomoc na cele mieszkaniowe ( 10 i 11) Regulamin wyboru przedstawiciela załogi Umowa pożyczki na cele mieszkaniowe Spłata pożyczki ( 2) Liczba egzemplarzy umowy pożyczki ( 9) Instrukcja obliczenia liczby planowanego przeciętnego zatrudnienia Wzory Wzór regulaminu ZFŚS Wzór regulaminu wyboru przedstawiciela załogi Informacja o wyborze przedstawiciela załogi załącznik do regulaminu wyboru przedstawiciela załogi Wzór umowy pożyczki na cele mieszkaniowe Wzór instrukcji obliczenia liczby planowanego przeciętnego wynagrodzenia Rozdział XI. Instrukcja księgowania podatkowego (Jacek Pukaluk) Komentarz Zasady prowadzenia ewidencji podatkowej Zakres zdarzeń podlegających księgowaniu (ewidencjonowaniu) Ewidencja (rejestry) VAT Przychody w prawie bilansowym a podatkowym Koszty w prawie bilansowym a podatkowym XV

12 Różnice kursowe Przychody z zysków kapitałowych Wymogi dotyczące ewidencji VAT i związki z kontami księgowymi Dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania Podatek należny Podatek naliczony (obniżający kwotę podatku należnego) Kwoty określone w art. 90 ustawy o VAT Prewspółczynnik VAT niepodlegający odliczeniu Usługi o miejscu świadczenia poza Polską Terminy i ważne daty Podatek od towarów i usług Podatek dochodowy od osób prawnych Koszty uzyskania przychodów a zasada współmierności Dwanaście pozycji, na które warto zwrócić szczególną uwagę Uzgodnienie pomiędzy wartością przychodów (podatku dochodowego od osób prawnych) a wysokością obrotów (VAT) Przychody przyszłych okresów rozpoznanie przychodu do celów podatku dochodowego od osób prawnych Wydatki na usługi gastronomiczne oraz noclegowe Wydatki na reprezentację Odsetki od pożyczek i kredytów odmienności w prawie bilansowym i podatkowym Niedostateczna kapitalizacja Rozliczenia międzyokresowe bierne jako koszty uzyskania przychodów Rezerwy Podatek u źródła Amortyzacja (umorzenie) okres dokonywania odpisów, stawki Amortyzacja (umorzenie) a koszty uzyskania przychodu Zyski kapitałowe Kolejność zapisów księgowań i dokumentów źródłowych Okres przechowywania ewidencji Wyjaśnienia do wzoru Podmioty prowadzące ewidencję podatkową Księgowość do celów podatkowych Procedury Terminy Zasady kwalifikowania dokumentów XVI

13 2.6. Okres Przechowywanie Wzór instrukcji księgowania podatkowego Rozdział XII. Instrukcja przechowywania dowodów podatkowych i płacowych (Jacek Pukaluk) Komentarz Obowiązujący minimalny okres przechowywania dokumentów Zawieszenie biegu terminu przedawnienia Warunki przechowywania dokumentów Rozwiązania szczególne Faktury elektroniczne Paragony fiskalne Upadłość lub likwidacja podatnika (płatnika) Skutki zniszczenia dokumentacji lub jej utraty Wyjaśnienia do wzoru instrukcji przechowywania dowodów podatkowych i płacowych Osoby odpowiedzialne za przechowywanie dokumentacji księgowej Cel przechowywania dokumentacji Procedury Wzory Instrukcja przechowywania dokumentacji księgowo-podatkowej Rozdział XIII. Listy kontrolne (checklist) (Artur Hołda, Anna Staszel) Komentarz Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzory list kontrolnych kwestionariusze oceny funkcjonowania systemu rachunkowości Wprowadzenie do sprawozdania finansowego kompletność lista kontrolna Wprowadzenie do sprawozdania finansowego jednostki małej kompletność lista kontrolna Wprowadzenie do sprawozdania finansowego jednostki mikro kompletność lista kontrolna Informacja dodatkowa w jednostce sporządzającej sprawozdanie finansowe zgodnie ze wzorem Nr 1 do ustawy o rachunkowości kompletność lista kontrolna Informacja dodatkowa w jednostce małej kompletność lista kontrolna. 480 XVII

14 3.6. Dokumentacja przyjętych zasad rachunkowości lista kontrolna Dowody księgowe spełnienie wymogów ustawowych lista kontrolna Poprawność prowadzenia ksiąg rachunkowych lista kontrolna Sprawozdanie z działalności kompletność Sporządzenie sprawozdania finansowego lista kontrolna Część II. Instrukcje związane z opodatkowaniem podatkiem dochodowym Rozdział I. Ceny transferowe 2019 r. nowe regulacje. Instrukcja sporządzania dokumentacji podatkowej krajowej (Jarosław F. Mika) Wprowadzenie Akty normatywne Nowe regulacje zagadnienia podstawowe Przesłanki obligujące do sporządzenia dokumentacji podatkowej Definicja ceny transferowej Definicja transakcji kontrolowanej Rodzaje dokumentacji i terminy ich sporządzenia Podmioty powiązane redefinicja Metody weryfikacji cen transferowych Analiza cen transferowych Analiza porównawcza Okres badawczy Metody badawcze statystyczne Wskaźniki finansowe Analiza zgodności Zagadnienia specyficzne Recharakteryzacja i pominięcie transakcji Safe harbours Transakcje finansowe Transakcje rutynowe Secret comparables Korekta cen transferowych Kompensata transakcji Obowiązki sprawozdawcze Informacja o cenach transferowych Oświadczenie o posiadaniu dokumentacji Informacje podatkowe Sankcje Instrukcja sporządzania dokumentacji podatkowej Instrukcja sporządzenia analizy porównawczej Wzór dokumentacji XVIII

15 Rozdział II. Instrukcja rozdzielania podatkowego źródeł przychodów (Artur Hołda, Anna Staszel, Mariusz Pogoński) Komentarz Uwagi wstępne Zakres przedmiotowy przychodów zaliczonych do przychodów z zysków kapitałowych Przychody z udziału w zyskach osób prawnych Przychody ze zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną Przychody ze zbycia wierzytelności Pozostałe przychody Podział kosztów uzyskania przychodów z różnych źródeł Podział źródeł przychodów podatnicy PIT Przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych Bilansowe rozróżnienie przychodów z zysków kapitałowych i przychodów z pozostałej działalności gospodarczej Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Instrukcja podatkowego rozdzielania źródeł przychodów Rozdział III. Instrukcja w zakresie zaliczania w ciężar kosztów podatkowych aktywów niskocennych (Marek Piotrowski) Komentarz Środek trwały i wartość niematerialna i prawna Preferencja pozwalająca na możliwość braku uznania składnika majątku za podlegający amortyzacji Amortyzacja jednorazowa niskocennego składnika majątku Ulepszenie środka trwałego Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji zaliczania do kosztów aktywów niskocennych Rozdział IV. Instrukcja dokonywania odpisów amortyzacyjnych w ramach odpisu jednorazowego w przypadku środka trwałego nabytego dzięki dotacji (pomoc de minimis) (Marek Piotrowski, Artur Hołda) Komentarz Jednorazowy odpis amortyzacyjny XIX

16 1.2. Warunki podmiotowe korzystania z amortyzacji jednorazowej, o której mowa w art. 22k ust. 7 PDOFizU (art. 16k ust. 7 PDOPrU) Podatnik rozpoczynający wykonywanie działalności gospodarczej Mały podatnik Przedmiot amortyzacji jednorazowej Limit roczny jednorazowych odpisów amortyzacyjnych Dotacja na nabycie środka trwałego w świetle regulacji ustaw o podatkach dochodowych Odpis amortyzacyjny a koszty uzyskania przychodów Ustalenie limitu odpisu amortyzacyjnego zaliczanego w ciężar kosztów uzyskania przychodów w przypadku środka trwałego nabytego dzięki dotacji Kiedy można dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego Zaświadczenie o otrzymanej pomocy de minimis Konsekwencje jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w prawie bilansowym Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Zobowiązani do prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz dokonywania odpisów amortyzacyjnych ( 2) Podjęcie decyzji o dokonaniu jednorazowego odpisu amortyzacyjnego ( 3) Sporządzenie planu amortyzacji Dokonanie odpisu amortyzacyjnego Wzór instrukcji jednorazowych odpisów amortyzacyjnych środków trwałych nabytych dzięki otrzymanej dotacji Rozdział V. Instrukcja amortyzacji jednorazowej fabrycznie nowych środków trwałych (Marek Piotrowski) Komentarz Amortyzacja jednorazowa dla fabrycznie nowych środków trwałych Ogólna charakterystyka dwóch form amortyzacji jednorazowej Warunki zastosowania nowej formuły amortyzacji jednorazowej Limit jednorazowej amortyzacji fabrycznie nowego środka trwałego Amortyzacja środka trwałego o wartości początkowej przewyższającej limit zł Jednorazowy odpis amortyzacyjny w KUP Zbieg prawa do amortyzacji jednorazowych Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji zaliczania do kosztów fabrycznie nowych środków trwałych XX

17 Rozdział VI. Instrukcja amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych (Marek Piotrowski) Komentarz Definicja wartości niematerialnych i prawnych Zmiany wprowadzone od r. w zakresie amortyzacji WNiP Podstawowe zasady amortyzacji WNiP Okres amortyzacji Regulacje szczególne w aspekcie ustalania okresów amortyzacji Amortyzacja jednorazowa Odpis amortyzacyjny jako podatkowy koszt uzyskania przychodów Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji w zakresie amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych Rozdział VII. Instrukcja dotycząca zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kosztów usług niematerialnych (Mariusz Pogoński) Wprowadzenie Istota ograniczenia wysokości kosztów uzyskania przychodów związanych z nabyciem niektórych rodzajów usług Katalog usług podlegających regulacji art. 15e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Grupy kosztów podlegających restrykcjom Usługi doradcze, badania rynku, reklamowe, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze Usługi doradcze Usługi badania rynku Usługi reklamowe Usługi zarządzania i kontroli Usługi przetwarzania danych Usługi ubezpieczeń, usługi reasekuracji Usługi gwarancji i poręczeń Świadczenia o podobnym charakterze do usług wymienionych w art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Koszty opłat i należności za korzystanie z praw i wartości o charakterze niematerialnym Koszty przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika Wyłączenia ze stosowania ograniczenia wysokości kosztów uzyskania przychodów związanych z nabyciem niektórych rodzajów usług XXI

18 5. Podmioty, na rzecz których ponoszone koszty usług niematerialnych podlegają ograniczeniom Sposób obliczenia limitu kosztów Różne źródła przychodów Brak przepisów przejściowych Wzór instrukcji zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kosztów usług niematerialnych ponoszonych na rzecz podmiotów powiązanych oraz mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium stosującym szkodliwą konkurencję podatkową Rozdział VIII. Instrukcja rozpoznawania kosztów i przychodów podatkowych w związku z wykorzystywaniem samochodów osobowych innych niż używane na podstawie umowy leasingu, najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze (Marek Piotrowski) Komentarz Podatkowa definicja samochodu osobowego Warianty wykorzystywania samochodu osobowego w ramach prowadzonej aktywności gospodarczej Samochód stanowiący majątek firmowy, kwalifikowany jako środek trwały Ogólne zasady uznawania wydatków za koszt podatkowy Amortyzacja środka trwałego stanowiącego samochód osobowy Odpisy amortyzacyjne stanowiące koszty uzyskania przychodów Metody amortyzacji podatkowej samochodu osobowego stanowiącego środek trwały Nowe limity amortyzacji samochodu osobowego na 2019 r Dofinansowanie zakupu samochodu osobowego a koszty podatkowe Koszty ubezpieczenia samochodu osobowego Koszty związane z bieżącą eksploatacją samochodu osobowego Odsetki od kredytu na nabycie samochodu osobowego stanowiącego środek trwały Ulepszenie środka trwałego Remont powypadkowy Otrzymane odszkodowanie jako przychód Sprzedaż samochodu osobowego stanowiącego środek trwały Sprzedaż nie w pełni zamortyzowanego środka trwałego Zasady ustalania kosztów podatkowych i odpowiednio dochodów albo straty z tytułu sprzedaży samochodu osobowego stanowiącego środek trwały, wprowadzone od r Samochód niewprowadzony do ewidencji środków trwałych Prywatny samochód przedsiębiorcy wykorzystywany dla potrzeb działalności gospodarczej XXII

19 Samochód osobowy stanowiący składnik majątku firmowego niebędący środkiem trwałym Samochód osobowy pracownika wykorzystywany dla celów działalności pracodawcy Wyjaśnienie do wzoru Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór Rozdział IX. Leasing i nabycie pojazdów od r. (Marta Szafarowska) Komentarz Samochody, których dotyczą ograniczenia Nabycie i amortyzacja samochodu osobowego Leasing i najem samochodów od stycznia 2019 r Przepisy przejściowe Wzór instrukcji leasing i najem samochodów osobowych Rozdział X. Instrukcja księgowania podatkowego samochody służbowe wykorzystywane na cele prywatne pracowników (Jacek Pukaluk) Komentarz Kiedy wartość świadczenia nie stanowi przychodu po stronie pracownika Jak obliczyć wartość świadczenia Udostępnienie samochodów pracownikom a VAT Obowiązki w zakresie deklaracji i dokumentacji Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Osoby odpowiedzialne za prowadzenie ewidencji podatkowej ( 2) Cel prowadzenia ewidencji podatkowej ( 3) Procedury ( 4) Deklaracje, terminy ( 5) Wzór instrukcji księgowania podatkowego samochody służbowe wykorzystywane na cele prywatne Rozdział XI. Instrukcja księgowania podatkowego komputery, telefony komórkowe (Jacek Pukaluk) Komentarz Zasady korzystania z narzędzi pracy telefonów, komputerów Kiedy wartość świadczenia nie stanowi przychodu po stronie pracownika Jak obliczyć wartość świadczenia Koszty uzyskania przychodów Przekazanie usług nieodpłatnie a VAT Wykorzystywanie własnych (prywatnych) urządzeń na cele służbowe XXIII

20 Pracownicy pracujący w systemie home office Dostęp do internetu w domu Obowiązki w zakresie deklaracji i dokumentacji Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Zakres odpowiedzialności za prowadzenie ewidencji podatkowej/listy płac ( 2) Cel ewidencji ( 3) Procedury Deklaracje, terminy ( 5) Wzór instrukcji księgowania podatkowego korzystania z urządzeń Rozdział XII. Instrukcja księgowania podatkowego abonamenty medyczne, ubezpieczenia dla pracowników, rekreacja (Jacek Pukaluk) Komentarz Kiedy wartość świadczenia nie stanowi przychodu po stronie pracownika Jak obliczyć wartość świadczenia? Świadczenia dla pracowników a VAT Obowiązki w zakresie deklaracji i dokumentacji Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Osoby odpowiedzialne za prowadzenie ewidencji podatkowej/listy płac ( 2) Cel prowadzenia ewidencji ( 3) Procedury ( 4) Deklaracje, terminy ( 5) Wzór instrukcji księgowania podatkowego świadczeń przekazywanych pracownikom Rozdział XIII. Leasing w przepisach o podatkach dochodowych oraz przepisach o podatku od towarów i usług (Daniel Więckowski) Komentarz Umowa leasingu w Kodeksie cywilnym Umowa leasingu w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych Zakres przedmiotowy definicji umowy leasingu Podział umów leasingu Leasing operacyjny Leasing finansowy Zakończenie umowy leasingu Pozostałe zagadnienia Umowa leasingu w ustawie o podatku od towarów i usług Leasing finansowy Leasing operacyjny Pozostałe zagadnienia XXIV

21 2. Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji w zakresie rozliczeń podatkowych umowy leasingu Wzór instrukcji dla korzystającego Wzór instrukcji dla finansującego Rozdział XIV. Instrukcja postępowania podatkowego w związku z operacjami finansowania dłużnego (Jacek Pukaluk) Niedostateczna kapitalizacja informacje wstępne Granica odliczalności kosztów Próg kwotowy dla celów stosowania regulacji Inne wyłączenia Rynkowa zdolność kredytowa Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Odpowiedzialność za ewidencjonowanie transakcji Cel ewidencji Procedury Deklaracje, terminy Wzór instrukcji postępowania podatkowego w związku z operacjami finansowymi (koszty finansowania dłużnego) Rozdział XV. Instrukcja księgowania podatkowego walut kryptograficznych (Paweł Dymlang) Komentarz Definicja ustawowa walut wirtualnych Stosowanie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu Kwalifikacja do określonego źródła przychodów Ustalenie podstawy opodatkowania Wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów Moment ujęcia kosztów bezpośrednich rozliczenie nadwyżki Dokumentowanie kosztów nabycia i zbycia kryptowalut Rozliczenie dochodu uzyskanego z kryptowalut Rozliczenie roczne podatku dochodowego od osób prawnych Rozliczenie roczne podatku dochodowego od osób fizycznych Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Osoby odpowiedzialne Cel instrukcji Procedury Gromadzenie i archiwizacja dokumentacji XXV

22 2.6. Deklaracje i terminy Nota prawna Wzór instrukcji księgowania podatkowego walut kryptograficznych Rozdział XVI. Instrukcja rozliczania w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodów transakcji rozliczanych gotówkowo w obszarze CIT i PIT (Marek Piotrowski) Komentarz wprowadzający Ogólne zasady zaliczania wydatków w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodów Regulacje ustawy Prawo przedsiębiorców Wyłączenie KUP właściwe dla płatności gotówkowych Kompensata wzajemnych wierzytelności (potrącenie) Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Wdrożenie instrukcji warunki podmiotowe Ustalenie wartości transakcji Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji rozliczania w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodów transakcji rozliczanych gotówkowo w obszarze CIT i PIT Rozdział XVII. Działalność prowadzona poza granicami (podatek dochodowy zagraniczne spółki/jednostki kontrolowane) (Jacek Pukaluk) Komentarz Pojęcie zagraniczna spółka (jednostka) kontrolowana Zakres stosowania przepisów o zagranicznej spółce (jednostce) kontrolowanej Rzeczywista działalność gospodarcza Rejestr spółek zagranicznych, ewidencja Obliczenie podatku Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Odpowiedzialność za ewidencjonowanie transakcji Cel ewidencji i procedur Procedury Deklaracje, terminy Wzór instrukcji postępowania podatkowego w związku z ryzykiem dotyczącym zagranicznych spółek kontrolowanych Rozdział XVIII. Instrukcja potrącania podatku u źródła od płatności przekraczających zł (Mariusz Pogoński) Uwagi ogólne Wymóg zachowania należytej staranności Zasady poboru podatku w przypadku przekroczenia kwoty płatności zł Informacje ogólne XXVI

23 3.2. Procedura zwrotu podatku Odstępstwo wynikające ze złożonego oświadczenia Odstępstwo wynikające z otrzymanej opinii o stosowaniu zwolnienia Odroczenie wejścia w życie znowelizowanych przepisów Wzór instrukcji potrącania podatku u źródła od płatności przekraczających zł Rozdział XIX. Instrukcja posługiwania się certyfikatem rezydencji podatkowej (Mariusz Pogoński) Wprowadzenie Definicja certyfikatu rezydencji podatkowej Forma certyfikatu rezydencji podatkowej Możliwość posługiwania się kopią certyfikatu rezydencji podatkowej Wzór instrukcji posługiwania się certyfikatami rezydencji podatkowej Rozdział XX. Podatek od dochodów z zysków niezrealizowanych (Exit Tax) (Wojciech Kaczmara) Komentarz Okoliczności wprowadzenia podatku od dochodów z zysków niezrealizowanych i niektóre wątpliwości z nimi związane Podstawowe zasady opodatkowania podatkiem od dochodów z zysków niezrealizowanych Czynności podlegające opodatkowaniu Przeniesienie składnika majątku poza terytorium RP Zmiana rezydencji podatkowej przez podatnika Wyłączenia Zwolnienia Podstawa opodatkowania Wysokość podatku Termin zapłaty Deklaracje i informacje Właściwość urzędów skarbowych Szczególne regulacje w zakresie opodatkowania zysków niezrealizowanych Rozłożenie opodatkowania na raty Zwrot podatku Wpływ na opodatkowanie w Polsce Wartość składników majątku przenoszonych do polskiego zakładu przedsiębiorcy zagranicznego Wartość składników majątku przenoszonych do polskiej działalności podatnika z zagranicy Korekta wartości składników majątku XXVII

24 Wartość firmy Wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów Odpowiednie stosowanie przepisów Interakcje z podobnymi przepisami w innych krajach Przepisy intertemporalne Instrukcja wypełniania obowiązków wynikających z przepisów o podatku od dochodów z zysków niezrealizowanych Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji wypełniania obowiązków wynikających z przepisów o podatku od dochodów z zysków niezrealizowanych Rozdział XXI. Instrukcja w zakresie rozliczania podatku od dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej (CFC Controlled Foreign Company) (Dominika Kupisz) Komentarz Informacje wstępne Zmiany wprowadzone od r Definicja zagranicznej jednostki Definicja zagranicznej jednostki kontrolowanej Jednostki mające siedzibę lub zarząd, lub zarejestrowane, lub położone na terytorium raju podatkowego (kategoria A) Jednostki mające siedzibę lub zarząd, lub zarejestrowane, lub położone na terytorium państwa, z którym brak podstawy do wymiany informacji podatkowych (kategoria B) Wszystkie pozostałe jednostki spełniające wskazane w ustawie kryteria (kategoria C) Opodatkowanie zagranicznej jednostki kontrolowanej Podstawa opodatkowania i stawka podatku Odliczenia od podatku Ewidencje oraz rejestry jednostek zagranicznych Zeznanie podatkowe Zwolnienie z podatku Mała klauzula obejścia prawa Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji rozliczania strat z lat ubiegłych Rozdział XXII. Opodatkowanie dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości oraz niektórych praw majątkowych w stanie prawnym obowiązującym od r. (Jolanta Kica, Tomasz Krywan) XXVIII

25 1. Powstanie przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości oraz niektórych praw majątkowych Informacje ogólne Zbycie budynku wybudowanego przez podatnika Zbycie nieruchomości lub prawa majątkowego nabytych w drodze spadku Zbycie nieruchomości oraz praw majątkowych nabytych do majątku wspólnego Moment powstania przychodu Dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego Informacje ogólne Przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości oraz praw majątkowych Koszty uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości oraz praw majątkowych Zwolnienie od podatku obejmujące dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego przeznaczony na cele mieszkaniowe Zakres zwolnienia Wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe Wyjaśnienie pojęć Wydatki na cele mieszkaniowe spłata kredytu (pożyczki) Wydatki na cele mieszkaniowe zamiana (barter) Wydatki na cele mieszkaniowe wyłączenie Wydatki na cele mieszkaniowe orzecznictwo Czasowe wynajęcie zakupionego mieszkania Budowa domu na działce należącej do majątku odrębnego małżonka Grunty wchodzące w skład rodzinnych ogrodów działkowych i związane z nimi urządzenia, obiekty, nasadzenia a przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości Brak przeniesienia prawa własności w terminie dwóch lat a wydatki na własne cele mieszkaniowe Zapis testamentowy a zmniejszenie przychodu z odpłatnego zbycia Zbycie otrzymanej w spadku nieruchomości (udziału w nieruchomości) po zmarłym małżonku Nabycie nieruchomości na cele mieszkaniowe przed uzyskaniem przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości Opodatkowanie dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego Zeznanie PIT Korekta zeznania PIT-39 związana z niewypełnieniem warunków zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych XXIX

26 6. Wyjaśnienia do wzoru instrukcji opodatkowania dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości oraz niektórych praw majątkowych w stanie prawnym obowiązującym od r Stosowanie instrukcji Podatnicy zobowiązani do stosowania instrukcji Akty normatywne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji opodatkowania dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości oraz niektórych praw majątkowych w stanie prawnym obowiązującym od r Rozdział XXIII. Instrukcja zaliczania w koszty wydatków przy działalności twórczej (Anna Staszel) Komentarz Zamknięty katalog zawodów twórczych Interpretacje w zakresie uznawania zawodów twórczych Interpretacje negatywne w zakresie możliwości stosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodów z tytułu działalności twórczej Zasady naliczania 50% kosztów uzyskania przychodów Deklaracje i informacje o dochodach uzyskanych przez twórców Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Instrukcja podatkowego stosowania 50% KUP Rozdział XXIV. Instrukcja dopuszczalności stosowania obniżonej stawki CIT w wysokości 9% (Marek Piotrowski) Komentarz wprowadzający Podatnicy podlegający opodatkowaniu według zasad ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Preferencja podatkowa w postaci 9% stawki CIT Mały podatnik jako kwalifikacja uprawniająca do stosowania preferencji podatkowej Podatnik rozpoczynający działalność w roku podatkowym Dodatkowe wyłączenie dla podmiotów dzielonych lub wnoszących wkłady Utrata prawa do obniżonej stawki CIT w trakcie roku podatkowego Wyłączenie opodatkowania dochodów z zysków kapitałowych Wyłączenie dla podatników przekształconych przed r Rok podatkowy a stawka podatku w wysokości 9% Podatkowe grupy kapitałowe wyłączone z obniżonej stawki podatku XXX